monter konstrukcji budowlanych 712[04] z1 05 u

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Grzegorz Pośpiech

Montaż hal
712[04].Z1.05

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr inż. Halina Darecka

mgr inż. Anna Kusina

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Barbara Olech

Konsultacja:

mgr inż. Krzysztof Wojewoda

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 712[04].Z1.05 „Montaż
hal” zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu monter konstrukcji
budowlanych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Rodzaje konstrukcji hal i ich elementy konstrukcyjne

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Elementy ścian i dachów hal

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Metody montażu hal

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o zasadach konstruowania hal oraz

sposobach ich montażu.

Poradnik ten zawiera:

1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś

mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.

2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3. Materiał nauczania (rozdział 4) umożliwia samodzielne przygotowanie się do wykonania
ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Do poszerzenia wiedzy wykorzystaj wskazaną literaturę
oraz inne źródła informacji. Materiał obejmuje również:

−

pytania sprawdzające wiedzę niezbędną do wykonania ćwiczeń,

−

ćwiczenia zawierające polecenie, sposób wykonania oraz wyposażenie stanowiska pracy,

−

sprawdzian postępów, sprawdzający poziom wiedzy po wykonaniu ćwiczeń.

Wykonując sprawdzian postępów powinieneś odpowiadać na pytanie tak lub nie, co

oznacza, że opanowałeś materiał albo nie. Zaliczenie ćwiczeń jest dowodem osiągnięcia
umiejętności określonych w tej jednostce modułowej. Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem
tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela lub instruktora o wyjaśnienie i ewentualne
sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność.
4. Zestaw pytań sprawdzających Twoje opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej
jednostki. Po przerobieniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki
modułowej.

Jednostka modułowa: „Montaż hal”, której treści teraz poznasz jest częścią modułu

„Technologia montażu konstrukcji metalowych”.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bhp oraz

instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac. Przepisy te
poznasz podczas trwania nauki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

712[04].Z1/2.03

Wykonywanie rusztowań do robót budowlanych

712[04].Z1

Technologia montażu konstrukcji metalowych

712[04].Z1/2.01

Dobieranie narzędzi, sprzętu i maszyn do robót

montażowych

712[04].Z1/2.02

Wykonywanie podstawowych pomiarów w

robotach budowlanych

712[04].Z1.04

Łączenie elementów konstrukcji w stykach

montażowych

712[04].Z1.06

Montaż zbiorników cylindrycznych

712[04].Z1.07

Montaż kominów stalowych

712[04].Z1.08

Montaż budynków wielokondygnacyjnych

712[04].Z1.09

Montaż wież i masztów

712[04].Z1.10

Montaż zbiorników kulistych

712[04].Z1.05

Montaż hal

712[04].Z1.11

Wykonywanie konserwacji i napraw uszkodzonych

elementów konstrukcji metalowych

712[04].Z1.12

Rozliczanie robót montażowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Montaż hal” powinieneś umieć:

−

stosować terminologię budowlaną,

−

odczytywać i interpretować rysunki budowlane,

−

posługiwać się dokumentacją budowlaną,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii i przepisami bhp,

−

transportować materiały budowlane,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

dobierać narzędzia i sprzęt do robót montażowych,

−

wykonywać podstawowe pomiary w robotach budowlanych,

−

wykonywać rusztowania do robót budowlanych,

−

łączyć elementy konstrukcji w stykach montażowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

scharakteryzować metody montażu hal,

−

dobrać metodę do montażu hal,

−

dobrać narzędzia i sprzęt do robót montażowych,

−

dobrać materiały do montażu hal,

−

wykonać montaż słupów,

−

wykonać montaż belek podsuwnicowych,

−

wykonać montaż dźwigarów dachowych w halach,

−

wykonać montaż płatwi dachowych,

−

wykonać montaż pokrycia dachów hal,

−

wykonać montaż ścian bocznych hal,

−

wykonać montaż ram hali w metodzie blokowej,

−

wykonać montaż konstrukcji ściany osłonowej w metodzie blokowej,

−

wykonać montaż dachu hali w metodzie blokowej,

−

wykonać roboty przy montażu hal zgodnie z zasadami bhp,

−

wykorzystać dokumentację techniczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Rodzaje konstrukcji hal i ich elementy konstrukcyjne

4.1.1. Materiał nauczania

Hale są to budynki jednokondygnacyjne, jedno- lub wielonawowe, w których dach i ściany

zewnętrzne zamykają pewną przestrzeń i zapewniają dużą powierzchnię użytkową. Nie mają one
na ogół ścian wewnętrznych ani podpór pośrednich z wyjątkiem słupów wewnętrznych w halach
wielonawowych i w niektórych halach o nietypowych rozwiązaniach.

Główny podział hal jest uzależniony przede wszystkim od ich przeznaczenia. Rozróżnia się

hale:

a) przemysłowe, do których zalicza się m.in. hale produkcyjne i montażowe, hale warsztatowe

i magazynowe hale zaplecza produkcyjnego, a także kotłownie i maszynownie, stalownie,
walcownie i inne. Hale przemysłowe są wyposażone w stałe lub ruchome elementy bądź
urządzenia zapewniające prawidłowy przebieg procesu produkcyjnego, tj. maszyny
i urządzenia technologiczne, suwnice, przenośniki, ciągi instalacyjne, transportowe i inne.

b) hale użyteczności publicznej stanowią dużą grupę dość zróżnicowanych budynków

przeznaczonych na stały bądź czasowy pobyt bardzo wielu ludzi. Są to hale sportowe,
widowiskowe, wystawowe, handlowe i inne.

c) hale obsługowe to przede wszystkim obiekty obsługi podróżnych i środków transportowych,

do których można zaliczyć hale dworców kolejowych, lotniczych, morskich, autobusowych
oraz hangary, zajezdnie, stacje obsługi samochodów itp.

d) hale składowe stanowią wyodrębnione obiekty magazynowe niskiego lub wysokiego

składowania, nie związane z zakładem przemysłowym, lecz z transportem, handlem,
rezerwami państwowymi itp. Obiekty te są wyposażone w urządzenia dźwigowo-
transportowe i przenośnikowe.

Wśród hal przemysłowych wyposażonych w suwnice rozróżnia się hale z transportem:

– podpartym – belki podsuwnicowe opierają się na słupach głównych hali,

– podwieszonym – belki jezdne są podwieszone do elementów konstrukcji dachu.

a) b)

Rys. 1. Przekroje poprzeczne hal przemysłowych z transportem: a) podpartym b) podwieszonym [2, s.306]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ze względu na rozwiązanie obudowy hali i jej przeznaczenie hale można podzielić na

ocieplone i nie ocieplone. Hale ocieplone są to budynki ogrzewane, a nie ocieplone są
budynkami nie wymagającymi ogrzewania.

Głównymi układami statyczno-konstrukcyjnymi hal są płaskie układy nośne, rozmieszczone

prostopadle do podłużnej osi budynku. Takie hale są najbardziej rozpowszechnione ze względu
na łatwość wytwarzania elementów ich konstrukcji, a także łatwość ich montażu i transportu
oraz zalety eksploatacyjne. Najczęściej są to układy słupowo-ryglowe i ramowe, a znacznie
rzadziej łukowe.

Układ słupowo-ryglowy składa się ze slupów utwierdzonych w fundamentach i przegubowo

połączonych z dachowym ryglem kratowym, pełnościennym lub ażurowym.

Układ ramowy może stanowić ramę pełnościenną jedno- lub wielonawową, ramę kratową

lub ramę z ryglem kratowym. Słupy ram mogą być utwierdzone w fundamentach, częściej
jednak są przegubowo połączone z fundamentami, dzięki czemu stopy fundamentowe mają
znacznie mniejsze wymiary. Rygle ram są na ogół sztywno połączone ze słupami. Ramy
pełnościenne konstruuje się na ogół z dwuteowników walcowanych lub spawanych z blach.
Połączenia rygli ram ze słupami wykonuje się jako spawane bądź jako śrubowe połączenia
doczołowe.

Układ łukowy pozwala uzyskać większe rozpiętości i mniejsze zużycie stali niż ramowy.

Łuki mogą być pełnościenne lub kratowe. Konstrukcje łukowe stosuje się w hangarach, halach
sportowych, wystawowych itp.

Słupy hal

W halach stosuje się zarówno slupy pełnościenne, jak i kratowe.

Przekrój słupa może być

stały na całej wysokości lub zmienny w sposób schodkowy. Można stosować również
konstrukcje, w których górna część słupa jest pełnościenna, a dolna część kratowa.

Najczęściej spotykane przekroje słupów hal pokazuje rysunek.

Rys. 2. Przekroje słupów hal: a),b),c),d) części górnej poddachowej, e),f), g), h) części dolnej podsuwnicowej

[1, s. 96]

1- skratowanie
2- przewiązki

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ważnym elementem konstrukcyjnym słupa jest wspornik do oparcia belki podsuwnicowej.
Ponieważ słupy hal przemysłowych są z reguły w całości wykonywane w wytwórni, wspornik
taki jest połączony spoinami z pasem słupa. Przykładowe rozwiązania wsporników pod belki
podsuwnicowe w słupach pokazuje rysunek 3.

Rys. 3. Przykłady rozwiązania wsporników pod belki podsuwnicowe na słupach hal. [1, s. 99]

W zależności od liczby i rodzaju suwnic, slupy o skokowo zmieniającym się przekroju mogą

mieć różne kształty Slupy skrajne są z reguły niesymetryczne, natomiast słupy między nawami
są zwykle symetryczne.

Rys. 4. Przykład słupów o zmiennym przekroju [1, s. 102]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Konstrukcja głowicy słupów ukształtowana jest przede wszystkim w zależności od tego czy

na słupie opierają się dwa dźwigary(słup pośredni) czy jeden (słup skrajny).

Dźwigary dachowe hal

Dźwigary dachowe są to główne elementy nośne, usytuowane zazwyczaj poprzecznie do osi

podłużnej hali. Mogą one stanowić element samodzielny, oparty przegubowo na słupach, lub
stanowić rygiel ramy, sztywno połączony ze słupami. Dźwigar dachowy może być belką
pełnościenną, ażurową lub kratową. Dźwigar kratowy nazywany jest powszechnie wiązarem.
Dźwigary zarówno pełnościenne, jaki kratowe mogą być jedno lub dwuspadowe.

Rys. 5. Przykłady dźwigarów jednospadowych: a), b) pełnościennych, c) ażurowych, d), e) kratowych [1, s. 58]

Dźwigary dwuspadowe kształtowane są jako trójkątne lub trapezowe.

Rys. 6. Przykłady dźwigarów dwuspadowych trójkątnych [1, s. 58]

Dźwigary trójkątne stosuje się w halach o większych spadkach dachu (powyżej 20%), a więc

dla pokryć z płyt falistych lub fałdowych.

Rys. 7. Przykłady dźwigarów dwuspadowych trapezowych[1, s. 59]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dźwigary dwutrapezowe stosuje się w przypadku dachów o spadkach poniżej 10%. Oprócz

dźwigarów dachowych płaskich wykonuje się też dźwigary dachowe przestrzenne, najczęściej o
przekroju trójkątnym.

Rys. 8. Wiązary trapezowe w czasie montażu [1, s. 60]

Rys. 9. Wiązary pełnościenne w czasie montażu [1, s. 61]

Rys. 10. Wiązary ażurowe w czasie montażu [1, s. 61]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Belki podsuwnicowe

Belki podsuwnicowe są konstruowane w różny sposób, a więc jako belki pełnościenne,

kratowe, pełnościenne wzmocnione kratownicą, skrzynkowe itp.

Belki pełnościenne mogą być następujących typów: belki walcowane lub blachownice ze

wzmocnionym pasem górnym lub bez wzmocnienia, belki blachownicowe z poziomym
tężnikiem blaszanym, belki blachownicowe z poziomym tężnikiem kratowym. Belki
kratownicowe są stosowane bardzo rzadko.

Rys. 11. Belka podsuwnicowa [1, s. 76]

Suwnice poruszają się po torze jezdnym w kierunku podłużnej osi hali. Są napędzane

elektrycznie i sterowane albo z kosza kabiny podwieszonej do suwnicy, albo z dołu z posadzki
hali. Zadaniem belek podsuwnicowych jest przekazanie obciążeń z suwnic na słupy hali oraz
stworzenie podpory toru jezdnego, czyli szyn, po których poruszają się koła suwnicy. Szyny
jezdne suwnic mogą być wykonane z szyn kolejowych lub dźwigowych albo z prętów
prostokątnych o krawędziach zaokrąglonych lub ukośnych. Szyny łączy się z pasem górnym
belki najczęściej za pomocą śrub i specjalnych łapek, które umożliwiają regulację toru jezdnego.

Rys. 12. Szyny jezdne i ich połączenia z pasem górnym belki podsuwnicowej [2, s. 312]

Stężenia hal

Wszystkie hale stalowe z płaskimi, poprzecznymi układami nośnymi wymagają stosowania

stężeń w celu zapewnienia stateczności i dostatecznej sztywności konstrukcji jako całości.
Układy poprzeczne są wystarczająco sztywne w swojej płaszczyźnie natomiast wymagają
połączeń stężających między sobą. Stężenia konstrukcji hal dzielą się na stężenia dachowe
i ścienne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W zależności od roli tężnika, jego kształtu i miejsca w konstrukcji, rozróżnia się stężenia

dachowe połaciowe poprzeczne i podłużne, pionowe oraz poziome poprzeczne i podłużne
w płaszczyźnie pasów dolnych dźwigarów dachowych.

a) b)

Rys. 13. Rozmieszczenie stężeń dachowych: a) tężników połaciowych podłużnych i poprzecznych, b) tężników

pionowych wiązarów [2, s.287]

Stężenia połaciowe stosuje się na całej szerokości dachu, najczęściej między dwoma

sąsiednimi dźwigarami, przy czym umieszcza się je w skrajnych lub przedskrajnych polach.
Krzyżulce tężników wykonuje się na ogół z pojedynczych kątowników i mocuje w węzłach
dźwigara za pomocą śrub. Podłużne tężniki połaciowe umieszcza się przy okapie dachu.

Rys. 14. Podłużny tężnik połaciowy [2, s. 288]

Tężniki pionowe dachów (w formie skratowania między dźwigarami) stosuje się w celu

zapewnienia stateczności przestrzennego układu kratowego.

Rys. 15. Pionowe stężenia dachowe: a) na całej długości dachu, b) w polach z poprzecznymi tężnikami

połaciowymi [2, s. 288]

Stężenia ścienne hal stalowych, to przede wszystkim tężniki pionowe w linii słupów hali,

umieszczone w kierunku podłużnej osi budynku. Stężenia pionowe słupów głównych hal,
najczęściej kratowe, umieszcza się w polach pomiędzy pasami dwóch sąsiednich słupów.

Pręty stężeń pionowych slupów hal wykonuje się z prętów okrągłych, z rur oraz

z kształtowników walcowanych. Łączy się je ze slupami i belkami podsuwnicowymi najczęściej
na śruby, przy zastosowaniu blach węzłowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 16. Stężenia pionowe słupów głównych hal [2, s. 310]

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie są rodzaje hal ze względu na przeznaczenie?
2. Jakie podstawowe elementy konstrukcyjne rozróżnia się w konstrukcji hali?
3. Jakie są ogólne zasady konstruowania słupów hal?
4. Jakie konstrukcje stanowią dźwigary dachowe hal?
5. Jaka jest konstrukcja belki podsuwnicowej?
6. Jakie rodzaje stężeń rozróżnia się w konstrukcji hali i z jakich kształtowników się je

wykonuje?

7. W których miejscach stosuje się stężenia w halach stalowych?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przedstaw na rysunkach rodzaje i rozmieszczenie stężeń w halach stalowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zapoznać się z konstrukcją hal stalowych,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) narysować schematy stężeń hal,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– blok techniczny formatu A4,
– przybory kreślarskie,
– literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Podpisz prawidłowo konstrukcje dźwigarów dachowych hal przedstawionych Ci na

rysunkach przez nauczyciela.

Sposób wykonania ćwiczenia

Nauczyciel przedstawi Ci rysunki dźwigarów dachowych stosowanych w konstrukcjach hal.

Twoim zadaniem jest podpisanie tych konstrukcji na rysunkach naklejenie na arkusz papieru
i przedstawienie nauczycielowi oraz kolegom z grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

– literatura z rozdziału 6,
– przybory kreślarskie,
– arkusz formatu A 2,
– rysunki dźwigarów dachowych,
– klej.

Ćwiczenie 3

Przedstaw na rysunkach sposoby połączenia szyn jezdnych suwnic z pasem belki

podsuwnicowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zapoznać się z konstrukcją hal stalowych,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) narysować sposoby połączenia szyn z pasem belki podsuwnicowej,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– blok techniczny formatu A4,
– przybory kreślarskie,
– literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 4

Dokonaj klasyfikacji budynków halowych, przedstawionych przez nauczyciela, według

przeznaczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Nauczyciel przedstawi Ci rysunki lub zdjęcia budynków halowych. Twoim zadaniem jest

zakwalifikowanie poszczególnych hal do odpowiedniej grupy według przeznaczenia.(I – hale
przemysłowe, II – hale użyteczności publicznej, III – hale obsługowe, IV - hale składowe).
Każdą grupę przedstaw osobno na arkuszu A 4 przypinając rysunki. Swoją pracę zaprezentuj
nauczycielowi oraz kolegom z grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– blok techniczny formatu A4,
– literatura z rozdziału 6,
– spinacze,
– zdjęcia lub rysunki budynków halowych.

Ćwiczenie 5

Przedstaw na rysunkach przekroje słupów stosowanych w halach stalowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zapoznać się z konstrukcją hal stalowych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) narysować przekroje słupów hal,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– blok techniczny formatu A4,
– przybory kreślarskie,
– literatura z rozdziału 6.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Tak

Nie

Czy potrafisz:
1) określić rodzaje i przeznaczenie hal stalowych?

2) rozróżnić podstawowe elementy konstrukcyjne hal stalowych?

3) określić zasady konstruowania słupów stalowych w halach?

4) określić zasady konstruowania belek podsuwnicowych?

5) określić rodzaje stężeń i miejsca ich wbudowania?

6) dokonać prezentacji wykonanych ćwiczeń?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Elementy ścian i dachów hal

4.2.1. Materiał nauczania

Pokrycia dachów hal

Pokrycie dachu hal nie ocieplonych wykonuje się z płyt falistych lub fałdowych, stalowych

lub aluminiowych lub z tworzyw sztucznych. Sposoby zabezpieczenia blach stalowych przed
korozją są bardzo różne; zabezpiecza się je przez cynkowanie, pokrywanie tworzywami
sztucznymi itp. Grubość blach wynosi od 0,63 do 2,0 mm. Wyprofilowanie blach może być
symetryczne lub niesymetryczne.

Rys. 17. Różne przekroje blach stosowanych na pokrycia dachów hal [2, s. 272]

Spadek połaci dachu krytego blachami fałdowymi powinien wynosić co najmniej 20%.

Rozstaw płatwi zależy od grubości blachy, lecz zwykle wynosi 3000 mm, a przy zastosowaniu
grubszych blach nawet 4500 mm. Blachy mocuje się do płatwi za pomocą kołków
wstrzeliwanych łączników samogwintujących lub w sposób podobny jak na rysunku.

Rys. 18. Sposób mocowania blach i płyt do płatwi [1, s. 49]

Płyty faliste z tworzyw sztucznych produkowane są w kraju z żywic poliestrowych

wzmocnionych włóknem szklanym i służą najczęściej do pokrycia wiat.

Pokrycie dachu hal ocieplonych może stanowić tzw. obudowa lekka (o masie do 55 kg/m2)

lub obudowa ciężka (zwykle powyżej 100 kg/m2). Lekkie hale ocieplone są pokryte blachami
falistymi i fałdowymi z izolacją termiczną w postaci płyt z wełny mineralnej, styropianu szkła
piankowego, poliuretanu itp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 19. Przykład pokrycia ocieplonego z dwiema blachami fałdowymi [1, s. 49]

Przy użyciu jednej warstwy blachy fałdowej konieczne jest pokrycie dachu papą.

Rys. 20. Przykład dachu z jedną warstwą blachy fałdowej [2, s. 274]

Innym sposobem konstruowania elementów pokrycia są płyty warstwowe. Płyta taka składa

się z dwóch warstw blach wypełnionych materiałem izolacyjnym.

Rys. 21. Płyta warstwowa „atlantis” [2, s. 275]

Rys. 22. Sposób mocowania płyty „atlantis” do płatwi dachowej [2, s. 275]

Do pokryć ciężkich zalicza się płyty z betonu zbrojonego. Częściej stosuje się płyty

korytkowe otwarte z betonu zbrojonego Płyty tego rodzaju są produkowane o szerokości 59 cm
i długości 299 cm. Na dachy „bezpłatwiowe” przeznaczone są płyty żebrowe, Płyty te są

1,2-blacha fałdowa
3-izolacja termiczna
4-klejowe umocnienie izolacji
5,6-izolacja paroszczelna

1-warstwy papy
2-płyty z wełny mineralnej
3-paroizolacja
4-blacha fałdowa

1-płyta dachowa
2-łącznik zaciskowy
3-tuleja rozprężna
4-płatew stalowa
5-obróbka blacharska

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

stosowane przy rozstawieniu dźwigarów głównych co 6 m. Naroża płyty zakończone są
kątownikami, które należy przyspawać do wiązarów.

Płatwie

Płatwie są elementami konstrukcji dachu hali, usytuowanymi równolegle do kalenicy

i ustawionymi na dźwigarach dachowych. Płatwie stanowią zazwyczaj bezpośrednie wsparcie
dla płyt pokrycia, niekiedy mogą one służyć jako podpory dla krokwi, lecz w halach
przemysłowych obecnie nie stosuje się krokwi. W zależności od rozpiętości płatwie mogą być
pełnościenne lub kratowe. Płatwie pełnościenne mogą być walcowane, z kształtowników giętych
z blach lub jako blachownice spawane. Płatwie pełnościenne stosuje się do rozpiętości 6 m,
wyjątkowo 9 m. Płatwie opiera się zwykle prostopadle do połaci dachowej, przy czym
stateczność ich w płaszczyźnie dachu zapewniają odpowiednie uchwyty oraz elementy pokrycia.

Rys. 23. Przekroje płatwi dachowych i sposoby ich łączenia z dźwigarem [1, 51]

W kalenicy najczęściej ustawia się dwie płatwie o przekroju ceowym, połączone ze sobą

przewiązkami, rzadziej stosuje się jedną belkę ustawioną pionowo.

Rys. 24. Płatew kalenicowa [1, s. 52]

Płatwie o rozpiętości 12 m i powyżej wykonuje się z belek ażurowych lub z belek

kratowych.

Świetliki dachowe

W halach wielonawowych dużej rozpiętości, których użytkowanie wymaga oświetlenia

naturalnego, stosuje się świetliki dachowe umożliwiające dość równomierne oświetlenie wnętrza
hal. Ze względu na ustawienie płaszczyzn oszklonych, rozróżnia się świetliki pionowe
i pochylone (np. trójkątne). W świetlikach pionowych można zastosować szkło zwykłe,
a w pochylonych szkło zbrojone.

Ze względu na rozmieszczenie świetlików na dachu hali, rozróżnia się świetliki kalenicowe

(usytuowane wzdłuż osi hali) i gąsienicowe (poprzeczne do podłużnej osi hali).

1-przewiązki
2-wiązar

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 25. Główne rodzaje świetlików dachowych: a) kalenicowy, b) gąsienicowy [2, s. 289]

Świetliki kalenicowe mogą być fragmentem konstrukcji nośnej kratowych dźwigarów

dachowych bądź są samodzielnymi konstrukcjami.

Świetliki gąsienicowe są na ogół konstrukcjami samodzielnymi opierającymi się na

płatwiach dachowych.

Rys. 26. Fragment konstrukcji świetlika gąsienicowego [2, s. 289]

Ściany hal

W halach stosuje się zazwyczaj ściany ze szkieletem stalowym w postaci pionowego rusztu

wykonanego z elementów poziomych, tzw. rygli i z elementów pionowych - słupków.

Ściany mogą być:

a) samonośne, tzw. ryglowe (wypełnione), opierające się na fundamencie,

b) podwieszone, tzw. kryte,. opierające się na ryglach, i przekazujące jej ciężar na słupki rusztu
ściany.

Ściany poprzeczne zaleca się odsuwać na odległość 2–3 m. od osi skrajnych dźwigarów

dachowych. Rozstaw słupków rusztu stalowego w zasadzie nie powinien być większy od 3 m.
Pierwszy rygiel poziomy powinien znajdować się na wysokości 1,5 – 4 m ponad fundamentem.

Rygle i słupy ścian wykonywane są z dwuteowników walcowanych. Słupy opiera się na
fundamencie murowanym lub betonowym, lub na podwalinowym kątowniku czy ceowniku.
Słupy narożne wykonuje się najczęściej z dwóch ceowników, aby istniała możliwość osadzenia
dwóch prostopadłych do siebie ścian wypełniających. Ściany ryglowe charakteryzują się dużymi
kosztami i są obecnie rzadko stosowane. Zastępuje się je lekkimi ścianami osłonowymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 27. Szczegóły konstrukcyjne połączeń ścian ryglowych a)oparcie słupa na fundamencie, b) oparcie słupa na
ceowniku, c) przekrój słupa w narożniku, d) po łączenie rygli ze słupem [1, s. 117]

Ścianą osłonową (krytą) nazywamy taką ścianę, która w postaci płyt falistych lub fałdowych

stalowych, lub innych, jest podwieszona do rusztu stalowego.

Rys. 28. Przekroje ścian osłonowych [1, s. 118]

W halach na ściany osłonowe stosuje się podobne płyty jak przy pokryciu dachu, a więc

płyty warstwowe oraz płyty z blach fałdowych stalowych i aluminiowych z warstwą izolacyjną.
Sposoby mocowania do rygli płyt pojedynczych (dla hal nieocieplonych) i płyt warstwowych są
podobne jak w przypadku płatwi w pokryciu dachowym.

Rys. 29. Przykład ściany osłonowej z wykorzystaniem kaset [1, s. 119]

1-blacha trapezowa
2-folia
3-wełna mineralna
4-wkręt samogwintujący
5-uszczelka
6-konstrukcja stalowa
7-wkręt samogwintujący
8-kaseta
9-taśma uszczelniająca
10-uszczelka
11-łącznik

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Z jakich materiałów wykonuje się pokrycia hal?
2. W jaki sposób łączy się płyty i blachy pokryciowe z płatwiami?
3. Jakie elementy wyróżniamy w konstrukcji dachów hal?
4. Z jakich materiałów wykonuje się płatwie i w jaki sposób łączy się je z dźwigarami

dachowymi?

5. Jakie rozróżnia się typy świetlików dachowych?
6. W jaki sposób skonstruowane są ściany ryglowe hal?
7. W jaki sposób skonstruowane są ściany osłonowe hal?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wypisz na odnośnikach poszczególne elementy ściany osłonowej hali przedstawionej Ci na

rysunku przez nauczyciela.

Sposób wykonania ćwiczenia

Nauczyciel przedstawi Ci rysunek, na którym znajduje się przekrój ściany osłonowej hali.

Twoim zadaniem jest podpisanie na odnośnikach nazw poszczególnych elementów ściany
i przedstawienie wykonanej pracy nauczycielowi oraz kolegom z grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– literatura z rozdziału 6,
– przybory kreślarskie,
– rysunek ściany osłonowej.

Ćwiczenie 2

Wykonaj na elementach modelowych połączenie płatwi dachowej z ceownika walcowanego

z dźwigarem dachowym za pomocą połączeń śrubowych zgodnie z dokumentacją techniczną.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną,
3) pobrać narzędzia i sprzęt do wykonania połączenia,
4) ułożyć płatwie na dźwigarach dachowych,
5) połączyć konstrukcje stosując kątowniki i łącząc na śruby obydwie konstrukcje ,
6) dokonać regulacji połączenia,
7) stosować przepisy bhp,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– płatwie dachowe z ceowników walcowanych,
– modelowe dźwigary dachowe pełnościenne z dwuteowników,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– odcinki kątowników do łączenia płatwi z dźwigarem,
– dokumentacja techniczna do wykonania montażu,
– podstawowy sprzęt mierniczy,
– zestaw kluczy,
– zestaw śrub,
– młotki,
– instrukcje bhp,
– literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Wykonaj na elementach modelowych połączenie płyty warstwowej „Atlantis” z płatwią

dachową z ceownika walcowanego za pomocą połączeń śrubowych zgodnie z dokumentacją
techniczną.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną,
3) pobrać narzędzia i sprzęt do wykonania połączenia,
4) ułożyć płyty warstwowe na płatwiach dachowych,
5) połączyć konstrukcje stosując łączniki śrubowe ,
6) dokonać regulacji połączenia,
7) stosować przepisy bhp,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– modelowy szkielet konstrukcji fragmentu dachu hali ,
– płyty warstwowe „Atlantis”
– dokumentacja techniczna niezbędna do wykonania montażu,
– podstawowy sprzęt mierniczy,
– zestaw kluczy,
– zestaw śrub,
– młotki,
– instrukcje bhp,
– literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 4

Wypisz na odnośnikach poszczególne elementy ściany ryglowej hali przedstawionej Ci na

rysunku przez nauczyciela.

Sposób wykonania ćwiczenia

Nauczyciel przedstawi Ci rysunek przedstawiający przekrój ściany ryglowej hali. Twoim

zadaniem jest podpisanie na odnośnikach nazw poszczególnych elementów ściany
i przedstawienie wykonanej pracy nauczycielowi oraz kolegom z grupy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– literatura z rozdziału 6,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– przybory kreślarskie,
– rysunek ściany osłonowej.

Ćwiczenie 5

Wykonaj na elementach modelowych montaż ściany osłonowej z płyty warstwowej

„Atlantis” za pomocą śrub samogwintujących zgodnie z dokumentacją techniczną.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną,
3) pobrać narzędzia i sprzęt do wykonania połączenia,
4) ustawić pionowo płyty warstwowe na konstrukcji nośnej ściany,
5) połączyć konstrukcje stosując łączniki śrubowe samogwintujące,
6) nałożyć na łby śrub osłony z tworzywa sztucznego,
7) stosować przepisy bhp,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– modelowy szkielet konstrukcji fragmentu ściany hali ,
– płyty warstwowe „Atlantis”,
– dokumentacja techniczna do wykonania montażu,
– podstawowy sprzęt mierniczy,
– plastikowe zaślepki na łby śrub,
– wkrętarka,
– zestaw kluczy,
– zestaw śrub samogwintujących,
– młotki,
– instrukcje bhp,
– literatura z rozdziału 6.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Czy potrafisz:
1) rozróżnić materiały do wykonywania dachów hal?

2) połączyć materiał pokryciowy z płatwią dachową?

3) połączyć płatwię z dźwigarem dachowym?

4) rozróżnić konstrukcje ścian w halach?

5) dokonać prezentacji wykonanych ćwiczeń?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Metody montażu hal

4.3.1.Materiał nauczania

Rozróżnia się cztery metody montażu hal:

a) montaż z pojedynczych elementów (metoda tradycyjna),

b) montaż metodą blokową,

c) montaż metodą potokową,

d) montaż metodą nasuwania.

Dobór odpowiedniej metody montażu jest przede wszystkim uzależniony od kształtu,

wielkości czy przeznaczenia hali, a także od warunków panujących na placu budowy
i możliwości wykonawczych przedsiębiorstwa.

Montaż z pojedynczych elementów

Metoda ta jest najstarszym sposobem wznoszenia budowli, stosowanym nie tylko

w przypadku hal, ale i innych typów konstrukcji. Pojedynczymi elementami są najczęściej: słup,
belka, wiązar, łuk, płatew, krokiew itp. Metodę tę stosuje się najczęściej w przypadku hal
zaprojektowanych indywidualnie o różnym przeznaczeniu, a więc w przypadku obiektów
użyteczności publicznej, hal sportowych i widowiskowych, dworców itp. Ze względu na wysoce
zróżnicowaną konstrukcję metoda ta jest często jedyną do zastosowania, lecz należy dążyć, aby
pojedyncze elementy były możliwe największe, scalone na ziemi z mniejszych elementów.

Montaż hali metodą „z pojedynczych elementów” odbywa się w następującej kolejności:

a) ustawienie słupów,

b) ułożenie belek podsuwnicowych,

c) ustawienie dźwigarów dachowych,

d) ułożenie płatwi,

e) ułożenie pokrycia dachowego,

f) montowanie ścian bocznych.

W przypadku bardziej skomplikowanych układów konstrukcyjnych metoda montażu
z pojedynczych elementów może być rozszerzona o metodę montażu blokowego.

Rys. 30. Montaż hali metoda „z pojedynczych elementów” [1, s. 537]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Montaż metodą blokową

Montaż tą metodą polega na tym, że elementy konstrukcyjne, najczęściej dachu lub ścian

bocznych, są łączone w pewną całość, stanowiącą sztywny przestrzenny blok montażowy,
podnoszony i montowany w całości. W przypadku budownictwa halowego blok ten może
obejmować:

- konstrukcję dachu złożoną z wiązarów dachowych, płatwi, stężeń i pokrycia dachowego,

Rys. 31. Montaż zblokowanego segmentu dachu [4, s. 13]

– konstrukcję ściany osłonowej, składającą się z rygli, słupów i lekkiej obudowy,

Rys. 32. Montaż blokowy ściany osłonowej [4, s. 46]

– dwa słupy połączone ryglem, belką stropową lub stężeniem podłużnym.
Element zblokowany powinien być scalony w bezpośredniej bliskości miejsca montażu.

W zależności od zastosowanych urządzeń do podnoszenia rozróżnia się dwa systemy.

Pierwszy polega na scaleniu elementu obok miejsca wmontowania, a następnie podniesieniu go
za pomocą jednego żurawia. Po obróceniu i przeniesieniu elementu zblokowanego nad miejsce
wmontowania, element opuszcza się i ustawia na slupach. Słupy ustawia się sukcesywnie w
miarę postępu robót. Wykorzystuje się do tego celu żuraw, który służy co scalania elementów
zblokowanych. Gdy żuraw do podnoszenia elementu zblokowanego ma zbyt mały udźwig,
można zmniejszyć podnoszony ciężar, rezygnując z układania na dole pokrycia dachowego.

Rys. 33. Schemat montażu blokowego [1, s. 539]

1-elementy na poziomie terenu
2-element wbudowany
3-element podczas podnoszenia
4-oś żurawia
5-słupy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Hale o przykryciach prętowych struktur przestrzennych nadają się doskonale do montażu

blokowego przeprowadzanego drugim systemem. Polega on na tym, że element zblokowany
montuje się na poziomie terenu w miejscu jego wbudowania, a następnie podnosi się go ponad
słupy i po niewielkim obrocie ustawia na ich głowicach; nie ma więc tu czynności przenoszenia
elementu z jednego miejsca na drugie. Podnoszenie elementu może odbywać się różnymi
sposobami, a więc za pomocą dwóch lub czterech żurawi, wciągników taśmowych, nadstawek
na słupach w postaci dźwigników hydraulicznych lub też za pomocą śmigłowców.

Kolejność robót przy tym sposobie montażu jest następująca:

– scalenie konstrukcji przykrycia, montaż słupów,

– podnoszenie scalonego elementu,

– opuszczenie i zamocowanie elementu na głowicach słupów.

Rys. 34. Element zblokowany gotowy do podnoszenia [1, s. 540]

Metoda blokowa jest szczególnie przydatna przy realizacji hal przemysłowych o znacznej

powierzchni zabudowy; może być także stosowana dla dużych obiektów projektowanych
indywidualnie, jak hale sportowe i widowiskowe, hangary itp. Montaż blokowy wymaga dobrej
organizacji i terminowych dostaw materiałów. Metoda ta jest znacznie ekonomiczniejsza od
poprzedniej; charakteryzuje się większą wydajnością pracy i szybkością realizacji budynku.
Rozwinięciem metody blokowej jest metoda potokowa.

Montaż metodą potokową.
Metoda ta jest korzystna dla hal o dużej powtarzalności elementów i dużej powierzchni

zabudowy. Istotą potokowej metody montażu jest zorganizowanie linii produkcyjnej,
wyposażonej w tory, po których przesuwają się wózki ze scalonymi elementami konstrukcji,
najczęściej konstrukcji dachowej. Przesuwające się wózki zatrzymują się przy kolejnych stałych
stanowiskach roboczych, na których wykonuje się takie same czynności. Czynności te muszą
być tak dobrane, aby czas postoju wózków na wszystkich stanowiskach był jednakowy. Po
zakończeniu montażu elementu zblokowanego na ostatnim stanowisku roboczym, element ten
jest ustawiany na tzw. wieży transportowej, która przenosi go do miejsca wbudowania i ustawia
na uprzednio zmontowanych słupach. Liczba stanowisk roboczych może być zawarta
w granicach od 7 do 10. Przykładowy schemat organizacji robót obrazuje rysunek 35.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 35. Schemat montażu hali metodą potokową [1, s. 542]

–

stanowisko I — ustawienie dwóch podciągów pilastych na podporach wózka i montaż
dwóch dźwigarów kratowych,

–

stanowisko II — montaż płatwi i części stężeń,

–

stanowisko III — montaż pozostałych części stężeń,

–

stanowisko IV — montaż okien,

–

stanowisko V - układanie blach fałdowych, roboty malarskie,

–

stanowisko VI układanie ocieplenia, montaż wpustów dachowych,

–

stanowisko VII - krycie dachu papą i szklenie okien.

Podniesienie gotowego segmentu dachu z wózka i ustawienie go na wieży transportowej

odbywa się najczęściej za pomocą żurawia. Stosując metodę potokową należy całkowicie
wyeliminować z robót spawanie.

Montaż metodą nasuwania.

Ta metoda montażu polega na scalaniu elementów konstrukcyjnych poza miejscem

wbudowania i nasuwaniu ich w przewidziane miejsca po specjalnie przygotowanym torowisku.
Elementem przesuwanym może być zarówno jeden dźwigar, jak i scalony segment montażowy.
Metoda nasuwania jest przydatna dla konstrukcji montowanych przy ograniczonym placu
budowy lub w przypadku braku dostępu do wnętrza hali (np. montaż hali dworcowej, montaż
krytego obiektu sportowego o dużej rozpiętości itp.). Jest to więc metoda stosowana najczęściej
w przypadku obiektów projektowanych indywidualnie w warunkach miejskich. Metoda
stosowana jest także dla konstrukcji mostowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 36. Przesuwanie nad ulicą dźwigara dachowego hali dworcowej. [4, s. 73]

4.4.2. Pytania sprawdzające:

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczenia.

1. Jakimi metodami montuje się hale?
2. W jaki sposób montuje się hale metodą „ z pojedynczych elementów”?
3. Na czym polega potokowa metoda montażu hal?
4. Na czym polega metoda nasuwania przy montażu hal?
5. W jaki sposób montuje się hale metodą blokową?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj montaż na elementach modelowych zblokowanego elementu dachu hali, zgodnie

z dokumentacją techniczną.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną,
3) pobrać narzędzia i sprzęt do wykonania montażu,
4) zamocować zawiesia,
5) wciągnąć zblokowaną konstrukcję dachu na wysokość wbudowania wykorzystując dostępny

sprzęt do transportu pionowego,

6) naprowadzić elementy konstrukcji dachu do połączenia z słupami hali,
7) złączyć elementy konstrukcyjne wykonując połączenia śrubowe,
8) dokonać regulacji połączenia,
9) stosować przepisy bhp,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

– rozbieralny model konstrukcji hali stalowej,
– sprzęt do transportu pionowego – suwnica, maszt montażowy z wciągarką lub elektrowciąg,
– zawiesia,
– dokumentacja techniczna do wykonania montażu,
– podstawowy sprzęt mierniczy,
– młotki,
– śruby,
– komplet kluczy,
– instrukcje bhp,
– literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Wykonaj montaż na elementach modelowych zblokowanego elementu ściany hali

składającej się z rygli, słupów i lekkiej obudowy zgodnie z dokumentacją techniczną.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

dostępny sprzęt do transportu pionowego,

6) naprowadzić elementy konstrukcji ściany do połączenia z fundamentem,
7) złączyć elementy konstrukcyjne wykonując połączenia śrubowe,
8) dokonać regulacji połączenia,
9) stosować przepisy bhp,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

Ćwiczenie 3

Wykonaj montaż na elementach modelowych, słupów hali zgodnie z dokumentacją

techniczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

pionowego,

6) naprowadzić słupy do połączenia z fundamentem,
7) złączyć elementy konstrukcyjne wykonując połączenia śrubowe,
8) dokonać regulacji połączenia,
9) stosować przepisy bhp,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

Wykonaj montaż na elementach modelowych belki podsuwnicowej dwuteowej na

wspornikach słupów hali zgodnie z dokumentacją techniczną.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną,
3) pobrać narzędzia i sprzęt do wykonania montażu,
4) zamocować zawiesia do transportu pionowego belki podsuwnicowej,
5) wciągnąć belkę na wysokość wbudowania ,
6) naprowadzić belkę na wsporniki słupów,
7) złączyć elementy konstrukcyjne wykonują połączenia śrubowe,
8) dokonać regulacji połączenia,
9) stosować przepisy bhp,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– rozbieralny model konstrukcji hali stalowej,
– sprzęt do transportu pionowego – suwnica, maszt montażowy z wciągarką lub elektrowciąg,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– zawiesia,
– dokumentacja techniczna do wykonania montażu,
– podstawowy sprzęt mierniczy,
– młotki,
– śruby,
– komplet kluczy,
– instrukcje bhp,
– literatura z rozdziału 6.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Czy potrafisz:
1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczeń?

¨ ¨

2) wykonać montaż belek podsuwnicowych w halach?

¨ ¨

3) wykonać montaż ścian hali metodą blokową?

¨ ¨

4) wykonać montaż konstrukcji dachowej hali metodą blokową?

¨ ¨

5) wykonać montaż słupów hal?

¨ ¨

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania: otwarte, z luką

i wielokrotnego wyboru, prawda – fałsz.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X lub wpisując prawidłową odpowiedź. W przypadku pomyłki należy błędną
odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: I część – poziom podstawowy,

II część - poziom ponadpodstawowy.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

9. Na rozwiązanie testu masz 90 min.

Powodzenia !

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Część I

1. Hale sportowe zaliczamy do grupy hal:

a) przemysłowych,

b) użyteczności publicznej,

c) obsługowych,

d) składowych.

2. Ważnym elementem konstrukcyjnym słupa jest wspornik do oparcia …………………….

……………………………………….

3. Krzyżulce tężników dachowych z pojedynczych kątowników mocuje się w węzłach

najczęściej za pomocą:

a) połączeń spawanych,

b) połączeń śrubowych,

c) połączeń nitowych,

d) połączeń zgrzewanych.

4. Wymień metody montażu hal.

5. Układ słupowo ryglowy ścian hal skład się ze słupów utwierdzonych w fundamentach

i przegubowo połączonych z dachowym ryglem kratowym, pełnościennym lub ażurowym.

a) tak

b) nie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Numerem 1 na rysunku oznaczono:

a) suwnicę,

b) świetlik,

c) dźwigar kratowy,

d) pokrycie dachu.

7. Narysuj jeden wybrany sposób łączenia płatwi z dźwigarami dachowymi.

8. Poniższy rysunek przedstawia:

a) belkę walcowana pełnościenną,

b) belkę ażurową,

c) kratownicę,

d) belkę pełnościenną blachownicową.

9. Poniższy rysunek przedstawia:

a) montaż ścian metodą „z pojedynczych elementów”,

b) montaż ścian metodą blokową,

c) montaż ścian metodą potokową,

d) montaż ścian metodą nasuwania.

10. Przy montażu metodą blokową blok może obejmować konstrukcję dachu złożoną

z wiązarów dachowych, płatwi stężeń i pokrycia dachowego.

a) tak

b) nie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Wypisz w jakiej kolejności odbywa się montaż hal metodą „ pojedynczych elementów”.

12. Ze względu na rozmieszczenie świetlików na dachu hali, rozróżnia się świetliki kalenicowe

(usytuowane wzdłuż osi hali) i ………………………………..(poprzeczne do podłużnej osi
hali).

13. Masa obudowy lekkiej pokrycia dachu hal ocieplonych wynosi do 55 kg/m

a) tak

b) nie

Część II

14. Narysuj schematy stężeń pionowych głównych słupów hal.

15. Numer 3 na poniższym rysunku oznacza:

a) blachę fałdową,

b) izolację termiczną,

c) papę,

d) paraizolację z foli.

16. Rozstaw słupków rusztu stalowego w ścianach hal nie powinien być większy od:

a) 1 m,

b) 2 m,

c) 3 m,

d) 4 m.

17. Dźwigary dwutrapezowe stosuje się w przypadkach dachów o spadkach poniżej:

a) 5 %,

b) 10 %,

c) 15 %,

d) 20 %.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18. Płatwie z belek ażurowych i kratowych wykonuje się przy ich rozpiętości nie mniejszej niż:

a) 10 m,

b) 12 m,

c) 14 m,,

d) 16 m.

19. Spadek połaci dachu krytego blachami falistymi powinien wynosić co najmniej:

a) 5 %,

b) 10 %,

c) 15 %,

d) 20 %.

20. Podłużne dachowe tężniki pionowe umieszcza się przy ……………………………………. .

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Montaż hal

Zakreśl poprawną odpowiedź lub wpisz odpowiedzi.

Numer

pytania

Odpowiedzi

Punktacja

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1. Łubiński M., Żółtowski W.: Konstrukcje metalowe cz. II. Arkady, Warszawa 2004
2. Włodarczyk W.: Konstrukcje stalowe cz. 1. Podstawy projektowania. WSiP, Warszawa

1997

3. Ziółko J.: Konstrukcje stalowe cz.2. Wytwarzanie i montaż. WSiP, Warszawa 1995
4. Ziółko J., Orlik G.: Montaż konstrukcji stalowych. Arkady, 1980
5. Żmuda J.: Podstawy projektowania konstrukcji metalowych. TiT, Opole 1992