Prof. dr hab. Krzysztof Krajewski
Katedra Kryminologii
Kryminologia
Rok akademicki 2010/2011
Semestr zimowy
Wykład 11
Przestępczość jako przedmiot badań
kryminologicznych:
socjologiczne teorie przestępczości
Kryminologia pozytywistyczna
Dwa pytania w ramach nurtu socjologicznego
Pytanie lombrozjańskie:
Dlaczego jedni ludzie popełniają przestępstwa a inni nie?
ØðwyjaÅ›nianie zachowania przestÄ™pnego;
Pytanie queteletowskie:
Dlaczego nasilenie przestępczości w ramach różnych grup
społecznych jest różne?
ØðwyjaÅ›nianie zjawiska przestÄ™pczoÅ›ci;
3
Kryminologia pozytywistyczna
Kwestia sporna
żð Czy wyjaÅ›niajÄ…ce indywidualne zachowania
przestępne koncepcje socjologiczne należące do
paradygmatu rodzajów ludzi, tj. odwołujące się w tym
zakresie do czynników środowiskowych, mają
rzeczywiście socjologiczny charakter?
4
Kryminologia pozytywistyczna
Kwestia sporna
żð Socjologiczne teorie zachowania przestÄ™pnego;
żð Socjologiczne teorie przestÄ™pczoÅ›ci;
5
Kryminologia pozytywistyczna
Teoria zachowania przestępnego a teoria przestępczości
Nominalizm:
procesy i zjawiska społeczne stanowią sumę
indywidualnych zachowań jednostek
Realizm:
procesy i zjawiska społeczne to coś więcej niż suma
indywidualnych zachowań
stanowisko nominalistyczne Þð nieuprawniony redukcjonizm
6
Kryminologia pozytywistyczna
Teoria zachowania przestępnego a teoria przestępczości
Socjologizm:
wyjaśnianie zjawisk i procesów społecznych poprzez
odwołanie się do zmiennych socjologicznych, a nie
zachowań jednostek
Prawdziwie socjologicznymi nie sÄ… takie teorie
przestępczości, które wyjaśniają w socjologicznych
kategoriach indywidualne zachowania, lecz takie, które
wyjaśniają społeczną dystrybucję przestępczości, tj.
udzielajÄ… odpowiedzi na pytanie Queteletowskie
7
Kryminologia pozytywistyczna
Teoria zachowania przestępnego a teoria
przestępczości
Øðczy istniejÄ… teorie kryminologiczne speÅ‚niajÄ…ce tak
rozumiany postulat socjologiczności?
Øðw ramach kryminologii pozytywistycznej warunek ten
zdaje się spełniać przede wszystkim teoria anomii
Roberta Mertona, a po części inne teorie napięcia
strukturalnego.
8
Socjologiczne teorie przestępczości
Dystrybucja przestępczości w strukturze społecznej
Klasa wyższa
Klasa średnia
Klasa niższa
9