20/10/2011

1

Najważniejsze zasady leczenia dietetycznego w

Najważniejsze zasady leczenia dietetycznego w
hiperlipidemiach

hiperlipidemiach

hipercholesterolemia

Normalizacja masy ciała

Podaż tłuszczów ogółem <30% ogólnej energii pożywienia

Kwasy tłuszczowe nasycone 6-7% energii

Kwasy tłuszczowe wielonienasycone 8% energii (populacja młodsza i
zdrowa 3%)
Z czego:
kwasy tłuszczowe ω- 6: 6% energii
kwasy tłuszczowe ω- 3: 2% energii

kwasy tłuszczowe jednonienasycone 10-15% energii

Cholesterol pokarmowy <200 mg/d

Hipertrójglicerydemia i
hiperlipidemia mieszana

Normalizacja masy ciała
Zakaz spożywania alkoholu

Zalecenia dotyczące spożycia tłuszczów i cholesterolu – jak w
hipercholesterolemii

Cukry proste < 10% energii

Zespół chylomikronemii

Normalizacja masy ciała

Podaż tłuszczów ogółem < 15-20% energii

Zasady komponowania diety obniżającej stężenie
cholesterolu

Postępowanie

Dozwolone ilości

Zmniejszyć ogólne spożycie KT

nasyconych ograniczając

konsumpcję tłuszczu

KT nasycone: nie więcej niż 7-10%

spożywanej energii

Tłuszcz całkowity nie więcej niż 30%

energii

Zwiększyć w stopniu umiarkowanym

spożycie olejów i ich przetworów

obfitujących w WKT i JKT z

położeniem nacisku na te ostatnie

JKT nie więcej niż 10-15% energii

Zwiększyć spożycie węglowodanów

złożonych i błonnika pokarmowego

ze szczególnym uwzględnieniem

błonnika rozpuszczalnego

Węglowodany powyżej 50% energii

Przynajmniej 25% błonnika

pokarmowego dziennie

Obniżyć spożycie cholesterolu

< 200mg dziennie

Przykładowe produkty spożywcze zapobiegające
chorobom układu krążenia

Borówka (czernica, czarna jagoda)

Antocyjany (barwniki) uszczelniają ścianki naczyń krwionośnych, przedłużają czas krzepnięcia krwi,

poprawiają krążenie

Zawierają ponadto: garbniki, cukry, pektyny, kwasy organiczne, sole mineralne, witaminy

Buraki

Zawierają betainę, która ułatwia przyswajanie białek z pożywienia i poprawia funkcje wątroby
Betaina i betacyjany zmniejszają kruchość naczyń krwionośnych, obniżają ciśnienie krwi i regulują

stężenie cholesterolu

Cebula

Zwiększa stężenie cholesterolu HDL (działanie antymiażdżycowe) przeciwdziałając nadmiernej lepkości

krwi i ułatwia rozpuszczanie skrzepów

Czosnek

Regularne jedzenie czosnku przeciwdziała zarastaniu naczyń krwionośnych i może udrożnić naczynia

tętnicze

Czosnek obniża ciśnienie tętnicze krwi i stężenie cholesterolu,
spożywanie 3 ząbków czosnku dziennie obniża cholesterol LDL a podwyższa HDL, zapobiega nadmiernej

lepkości krwi, przedłuża czas krzepnięcia i zwiększa aktywność fibrynolityczną osocza

Grejpfrut

Kwas galaktouronowy wpływa korzystnie na zmiany miażdżycowe
Codziennie spożywanie 1 grapejfruta zmniejsz stężenie cholesterolu

Orzechy

Zawierają NKT oraz antyoksydanty – składniki chroniące przed szkodliwym działaniem cholesterolu

DIETA HIPOLIPEMICZNA WG EUROPEJSKIEGO TOWARZYSTWA
MIAśDśYCOWEGO

Produkty zalecane

spożywane w

umiarkowanych ilościach

zabronione

1

2

3

PRODUKTY ZBOŻOWE

Pieczywo z pełnego ziarna, owsianka,

ryż, makaron, płatki kukurydziane,

musli, kasze gruboziarniste.

rogaliki francuskie

NABIAŁ

Mleko chude, chudy twaróg

beztłuszczowy, jogurt, białko jaj,

substytuty jaj

mleko półtłuste, sery: brie,

camembert, edamski, gouda, jogurt
niskotłuszczowy, max. 2 całe jaja na

tydzień.

pełne mleko, śmietana, mleko skondensowane, zabielacze do kawy, sery

pełnotłuste, jogurt pełnotłusty.

ZUPY

Zupy warzywne, chude wywary mięsne

zupy zagęszczane, zaprawiane śmietaną.

RYBY

Ryby z rusztu, gotowane, wędzone

(unikać skóry)

ryby smażone na właściwym oleju.

ikra, smażone na nieznanym oleju lub tłuszczu.

SKORUPIAKI

Ostrygi

małże, homary

krewetki, kalmary

MIĘSO

Indyki b/skóry, kurczęta, b/skóry,
indyki, b/skóry, cielęcina, króliki,
dziczyzna

bardzo chuda wołowina, jagnięta

(1÷

÷

÷

÷

2razy tyg.), szynka, bekon,

kiełbasa z cielęciny, indyka lub

kurczaka, wątroba (max.

2razy/miesiąc)

mięso z widocznym tłuszczem, kaczki, gęsi, kiełbasy salami, pasztety mięsne i

inne

DIETA HIPOLIPEMICZNA WG EUROPEJSKIEGO TOWARZYSTWA
MIAśDśYCOWEGO cd (1)

Produkty zalecane

spożywane w umiarkowanych

ilościach

zabronione

1

2

3

TŁUSZCZE

Oleje słonecznikowy, sojowy,

kukurydziany, sojowy, rzepakowy,

olowa z oliwek,, margaryny

miękkie z wspomnianych wyżej
olejów, margaryny o obnizonej

zawartości tłuszczu, masło w

bardzo ograniczonych ilościach

masło, smalec, słonina, łój, tłuszcz, spod pieczeni, margaryny twarde, olej

palmowy i kokosowy, tłuszcze uwodornione

OWOCE I WARZYWA

Warzywa świeże i mrożone zwłaszcza

strączkowe: fasola, groch, soja,

soczewica, ziemniaki, kukurydza, owoce

świeże i suszone, owoce konserwowe (nie

słodzone)

ziemniaki lub frytki, smażone na

dozwolonym oleju

ziemniaki pieczone z tłuszczem, frytki, warzywa lub ryż smażone na

niewłaściwym tłuszczu, warzywa solone i konserwowane, chipsy.

1

2

3

DESERY

Sorbety, galaretki, bezy, budynie na

mleku chudym, sałatki owocowe

lody, kremy, budynie na pełnym mleku, sosy na śmietanie lub maśle.

WYPIEKI

Ciasta i ciasteczka przygotowane

na tłuszczach nienasyconych

torty, przemysłowe wyroby cukiernicze, np. ciasta, paszteciki, babeczki.

DIETA HIPOLIPEMICZNA WG EUROPEJSKIEGO TOWARZYSTWA
MIAśDśYCOWEGO cd (2)

Produkty zalecane

spożywane w

umiarkowanych

ilościach

zabronione

1

2

3

WYROBY CUKIERNICZE

Marmoladki

Marcepany, chałwa

Czekolada, toffi, karmelki, batony kokosowe.

ORZECHY

Włoskie, migdały i kasztany

laskowe, ziemne, pistacjowe,

brazylijskie

orzechy kokosowe, orzechy solone.

NAPOJE

Kawa filtrowana lub instant,

herbata, woda, napoje

bezkaloryczne, bezalkoholowe.

alkohol, niskotłuszczowe

napoje czekoladowe

Czekolada, kawa ze śmietanką.

SOSY I PRZYPRAWY

Pieprz, musztarda, zioła,

przyprawy korzenne

sosy sałatkowe

niskotłuszczowe

Majonezy, sól, sosy i kremy sałatkowe, sosy do mięsa i ryb

zawierające tłuszcz.