nr 193 2 paz
dziernika 2008 T Y G O D N I K P R A W A P R A C Y
B
Twoje Składki ZUS
ORZECZNICTWO PORADNIA UBEZPIECZENIOWA
Można żądać przeliczenia wysokości renty rodzinnej Jakie składniki wynagrodzenia uwzględnia się w podstawie wymiaru
strona B3 zasiłków strona B4
UPRAWNI ENI A PA
ATNI KA
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia
społeczne można czasami zmniejszyć
Jeśli objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi albo ich ustanie następuje w trakcie miesiąca,
kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie. Natomiast składka
na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna. Podstawa jej wymiaru nie zależy od okresu
podlegania temu ubezpieczeniu.
czenia chorobowego albo przystąpi, ale ma zbyt krótki okres
MICHAA
JAROSIK
podlegania temu ubezpieczeniu (mniej niż 180 dni), nie otrzy- PRZYKA
AD PODSTAWA WYMIARU SKA
ADEK
[e-mail]
ma w razie choroby zasiłku i musi opłacić składki na ubezpiecze-
DLA PRACOWNIKÓW
Dla osób prowadzących działalność gospodarczą, współpra- nia społeczne za ten miesiąc od pełnej podstawy wymiaru.
cujących, przebywających na urlopach wychowawczych usta- Podkreślić trzeba, że bez względu na to, czy z działalności
Renata L. od 22 września została zatrudniona na podstawie umo-
lono minimalną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia za okres choroby przysługuje zasiłek chorobowy czy też nie,
wy o pracę. Jej wynagrodzenie zostało ustalone w wysokości 2,8
społeczne. Jeśli prowadzą działalność albo współpracują przy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne nie
tys. zł i ma być wypłacane do 30 dnia danego miesiąca. W przy-
jej prowadzeniu, przebywają na urlopie przez część miesiąca, ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu.
padku pracowników nie następuje zmniejszenie podstawy wymiaru
podstawa wymiaru składek jest zmniejszana. Zmniejszyć ją na-
składek. Pracodawca bowiem nalicza składki na ubezpieczenia
leży także wówczas, gdy osoba zgłoszona do obowiązkowych Korzystanie z urlopu wychowawczego
społeczne za pracowników od wynagrodzenia jakie im wypłaca.
ubezpieczeń podlega im tylko przez część miesiąca z uwagi na Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym podlega
Z uwagi, że wynagrodzenie za wrzesień zostało wypłacone Renacie
powstanie innego tytułu do ubezpieczeń. ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tego tytułu, jeże-
li nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie ma in- L. dopiero 2 paz
dziernika w raporcie RCA składanym za nią wrze-
Prowadzenie działalności przez część miesiąca nych tytułów do ubezpieczeń. Gdy warunki te zostaną spełnio- sień płatnik musi wykazać zerową podstawę wymiaru i zerowe kwo-
Minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia ne, pracodawca, który udzielił pracownikowi urlopu, wykazuje ty składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
społeczne dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą (60 za nią składki. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe
proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzed- naliczane są od kwoty świadczenia pielęgnacyjnego (420 zł).
nim kwartale albo 30 proc. wynagrodzenia minimalnego) Gdy jednak korzystanie z urlopu wychowawczego trwało tylko
PRZYKA
AD ROZPOCZ
CIE PROWADZENIA
może być za dany miesiąc zmniejszona, gdy przedsiębiorca przez część miesiąca, podstawa wymiaru składek ulega propor-
DZIAA
ALNOŚCI W TRAKCIE MIESI
CA
rozpoczyna albo kończy prowadzenie działalności w trakcie cjonalnemu zmniejszeniu. W takiej sytuacji minimalną podsta-
miesiąca, a także gdy jest chory i nabywa prawo do zasiłku. wę wymiaru trzeba podzielić przez liczbę dni miesiąca, a nastę-
Monika W. od 22 września 2008 r. rozpoczęła prowadzenie działal-
Nabycie prawa do zasiłku uzależnione jest od podlegania ubez- pie pomnożyć przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom i od
ności gospodarczej. Spełnia warunki do opłacania składek od niż-
pieczeniu chorobowemu. Prowadzący działalność może przy- tak ustalonej podstawy naliczyć składki na ubezpieczenia.
szej podstawy tj. 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. Za wrze-
stąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, gdy W powyższy sposób trzeba ustalić podstawę wymiaru rów-
sień powinna opłacić składki na ubezpieczenia społeczne od pod-
z działalności podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytal- nież gdy osoba przebywająca na urlopie wychowawczym tyl-
nemu i rentowym. Jeśli nie przystąpi do dobrowolnego ubezpie- ko gdy tylko przez część miesiąca spełnia warunki do podlega- stawy 101,34 zł (337,80 zł: 30 x 9), a na ubezpieczenie zdrowotne
nia ubezpieczeniom z tego tytułu. Przeanalizujmy tę zasadę od pełnej podstawy tj. od 2364,27 zł.
na podstawie następującego stanu faktycznego: pracownica
PRZYKA
AD ZMNIEJSZENIE PODSTAWY ZA OKRES
od stycznia 2008 r. przebywa na urlopie wychowawczym
CHOROBY
i pracodawca, który udzielił jej tego urlopu, wykazuje za nią
składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Od 11 wrze-
PRZYKA
AD UBEZPIECZENIE OSOBY
Marek P. od stycznia 2008 r. wraz ze wspólnikiem prowadzi działal- śnia pracownica rozpoczęła prowadzenie działalności gospo-
UPRAWNIONEJ DO ZASIA
KU
ność gospodarczą w ramach spółki jawnej. Każdy ze wspólników darczej, o czym poinformowała pracodawcę. Wobec tego
składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu prze-
zgłosił się do ubezpieczeń samodzielnie. Marek P. opłaca za siebie
Dorota P. 1 września urodziła dziecko i nabyła prawo do zasiłku ma-
składki na ubezpieczenia społeczne (w tym chorobowe) oraz zdro- bywania na urlopie wychowawczym za wrzesień powinny być
cierzyńskiego. 30 września otrzyma 2,4 tys. zł zasiłku. Dorota P. rów-
naliczone od podstawy wynoszącej 140 zł (420 zł : 30 x 10).
wotne. We wrześniu przez dziesięć dni był chory i otrzymał zwolnie-
nocześnie prowadziła działalność gospodarczą. Z umowy o pracę jej
nie lekarskie. Za okres choroby ZUS wypłaci mu zasiłek chorobowy.
wynagrodzenie było wyższe od minimalnego dlatego z prowadzonej
Składki od zasiłku macierzyńskiego
Marek P. będzie mógł zatem pomniejszyć podstawę wymiaru skła-
równocześnie działalności opłacała tylko składkę zdrowotną. Działal-
Osoba pobierająca zasiłek macierzyński, tak jak osoba
dek na ubezpieczenia społeczne za wrzesień. W tym celu musi mi-
przebywająca na urlopie wychowawczym, podlega z tego ty- ność zakończyła 15 września. W takiej sytuacji Dorota P. nie będzie
nimalną podstawę wymiaru składek za wrzesień 1770,82 podzielić
tułu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli nie ma podlegała ubezpieczeniom z tytułu pobierania zasiłku od 1 do 15
przez liczbę dni tego miesiąca (30) i pomnożyć przez liczbę dni
innych tytułów do ubezpieczeń oraz ustalonego prawa do
września, gdyż miała wówczas inny tytuł do ubezpieczeń  prowadze-
podlegania ubezpieczeniom (20). Wobec tego składki na ubezpie-
emerytury lub renty. Składki za osobę pobierającą zasiłek są
nie działalności gospodarczej. Podstawę wymiaru składek z tytułu
czenia społeczne za wrzesień powinny być naliczone od podstawy
naliczane od kwoty wypłacanego jej zasiłku.
pobierania zasiłku stanowi kwota wypłaconego zasiłku od 16 do 30
1180,55 zł. Pomimo choroby składka na ubezpieczenie zdrowotne
Pamiętać trzeba, że nie zawsze płatnik będzie naliczał
września. Wobec tego podstawa wymiaru składek powinna zostać
powinna być opłacona od pełnej podstawy wymiaru stanowiącej
składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od pełnej kwo-
zmniejszona w następujący sposób: 2,4 tys. zł (kwota zasiłku za cały
75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze
ty zasiłku. Może bowiem wystąpić sytuacja, iż osoba pobiera-
miesiąc): 30 (liczba dni we wrześniu) = 80 zł (zasiłek za jeden dzień),
przedsiębiorstw, w poprzednim kwartale tj. od 2364,27 zł.
jąca zasiłek macierzyński będzie spełniała warunki do podle-
80 zł x 15 (liczba dni podlegania ubezpieczeniom) = 1200 zł. Składki
gania ubezpieczeniom z tego tytułu tylko przez część miesią-
z tytułu pobierania zasiłku powinny być opłacone od kwoty 1,2 tys. zł.
ca. Wówczas składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe
powinny być naliczone od zasiłku wypłaconego za okres, gdy
PRZYKA
AD WYKONYWANIE JEDNOCZEŚNIE
pobieranie zasiłku było jej jedynym tytułem do ubezpieczeń.
UMOWY ZLECENIA I O PRAC

na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z umowy zlecenia nie
Zbieg tytułów do ubezpieczenia powinny być za nią opłacane od całego wynagrodzenia, jakie
Michał K. jest zatrudniony na podstawie umowy zlecenia. Otrzymu-
Osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia podlega otrzymuje za ten miesiąc, ale od wynagrodzenia należnego
je wynagrodzenie w wysokości 10 zł za godzinę. Od 22 września
obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, i wypłaconego za okres gdy umowa stanowiła dla niej jedyny
wykonuje w innej firmie umowę o pracę za wynagrodzeniem wyż-
gdy nie jest uczniem lub studentem do ukończenia 26 lat i nie tytuł do ubezpieczeń (patrz przykład: wykonywanie jednocze-
szym od minimalnego. Wobec tego od 22 września z umowy zlece-
ma innych tytułów do ubezpieczeń. Jeżeli osoba zatrudniona śnie umowy zlecenia i o pracę). %
nia podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. 30
na podstawie takiej umowy zgłoszona do obowiązkowych
września od zleceniodawcy otrzyma wynagrodzenie w wysokości
ubezpieczeń w trakcie miesiąca zostanie zatrudniona przez in-
PODSTAWA PRAWNA
1,5 tys. zł za okres do 22 września i 500 zł za okres od 22 do 30
ny podmiot niż zleceniodawca na podstawie umowy o pracę
września. Składki na ubezpieczenia społeczne powinny być nali- z wynagrodzeniem równym co najmniej minimalnemu, z umo-
% Art. 18 ustawy z 13 paz
dziernika 1998 r. o systemie ubez-
wy zlecenia nie będzie już podlegała obowiązkowym ubezpie-
czone od wynagrodzenia z umowy zlecenia za okres od 1 do 21
pieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74
czeniom emerytalnemu i rentowym. Obowiązkowe dla niej bę-
września, czyli od podstawy wynoszącej 1,5 tys. zł.
z póz
n. zm.).
dzie tylko ubezpieczenie zdrowotne. W takiej sytuacji składki
T Y G O D N I K P R A W A P R A C Y nr 193
B2 świadczenia z ZUS
ZMI ANA RODZAJ U POBI ERANEGO ŚWI ADCZENI A
Uprawniony do renty albo świadczenia
przedemerytalnego może starać się o emeryturę
Osoby uprawnione do renty, zasiłku lub świadczenia
Prawo wyboru świadczenia nie przysługuje, gdy osoba
PRZYKA
AD WNIOSEK PO UKOC
CZENIU 65 LAT
uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy, przyzna-
przedemerytalnego mogą, po osiągnięciu powszechnego
nej na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS lub na
albo obniżonego wieku emerytalnego, wystąpić do ZUS
Jan W. przez kilka lat otrzymywał świadczenie przedemerytalne. 15
podstawie przepisów obowiązujących przed dniem jej wejścia
o emeryturę. Niektórym ubezpieczonym ZUS przyznaje
lipca 2008 r. ukończył powszechny wiek emerytalny  65 lat. Mimo
w życie, ukończyła powszechny wiek emerytalny wynoszący
to świadczenie z urzędu, odbierając prawo
tego, że w maju 2008 r. ZUS wysłał do niego formularz wniosku
60 lat dla kobiet lub 65 dla mężczyzn i do tego dnia włącznie
do poprzednio pobieranego.
o emeryturę wraz z informacją o wstrzymaniu wypłaty świadczenia
nie złożyła wniosku o emeryturę. W takim przypadku, jeśli
przez jakikolwiek okres na przestrzeni swojej kariery zawodo- przedemerytalnego od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego, zain-
MAREK OPOLSKI
wej podlegała ubezpieczeniu społecznemu (przed 1 stycznia
teresowany złożył wniosek dopiero w sierpniu 2008 r. W związku
[e-mail]
1999 r.) lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (po
z tym ZUS wstrzymał wypłatę świadczenia przedemerytalnego od
31 grudnia 1998 r.), ZUS z urzędu przyznaje emeryturę za-
15 lipca 2008r., a emeryturę przyznał od 1 sierpnia 2008 r.
Zarówno zasiłek, jak i świadczenie przedemerytalne mają miast pobieranej dotychczas renty. Nie ma w tym przypadku
charakter okresowy i przysługują nie dłużej, niż do osiągnię- znaczenia, czy spełnił on warunek dotyczący stażu ubezpie-
cia przez osobę uprawnioną powszechnego wieku emerytal- czeniowego uprawniającego go do emerytury w powszech-
PRZYKA
AD WAŻNA DATA SPEA
NIENIA
nego. Również renta z tytułu niezdolności do pracy przyzna- nym wieku emerytalnym, tj. 20 lat okresów składkowych
WARUNKÓW I ZA
OŻENIA WNIOSKU
wana jest zwykle na określony czas. Obowiązujące przepisy i nieskładkowych dla kobiet oraz 25 lat okresów składkowych
nie zabraniają, by osoby uprawnione do jednego z tych świad- i nieskładkowych dla mężczyzn. Prawo do renty z tytułu nie-
Marek W. od 2005 r. otrzymywał świadczenie przedemerytalne.
czeń starały się o emeryturę, a w określonych sytuacjach ZUS zdolności do pracy ustaje wówczas z dniem, od którego przy-
W czerwcu 2008 r. ukończył wiek uprawniający go do wcześniejszej
sam wszczyna postępowanie o przyznanie emerytury lub na- znana została emerytura z urzędu.
emerytury kolejowej, tj. 60 lat. Mimo ukończenia tego wieku ZUS
wet przyznaje to świadczenie z urzędu.
Ukończenie 60 albo 65 lat nie poinformował go o możliwości zgłoszenia wniosku o emeryturę,
Przejście z renty na emeryturę
Ustawa o świadczeniach przedemerytalnych przewiduje sy- co jest zgodne z obowiązującymi przepisami. Wniosek ten Marek
Osoba uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy tuacje, w których ustaje prawo do świadczenia lub zasiłku
W. złożył w lipcu 2008 r. Nie spełniał jednak jeszcze wtedy warunku
na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS może wy- przedemerytalnego. Jedną z nich jest osiągnięcie przez osobę
15  letniego okresu zatrudnienia na kolei. Warunek ten spełnił do-
stąpić o przyznanie emerytury, składając wniosek o to świad- uprawnioną powszechnego wieku emerytalnego, tj. 60 lat
piero 10 sierpnia 2008 r. W związku z tym ZUS przyznał Markowi W.
czenie z niezbędnymi dokumentami. Jeśli spełnia warunki przez kobietę lub 65 lat przez mężczyznę. W terminie dwóch
wcześniejszą emeryturę od tej daty, a 9 sierpnia 2008 r. ustało
wymagane do uzyskania tego świadczenia, a wniosek został miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym uprawniony osią-
prawo do świadczenia przedemerytalnego.
złożony najpóz
niej w dniu ukończenia powszechnego wieku gnie wspomniany wiek, właściwa jednostka ZUS wszczyna
emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn) ZUS z urzędu postępowanie o przyznanie emerytury, wysyłając for-
ustala prawo do emerytury. Świadczeniobiorca musi wówczas mularz wniosku (ZUS Rp-1) wraz z informacją o wstrzymaniu mnianego wieku, bez względu na to, kiedy świadczeniobiorca
wybrać, czy chce pobierać rentę czy emeryturę. wypłaty świadczenia przedemerytalnego od dnia osiągnięcia złoży wniosek o emeryturę.
wieku emerytalnego. Po złożeniu wniosku oraz przeprowadze-
niu postępowania ZUS przyznaje emeryturę wydając decyzję. Wcześniejsza emerytura
PRZYKA
AD PRZYZNANIE EMERYTURY Z URZ
DU
Data, od której przysługuje nowe świadczenie, zależy od Przepisy przewidują również sytuację, że osoba uprawnio-
tego, kiedy zostanie złożony wniosek o przyznanie emerytury. na do świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego przechodzi
Anna K. uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy 20 lip-
Jeśli będzie złożony w miesiącu poprzedzającym miesiąc osią- na wcześniejszą emeryturę, a więc w wieku niższym niż 60 lat
ca 2008 r. ukończyła powszechny wiek emerytalny. Do tego czasu
gnięcia powszechnego wieku emerytalnego i w miesiącu tym dla kobiet lub 65 lat dla mężczyzn. W tym przypadku ZUS nie
zainteresowana nie złożyła wniosku o emeryturę. W związku z tym
wnioskodawca spełni warunki wymagane do przyznania podejmuje postępowania z urzędu, ale czeka na wniosek
ZUS, nie czekając na ten wniosek, wszczął postępowanie i przyznał
wcześniejszej emerytury, ZUS przyznaje emeryturę od pierw- świadczeniobiorcy w tym zakresie i dopiero wówczas wszczy-
z urzędu emeryturę zamiast pobieranej dotychczas renty. Emerytu-
szego dnia miesiąca, w którym wpłynął wniosek, chyba że po na postępowanie, a następnie wydaje odpowiednią decyzję.
ra została przyznana od 20 lipca 2008 r. i z tym dniem ustało pra- jej obliczeniu okaże się, że jest niższa od wysokości pobierane- W sytuacji, gdy świadczeniobiorca przechodzi ze świadcze-
wo do renty z tytułu niezdolności do pracy.
go dotychczas świadczenia (zasiłku) przedemerytalnego. nia (zasiłku) przedemerytalnego na wcześniejszą emeryturę,
W tej drugiej sytuacji, a także wówczas, gdy wniosek o emery- prawo do świadczenia lub zasiłku ustaje w dniu poprzedzają-
turę został złożony w miesiącu ukończenia powszechnego cym dzień nabycia prawa do wcześniejszej emerytury. Z kolei
wieku emerytalnego, ZUS przyznaje emeryturę dopiero od nabycie prawa do wcześniejszej emerytury następuje od dnia
PRZYKA
AD PRAWO DO EMERYTURY OD DATY
dnia osiągnięcia tego wieku, a za cały wcześniejszy okres spełnienia wszystkich wymaganych warunków, ale nie wcze-
OSI
GNI
CIA WIEKU EMERYTALNEGO
przysługuje jeszcze świadczenie lub zasiłek przedemerytalny. śniej niż od miesiąca zgłoszenia wniosku. %
Może się zdarzyć, że świadczeniobiorca złożył wniosek
Maria G. (urodzona 10 lipca 1948 r.) miała prawo do świadczenia
o emeryturę w miesiącu póz
niejszym niż miesiąc, w którym
PODSTAWA PRAWNA
przedemerytalnego. Wniosek o emeryturę złożyła w miesiącu
osiągnął wiek emerytalny. W takiej sytuacji ZUS przyznaje to
ukończenia powszechnego wieku emerytalnego (60 lat), tj. w lipcu
świadczenie od pierwszego dnia miesiąca, w którym został
% Art. 27a, art. 116, art. 129 ustawy z 17 grudnia 1998 r.
2008 r. ZUS przyznał Marii G. emeryturę od dnia osiągnięcia po- złożony ten wniosek. Oznacza to, że za okres od dnia osią-
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecz-
wszechnego wieku emerytalnego (tj. od 10 lipca 2008 r.). Nato- gnięcia powszechnego wieku emerytalnego do końca miesią-
nych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z póz
n. zm.).
miast za okres do dnia ukończenia tego wieku zostało jej wypłaco- ca poprzedzającego złożenie wniosku o emeryturę nie przy-
% Art. 4 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przed-
sługuje żadne świadczenie, gdyż prawo do zasiłku lub świad-
ne świadczenie przedemerytalne.
emerytalnych (Dz.U. nr 120, poz. 1252).
czenia przedemerytalnego ustaje z dniem osiągnięcia wspo-
E K S P E R T W Y J A Ś N I A
Czy obliczyć emeryturę po świadczeniu przedemerytalnym od nowej kwoty bazowej
Otrzymuję świadczenie przedemerytalne. prawa do świadczenia przedemerytal- i wysokość emerytury od nowej kwoty mniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu
Po jego przyznaniu pracowałem przez czte- nego albo podstawa wymiaru ustalona bazowej, obowiązującej w dacie jej przy- społecznemu lub ubezpieczeniom eme-
ry lata. Pod koniec tego roku spełnię wa- na nowo. Na nowo podstawa ustalana znania. Jeśli natomiast korzystniejsze rytalnemu i rentowym, część socjalną
runki wymagane do przyznania wcześniej- jest z kolejnych dziecięciu lat kalenda- jest obliczenie wysokości emerytury od emerytury oblicza się przy zastosowa-
szej emerytury pracowniczej i chcę złożyć rzowych, wybranych przez zaintereso- podstawy wymiaru ustalanej w celu ob- niu nowej kwoty bazowej, obowiązują-
wniosek o to świadczenie. Czy ZUS może wanego z ostatnich 20 lat kalendarzo- liczenia świadczenia przedemerytalne- cej w dacie jej przyznania. W analizowa-
obliczyć mi emeryturę na podstawie zarob- wych poprzedzających bezpośrednio go, wówczas podstawa wymiaru emery- nej sytuacji warunek ten został spełnio-
ków wskazanych do ustalenia wysokości rok, w którym zgłosił wniosek o emery- tury ustalona jest od tej samej (tzw. sta- ny, dlatego nawet w przypadku oblicze-
świadczenia przedemerytalnego. Czy może turę albo z 20 lat kalendarzowych przy- rej) kwoty bazowej, którą ZUS zastoso- nia emerytury od podstawy wymiaru
przyjąć do obliczenia części socjalnej nową padających przed rokiem zgłoszenia wał przy obliczaniu świadczenia przyjętej do ustalenia świadczenia
kwotę bazową? wniosku, wybranych z całego okresu przedemerytalnego. Również część so- przedemerytalnego część socjalna eme-
podlegania ubezpieczeniu. cjalna emerytury obliczana jest od tej rytury będzie mogła być obliczona od
Podstawę wymiaru emerytury dla ZUS obliczając emeryturę dla osoby, samej kwoty bazowej, którą ostatnio nowej kwoty bazowej. %
osoby, która wcześniej pobierała świad- która miała wcześniej ustalone prawo przyjęto do ustalenia podstawy wymia-
czenie przedemerytalne na podstawie do świadczenia przedemerytalnego wy- ru emerytury obliczonej w celu ustale-
PODSTAWA PRAWNA
przepisów o zatrudnieniu i przeciwdzia- biera wariant najkorzystniejszy nieza- nia wysokości świadczenia przedemery-
łaniu bezrobociu, stanowi podstawa wy- leżnie od tego o co wnioskuje świadcze- talnego, a następnie emeryturę pod-
% Art. 15, 21, 53 ustawy z 17 grudnia
miaru emerytury przyjęta do ustalenia niobiorca. wyższa się w ramach waloryzacji przy-
1998 r. o emeryturach i rentach
świadczenia przedemerytalnego  KRYSTYNA MAA
ECKA Gdy korzystniejszym wariantem jest padających aż do dnia nabycia do niej
z Funduszu Ubezpieczeń Społecz-
w wysokości uwzględniającej wszystkie ekspert od świadczeń obliczenie emerytury od podstawy wy- prawa. Jedynie w przypadku gdy po na-
nych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39,
kolejne waloryzacje przypadające z ZUS miaru ustalonej na nowo, ZUS oblicza byciu prawa do świadczenia przedeme-
poz. 353 z póz
n. zm.).
w okresie następującym po ustaleniu zarówno wysokość tej podstawy, jak rytalnego uprawniony podlegał co naj-
nr 193 T Y G O D N I K P R A W A P R A C Y
orzecznictwo B3
S
D NAJ WYŻSZY o obliczaniu renty od emerytury
Można żądać przeliczenia wysokości renty rodzinnej
słanki nabycia prawa do emerytury lub renty z tytu- sie następującym po ustaleniu prawa do emerytury.
STAN FAKTYCZNY

łu niezdolności, lecz z prawa tego nie skorzystała, jak Zatem na ustalenie wysokości renty rodzinnej nie ma
TEZA
Decyzją z 14 kwietnia 2006 r. ZUS ustalił prawo i po osobie, której ZUS przyznał to świadczenie, okre- wpływu to, jakiej emerytury jest pochodną. Dopiero
Wdowa może żądać Wiktorii Z. do renty rodzinnej po jej zmarłym mężu. śla art. 73 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. spełnienie przesłanki w postaci podlegania co naj-
ustalenia wysokości ren- Przyjął do obliczenia jej wysokości emeryturę przyzna- Renta rodzinna wynosi określony procent świadcze- mniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu
ty rodzinnej stanowiącej ną w obniżonym wieku emerytalnym. 9 sierpnia nia, które przysługiwałoby zmarłemu. Oznacza to, że lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym po
odpowiedni  wskazany 2006 r. Wiktoria Z. złożyła w ZUS wniosek o ponowne wysokość renty rodzinnej może być odnoszona za- nabyciu uprawnień do pierwszej emerytury powodu-
w art. 73 ust. 1 ustawy ustalenie wysokości renty rodzinnej. Wystąpiła o obli- równo do świadczenia już ustalonego w decyzji, jak je podwyższenie świadczenia. Podwyższenie to doty-
z 17 grudnia 1998 r. czenie jej od emerytury, jaka przysługiwałaby jej i świadczenia, do którego prawo wynika ze spełnie- czy wyłącznie części socjalnej emerytury  24 proc.
o emeryturach i rentach zmarłemu mężowi w związku z ukończeniem przez nia jego warunków. kwoty bazowej, ponieważ podstawę jej wymiaru na-
z Funduszu Ubezpieczeń niego przed śmiercią 65 roku życia i z uwzględnieniem Rozważenia wymaga, czy obowiązujące przepisy dal stanowić będzie podstawa wymiaru poprzedniej
Społecznych (t.j. Dz.U. 30 miesięcy jego zatrudnienia po nabyciu prawa do pozwalają na ponowne ustalenie wysokości renty ro- emerytury w wysokości uwzględniającej rewaloryza-
z 2004 r. nr 39, poz. 353 emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. dzinnej z tego powodu, że po przyznaniu prawa do cję oraz wszystkie kolejne waloryzacje.
ze zm.)  procent każde- tego świadczenia i ustaleniu jego wysokości okaże się,
go świadczenia, do któ- że korzystniejsze byłoby odniesienie jej wysokości do
Z UZASADNIENIA WAŻNE WYJAŚNIENIA
rego nabył prawo zmarły innego świadczenia. Niewątpliwie do renty rodzinnej
mąż, niezależnie od te- W myśl art. 65 ust. 1 ustawy o emeryturach i ren- mają zastosowanie przepisy art. 110  112 ustawy Ujawnienie faktu podlegania przez co najmniej 30
go, czy zostało ono po- tach z FUS renta rodzinna przysługuje uprawnionym o emeryturach i rentach z FUS, które dotyczą ponow- miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpie-
twierdzone decyzją orga- członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci mia- nego obliczenia wysokości emerytury i renty. Wyja- czeniom emerytalnemu i rentowym po nabyciu
nu rentowego. ła ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu śnić trzeba, że podstawę wymiaru emerytury dla oso- uprawnień do pierwszej emerytury stanowi podsta-
niezdolności do pracy lub spełniała warunki wyma- by, która wcześniej miała ustalone prawo do emerytu- wę do wznowienia postępowania na podstawie art.
gane do uzyskania jednego z tych świadczeń. ry, stanowi podstawa wymiaru tej pierwszej emerytu- 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. %
Wysokość renty rodzinnej, zarówno po osobie, ry  w wysokości uwzględniającej rewaloryzację oraz Uchwała SN z 8 lipca 2008 r., I UZP 2/08,
która spełniła wszystkie prawem przewidziane prze- wszystkie kolejne waloryzacje przypadające w okre- niepublikowana
S
D NAJ WYŻSZY o częściowej niezdolności do pracy
Przyznanie renty zależy od utraty zdolności do pracy zgodnej z kwalifikacjami
wanych przez ubezpieczonego prac (np. portiera-re- rok SN z 15 września 2006 r., I UK 103/06, OSNP
STAN FAKTYCZNY

widenta przez okres prawie 13 lat, stolarza) oraz oko- 2007/17-18/261), jednakże sytuacja ubezpieczone-
TEZA
ZUS decyzją wstrzymał Stanisławowi C. wypłatę liczność, iż zawodu blacharza-dekarza wyuczył się on go jest odmienna od będącej przedmiotem analizy
Ryzyko ubezpieczeniowe renty z tytułu niezdolności do pracy, powołując się na mimo występujących (z powodu stanu narządu wzro- w tamtej sprawie. Odmienność ta wyraża się w bar-
w zakresie renty z tytułu orzeczenie lekarza orzecznika, który stwierdził, że jest ku) przeciwwskazań do wykonywania tego zawodu, dzo krótkim czasie wykonywania wyuczonego zawo-
częściowej utraty zdolno- on zdolny do pracy. Stanisław C. zdobył kwalifikacje przemawiają za uznaniem, że pracy zgodnej z pozio- du, długim okresem, jaki upłynął od jego wykonywa-
ści do pracy obejmuje blacharza-dekarza, po przeszkoleniu w ramach OHP. mem posiadanych przez ubezpieczonego kwalifika- nia, podczas którego ubezpieczony zarobkował w in-
utratę, na skutek dysfunk- W tym zawodzie pracował jednak tylko przez ponad cji, o których mowa w przywołanym art. 12 ust. 3, nie ny sposób, i braku zdolności do wykonywania zawo-
cji organizmu, możliwości rok, a następnie przez kilkanaście lat przed wystąpie- można ograniczać do pracy blacharza-dekarza. Tym du blacharza-dekarza również przed pogorszeniem
zarobkowania przy wyko- niem u niego okresowej, częściowej niezdolności do samym spowodowany stanem zdrowia brak możliwo- stanu zdrowia uzasadniającym okresową częściową
nywaniu pracy zgodnej pracy wykonywał pracę portiera-rewidenta i prace sto- ści wykonywania pracy na wysokości oraz prac wy- niezdolność do pracy.
z poziomem kwalifikacji. larskie. Z uwagi na wrodzoną wadę wzroku nigdy nie magających dobrego obuocznego widzenia (precyzyj-
Nie obejmuje niemożno- był zdolny do pracy w zawodzie blacharza-dekarza nych), nie stanowi o znacznym ograniczeniu zdolno-
WAŻNE WYJAŚNIENIA
ści zarobkowania przy związanej z pracą na wysokości. ści ubezpieczonego do pracy zgodnej z poziomem po-
wykonywaniu pracy siadanych przez niego kwalifikacji, czyli o jego Jeśli lekarz orzecznik stwierdzi, że ubezpieczony
w zawodzie, do wykony- niezdolności do pracy w rozumieniu art. 12 ustawy ze względu na stan wzroku jest trwale niezdolny do
Z UZASADNIENIA
wania którego ubezpie- o emeryturach i rentach z FUS, warunkującej prawo pracy w zawodzie blacharza-dekarza, ale może wy-
czony nigdy nie był zdol- W myśl art. 12 ust. 3 ustawy o emeryturach i ren- do dochodzonego przez niego świadczenia. konywać każdą pracę niewymagającą precyzyjnego
ny ze względu na wro- tach z FUS częściowo niezdolna do pracy jest osoba, Sąd Najwyższy przyjmował wprawdzie w swym widzenia, przyznanie renty z tytułu niezdolności do
dzoną wadę, a w którym która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy orzecznictwie, że poziom kwalifikacji dotyczy także pracy nie jest możliwe. %
pracował krótko. zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. umiejętności nabytych poprzez odbycie kursów Wyrok SN z 11 stycznia 2008 r., I UK 191/07,
W analizowanej sytuacji rodzaj dotychczas wykony- i szkoleń, a nie tylko poziom wykształcenia (por. wy- M.P.Pr. 2008/7/382
S
D NAJ WYŻSZY o ocenie dowodów
Ponowne ustalenie przez ZUS prawa do emerytury nie zawsze jest możliwe
nieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną dawały podstaw do ustalenia prawa do emerytury
STAN FAKTYCZNY

TEZA przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczno- lub renty albo ich wysokości. Przepis ten ma zastoso-
Osoba wykonują- Decyzją z 30 września 2004 r. ZUS przyznał An- ści istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wanie, wówczas gdy świadczenie zostało przyznane
ca dozór inżynieryjno- drzejowi T. prawo do emerytury na podstawie wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. w wyniku błędu organu rentowego (na przykład po-
-techniczny nad pracami par. 4 rozporządzenia w sprawie wieku emerytal- Jeżeli nie pojawią się nowe dowody lub nie ujawnią dwójnego uwzględnienia tych samych okresów za-
wykonywanymi w wa- nego pracowników zatrudnionych w szczególnych się nowe okoliczności, nie jest dopuszczalne wszczę- trudnienia u różnych pracodawców) lub w wyniku
runkach zagrażających warunkach lub w szczególnym charakterze. Przez cie postępowania na podstawie art. 114 ust. 1. Na tle pominięcia ustalenia istotnych okoliczności (na przy-
bezpieczeństwu nie musi ponad 15 lat wykonywał pracę w szczególnych wa- tego przepisu aktualna jest uchwała Składu Siedmiu kład niezbadania spełnienia jednego spośród kilku
stale przebywać na sta- runkach na stanowiskach wymienionych w załącz- Sędziów Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2003 r. (III wymaganych warunków). W niniejszej sprawie prze-
nowiskach, gdzie jest niku do rozporządzenia  wykazie A dziale XIV UZP 5/03, OSNP 2003/18/442) stwierdzająca, że od- pis ten mógłby być zastosowany, gdyby świadectwo
wykonywana praca, poz. 24. 1 maja 2005 r. ZUS wstrzymał wypłatę mienna ocena dowodów dołączonych do wniosku pracy nie zawierało wszystkich danych wymaganych
w zakresie jej obowiąz- emerytury stwierdzając, że zebrany materiał do- o emeryturę przeprowadzona przez organ rentowy do ustalenia wykonywania przez wnioskodawcę pra-
ków musi być przewi- wodowy nie dawał podstaw do jej przyznania oraz po uprawomocnieniu się decyzji przyznającej świad- cy w szczególnych warunkach, ale tak nie było.
dziane sporządzanie do- że wnioskodawca, sprawując dozór inżynieryjno- czenie, nie jest okolicznością uzasadniającą wszczęcie
kumentacji, planów or- -techniczny, nie mógł wykonywać pracy w szcze- z urzędu postępowania o ponowne ustalenie prawa
WAŻNE WYJAŚNIENIA
ganizacyjnych i innych gólnych warunkach stale i w pełnym wymiarze cza- do świadczeń.
czynności. Ponoszenie su pracy. W niniejszej sprawie nie pojawiły się ani nowe do- Nie jest dopuszczalne ponowne ustalenie prawa do
odpowiedzialności za wody, ani nie zostały ujawnione nieuwzględnione świadczeń tylko z tej przyczyny, że organ rentowy
wykonywanie pracy, dotychczas okoliczności. Wszystkie ewentualne wąt- w wyniku ponownej oceny dowodu uzna go za nie-
Z UZASADNIENIA
w której każdy błąd tech- pliwości organu rentowego mogły być wyjaśnione wiarygodny, lub też powez
mie wątpliwości co do jego
niczny może narazić na Możliwość ponownego ustalenia prawa do świad- w poprzednim postępowaniu. wiarygodności i przeprowadzi postępowanie dowo-
niebezpieczeństwo pra- czeń, w tym odmowy przyznania uzyskanego uprzed- Z powyższych względów nie mógł być zastosowa- dowe w celu ponownego sprawdzenia stwierdzonych
cowników i inne osoby, nio prawa, przewiduje art. 114 ustawy o emeryturach ny art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej, a ewentualna tym dowodem okoliczności. %
zostało uznane za wyko- i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. zmiana w prawie do świadczeń mogła nastąpić tylko Wyrok SN z 30 stycznia 2008 r., I UK 195/07,
nywanie pracy w warun- W myśl tego przepisu prawo do świadczeń lub ich wy- na podstawie art. 114 ust. 1a. Stanowi, że przepis ust. LEX nr 375610
kach szczególnych. sokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli po uprawomocnie- Opracowała
zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomoc- niu się decyzji okaże się, że przedłożone dowody nie MONIKA BUGAJ-WOJCIECHOWSKA
T Y G O D N I K P R A W A P R A C Y nr 193
B4 poradnia ubezpieczeniowa
WYSOKOŚĆ ŚWI ADCZEC
W RAZI E CHOROBY I MACI ERZYC
STWA
Jakie składniki wynagrodzenia uwzględnia się
w podstawie wymiaru zasiłków
Do podstawy wymiaru zasiłków z ubezpieczenia chorobowego wlicza się nie tylko wynagrodzenie
zasadnicze, ale także premie, nagrody lub dodatki. Te dodatkowe składniki wynagrodzenia uwzględnia
się, jeśli opłacana jest od nich składka chorobowa i nie przysługują za okres pobierania zasiłków.
wynagrodzenia jako uznaniowy nie jest uwzględniany
jące miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Je-
Czy pracodawca musi
w podstawie wymiaru zasiłków, mimo że jest od niego żeli zatem pracownik był niezdolny do pracy z powodu
choroby przykładowo we wrześniu 2008 r., to do podstawy
opłacana składka na ubezpieczenie chorobowe. Czy
przeliczyć niektóre zasiłki
wymiaru zasiłku należy przyjąć przeciętne miesięczne wy-
powinniśmy zmienić sposób obliczania podstawy
nagrodzenie wypłacone za okres od września 2007 do
wymiaru zasiłku?
z urzędu
sierpnia 2008 r. oraz 1/12 sumy premii półrocznej wypła-
Jeżeli zgodnie z wewnętrznymi przepisami obowiązują- conej w styczniu 2008 r. za okres od czerwca do grudnia
cymi u pracodawcy dany składnik wynagrodzenia jest 2007 r. i wypłaconej w lipcu 2008 r. za okres od stycznia do
Pracodawca oprócz wynagrodzenia zasadniczego
Tak pomniejszany za okresy pobierania zasiłków i płacona czerwca 2008 r. %
wypłaca pracownikom premie kwartalne, od których jest od niego składka na ubezpieczenie chorobowe, to powinien
być uwzględniony w podstawie wymiaru zasiłków.
opłacane są składki na ubezpieczenie chorobowe.
PODSTAWA PRAWNA
Zasady przyznawania premii reguluje zakładowy układ
Należy podkreślić, że na ustalenie, czy dany składnik wyna-
zbiorowy pracy, w którym nie ma przepisu
% Art. 42 ust. 2 i 4 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadcze-
grodzenia powinien być uwzględniany w podstawie wymiaru
dotyczącego pomniejszania tej premii za okresy
niach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie cho-
zasiłków czy też nie, nie ma wpływu jego nazwa, lecz zasady
choroby. Przed wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego
roby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267
jego przyznawania i wypłaty. Jeżeli zatem składnik wynagro-
z 24 czerwca 2008 r. nie uwzględnialiśmy premii z póz
n. zm.).
dzenia jest pomniejszany za okresy pobierania zasiłków, powi-
kwartalnej w podstawie wymiaru zasiłków. Czy trzeba
nien wchodzić do ich podstawy wymiaru. Taką zasadę stoso-
WI
CEJ NA TEN TEMAT
obecnie dokonać jej przeliczenia i wyrównania
wano również przed ogłoszeniem wyroku Trybunału Konsty-
wypłaconych zasiłków? tucyjnego z 24 czerwca 2008 r.
Płatnik zasiłku ma 30 dni na przeliczenie podstawy jego wymiaru
Jeżeli pomniejszanie premii nie jest proporcjonalne do okre-
i wypłatę wyrównania
Premia powinna być uwzględniana w podstawie wymia- sów pobierania zasiłków, wówczas musi być ona uwzględniona
GP nr 183/2008 strona B1
ru zasiłków. Należy ją wliczać w wysokości 1/12 sumy w podstawie wymiaru w kwocie faktycznie wypłaconej. Gdy
Tak premii wypłaconych za cztery kwartały poprzedzające zatem pracodawca nie wliczał tej premii do podstawy wymia-
miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. ru wynagrodzenia za czas choroby i zasiłków, powinien doko-
nać ponownego ustalenia tej podstawy wymiaru z uwzględ-
Czy wobec braku regulacji
Podstawę wymiaru zasiłków pobieranych 7 lipca 2008 r. nieniem premii i wypłacić pracownikom wyrównania wraz
należy z urzędu przeliczyć za cały nieprzerwany okres ich wy- z odsetkami za okres trzech lat wstecz od momentu stwierdze-
płaty. Gdy zatem zasiłek był pobierany nieprzerwanie przed nia nieprawidłowości. Przeliczenie i wypłata wyrównania po- o zmniejszaniu nagrody
7 lipca 2008 r., w tym dniu i po 7 lipca, np. od 23 czerwca do winna nastąpić z urzędu, czyli bez konieczności składania
11 lipca 2008 r. trzeba dokonać przeliczenia podstawy wymia- przez ubezpieczonych wniosków w tej sprawie.
trzeba wliczyć ją
ru i wypłacić jego wyrównanie. Przeliczenia należy dokonać Należy podkreślić, że z uwagi iż przeliczenie podstawy wy-
także, gdy ubezpieczony nieprzerwanie pobierał zasiłki róż- miaru nie ma związku z interpretacją przepisów przez Trybu-
do podstawy zasiłku
nego rodzaju albo wynagrodzenie za czas choroby i zasiłki, nał Konstytucyjny w wyroku z 24 czerwca 2008 r., obowiązek
np. od 19 do 28 maja 2008 r. pracownik pobierał wynagrodze- wypłaty odsetek od wynagrodzenia za czas choroby i od zasił-
nie za czas choroby, od 29 maja do 25 czerwca 2008 r. zasiłek ków obciąża pracodawcę. %
Regulamin premiowania przewiduje wypłatę premii
chorobowy, od 26 czerwca do 3 lipca 2008 r. zasiłek opiekuń-
miesięcznych, które są pomniejszane
czy z tytułu opieki nad chorym dzieckiem, a od 4 do 18 lipca
PODSTAWA PRAWNA
proporcjonalnie za okresy pobierania zasiłków.
2008 r. ponownie zasiłek chorobowy.
Wliczamy je zatem do podstawy wymiaru tych
Jeżeli natomiast zasiłek był pobierany przed 7 lipca 2008 r.,
% Art. 41 ust. 1, art. 67 ust. 4 ustawy z 25 czerwca 1999 r.
zasiłków. Regulamin określa także, że pracownik
np. od 7 do 18 kwietnia 2008 r., od 9 do 13 czerwca 2008 r.,
o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego
przeliczenie podstawy wymiaru zasiłku i wypłata wyrówna- może otrzymać jednorazowo nagrodę, np.
w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 31,
nia następuje na wniosek ubezpieczonego. Wniosek można
w związku ze świętami. Nie stanowi, za jaki okres
poz. 267 z póz
n. zm.).
złożyć w ciągu trzech lat od dnia ogłoszenia wyroku Trybuna-
ona przysługuje oraz że jest pomniejszana za okresy
% Art. 85 ust. 1 i ust. 2a ustawy z 13 paz
dziernika 1998 r.
łu Konstytucyjnego z 24 czerwca 2008 r. (ogłoszony 7 lipca
pobierania zasiłków. Nie ma także zapisów, że za
o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r.
2008 r.). Ponowne ustalenie podstawy wymiaru i dokonanie
okresy choroby pracownik zachowuje prawo do
nr 11, poz. 74 z póz
n. zm.).
wyrównania zasiłku następuje natomiast za okres trzech lat
takiej nagrody. Czy w związku z wyrokiem Trybunału
wstecz od dnia złożenia wniosku przez ubezpieczonego.
Konstytucyjnego z 24 czerwca 2008 r. nagrodę tę
Od kwot wyrównań zasiłków należne są odsetki, które ob-
należy uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłków?
ciążają Fundusz Ubezpieczeń Społecznych i podlegają rozli-
Czy uwzględnić premie
czeniu w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne. Odsetki
od wynagrodzenia za czas choroby są finansowane przez pra- Jednorazową nagrodę, do której pracownik nie zacho-
półroczne za rok
codawcę. % wuje prawa za okresy pobierania zasiłków, należy
Tak uwzględnić w podstawie wymiaru wynagrodzenia za
poprzedni czas choroby i zasiłków w razie choroby i macierzyństwa.
PODSTAWA PRAWNA
Wobec tego, że w regulaminie premiowania nie określono,
za jaki okres nagroda jest wypłacana, w podstawie wymiaru
% Art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 2, art. 67 ust. 4 ustawy z 25
Pracownicy otrzymują premię półroczną, wypłacaną zasiłku powinna zostać uwzględniona w miesiącu, w którym
czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpiecze-
została wypłacona. Należy dodać, że jeżeli nagroda przysługu-
w styczniu danego roku za okres od lipca do grudnia
nia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U.
je za określony czas, np. jest nagrodą wypłacaną z okazji świąt,
poprzedniego roku i w lipcu danego roku za okres od
z 2005 r. nr 31, poz. 267 z póz
n. zm.).
ale dotyczy określonego okresu, wówczas należy ją uwzględ-
stycznia do czerwca tego roku. Premia jest
% Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 24 czerwca 2008 r.
niać w podstawie wymiaru zasiłków w wysokości proporcjo-
pomniejszana za okresy pobierania zasiłków, ale nie
(Dz.U. nr 119, poz. 771).
nalnej do liczby miesięcy, za które została wypłacona.
w sposób proporcjonalny, lecz uznaniowy. Czy
Z uwagi na powyższe, pracodawca musi na wniosek ubez-
w podstawie wymiaru zasiłków premię tę należy
pieczonych ponownie ustalić podstawę wymiaru wynagro-
uwzględniać tak, jak składnik roczny, tj. w wysokości
dzenia za czas choroby i zasiłków w razie choroby i macie-
1/12 za rok poprzedzający?
rzyństwa. Wyrównania z odsetkami należy wypłacić za okres
Czy trzeba wliczyć
trzech lat wstecz od daty złożenia wniosku (z uwzględnie-
Premię przysługującą za okresy półroczne należy niem jednorazowych nagród wypłacanych pracownikom
premie uznaniowe
uwzględniać w podstawie wymiaru wynagrodzenia za w tym okresie). %
Nie czas choroby i zasiłków w razie choroby i macierzyństwa
do podstawy zasiłku
na zasadach określonych dla premii kwartalnych.
PODSTAWA PRAWNA
Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy kwar-
% Art. 41 ust. 1, art. 42 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świad-
Pracownicy otrzymują miesięczną premię uznaniową
talne wlicza się do przeciętnego miesięcznego wynagro-
czeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie
(ma charakter motywujący do pracy), której wysokość
dzenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru
choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267
ustala kierownik wydziału, uwzględniając nieobecność
zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej 1/12 kwot
z póz
n. zm.).
pracownika w pracy z powodu choroby. Ten składnik wypłaconych pracownikowi za cztery kwartały poprzedza-