Problemy
współczesnego
społeczeństwa
polskiego
Bezrobocie
• Bezrobocie jest zjawiskiem społeczny
m polegającym na tym, że część ludzi
zdolnych do pracy i deklarujących chęć
jej podjęcia nie znajduje faktycznego
zatrudnienia z różnych powodów.
• Długotrwałe bezrobocie to
pozostawanie bez pracy przez okres co
najmniej 12 miesięcy w ciągu
ostatnich 24 miesięcy.
• Pod pojęciem bezrobotnego można
rozumieć osobę niezatrudnioną, nie
prowadzącą działalności
gospodarczej i nie wykonującą innej
pracy zarobkowej, zdolną i gotową do
podjęcia zatrudnienia (w pełnym lub
niepełnym wymiarze czasu pracy)
Miesięczna informacja o
bezrobociu w Polsce
w lutym 2011 roku
Podstawowe miesięczne wyniki
Luty
2010 r.
Styczeń
2011 r.
Stan w końcu
miesiąca
Luty
2011 r.
2101,5
2105,0
bezrobotni
zarejestrowan
i w tys.
2150,2
13,2
13,0
stopa
bezrobocia
rejestrowaneg
o w %
13,2
238,8
302,6
bezrobotni
nowo
zarejestrowan
i (napływ)
w tys.
212,6
189,7
152,3
osoby
wyłączone z
ewidencji
(odpływ)
w tys.
167,4
42,6
29,0
oferty pracy w
tys.
34,5
• Bezdomność - w ujęciu socjologicznym to
problem społeczny (zjawisko społeczne),
charakteryzujący się brakiem miejsca
stałego zamieszkania (brakiem domu).
• Bezdomność w
ujęciu psychologicznym to kryzysowy
stan egzystencji osoby nie posiadającej
faktycznego miejsca zamieszkania,
pozbawionej środków niezbędnych do
zaspokojenia elementarnych potrzeb ,
trwale wykorzenionej ze środowiska w
wyniku rozpadu więzi społecznych i
akceptującej swoją rolę społeczną.
• Szacunki dotyczące liczby
bezdomnych w Polsce podaje
poniższa tabela:
Źródło informacji
Liczba bezdomnych
Raport NIK
18 000
Raport województw
17 500
Badania Akademii
Ekonomicznej w Poznaniu
Od 35 000 do 40 000
Opracowanie Rady Naczelnej
Polskiego Komitetu Pomocy
Społecznej
58 700
Dane Rządowego Centrum
Informatycznego PESEL
173 500
Dane MONAR-u
250 000
Badania instytutu
Socjologii Uniwersytetu
Wrocławskiego
500 000
Powody bezdomności według
materiałów rządowych
• rozpad rodziny
• eksmisja,
• powrót z zakładu karnego bez możliwości
zamieszkania,
• brak stałych dochodów,
• przemoc w rodzinie,
• brak tolerancji społecznej,
• uzależnienia,
• likwidacja hoteli pracowniczych,
• opuszczenie domu dziecka,
• powrót ze szpitala psychiatrycznego.
Ubóstwo
• Ocena ubóstwa zależy od przyjętych
kryteriów oceny:
• Ubóstwo relatywne (względne): Nadmierny
dystans między poziomem życia
poszczególnych grup ludności
• Ubóstwo absolutne: Jest to względnie
ujednolicona definicja o szerokim
zastosowaniu. Rodziny ubogie to takie,
które nie mogą sobie pozwolić na
zaspokojenie podstawowych potrzeb
życiowych.
Granice ubóstwa
• Za wyznaczanie granicy ubóstwa w Polsce
odpowiedzialny jest Instytut Pracy i Spraw
Socjalnych. Podstawą do wyznaczenia
granicy ubóstwa jest minimum egzystencji.
• Ustawowa granica ubóstwa to kwota, która
uprawnia do ubieganie się o przyznanie
świadczenia pieniężnego z systemu
pomocy społecznej
• Relatywna granica ubóstwa to 50%
średnich miesięcznych wydatków ogółu
gospodarstw domowych.
Zagrożenie Ubóstwem w Polsce
w latach 2000-2009
Granice ubóstwa w IV kwartale
2008 i 2009 r.
Granice
Ubóstwa
Gospodarstwa 1
osobowe
Gospodarstwa 4
osobowe
2008
2009
2008
2009
W zł.
Minimum
egzystencji
418
433
1129
1196
Ustawowa
granica
ubóstwa
477
477
1404
1404
Relatywna
a Ubóstwa
612
633
1676
1709
Kogo najbardziej dotyka
bieda?
• W 2009 roku 19% wszystkich
gospodarstw w których żyła co
najmniej jedna osoba bezrobotna
znajdowało się poniżej granicy
ubóstwa. Natomiast dla gospodarstw
nie posiadających osoby bezrobotnej
było to 7%.
• Na obniżenie się standardu życia
wpływa również: wykonywanie
niskopłatnej pracy (głównie
stanowiska robotnicze),
utrzymywanie się głównie z rent i
gospodarstw rolniczych,
wielodzietność, posiadanie w
gospodarstwie domowym osoby
niepełnosprawnej
Alkoholizm
Za bezrobociem idzie bieda,
spowodowana brakiem dochodów. W
końcu przychodzi frustracja i
załamanie prowadzące w efekcie do
alkoholizmu, który powoli, ale
regularnie prowadzi do coraz
większego ubóstwa.
• Można przyjąć, że alkoholizm dotyczy
ok. 1 mln ludzi w Polsce. Jeżeli weźmie
się pod uwagę rodziny alkoholików
otrzymujemy liczbę około 5 mln ludzi!
• Alkoholizm jest jednym z
najczęstszych problemów w polskim
społeczeństwie.
Spożycie alkoholu w litrach na jednego mieszkańca (wg.GUS)
Spożycie alkoholu w litrach na jednego mieszkańca (wg.GUS)
Lata
Spożycie w litrach na jednego mieszkańca
Wyroby
spirytusow
e (100%
alkoholu)
Wino i miody pitne
Wino i miody pitne
w przeliczeniu
na 100%
alkohol
Piw
o
Piwo w przeliczeniu
na 100% alkohol
199
2
3,5
7,6
0,91
38,
6
2,12
199
3
3,8
7,5
0,9
33
1,82
199
4
3,8
6,9
0,83
36,
4
2
199
5
3,5
6,8
0,82
39
2,15
199
6
2,9
10,3
1,24
42,
8
2,35
199
7
2,8
12,8
1,54
49,
8
2,74
199
8
2,4
13,7
1,64
54,
1
2,98
199
9
2,1
13,6
1,63
60,
1
3,31
200
0
2
12
1,44
66,
9
3,68
200
1
1,7
10,6
1,27
66,
5
3,66
200
2
1,7
11,2
1,34
70,
7
3,89
200
3
2,4
11,3
1,36
74,
8
4,1
200
5
2,5
8,6
1,03
80,
7
4,44
Struktura spożycia napojów
Struktura spożycia napojów
alkoholowych w procentach w latach
alkoholowych w procentach w latach
2000-2004
2000-2004
2000 rok
2001 rok
2002 rok
2003
rok
2004
rok
2005
rok
Wyroby
spirytusowe
28,30%
25,80%
24,50%
30,50%
30,20%
31,40%
Wino i miody
pitne
20,20%
19,20%
19,40%
17,30%
15,30%
12,90%
Piwo
51,50%
55,00%
56,10%
52,20%
54,50%
55,70%
Skutki alkoholizmu:
-rozpady rodzin,
-piraci drogowi,
-agresja, przemoc (również w
szkołach),
-praca pod wpływem alkoholu; często
przynosi tragiczne skutki, bezrobocie
- większa podatność do popełniania
przestępstw.
•
Ponad 90% uczniów klas pierwszych i ponad 96%
•
uczniów klas trzecich szkół ponadpodstawowych
•
przyznaje się do picia napojów alkoholowych.
•
68% 15-letnich chłopców i 54% 15-letnich
dziewcząt piło alkohol w ciągu ostatniego
miesiąca.
•
58% 15-latków i 43% 15-latek upiło się w ciągu
•
ostatniego roku.
•
39% 15-latków i 22% 15-latek upiło się w ciągu
•
ostatniego miesiąca.
Rozpowszechnienie picia
alkoholu wśród dzieci
i młodzieży
Narkomania
Narkomania to potoczne określenie
odnoszące się do zażywania wszelkiego
rodzaju środków chemicznych
wpływających na czynność mózgu.
Charakteryzuje się ona :
• głodem narkotycznym;
• przymusem zażywania środków
odurzających;
• chęcią zdobycia narkotyku za wszelką cenę.
Najczęściej zażywane narkotyki
Najczęściej zażywane narkotyki to:
- Konopie;
- Substancje wziewne;
- Amfetamina;
- LSD;
- Kokaina;
- Heroina;
- Ecstasy;
- Środki uspokajające i nasenne.
Skala problemu
Badania wskazują na to, że zażywanie
narkotyków jest szczególnie częste w
grupie wiekowej (16-24),po 34r.ż zdarza
się bardzo rzadko a po 45r.ż praktycznie
zanika. Warto zwrócić uwagę, że bardzo
modne staje się okazjonalne zażywanie.
Najczęściej chodzi tutaj o konopie
(marihuana, haszysz), rzadziej amfetamina
i inne.
Problemy związane z narkotykami
Zażywanie narkotyków najczęściej wiąże
się z uzależnieniem fizycznym i
psychicznym. Czasami ma to jednak dużo
poważniejsze konsekwencje, ponieważ
może doprowadzić do zgonów związanych
z przedawkowaniem albo do zarażenia
wirusem HIV.
Dostępność narkotyków
Narkotyki są w Polsce substancjami
zakazanymi. Zabronione jest ich
posiadanie, uprawa, nakłanianie do
zażywania, wprowadzanie do obrotu,
wyrób, przechowywanie narzędzi
służących do wyrobu oraz tranzyt.
Pomimo działań policji dostępność
narkotyków na nielegalnym rynku ciągle
jest duża.
Prostytucja
Prostytucja to świadczenie usług
seksualnych innym osobą związane z
pobieraniem za to pieniędzy bądź innych
korzyści. Osoba oferująca usługi seksualne
nazywana jest prostytutką a w przypadku
mężczyzn ( męską prostytutką).
Prostytucja w Polsce
Wraz z transformacją ustrojową nastąpił w
Polsce wzrost zjawiska. Zwiększała się
liczba agencji towarzyskich. W 2002 roku
liczba zarejestrowanych agencji wyniosła
750 co w stosunku do roku 1996 było
wzrostem o 400. Szacuje się, że w Polsce
usługi seksualne świadczy około 18-20tyś.
Osób a jak pokazują inne badania ta liczba
może wynosić nawet 120-150tyś.
Badania pokazują strukturę prostytucji w
Polsce. Prostytucją zajmują się:
- Panny (76%);
- Mężatki (14%);
- Rozwódki (10%).
Dla 67% badanych prostytutek było to jedyne
źródło dochodu a co ważne dużą część z nich
stanowiły studentki, które zarobione
pieniądze przeznaczają na naukę oraz
utrzymanie się.
Zróżnicowanie okresu prostytuowania
kształtuje się następująco:
- Powyżej 3 lat (20%);
- Od roku do 3 lat (43%);
- Do roku (17%) z tego okazjonalnie (9%);
Należy zaznaczyć, że prostytucja w Polsce nie
jest nielegalna. Zabronione są czyny
związane z prostytucją takie jak
stręczycielstwo i sutenerstwo.
Przestępczość
Przestępczość jest kolejnym
problemem życia społecznego.
Polacy uskarżają się na brak poczucia
bezpieczeństwa w państwie. Wzrost
przestępczości był po 1989 roku,
kiedy otwarcie kraju na świat
spowodowało napływ przestępczości
międzynarodowej.
• W 2008 r. Policja zarejestrowała
1.082.057 przestępstw.
• przestępstw o charakterze
kryminalnym, wykryto 735.218
• przestępstw o charakterze
gospodarczym odnotowano 135.305
• liczba przestępstw drogowych, która
wyniosła 167.984
Najniebezpieczniejsze
miasta w Polsce
1.Katowice
2.Wrocław
3.Poznań
4.Kraków
5.Gdańsk
6.Lublin
7.Szczecin
8.Opole
9.Łódź
10.Warszawa
Przestępczość w szkołach
Szkoły podstawowe i gimnazja były
miejscem 26 197 przestępstw (2010).
Dla porównania w latach wcześniejszych
dane te były następujące:
• 2004 - 17.275
• 2005 - 17.724
• 2006 - 19.067
• 2007 - 17.471
• 2008 - 19.443
• 2009 - 21.040
CZYNY ZABRONIONE
NIELETNICH
Korupcja
• Od 2001 roku na zlecenie Fundacji
im. Stefana Batorego realizowany
jest Program Przeciw Korupcji, w
ramach którego przeprowadzono całą
serię badań socjologicznych. Ich
celem było poznanie codziennych
doświadczeń korupcyjnych Polaków.
Zdaniem badanych przyczyny korupcji tkwią
w nas samych. Konkretne powody
łapownictwa wymieniane są najczęściej w
następującej kolejności:
• chęć bogacenia się,
• brak zasad moralnych i nieuczciwość,
• źle działająca i niesprawna administracja,
• zbyt wielka ilość niejasnych przepisów prawa,
• przyzwyczajenie do łapownictwa z czasów
poprzedniego systemu (PRL),
• powszechność łapownictwa we wszystkich
społeczeństwach i czasach,
• niedostatek niektórych towarów i usług.
•Koniec