MONOGRAFIE PRAWNICZE
Wydawnictwo C.H.Beck
Miejsce popełnienia
czynu zabronionego
Mariusz NaWroCki
Polecamy nasze publikacje w serii Monografie Prawnicze:
M. Czerwińska, P. Czarnecki (red.)
KATALOG DOWODÓW W POSTĘPOWANIU KARNYM
J. Skorupka, A. Drozd (red.)
NOWE SPOJRZENIE NA MODEL ZAKAZÓW DOWODOWYCH
W PROCESIE KARNYM
Ł. Cora
ZATRZYMANIE OSOBY W POLSKIM PROCESIE KARNYM
E. Hryniewicz-Lach
KARA KRYMINALNA W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP
J. Konikowska-Kuczyńska
WYKONYWANIE KARY POZBAWIENIA WOLNOŚCI
W SYSTEMIE TERAPEUTYCZNYM WOBEC SKAZANYCH
UZALEŻNIONYCH OD ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH
LUB SUBSTANCJI PSYCHOTROPOWYCH
www.ksiegarnia.beck.pl
MIEJSCE POPEŁNIENIA
CZYNU ZABRONIONEGO
WYDAWNICTWO C.H.BECK
WARSZAWA 2016
MARIUSZ NAWROCKI
Wydawca: Natalia Adamczyk
Recenzja naukowa: prof. dr hab. Łukasz Pohl
© Wydawnictwo C.H.Beck 2016
Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o.
ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa
Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H.Beck
Druk i oprawa: Elpil, Siedlce
ISBN 978-83-255-8538-9
ISBN e-book 978-83-255-8539-6
V
Spis treści
Wykaz skrótów ..........................................................................................................
IX
Bibliografia .................................................................................................................
XIII
Wprowadzenie ...........................................................................................................
XXIII
Rozdział I. Historyczne uregulowanie miejsca popełnienia czynu
zabronionego w prawie polskim ....................................................................
1
§ 1. Okres poprzedzający obowiązywanie Kodeksu karnego z 1932 r. .....
1
§ 2. Okres obowiązywania Kodeksu karnego z 1932 r. ...............................
5
§ 3. Okres obowiązywania Kodeksu karnego z 1969 r. ...............................
8
Rozdział II. Artykuł 6 § 2 KK i jego zawartość w ujęciu teoretyczno
prawnym ..............................................................................................................
11
§ 1. Normatywność przepisów prawa ...........................................................
12
§ 2. Rola normy postępowania w prawie ......................................................
13
§ 3. Artykuł 6 § 2 KK jako podstawa dla odkodowania normy prawnej .
19
§ 4. Artykuł 6 § 2 KK jako definicja legalna i wynikające z tego
konsekwencje ..............................................................................................
26
§ 5. Artykuł 6 § 2 KK jako reguła prawa ......................................................
37
§ 6. Artykuł 6 § 2 KK w ujęciu poziomowej koncepcji wykładni prawa .
39
§ 7. Artykuł 6 § 2 KK jako wypowiedź performatywna .............................
43
Rozdział III. Artykuł 6 § 2 KK i jego zawartość w ujęciu
dogmatycznoprawnym, czyli znaczenie miejsca popełnienia czynu
zabronionego w polskim prawie karnym materialnym ............................
45
§ 1. Uwagi ogólne o miejscu popełnienia czynu zabronionego ................
45
§ 2. Związek miejsca popełnienia czynu zabronionego z zasadą
terytorialności .............................................................................................
54
§ 3. Miejsce popełnienia czynu zabronionego na gruncie jego form
stadialnych i zjawiskowych (współdziałania przestępnego) ...............
58
I. Miejsce popełnienia form zjawiskowych czynu zabronionego .
58
II. Miejsce popełnienia form stadialnych czynu zabronionego .....
69
§ 4. Miejsce popełnienia niejednochwilowych typów czynów
zabronionych ..............................................................................................
74
I. Przestępstwa wieloczynowe (zbiorowe) .......................................
75
II. Przestępstwa dwuaktowe ................................................................
78
III. Przestępstwo o sumarycznie określonym przedmiocie .............
79
Spis treści
VI
IV. Przestępstwa, przy których regułą, gdy chodzi o ich
jednorazowe popełnienie, jest wielokrotne zachowanie się
niekoniecznie tego samego rodzaju ..............................................
80
V. Przestępstwa złożone .......................................................................
81
VI. Przestępstwo wieloodmianowe ......................................................
83
VII. Czyn ciągły ........................................................................................
85
VIII. Przestępstwo trwałe .........................................................................
88
IX. Przestępstwa dystansowe ................................................................
92
X. Przestępstwa tranzytowe .................................................................
93
XI. Cyberprzestępstwa ...........................................................................
98
XII. Przestępstwa w znacznych i wielkich rozmiarach ......................
104
§ 5. Publiczne miejsce popełnienia czynu zabronionego a działanie
publiczne sprawcy .....................................................................................
107
§ 6. Równowartościowość miejsc popełnienia czynu zabronionego
a logicznojęzykowa treść art. 6 § 2 KK .................................................
110
Rozdział IV. Miejsce zabronionego popełnienia czynu jako znamię
ustawowe pośród przepisów Części szczególnej Kodeksu karnego .......
115
§ 1. Miejscowość niebroniona, strefa sanitarna, strefa
zdemilitaryzowana, strefa zneutralizowana (art. 122 § 1 KK) ............
116
§ 2. Obszar okupowany, obszar zajęty, obszar, na którym toczą się
działania zbrojne (art. 123 § 1 pkt 4, art. 125 § 1 KK) ........................
119
§ 3. Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 136 § 1–4, art. 137 § 2,
art. 264a § 1 KK), w Rzeczypospolitej Polskiej (art. 142 § 1 i 2 KK) .
121
§ 4. Miejsce wykonywania obowiązków służbowych, lokalizacja poza
miejscem wykonywania obowiązków służbowych (art. 145 § 2
i 3 KK) .........................................................................................................
123
§ 5. Droga publiczna, strefa zamieszkania, strefa ruchu (art. 179,
180a KK) ......................................................................................................
126
§ 6. Teren objęty ochroną (art. 181 § 2 KK), prawnie chroniony teren
lub obiekt (art. 187 § 1 KK), teren objęty ochroną ze względów
przyrodniczych lub krajobrazowych albo w otulinie takiego terenu
(art. 188 KK) ...............................................................................................
127
§ 7. Dom, mieszkanie, lokal, pomieszczenie, ogrodzony teren
(art. 193 KK) ...............................................................................................
133
§ 8. Miejsce przeznaczone do publicznego wykonywania obrzędów
religijnych (art. 196 KK) ..........................................................................
140
§ 9. Inne miejsce publiczne urządzone w celu upamiętnienia zdarzenia
historycznego lub uczczenia osoby (art. 261 KK) ................................
143
§ 10. Miejsce spoczynku zmarłego (art. 262 § 1 KK), grób lub inne
miejsce spoczynku zmarłego (art. 262 § 2 KK) ....................................
145
§ 11. Granica Rzeczypospolitej Polskiej (art. 264 § 2 i 3 KK) ......................
147
Spis treści
VII
§ 12. Las (art. 290 § 1 KK) .................................................................................
149
Rozdział V. Procesowe aspekty miejsca popełnienia czynu zabronionego .
153
§ 1. Jurysdykcja w sprawach karnych ............................................................
153
§ 2. Właściwość miejscowa – zasady ogólne ................................................
156
§ 3. Właściwość miejscowa w sytuacji nieustalenia miejsca popełnienia
czynu zabronionego ..................................................................................
165
§ 4. Właściwość miejscowa w sprawach zagranicznych .............................
168
§ 5. Właściwość miejscowa – uwagi szczegółowe .......................................
171
I. Właściwość miejscowa w sprawach o przestępstwa prasowe
i z zakresu prawa autorskiego ........................................................
173
II. Właściwość miejscowa w sprawach o przestępstwa wojskowe .
174
III. Właściwość z łączności spraw ........................................................
175
IV. „Właściwość miejscowa” prokuratora ..........................................
177
Zakończenie ...............................................................................................................
181
Indeks rzeczowy ........................................................................................................
193
IX
Wykaz skrótów
1. Źródła prawa
GrPańU ........................................... ustawa z 12.10.1990 r. o ochronie granicy państwo
wej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 930)
KC .................................................... ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny
(t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380)
KK .................................................... ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88,
poz. 553 ze zm.)
KK32 ............................................... rozporządzenie Prezydenta RP z 11.7.1932 r. – Ko
deks karny (Dz.U. Nr 60, poz. 571 ze zm.) – akt
uchylony
KK69 ............................................... ustawa z 19.4.1969 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 13,
poz. 94 ze zm.) – akt uchylony
KKS .................................................. ustawa z 10.9.1999 r. – Kodeks karny skarbowy
(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 186 ze zm.)
Konstytucja RP .............................. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r.
(Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze zm.)
KPK ................................................. ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks postępowania kar
nego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.)
KW .................................................. ustawa z 20.5.1971 r. – Kodeks wykroczeń
(t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1094 ze zm.)
LasU ................................................ ustawa z 28.9.1991 r. o lasach (t.j. Dz.U. z 2015 r.
poz. 2100)
OchrPrzyrodU ............................... ustawa z 16.4.2004 r. – o ochronie przyrody
(t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1651)
OchrZabU ...................................... ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
(t.j. z 2014 r. poz. 1446 ze zm.)
PożPubWolontU ........................... ustawa z 24.4.2003 r. o działalności pożytku pu
blicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2016 r.
poz. 239 ze zm.)
PrDrog ............................................ ustawa z 20.6.1997 r. – Prawo o ruchu drogowym
(t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm.)
Regulamin ...................................... Rozporządzenie
Ministra
Sprawiedliwości
z 7.4.2016 r. – Regulamin wewnętrznego urzędowa
nia powszechnych jednostek organizacyjnych pro
kuratury (Dz.U. z 2016 r. poz. 508)
Wykaz skrótów
X
SłużbaZastU ................................... ustawa z 28.11.2003 r. o służbie zastępczej
(t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1027 ze zm.)
TechPrawodR02 ............................ Załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Mini
strów z 20.6.2002 r. w sprawie „Zasad techniki pra
wodawczej” (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 283)
2. Publikatory i czasopisma
AIS ................................................... Acta Iuris Stetinensis. Zeszyty Naukowe Uniwersy
tetu Szczecińskiego
AUL ................................................. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica
AUWr ............................................. Acta Uniwersitatis Wratislaviensis
Dz.U. ............................................... Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej
EPS ................................................... Europejski Przegląd Sądowy
KSP .................................................. Krakowskie Studia Prawnicze
KZS .................................................. Krakowskie Zeszyty Sądowe
Legalis ............................................. System Informacji Prawnej Wydawnictwa
C.H.Beck
NP .................................................... Nowe Prawo
NSA ................................................. Naczelny Sąd Administracyjny
OSNCK ........................................... Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Izba Cywilna
i Karna
OSN(K) ........................................... Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Izba Karna
OSNKW .......................................... Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Izba Karna
i Wojskowa
OSNPG ........................................... Orzecznictwo Sądu Najwyższego, wydawnictwo
Prokuratury Generalnej
OSNwSK ......................................... Orzecznictwo Sądu Najwyższego w Sprawach Kar
nych
OSP .................................................. Orzecznictwo Sądów Polskich
OTKA ............................................ Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór
Urzędowy. Seria A
Pal. ................................................... Palestra
PiP ................................................... Państwo i Prawo
Prok. i Pr. ....................................... Prokuratura i Prawo
PS ..................................................... Przegląd Sądowy
RP .................................................... Rzeczpospolita Polska
RPEiS ............................................... Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
SP ..................................................... Studia Prawnicze
WPP ................................................ Wojskowy Przegląd Prawniczy
Wykaz skrótów
XI
3. Organy i instytucje
SA .................................................... Sąd Apelacyjny
SN .................................................... Sąd Najwyższy
TK .................................................... Trybunał Konstytucyjny
WSA ................................................ Wojewódzki Sąd Administracyjny
4. Inne skróty
art. .................................................... artykuł
niepubl. ........................................... niepublikowane
orz. ................................................... orzeczenie
post. ................................................. postanowienie
t. ....................................................... tom
t.j. ..................................................... tekst jednolity
uchw. ............................................... uchwała
w. ...................................................... wiek
wyr. .................................................. wyrok
ze zm. .............................................. ze zmianami
XIII
Bibliografia
Adamski A., Podstawy jurysdykcji cyberprzestępstw w prawie porównawczym, w: T. Ja
sudowicz, M. Balcerzak (red.), Księga pamiątkowa ku czci Profesora Jana Biało
cerkiewicza, t. II, Toruń 2009
Adamski A., Prawo karne komputerowe, Warszawa 2000
Adamski A., Bojarski J., Chrzczonowicz P., Filar M., Girdwoyń P., Prawo karne i wymiar
sprawiedliwości państw Unii Europejskiej. Wybrane zagadnienia, Toruń 2007
Ajdukiewicz K., Język i poznanie, t. II, Warszawa 1985
Andrejew I., Polskie prawo karne w zarysie, Warszawa 1989
Andrejew I., Sprawstwo według polskiego prawa karnego, SP 1988, Nr 1−2
Andrejew I., Ustawowe znamiona czynu. Typizacja i kwalifikacja przestępstw, War
szawa 1978
Andrejew I., Ustawowe znamiona przestępstwa, Warszawa 1959
Andrejew I., Świda W., Wolter W., Kodeks karny z komentarzem, Warszawa 1973
Artymiak G., Realizacja prawa do sądu właściwego w sprawach karnych jako gwarancja
rzetelnego procesu − zagadnienia wybrane, w: J. Skorupka (red.), Rzetelny proces
karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, Warszawa 2009
Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny. Komentarz, t. I, Część ogólna, War
szawa 1987
Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny. Komentarz, t. II, Część szczególna,
Warszawa 1987
Banasik K., Przestępstwa trwałe i delikty trwałe, Prok. i Pr. 2013, Nr 7−8
BielskaBrodziak A., Kłopoty z definicjami legalnymi, w: O. Bogucki, S. Czepita (red.),
System prawny a porządek prawny, Szczecin 2008
Bierzanek R., Symonides J., Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 1985
Błachnio A., Miejsce popełnienia czynu zabronionego przez podżegacza i pomocnika
− zarys problematyki, Pal. 2006, Nr 7−8
Błoński M., Praktyczne aspekty dotyczące właściwości miejscowej sądu, PS 2013, Nr 7−8
Bojarski T., Karnoprawna ochrona nietykalności mieszkania jednostki, Lublin 1992
Bojarski T., Polskie prawo karne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2012
Bojarski T. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2013
Bojarski T. (red.), Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2015
Bojarski T. (red.), System Prawa karnego, t. 2, Źródła prawa karnego, Warszawa 2011
Bojarski T., Z problematyki karnoprawnej ochrony mieszkania jednostki, w: M. Bojar
ski, J. Brzezińska, K. Lucan (red.), Problemy współczesnego prawa karnego i poli
tyki kryminalnej. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Sienkiewicz, Wrocław 2015
Bibliografia
XIV
Boratyńska K.T., Górski A., Sakowicz A., Ważny A., Kodeks postępowania karnego. Ko
mentarz, Warszawa 2014
Boratyńska K.T., Chojniak Ł., Jasiński W., Postępowanie karne, Warszawa 2013
Brożek B., Normatywność prawa, Warszawa 2012
Buchała K., Zoll A., Polskie prawo karne, Warszawa 1995
Budziński S., Wykład porównawczy prawa karnego, Warszawa 1868
Bugajski D.R., Demilitaryzacja i neutralizacja − formy i funkcje w prawie międzynaro
dowym, Międzynarodowe Prawo Humanitarne 2010, t. I
Choduń A., Słownictwo tekstów aktów prawnych w zasobie leksykalnym współczesnej
polszczyzny, Warszawa 2007
Chrabkowski M., Właściwość miejscowa organów prowadzących i nadzorujących po
stępowanie przygotowawcze, Przegląd Policyjny 2004, Nr 1−2
Cieślak M., Polskie prawo karne. Zarys systemowego ujęcia, w: S. Waltoś (red.), Dzieła
wybrane, t. III, Kraków 2011
Cieślak M., Przyczynek do zagadnienia alternatywy i koniunkcji w ustawowym tekście,
w: S. Waltoś (red.), Dzieła wybrane, t. V, Kraków 2011
Czajkowski K., Problematyka czasu popełnienia przestępstwa, Pal. 1966, Nr 12
Czekalska J., Jurysdykcja w cyberprzestrzeni a teoria przestrzeni międzynarodowych,
PiP 2004, Nr 11
Czepita S., Reguły konstytutywne a zagadnienia prawoznawstwa, Szczecin 1996
Czeżowski T., Filozofia na rozdrożu (Analizy metodologiczne), Warszawa 1965
Daniluk P. (red.), Leksykon prawa karnego − część ogólna. 100 podstawowych pojęć,
Warszawa 2011
DąbrowskaKardas M., Analiza dyrektywalna przepisów części ogólnej kodeksu kar
nego, Warszawa 2012
Dębski R., O normie prawnokarnej we współczesnym piśmiennictwie polskim, AUL
1994, t. 60
DukietNagórska T., Tak zwane przestępstwa zbiorowe w polskim prawie karnym, Ka
towice 1987
Dworkin R., Biorąc prawa poważnie, Warszawa 1998 (tłumaczenie T. Kowalski)
Filar M., Status prawnokarny wojsk NATO stacjonujących na terytorium Polski (za
gadnienia wybrane), w: J. Czapska, A. Gaberle, A. Światłowski, A. Zoll (red.), Za
sady procesu karnego wobec wyzwań współczesności. Księga ku czci profesora
Stanisława Waltosia, Warszawa 2000
Filar M. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2014
Flemming M., Status prawny żołnierzy na obcym terytorium, WPP 1997, Nr 1
Flemming M., Kutzmann W., Przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu. Roz
dział XXXII Kodeksu karnego. Komentarz, Warszawa 1999
Frankowski S. (red.), Prawo karne niektórych państw Europy Zachodniej. Wybrane
zagadnienia, Warszawa 1982
Giezek J. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 2012
Giezek J. (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, Warszawa 2014
Bibliografia
XV
GizbertStudnicki T., Zasady i reguły prawne, PiP 1988, Nr 3
Góral R., Kodeks karny. Praktyczny komentarz z orzecznictwem, Warszawa 2005
Góralczyk W., Sawicki S., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Warszawa 2007
Gregorowicz J., Definicje w prawie i w nauce prawa, Łódź 1962
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Komentarz Lex. Artykuły 1−467, t. I,
Warszawa 2014
Grzegorczyk T., Tylman J., Polskie postępowanie karne, Warszawa 2014
Grzeszczyk W., Właściwość miejscowa sądu z delegacji ze względu na dobro wymiaru
sprawiedliwości (art. 37 KPK), Prok. i Pr. 2000, Nr 9
Grześkowiak A., Wiak K. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2012
Hart H.L.A., Eseje z filozofii prawa, Warszawa 2001 (tłumaczenie J. Woleński)
Hart H.L.A., Pojęcie prawa, Warszawa 1998 (tłumaczenie J. Woleński)
Hofmański P. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz do artykułów 1−296,
t. I, Warszawa 2011
Hofmański P. (red.), System prawa karnego procesowego. Zagadnienia ogólne, t. I.
Część 2, Warszawa 2013
Hołyst B., Internet jako miejsce zdarzenia, Prok. i Pr. 2009, Nr 4
Hołyst B., Pomykała J., Cyberprzestępczość, ochrona informacji i kryptologia, Prok. i Pr.
2011, Nr 1
Hube R., Ogólne zasady nauki prawa karnego, Warszawa 1830
Indecki K., Liszewska A., Prawo karne materialne. Nauka o przestępstwie, karze i środ
kach penalnych, Warszawa 2002
Jachimowicz M., Nowe zasady odpowiedzialności za nielegalne przekroczenie gra
nicy RP, Prok. i Pr. 2006, Nr 5
JaniszowskiDownarowicz R., Granice dozwolonej prowokacji w polskim prawie kar
nym, Prok. i Pr. 2009, Nr 3
Jasiński W., Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnym, Warszawa
2009
Jasiński W., Kilka uwag na temat gwarancji prawa do rozpoznania sprawy przez sąd
właściwy w polskim procesie karnym, w: L. Bogunia (red.), Nowa kodyfikacja
prawa karnego, t. XXI, Wrocław 2007
Kaczorkiewicz D., Właściwość sądów wojskowych w świetle art. 647 KPK i innych zno
welizowanych ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy − Kodeks postę
powania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z dnia 31 grudnia 2008 r.),
WPP 2011, Nr 4
Kaczorkiewicz D., Właściwość z łączności spraw karnych, PS 2009, Nr 11−12
Kala D., Tryby szczególne w kodeksie postępowania karnego w świetle poglądów pre
zentowanych w doktrynie i judykaturze, Toruń 2005
Kalinowski M., Siewierski M., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa
1966
Kalinowski S., Polski proces karny, Warszawa 1971
Bibliografia
XVI
Kardas P., Problem zbiegu przepisów ustawy karnej a różne postaci współdziałania,
Prok. i Pr. 2005, Nr 7−8
Kardas P., Przypisanie przestępstwa a niesprawcze postaci współdziałania. Rozważania
o przydatności konstrukcji obiektywnego przypisania w procesie ustalania pod
staw odpowiedzialności karnej za podżeganie i pomocnictwo, w: L. Leszczyński,
E. Skrętowicz, Z. Hołda (red.), W kręgu teorii i praktyki prawa karnego. Księga
poświęcona pamięci Profesora Andrzeja Wąska, Lublin 2005
Kardas P., Sprawstwo kierownicze i polecające − wykonawcze czy niewykonawcze po
staci sprawstwa?, PS 2006, Nr 5
Kardas P., Teoretyczne podstawy odpowiedzialności karnej za przestępne współdzia
łanie, Kraków 2001
Klepner M., Sprawstwo polecające, Prok. i Pr. 2002, Nr 1
Kodeks karny Rzeszy Niemieckiej z dnia 15 maja 1871 r. z późniejszymi zmianami
i uzupełnieniami po rok 1918 wraz z ustawą wprowadczą do Kodeksu Karnego
dla Związku PółnocnoNiemieckiego (Rzeszy Niemieckiej) z dnia 30 maja 1870 r.,
Przekład urzędowy Departamentu Sprawiedliwości Ministerstwa b. dzielnicy pru
skiej, Poznań 1920
Kotarbiński T., Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, War
szawa 1986
Królikowski M., Zawłocki R. (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. I, Komentarz do
art. 117−221, Warszawa 2013
Królikowski M., Zawłocki R. (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. II, Komentarz
do art. 222−316, Warszawa 2013
Kruczoń E., Przestępstwo obrazy uczuć religijnych, Prok. i Pr. 2011, Nr 2
Kruszyński P. (red.), Wykład prawa karnego procesowego, Białystok 2012
Krzymuski E., System prawa karnego ze stanowiska nauki i trzech kodeksów, obowią
zujących w Polsce. Część ogólna, Kraków 1921
Krzymuski E., Zarys ogólnych instytucyi praw karnego, Kraków 1918
KunickaMichalska B., Wojciechowska J., Przestępstwa przeciwko wolności, wolności
sumienia i wyznania, wolności seksualnej i obyczajności oraz czci i nietykalności
cielesnej. Rozdziały XXIII, XXIV, XXV i XXVII Kodeksu karnego. Komentarz,
Warszawa 2001
KunickaMichalska B., Zasady odpowiedzialności karnej. Art. 1 § 1 i 2, art. 3−7 KK.
Komentarz, Warszawa 2006
Kunze E., Przygotowanie przestępstwa w ujęciu polskiego prawa karnego, Poznań 1991
Kwiatkowski Z. (red.), System prawa karnego procesowego, t. V, Sądy i inne organy
postępowania karnego, Warszawa 2015
Lernell L., Wykład prawa karnego. Część ogólna, Warszawa 1961
LipczyńskaKoperowa M., Alternatywa w prawie i procesie karnym, Wrocław 1963
Lipczyńska M., Kordik A., Kegel Z., ŚwidaŁagiewka Z., Polski proces karny, Warszawa
1975
Liszewska A., Podżeganie i pomocnictwo a usiłowanie, PiP 2000, Nr 6
Bibliografia
XVII
Maciejowski F., Wykład prawa karnego w ogólności z zastosowaniem Kodexu kar głów
nych i poprawczych, Warszawa 1848
Makowski W., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1937
Malec A., Zarys teorii definicji prawniczej, Warszawa 2000
Malinowski A., Polski język prawny. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2006
Malinowski A., Polski tekst prawny. Opracowanie treściowe i redakcyjne, Warszawa
2012
Marszał K., Badanie właściwości sądu w sprawach o przestępstwa, w: A. GereckaŻo
łyńska, P. Górecki, H. Paluszkiewicz, P. Wiliński (red.), Skargowy model procesu
karnego. Księga ofiarowana Profesorowi Stanisławowi Stachowiakowi, Warszawa
2008
Marszał K., Proces karny. Zagadnienia ogólne, Katowice 2008
Mącior W., Odpowiedzialność karna za przestępne współdziałanie, PiP 1977, Nr 4
Mozgawa M. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2014
Nawrocki M., Czas popełnienia czynu zabronionego w polskim prawie karnym. Pod
stawowe zagadnienia materialnoprawne, Szczecin 2014
Nawrocki M., O konstrukcji wykroczenia ciągłego, PiP 2015, Nr 1
Nawrocki M., O (nie)możliwości łączenia w czyn ciągły zachowań o tożsamej podstawie
normatywnej, AIS 2014, Nr 5
Nawrocki M., Przestępstwo oszustwa klasycznego a bezprawie cywilne, Pal. 2011,
Nr 11−12
Nawrocki M., Wyłączenie zasady terytorialności w prawie karnym (art. 5 KK) na przy
kładzie umowy międzynarodowej PolskaNATO (SOFA), w: K. FlagaGieruszyń
ska, E. CałejWacinkiewicz, D. Wacinkiewicz (red.), Obywatel, państwo, społecz
ność międzynarodowa, Warszawa 2014
Nieznański E., Spójniki rozłączne w języku prawnym i prawniczym, EP 2010, Nr 12
Nowak C., Wpływ procesów globalizacyjnych na polskie prawo karne, Warszawa 2014
Olszewski M., Wykroczenia trwałe, Zagadnienia Wykroczeń 1989, Nr 3
Opałek K., Wróblewski J., Zagadnienia teorii prawa, Warszawa 1969
Palka P., Kudrelek J., Z problematyki przestępstwa naruszenia miru domowego,
PS 2001, Nr 11−12
Paprzycki L.K. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz Lex, t. I. Komentarz
do art. 1−424, Warszawa 2013
Patryas W., Definiowanie pojęć prawnych, Poznań 1997
Patryas W., Interpretacja karnistyczna. Studium metodologiczne, Poznań 1988
Patryas W., Zaniechanie: próba analizy metodologicznej, Poznań 1993
Pawłowski A., Semantycznologiczna analiza spójnika „i/lub”, AUWr Logika 1998, t. 18
Peiper L., Komentarz do kodeksu karnego, prawa o wykroczeniach i przepisów wpro
wadzających wraz z niektóremi ustawami dodatkowemi i wzorami orzeczeń do
prawa o wykroczeniach, Kraków 1933
Piskorski J., Odpowiedzialność karna cudzoziemców w Polsce, Warszawa 2003
Pławski S., Przestępstwo ciągłe, NP 1961, Nr 4
Bibliografia
XVIII
Pohl Ł., Norma sankcjonowana w prawie karnym jako przykład normy prawnej nie
będącej normą postępowania, RPEiS 2006, Nr 1
Pohl Ł., Obiektywna istota sprawstwa w ujęciu polskiego prawa karnego (uwagi na mar
ginesie lektury pracy P. Kardasa „Teoretyczne podstawy odpowiedzialności kar
nej za przestępne współdziałanie”), RPEiS 2004, Nr 2
Pohl Ł., O kulturze prowadzenia dyskusji i jej meritum słów kilka (uwagi na margine
sie artykułu P. Kardasa), Sprawstwo kierownicze i polecające − wykonawcze czy
niewykonawcze postaci sprawstwa?, PS 2006, Nr 11−12
Pohl Ł., Prawo karne. Wykład części ogólnej, Warszawa 2012
Pohl Ł., Sprawstwo zleceniodawcze jako nowa zjawiskowa forma czynu zabronionego.
Uwagi na tle projektu zmian kodeksu karnego, RPEiS 2007, Nr 3
Pohl Ł., Struktura normatywna przepisu o tzw. przestępstwie wieloodmianowym,
PiP 2006, Nr 10
Pohl Ł., Struktura normy sankcjonowanej w prawie karnym. Zagadnienia ogólne, Po
znań 2007
Pohl Ł., Zawartość normatywna przepisu art. 18 § 1 KK, Prok. i Pr. 2006, Nr 2
Pozorski J., Kilka uwag o przestępstwie ciągłym, NP 1962, Nr 10
Radecki W., Przestępstwa przeciwko środowisku. Rozdział XXII Kodeksu karnego. Ko
mentarz, Warszawa 2001
Rajzman H., Przestępstwo ciągłe w bieżącym orzecznictwie Sądu Najwyższego,
PiP 1960, Nr 2
Raz J., Autorytet prawa. Eseje o prawie i moralności, Warszawa 2000 (tłumaczenie
P. Maciejko)
Reinhold J., Ustawa karna o zbrodniach, występkach i przekroczeniach z dnia 27 maja
1852 r., Kraków 1914
Reinhold J., Zarys prawa karnego obowiązującego na ziemiach polskich, War
szawaKraków 1920
Rejman G. (red.), Kodeks karny część ogólna. Komentarz, Warszawa 1999
Rejman G., Usiłowanie przestępstwa w prawie polskim (Problem bezpośredniości),
Warszawa 1965
Sakowicz A., Prawnokarne gwarancje prywatności, Kraków 2006
Sarkowicz R., Poziomowa interpretacja tekstu prawnego, Kraków 1995
Sarkowicz R., Wyrażanie przyczynowości w tekście prawnym (na przykładzie kodeksu
karnego z 1969 r.), Kraków 1989
Siewierski M., Kodeks karny i prawo o wykroczeniach. Komentarz, Warszawa 1965
Siwicki M., Cyberprzestępczość, Warszawa 2013
Siwicki M., Podstawy określenia jurysdykcji cyberprzestępstw na gruncie polskiego
ustawodawstwa karnego w świetle międzynarodowych standardów normatyw
nych, Pal. 2013, Nr 3−4
Siwicki M., Podstawy określenia jurysdykcji karnej przestępstw prasowych w Interne
cie, PS 2013, Nr 11−12
Bibliografia
XIX
Siwicki M., Podstawy określenia jurysdykcji w sprawach cyberprzestępstw w UE, EPS
2013, Nr 9
Siwicki M., Podział i definicja cyberprzestępstw, Prok. i Pr. 2012, Nr 7−8
Siwicki M., Pojęcie locus delicti i zasady jurysdykcji karnej w ujęciu prawnoporównaw
czym (cz. I), EPS 2011, Nr 9
Siwicki M., Pojęcie locus delicti i zasady jurysdykcji karnej w ujęciu prawnoporównaw
czym (cz. II), EPS 2011, Nr 10
Skorupka J. (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2015
Skorupka J. (red.), Postępowanie karne. Część ogólna, Warszawa 2012
Sosnowska D.J., Przestępstwo znęcania się, PiP 2008, Nr 3
Sowa M., Odpowiedzialność karna sprawców przestępstw internetowych, Prok. i Pr.
2002, Nr 4
Spotowski A., Pomijalny (pozorny) zbieg przepisów ustawy i przestępstw, Warszawa
1976
Spotowski A., Próba rozgraniczenia form zjawiskowych przestępstwa w nowym KK,
Pal. 1972, Nr 2
Spotowski A., Przestępstwo ciągłe czy ciąg przestępstw?, PiP 1980, Nr 10
Stachowiak S., Rodzaje właściwości sądu w ujęciu nowego kodeksu postępowania kar
nego, Prok. i Pr. 1999, Nr 10
Stefański R.A., Glosa do wyroku Izby Wojskowej Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia
1995 r. (WR 186/95), WPP 1996, Nr 2
Stefański R.A. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2015
Stefański R.A., Miejsce popełnienia przestępstwa. Problemy materialnokarne i pro
cesowe, w: A. BłachnioParzych, J. JakubowskaHara, J. Kosonoga, H. Kuczyń
ska (red.), Problemy wymiaru sprawiedliwości karnej. Księga Jubileuszowa Pro
fesora Jana Skupińskiego, Warszawa 2013
Stefański R.A., Prawo karne materialne. Część ogólna, Warszawa 2008
Stefański R.A., Prawo karne materialne. Część szczególna, Warszawa 2009
Stefański R.A., Przegląd uchwał Izby Karnej oraz Izby Wojskowej Sądu Najwyższego
w zakresie prawa karnego materialnego, prawa karnego wykonawczego, prawa
karnego skarbowego i prawa wykroczeń za 2004 r., WPP 2005, Nr 1
Stefański R.A., Przestępstwo znieważenia zwłok, prochów ludzkich lub grobu (art. 262
KK), Prok. i Pr. 2004, Nr 10
Stefański R.A., Właściwość prokuratora w sprawach karnych, „Ius Novum” 2009, Nr 2
Szczepański M., Strona podmiotowa prowokacji, Prok. i Pr. 2011, Nr 9
SzumiłoKulczycka D., Prawo do sądu właściwego w polskim procesie karnym i gwa
rancje jego realizacji, w: J. Czapska, A. Gaberle, A. Światłowski, A. Zoll (red.), Za
sady procesu karnego wobec wyzwań współczesności. Księga ku czci profesora
Stanisława Waltosia, Warszawa 2000
Śliwiński S., Polski proces karny przed sądem powszechnym. Zasady ogólne, Warszawa
1959
Śliwiński S., Polskie prawo karne materialne, Warszawa 1946