17 maja 2010, 09:03

Autor: Dawid Petka
czytano: 16643 razy

Kompozycja w fotografii krajobrazu, cz. 3 - Linia, kształt i kolor

Są tak powszechne, że nie zauważamy ich, a
jednocześnie nie da się bez nich obejść. Budują
bowiem cały widziany przez nas obraz, często
nadają mu sens. Dlatego warto przyjrzeć się im
bliżej czy też zauważyć je raz jeszcze. Linia,
kształt i kolor - o nich właśnie będzie mowa.

Czytaj także:

cz. 1 Podstawy
cz. 2 Kierunek i równowaga

cz. 4 Wpływ obiektywu na kompozycję
cz. 5 Jak kompozycja wpływa na znaczenie fotogafii. Podsumowanie cyklu

Jednym z podstawowych elementów struktury graficznej obrazu jest linia. Nie bez powodu uznawana
jest ona za najważniejszy czynnik kształtujący kompozycję zdjęcia, stanowi bowiem podstawowy
budulec większości obrazów.

W odniesieniu do kompozycji fotografii krajobrazowej, linia pełni dwojaką funkcję. Przede wszystkim
łączy się z wykorzystaniem widnokręgu, czyli notabene występuje w większości zdjęć przedstawiających
pejzaż. W tym wypadku jej rola ogranicza się do podziału kompozycji na dwie części. Konsekwencje
tego efektu omówione zostały w

pierwszym odcinku cyklu

. W tym miejscu natomiast zajmiemy się

innymi właściwościami widnokręgu. W graficznym ujęciu problemu najważniejszy jest kształt linii
widnokręgu. Może on być prosty lub złożony. Z tym pierwszym mamy do czynienia przy ujęciach
przedstawiających łąki, pustynie czy oceany. Wpływa na postrzeganie fotografii jako spokojnej,
statycznej, ale jednocześnie sugeruje bezkres, rozległość pejzażu. Linia złożona pojawia się zaś
najczęściej w górach, budzi skojarzenia z groźnym, surowym, czasami posępnym miejscem, podwyższa
dynamikę fotografii.

Kompozycja w fotografii krajobrazu, cz. 3 - Linia, kształt i kolor

http://www.swiatobrazu.pl/kompozycja-w-fotografii-krajobrazu-cz-3-li...

1 z 6

2015-08-15 17:11

Fotografia, w której kompozycyjną dominantą jest linia. Proszę zwrócić uwagę na to, że wszystkie linie są poziome. Fot. Dawid

Petka

Drugim sposobem wykorzystania linii jest użycie jej w strukturze graficznej obrazu. Jako że większość
składowych krajobrazu zbudowanych jest na podstawie linii, jej rola w fotografowaniu natury jest z góry
narzucona. Linie są w przyrodzie dosłownie wszędzie – tworzą ją malowniczo płynące w dolinie rzeki,
rozległe pasma górskie czy gałęzie drzew. Jej rolę można podkreślić, komponując ujęcie tak, by
ograniczyć udział pozostałych elementów. Za przykład posłużyć mogą fotografie wykonane
teleobiektywem, przedstawiające np. odległe wzgórza. Skompresowana perspektywa upraszcza grafikę i
pozwala skupić się jedynie na liniach. Świadome wykorzystanie linii może również pomóc w
podkreśleniu perspektywy, zwłaszcza przy użyciu obiektywów szerokokątnych. Zbieżności, które się
wtedy tworzą, sugerują głębię i przestrzeń.

Pod względem graficznym ta fotografia składa się wyłącznie z czystych linii. Sylwetkowe ujęcie drzewa powoduje jednak

powstanie konkretnego kształtu. Fot. Dawid Petka

Kompozycja w fotografii krajobrazu, cz. 3 - Linia, kształt i kolor

http://www.swiatobrazu.pl/kompozycja-w-fotografii-krajobrazu-cz-3-li...

2 z 6

2015-08-15 17:11

Linia – co jest tak oczywiste, że zupełnie pomijane we wszelakich opracowaniach – tworzy także
krawędzie zdjęcia, czyli odgranicza fotografię od rzeczywistości. To właśnie takie jej wykorzystanie w
największym stopniu określa całe ujęcie i wpływa na kompozycję tego, co znajduje się wewnątrz kadru.

Linia

Kształt

Ukośne i poziome linie tworzą kilka prostych kształtów. Ważną funkcję pełni też celowe ograniczenie palety barw. Fot. Dawid

Petka

[kn_advert]

W fotografii krajobrazowej znaczenie kształtu często łączone jest z użyciem linii. Właśnie na jej istnieniu
bazują kształty. Jeśli linia jest podstawą struktury graficznej, to kształt pełni tę samą funkcję w
tworzeniu znaczenia fotografii. Kształt identyfikuje przedmiot, z tego powodu występowanie jego jest
obligatoryjne, ale jednocześnie bagatelizowane.

Kompozycja w fotografii krajobrazu, cz. 3 - Linia, kształt i kolor

http://www.swiatobrazu.pl/kompozycja-w-fotografii-krajobrazu-cz-3-li...

3 z 6

2015-08-15 17:11

Fotografia powstała przez zestawienie wyraźnie zdefiniowanych kształtów. Szereg kaczek na pierwszym planie ułożony jest

wzdłuż ukośnej linii. Fot. Dawid Petka

Jako element samoistny występuje najczęściej w zdjęciach przedstawiających sylwetki. Ujęcia takie to
np. drzewa fotografowane w padającym z kontry świetle (zachodzącego lub wschodzącego) słońca.
Kompozycyjnie przede wszystkim podlega jednak linii i jako taki nie może być rozpatrywany niezależnie
od niej.

Kolor

Ostatnim podstawowym elementem składającym się na obraz fotograficzny jest kolor. Linia tworzy
kształty, a kształty stanowią podstawę do wypełnienia kolorem. Zagadnienie użycia koloru jest na tyle
złożone, że poświęcimy mu osobny cykl artykułów. Dla kompozycji znaczenie tego elementu wynika
przede wszystkim z proporcji narzucanych przez harmonię kolorów i wpływających na formalny kształt
obrazu. Kolor może stanowić też temat sam w sobie, jak na przykład w minimalistycznych nadmorskich
impresjach.

Kompozycja w fotografii krajobrazu, cz. 3 - Linia, kształt i kolor

http://www.swiatobrazu.pl/kompozycja-w-fotografii-krajobrazu-cz-3-li...

4 z 6

2015-08-15 17:11

Prawie monochromatyczne zdjęcie oparte na linii utworzonej z elementarnych kształtów. Fot. Dawid Petka

[kn_advert]

Podsumowanie

Kompozycja w fotografii krajobrazu, cz. 3 - Linia, kształt i kolor

http://www.swiatobrazu.pl/kompozycja-w-fotografii-krajobrazu-cz-3-li...

5 z 6

2015-08-15 17:11

Statyczna kompozycja przedstawiająca jedynie kształt i kolor. Fot. Dawid Petka

Wszystkie wymienione elementy podlegają oczywiście regułom poznanym w poprzednich dwóch
częściach cyklu. Ich obecność często jest niezauważana, co wynika - rzecz jasna - z powszechności
występowania. Najwięksi fotografowie krajobrazu wykorzystują je w pełni świadomie, podkreślając lub
osłabiając ich znaczenie. Linia, kształt i kolor mogą dodatkowo się łączyć, tworząc np. fakturę czy wzór.
Są to już jednak składowe obrazu wtórne. Omówimy je w następnym odcinku cyklu, traktującym o
kompozycyjnych konsekwencjach wyboru

obiektywu

. Zapraszamy!

Czytaj także:

cz. 1 Podstawy
cz. 2 Kierunek i równowaga

cz. 4 Wpływ obiektywu na kompozycję
cz. 5 Jak kompozycja wpływa na znaczenie fotogafii. Podsumowanie cyklu

[kn_advert]

www.swiatobrazu.pl

Kompozycja w fotografii krajobrazu, cz. 3 - Linia, kształt i kolor

http://www.swiatobrazu.pl/kompozycja-w-fotografii-krajobrazu-cz-3-li...

6 z 6

2015-08-15 17:11