Narządy węchu i smaku są czynnościowo powiązane między sobą i łączą się ściśle z funkcją
narządu trawienia. O wzajemnych powiązaniach między zmysłami węchu i smaku świadczy
fakt, że częściowe wyłączenia węchu przykładowo przy silnym katarze prowadzi do zmiany
smaku spożywanych pokarmów.
Narząd smaku jest umiejscowiony w jamie ustnej, głównie na języku. Czucie smaku jest
odbierane przez kubki smakowe rozmieszczone w brodawkach smakowych języka. Kubki
smakowe znajdują się również na podniebieniu miękkim i na tylnej ścianie gardła. Kubek
smakowy składa się z komórek smakowych i komórek podporowych.
Kubki odbierają 4 zasadnicze smaki:
- słony
- słodki
- kwaśny
- gorzki
Czucie smaku w znacznym stopniu uzależnione jest od sprawności funkcjonalnej narządu
powonienia, czyli węchu. Receptory smaku są pobudzane przez substancje chemiczne
rozpuszczone w płynnym środowisku jamy ustnej. Następnie pobudzenie przekazywane jest
przez receptory do ośrodków mózgowych i analizowane w korze mózgu jako konkretne
wrażenie smakowe.
Olbrzymia ilość odczuwalnych smaków jest efektem nie tylko mieszania 4 podstawowych
smaków, ale również towarzyszących im wrażeń węchowych, wzrokowych i termicznych.
Liczba kubków smakowych u człowieka zmniejsza się z wiekiem i w okresie starości
występuje ich o połowę mniej niż było na początku (ok. 2000).
Należy podkreślić, że u małych dzieci kubki smakowe występują nie tylko w brodawkach
smakowych rozmieszczonych na języku, ale także na wargach w okolicy ust.