nr 155 (2277) 8 sierpnia 2008
gazetaprawna.pl
D
Kto i na jakich zasadach będzie
mieć prawo do świadczeń
z Funduszu Alimentacyjnego
KTO B
DZIE EGZEKWOWAA
ALIMENTY OD KIEDY FUNDUSZ ZAST
PI ZALICZK
ALIMENTACYJN

Nie tylko komornicy, ale także urzędy skarbowe, Osoby otrzymujące obecnie zaliczkę
będą ścigać dłużników alimentacyjnych mogą już ubiegać się o świadczenie z Funduszu
czytaj str. D2 czytaj str. D3
Od paz
dziernika powtórnie zacznie działać Fundusz Alimentacyjny. Już obecnie można składać do gmin wnioski
o świadczenia z Funduszu. Będą one wyższe, a dzięki podwyższeniu kryterium dochodowego skorzysta z nich
więcej osób. Ma też być łatwiej wyegzekwować alimenty od rodziców uchylających się od ich płacenia.
DOROTA SOBOLEWSKA
% do ukończenia 18 lat, a gdy będzie kontynu- miejsce zamieszkania osoby uprawnionej do
[e-mail]
ować naukę w szkole lub w szkole wyższej do alimentów.
25 lat; jeśli osoba uprawniona będzie posia- Wniosek powinien zawierać:
maju 2004 r. wraz z wejściem w ży- dać orzeczenie o znacznym stopniu niepełno- % dane dotyczące członków rodziny, imię, na-
cie ustawy o świadczeniach rodzin- sprawności, świadczenie będzie jej wypłaca- zwisko, datę urodzenia, numer PESEL, nu-
Wnych zlikwidowano Fundusz Ali- ne bezterminowo. mer NIP,
mentacyjny, z którego korzystało blisko 530 Świadczenia z FA będą przysługiwały nie tyl- % oświadczenie wnioskodawcy o przekazaniu
tys. osób. Zmiany te spowodowały burzę wo- ko obywatelom polskim, ale i cudzoziemcom. organowi egzekucyjnemu wszelkich znanych
kół alimentów, która zaowocowała nawet Będzie to dotyczyć tylko cudzoziemców prze- mu informacji niezbędnych do prowadzenia
ulicznymi protestami, dwoma wnioskami do bywających na podstawie zezwolenia na osie- postępowania egzekucyjnego przeciwko
Trybunału Konstytucyjnego i projektami dlenie się, mających statut uchodz
cy, zamiesz- dłużnikowi alimentacyjnemu,
ustaw zawierających nowe pomysły rozwiąza- kujących na terytorium RP przez tzw. okres % oświadczenia wnioskodawcy o miejscu za-
nia tego problemu. To właśnie w oparciu o te świadczeniowy (będzie trwał od paz
dziernika mieszkania, wieku, zatrudnieniu sytuacji
projekty  obywatelskiego z 2004 roku podpi- do września następnego roku), w którym będą ekonomicznej osób zobowiązanych do opła-
sanego przez 300 tys. kobiet, które utraciły otrzymywali świadczenia z FA. cania alimentów względem osoby uprawnio-
prawo do świadczeń po likwidacji FA i posel- Uprawnione do świadczenia będą te rodzi- nej do alimentacji.
skiego  we wrześniu ubiegłego roku Sejm ny, w których dochód w przeliczeniu na osobę
przywrócił do życia Fundusz. w rodzinie wynosi do 725 zł netto. Obecnie jest Jakie dokumenty
Ustawa o pomocy osobom uprawnionym do to kwota 583 zł. Podniesienie tego kryterium Dodatkowo do wniosku (specjalny druk
alimentów przenosi wiele przepisów z ustawy spowoduje zwiększenie kręgu uprawnionych wniosku znajduje się na stronie
o zaliczce alimentacyjnej (jest to świadczenie do otrzymania pomocy. Pojawić się może nato- www.mpips.gov.pl, dysponują nim także insty-
wypłacane obecnie osobom, które mają proble- miast problem dyskryminacji dzieci z rodzin tucje wypłacające świadczenia), należy dołą-
my z egzekucją alimentów), ale wprowadza ubogich, które są wychowywane przez oboje czyć inne wymagane zaświadczenia i doku-
także nowe, korzystniejsze rozwiązania. Jej ce- rodziców. Próg dochodowy uprawniający do menty oraz dowody niezbędne do ustalenia
lem ma być udzielenie finansowego wsparcia wsparcia w ramach świadczeń rodzinnych wy- prawa do świadczenia, tj.:
nosi 504 zł na osobę, a próg uprawniający do % zaświadczenia o dochodach z urzędu skarbo-
świadczeń z pomocy społecznej jest jeszcze niż- wego,
WAŻNE
szy i wynosi 351 zł na osobę. % dokument stwierdzający wiek osoby upraw-
Przy ustalaniu dochodu na osobę w rodzinie nionej,
Świadczenia z FA otrzymają dzieci wychowywane przez samotnych rodziców,
do składu rodziny będzie się wliczać rodziców % zaświadczenie organu prowadzącego egze-
jak również dzieci z rodzin pełnych
uprawnionego do alimentów, małżonka rodzi- kucję stwierdzające bezskuteczność egzeku-
ca osoby uprawnionej oraz osobę, z którą ro- cji i wysokości wyegzekwowanych świadczeń
dla osób, które znalazły się w trudnej sytuacji dzic osoby uprawnionej wychowuje wspólne alimentacyjnych (od komornika sądowego);
materialnej na skutek bezskuteczności egzeku- dziecko (np. konkubenta). Gdy członek rodziny niedostarczenie tego zaświadczenia, nie po-
cji alimentów od osób zobowiązanych do ich przebywa w instytucji zapewniającej całodobo- zbawi jednak (co jest nowością) uprawnione-
płacenia. we utrzymanie, nie wlicza się go do ustalania go prawa do uzyskania świadczenia, bo w ta-
Zawiera też środki dyscyplinujące, zmierza- dochodu rodziny. kiej sytuacji gmina zwróci się do właściwego
jące do zwiększenia odpowiedzialności osób Gdy rodzina uzyskuje dochody (w poprzed- komornika o dostarczenie go w ciągu 14 dni,
zobowiązanych do alimentacji. niej ustawie  utrzymuje się) z gospodarstwa % orzeczenie o niepełnosprawności lub o stop-
rolnego, będą one sumowane z dochodami po- niu niepełnosprawności,
Dla kogo i ile zarolniczymi. Do celów określenia dochodu ro- % odpis prawomocnego orzeczenia sądu zasą-
Pomoc z Funduszu Alimentacyjnego będzie dziny będą przyjmowane, że z 1 ha przelicze- dzającego alimenty, odpis protokołu zawie-
przysługiwać osobie uprawnionej do alimen- niowego uzyskuje się dochód miesięczny rającego treść ugody sądowej lub ugody za-
tów: w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego co- wartej przed mediatorem oraz (co jest nowo-
% na podstawie tytułu wykonawczego (zasą- rocznie w drodze obwieszczenia przez prezesa ścią) odpis postanowienia sądu o zabezpie-
dzenie alimentów przez sąd lub zawarcie Głównego Urzędu Statystycznego na podsta- czeniu powództwa o alimenty,
ugody przed sądem lub mediatorem) w przy- wie art. 18 ustawy z 15 listopada 1984 r. o po- % orzeczenia sądu rodzinnego o ustaleniu
datku rolnym (Dz.U. z 2006 r. nr 136, poz. 969 opiekuna prawnego dla osoby uprawnionej,
z póz
n. zm.). % zaświadczenia o uczęszczaniu osoby upraw-
Wzrasta też wysokość wypłaty świadczenia nionej do szkoły lub szkoły wyższej,
PRZYKA
AD: WYSOKOŚĆ POMOCY
z podstawowej wysokości ze 170 zł (zaliczka % oświadczenie wnioskodawcy o tym, że osoba
alimentacyjna). Świadczenia z Funduszu Ali- uprawniona nie przebywa w instytucji za-
Jeżeli dana osoba ma zasądzone alimenty w kwocie 300 zł miesięcznie,
mentacyjnego będą wypłacane w wysokości za- pewniającej całodobowe utrzymanie lub
z Funduszu Alimentacyjnego będzie mogła uzyskać tylko 300 zł. W przypadku
sądzonych alimentów, nie więcej jednak niż w rodzinie zastępczej, nie zawarła związku
gdy uprawniony ma zasądzone alimenty w kwocie wyższej, np. 800 zł
500 zł na jednego członka rodziny. małżeńskiego i nie jest uprawniona do zasił-
miesięcznie, z Funduszu będzie jej przysługiwało świadczenie w maksymalnej
ku rodzinnego na własne dziecko.
wysokości 500 zł.
Gdzie po nowe świadczenie Jeśli chodzi o alimenty z zagranicy dodatko-
Podmiotem wypłacającym świadczenie bę- wo należy dołączyć;
padku bezskuteczności egzekucji; oznacza to dzie gmina. Prawo do świadczeń z Funduszu % informacje właściwego sądu lub właściwej
egzekucję, w wyniku której w okresie ostat- Alimentacyjnego ustala się i wypłaca na pod- instytucji o podjęciu przez osobę uprawnio-
nich dwóch miesięcy (poprzednio trzech mie- stawie wniosku osoby uprawnionej lub jej ną czynności związanych z wykonaniem ty-
sięcy) nie wyegzekwowano pełnej należności przedstawiciela ustawowego. Wniosek ten tułu wykonawczego za granicą albo o nie-
z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań ali- składa się do urzędu gminy (wójt, burmistrz, podjęciu tych czynności w szczególności
mentacyjnych w kwocie aktualnie zasądzo- prezydent, wyjątkowo marszałek wojewódz- w związku z brakiem podstawy prawnej do
nych alimentów, twa) lub miasta właściwego ze względu na ich podjęcia lub brakiem możliwości wskaza-
Niezbędnik
D2
NIEZB
DNIK
PI
TEK 8 sierpnia 2008 www.gazetaprawna.pl
nia przez osobę uprawnioną miejsca zamieszka- % niepodjęcie świadczeń przez trzy kolejne miesiące na przez wójta, adresowana jest również do sądu re-
nia dłużnika alimentacyjnego za granicą. kalendarzowe. jonowego. Nie ma ona jednak na celu wydania orze-
Ustawa określa początkowy termin wypłaty Po ustaniu przesłanek będących przyczyną czenia przez sąd, ale zastosowania przez ten sąd tzw.
świadczenia w przypadku utraty ważności orzecze- wstrzymania wypłata świadczenia zostaje przywró- środków władczych jednostronnie dyscyplinujących,
nia o znacznym stopniu niepełnosprawności. Jeżeli cona bądz
, jeśli wznowienie wstrzymanych wypłat tj. wydania zarządzenia zmierzającego do zapew-
niepełnosprawny uzyska ponowne orzeczenie będą- nie nastąpi do końca okresu świadczeniowego, pra- nienia należytego wykonania egzekucji, bądz
usu-
ce kontynuacją poprzedniego, prawo do świadcze- wo do świadczeń wygasa. nięcia spostrzeżonych uchybień. Czynność informo-
nia z Funduszu nabędzie od pierwszego dnia mie- W przypadku wyłudzenia świadczenia z Fundu- wania sądu przez wójta, burmistrza itd. o opieszało-
siąca po miesiącu, w którym upłynął termin ważno- szu przez osobę uprawnioną, ustawodawca przewi- ści bądz
bezczynności komornika ma charakter sy-
ści poprzedniego orzeczenia. Warunkiem otrzyma- duje zwrot nienależnie pobranego świadczenia wraz gnalizacji. Trzeba jednak zaznaczyć, że gdyby
nia świadczenia jest złożenie wniosku o kontynuację z odsetkami oraz sankcję w postaci pozbawienia oprócz konsekwencji dyscyplinarnych sprawowa-
świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego w termi- świadczenia na kolejne trzy miesiące. nych przez sąd, komornicy ponosili też konsekwen-
nie trzech miesięcy od dnia wydania orzeczenia cje finansowe, zmobilizowałoby to ich do skutecz-
o znacznym stopniu niepełnosprawności. Dłużnik zwróci pomoc niejszego działania.
Finansowanie świadczeń z Funduszu Alimenta-
Czas składać wnioski cyjnego i koszty obsługi z nim związane, przewidzia- Zadania gminy
Tydzień temu, tj. 1 sierpnia 2008 r., weszło w ży- ne są, jak w poprzedniej ustawie o zaliczce alimenta- Podmiotem wypłacającym świadczenie z Fun-
cie rozporządzenie ministra pracy i polityki społecz- cyjnej, w formie dotacji celowej z budżetu państwa duszu będzie gmina. Będzie ona jednak mogła zle-
nej z 28 lipca 2008 r. w sprawie sposobu i trybu po- na świadczenia rodzinne. Koszty obsługi świadcze- cać ośrodkom pomocy społecznej zadania admini-
stępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzo- nia Funduszu wynoszą 3 proc. stracyjne dotyczące spraw związanych z realiza-
rów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie Wprowadzono jednak nowe zasady zwrotu przez cją świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego w ra-
prawa do świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego, dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzy- mach koordynacji systemów zabezpieczenia
(Dz.U. nr 136, poz. 855). Określa ono szczegółowo manych świadczeń z tegoż Funduszu. W poprzedniej społecznego i wydawania w tych sprawach decyzji
w jaki sposób ubiegać się o świadczenia z FA. ustawie 50 proc. tych należności stanowiło dochód (art. 12 ustawy).
Najważniejsze dla przyszłych świadczeniobior- własny gminy. Pozostałe 50 proc. stanowiło dochód Gmina będzie też odpowiedzialna za wywiad
ców jest to, że złożenie wniosku jeszcze w sierpniu budżetu. Z kolei dłużnik alimentacyjny zwracał or- alimentacyjny, przeprowadzany w celu ustalenia
gwarantuje otrzymanie świadczenia paz
dzierniko- ganowi właściwemu wierzyciela należności w wyso- sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłuż-
wego już w paz
dzierniku. Jeżeli wniosek zostanie kości zaliczek wypłaconych osobie uprawnionej, po- nika alimentacyjnego, a także stanu zdrowia oraz
złożony we wrześniu lub paz
dzierniku, świadczenie większonej o 5 proc. przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby upraw-
Nowe rozwiązania przewidują, że dłużnik zwróci nionej. Osoba reprezentująca gminę dłużnika bę-
organowi właściwemu wierzyciela należności w wy- dzie upoważniona do odbierania od niego oświad-
sokości wypłaconych świadczeń, łącznie z ustawo- czenia majątkowego (co jest nowością), pod rygo-
WAŻNE
wymi odsetkami. 20 proc. tej kwoty stanowić będzie
dochód gminy wierzyciela, kolejne 20 proc. dochód
W przypadku złożenia niekompletnego wniosku ubiegający się
gminy dłużnika, a pozostałe 60 proc. z odsetkami
o świadczenie będzie musiał w ciągu od 14 do 30 dni uzupełnić
WAŻNE
będzie dochodem budżetu.
dokumenty
Zmieni się też kolejność zaspokajania należności
Jeżeli osoba pobierająca świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego
dłużnika, uzyskanych z pieniędzy wyegzekwowa-
posiada jednocześnie orzeczenie o znacznym stopniu niepełno-
nych od niego. W pierwszej kolejności będą zaspoka-
sprawności, które utraciło już swą ważność, nadal będzie mogła
CZAS NA KOMORNIKA
jane roszczenia budżetu.
pobierać to świadczenie, pod warunkiem że w terminie 3 miesię-
cy od dnia wydania kolejnego orzeczenia o znacznym stopniu nie-
Osoby, które nie wszczynały dotychczas postępowania komorni-
Fiskus w pogoni za dłużnikiem
pełnosprawności, będącego kontynuacją poprzedniego, złoży
czego, muszą niezwłocznie złożyć wnioski do komornika. Komor-
Ustawa w celu poprawienia wzmocnienia ściągal-
wniosek w gminie o kontynuację świadczenia z Funduszu Alimen-
nicy sądowi potrzebują około 3 miesięcy na przeprowadzenie po-
ności alimentów wprowadza drugie, obok komorni- tacyjnego.
stępowania egzekucyjnego wobec dłużnika alimentacyjnego, aby
czego, postępowanie egzekucyjne. Prowadzić je bę-
wydać zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji. Zaświadczenie
dą urzędy skarbowe w ramach egzekucji administra- rem odpowiedzialności karnej za składanie fałszy-
to jest niezbędne do przyznania świadczenia z Funduszu Alimen-
cyjnej. wych zeznań. Gmina może też wystąpić do
tacyjnego.
Komornik będzie więc egzekwował opłacanie ali- kierownika pomocy społecznej o udzielenie infor-
mentów przez niesolidnych dłużników, jeżeli sąd je macji o dłużniku alimentacyjnym, tylko jeżeli
zostanie wypłacone dopiero w listopadzie. W efekcie zasądził albo zatwierdził zawartą przez rodziców ośrodek ten posiada aktualny rodzinny wywiad
osoba, która obecnie korzysta z zaliczki alimentacyj- ugodę alimentacyjną. Jeżeli okaże się, że egzekucja środowiskowy dotyczący dłużnika. Informacje ma-
nej, może nie otrzymywać przez miesiąc żadnego alimentów jest bezskuteczna, wówczas osoba jące wpływ na skuteczność egzekucji, uzyskane
wsparcia. Do końca września otrzyma zaliczkę (wy- uprawniona będzie mogła wystąpić o przyznanie podczas wywiadu gmina dłużnika, będzie zobo-
dłużono okres jej wypłaty do września), ale w paz
- prawa do świadczeń alimentacyjnych. wiązana przekazać komornikowi.
dzierniku nie otrzyma żadnej pomocy. Może też złożyć wniosek do organu właściwego
wierzyciela (wójt, burmistrz, prezydent) o podjęcie Kary dla dłużników
Komu nie przysługują świadczenia działań wobec dłużnika alimentacyjnego. Po otrzy- Wójt, burmistrz, prezydent będą odpowiedzialni
Osoby samotnie wychowujące dzieci, które nie maniu takiego wniosku lub wydaniu przez gminę za aktywizację zawodową dłużników alimentacyj-
mają zasądzonych alimentów z powodu np. śmierci decyzji o wypłaceniu świadczenia z Funduszu Ali- nych, tak jak było w poprzedniej ustawie o zaliczce
drugiego z rodziców lub gdy ojciec dziecka jest nie- mentacyjnego, naczelnik urzędu skarbowego roz- alimentacyjnej. Nowością jest to, że organ właściwy
znany, nie otrzymają świadczenia z FA, ponieważ pocznie postępowanie, by wyegzekwować zwrot wy- dłużnika zobowiązuje go do zarejestrowania się jako
nie posiadają tytułu wykonawczego, tj. wyroku są- płaconych świadczeń od niesolidnego dłużnika. bezrobotny albo jako poszukujący pracy, a w przy-
dowego zasądzającego alimenty, a ustawa nie prze- Nowa ustawa nie rozstrzyga jednak, jak postępo- padku braku możliwości zarejestrowania się jako
widuje świadczenia dla osób samotnie wychowują- wać w razie zbiegu dwóch rodzajów egzekucji. Po bezrobotny zwraca się do starosty o aktywizację za-
cych dzieci. Mogą jednak skorzystać z innej formy podjęciu decyzji przez gminę o wypłacie świadcze- wodową dłużnika.
pomocy, zagwarantowanej w systemie świadczeń nia alimentacyjnego, równolegle toczyć się mogą Gmina będzie także uprawniona do składania
rodzinnych (dodatek do zasiłku rodzinnego). dwa postępowania egzekucyjne (komornicze i admi- wniosków o ściganie dłużnika za przestępstwo
Świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego nie nistracyjne), a sąd będzie rozstrzygał, który organ niealimentacji określone w art. 209 par. 1 ustawy
przysługują także, jeżeli osoba uprawniona: będzie prowadził egzekucję łączną. Może być to z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny. Czynności te mają
% została umieszczona w instytucji zapewniającej przyczyną przedłużenia procedur w toczących się charakter karny dyscyplinujący. Ustawodawca okre-
całodobowe utrzymanie postępowaniach egzekucyjnych. śla zamknięty katalog przypadków, w których organ
% wychowuje się w rodzinie zastępczej, Komornicy zostali też zwolnieni z obowiązku ra- ten składa wniosek o ściganie za przestępstwo z art.
% jest pełnoletnia i posiada własne dziecko, portowania o przyczynach bezskuteczności egze- 209 par. 1 k.k. (grzywna lub dwa lata pozbawienia
% zawarła związek małżeński. kucji, co raczej nie przyczyni się do poprawy ścią- wolności), tj.:
galności alimentów, którą szacuje się obecnie na % w przypadku uniemożliwienia przez dłużnika ali-
Na jak długo zaledwie 1 proc. mentacyjnego przeprowadzenia wywiadu środo-
Prawo do świadczenia z Funduszu Alimentacyj- wiskowego,
nego jest prawem okresowym, wypłacanym Nadzór nad komornikiem sądowym % odmowy złożenia oświadczenia majątkowego,
w okresach miesięcznych. Ustala się je na tzw. Gminy dłużnika i wierzyciela będą sprawować % odmowy podjęcia prac aktywizacyjnych, bądz

okres świadczeniowy (jest to czas, na który przy- nadzór nad komornikiem sądowym. Ich uprawnie- prac organizowanych na zasadach robót publicz-
znawane będą świadczenia alimentacyjne), po- nia zostały w nowej ustawie poszerzone. Będą infor- nych, uchylania się od nich,
cząwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek mować sąd o bezczynności lub (co jest nowością) % odmowy zarejestrowania się jako bezrobotny,
do organu właściwego wierzyciela, nie wcześniej wszelkich przejawach opieszałości komornika sądo- % odmowy zarejestrowania się jako poszukujący
niż od początku okresu świadczeniowego do końca wego prowadzącego postępowanie egzekucyjne. pracy, w przypadku braku możliwości zarejestro-
tego okresu, tj. od 1 paz
dziernika do 30 września Ustawodawca, ze względu na swego rodzaju interes wania jako bezrobotny.
roku następnego. wójta, burmistrza, prezydenta w postępowaniu eg- Gmina dłużnika będzie też mieć prawo kierowa-
Nowa ustawa przewiduje przypadki, w których zekucyjnym, wyposażył go we władcze uprawnienia nia do starosty wniosku o zatrzymanie jego prawa
wykonanie decyzji ustalającej prawo do świadczenia o charakterze nadzorczym w stosunku do komorni- jazdy (art. 5 pkt 2 ustawy). Postępowanie admini-
z FA podlega zawieszeniu. Wtedy wstrzymana bę- ka sądowego. stracyjne w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy
dzie wypłata świadczenia. Stan wstrzymania wypła- W interesie wójta, burmistrza, prezydenta, wła- wszczynane jest przez starostę z urzędu. Wójt, jako
ty świadczenia to stan, w którym działa w obrocie ściwego dla miejsca zamieszkania wierzyciela, leży, podmiot składający wniosek, nie jest stroną tego
prawnym decyzja ustalająca prawo do świadczeń, aby nie był on obciążony wydatkami budżetowymi postępowania. Jego rola ogranicza się do zainicjo-
ale z przyczyn wymienionych przez ustawodawcę związanymi z wypłatą świadczenia alimentacyjne- wania postępowania i powiadomienia starosty
decyzja ta nie może być wykonalna. go. Postępowanie sygnalizacyjne wójta skierowane o zajściu przesłanek obligujących ten organ do
Do przyczyn wstrzymania wypłaty świadczenia do sądu rejonowego można porównać ze skargą na przeprowadzenia odrębnego postępowania. Zwrot
należą: zaniechanie komornika, do której to uprawniona jest zatrzymanego prawa jazdy następuje na wniosek
% odmówienie udzielenia lub nieudzielanie, w wy- strona postępowania egzekucyjnego (art. 767 par. 2 gminy dłużnika, po stwierdzeniu ustania przyczyny
znaczonym terminie, wyjaśnień co do okoliczno- k.p.c.). Różnice pomiędzy tymi środkami są znaczą- zatrzymania.
ści mających wpływ na prawo do świadczeń, ce. Wójt nie jest stroną postępowania, a jego interes Gmina będzie także miała możliwość wyeg-
% odmowa udzielenia organowi prowadzącemu po- jest czysto faktyczny. Skarga na zaniechanie komor- zekwowania alimentów od dalszych członków
stępowanie egzekucyjne informacji mających nika ma wymiar jurysdykcyjny, gdyż rozpoznaje ją rodziny, poprzez możliwość wytaczania tzw.
wpływ na skuteczność egzekucji lub udzielenie in- sąd rejonowy, przy którym działa komornik, orzeka- powództwa na rzecz obywateli. W postępowa-
formacji nieprawdziwych, jąc w drodze postanowienia. Sygnalizacja wydawa- niu przed sądem, prowadzonym z powództwa
D3
NIEZB
DNIK
www.gazetaprawna.pl PI
TEK 8 sierpnia 2008
organu właściwego wierzyciela lub dłużnika, do najbardziej dotkliwych środków, w jakie wy- małżonków, konkubentów i osób pozostających we
stosuje się odpowiednio przepisy o udziale pro- posażony został wójt. wspólnym gospodarstwie domowym z dłużnikiem
kuratora w postępowaniu cywilnym. Zgodnie Komornik, w razie powstania długotrwałych zale- alimentacyjnym. Komornik może zająć także rucho-
z art. 132 k.r.o. obowiązek alimentacyjny zobo- głości za okres dłuższy niż 6 miesięcy (w poprzedniej mości będące we władaniu osoby zamieszkującej
ustawie 12 miesięcy), z urzędu składać będzie wnio- wspólnie z dłużnikiem bez zgody tej osoby, chyba że
sek do Krajowego Rejestru Sądowego o wpis dłużni- przedstawi ona dowód, że ruchomości są jej własno-
ków niewypłacalnych. ścią, np. imienny rachunek zakupu bądz
inny dowód
WAŻNE
Niedawno uchwalona nowelizacja ustawy potwierdzający jego prawo do tych ruchomości.
przesądziła jednak o rezygnaji z utworzenia cen- Przepis ten ma na celu zdyscyplinować dłużnika do
Jeśli dłużnik będzie sumiennie płacił, gmina będzie mogła rozłożyć
tralnego rejestru dłużników alimentacyjnych, łożenia na dzieci. Świadczenie alimentacyjne jest
dłużnikowi zadłużenie na raty. Ma on też szansę, że część jego dłu-
który miał zawierać ich dane i wartościudzielo-
gu zostanie umorzona w drodze decyzji administracyjnej. Jeśli
nych świadczeń. Rejestr miał być pomocny pod-
przez 3 lata dłużnik będzie regularnie płacił zasądzone przez sąd
WAŻNE TERMINY
czas realizacji zadań w zakresie podejmowanych
alimenty, gmina zmniejszy zadłużenie o 30 proc. Jeżeli regularnie
działań wobec dłużników alimentacyjnych w celu
będzie płacił przez 5 lat, gmina zmniejszy zadłużenie o 50 proc. Obecnie nastąpiło przedłużenie okresu zasiłkowego zaliczki ali-
wzmożenia odpowiedzialności osób zobowiąza- mentacyjnej do 30 września 2008 r. W paz
dzierniku rozpocznie się
Po 7 latach regularnego płacenia gmina umorzy zadłużenie.
nych do alimentacji.
wypłata nowych świadczeń. Zainteresowani świadczeniami z Fun-
duszu mogą składać wnioski o nie od 1 sierpnia 2008 r.
wiązanego w dalszej kolejności powstaje dopie- Co z alimentami z zagranicy
ro wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej Na powstaniu Funduszu zyskają też osoby docho-
w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest dzące swoich roszczeń z zagranicy. Postępowanie zobowiązaniem osobistym. Ustawa daje jednak
w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi międzynarodowe jest długotrwałe i często ściągnię- możliwość przenoszenia odpowiedzialności na oso-
lub, gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych cie alimentów z zagranicy jest niemożliwe. W tym by bliskie.
uprawnionemu środków jest niemożliwe albo przypadku osoby te będą mogły skorzystać ze świad- Obecnie wielu dłużników nie płaci alimentów,
połączone z nadmiernymi trudnościami. Insty- czeń z Funduszu. Jeżeli chodzi o alimenty z zagrani- twierdząc, że nie ma majątku, z premedytacją
tucja pozwu wójta skierowana przeciwko zobo- cy za bezskuteczną egzekucję uważa się również nie- uchylając się od ich płacenia. Ustawodawca wpro-
wiązanym do alimentacji w dalszej kolejności, możność wszczęcia egzekucji alimentów przeciwko wadza zmiany do kodeksu rodzinnego i opiekuń-
łącznie z zainicjowaniem postępowania karne- dłużnikowi przebywającemu poza granicami czego w art. 52 po par. 1 dodaje par. 1a, który sta-
go o przestępstwo z art. 209 par. 1 k.k., należy w dwóch przypadkach: nowi, że wierzyciel jednego z małżonków może żą-
% braku podstawy prawnej do podjęcia czynności dać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątko-
zmierzających do wykonania tytułu wykonawcze- wej, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie
go w miejscu zamieszkania dłużnika, wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonaw-
PRZYKA
AD: EGZEKUCJA Z ZAGRANICY
% braku możliwości wskazania przez osobę upraw- czym wymaga dokonania podziału majątku wspól-
nioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyj- nego. Nie pomoże nawet zawarta intercyza, ponie-
Jeżeli osoba dochodząca alimentów z zagranicy nie zna aktualne-
nego za granicą. waż komornik będzie egzekwował środki, tak jak-
go adresu dłużnika, który przebywa za granicą i nie może przez to
Obecnie osoba dochodząca alimentów od dłuż- by nie istniała. %
wyegzekwować zasądzonych alimentów, będzie mogła od paz
-
nika alimentacyjnego zamieszkałego za granicą
dziernika ubiegać się o przyznanie świadczenia z Funduszu Ali-
Podstawa prawna
składa do organu właściwego wierzyciela wniosek
mentacyjnego.
% Ustawa z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do ali-
o ustalenie prawa do zaliczki alimentacyjnej łącz-
mentów (Dz.U. nr 192, poz. 1378 z póz
n. zm.).
nie z informacją sądu okręgowego o stanie egzeku-
% Ustawa z 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników ali-
cji lub zaświadczeniem zagranicznej instytucji
mentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz.U. nr 86, poz. 732).
o stanie egzekucji świadczeń alimentacyjnych za
PRZYKA
AD: EGZEKUCJA OD KONKUBENTA
okres 3 ostatnich miesięcy wraz z wymaganą do-
% DOROTA SOBOLEWSKA
Komornik będzie miał prawo do zajęcia wszelkich przedmiotów
kumentacją. Nowe przepisy usprawnią wypłatę na-
prawnik, doktorant Wydziału Prawa i Administracji
należących do osoby, która zamieszkuje wspólnie z dłużnikiem
leżnych świadczeń osobom uprawnionym do ali-
Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
alimentacyjnym, np. komputer, telewizor lub biżuteria, na po-
mentów.
Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym
czet zaległych alimentów, chyba że osoba ta posiadać będzie
i opiekuńczym. Autorka artykułów dotyczących
imienne rachunki zakupu bądz
inne dowody na to, że te przed-
Skuteczniejsza egzekucja alimentów
problematyki alimentacyjnej w publikacjach
mioty należą do niej.
Kontrowersyjnym przepisem ustawy jest możli-
naukowych i prasowych
wość prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego
Różnice między zaliczką alimentacyjną a świadczeniem z Funduszu Alimentacyjnego
Zagadnienia podlegające regulacji
Zaliczka alimentacyjna Świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego
Komu przysługuje
Osobie uprawnionej do świadczenia alimentacyjnego, która nie ukończyła 18 roku życia al- Osobie uprawnionej do ukończenia18 roku życia, gdy będzie
bo w przypadku, gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej i nie ukończyła 24 roku życia. kontynuować naukę w szkole lub w szkole wyższej do 25 lat.
W przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu nie-
pełnosprawności  bezterminowo.
Jakie rodziny są uprawnione
Zaliczka przysługuje także dziecku wychowanemu przez osobę samotną w rodzinach niepeł- Świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego przysługuje także
nych. Osobom będącym sierotami naturalnymi i społecznymi, jeśli alimenty zostały im zasą- dziecku wychowanemu przez osobę samotną w rodzinach nie-
dzone przed ukończeniem pełnoletności. Wyjątkowo przez okres 1 roku do zaliczki alimenta- pełnych, jak i w rodzinach pełnych. Do świadczenia uprawnie-
cyjnej uprawnione będzie dziecko wychowywane przez osobę pozostającą w związku mał- ni są także rodzice pozostający w związku małżeńskim, w przy-
żeńskim, która jest w trakcie rozprawy o rozwód lub separację. padku gdy jedno z nich nie wywiązuje się z obowiązku ali-
mentacyjnego.
Komu nie przysługuje świadczenie
Osobie uprawnionej, która: Osobie uprawnionej, która:
 przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w rodzinie zastępczej,  została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe
 zawarła związek małżeński, utrzymanie albo w rodzinie zastępczej,
 ma prawo do zasiłku rodzinnego na własne dziecko.  jest pełnoletnia i posiada własne dziecko,
 zawarła związek małżeński.
Kryterium dochodowe
Przeciętny miesięczny dochód w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza 583 zł Przeciętny miesięczny dochód w przeliczeniu na osobę w rodzi-
netto. nie nie przekracza 725 zł netto.
Wysokość świadczeń
Zaliczka przysługuje do wysokości świadczenia alimentacyjnego albo różnicy pomiędzy kwo- Świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego będą wypłacane
tą odpowiadającą świadczeniu alimentacyjnemu a kwotą wyegzekwowanego w danym mie- w wysokości zasądzonych alimentów, nie więcej jednak niż do
siącu świadczenia, nie więcej jednak niż:  w przypadku gdy w rodzinie jest jedna lub dwie kwoty 500 zł na jedno dziecko.
osoby uprawnione do zaliczki 170 zł dla osoby uprawnionej albo 250 zł, jeżeli osoba ta legi-
tymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepeł-
nosprawności;  w przypadku gdy w rodzinie są trzy osoby, lub więcej uprawnione do zalicz-
ki 120 zł dla osoby uprawnionej albo 170 zł, jeżeli osoba ta legitymuje się orzeczeniem o nie-
pełnosprawności albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Jeśli przeciętny
miesięczny dochód na jednego członka rodziny nie przekracza 50 proc. kwoty kryterium do-
chodowego (tj. 291,50 zł), kwota zaliczki ulega zwiększeniu. Przysługuje ona do wysokości
świadczenia alimentacyjnego, nie więcej jednak niż:  w przypadku gdy w rodzinie jest jed-
na lub dwie osoby uprawnione do zaliczki 300 zł dla osoby uprawnionej albo 380 zł, jeżeli
osoba ta legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o znacznym
stopniu niepełnosprawności;  w przypadku gdy w rodzinie są trzy osoby, lub więcej, upraw-
nione do zaliczki 250 zł dla osoby uprawnionej albo 300 zł, jeżeli osoba ta legitymuje się
orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawno-
ści. Rada gminy może w drodze uchwały podwyższyć kwoty zaliczek alimentacyjnych. Pod-
wyżka ta będzie finansowana z budżetu gminy.
Okres przysługiwania świadczenia
Począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek, do końca okresu świadczeniowego, tj. od Okres świadczeniowy począwszy od miesiąca, w którym wpły-
1 września do 31 sierpnia (obecnie nastąpiło przedłużenie okresu zasiłkowego zaliczki ali- nął wniosek do organu właściwego wierzyciela, nie wcześniej
mentacyjnej do 30 września 2008 r.). niż od początku okresu świadczeniowego, do końca tego okre-
su, tj. od 1 paz
dziernika do 30 września następnego roku.
D4
NIEZB
DNIK
PI
TEK 8 sierpnia 2008 www.gazetaprawna.pl
Różnice między zaliczką alimentacyjną a świadczeniem z Funduszu Alimentacyjnego
Zagadnienia podlegające regulacji Zaliczka alimentacyjna Świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego
Warunek otrzymania świadczenia Bezskuteczność egzekucji następuje wtedy, gdy w wyniku egzekucji nie zostały zapłacone na- Bezskuteczność egzekucji oznacza egzekucję, w wyniku której
leżności z tytułu świadczeń alimentacyjnych za okres ostatnich 3 miesięcy. Do zaliczki upraw- w okresie ostatnich 2 miesięcy nie wyegzekwowano pełnej na-
nia także egzekucja, w wyniku której nie została wyegzekwowana całość zasądzonych ali- leżności z tytułu zobowiązań alimentacyjnych, w kwocie aktu-
mentów, np. alimenty zostały zasądzone na dziecko w wysokości 200 zł miesięcznie, a dłuż- alnie zasądzonych alimentów.
nik w ciągu ostatnich 3 miesięcy wpłacał po 100 zł miesięcznie. W tym wypadku egzekucja
jest także bezskuteczna, ponieważ nie została wyegzekwowana część świadczenia alimenta-
cyjnego w kwocie 300 zł.
Wypłata świadczeń Urząd gminy, urząd miasta, miejskie ośrodki pomocy społecznej. Urząd gminy, urząd miasta, ośrodki pomocy społecznej na zle-
cenie gminy.
Wstrzymanie wypłaty świadczenia  Otrzymuje alimenty w pełnej wysokości.  Otrzymuje alimenty w pełnej wysokości.
 Odmowa udzielenia wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi miasta informacji mających  Odmówienie udzielenia lub nieudzielenie, w wyznaczonym
wpływ na wypłatę zaliczki lub podanie informacji nieprawdziwych. terminie, wyjaśnień co do okoliczności mających wpływ na
 Odmowa udzielenia komornikowi informacji, mających wpływ na skuteczność egzekucji, prawo do świadczeń.
podanie nieprawdziwych danych.  Odmowa udzielenia organowi prowadzącemu postępowanie
 Marnotrawienie zaliczki lub wydanie jej niezgodnie z przeznaczeniem. egzekucyjne informacji mających wpływ na skuteczność eg-
zekucji lub udzielenie informacji nieprawdziwych.
 Niepodjęcie świadczeń przez trzy kolejne miesiące kalenda-
rzowe.
 Próba wyłudzenia świadczenia (wstrzymanie na 3 miesiące).
Organy egzekucyjne Komornik sądowy. Komornik sądowy, komornik skarbowy.
Obowiązki komornika sądowego Informowanie organu właściwego dłużnika, tj. wójta, burmistrza, prezydenta, o stanie egze- Zwolnienie komorników z obowiązku raportowania o przyczy-
kucji bądz
powodach jej bezskuteczności. nach bezskuteczności egzekucji alimentacyjnej.
Wymagane dokumenty  Wniosek o przyznanie zaliczki.  Orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełno-
 Zaświadczenie komornika sadowego o bezskuteczności egzekucji świadczeń alimentacyj- sprawności.
nych i wysokości wyegzekwowanych świadczeń alimentacyjnych.  Odpis prawomocnego orzeczenia sądu zasądzającego ali-
 Oświadczenia wnioskodawcy o spełnianiu warunków określonych w ustawie, w tym o nie- menty, odpis protokołu zawierającego treść ugody sądowej
występowaniu okoliczności wyłączających prawo do zaliczki. lub ugody zawartej przed mediatorem, odpis postanowienia
 Przekazanie komornikowi sądowemu wszystkich znanych mu istotnych informacji niezbęd- sądu o zabezpieczeniu powództwa o alimenty (nowość!).
nych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego wobec dłużnika alimentacyjnego.  Orzeczenia sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego
 Inne niezbędne dokumenty określone w przepisach o świadczeniach rodzinnych, np. wyso- dla osoby uprawnionej.
kość uzyskanego w danym roku kalendarzowym dochodu, niepełnosprawność dziecka.  Zaświadczenia o uczęszczaniu osoby uprawnionej do szkoły
 Wniosek o przyznanie zaliczki. lub szkoły wyżej.
 Zaświadczenia o dochodach z urzędu skarbowego.  Oświadczenie wnioskodawcy o tym, że osoba uprawniona
 Dokument stwierdzający wiek osoby uprawnionej. nie przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzy-
 Zaświadczenie organu prowadzącego egzekucję stwierdzające bezskuteczność egzekucji manie lub w rodzinie zastępczej, nie zawarła związku mał-
i wysokości wyegzekwowanych świadczeń alimentacyjnych (od komornika sądowego), no- żeńskiego i nie jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na
wość: Niedostarczenie tego zaświadczenia nie pozbawi uprawnionego prawa do uzyskania własne dziecko.
świadczenia. W przypadku braku tego dokumentu gmina zwróci się do właściwego komor-
nika o dostarczenie go w ciągu 14 dni.
Zasady zwrotu przez dłużnika ali- Dłużnik alimentacyjny zwracał organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości za- Dłużnik alimentacyjny zwraca organowi właściwemu wierzy-
mentacyjnego należności z tytułu liczek wypłaconych osobie uprawnionej, powiększonej o 5 procent. 50 proc. kwoty stanowi- ciela należności w wysokości wypłaconych świadczeń, łącznie
otrzymanych świadczeń ło dochód własny gminy, pozostałe 50 proc. stanowiło dochód budżetu państwa. z ustawowymi odsetkami. 20 proc. kwoty stanowi dochód
własny gminy wierzyciela, 20 proc. kwoty stanowi dochód
własny gminy dłużnika, a pozostałe 60 proc. tej kwoty wraz
z odsetkami to dochód budżetu państwa.
Przeprowadzenie wywiadu środo- Na zlecenie wójta, burmistrza, prezydenta wywiad środowiskowy u dłużnika alimentacyjne- Pracownik urzędu gminy, urzędu miasta. Osoba reprezentują-
wiskowego go przeprowadza pracownik miejskiego ośrodka pomocy społecznej. ca organ właściwy dłużnika będzie upoważniona do odbiera-
nia od niego oświadczenia majątkowego, pod rygorem odpo-
wiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
Sankcje dla dłużników W razie powstania długotrwałych zaległości alimentacyjnych dłużnika za okres dłuższy niż 12 W razie powstania długotrwałych zaległości alimentacyjnych
miesięcy komornik z urzędu może złożyć wniosek do Krajowego Rejestru Sądowego o wpis dłużnika za okres dłuższy niż 6 miesięcy komornik z urzędu
do rejestru dłużników niewypłacalnych. może złożyć wniosek do Krajowego Rejestru Sądowego o wpis
do rejestru dłużników niewypłacalnych.
Alimenty od dłużnika zamieszkałe- Wniosek do organu właściwego wierzyciela o ustalenie prawa do zaliczki alimentacyjnej Wniosek do organu właściwego wierzyciela o ustalenie prawa
go za granicą łącznie z informacją sądu okręgowego o stanie egzekucji lub zaświadczeniem zagranicznej in- do świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego. Za bezskuteczną
stytucji o stanie egzekucji świadczeń alimentacyjnych za okres 3 ostatnich miesięcy wraz egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia egzekucji
z wymaganą dokumentacją. alimentów przeciwko dłużnikowi przebywającemu poza grani-
cami w dwóch przypadkach:  braku podstawy prawnej do
podjęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wyko-
nawczego w miejscu zamieszkania dłużnika (niemożność
wszczęcia egzekucji)  braku możliwości wskazania przez oso-
bę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjne-
go za granicą.
Codziennie aktualne
informacje gospodarcze
i prawne
www.gazetaprawna.pl