WADIUM Przy ocenie gwarancji bankowej
nie można pomijać znaczenia, jakie
nadaje temu dokumentowi oświadczenie
o bezwarunkowym i nieodwołanym
zobowiązaniu banku do zapłaty na
pierwsze żądanie zamawiającego kwoty
wadium. Wypełnia ono istotę gwarancji
bankowej określanej jako bezwarunkowa
i stanowi o zabezpieczeniu oferty wadium
(wyrok Krajowej Izby Odwoławczej
z 9 kwietnia 2014 r.; sygn. akt
KIO 601/14).
SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW
ZAMÓWIENIA Dokonując badania i oceny
ofert, w każdym przypadku zamawiający
zobowiązany jest działać w granicach
wyznaczonych postanowieniami specyfikacji
istotnych warunków zamówienia. Oznacza
to, że jeżeli wykonawcy złożą ofertę,
w której zaprezentują wyłącznie dane zgodne
z wymaganiami zamawiającego opisanymi
w siwz, taka oferta jest ważna (Wyrok
Krajowej Izby Odwoławczej z 9 kwietnia
2014 r.; sygn. akt KIO 605/14).
OMYŁKI W OFERTACH Błędnie przyjęta
przez wykonawcę jednostka miary – jest
oczywistą omyłką pisarską i nie może
być uznana za niezgodność treści oferty
z treścią specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Zamawiający powinien poprawić
taki błąd w trybie art. 87 ust. 2 pkt 1
ustawy Prawo zamówień publicznych (wyrok
Krajowej Izby Odwoławczej z 8 kwietnia
2014 r.; sygn. akt KIO 606/14).
w n u m e r z e
2
4
8
Zamawiający może sprawdzić, czy podmiot
trzeci ma odpowiednie kwalifikacje
TEZA
Zamawiający jest uprawniony do badania rzetelności, kwalifi-
kacji, efektywności i doświadczenia podmiotów trzecich, na których
zasoby powołuje się wykonawca wykazujący spełnianie warunku wie-
dzy i doświadczenia – orzekł Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku
z 9 kwietnia 2014 r. (sygn. akt V Ca 3618/13).
Stan faktyczny
Prezes Urzędu Zamówień Publicznych (dalej: UZP) zarzucił w skardze do sądu okrę-
gowego wyrokowi Krajowej Izby Odwoławczej z 16 października 2013 r. o sygn. akt
KIO 2336/13 błędną wykładnię art. 22 ust. 5 w zw. z art. 22 ust. 1 pkt 2, w zw. z art. 26
ust. 2b, w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp. Skład orzekający przyjął, że wskazane prze-
pisy nie przewidują możliwości badania rzetelności, kwalifikacji, efektywności oraz
doświadczenia podmiotów trzecich, na których potencjale polega wykonawca wyka-
zujący spełnianie warunku udziału w postępowaniu w postaci wiedzy i doświadcze-
nia. Prezes UZP twierdził, że KIO przyjęła również błędną wykładnię przepisów § 1
ust. 1 pkt 2, § 1 ust. 4, § 1 ust. 6 oraz § 3 ust. 4 rozporządzenia prezesa Rady Ministrów
z 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający
od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz.U. z 2013 r.
poz. 231) poprzez przyjęcie, że te przepisy również nie przewidują możliwości żąda-
nia dokumentów pozwalających na weryfikację podmiotów trzecich.
Stanowisko sądu
Sąd Okręgowy w Warszawie uwzględnił skargę prezesa UZP oraz zmienił wyrok Krajo-
wej Izby Odwoławczej. W motywach rozstrzygnięcia sąd uznał za zasadne stanowisko
wyrażone przez prezesa UZP i podkreślił, iż przepis art. 22 ust. 5 w zw. z art. 26 ust. 2b
ustawy Pzp daje zamawiającemu możliwość stosowania kryteriów weryfikacji z art. 22
ust. 5 ustawy Pzp również w odniesieniu do podmiotów trzecich, na których zasoby
powołuje się wykonawca wykazujący spełnienie warunku wiedzy i doświadczenia.
PODSTAWA PRAWNA:
art. 22 ust. 5 w zw. z art. 26 ust. 2b ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych
(tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.).
W Y R O K I – U Z A S A D N I E N I A – K O M E N T A R Z E
pory
przetargowe
S
issn 2299-5889
N A S I E K S P E R C I
Andrzej
Łukaszewicz
członek Polskiego
Związku Rzeczo-
znawców ZP
Małgorzata
Niezgoda-Kamińska
specjalista
ds. zamówień
Justyna
Rek-Pawłowska
prawnik, specjalista
ds. zamówień
nr 75, czerwiec 2014
12
Wadium
SPORY PRZETARGOWE CZERWIEC 2014
|
2
O D R E D A K C J I
DROGI CZYTELNIKU
Zasadą wynikającą z przepisów ustawy Prawo
zamówień publicznych jest brak możliwości
dokonywania zmian w treści złożonej oferty.
Na szczęście od tej zasady ustawa Pzp ustano-
wiła w art. 87 ust. 2 ustawy Pzp wyjątek. O tym
jakie błędy w ofercie może poprawić wyko-
nawca można przeczytać w omówieniu opinii
prawnej Urzędu Zamówień Publicznych na str.
10. Wskazane w niej orzecznictwo wyznacza
wskazówki, jakie błędy należy sprostować.
Natomiast na stronie 6 przedstawiamy wyrok
Krajowej Izby Odwoławczej na temat unieważ-
nienia postępowania. Nasz ekspert wskazuje,
kiedy jest możliwe zakończenie postępowania
bez rozstrzygnięcia.
Zapraszam do lektury
Klaudyna Saja-Żwirkowska
Wydawca:
Katarzyna Czech
Redaktor naczelny:
Klaudyna Saja-Żwirkowska
Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski
Skład i łamanie: Raster studio
Druk: Miller Druk sp. z o.o.
Nakład: 1200
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a
Tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10,
e-mail: za@wip.pl
NIP: 526-19-92-256
Numer KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla
m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy
Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł
„Spory przetargowe” wraz z przysługującymi Czytelnikom innymi
elementami dostępnymi w subskrypcji (e-letter, strona WWW i inne)
chronione są prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowa-
nych w „Sporach przetargowych” oraz w innych dostępnych elemen-
tach subskrypcji – bez zgody wydawcy – jest zabroniony. Zakaz nie
dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło.
Zaproponowane w publikacji „Spory przetargowe” oraz w innych do-
stępnych elementach subskrypcji wskazówki, porady i interpretacje
nie mają charakteru porady prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym
przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji.
Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne sta-
nowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym
redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie
zawartych w publikacji „Spory przetargowe” lub w innych dostępnych
elementach subskrypcji wskazówek, przykładów, informacji itp. do
konkretnych przykładów.
Informacje o prenumeracie:
tel.: 22 518 29 29, e-mail: cok@wip.pl
Spory przetargowe
Gwarancja bankowa musi
zawierać zobowiązanie do zapłaty wadium
Stan faktyczny
Zamawiający prowadził postępowanie w try-
bie przetargu nieograniczonego na dosto-
sowanie murowanej części zabytkowego
dworku. W trakcie oceny ofert dokonał
wykluczenia jednego z wykonawców zgodnie
z art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych (dalej: Pzp). Uznał, że wadium
firmy X złożone w postaci gwarancji ban-
kowej nie zabezpiecza jego interesów co
do możliwości zatrzymania kwoty wadial-
nej w pełnym zakresie opisanym w art. 46
ust. 4a i 5 ustawy Pzp z uwagi na brak wska-
zania w jej treści jakichkolwiek przesłanek
ustawowych zatrzymania wadium.
Gwarancja bankowa była
bezwarunkowa
Złożona w postępowaniu gwarancja bankowa
zawierała oświadczenie banku o udzieleniu
bezwarunkowo i nieodwołalnie gwarancji
dla zamawiającego tytułem zabezpiecze-
nia zobowiązań wykonawcy. W gwarancji
zawarte było oświadczenie banku, w któ-
rym zobowiązuje się zapłacić sumę gwaran-
cyjną na pierwsze żądanie zamawiającego,
zawierające oświadczenie, że wykonawca nie
spłacił zobowiązania zabezpieczonego gwa-
rancją i wskazuje nr rachunku bankowego,
na który ma nastąpić wypłata gwarancji.
Dodatkowo w toku postępowania prze-
targowego złożone zostało pismo banku
stanowiące odpowiedź na zapytanie zama-
wiającego. Bank stwierdził w nim, iż okre-
ślony w treści gwarancji sposób wskazania
na przypadki, kiedy zamawiający nabywa
prawo do żądania zapłaty kwoty z gwaran-
cji, chociaż nie odwołuje się do przepisów
ustawy Pzp, jest skuteczny i zawiera się
w stwierdzeniu, iż: „Bank zapłaci sumę gwa-
rancyjną na pierwsze żądanie Beneficjenta,
zawierające oświadczenie, że Zleceniodawca
nie spłacił zobowiązania zabezpieczonego
gwarancją”. Bank stwierdził, iż przedmio-
towa gwarancja jest prawidłowa i zabez-
piecza interesy zamawiającego związane
z ustanowieniem wadium, jest w pełni
wykonalna oraz uprawnia zamawiającego
do zaspokojenia wszystkich ewentualnych
roszczeń z tytułu wadium, w tym z art. 46
ust. 4a i 5 ustawy Pzp.
Wykonawca żądał uznania,
że gwarancja jest prawidłowa
Wykluczony wykonawca wniósł odwoła-
nie do prezesa Krajowej Izby (dalej: KIO).
W jego uzasadnieniu wskazał, iż brak było
podstaw do uznania przez zamawiającego,
iż gwarancja bankowa nie zabezpiecza jego
interesów z powodu stwierdzonego braku
wskazania w jej treści przesłanek ustawo-
wych zatrzymania wadium. Powyższe nie
wypełniało przesłanki do wykluczenia, o któ-
rej mowa w art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp,
gdyż odwołujący wniósł żądane wadium
w jednej z ustawowych form równocześnie
z ofertą. Bank udzielił bezwarunkowo i nie-
odwołalnie gwarancji dla zamawiającego do
wysokości żądanego wadium i zobowiązał
się zapłacić sumę gwarancyjną na pierwsze
jego żądanie.
Wykonawca twierdził, że wątpliwości
zamawiającego powinny być rozwiane na
podstawie treści pisma banku. Złożona
na zabezpieczenie oferty gwarancja była
gwarancją bezwarunkową, na co wskazuje
klauzula „na pierwsze żądanie beneficjen-
ta”, pozbawioną materialnych przesłanek
zapłaty sumy gwarancyjnej. Gwarant nie
stawia żadnych innych warunków wypłaty
poza przedstawieniem pisemnego wezwa-
nia do zapłaty i oświadczenia beneficjenta
o tym, że wystąpiła przesłanka wypłaty.
Ponieważ w treści gwarancji wskazano
cel jako wadium w szczegółowo opisanym
przetargu, nie ma potrzeby wskazywania
warunków ustawowych w zakresie przesła-
nek zatrzymania wadium przy określaniu
celu gwarancji.
Stanowisko KIO
Krajowa Izba Odwoławcza uznała, iż czyn-
ność wykluczenia odwołującego została
dokonana z naruszeniem art. 24 ust. 2 pkt 2
TEZA
Przy ocenie gwarancji bankowej nie można pomijać znaczenia,
jakie nadaje temu dokumentowi oświadczenie o bezwarunkowym
i nieodwołalnym zobowiązaniu banku do zapłaty na pierwsze żąda-
nie zamawiającego kwoty wadium. Wypełnia ono istotę gwarancji
bankowej określanej jako bezwarunkowa i stanowi o zabezpiecze-
niu oferty wadium.
Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 9 kwietnia 2014 r.; sygn. akt KIO 601/14
Wadium
3
|
CZERWIEC 2014
SPORY PRZETARGOWE
Gwarancja bankowa musi
zawierać zobowiązanie do zapłaty wadium
ustawy Pzp. W ocenie KIO treść gwaran-
cji bankowej nie dawała podstaw do stwier-
dzenia, iż nie został w jej treści określony
cel ustanowionego zabezpieczenia, którym
było zabezpieczenie wadium do postępowa-
nia o udzielenie zamówienia publicznego
na dostosowanie murowanej części zabyt-
kowego dworku.
Wadium było skuteczne
W ocenie składu orzekającego zamawia-
jący nie mógł odmówić skuteczności zło-
żonego wadium tylko na tej podstawie,
iż treść dokumentu gwarancyjnego nie
zawierała przywołania przesłanek usta-
wowych zatrzymania wadium, o których
mowa w art. 46 ust. 4a i 5 ustawy Pzp.
Przedmiotowa gwarancja nie miała żad-
nych ograniczeń co do okoliczności, od
których wystąpienia uzależniona zosta-
łaby wypłata świadczenia pieniężnego do
kwoty udzielonego zabezpieczenia z tytułu
wadium w postępowaniu. Miała charakter
nieodwołalny i bezwarunkowy, odnosiła
się do konkretnego postępowania o udzie-
lenie zamówienia publicznego i dotyczyła
wadium ustalonego w tym postępowaniu.
Zdaniem Izby należy zauważyć, iż ustawa
Prawo zamówień publicznych nie zawiera
w art. 45 ust. 6 pkt 3 szczególnych wymagań
co do sposobu określenia w treści gwarancji
bankowej zdarzenia uzasadniającego wystą-
pienie z żądaniem zapłaty kwoty wadium.
Zamawiający błędnie wywodzi, iż wskazanie
w ustawie Prawo zamówień publicznych
przesłanek zatrzymania wadium wprowadza
dodatkowe, szczególne wymagania co do
treści gwarancji bankowej.
Organizator przetargu się mylił
W ocenie składu orzekającego przy ocenie
dokumentu gwarancji nie można pomijać
znaczenia, jakie nadaje temu dokumentowi
oświadczenie o bezwarunkowym i nieod-
wołanym zobowiązaniu banku do zapłaty
na pierwsze żądanie zamawiającego kwoty
wadium. Wypełnia ono istotę gwarancji
bankowej określanej jako bezwarunkowa.
Powyższe oświadczenie banku nie budziło
wątpliwości zamawiającego co do celu jego
złożenia. W ocenie Izby stanowiło o zabez-
pieczeniu oferty wadium, ponieważ w treści
gwarancji nie było żadnych ograniczeń co
do zdarzeń, których wystąpienie wyłącza-
łoby możliwości żądania zapłaty wadium.
Odmienna ocena prowadziłaby do nielo-
gicznych wniosków i przyjęcia, że udzie-
lenie gwarancji bankowej z tytułu wadium
w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego nie dotyczy zdarzeń objętych
regulacją ustawową.
Izba uwzględniła odwołanie, co w konsekwen-
cji prowadziło do konieczności unieważnienia
czynności wykluczenia odwołującego z postę-
powania i uznania jego oferty za odrzuconą
oraz unieważnienia wyboru oferty najkorzyst-
niejszej i nakazania powtórzenia oceny ofert
niepodlegających odrzuceniu.
PODSTAWA PRAWNA:
art. 24 ust. 2 pkt 2, art. 46 ust. 4a i 5 ustawy
z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicz-
nych (Dz.U. z 2010 r. nr 113, poz. 759 ze zm.).
Zamawiający ma obowiązek wymagać od wykonawców
wadium, gdy wartość zamówienia jest równa lub przekracza
progi unijne, czyli:
• 1343.000 lub 207.000 euro dla dostaw bądź usług,
• 5.186.000 euro dla robót budowlanych.
Obowiązek żądania wadium dotyczy wszystkich trybów postępo-
wania, z wyjątkiem:
• zapytania o cenę oraz
• procedury z wolnej ręki.
Wcześniej często wymóg dużej kwoty wadium był przeszkodą
dla wykonawcy w złożeniu oferty, dlatego aktualnie ustawa Pzp
nie wskazuje minimalnej sumy wadium, jakiej zamawiający
może wymagać. Natomiast maksymalnie wolno żądać 3% war-
tości przedmiotu zamówienia.
Wymóg złożenia wadium ma na celu dyscyplinowanie wyko-
nawców i zawęża krąg ewentualnych oferentów faktycznie
do tych, którzy są poważnie zainteresowani zamówieniem.
W razie, gdy wybrany wykonawca się rozmyśli i nie będzie
chciał podpisać umowy bądź nie wniesie zabezpieczenia,
organizator przetargu będzie mógł zatrzymać kwotę wadium
wraz z odsetkami.
Jeśli wartość przedmiotu zamówienia jest niższa niż progi
unijne, zamawiający może wymagać wadium, choć nie ma
takiego obowiązku. Jeśli natomiast podzielił przedmiot zamó-
wienia na części, wówczas musi określić kwotę wadium dla
każdej z nich. Gdy z kolei przewiduje udzielenie zamówień uzu-
pełniających, wadium obliczy zgodnie z przepisami ustawy Pzp
jedynie od wartości zamówienia podstawowego.
Zabezpieczenie może być wnoszone według wyboru wykonawcy
w jednej lub w kilku następujących formach:
• pieniądzu,
• poręczeniach bankowych lub poręczeniach spółdzielczej kasy
oszczędnościowo-kredytowej, z tym że zobowiązanie kasy jest
zawsze zobowiązaniem pieniężnym,
• gwarancjach bankowych,
• gwarancjach ubezpieczeniowych,
• poręczeniach udzielanych przez podmioty, o których mowa
w art. 6b ust. 5 pkt 2 ustawy z 9 listopada 2000 r. o utworze-
niu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.
KOMENT
ARZ EK
SPERT
A
Justyna Rek-Pawłowska
prawnik, specjalista ds. prawnych w dużej firmie
wykonawczej, redaktor