FORMY REKREACJI RUCHOWEJ
Działalność obejmującą indywidualne lub zespołowe wykonywanie czynności przynoszących
odpoczynek, rozrywkę, sprawność, zdrowie, rozwijającą osobowość oraz wykorzystującą ruch jako
środek oddziaływania na organizm w zależności od potrzeb z uwzględnieniem indywidualnych
zainteresowań, nazywamy rekreacyjną działalnością ruchową. Składające się na nią czynności
noszą miano motorycznych zachowań rekreacyjnych. W codziennej praktyce dla zachowań tego typu
przyjęło się używać określenia: rekreacyjne formy aktywności ruchowej.
Termin formy rekreacji należy rozumieć trojako:
1.
Forma = dyscyplina, rodzaj aktywności ruchowej (kolarstwo, biegi na orientacje, pływanie,
streetball),
2.
Forma = sposoby organizacji zajęć (zespołowo indywidualnie).
3.
Forma = sposoby organizacji procesu nauczania-uczenia się ruchowych czynności (forma ścisła
zadaniowa itp.)
Formy aktywności stosowane w rekreacji ruchowej są bardzo różnorodne, ponieważ
zainteresowania i potrzeby ludzkie, które są motorem działalności w tym zakresie, są także
zróżnicowane. Wśród tych form istnieje pewna współzależność, wobec czego żadna klasyfikacja
i podział nie może być dokładny i wyczerpujący.
W literaturze przedmiotu rekreacyjne formy aktywności ruchowej klasyfikuje się w różnorodny
sposób. W celach porządkujących można je usystematyzować według kilku podstawowych kryteriów:
Ze względu na intensywność wysiłku:
-
relaksacyjne (spacerowanie, wędkowanie, obserwacja przyrody, zajęcia hobbystyczne, zabawy
towarzyskie),
-
średnio intensywne (rekreacyjne gry ruchowe, jazda na łyżwach, żeglowanie, gimnastykowanie
się),
-
intensywne (biegi kondycyjne, aerobik, pływanie dystansowe).
Ze względu na stopień trudności (złożoności technicznej):
-
łatwe (biegi, jazda na rowerze, gry i zabawy ruchowe),
-
średnio trudne (gra w siatkówkę, pływanie, jazda na łyżwach),
-
trudne (jazda na nartach, windsurfing, wspinanie, tenis ziemny).
Ze względu na porę roku:
-
letnie (kąpiele w morzu, wędkowanie, nurkowanie, jazda na nartach wodnych),
-
zimowe (jazda na nartach, łyżwach, sankach, kuligi, snowboarding),
-
całoroczne (gry sportowe).
Ze względu na miejsce realizacji:
-
plenerowe: (w i pod wodą, na wodzie, nad wodą, na lądzie, w powietrzu),
-
„pod dachem” (ćwiczenia kulturystyczne, aerobik, gra w kręgle, bilard, taniec),
1
-
boiskowe (gry sportowe).
Działalność rekreacyjna występuje w różnych formach organizacyjnych, wykorzystuje różne
środki i przebiega zgodnie z zasadami szeroko pojętej kultury fizycznej.
Pod pojęciem form organizacyjnych rozumie się sposoby organizacji zajęć (czynności)
rekreacyjnych.
Ze względu na wielkość grupy wyróżnia się formy:
1. Indywidualne (samotnicze):
-
zabawy i gry rekreacyjne,
-
sporty rekreacyjne,
-
gimnastyka poranna,
-
małe formy turystyki,
-
formy o charakterze profilaktyczno-leczniczym,
-
hobby np. uprawianie ogródka, wędkarstwo.
2. Zespołowe (w parze, rodzinie, grupie koleżeńskiej, drużynie):
-
gimnastyka ogólnousprawniająca, aerobik, stretching,
-
gry sportowe: siatkówka, koszykówka, piłka nożna, ręczna, formy gier plażowych i w wodzie,
-
gry rekreacyjno-ruchowe: ringo, kometka, tenis ziemny i stołowy, kręglarstwo, bilard i inne,
-
rekreacyjne ćwiczenia terenowe: marsze, marszobiegi, jogging, ścieżki zdrowia, gry terenowe,
biegi na orientację, atletykę terenową, jazdę na rowerze, wrotkach i łyżworolkach itp.,
-
sporty walki i technik samoobrony: kung-fu, kendo, judo, karate, ju-jitsu, szermierka, zapasy
i inne,
-
sporty wodne: pływanie, żeglarstwo, wioślarstwo, kajakarstwo, windsurfing, narty wodne,
płetwonurkowanie,
-
sporty zimowe: narciarstwo biegowo-turystyczne i zjazdowe, łyżwiarstwo, snowboard,
saneczkarstwo i inne,
-
profilaktyczno-usprawniające dla osób z nadwagą, w wieku poprodukcyjnym, dla kobiet przed
i po porodzie, zapobiegające schorzeniom zawodowym itp.,
-
korekcyjno-kompensacyjne dla osób ze schorzeniami i zaburzeniami układu krążenia,
oddechowego, emocjonalnymi (np. nadpobudliwymi), z bólami kręgosłupa.
-
a także małe formy turystyki, jeździectwo, taniec, strzelectwo, kulturystyka, łucznictwo i inne.
Ze względu na charakter struktur wewnątrz grupowych wyróżnia się:
-
zajęcia w grupach spontanicznych,
-
zajęcia w grupach zorganizowanych (tzw. stałe formalne lub nieformalne zespoły ćwiczebne).
Precyzyjne określenie pojęcia „stały zespół ćwiczebny” może spowodować szereg sporów
definicyjnych. Bez względu na różnorodność propozycji określenie „stały zespół ćwiczebny” nadaje
2
się grupie osób zajmujących się w ramach wolnego czasu regularnym uprawianiem wybranej form
rekreacji ruchowej. Rezultaty tej działalności powodują indywidualne skutki w sferze odnowy sił
psychofizycznych.
Ze względu na uwarunkowania czasowo-przestrzenne formy rekreacji ruchowej można podzielić
wg kryteriów:
Czasowych – możliwości prowadzenia zajęć w czasie przerw wakacyjnych w pracy i nauce,
w czasie wolnym od pracy, podczas weekendu lub urlopu wypoczynkowego.
Ze względu na zróżnicowane specyficzne cele można wyróżnić:
a) formy okresowe organizowane jednorazowo, lub cykliczne w celu popularyzowania i krzewienia
określonych form rekreacji:
-
akcje masowe,
-
imprezy sportowo-rekreacyjne, festyny, spartakiady, rajdy, spływy itp.,
-
wczasy sportowo-rekreacyjne np. trening sztuki przetrwania,
-
obozy sportowe, kursy i szkolenia,
-
zawody i turnieje sportowe,
-
zimowe i letnie formy rekreacji uprawiane doraźnie,
-
aktywne formy wypoczynku weekendowego,
b) systematyczne zajęcia wymagające sprecyzowania celów i zadań w ramach całorocznego cyklu
organizacyjnego:
-
stałe zespoły ćwiczebne,
-
kluby zainteresowań,
-
punkty przewodnictwa i animacji,
-
ćwiczenia w czasie przerw w pracy i nauce.
2. Przestrzennych uwzględniając elementy środowiska i terenu uprawiania rekreacji:
a) formy rekreacji ruchowej warunkowane miejscem ich uprawiania:
-
rekreacja w miejscu zamieszkania,
-
rekreacja w szkole,
-
rekreacja w zakładzie pracy,
-
rekreacja w ośrodku wypoczynku urlopowego i weekendowego.
b) formy rekreacji ruchowej warunkowane środowiskiem ich uprawiania:
-
rekreacja w naturalnym środowisku przyrodniczym,
-
rekreacja w wytworzonym przez człowieka otwartym i zamkniętym sztucznym środowisku (parki,
stadiony, boiska, ścieżki rekreacyjne, ścieżki marszowe, sale i hale sportowe, pływalnie kręgielnie
itp.).
3
http://notatek.pl/formy-rekreacji-ruchowej-referat-cwiczenia?notatka