EPS
Zróżnicowanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn zatrudnionych w sektorze publicznym
niezgodne z art. 141 TWE
Problem zróżnicowania wieku kobiet i mężczyzn jako przesłanka nabycia prawa do emerytury lub rozwiązania umowy o pracę jest przedmiotem
kontrowersji orzeczniczych i doktrynalnych. W kontekście przesłanek nabycia prawa do emerytury na podstawie przepisów prawa polskiego, w któ-
rym takie zróżnicowanie jest zachowane, gdy chodzi o niektóre osoby zatrudnione w sektorze publicznym, istotne znaczenie może mieć wyrok ETS
z 13.11.2008 r. w sprawie C-46/07, Komisja przeciwko Republice Włoskiej. W wyroku tym ETS stwierdził, że Republika Włoska, utrzymując
w mocy przepisy, mocą których urzędnicy i inne osoby zatrudnione w sektorze publicznym (wł. dipendenti pubblici) nabywają prawo do emerytury
w różnym wieku w zależności od tego, czy są kobietami czy mężczyznami, nie wykonała obowiązków, o których mowa w art. 141 TWE. Trybunał
stosując kryteria zastosowania art. 141 TWE do świadczeń emerytalnych dla osób zatrudnionych w sektorze publicznym, wskazane m.in. w wyroku
w sprawie C-351/00, Pirkko Niemi, uznał, że: po pierwsze, osoby zatrudnione w sektorze publicznym, beneficjenci ustawowego systemu emerytal-
nego, są szczególną grupą pracowników, która różni się od ogółu pracowników tym, iż łączy je stosunek pracy z państwem, innymi jednostkami
prawa publicznego (wł. enti pubblici), lub innym pracodawcą publicznym, po drugie  świadczenie emerytalne, które te osoby otrzymują, jest wyna-
grodzeniem w rozumieniu art. 141, ze względu na sposób obliczania i podstawę wymiaru tego świadczenia, po trzecie zaś  zróżnicowanie wieku
emerytalnego kobiet i mężczyzn w systemie emerytalnym, takim jak w niniejszej sprawie, narusza zakaz dyskryminacji ze względu na płeć. Trybunał
nie uznał argumentu rządu włoskiego, że zróżnicowanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn dla celów ubezpieczenia społecznego jest usprawie-
dliwione ze względu na konieczność wyeliminowania dyskryminacji kobiet. Przeciwnie, zróżnicowanie to nie kompensuje niekorzyści, jakich doznają
kobiety zatrudnione w sektorze publicznym i nie pomaga tym kobietom w ich życiu zawodowym oraz w rozwiązywaniu problemów, z jakimi mogą
się spotkać w czasie swojej kariery zawodowej (pkt 58).
Andrzej Wróbel
Redaktor Naczelny  EPS
Differentiation of retirement age for women and men employed in the public sector inconsistent
with Art. 141 TEC
The problem of differentiation of the age or women and men as the grounds for acquiring the right to retire or terminate employment contract is the
subject of controversies in case law and in legal literature. In the context of grounds for acquiring the right to retire pursuant to Polish laws, in which the
differentiation is maintained for certain persons employed in the public sector, the judgment issued by ECJ on 13 November 2008 in case C-46/07, Commis-
sion v Italian Republic, may be of vital importance. In the judgment, ECJ ruled that the Italian Republic, maintaining in force provisions under which civil
servants and other persons employed in the public sector (Italian: dipendenti pubblici) acquire the right to retire at different ages depending on whether they
are women or men, did not comply with the duties referred to in Art. 141 TEC. The Court, applying the criteria of applicability of Art. 141 TEC to retire-
ment benefits for persons employed in the public sector, set forth, among others, in the judgment in case C-351/00, Pirkko Niemi, ruled that: firstly, persons
employed in the public sector who benefit from a statutory pension scheme are a special category of employees, which is distinguished from employees in
general by their employment relationship with the state, other public law entities (Italian: enti pubblici), or another public employer, secondly, the pension
benefits received by these persons constitute remuneration in the sense of Art. 141, with respect to the method of computation and basis for assessment of
the benefits, and, thirdly, differentiation of retirement age for women and men in a pension scheme such as the one in this case infringes the prohibition
of discrimination on the grounds of sex. The Court did not consider the argument put forward by the Italian government that differentiation of retirement
age for women and men for the purposes of social security was justified by the need to eliminate discrimination of women. On the contrary, the differentia-
tion does not compensate the disadvantages which women employed in the public sector experience and does not help these women in their professional life
or in solving the problems which they may encounter during their professional career (para. 58).
Andrzej Wróbel
Editor-in-Chief  EPS
Europejski Przegląd Sądowy grudzień 2008
1