Narząd smaku i dotyku

Narząd smaku jest umiejscowiony w jamie ustnej, głównie na języku. Czucie smaku jest odbierane przez kubki smakowe rozmieszczone w brodawkach smakowych języka. Kubki smakowe znajdują się również na podniebieniu miękkim i na tylnej ścianie gardła. Kubek smakowy składa się z komórek smakowych i komórek podporowych. Kubki odbierają 4 zasadnicze smaki:

- słony

- słodki

- kwaśny

- gorzki

Narządy węchu i smaku są czynnościowo powiązane między sobą i łącza się ścisłe z funkcja narządu trawienia. O wzajemnych powiazaniach między zmysłami węchu i smaku świadczy fakt, że częściowe wyłączenia węchu przykładowo przy silnym katarze prowadzi do zmiany smaku spożywanych pokarmów. Czucie smaku w znacznym stopniu uzależnione jest od sprawności funkcjonalnej narządu powonienia, czyli węchu. Receptory smaku są pobudzane przez substancje chemiczne rozpuszczone w płynnym środowisku jamy ustnej. Następnie pobudzenie przekazywane jest przez receptory do ośrodków mózgowych i analizowane w korze mózgu jako konkretne wrażenie smakowe. Olbrzymia ilość odczuwalnych smaków jest efektem nie tylko mieszania 4 podstawowych smaków, ale również towarzyszących im wrażeń węchowych, wzrokowych i termicznych. Liczba kubków smakowych u człowieka zmniejsza się z wiekiem i w okresie starości występuje ich o połowę mniej niż było na początku (ok. 2000). Należy podkreślić, że u małych dzieci kubki smakowe występują nie tylko w brodawkach smakowych rozmieszczonych na języku, ale także na wargach w okolicy ust.

Narządy dotyku są rozłożone na powierzchni całego ciała. Dotyk jest czuły na temperaturę i ból. Właściwie najlepiej uważać Dotyk za grupę zmysłów, z których część jest wyposażona w wyspecjalizowane zakończenia nerwowe, czyli receptory, umieszczone w skórze, mięśniach i innych punktach ciała, reagujące na różne bodźce i przekazujące do mózgu wrażenia otrzymywane z zewnątrz.
Dzięki zmysłowi dotyku czujemy, jak ktoś nas dotyka, możemy ocenić rozmiar, kształt i ciężar przedmiotów, a także stwierdzić czy coś jest twarde czy miękkie, zimne czy ciepłe i czy może być źródłem bólu. Dotyk zapewnia też orientację przestrzenną (nie musimy patrzeć by wiedzieć, gdzie znajduje się dowolna część naszego ciała).
Dotyk spełnia też funkcję systemu wczesnego ostrzegania:
Informacje o temperaturze i bólu często ostrzegają mózg, że organizm znajduje się w niebezpieczeństwie, zanim sami będziemy tego świadomi. W takiej sytuacji ciało natychmiast uruchamia reakcję obronną, np. zmuszając nas do oderwania ręki od gorącej powierzchni, nim dojdzie do poważnego oparzenia.

Wśród narządów czucia można wyróżnić:
narządy czucia powierzchniowego - występują w skórze w postaci tzw. ciałek odbierających wrażenia dotykowe, ciepła, zimna, nacisku, pieczenia, swędzenia itp. Są rozmieszczone nierównomiernie (najwięcej znajduje się na wargach, opuszkach palców, podeszwach stóp, a najmniej w skórze grzbietu)

narządy czucia głębokiego - leżą głęboko pod skórą (np. w mięśniach, stawach, więzadłach) i odbierają z nich różne wrażenia (np. ból przy stanach zapalnych tych narządów). Są one bardzo podobne do ciałek czucia powierzchniowego. Dzięki nim oceniamy też kształt, ciężar, elastyczność, twardość itp. ujmowanego ręką przedmiotu.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
narządy zmysłów? budowa i funkcje ucha, zmysł węchu, smaku, dotyku
NARZĄD SMAKU, AWF IKF
układ nerwowy, NARZĄD SMAKU, NARZĄD SMAKU
plan metodyczny Zmysły powonienia, smaku i dotyku
Narząd smaku
Narządy zmysłów zmysł smaku
Narzady czucia powierzchownego, glebokiego, smaku i powonienia
Narządy zmysłów zmysł smaku
Przeszczepy Narządów Unaczynionych 2
Zmiany endokrynne narządo we
Urazy narządu ruchu
7 zapalenie wewnetrznych narzadow plciowych dr pawlaczyk
W19 Patofizjologia narządów zmysłów
Szyny zgryzowe w leczeniu dysfunkcji narzadu zucia
Leczenie uzupełniające nowotworów narządu rodnego chemioterapia, radioterapia
dziecko z dysfunkcją narządu wzroku
Nieprawidłowości w narządzie żucia

więcej podobnych podstron