amówienia
W P Y T A N I A C H I O D P O W I E D Z I A C H
wrzesień 2014
ISSN 1897-3272
PUBLICZNE
PYTANIE
Wykonawca złożył ofertę wraz z gwarancją ubezpieczeniową.
Treść tego dokumentu jest jednak, w naszej opinii, niepełna. Nie zawie-
ra bowiem sformułowania, że gwarant zobowiązuje się do zapłacenia
kwoty wadium w przypadku niewniesienia przez wykonawcę wymaga-
nego zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Jak ocenić ofertę?
ODPOWIEDŹ
Niezawarcie wskazanego zapisu w treści wadialnej gwaran-
cji ubezpieczeniowej nie zawsze powoduje obowiązek wykluczenia
wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy z 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień publicznych (dalej: ustawa Pzp). Należy to zrobić
jedynie w sytuacji, gdy w postępowaniu było wymagane wniesienie
zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Trzeba pamiętać, że
zamawiający nie dysponuje uprawnieniem umożliwiającym wezwanie
do konwalidacji czynności wniesienia wadium.
Wyjaśnienie
Zasadniczą funkcją wadium jest zabezpieczenie organizatora prze-
targu poprzez umożliwienie mu uzyskania pewnej kwoty na wypadek niezawarcia
umowy przez wybranego wykonawcę. Ustawa Pzp w art. 46 ust. 4a i 5 precyzuje,
w jakich okolicznościach zamawiający ma prawo zatrzymać wadium. Określenie
warunków jego wypłaty w gwarancji powinno być wskazane na tyle precyzyjnie,
by nie budziło wątpliwości beneficjenta co do możliwości zaspokojenia się z niej
(por. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej – dalej: KIO – z 20 stycznia 2009 r., sygn.
akt KIO/UZP 19/09). Brak precyzyjnego sformułowania, w jakich okolicznoś-
ciach zamawiającemu będzie przysługiwać skuteczne żądanie wypłaty wadium,
uzasadnia stwierdzenie, iż interes zamawiającego nie jest w pełni zabezpieczony
(por. wyrok KIO z 28 lipca 2011 r., sygn. akt KIO 1525/11).
Zgodnie z art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp z postępowania o udzielenie zamówie-
nia wyklucza się wykonawców, którzy:
y
y
nie wnieśli wadium do upływu terminu składania ofert, na przedłużony okres
związania ofertą lub w czasie, o którym mowa w art. 46 ust. 3 ustawy Pzp, albo
y
y
nie zgodzili się na przedłużenie okresu związania ofertą.
Jednocześnie przepisy ustawy Pzp nie przewidują możliwości uzupełnienia wad-
liwie wniesionego bądź w ogóle niezłożonego wadium. To oznacza, iż wykonawca
będzie wówczas podlegał wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp.
Podstawa prawna
y
art. 24 ust. 2 pkt 2, art. 46 ust. 4a i 5 ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych
(tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.).
Wykonawca nie może uzupełnić wadium
Formalne zasady sporządzania
dokumentu umowy o zamówienie
i jej załączników ��������������������������������� 2
Brak informacji o zamówieniu i jego
zakresie w ogłoszeniu o zamówieniu
– wskazówki dotyczące dalszych
działań ������������������������������������������������� 3
Przetarg na obsługę bankową
– informacje o dokumentach, jakie
musi złożyć wykonawca �������������������� 4
Jak ocenić ofertę, w której
wykonawca powołuje się na
uprawnienia innego podmiotu ������� 5
Zasady prowadzenia konkursu
zgodnie z Prawem zamówień
publicznych ����������������������������������������� 7
Reguły związane z realizacją
procedury o udzielenie zamówienia
przy braku środków w budżecie na
jego sfinansowanie ��������������������������� 8
Ponoszenie opłat administracyjnych
i sądowych w świetle Prawa
zamówień publicznych ��������������������� 8
Zamówienia z dziedziny kultury – jak
ocenić, kiedy wolno ich udzielać poza
procedurami zamówieniowymi ������� 9
w n u m e r z e m . i n .
Studium przypadku
Jeśli wykonawca w porę nie
zakwestionował zapisów
dokumentacji przetargowej, musi
podpisać umowę z zamawiając
ym
na warunkach opisanych
w specyfikacji istotnych warunk
ów
zamówienia�
10–11
Renata Dzikowska
radca prawny specjalizujący się
w prawie zamówień publicznych,
naczelnik w Departamencie Kontroli UE
Urzędu Zamówień Publicznych
Współpraca z wykonawcą
ZAMÓWIENIA PUBLICZNE WRZESIEŃ 2014
|
2
Parafowanie załączników do umowy
o zamówienie jest nieobowiązkowe
PYTANIE
Sporządziliśmy kontrakt, którego integralnymi częściami są
m.in. oferta wykonawcy i specyfikacja istotnych warunków zamówie-
nia (dalej: siwz). Czy muszą być one parafowane przez obie strony
kontraktu? W jaki sposób można uniknąć tej, zbędnej – w naszej
opinii – formalności? Czy wystarczające będzie sformułowanie „Inte-
gralną częścią umowy jest oferta wykonawcy i siwz”? Czy wolno je
wówczas pozostawić bez paraf i nie dołączać ich do umowy?
ODPOWIEDŹ
Żadne przepisy nie nakazują parafowania wszystkich załącz-
ników kontraktu. Zamawiający może zastosować sformułowania wska-
zujące, jakie dokumenty wchodzą w jego skład. Podpisanie dokumentu
umowy również bez parafowania załączników oznacza, że strony ak-
ceptują wszystkie jej postanowienia, także te określone w załącznikach
będących jej integralną częścią.
O D R E D A K C J I
SZYKUJĄ SIĘ KOLEJNE ZMIANY USTAWY PZP
Wszystko wskazuje na to, że tym razem na nowelizacji
Prawa zamówień publicznych zyskają wykonawcy.
Sejm postanowił m.in. złagodzić przesłanki wyklu-
czenia z postępowania podmiotu, który nie wywiązał
się ze swoich obowiązków przy realizacji umowy na
zamówienie. W myśl projektowanych przepisów zama-
wiający będzie mógł nawet zrezygnować z obowiązku
wyeliminowania takiego wykonawcy z procedury.
Mocno oczekiwaną zmianą byłaby także regulacja
ograniczająca możliwość zatrzymania wadium w razie
nieuzupełnienia wymaganych w specyfikacji doku-
mentów. Projekt nowelizacji przewiduje, że zamawia-
jący mógłby to zrobić tylko w razie braku możliwości
wybrania oferty tego wykonawcy w procedurze.
O projektowanych zmianach piszemy na str. 12.
Zachęcam także do zapoznania się z omówieniem
zasad powoływania się – zgodnie z art. 26 ust. 2b
ustawy Pzp – na zasoby podmiotów trzecich w zakresie
ich uprawnień. Wkrótce i ta regulacja może zostać
zmieniona. Szczegóły publikujemy na str. 5 i 12.
Justyna Rek-Pawłowska
redaktor prowadząca
ZAMÓWIENIA PUBLICZNE
Kierownik grupy wydawniczej:
Ewa Ziętek-Maciejczyk
Wydawca: Katarzyna Czech
Redaktor prowadząca: Justyna Rek-Pawłowska
Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski
Opracowanie graficzne: Dominika Raczkowska
Korekta: Monika Rychalska
Skład i łamanie: Raster Studio, N. Bogajczyk
Druk: Paper&Tinta
ISSN: 1897-3272
Nakład: 2200 egz.
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a
tel.: 22 518 29 29, faks: 22 617 60 10, e-mail: zp@wip.pl
NIP: 526-19-92-256
Numer KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy,
Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wyso-
kość kapitału zakładowego: 200.000 zł
Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
Warszawa 2014
Publikacja „Zamówienia publiczne w pytaniach i odpowiedziach” wraz
z przysługującymi Czytelnikom innymi elementami dostępnymi w sub-
skrypcji chronione są prawem autorskim. Przedruk materiałów opubliko-
wanych w tej publikacji oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji
– bez zgody wydawcy – jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania
publikacji z powołaniem się na źródło. Publikacja ta została przygotowa-
na z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich
kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów. Zaproponowane w publi-
kacji oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówki, pora-
dy i interpretacje nie mają charakteru porady prawnej. Ich zastosowanie
w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych kon-
sultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne
stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym
redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie
zawartych w tej publikacji lub w innych dostępnych elementach subskryp-
cji wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przykładów.
Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonej reklamy; ma prawo odmó-
wić zamieszczenia reklamy, jeżeli jej treść lub forma są sprzeczne z linią
programową bądź charakterem publikacji oraz interesem Wydawnictwa
Wiedza i Praktyka.
Informacje o prenumeracie:
tel.: 22 518 29 29, e-mail: cok@wip.pl
Wyjaśnienie
Na poparcie opisanego
stanowiska można przytoczyć fragment
wyroku Sądu Najwyższego z 20 stycz-
nia 2012 r. (sygn. akt I CSK 373/11):
„W świetle art. 78 § 1 kc sama objętość
»dokumentu« nie może mieć znacze-
nia. Może on składać się z kilku części
(kilku stron) o różnej szacie redakcyj-
nej. Istotna jest przy tym sama relacja
takiego dokumentu do umieszczonego
w nim oświadczenia woli. Można mówić
o tzw. dokumencie zintegrowanym,
jeżeli składa się on z kilku części (kilku
stron), lecz zawiera to samo oświadcze-
nie woli pochodzące od określonego
podmiotu. Rzecz jasna, o takiej inte-
gracji nie przesądzają jeszcze elementy
natury technicznej (np. sposób fizycz-
nego połączenia części dokumentu),
lecz czynnik natury merytorycznej,
tj. sama treść dokumentu wyrażająca
objęte nim oświadczenie woli i wska-
zująca na sposób powiązania poszcze-
gólnych części dokumentu jako całości.
Integralny pod względem treści oświad-
czenia woli dokument może być pod-
pisany wówczas jako całość i podpis na
takim dokumencie (pod treścią złożo-
nego oświadczenia woli) może ozna-
czać zachowanie formy pisemnej tego
oświadczenia woli w rozumieniu art. 78
§ 1 kc”.
Parafowanie załączników, choć nie-
obowiązkowe, jest zalecaną prak-
tyką (zwłaszcza jeżeli weźmiemy pod
uwagę ewentualne kwestie dowodowe).
Podobne stanowisko podtrzymuje Pol-
ski Związek Rzeczoznawców Zamó-
wień Publicznych w swojej publikacji
pt. „Standardy przygotowywania umów
o zamówienie publiczne” autorstwa
Magdaleny Musiałowicz. Przedsta-
wiono tam następującą opinię: „Jeżeli
załączniki do umowy dopełniają ją
w znaczeniu regulacyjnym (stanowią
jej integralną część), to powinny być
podpisane tak jak podstawowa część
umowy oraz odpowiednio z nią zwią-
zane słownie”.
Odnosząc się natomiast do pytania
o dołączanie do kontraktu wszystkich
załączników – w tym zakresie również
nie istnieją regulacje prawne. Przy-
toczony natomiast na wstępie wyrok
Sądu Najwyższego wskazuje, iż można
z tego zrezygnować. W mojej opinii
jednak wszelkie załączniki powinny być
dołączone do umowy o zamówienie.
Dzięki temu kontrahenci mają możli-
wość zapoznania się z nimi (chociażby
w celu przypomnienia sobie poszcze-
gólnych zapisów) oraz ich przytocze-
nia w każdym czasie.
Podstawa prawna
y
art. 139 ust. 2 ustawy z 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.:
Dz.U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.),
y
art. 78 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r.
– Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r.
poz. 121).
Marta Mikulska-Nawacka
doświadczony praktyk w zakresie
stosowania ustawy Pzp przez
jednostki zamawiające, autorka porad
i komentarzy z zakresu
zamówień publicznych
Ogłoszenia w postępowaniu
3
|
WRZESIEŃ 2014
ZAMÓWIENIA PUBLICZNE
ZADAJ SWOJE PYTANIE EKSPERTOWI:
ZP@WIP.PL
Brak informacji o przedmiocie zamówienia w ogłoszeniu nie jest
błędem zmuszającym do unieważnienia procedury
PYTANIE
Ogłosiłam przetarg nieograniczony na usługi kominiarskie.
Po otwarciu ofert okazało się, że w ogłoszeniu o zamówieniu jest
błąd. W miejscu, gdzie znajduje się informacja związana z przedmio-
tem oraz wielkością lub zakresem zamówienia, napisano
„Nie dotyczy”. Czy należy unieważnić postępowanie?
ODPOWIEDŹ
Opisane uchybienie nie stanowi w świetle przepisów ustawy Pzp
przesłanki, która uzasadniałaby unieważnienie prowadzonego przetargu.
Wyjaśnienie
Zamawiający
musi pamię-
tać, iż ma prawo unieważnić procedurę
udzielenia zamówienia jedynie w ściśle
określonych przypadkach.
Ustawowe przesłanki
unieważnienia procedury
Do podjęcia czynności unieważnienia
postępowania obligują zamawiającego
wyłącznie następujące okoliczności:
1) w procedurze nie złożono ani jednej
oferty niepodlegającej odrzuceniu albo
nie wpłynął żaden wniosek o dopusz-
czenie do udziału w postępowaniu od
wykonawcy niepodlegającego wyklu-
czeniu, z zastrzeżeniem pkt 2 i 3,
2) w zapytaniu o cenę nie złożono co
najmniej dwóch ofert niepodlega-
jących odrzuceniu,
3) w licytacji elektronicznej wpłynęły
mniej niż dwa wnioski o dopuszcze-
nie do udziału w licytacji albo nie
złożono żadnej oferty,
4) cena najkorzystniejszej oferty lub
oferta z najniższą ceną przewyższa
kwotę, którą zamawiający zamierza
przeznaczyć na sfinansowanie zamó-
wienia, chyba że istnieje możliwość
zwiększenia tej sumy,
5) w przypadkach, o których mowa
w art. 91 ust. 5 ustawy Pzp, zostały
złożone oferty dodatkowe o takiej
samej cenie,
6) wystąpiła istotna zmiana okolicz-
ności powodująca, że prowadzenie
postępowania lub wykonanie zamó-
wienia nie leży w interesie publicz-
nym, czego nie można było wcześniej
przewidzieć,
7) postępowanie obarczone jest nieusu-
walną wadą uniemożliwiającą zawar-
cie ważnej umowy.
P a m i ę t a j
Zamawiający może unieważnić
postępowanie, jeżeli środki
finansowe pochodzące z budżetu
Unii Europejskiej oraz niepodlegające
zwrotowi środki z pomocy udzielonej
przez państwa członkowskie
Europejskiego Porozumienia o Wolnym
Handlu (EFTA), które zamierzał
przeznaczyć na zamówienie, nie
zostały mu przyznane. Możliwość
taką trzeba przewidzieć w ogłoszeniu
o zamówieniu, zaproszeniu do
negocjacji lub zaproszeniu do
składania ofert.
W opisanym w pytaniu stanie faktycz-
nym postępowanie mogłoby zostać
unieważnione jedynie na podstawie
pkt 7.
Powody unieważnienia
umowy o zamówienie
Aby unieważnienie postępowania ze
względu na wystąpienie przesłanki opi-
sanej w pkt 7 było zasadne, wada postę-
powania musi skutkować koniecznością
unieważnienia umowy. To z kolei może
nastąpić, jeżeli zamawiający:
1) zastosował negocjacje bez ogłoszenia
lub zamówienie z wolnej ręki z naru-
szeniem przepisów ustawy Pzp,
2) nie zamieścił ogłoszenia o zamówie-
niu lub go nie przekazał,
3) zawarł umowę z naruszeniem art. 94
ust. 1 albo art. 183 ust. 1 ustawy Pzp,
jeżeli uniemożliwiło to KIO uwzględ-
nienie odwołania przed zawarciem
umowy,
4) uniemożliwił składanie ofert orien-
tacyjnych wykonawcom niedo-
puszczonym dotychczas do udziału
w dynamicznym systemie zakupów
(dalej: DSZ) lub uniemożliwił wyko-
nawcom dopuszczonym do DSZ
złożenie ofert w postępowaniu pro-
wadzonym w ramach DSZ,
5) udzielił zamówienia na podstawie
umowy ramowej przed upływem ter-
minu określonego w art. 94 ust. 1
ustawy Pzp, jeżeli nastąpiło naru-
szenie jej art. 101 ust. 1 pkt 2,
6) z naruszeniem przepisów ustawy
zastosował zapytanie o cenę.
W przetargu nieograniczonym pod-
stawą unieważnienia postępowania,
zgodnie z przesłanką z pkt 7, może być
wyłącznie fakt niezamieszczenia lub
nieprzekazania ogłoszenia o zamówie-
niu. Tymczasem w opisanym w pytaniu
przypadku ogłoszenie zawiera błędy, ale
zostało opublikowane. Trzeba też pamię-
tać, że określenie przedmiotu zamówie-
nia wynika z innych części ogłoszenia,
m.in. z jego tytułu czy nazwy nadanej
zamówieniu. Ponadto w ogłoszeniu znaj-
dują się informacje określające, gdzie
zamieszczona jest siwz. Wykonawcy
w przypadku jakichkolwiek wątpliwo-
ści mogli więc niezwłocznie zapoznać
się z zakresem i wielkością prac.
Podstawa prawna
y
art. 93, art. 144 ustawy z 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.:
Dz.U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.).
Dominika Perkowska
prawnik, praktyk z wieloletnim doświad-
czeniem, m.in. zastępca naczelnika
Wydziału Zamówień Publicznych w dużej
instytucji zamawiającej, obecnie główny
specjalista ds. zamówień publicznych
w firmie wykonawczej
PRENUMERATA 2014
INWESTYCJE PUBLICZNE to magazyn przeznaczony dla wszystkich
instytucji i przedsiębiorców, którzy uczestniczą w projektach publicznych.
Zamów prenumeratę już dziś!
Sprawdź ofertę
prenumeraty na:
Zadzwoń lub napisz do Centrum Obsługi Klienta z hasłem ZQ 10% rabatu:
tel.: 22 518 29 29, e-mail: cok@wip.pl, inwestycjepubliczne@wip.pl