10

www.gazetapodatkowa.pl

Gazeta Podatkowa nr 42 • 26.05.2008 r.

RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO

W jednostkach zajmujących się działalnością deweloperską koszt wytworzenia pro-

duktów (budowanych na sprzedaż domów jednorodzinnych, poszczególnych mieszkań)

obejmuje przede wszystkim koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym pro-

duktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z jego wytworzeniem.

Wynika to z art. 28 ust. 3 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694

ze zm.).

Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów:

– ogólnego zarządu – obejmują one koszty związane z utrzymaniem całej jednostki,

– kosztów sprzedaży – obejmują koszty związane ze sprzedażą wybudowanych domów

(mieszkań, lokali użytkowych).

Zarówno koszty ogólnego zarządu, jak i koszty sprzedaży wpływają na wynik finansowy

okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione. Wynika to z art. 28 ust. 3 pkt 2

i 4 ustawy o rachunkowości. Kosztów tych nie zalicza się więc do kosztów wytworzenia

produktów.

W firmach deweloperskich wskazane jest prowadzenie ewidencji kosztów w następujący

sposób:

– na kontach zespołu 4 (według rodzajów) i równocześnie na kontach zespołu 5 (według

funkcji) lub

– wyłącznie na kontach zespołu 5.

W poprzednim numerze Gazety Podatkowej przedstawiono szczegółowo sposób ujęcia

kosztów w firmie deweloperskiej prowadzącej pełny rachunek kosztów (na kontach zespołu

4 i 5). W niniejszym artykule omawiany będzie sposób ewidencji i rozliczanie kosztów

przez jednostkę prowadzącą ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 5 (według

funkcji).

Należy w tym miejscu zaznaczyć, iż prowadząc ewidencję kosztów wyłącznie według

funkcji, należy do każdego konta w zespole 5 prowadzić ewidencję analityczną wyszcze-

gólniając w niej następujące koszty rodzajowe:

1) zużycie materiałów i energii,

2) usługi obce,

3) podatki i opłaty,

4) wynagrodzenia,

5) świadczenia na rzecz pracowników,

6) amortyzacja,

7) pozostałe koszty.

Koszty działalności podstawowej

Ewidencję kosztów działalności podstawowej obejmującą koszt wytworzenia można

prowadzić na koncie 50 „Koszty budowy domów”. Z ogółu kosztów dotyczących podsta-

wowej działalności deweloperskiej należy odrębnie ewidencjonować koszty bezpośrednie

oraz koszty wspólne (pośrednie).

Koszty bezpośrednie budowy domów na sprzedaż (domków jednorodzinnych, miesz-

kań czy lokali użytkowych) obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich do

budowy budynków, wynagrodzenia zatrudnionych pracowników oraz narzuty na te wy-

nagrodzenia (składki na ubezpieczenia społeczne) i inne świadczenia na rzecz pracowni-

ków, wartość pracy sprzętu, a także inne koszty bezpośrednio związane z budową danego

obiektu. W razie zlecenia budowy wykonawcom zewnętrznym, koszty bezpośrednie będą

wynikały z faktur VAT wystawionych przez tych wykonawców.

Koszty wspólne (pośrednie) lub inaczej określane jako ogólne koszty budowy obej-

mują koszty inne niż bezpośrednio związane z budową. W szczególności będą to koszty

związane z organizacją i obsługą budowy. Można do nich zaliczyć m.in. koszty oznako-

wania, ogrodzenia, oświetlenia, dozoru placu budowy, ogrzewania budowanych obiek-

tów i zaplecza, zużycie energii elektrycznej i wody, koszty budowy dróg dojazdowych.

Ewidencję tych kosztów można prowadzić na koncie 51 „Koszty ogólne budowy”. Koszty

te są odpowiednio rozliczane na budowane budynki i przenoszone na konto 50 – będzie

o tym mowa dalej.

Jeżeli koszty ogólne budowy można przyporządkować bezpośrednio do danej budowy,

wówczas nie trzeba rozliczać tych kosztów na poszczególne budowy za pomocą umownego

klucza.

Podstawowe, przykładowe operacje związane z ujęciem kosztów w firmie deweloper-

skiej prowadzącej ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 5 mogą przebiegać

zapisami:

1. Bieżące księgowanie kosztów dotyczących bezpośrednio budowy budynków – na

podstawie dowodów źródłowych:
–

Wn konto 50 „Koszty budowy domów”,

–

Ma konta zespołu 1, 2, 3, 6.

2. Koszty wspólne (pośrednie) budowy, jeżeli jednostka prowadzi budowę więcej niż

jednego budynku:
–

Wn konto 51 „Koszty ogólne budowy”,

–

Ma konta zespołu 1, 2, 3.

3. Koszty ogólnego zarządu:

–

Wn konto 55 „Koszty ogólnego zarządu”,

–

Ma konta zespołu 1, 2, 3.

4. Koszty sprzedaży:

–

Wn konto 52 „Koszty sprzedaży”,

–

Ma konta zespołu 1, 2, 3.

5. Rozliczenie kosztów pośrednich:

–

Wn konto 50 „Koszty budowy domów”,

–

Ma konto 51 „Koszty ogólne budowy”.

6. Przeniesienie kosztu wytworzenia mieszkań jako produktów gotowych:

–

Wn konto 60 „Produkty gotowe”,

–

Ma konto 50 „Koszty budowy domów”.

7. Rozchód sprzedanych budynków:

–

Wn konto 70-1 „Koszt sprzedanych domów (mieszkań)”,

–

Ma konto 60 „Produkty gotowe”.

8. Przeksięgowanie kosztów na dzień bilansowy na wynik finansowy:

a) koszty sprzedanych domów (mieszkań)

–

Wn konto 86 „Wynik finansowy”,

–

Ma konto 70-1 „Koszt sprzedanych domów (mieszkań)”,

b) koszty sprzedaży i kosztów ogólnego zarządu

–

Wn konto 86 „Wynik finansowy”,

–

Ma konto 52 „Koszty sprzedaży” oraz konto 55 „Koszty ogólnego zarządu”.

Rozliczenie kosztów pośrednich (ogólnych)

Jeżeli budowanych jest jednocześnie kilka różnych budynków i jednostka prowadzi

odrębną ewidencję kosztów według poszczególnych budynków, konieczne jest rozliczenie

kosztów wspólnych na poszczególne budowane obiekty.

Koszty pośrednie (ogólne) budowy (ujęte na koncie 51) rozlicza się na poszczególne

budowane obiekty na koniec każdego okresu sprawozdawczego, tj. miesiąca. Rozliczenia

tego można dokonać na podstawie wskaźnika narzutu obliczonego w relacji kosztów ogól-

nych budowy do sumy kosztów robocizny bezpośredniej oraz sumy bezpośrednich kosztów

pracy sprzętu, według wzoru:

Ko × 100

Wnk = Kr + Ks

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

Wnk – wskaźnik narzutu kosztów ogólnych budowy (w %),
Ko

– koszty ogólne do rozliczenia w danym okresie (ujęte na koncie 51 „Koszty ogólne

budowy”),

Kr – koszty robocizny bezpośredniej poniesione w danym okresie w związku z budową

wszystkich budynków (ujęte na koncie 50 „Koszty budowy domów”),

Ks

– poniesione w danym okresie koszty bezpośrednie pracy sprzętu na budowie (również

ujęte na koncie 50).

W celu obliczenia kosztów pośrednich przypadających na poszczególne budowane

budynki należy pomnożyć obliczony wskaźnik (Wnk) przez sumę kosztów robocizny

bezpośredniej i pracy sprzętu poniesionych w danym okresie w związku z budową każ-

dego budynku (koszty ujęte na kontach analitycznych prowadzonych do konta 50 „Koszty

budowy domów”).

Przykład

Założenia

1. Firmadeweloperskaprowadzirównocześniebudowętrzechdomkówjednorodzinnych

nasprzedaż.

2. Ewidencjakosztówbudowyprowadzonajestwyłącznienakontachzespołu5według

poszczególnychzleceń(budynków).

3. Zzapisównakonciesyntetycznym50„Kosztybudowydomów”(izewidencjiana-

litycznejprowadzonejdotegokontawedługposzczególnychbudynków)wynika,że

kosztybezpośredniewmaju2008r.wyniosłyogółem268.000zł.

4. Kosztywspólne(pośrednie)ujętewmaju2008r.nakoncie51„Kosztyogólnebudowy”

wyniosłyogółem8.000zł.

5. Kosztywspólne(pośrednie)budowyrozliczanesąnaposzczególnebudynkiwrelacji

dosumykosztówbezpośrednichobejmującychwartośćpłacbezpośrednichikosztów

pracysprzętuujętychnakoncie50„Kosztybudowydomów”(wanalityce:według

poszczególnychbudynków).

6. Rozliczenie kosztówogólnych za maj2008r. przypadających na budowane bu-

dynki.

Zewidencjianalitycznejprowadzonejdokonta50„Kosztybudowydomów”wynika,że

kosztybezpośredniedotyczącebudowanychobiektówwynoszą:

Lp.

Wyszczególnienie

Koszty bezpośrednie (w złotych)

Materiały

bezpośrednie

Płace

bezpośrednie Praca sprzętu

Razem

1. Budynek 1

(konto 50-01)

90.000

30.000

5.000

125.000

2. Budynek 2

(konto 50-02

40.000

15.000

8.000

63.000

3. Budynek 3

(konto 50-03)

50.000

20.000

10.000

80.000

Razem

180.000

65.000

23.000

268.000

a)obliczeniewskaźnikanarzutukosztówogólnych(Wnk)

8.000zł×100

Wnk= 65.000zł+23.000zł =9,0909%

b) rozliczeniekosztówogólnychprzypadającychnaposzczególnebudynki:

budynek1=(30.000zł+ 5.000zł)×9,0909%= 3.181,82zł

budynek2=(15.000zł+ 8.000zł)×9,0909%=2.090,91zł

budynek3=(20.000zł+10.000zł)×9,0909%= 2.727,27 zł

razem 8.000,00zł

Dekretacja

PK – rozliczenie kosztów ogólnych budowy przypadających na poszczególne bu-

dynki:

a) budynek 1

3.181,82 zł

–

Wn konto 50-01 „Koszty budowy domów” (w analityce: Budynek 1),

b) budynek 2

2.090,91 zł

–

Wn konto 50-02 „Koszty budowy domów” (w analityce: Budynek 2),

c) budynek 3

2.727,27 zł

–

Wn konto 50-03 „Koszty budowy domów” (w analityce: Budynek 3),

d) razem koszty ogólne

8.000,00 zł

–

Ma konto 51 „Koszty ogólne budowy”.

Księgowania

Konto 50-01 „Koszty bu-

dowy domów” (w analityce:

Budynek 1)

Konto 50-02 „Koszty bu-

dowy domów” (w analityce:

Budynek 2)

Konto 50-03 „Koszty bu-

dowy domów” (w analityce:

Budynek 3)

S.p.) X

S.p.) X

S.p.) X

1a) 3.181,82

1b) 2.090,91

1c) 2.727,27

Konto 51 „Koszty ogólne

budowy”

S.p.) 8.000 8.000 (1d

Ewa Gruchot

Ewidencja i rozliczanie kosztów w firmie deweloperskiej

na kontach zespołu 5