nr 209 (2331) 24 paz
dziernika 2008
E
Jak w grudniu zapłacić
niższą zaliczkę na podatek
Sposoby na obniżenie lub niezapłacenie zaliczki listopadowo-grudniowej są różne. Efekt ten można osiągnąć,
uzyskując niskie przychody w listopadzie, np. przenosząc część faktur za sprzedawane towary i usługi na początek
grudnia. Można też przy zachowaniu przychodów na normalnym poziomie zaplanować na listopad wszystkie
najistotniejsze wydatki inwestycyjne lub przesunąć na ten miesiąc jak najwięcej faktur kosztowych za zamówione
wcześniej lub planowane w normalnych warunkach na póz
niej kupowane towary i usługi.
echanizm opłacania zaliczek na po- sokości 19 proc., gdyż w obu wariantach me- zani wpłacać na rachunek urzędu skarbowe-
datek dochodowy sprawia, że pod chanizm opłacania zaliczek jest taki sam. go, którym kieruje właściwy naczelnik urzę-
Mkoniec roku osoby fizyczne prowa- Natomiast podatnicy, którzy wybiorą na du skarbowego, zaliczki miesięczne w wyso-
dzące działalność gospodarczą potrzebują na rok podatkowy kwartalne rozliczanie zali- kości różnicy między podatkiem należnym od
zapłatę podatku znacznych kwot. W terminie czek, powinni o modelowaniu ostatniej za- dochodu osiągniętego od początku roku, obli-
do 20 grudnia (w tym roku do 22 grudnia, bo liczki pomyśleć wcześniej, gdyż to dochód, czonym zgodnie z art. 30c, a sumą należnych
20 dzień tego miesiąca jest dniem ustawowo a więc przychody oraz koszty, uzyskane zaliczek za poprzednie miesiące, z uwzględ-
wolnym od pracy) muszą zapłacić zaliczkę za w okresie od 1 lipca do 30 września, stanowią nieniem składki na obowiązkowe ubezpiecze-
listopad i jednocześnie, niejako z góry, w tej podstawę do ustalenia zobowiązania za IV nie zdrowotne.
samej wysokości co za listopad zaliczkę za gru- kwartał, które trzeba w formie zaliczki uiścić
dzień. W tej sytuacji wielu podatników, którzy do 20 grudnia. Zaliczki płacone kwartalnie
wcześniej już zetknęli się z tym kłopotliwym
często obowiązkiem, tak stara się modelować Miesięczne zaliczki na podatek Podobnie jak w 2007 roku, w roku bieżą-
swoje przychody i koszty, by należna za listo- cym podatnicy uzyskujący dochody z pozarol-
pad zaliczka na podatek dochodowy z działal- Poza wyborem bardziej opłacalnej formy po- niczej działalności gospodarczej, będący ma-
ności gospodarczej osób fizycznych była jak datku od działalności gospodarczej  liniowego łymi podatnikami oraz rozpoczynający dzia-
najniższa. albo ustalanego na podstawie skali podatkowej łalność gospodarczą, mogą wpłacać zaliczki
 wiele zyskać lub stracić można na wyborze kwartalne, rozliczając się z podatku według
Kształtowanie ostatniej zaliczki sposobu płacenia zaliczek na podatek. skali podatkowej.
Podatnik, który zdecydował się na wybór Wysokość zaliczek za I, II i III kwartał roku
Jest też grono podatników, które coraz bar- podatku liniowego, jak i ustalanego według podatkowego ustala się zgodnie z zasadą, że
dziej skomplikowany system opłacania zali- skali podatkowej ma do dyspozycji trzy wa- obowiązek wpłacania zaliczki powstaje poczy-
czek na podatek dochodowy wykorzystuje do rianty, jeżeli kontynuuje prowadzenie działal- nając od kwartału, w którym dochody prze-
wypracowania sobie nieformalnego kredytu ności, albo dwa  gdy tę działalność dopiero kroczyły kwotę powodującą obowiązek zapła-
podatkowego. Jak dalej pokażemy na przykła- rozpocznie w 2008 roku. cenia podatku, a więc w 2008 roku 3091 zł.
dach, możliwe jest nawet ponaddziewięcio- Co do zasady, podatnicy osiągający docho- Zaliczkę za ten kwartał stanowi podatek obli-
miesięczne uwolnienie się od bieżącej obsługi dy z pozarolniczej działalności gospodarczej czony od dochodu. Zaliczkę za kolejne kwarta-
podatku dochodowego. Co prawda potem na- opodatkowanej na podstawie art. 27 ustawy ły ustala się w wysokości różnicy pomiędzy
stąpi kumulacja i podatek trzeba będzie za- o PIT (czyli według skali podatkowej) są obo- podatkiem należnym od dochodu osiągnięte-
płacić od znacznej części dochodu, ale wiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku go od początku roku a sumą zaliczek za po-
w okresie wolnym od podatku przedsiębiorca podatkowego zaliczki na podatek dochodowy. przednie kwartały.
będzie mógł dysponować kwotą równą sumie Dochodem z działalności gospodarczej sta- Natomiast u podatników, którzy zdecydo-
zaliczek, które regularnie odprowadzałby na nowiącym podstawę obliczenia zaliczki u po- wali się na podatek w stałej wysokości 19
konto urzędu skarbowego. Mówiąc inaczej bę- datników prowadzących podatkowe księgi proc., zaliczki kwartalne ustala się od pierw-
dzie dysponował całkiem niezłą kwotą kapi- przychodów i rozchodów jest różnica pomię- szego kwartału, w którym pojawił się dochód,
tału obrotowego, który alternatywnie w for- dzy wynikającym z tych ksiąg przychodem niezależnie od jego wysokości.
mie kredytu np. kosztowałby go co najmniej i kosztami jego uzyskania. Jeżeli jednak po- Zaliczki kwartalne za okres od I do III
5-9 proc. tak stworzonego kapitału. datnik na koniec miesiąca sporządza rema- kwartału roku podatkowego podatnicy uisz-
Sposoby na modelowanie niskiej lub żadnej nent towarów, surowców i materiałów po- czają do 20 dnia każdego miesiąca następują-
zaliczki listopadowo-grudniowej są różne. mocniczych lub naczelnik urzędu skarbowe- cego po kwartale, za który wpłacana jest za-
W czystej postaci efekt ten można osiągnąć po go zarządzi sporządzenie takiego remanentu, liczka. Zaliczka za ostatni kwartał jest uisz-
pierwsze uzyskując niskie przychody, np. dochód ustala się z uwzględnieniem rema- czana w wysokości zaliczki za kwartał po-
przenosząc część faktur za sprzedawane to- nentu. przedni w terminie do 20 grudnia.
wary i usługi, jeśli to tylko możliwe, na począ- Podatnicy są obowiązani wpłacać zaliczki Przez podatnika rozpoczynającego działal-
SPIS TREŚCI
tek grudnia. Po drugie, przy zachowaniu miesięczne (chyba że wybiorą kwartalny spo- ność gospodarczą rozumie się osobę, która
przychodów na normalnym poziomie, planu- sób rozliczania). Wysokość zaliczek za mie- w roku rozpoczęcia, a także w ciągu dwóch
Kształtowanie
jąc na listopad wszystkie najistotniejsze wy- siące do listopada roku podatkowego ustala lat, licząc od końca roku poprzedzającego,
ostatniej zaliczki E1
datki inwestycyjne lub przesuwając na ten się w następujący sposób: nie prowadziła przedsiębiorstwa samodziel-
miesiąc jak najwięcej faktur kosztowych za % obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, po- nie ani jako wspólnik spółki niemającej oso-
Miesięczne zaliczki
zamówione wcześniej lub planowane w nor- czynając od miesiąca, w którym dochody te bowości prawnej oraz działalności takiej nie
na podatek E1
malnych warunkach na póz
niej, kupowane to- przekroczyły kwotę powodującą obowiązek prowadził małżonek tej osoby, jeżeli istniała
Zaliczki płacone wary i usługi. zapłacenia podatku (czyli kwotę wolną w tym czasie między nimi wspólność mająt-
kwartalnie E1 W praktyce, budując swoją indywidualną w wysokości 3091 zł), kowa.
strategię zmierzającą do obniżki lub w ogóle % zaliczkę za ten miesiąc stanowi podatek ob- Mały podatnik to taki, u którego wartość
Zaliczki uproszczone E2
uniknięcia zaliczki na podatek dochodowy od liczony od tego dochodu, przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą podat-
działalności gospodarczej za listopad gru- % zaliczkę za dalsze miesiące ustala się w wy- ku od towarów i usług) nie przekroczyła w po-
Ekspresowa
dzień, można stosować oba sposoby naraz sokości różnicy pomiędzy podatkiem należ- przednim roku podatkowym wyrażonej w zło-
amortyzacja E2
w taki sposób, by w końcowym efekcie do- nym od dochodu osiągniętego od początku tych kwoty odpowiadającej równowartości
Odpis ekspresowy
chód do opodatkowania, liczony jako suma roku a sumą zaliczek za miesiące poprze- 800 tys. euro. Przeliczenia dokonuje się we-
i zwyczajny E3
przychodów uzyskanych od początku roku do dzające. dług średniego kursu ogłaszanego przez NBP
końca listopada pomniejszonych o koszty po- Tak obliczoną zaliczkę zmniejsza się o kwo- na pierwszy dzień roboczy paz
dziernika roku
Inwestycja
niesione w tym samym okresie, był jak naj- tę składki na ubezpieczenie zdrowotne, opła- poprzedzającego rok podatkowy, w zaokrą-
z przesunięciem
mniejszy. Najlepiej, by nie przekraczał kwoty, conej w danym miesiącu zgodnie z przepisami gleniu do tysiąca złotych. W 2008 roku ma-
w czasie E3
od której wyliczony podatek był równy lub o świadczeniach opieki zdrowotnej finanso- łym przedsiębiorcą jest podatnik, którego
Forma zaliczek bez niższy od obowiązkowej składki na ubezpie- wanych ze środków publicznych. przychody w 2007 roku nie przekroczyły 3014
czenie zdrowotne (183 zł). Zaliczki miesięczne za okres od stycznia do tys. zł.
znaczenia E4
Kwestia ta dotyczy głównie osób, które listopada uiszcza się w terminie do 20 dnia każ- Podatnicy, którzy rozpoczynają działalność
Wliczanie w koszty
opłacają zaliczki systemem miesięcznym i nie dego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę gospodarczą w trakcie roku podatkowego, za-
po utracie karty
korzystają z metody uproszczonej. W tym za grudzień, w wysokości należnej za listopad, wiadomienie o wyborze zaliczek uproszczo-
lub ryczałtu E4
drugim przypadku zaliczki są ustalone w sta- uiszcza się w terminie do dnia 20 grudnia. nych lub kwartalnych składają do dnia po-
łej wysokości za każdy miesiąc roku podatko- Identycznie postępują podatnicy osiągają- przedzającego rozpoczęcie działalności. Mu-
Metoda liniowa lub
wego. Nie ma przy tym znaczenia okolicz- cy dochody z działalności gospodarczej opo- szą to uczynić nie póz
niej niż w dniu uzyska-
degresywna E4
ność, czy podatnik płaci podatek od dochodu datkowani na zasadach określonych w art. nia pierwszego przychodu. Zawiadomienie
Elastyczna polityka
z pozarolniczej działalności gospodarczej we- 30c ustawy o PIT, czyli opodatkowani dotyczy również lat następnych, chyba że po-
zaliczkowa E4
dług skali tabeli podatkowej czy w stałej wy- 19-proc. podatkiem liniowym. Są oni obowią- datnik, w terminie do 20 lutego roku podat-
Niezbędnik
E2
PI
TEK 24 paz
dziernika 2008 Niezbędnik www.gazetaprawna.pl
kowego, zawiadomi w formie pisemnej właściwego na-
czelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z kwartalnego
Jak płacić zaliczki na podatek
sposobu wpłacania zaliczek.
Podatnicy osiągający dochody z działalności gospo-
Tryb płacenia zaliczek Kto może wybrać Terminy zapłaty
T
r
y
b
p
ł
a
c
e
n
i
a
z
a
l
i
c
z
e
k
K
t
o
m
o
ż
e
w
y
b
r
a
ć
T
e
r
m
i
n
y
z
a
p
ł
a
t
y
darczej będący małymi podatnikami oraz podatnicy
Zaliczki ustalane co miesiąc Każdy podatnik uzyskujący dochód Do 20 dnia następnego miesiąca, a za
rozpoczynający prowadzenie działalności gospodar-
z działalności gospodarczej grudzień do 20 grudnia w wysokości
czej mogą wpłacać na rachunek urzędu skarbowego,
zaliczki za listopad
którym kieruje właściwy naczelnik urzędu skarbowe-
go, zaliczki kwartalne także wówczas, gdy wybiorą ja- Zaliczki płacone co miesiąc w stałej Podatnicy, którzy nie osiągnęli dochodu lub Do 20 dnia następnego miesiąca,
ko formę płacenia podatku podatek w stałej wysokości
wysokości osiągnęli w roku minionym lub dwa lata a zaliczkę za grudzień do 20 grudnia
19 proc. Zaliczki na podatek płacą w wysokości różni-
wstecz dochód nieprzekraczający 2790 zł
cy między podatkiem należnym od dochodu osiągnię-
Zaliczki kwartalne Wyłącznie mali podatnicy i podatnicy Do 20 dnia miesiąca kolejnego kwartału.
tego od początku roku, obliczonym zgodnie z art. 30c,
rozpoczynający po raz pierwszy prowadzenie Za IV kwartał do 20 grudnia w wysokości
a sumą należnych zaliczek za poprzednie kwartały,
działalności. zaliczki za III kwartał
z uwzględnieniem składki na obowiązkowe ubezpie-
czenie zdrowotne.
Jeśli podatnik na 2008 rok jest uprawniony i wybrał
kwartalny system płacenia zaliczek, o takim wariancie
odłożenia w czasie należności z tytułu podatku docho-
dowego od dochodu z działalności gospodarczej powi-
PRZYKA
AD WYSOKA ZALICZKA ZA LISTOPAD I GRUDZIEC

nien był pomyśleć wcześniej. Zgodnie bowiem z art. 44
Załóżmy, że podatnik prowadzi działalność gospodarczą rozliczaną na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów i od
ustawy o PIT zaliczki kwartalne za okres od I do III
początku 2008 roku do końca paz
dziernika uzyska dochód do opodatkowania (po odliczeniu wszelkich kosztów, w tym składek na
kwartału roku podatkowego podatnicy uiszczają w ter-
obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i innych, a także przysługujących innych odliczeń od dochodu) w wysokości 150 tys. zł.
minie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po
W konsekwencji, uwzględniając zaliczkę za paz
dziernik, którą musi wnieść na konto urzędu skarbowego do 20 listopada, zapłaci na
kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Zaliczka za
poczet podatku dochodowego za 2008 rok 45 966,45 zł, a ściślej, po zaokrągleniu, 45 977 zł. Jeśli w listopadzie uzyska dochód na
ostatni kwartał jest uiszczana w wysokości zaliczki za
porównywalnym poziomie, czyli 15 tys. zł, zaliczka na podatek wyniesie 6 tys. zł. Musi ją zapłacić do 22 grudnia plus dodatkowe
kwartał poprzedni, w terminie do 20 grudnia. Wynika
6 tys. zł tytułem zaliczki za grudzień. Tę dodatkową kwotę musi uiścić niezależnie od tego, czy w grudniu osiągnie dochód. Dodat-
z tego, że na wysokość ostatniej zaliczki na podatek za
kowo musi znalez
ć środki na zaliczkę na podatek nawet, jeśli w samym końcu roku poniesie stratę na działalności gospodarczej. Za-
2008 rok decydujące znaczenie ma dochód osiągnięty
łóżmy jednak, że podatnik ten nie rozlicza się z fiskusem według skali podatkowej, ale korzysta z podatku liniowego (na podstawie
w III kwartale, a więc od lipca do końca września, za
art. 30c ustawy o PIT, podatku w stałej wysokości 19 proc.). Suma zaliczek tego podatnika zapłaconych od początku roku do końca
który zaliczkę trzeba było zapłacić najpóz
niej w miniony
paz
dziernika (ostatnia, za paz
dziernik zapłacona zostanie do 20 listopada) od dochodu do opodatkowania w wysokości 150 tys. zł
poniedziałek, 20 paz
dziernika.
wyniesie wówczas 28 500 zł.
Zaliczki uproszczone
Najmniej elastyczny i przydatny do modelowania
w czasie wysokości zaliczek podatkowych jest system
PRZYKA
AD BEZ ZALICZKI ZA LISTOPAD I GRUDZIEC

zaliczek uproszczonych.
Załóżmy, że podatnik osiągający przychody i dochód jak w przykładzie wcześniejszym w listopadzie wyda na zakup maszyny (środka
Zaliczki uproszczone polegają na tym, że podatnicy
trwałego) 15 tys. zł. Dochód do opodatkowania pozostanie wówczas na poziomie okresu styczeń paz
dziernik, zaliczka za listopad,
mogą, bez obowiązku składania deklaracji miesięcz-
a w konsekwencji i za grudzień wyniesie więc O. By móc od razu wliczyć w koszty tak wysoki (przekraczający kwotę 3,5 tys. zł) netto
nych, wpłacać zaliczki miesięczne w danym roku podat-
wydatek, podatnik skorzysta z ekspresowej amortyzacji, o zasadach korzystania z której w ostatniej części tego poradnika.
kowym w uproszczonej formie w wysokości 1/12 kwoty
obliczonej przy zastosowaniu skali podatkowej obowią-
zującej w danym roku podatkowym od dochodu z poza-
rolniczej działalności gospodarczej wykazanego w ze-
znaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej
straty) złożonym w roku podatkowym poprzedzającym
PRZYKA
AD OPTYMALIZACJA ZALICZKI KWARTALNEJ
dany rok podatkowy albo w roku podatkowym poprze- Załóżmy, że podatnik w pierwszej połowie 2008 r. uzyskał dochód do opodatkowania (po uwzględnieniu obowiązkowych składek,
dzającym dany rok podatkowy o dwa lata  jeżeli w ze- innych przysługujących odliczeń oraz ulg) w wysokości 90 tys. zł. Podatnik prowadzi działalność gospodarczą rozliczaną na podsta-
znaniu podatnicy nie wykazali dochodu z pozarolniczej
wie podatkowej księgi przychodów i rozchodów i nie korzysta w 2008 roku z prawa do podatku w stałej wysokości 19 proc. Tytu-
działalności gospodarczej albo wykazali dochód w wy- łem zaliczek za I i II kwartał zapłacił (po zaokrągleniu) 21 966 zł. W III kwartale uzyskał dochód do opodatkowania (także po
sokości nieprzekraczającej 2790 zł. uwzględnieniu przysługujących odliczeń oraz ulg) w wysokości 60 tys. zł. Razem od początku roku 150 tys. zł, od której to kwoty
Gdy również w tym zeznaniu podatnicy nie wykazali zaliczka na podatek wynosi po zaokrągleniu 45 977 zł. Natomiast zaliczka należna za III kwartał (a w konsekwencji także za IV kwar-
dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej albo tał) to różnica między 45 977 zł a 21 966 zł (sumą zaliczek zapłaconych za dwa pierwsze kwartały 2008 r.) i wynosi 24 011 zł. W efek-
wykazali dochód z tego z
ródła w wysokości nieprzekra- cie nawet jeśli podatnik w ostatnim kwartale tego roku uzyska dochód mniejszy niż w kwartale poprzednim (mniej niż 60 tys. zł),
czającej 2790 zł, nie są możliwe wpłaty zaliczek jest zobowiązany zapłacić do 20 grudnia (a ściślej, do poniedziałku 22 grudnia, bo 20 grudnia w tym roku wypada w dzień ustawo-
w uproszczonej formie. wo wolny od pracy) tytułem ostatniej zaliczki za 2008 rok kwotę 24 011 zł podatku. Gdyby wykorzystał mechanizm opisywany wcze-
Podatnicy, którzy wybrali uproszczoną formę wpła- śniej dla osób opłacających zaliczki miesięcznie i swoje najwyższe w roku koszty przeniósł na okres między początkiem lipca a koń-
cem września, po zapłaceniu 21 lipca zaliczki za II kwartał 2008 roku, kolejną daninę z tytułu PIT od działalności gospodarczej
cania zaliczek, są obowiązani:
w 2008 roku mógłby uiścić dopiero 30 kwietnia, a więc po ponad 9 miesiącach.
% do 20 lutego roku podatkowego, w którym po raz
pierwszy wybrali uproszczoną formę wpłacania zali-
czek, zawiadomić w formie pisemnej właściwego na-
czelnika urzędu skarbowego o wyborze tej formy,
% stosować uproszczoną formę wpłacania zaliczek Zawiadomienie dotyczy również lat następnych, chy-
przez cały rok podatkowy, ba że podatnik, w terminie do 20 lutego roku podatko-
Podatnik rozpoczynający działalność
% wpłacać zaliczki w powyższych terminach, wego, zawiadomi w formie pisemnej właściwego naczel-
Przez podatnika rozpoczynającego po raz pierwszy prowadze-
% dokonać rozliczenia podatku za rok podatkowy w ra- nika urzędu skarbowego o rezygnacji z uproszczonej
nie działalności gospodarczej rozumie się osobę, która w roku
mach PIT-36. formy wpłacania zaliczek.
rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc
Zasady dotyczące opłacania zaliczek w uproszczonej
od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, nie prowa-
formie nie mają zastosowania do podatników, którzy po
dziła działalności gospodarczej samodzielnie lub jako wspólnik
raz pierwszy podjęli działalność w roku podatkowym al-
spółki niemającej osobowości prawnej oraz działalności takiej
KROKI
4
bo w roku poprzedzającym rok podatkowy.
nie prowadził małżonek tej osoby, o ile między małżonkami ist-
Podatnicy rozliczający się na podstawie art. 30c,
niała w tym czasie wspólność majątkowa.
a więc podatkiem liniowym płacą zaliczki uproszczone
Jak wybrać optymalny tryb płacenia
w taki sam sposób, z tym że ustalają ich wysokość we-
zaliczek
dług stałej stawki 19-proc. podatku.
Sprawdz
możliwe sposoby zapłaty
Ekspresowa amortyzacja ków i budowli, gdy ich wartość początkowa przekracza
1Sprawdz
, z których sposobów płacenia zaliczek możesz
3,5 tys. zł, można wliczać w koszty wyłącznie za pośred-
skorzystać.
Wszyscy podatnicy rozpoczynający działalność go- nictwem amortyzacji, czyli  w zależności od przewidzia-
spodarczą po 1 stycznia 2007 r. mogą skorzystać z amor- nych przez ustawę o PIT rocznych stawek amortyzacji,
Oceń wysokość przychodów i kosztów
tyzacji ekspresowej, co oznacza, że wydatki o charakte- 4,5 25 proc. Przy amortyzacji ekspresowej wszelkie in-
2Stwórz prognozę, jak w trakcie roku kształtować się
rze inwestycyjnym do równowartości 50 tys. euro  bez westycje, z wyjątkiem budynków, budowli i lokali oraz
będą twoje przychody i koszty (w tym z tytułu
stosowania ograniczenia 3,5 tys. zł wartości początko- samochodów osobowych, od razu można zaliczać w kosz-
ekspresowej amortyzacji, jeśli masz do niej prawo!),
wej  mogą od razu wliczyć w koszty. ty, a limit to już nie 3,5 tys. zł, a praktycznie nieomal 200
by oszacować wysokość dochodu do opodatkowania.
Zgodnie z art. 22k ust. 7 12 ustawy o PIT podatnicy tys. zł rocznie (w 2008 roku to kwota 188 tys. zł).
w roku podatkowym, w którym rozpoczęli po raz pierw- Pozostałe zasady, na jakich można korzystać z tej peł-
Wybierz najlepszą metodę
szy prowadzenie działalności gospodarczej, oraz mali nej amortyzacji, są następujące.
3Wybierz tryb płacenia zaliczek, który pozwoli ci
podatnicy mogą dokonywać jednorazowo odpisów Podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyj-
osiągnąć największe korzyści z obracania środkami
amortyzacyjnych od wartości początkowej środków nych jednorazowo, nie wcześniej niż w miesiącu, w któ-
przeznaczonymi na podatek.
trwałych, zaliczonych do grupy 3 8 klasyfikacji środ- rym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji
ków trwałych, z wyłączeniem samochodów osobowych, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i praw-
Nie zapomnij powiadomić urzędu skarbowego
4Jeśli wybierasz zaliczki kwartalne, powiadom o tym na w roku podatkowym, w którym środki te zostały wpro- nych.
piśmie naczelnika urzędu skarbowego do 20 lutego wadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości Oznacza to, że podatnik może dokonać wliczenia wy-
2009 r. Gdy wybierasz zaliczki uproszczone, złóż w niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekra- datku w koszty zarówno w miesiącu, w którym dokonał
tym samym terminie zawiadomienie o wyborze. Jeśli czającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50 zakupu i wpisał inwestycję do ewidencji środków trwa-
jednak w roku 2008 korzystałeś także z zaliczek tys. euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyj- łych, w miesiącu następującym po takim miesiącu lub
uproszczonych, zawiadomienie takie jest nych. w dowolnym innym.
niepotrzebne. Środki trwałe zaliczone do grupy 3 8 klasyfikacji to Przy określaniu limitu 50 tys. euro nie uwzględnia się
praktycznie wszystkie środki trwałe z wyjątkiem budyn- odpisów amortyzacyjnych od nieprzekraczającej 3,5
E3
www.gazetaprawna.pl PI
TEK 24 paz
dziernika 2008
Niezbędnik
tys. zł wartości początkowej środków trwałych oraz war-
tości niematerialnych i prawnych.
PRZYKA
AD OPTYMALIZACJA ZALICZKI KWARTALNEJ PRZY PODATKU LINIOWYM
Oznacza to, że poza dużą inwestycją, na ogólnych za-
Ten sam podatnik, który uzyskał w pierwszej połowie tego roku dochód do opodatkowania w wysokości 90 tys. zł, a w III kwarta-
sadach można wliczać w koszty zakup środków trwa-
le 60 tys. zł, korzysta w 2008 roku z możliwości płacenia zaliczek kwartalnie, a jednocześnie wybrał podatek w stałej wysokości 19
łych o limitowanej wartości 3,5 tys. zł bez żadnych ogra-
proc. (art. 30c ustawy o PIT). W jego przypadku podatek zapłacony za pierwsze półrocze to 17 100 zł, a za III kwartał 11 400 zł.
niczeń.
W konsekwencji ten podatnik musi do 20 grudnia zapłacić jako zaliczkę za IV kwartał także kwotę 11 400 zł. Tymczasem odpowied-
Przeliczenia na złote kwoty 50 tys. euro dokonuje się
nio ustawiając strategię dochodowo-kosztową, w tym plasując w III kwartale wydatki inwestycyjne, mógłby na identycznych zasa-
według średniego kursu euro ogłaszanego przez Naro-
dach, jak opisane wcześniej, zawiesić swoje obciążenia z tytułu podatku dochodowego na okres od 20 lipca do 30 kwietnia następ-
dowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy paz
dzier-
nego roku.
nika roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym
nastąpił zakup, w zaokrągleniu do 1000 zł. Oznacza to, że
limit ustalany jest na każdy rok odrębnie
Z opisanej wyżej metody amortyzacji nie może jednak
skorzystać podatnik rozpoczynający prowadzenie dzia-
PRZYKA
AD KORZYŚĆ Z EKSPRESOWEJ AMORTYZACJI
łalności gospodarczej, który w roku rozpoczęcia tej dzia-
W czerwcu 2006 roku podatnik kupił komplet obrabiarek do metalu, których wartość początkowa wyniosła 54 800 zł. Zgodnie ze
łalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca ro-
stawką przewidzianą w klasyfikacji środków trwałych, począwszy od lipca 2006 roku, mógł amortyzować w koszty rocznie nie wię-
ku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, prowadził dzia-
cej niż 14 proc. wartości początkowej, czyli 7672 zł. Załóżmy, że w 2006 roku osiągnął dochód z działalności (do opodatkowania, bez
łalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnik
uwzględnienia amortyzacji) w wysokości 52 200 zł (zakup sfinansował z kredytu inwestycyjnego) i zdecydował się na amortyzację
spółki niemającej osobowości prawnej lub działalność ta-
w cyklu miesięcznym. W związku z tym za 2006 rok mógł wliczyć w koszt z tego tytułu 3836 zł. Zmniejszył on podstawę opodatko-
ką prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżon-
wania do 48 364 zł. Oznacza to, że właściciel małej firmy zapłacił podatek w wysokości 9189 zł, gdy korzysta z opodatkowania na
kami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.
podstawie art. 30c (podatek w stałej wysokości 19 proc.) lub 9906 zł, jeśli płacił podatek według skali. Natomiast realizując taką in-
westycję po 1 stycznia 2007 r., pomniejszy dochód w całości o poniesiony wydatek. W efekcie na działalności poniesie stratę w wy-
Odpis ekspresowy i zwyczajny
sokości 2600 zł. I mało że nie zapłaci podatku, to w kolejnych latach będzie mógł dodatkowo dochód pomniejszyć o tę stratę.
Co ważne, zgodnie z literalnym brzmieniem omawia-
nego przepisu podatnicy mogą dokonywać jednorazowo
odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środ-
ków trwałych zaliczonych do grupy 3 8 klasyfikacji,
PRZYKA
AD INWESTYCJA PONAD 50 TYS. EURO
z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podat-
Podatnik rozpoczynający od 1 lutego tego roku działalność gospodarczą kupi nowy samochód dostawczy o wartości netto 240 tys.
kowym, w którym środki te zostały wprowadzone do
zł. Podatnik ten może skorzystać z ekspresowej amortyzacji, ale w koszty może wliczyć z tego tytułu 188 zł tys. zł. Praktycznie po-
ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerial-
stąpi tak. Załóżmy, że samochód kupi w lutym. W tym miesiącu wpisze go do ewidencji środków trwałych i jednocześnie wliczy
nych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w ro-
w koszty prowadzonej działalności 188 tys. zł. Ustali też roczną stawkę amortyzacji (np. 20 proc.). Począwszy od stycznia 2009 r.,
ku podatkowym równowartości kwoty 50 tys. euro łącz-
będzie mógł amortyzować w koszty nadwyżkę ponad limit 50 tys. euro (a więc 52 tys. zł). Jeśli zdecyduje się na umorzenia w cyklu
nej wartości tych odpisów amortyzacyjnych. Oznacza to,
miesięcznym, będzie mógł wliczać w koszty co miesiąc 4 tys. zł (240 tys. zł x 20 proc. podzielone przez 12).
że prawa do ekspresowej amortyzacji małych podatni-
ków oraz podatników rozpoczynających po raz pierwszy
prowadzenie działalności gospodarczej nie pozbawi fakt,
iż w roku podatkowym dokonają oni zakupów inwesty-
cyjnych przekraczających równowartość 50 tys. euro.
PRZYKA
AD DWIE INWESTYCJE W ROKU
Dla prawa do amortyzacji w sposób ekspresowy nie
ma też znaczenia, w jaki sposób podatnik do niej upraw- Podatnik rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej od 1 lutego 2008 r. Spełnia warunki dające mu prawo do skorzystania
z amortyzacji na zasadach ekspresowych. Najpierw w marcu 2008 roku kupi samochód ciężarowy o wartości przekraczającej 188
niony zdecyduje się rozliczać wydatki na zakup środków
tys. zł. W związku z tym wliczy w koszty 188 tys. zł w ramach szybkiej amortyzacji (resztę będzie amortyzował, począwszy od stycz-
trwałych, które przekroczą w roku podatkowym limit 50
nia 2009 r. na zasadach amortyzacji liniowej). Następnie zaś zakupi samochód dostawczy o wartości początkowej 90 tys. zł, np. w li-
tys. euro albo są w katalogu środków trwałych, których
stopadzie 2008 r. Nie utraci w związku z tym prawa do amortyzacji ekspresowej samochodu ciężarowego, choć wartość zakupio-
nie można w sposób ekspresowy amortyzować (np. nie-
nych w 2008 roku przez niego środków trwałych zdecydowanie przekroczy równowartość 50 tys. euro. Samochód dostawczy bę-
ruchomości).
dzie amortyzował na zasadach standardowych. Załóżmy, że zdecyduje się na amortyzację metodą liniową. W listopadzie 2008 r.
Dla przykładu, podatnik, który korzysta z amortyza-
wprowadzi samochód do ewidencji środków trwałych, z wartością początkową 90 tys. zł. Przyjmie stawkę roczną amortyzacji w wy-
cji ekspresowej, może w tym samym roku kupić np. uży-
sokości 20 proc. oraz zdecyduje się na rozliczanie amortyzacji w cyklu miesięcznym. Oznacza to, że co miesiąc, począwszy od grud-
wany samochód ciężarowy (używany, a więc użytkowa-
nia 2008 r., a skończywszy na listopadzie 2013 roku wliczał będzie w koszty prowadzonej działalności 1,5 tys. zł.
ny przez poprzedniego właściciela przez co najmniej pół
roku) i dzięki temu skrócić amortyzację o połowę, czyli
do 30 zamiast 60 miesięcy.
Oczywiście prawa do skorzystania z ekspresowej amor-
tyzacji w danym roku podatkowym nie pozbawi podatni-
ka także fakt wliczenia najpierw w koszty 188 tys. zł z ty- PRZYKA
AD TRZY INWESTYCJE ANTYZALICZKOWE
tułu amortyzacji wprowadzonych w danym roku do ewi- Podatnik mający prawo do ekspresowej amortyzacji w marcu 2008 roku kupił i ujął w ewidencji środków trwałych maszyny do pro-
dencji środków trwałych składników majątku, a następ- dukcji o wartości początkowej 67 tys. zł. W związku z tym w całości wliczy je w koszt prowadzonej działalności już w kwietniu, co
będzie miało wpływ na wysokość zaliczki na podatek ustalanej za okres od stycznia do kwietnia. Następnie w maju 2008 roku ku-
nie zakupienie kolejnych środków trwałych. I to zarówno
pił nowe urządzenia do transportu wewnętrznego za 100 tys. zł. Wpisał je do ewidencji środków trwałych w maju i od razu w ca-
o wartości początkowej do 3,5 tys. zł każdego z nich, jak
łości wliczył w koszty w ramach amortyzacji ekspresowej (w sumie wydatki wliczone w koszty w ten sposób wyniosą 167 tys., a więc
i takiej wartości przekraczającej ów limit.
nie przekroczą limitu równowartości 50 tys. euro, czyli 188 tys. zł.). I na koniec w listopadzie 2008 roku podatnik kupi nowe urzą-
Konsekwencją takich następnych zakupów w pierw-
dzenie biurowe o wartości 8,5 tys. zł. Ponownie wliczy je w całości w koszty w ramach amortyzacji ekspresowej, ponieważ w sumie
szym przypadku jest prawo do jednorazowej amortyza-
wydatki inwestycyjne w 2008 roku wyniosą 175,5 tys. zł i nie przekroczą limitu.
cji w koszty takich mniej wartościowych składników ma-
jątku. Zaś w przypadku drugim  prawo do amortyzacji
podatkowej na zasadach standardowych. Wówczas
zresztą podatnik może zastosować do ich amortyzacji
jedną (wybraną) metodę amortyzacji: liniową albo de-
PRZYKA
AD ZA
Y TERMIN INWESTYCJI I NADPA
ATA PODATKU
gresywną.
Podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą od 1 stycznia 2008 r. zdecydował się na płacenie podatku w stałej wysokości 19
Prawa do amortyzacji na opisywanych preferencyjnych
proc. oraz rozliczanie zaliczek w systemie kwartalnym. Za I kwartał uzyskał dochód w wysokości 30 tys. zł. Do 20 kwietnia będzie
zasadach nie utraci także podatnik, który oprócz zakupu
musiał odprowadzić w formie zaliczki na podatek 5,7 tys. zł. Jeśli w II kwartale uzyska podobny dochód i np. w maju zdecyduje się
środków trwałych uprawniających do takiej amortyzacji
na zakup środka trwałego o wartości 50 tys. zł, który to zakup w całości wliczy w koszty w ramach ekspresowej amortyzacji, do-
dokona zakupu innych składników majątku, w stosunku
chód do opodatkowania za pierwsze półrocze wyniesie 10 tys. zł, a wymagana zaliczka na podatek 1,9 tys. zł. Będzie to oznaczało,
do których amortyzacja ekspresowa jest wykluczona 
że podatnik nadpłaci (poprzez zaliczkę kwietniową) 3,8 tys. zł.
np. lokal użytkowy czy samochód osobowy. W takim
przypadku, niezależnie od wartości odpisów w tym roku
podatkowym w ramach amortyzacji przyspieszonej, mo-
że dokonywać odpisów od tych pozostałych inwestycji na
zasadach standardowych  np. korzystając z amortyzacji początkową 25 tys. zł. Ustali roczną stawkę amortyzacji
metodą liniową albo metodą degresywną. 14 proc. i np. miesięczny sposób amortyzowania w kosz-
Mały podatnik
Podatnik spełniający kryteria małego podatnika albo ty. Następnie w koszty listopada (a tym samym roku
Mały podatnik to podatnik, u którego wartość przychodu ze
podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności 2008) wpisze bezpośrednio 8 tys. zł (różnica między li-
sprzedaży (wraz z kwotą podatku od towarów i usług) nie
gospodarczej ma prawo do skorzystania z amortyzacji mitem 188 tys. zł możliwym do uwzględnienia w kosz-
przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej
ekspresowej wielokrotnie w ciągu roku, byle tylko suma tach 2008 roku z tytułu ekspresowej amortyzacji a sumą
w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 800 tys. euro;
dokonanych w ten sposób odpisów nie przekroczyła wliczonych wcześniej w koszty wydatków w wysokości
przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według
równowartości 50 tys. euro. 180 tys. zł). Natomiast począwszy od stycznia 2009 ro-
średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Pol-
Gdyby jednak kolejny zakup inwestycyjny przekro- ku, wliczać będzie w koszty miesięcznej raty amortyza-
ski na pierwszy dzień roboczy paz
dziernika roku poprzedzają-
czył limit równowartości 50 tys. euro, podatnik ma pra- cji. Potrwa ona do miesiąca, w którym odliczenia z tytu-
cego rok podatkowy, w zaokrągleniu do 1000 zł.
wo wliczyć bezpośrednio w koszty tylko różnicę między łu tego zakupu w ramach amortyzacji ekspresowej i su-
limitem a wliczoną już w ramach ekspresowej amortyza- ma rat standardowej amortyzacji zrówna się z wartością
cji kwotą, zaś różnicę między wartością początkową te- początkową tego zakupu.
go kolejnego zakupu a wliczoną bezpośrednio w koszty
kwotą amortyzować na zasadach ogólnych  i to dopie- Inwestycja z przesunięciem w czasie
Forma zaliczek bez znaczenia
ro od początku kolejnego roku. Dla przykładu, jeśli po-
Prawo do ekspresowej amortyzacji mają zarówno podatnicy,
datnik od początku roku do paz
dziernika nabył i wliczył Z zasad regulujących ekspresową amortyzację wynika
którzy na rok podatkowy wybrali opodatkowanie według ska-
bezpośrednio w koszty środki trwałe o wartości 180 tys. również, że wliczyć można w koszty roku, w którym po-
li podatkowej, jak i podatnicy, którzy zawiadomią naczelnika
zł, a potem w listopadzie wyda jeszcze 25 tys. zł na datnik rozpoczyna po raz pierwszy prowadzenie działal-
urzędu skarbowego o wyborze liniowego opłacania podatku
sprzęt, który można amortyzować wedle stawki rocznej ności gospodarczej albo spełnia warunki małego podatni-
w danym roku podatkowym.
14 proc., postąpi w sposób następujący. Wpisze do ewi- ka, środki trwałe, które zostały wprowadzone do ewiden-
dencji środków trwałych ten ostatni zakup z wartością cji środków trwałych oraz wartości niematerialnych
E4
PI
TEK 24 paz
dziernika 2008 Niezbędnik www.gazetaprawna.pl
i prawnych. Przy czym ani ten przepis, ani żaden inny nie
ogranicza listy powodów ani sposobów, w jaki środki te
PRZYKA
AD INWESTYCJA PAy
DZIERNIKOWO-LISTOPADOWA
zostały do ewidencji wprowadzone. Wynika z tego, że
Podatnik spełniający kryteria małego podatnika nabył w paz
dzierniku 2008 r. obrabiarkę numeryczną o wartości 78 tys. zł. Na prze-
amortyzacją ekspresową objęte są zarówno środki trwałe,
łomie paz
dziernika i listopada nastąpi jej montaż, który kosztował będzie 2,3 tys. zł. W listopadzie, jako w pełni zdatną do użytko-
które zostały nabyte i jako takie wprowadzone do ewiden-
wania, obrabiarkę tę podatnik wpisze do ewidencji środków trwałych, z wartością początkową 80,3 tys. zł. W listopadzie też wli-
cji środków trwałych (i to zarówno nabyte jako nowe środ-
czy cały wydatek 80,3 tys. zł w koszty prowadzonej działalności.
ki trwałe, jak i używane środki trwałe), jak i takie, które
do ewidencji środków trwałych podatnik mógł wpisać
z każdej innej okazji, uregulowanej w art. 22a-22o ustawy
o PIT.
PRZYKA
AD INWESTYCJA BEZ WYDATKÓW
Chodzi tu więc składniki majątku, stanowiące własność
Podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej od paz
dziernika 2008 r. otrzyma w listopadzie w darowiz
nie od oj-
lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we
ca sprzęt komputerowy o wartości 23 tys. zł. Sprzęt ten zdecyduje się wykorzystać do prowadzonej przez siebie działalności gospo-
własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu
darczej. W związku z tym od razu w paz
dzierniku wprowadzi go do ewidencji środków trwałych. Zgodnie z przepisami o amorty-
przyjęcia do używania o przewidywanym okresie używa-
zacji, wartość początkową środka trwałego w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób stanowi
nia dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na
wartość rynkowa z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niż-
potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalno-
szej wysokości. W umowie darowizny wartość rynkowa została ustalona na 23 tys. zł. Podatnik, nie ponosząc ani złotówki wydat-
ścią gospodarczą. Także o podlegające amortyzacji, nieza-
ku, może od razu wliczyć w koszty prowadzonej działalności kwotę 23 tys. zł. Oznacza to, że praktycznie uzyskuje zwolnienie z po-
leżnie od przewidywanego okresu używania: przyjęte do
datku dochodu uzyskanego z działalności w takiej właśnie wysokości.
używania inwestycje w obcych środkach trwałych (okre-
ślane mianem inwestycji w obce środki trwałe, a także
składniki majątku niestanowiące własności lub współwła-
sności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrze-
by związane z prowadzoną działalnością na podstawie
PRZYKA
AD ROZLICZENIE PIT-36 I ZALICZKA ZA MARZEC
umowy leasingu, zawartej z właścicielem lub współwłaści-
Podatnik w celu uniknięcia wysokiej zaliczki za listopad i grudzień 2008 r. przyspieszył znaczne wydatki na listopad zaś przy-
cielami tych składników, jeżeli zgodnie z umową odpisów
chody na grudzień. W konsekwencji w grudniu pojawił się dochód do opodatkowania w wysokości 20 tys. zł. Dochód liczo-
amortyzacyjnych dokonuje korzystający.
ny od stycznia do paz
dziernika wyniósł 100 tys. zł i podatnik, który w 2008 roku nie korzystał z podatku w stałej wysokości
19 proc. za cały 2008 rok, zapłacił tytułem zaliczek 25 966 zł. Zobowiązanie podatkowe z tytułu dochodu z działalności go-
Forma zaliczek bez znaczenia
spodarczej uzyskanego w całym 2008 roku wyniesie zaś 33 966 zł. Wynika z tego, że podatnik będzie musiał w terminie do
30 kwietnia 2009 r. dopłacić 8 tys. zł. Ponadto w kwietniu, w terminie do 20 kwietnia, podatnik musi uiścić zaliczkę od do-
Dla prawa do amortyzacji metodą ekspresową nie ma
chodu uzyskanego w marcu 2009 r. Załóżmy, że będzie to dochód w wysokości 12 tys. zł, co według skali podatkowej na 2009
znaczenia sposób, w jaki podatnik prowadzący działal-
rok, da zaliczkę na podatek w wysokości (po zaokrągleniu) 1604 zł. Ostatecznie w kwietniu musi na podatek dochodowy za-
ność gospodarczą zdecyduje się płacić zaliczki na poda-
rezerwować 9604 zł.
tek w roku, w którym z prawa do ekspresowej amortyza-
cji zechce skorzystać.
Może więc w tym roku zdecydować się zarówno na
płacenie zaliczek w sposób uproszczony (pod warun-
kiem, że nie jest podatnikiem rozpoczynającym dopiero PRZYKA
AD AMORTYZACJA SAMOCHODU OSOBOWEGO
prowadzenie działalności gospodarczej, gdyż tacy po- Podatnik kupił w styczniu 2008 r. samochód osobowy o wartości początkowej 60 tys. zł. Ponieważ może tylko zastosować roczną
datnicy prawa do uproszczonych zaliczek w roku, w któ- stawkę amortyzacji 20 proc., roczny odpis amortyzacyjny wyniesie 12 tys. zł. Gdy zdecyduje się na miesięczne rozliczanie amorty-
rym rozpoczynają działalność, nie mają), w trybie kwar- zacji, od lutego 2008 r. do stycznia 2013 r. w koszty każdego miesiąca wliczał będzie równo 1 tys. zł. Gdy wybierze tryb kwartalny,
talnym (pod warunkiem że jest małym podatnikiem, bo równo po 3 tys. zł za kwartał, a przy trybie rocznym  równo po 12 tys. zł, z tym że w opisywanym przypadku w pierwszym roku
takim przysługuje prawo do płacenia zaliczek kwartal- maksymalnie 11 tys. zł  niezależnie od tego, czy będzie to tryb miesięczny, kwartalny czy roczny, ponieważ zakupiony środek trwa-
nie), jak i na ogólnych zasadach  czyli co miesiąc, usta- ły wpisze do ewidencji środków trwałych i zgodnie z przepisami ustawy o PIT amortyzacje może rozpocząć od miesiąca następują-
cego po miesiącu, w którym taki środek trwały wprowadził do ewidencji.
lając je od narastającego od początku roku dochodu.
Wliczanie w koszty po utracie karty lub ryczałtu
Z amortyzacji ekspresowej może skorzystać także po-
datnik, który w trakcie roku utraci prawo do opodatko-
PRZYKA
AD ROZLICZENIE PIT-36 I ZALICZKA ZA I KWARTAA

wania na zasadach ryczałtowych: w formie karty podat-
Podatnik, który uniknął płacenia zaliczki na podatek za listopad i grudzień 2008 r., ma do zapłacenia w kwietniu 2009 r. 8 tys.
kowej albo ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
zł. Jednocześnie na 2009 rok wybrał kwartalny system rozliczania zaliczek i podatek w stałej wysokości 19 proc. W I kwartale
o ile tylko spełni jeden z dwóch warunków określonych
2009 r. osiągnie dochód do opodatkowania (po uwzględnieniu przysługujących odliczeń i ulg) w wysokości 60 tys. zł. Zaliczka
w ustawie o PIT, czyli będzie podatnikiem rozpoczynają-
na podatek za I kwartał wyniesie 11 400 zł. Razem z rozliczeniem PIT-36 za 2008 rok przedsiębiorca musi zarezerwować na kwie-
cym po raz pierwszy wykonywanie działalności gospo-
cień kwotę19 400 zł.
darczej albo spełnia kryteria małego podatnika.
Tak będzie na przykład wówczas, gdy podatnik, rozpo-
czynając działalność od stycznia 2008 r., wybierze podatek
w formie karty podatkowej (składając wcześniej wniosek
w formie PIT-16 o przyznanie karty podatkowej), a następ-
PRZYKA
AD ZALICZENIE W KOSZTY CZ
ŚCI WYDATKÓW
nie, np. w połowie 2008 r., utraci prawo do rozliczania się
Podatnik rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej od 1 marca 2008 r. Nie złożył żadnego zawiadomienia co do sposo-
z fiskusem w formie karty, bo np. przekroczy liczbę zatrud-
bu płacenia podatku dochodowego, a jedynie powiadomił naczelnika urzędu skarbowego o zaprowadzeniu księgi przychodów
nionych osób, która dla jego rodzaju działalności jest limito-
i rozchodów. Uzyska dochód do opodatkowania (po odliczeniu od przychodu kosztów, w tym standardowych odpisów amor-
wana mocą przepisów ustawy o podatku zryczałtowanym.
tyzacyjnych i składek na ubezpieczenia społeczne) za cały 2008 rok w wysokości 201 tys. zł. Na zakup środków trwałych wyda
Wtedy oczywiście musi zaprowadzić księgę przychodów
190 tys. zł, z czego o 188 tys. zł pomniejszy dochód, wliczając wydatki bezpośrednio w koszty w ramach ekspresowej amorty-
i rozchodów i rozliczać się z fiskusem na zasadach ogól-
zacji. Ostatecznie dochód do opodatkowania wyniesie 13 tys. zł. Podatek  wyliczony według skali podatkowej  1883 zł (po
nych. Ponieważ będzie małym podatnikiem, ma prawo do
zaokrągleniu), czyli mniej niż wówczas, gdyby podatnik ten zdecydował się na płacenie podatku w stałej wysokości 19 proc.
wliczania od razu w koszty wydatków inwestycyjnych w ra-
(2470 zł podatku).
mach ekspresowej amortyzacji do wartości 188 tys. zł.
Metoda liniowa lub degresywna
Podatnikom, którzy nie spełniają powyższych kryte- i najłatwiejszy sposób podatkowego zoptymalizowania ostatni kwartał, mogą ten fakt wykorzystać w przyszło-
riów  a także w przypadku małych podatników i podatni- podstawy wymiaru listopadowej, a w konsekwencji ści. Podobnie jak osoby, które poniosą wysokie wydatki
ków rozpoczynających po raz pierwszy prowadzenie i grudniowej, zaliczki na podatek. Ale nie jest to sposób w listopadzie, by ograniczyć zaliczkę listopadowo-gru-
działalności gospodarczej, w stosunku do składników ma- jedyny. W zależności od konkretnych potrzeb, każdy po- dniową, a w grudniu nie osiągną odpowiednio wysokich
jątku o wartości przekraczającej w roku podatkowym 50 datnik może sobie zaplanować własną strategię przesu- dochodów.
tys. euro lub niemieszczących się w kategorii uprawniają- wania na wcześniejsze lub póz
niejsze terminy, przycho- Tacy podatnicy mogą wybrać na przyszły rok system
cej do ekspresowej amortyzacji  dla inwestycji listopado- dów lub kosztów. Oczywiście uwzględniając prawnopo- rozliczeń kwartalnych. Wówczas skorzystają ze zwolnie-
wych, w celu obniżki podstawy do wyliczenia zaliczki, po- datkowe uwarunkowania takich operacji, w tym dość nia z obciążeń w postaci podatku dochodowego na począt-
zostaje do stosowania w amortyzacji metoda liniowa lub surowe przepisy dotyczące momentu powstawania przy- ku przyszłego roku. Jeśli odpowiednio skalkulują dochód
degresywna. Stosownie do nazwy amortyzacja liniowa chodu (obowiązku podatkowego) czy kosztu. za I kwartał pod należny im zwrot nadpłaconych zaliczek,
polega na tym, że przez cały okres trwania amortyzacji, Rzecz cała nie dotyczy zresztą tylko listopada i opera- znaczące kwoty na zaliczkę związaną z PIT będą wówczas
a więc od jej rozpoczęcia aż do chwili, gdy suma odpisów cji ostatnich zaliczek w roku czy, jak to ma miejsce musieli wyasygnować dopiero w lipcu 2009 r.
zrówna się z wartością początkową, podatnik wlicza w przypadku kwartalnego trybu płacenia zaliczek, przy- Załóżmy, że podatnik, który w związku z wysokim do-
w koszty odpisy amortyzacyjne w równej wysokości. chodów i kosztów w trzecim kwartale roku. Tego rodza- chodem za listopad 2008 r. zapłacił 22 grudnia wysoką za-
Zgodnie z art. 22k ust. 1 ustawy o PIT podatnicy mo- ju modelowanie służące kreowaniu dłuższych lub krót- liczkę listopadowo-grudniową, ma do zwrotu w ramach
gą stosować amortyzację według tak zwanej metody de- szych wakacji podatkowych można stosować także w in- PIT-36 za 2008 rok 12 tys. zł. Na 2009 rok podatnik ten
gresywnej. Polega ona na tym, że na początku miesięcz- nych terminach roku. wybierze kwartalny sposób rozliczania zaliczek. Załóżmy
ne raty amortyzacji można podwyższać współczynni- Załóżmy, że aby uniknąć wysokiej zaliczki listopado- też, że w okresie od początku roku do końca marca podat-
kiem nie wyższym niż 2,0, a w następnych latach podat- wo-grudniowej, podatnik w listopadzie poniósł wysokie nik ten osiągnie dochód do opodatkowania w wysokości
kowych  nalicza się je od wartości początkowej koszty, w tym znaczną ich część wyprzedzająco, zaś 60 tys. zł i na 2009 rok wybrał podatek w stałej wysokości
pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, w grudniu ma głównie przychody. W konsekwencji tak 19 proc. Wynika z tego, że do 20 kwietnia 2009 r. podatnik
ustalonej na początek kolejnych lat ich używania. Po- czy owak będzie musiał zapłacić podatek, choć dopiero ten musi zapłacić tytułem pierwszej zaliczki w 2009 rok
cząwszy od roku podatkowego, w którym tak określona w kwietniu następnego roku. By jednak nie było to ob- 11,4 tys. zł. Jeśli odpowiednio wcześnie, np. już w stycz-
roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej ciążenie ponad siły firmy, można już teraz zaplanować niu, złoży swoje zeznanie podatkowe PIT-36 lub PIT-36L
kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu meto- strategię podatkową na cały przyszły lub przynajmniej za 2008 rok, jest wysoce prawdopodobne, że nadpłatę
dy liniowej, podatnicy dokonują dalszych odpisów pierwsza połowę roku. Dla przykładu, dla przedsiębior- w wysokości 12 tys. zł otrzyma przed terminem zapłaty
amortyzacyjnych zgodnie z amortyzacją liniową. cy, który w 2008 roku płacił zaliczki systemem kwartal- zaliczki za I kwartał. Ponieważ zaliczka za II kwartał płat-
nym, być może dobrym rozwiązaniem będzie wybór na na jest dopiero 20 lipca, podatnik przez pierwszą połowę
Elastyczna polityka zaliczkowa 2009 rok systemu miesięcznego i odwrotnie. 2009 r. nie musi mieć pieniędzy na podatek dochodowy
Z kolei podatnicy, którzy w 2008 roku rozliczali za- z działalności gospodarczej, niezależnie od tego, jak wyso-
Zakup i rozliczenie w ramach ekspresowej amortyza- liczki w systemie kwartalnym i nie zastosowali powyż- kie dochody w tym okresie osiągnie. %
cji środka trwałego o znacznej wartości to najszybszy szych rozwiązań w celu zminimalizowania zaliczki za Dodatek przygotowała EDYTA DOBROWOLSKA