SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW
ZAMÓWIENIA Postanowienia siwz
zamieszczone we wzorze umowy powinny
dawać wiedzę co do zakresu ilościowego
zamówienia lub przyczyn uzasadniających
jego zmniejszenie. Wykonawca musi
mieć możliwość przygotowania oferty,
obliczenia ceny i realizacji zamówienia
z uwzględnieniem wszystkich wpływających
na to czynników. (wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z 7 maja 2014 r.;
sygn. akt KIO 809/14).
OMYŁKI W OFERTACH Zamawiający
powinien poprawić w ofercie inne omyłki
niepowodujące istotnych zmian w treści
oferty. Nie ma znaczenia liczba omyłek,
ale ich istotność w ofercie. Dlatego, aby
stwierdzić, czy dany błąd jest „inną omyłką”,
należy skupić się na sprzeczności oferty
z siwz, a nie na przyczynach wystąpienia
tego odstępstwa (wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z 8 maja 2014 r.;
sygn. akt KIO 793/14).
DOKUMENTY OD WYKONAWCÓW
Data wystawienia dokumentu nie
może być powodem do wykluczenia
z postępowania, w sytuacji gdy jego
treść potwierdza spełnienie warunku
nie później niż w dniu upływu termin
składania ofert (wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z 30 kwietnia 2014 r.;
sygn. akt KIO 756/14).
w n u m e r z e
4
8
6
Wezwanie do wyjaśnienia rażąco niskiej
ceny nie jest obowiązkiem zamawiającego
TEZA
Zamawiający nie ma obowiązku wzywania wykonawców do
wyjaśnienia rażąco niskiej ceny. Zwraca się do oferentów o poda-
nie szczegółowych powodów zaproponowania niskiej ceny, jedynie
w sytuacji gdy w trakcie oceny ofert uzna, że ma do czynienia
z rażąco niską ceną w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 5 maja 2014 r.; sygn. akt KIO 778/14
Stan faktyczny
Zamawiający prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzie-
lenie zamówienia na usługi sprzątania. Jeden z wykonawców twierdził, że zamawia-
jący naruszył art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, nie wezwał bowiem oferenta X do wyjaśnienia
rażąco niskiej ceny. A w konsekwencji wybrał jego ofertę jako najkorzystniejszą. Sprawa
miała swój finał przed Krajową Izbą Odwoławczą (dalej: KIO).
Stanowisko KIO
Krajowa Izba Odwoławcza wskazała, że nie w każdym przypadku i nie w każdej sytuacji
istnieje obowiązek wzywania wykonawcy do wyjaśnienia w trybie art. 90 ust. 1 ustawy
Pzp. Dzieje się tak jedynie wówczas, gdy zaistnieją uzasadnione wątpliwości, że zaofe-
rowana cena jest rażąco niska. Wezwanie w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp nie nastę-
puje z automatu, w każdej sytuacji, a jedynie gdy istnieją do tego obiektywne przesłanki.
Zauważyć należy, że całkowita cena zaoferowana przez odwołującego nie odbiegała
w znaczący sposób od ceny zaproponowanej przez wybranego w przetargu wykonawcę.
Wezwanie o wyjaśnienia w trybie art. 90 ust. 1 ustawy musi być poparte obiektywnie
uzasadnionymi wątpliwościami, które to w ocenie Izby – w stanie faktycznym – nie ist-
niały. KIO orzekła, że nie doszło do naruszenia art. 90 ust. 1 ustawy Pzp w postępowaniu.
PODSTAWA PRAWNA:
art. 90 ust. 1 ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U.
z 2013 r. poz. 907 ze zm.).
W Y R O K I – U Z A S A D N I E N I A – K O M E N T A R Z E
pory
przetargowe
S
issn 2299-5889
N A S I E K S P E R C I
Andrzela
Gawrońska-Baran
specjalista
ds. zamówień
publicznych
Małgorzata
Niezgoda-Kamińska
specjalista
ds. zamówień
publicznych
Małgorzata Skóra
prawnik,
specjalista
ds. zamówień
publicznych
nr 76, lipiec 2014
12
Przedmiot zamówienia
SPORY PRZETARGOWE LIPIEC 2014
|
2
O D R E D A K C J I
DROGI CZYTELNIKU
Ocena produktów równoważnych często przy-
sparza problemów zamawiającym. W jednym
z postępowań organizator przetargu odrzucił
ofertę, ponieważ stwierdził, że wykonawca
zaproponował produkty słabej jakości. Jednak
zdaniem wykonawcy spełniały one wyma-
gania z siwz. Sprawą zajęła się Krajowa Izba
Odwoławcza. O tym, jakie było rozstrzygnięcie
tego sporu, można przeczytać na stronie 2
i 3. A w dziale Zamawiający kontra wykonaw-
ca rozwijamy temat równoważnego opisu
zamówienia. Nasz ekspert wskazuje, jakimi
zasadami powinien się kierować zamawiający,
stawiając wymogi dotyczące zamówienia oraz
jak przedmiot zamówienia zaproponować, aby
realnie konkurować w przetargu.
Zapraszam do lektury
Klaudyna Saja-Żwirkowska
Wydawca:
Katarzyna Czech
Redaktor naczelny:
Klaudyna Saja-Żwirkowska
Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski
Skład i łamanie: Raster studio
Druk: Miller Druk sp. z o.o.
Nakład: 1000
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a
Tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10,
e-mail: za@wip.pl
NIP: 526-19-92-256
Numer KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla
m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy
Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł
„Spory przetargowe” wraz z przysługującymi Czytelnikom innymi
elementami dostępnymi w subskrypcji (e-letter, strona WWW i inne)
chronione są prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowa-
nych w „Sporach przetargowych” oraz w innych dostępnych elemen-
tach subskrypcji – bez zgody wydawcy – jest zabroniony. Zakaz nie
dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło.
Zaproponowane w publikacji „Spory przetargowe” oraz w innych do-
stępnych elementach subskrypcji wskazówki, porady i interpretacje
nie mają charakteru porady prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym
przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji.
Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne sta-
nowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym
redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie
zawartych w publikacji „Spory przetargowe” lub w innych dostępnych
elementach subskrypcji wskazówek, przykładów, informacji itp. do
konkretnych przykładów.
Informacje o prenumeracie:
tel.: 22 518 29 29, e-mail: cok@wip.pl
Spory przetargowe
Ocena oferty może dotyczyć
tylko wymagań wskazanych w specyfikacji
Stan faktyczny
Zamawiający prowadzi postępowanie w try-
bie przetargu nieograniczonego, którego
przedmiotem była sukcesywna dostawa
artykułów biurowych. Podczas procedury
zawiadomił jednego z wykonawców o odrzu-
ceniu jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych
(dalej: ustawa Pzp). Uznał bowiem, że treść
oferty nie odpowiada treści specyfikacji istot-
nych warunków zamówienia (dalej: siwz).
Słaba jakość
W treści uzasadnienia czynności odrzucenia
oferty zamawiający wskazał, że: „W wyniku
oceny dostarczonych próbek artykułów
równoważnych zamawiający stwierdził, że
oferowane produkty nie spełniają warun-
ków minimalnych opisanych w siwz. Ofe-
rowane produkty są bardzo słabej jakości,
o niskich parametrach technicznych, sła-
bej estetyce wykonania. Wykonawca ofe-
rując produkt równoważny, zobowiązany
jest zaoferować i wykazać, iż zastosowany
zamienny asortyment jest o takich samych
lub lepszych parametrach jak asortyment
wskazany przez zamawiającego w opisie
przedmiotu zamówienia”.
Wykonawca, którego oferta została odrzu-
cona, wniósł odwołanie. Zarzucił zamawia-
jącemu naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy
Prawo zamówień publicznych.
Liczą się fakty
Odwołujący wskazał, że na podstawie art. 92
ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp zamawiający jest
zobowiązany podać uzasadnienie faktyczne
i prawne czynności odrzucenia oferty. W oce-
nie wykonawcy uzasadnienie zamawiającego
w niniejszym postępowaniu zawiera ocenę
subiektywną, a nie rzeczywistą.
Odwołujący podkreślał, że w świetle przepi-
sów ustawy Pzp wymagania zamawiającego
co do równoważności produktów powinny
być podane w sposób dokładny i przejrzysty.
Zamawiający, dokonując oceny ofert, musi
mieć możliwość w sposób jednoznaczny prze-
sądzić kwestię równoważności. Dlatego ocena
ta opiera się na parametrach, które podał
w opisie przedmiotu zamówienia. Odwo-
łujący podkreślał w odwołaniu, że „chodzi
o ocenę równoważności, a nie o ocenę, czy
produkt jest tożsamy z produktem wska-
zanym w opisie przedmiotu zamówienia”.
Wykonawca wskazał, że dostarczył zama-
wiającemu próbki w celu ustalenia równo-
ważności do parametrów podanych w opisie
przedmiotu zamówienia. Oświadczył, że speł-
niają one wszystkie wymagania określone
w opisie przedmiotu zamówienia, a zatem
treść oferty jest zgodna z treścią specyfika-
cji istotnych warunków zamówienia.
Stanowisko KIO
Krajowa Izba Odwoławcza (dalej: KIO)
uznała za uzasadniony zarzut bezpodstaw-
nego odrzucenia oferty przez zamawiającego.
Skład orzekający Izby wskazał, że uzasad-
nienie faktyczne zastosowania art. 89 ust. 1
pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych
było ogólnikowe i niewystarczające. Na zama-
wiającym ciąży wynikający z art. 6 Kodeksu
cywilnego obowiązek udowodnienia oko-
liczności skutkujących odrzuceniem oferty
wykonawcy. Jednocześnie art. 92 ust. 1 pkt 2
ustawy Prawo zamówień publicznych sta-
nowi o obowiązku podania adekwatnego
uzasadnienia faktycznego i prawnego.
Zamawiający nie sprecyzował żadnej kon-
kretnej niezgodności treści oferty odwołu-
jącego, którą miał stwierdzić w stosunku do
treści wymagań opisu przedmiotu zamówie-
nia zawartego w siwz – stwierdziła KIO. Nie
wskazał, który z zaoferowanych produktów
nie spełnia wymagań. Konkretne niezgod-
ności rozpoczął przywoływać dopiero na
rozprawie. Przez ogólnikowe uzasadnienie
i brak wskazania konkretnych niezgodno-
ści parametrów zaoferowanych produktów
z wymaganiami siwz wykonawca nie miał
możliwości zakwestionowania argumentów,
które legły u podstaw odrzucenia jego oferty.
TEZA
Fakt, że produkt jest słabej jakości, nie oznacza automatycznie, że
nie spełnia wymagań wskazanych w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Zamawiający musi wskazać konkretne zapisy z siwz,
których oferowane produkty nie spełniają, aby mieć podstawy do
odrzucenia oferty. Nawet jeżeli produkt w stopniu minimalnym spełnia
wymagania produktu równoważnego, oznacza, że jest zgodny z siwz.
Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 9 maja 2014 r.; sygn. akt KIO 829/14
Przedmiot zamówienia
3
|
LIPIEC 2014
SPORY PRZETARGOWE
Ocena oferty może dotyczyć
tylko wymagań wskazanych w specyfikacji
Z art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamó-
wień publicznych wynika, że to zamawiający
ma obowiązek podać wykonawcom uzasad-
nienie faktyczne podejmowanych czynności.
Musi to zrobić w taki sposób, aby zagwaran-
tować im możliwość skutecznej weryfikacji
decyzji podejmowanych przez zamawiają-
cego w toku postępowania. Z tego względu
należało uznać, że zamawiający nie pod-
niósł skutecznie przeciwko odwołującemu
zarzutów niezgodności treści złożonej oferty.
Tym samym zarzut naruszenia art. 89 ust. 1
pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych
jest zasadny.
Porównanie parametrów
W ocenie Izby jest oczywiste, iż zamawiający
może stwierdzić równoważność zaoferowa-
nych produktów jedynie poprzez porównanie
ich parametrów z parametrami produktów
opisanych w siwz. Jednocześnie nie może on
dokonywać oceny na podstawie dodatko-
wych, niewskazanych w specyfikacji kryte-
riów, jak np. estetyka. Zamawiający w treści
uzasadnienia odrzucenia oferty odwołują-
cego wskazał, że zaoferowane produkty są
bardzo słabej jakości, o niskich parame-
trach technicznych, słabej estetyce wykona-
nia. Izba ustaliła natomiast, że zamawiający
nie przewidział przy żadnym z artykułów
wymagania co do estetyki. Ponadto należy
podkreślić, że zarówno estetyka, jak i poję-
cie „słaba jakość” są subiektywnymi odczu-
ciami zamawiającego.
Podstawą w systemie zamówień publicz-
nych jest ocena przez zamawiającego speł-
niania wymagań przez oferowane produkty
(czy usługi), jak również ocena warun-
ków udziału w postępowaniu na podsta-
wie wymagań ściśle określonych w siwz.
Nie jest dopuszczalne ustanawianie przez
zamawiającego jakichkolwiek innych kryte-
riów oceny lub dodatkowych wymagań na
etapie oceny złożonych ofert. Tego rodzaju
ocena powoduje naruszenie podstawowych
zasad postępowania o udzielenie zamówie-
nia publicznego. W przedmiotowym prze-
targu zamawiający nie wskazał w treści siwz,
że będzie weryfikował oferowane artykuły
biurowe pod kątem estetyki. Z tego względu
wskazanie w treści informacji o odrzuce-
niu oferty odwołującego, że zaoferowane
przez odwołującego produkty charaktery-
zują się słabą estetyką wykonania, jest nie-
uprawnione.
Brak uzasadnienia
Stwierdzenie przez zamawiającego, że pro-
dukty zaoferowane przez odwołującego są
bardzo słabej jakości, nie jest żadnym uza-
sadnieniem odrzucenia oferty odwołują-
cego. Fakt, że produkt jest słabej jakości,
nie oznacza automatycznie, że nie spełnia
wymagań ze specyfikacji. A zatem – zda-
niem KIO – nie wykazano podstawy do
odrzucenia oferty odwołującego.
Z powodu braku jednoznacznego potwier-
dzenia okoliczności, że oferowane produkty
nie odpowiadają treści siwz, Izba stwierdziła,
że zarzut naruszenia przez zamawiającego
art. 89 ust. 1 pkt 2 jest zasadny.
PODSTAWA PRAWNA:
art. 89 ust. 1 pkt 2, art. 92 ust. 1 pkt 2
ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 907
ze zm.).
Opis przedmiotu zamówienia musi być opracowany w ten spo-
sób, aby nie utrudniał uczciwej konkurencji ani nie uniemoż-
liwiał wykonawcom równego dostępu do zamówienia. Z tego
względu zakazane jest wskazywanie w opisie przedmiotu zamó-
wienia znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, z wyjąt-
kiem sytuacji gdy:
• jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia oraz
• opisanie przedmiotu zamówienia w inny sposób nie jest możliwe.
Jeżeli jednak zamawiający musi skorzystać z powyższego
wyjątku, jest jednocześnie zobowiązany dopuścić rozwiąza-
nia równoważne. Poprzez dodanie słów „równoważny” wska-
zane przez zamawiającego produkty mogą mieć charakter
wyłącznie przykładowy. Ponadto orzecznictwo wskazuje, że nie
wystarczy tylko i wyłącznie dodać wyrazy „lub równoważny”.
Dodając określenie „równoważny”, zamawiający zobowiązany
jest zawrzeć określenia precyzujące wymogi w kwestii równo-
ważności. Dopuszczeniu składania ofert równoważnych musi
towarzyszyć precyzyjne określenie przez zamawiającego para-
metrów technicznych i wymogów jakościowych dotyczących
ofert równoważnych. Bez takiego określenia nie istnieje możli-
wość ich porównania.
Organizator przetargu powinien w taki sposób przygotować
specyfikację istotnych warunków zamówienia i w taki sposób
sprecyzować w niej dodatkowe warunki, aby mógł następ-
nie w sposób jednoznaczny przesądzić kwestię równoważno-
ści oferty. Dopiero w takim przypadku będzie uprawniony do
podjęcia decyzji o zakwalifikowaniu oferty jako równoważnej
bądź jej odrzuceniu.
KOMENT
ARZ EK
SPERT
A
Daniel Szczęsny
radca prawny specjalizujący się m.in. w prawie
zamówień publicznych. Były naczelnik Wydziału
Orzecznictwa Departamentu Prawnego Urzędu
Zamówień Publicznych. Obecnie główny specjalista
w Departamencie Zakupów PGE Polska Grupa
Energetyczna S.A.