D

D

iagnostyka

iagnostyka

fizjologiczna pacjentów

fizjologiczna pacjentów

po urazach rdzenia

po urazach rdzenia

kręgowego

kręgowego

.

.

Potrzeba diagnostyki

wysiłkowej u osób po urazach
rdzenia kr

ę

gowego wynika z

nast

ę

puj

ą

cych przesłanek:

- zmiana trybu

ż

ycia

SCI

związana z ci

ęż

kim urazem,

- mała aktywno

ść

ruchowa

spowodowana urazem obniża
wydolno

ść

fizyczn

ą

( 1 na 4

SCI

osi

ą

ga parametry

VO

2

2

max

. i inne cechy

funkcjonalne zbli

ż

one do normy

populacyjnej koniecznej dla tych
chorych do skutecznej
egzystencji,



W

W

wyniku hipokinezji towarzyszącej

wyniku hipokinezji towarzyszącej

chorobie obserwujemy znacznie szybciej

chorobie obserwujemy znacznie szybciej

niż w populacji ludzi zdrowych:

niż w populacji ludzi zdrowych:

-

-

schorzenia kr

schorzenia kr

ą

ą

żenia

żenia

,

,

-

-

hiperlipidemi

hiperlipidemi

ę

ę

,

,

- i

- i

nsulinoodporność

nsulinoodporność

,

,

-

-

spadek siły i wytrzymałości mi

spadek siły i wytrzymałości mi

ęś

ęś

ni

ni

,

,

-

-

otyło

otyło

ść

ść

brzuszn

brzuszn

ą

ą

i cukrzyc

i cukrzyc

ę

ę

.

.

Aby

Aby

SCI

SCI

ż

ż

yli dłużej musz

yli dłużej musz

ą

ą

koniecznie

koniecznie

osiągnąć odpowiedni poziom wydolno

osiągnąć odpowiedni poziom wydolno

ś

ś

ci

ci

fizycznej

fizycznej

.

.

Obniżenia wydolności

Obniżenia wydolności

populacji

populacji

SCI

SCI

wynika z tego

wynika z tego

że:

że:

-

-

40 % tych chorych ma

40 % tych chorych ma

ponad 45 lat

ponad 45 lat

,

,

-

-

1 na 4 żyje obecnie ponad

1 na 4 żyje obecnie ponad

20 lat po urazie

20 lat po urazie

.

.

Pacjenci ci potrzebują

Pacjenci ci potrzebują

określonego poziom

określonego poziom

wydolności do utrzymania

wydolności do utrzymania

odpowiedniej aktywności

odpowiedniej aktywności

ADL

ADL

.

.

 

 

Z

Z

godnie z

godnie z

International Standarts for

International Standarts for

Classification

Classification

of

of

SCI

SCI

opublikowaną

opublikowaną

przez

przez

Neurological

Neurological

Standards

Standards

Committee

Committee

w zakresie badań

w zakresie badań

wydolności i diagnostyki tej grupy

wydolności i diagnostyki tej grupy

chorych musimy pami

chorych musimy pami

ę

ę

tać,

tać,

ż

ż

e

e

wyst

wyst

ę

ę

puje:

puje:

-

-

obniżone

obniżone

BP, HR i CD

BP, HR i CD

na skutek

na skutek

ograniczenia kontroli

ograniczenia kontroli

parasympatycznej

parasympatycznej

,

,

-

-

wzrasta wydzielanie katecholamin

wzrasta wydzielanie katecholamin

,

,

-

-

przepływ krwi w kończynach dolnych

przepływ krwi w kończynach dolnych

spada o 50-67% na skutek zaburzeń

spada o 50-67% na skutek zaburzeń

pracy układu autonomicznego

pracy układu autonomicznego

,

,

-

-

 

 

wzrasta

wzrasta

TC, LDL-C

TC, LDL-C

a

a

spada

spada

wartość

wartość

HDL-C

HDL-C

,

,

-

-

 

 

zaburzenia

zaburzenia

termoregulacyjne

termoregulacyjne

,

,

-

-

 

 

zredukowana

zredukowana

g

g

ę

ę

sto

sto

ść

ść

ko

ko

ś

ś

ci

ci

poni

poni

ż

ż

ej

ej

uszkodzenia

uszkodzenia

rdzenia

rdzenia

.

.

Jacols P,

Jacols P,

Nash M; ”Exercise recommendations for

Nash M; ”Exercise recommendations for

individuals with SCI”

individuals with SCI”

,

,

Sports Med.34(11) 2004

Sports Med.34(11) 2004

.

.

Prowadzenia diagnostyki czynnościowej u

Prowadzenia diagnostyki czynnościowej u

pacjentów z

pacjentów z

SCI

SCI

powinno być prowadzone zgodne

powinno być prowadzone zgodne

z

z

ICF ( International Classification of Functioning)

ICF ( International Classification of Functioning)

w

w

g. przedstawionego schematu:

g. przedstawionego schematu:

Wybór sposobu

usprawniania
i metod
diagnostycznych

Rozpoznanie

Rozpoznanie

schorzenia

schorzenia

i potrzeb

i potrzeb

leczniczych pacjenta

leczniczych pacjenta

CYKL REHABILITACYJNY

Ocena

Ocena

skuteczności

skuteczności

rehabilitacji

rehabilitacji

Możliwości

Możliwości

rehabilitacji

rehabilitacji

z

z

uwzgl

uwzgl

ę

ę

dnieniem

dnieniem

c

c

zynników

zynników

modyfikuj

modyfikuj

ą

ą

cych

cych

i

i

limituj

limituj

ą

ą

cych

cych

Opracowanie planów

Opracowanie planów

st

st

osowania

osowania

interwencji

interwencji

koordynuj

koordynuj

ą

ą

cych

cych

Heerkens Y; Hendricks E; Oostendorp R. „ Assessment
instuments and the ICF in rehabilitation and physiotherapy“,
Rehabilitacja medyczna.Tom 10,nr 3, 2006.

Obciążenia wysiłkowe u

Obciążenia wysiłkowe u

pacjentów

pacjentów

z SCI

z SCI

nie powinny być

nie powinny być

stosowane jeśli:

stosowane jeśli:

-

-

 

 

Htc 25% poniżej normy

Htc 25% poniżej normy

,

,

-

-

 

 

Hb 8-10 g/Dl

Hb 8-10 g/Dl

,

,

-

-

 

 

o

o

bniżone BPs spoczynkowe

bniżone BPs spoczynkowe

o więcej niż 20 mmHg

o więcej niż 20 mmHg

,

,

-

-

 

 

w

w

zrost wysiłkowy

zrost wysiłkowy

B

B

PS > 250

PS > 250

mmHg

mmHg

a BPd > 120 mmHg

a BPd > 120 mmHg

,

,

-

-

 

 

r

r

óżnica HR w spoczynku i po

óżnica HR w spoczynku i po

zakończeniu

zakończeniu

ć

ć

wiczeń nie

wiczeń nie

przekracza 20 ud/min

przekracza 20 ud/min

.,

.,

-

-

 

 

g

g

orączka >37

orączka >37

,

,

7

7

o

o

C

C

,

,



-

-

 

 

g

g

likemia < 40 mg/dL lub >500 mg/dL

likemia < 40 mg/dL lub >500 mg/dL

,

,

-

-

 

 

c

c

zęstość oddechów > 30/min

zęstość oddechów > 30/min

.,

.,

-

-

 

 

z

z

aburzenia elektrolitowe

aburzenia elektrolitowe

,

,

-

-

 

 

s

s

padek temperatury ciała, nadmierne

padek temperatury ciała, nadmierne

pocenie, sinica obwodowa, nudności,

pocenie, sinica obwodowa, nudności,

bóle głowy

bóle głowy

,

,

-

-

 

 

c

c

horoba wie

horoba wie

ń

ń

cowa, kardiomiopatie,

cowa, kardiomiopatie,

wady zastawek, arytmie, obniżenie

wady zastawek, arytmie, obniżenie

frakcji wyrzutowej o 30%, zw

frakcji wyrzutowej o 30%, zw

ę

ę

żenie

żenie

t

t

ę

ę

tnic wieńcowych, podwyższona

tnic wieńcowych, podwyższona

leukocytoza, choroby zakaźne

leukocytoza, choroby zakaźne

,

,

- a

- a

naliza działania stosowanych leków

naliza działania stosowanych leków

.

.

DIAGNOSTYKA WYDOLNOŚCI

DIAGNOSTYKA WYDOLNOŚCI

PACJENTA

PACJENTA

Ocena możliwości funkcjonalnych

Ocena możliwości funkcjonalnych

pacjenta w oparciu o badania

pacjenta w oparciu o badania

wydolności

wydolności.

1 MET (3.5 ml tlenu \ kg\ min)

STAN PO OKRESIE HIPOKINEZJI .

BMR

MIERZONA W POZYCJI LEŻĄCEJ.

KONIECZNE ĆWICZENIA
IZOMETRYCZNE, PRZYŁÓŻKOWE
ZAPOBIEGAJĄCE NIEDOWŁADOM I
ODLEŻYNOM

.

.

2 MET ( 7 ml tlenu \ kg \ min)

2 MET ( 7 ml tlenu \ kg \ min)

POCZĄTKI REHABILITACJI SZPITALNEJ.

POCZĄTKI REHABILITACJI SZPITALNEJ.

ĆWICZENIA PRZYŁÓŻKOWE ,

ĆWICZENIA PRZYŁÓŻKOWE ,

WSPOMAGANA PIONIZACJA I

WSPOMAGANA PIONIZACJA I

KONTROLOWANA LOKOMOCJA W

KONTROLOWANA LOKOMOCJA W

OBRĘBIE POKOJU.

OBRĘBIE POKOJU.



4 MET (14 ml 0

4 MET (14 ml 0

2

2

\kg \ min )

\kg \ min )

GRANICZNY POZIOM WYDOLNOŚCI

GRANICZNY POZIOM WYDOLNOŚCI

UZYSKANY PODCZAS REHABILITACJI

UZYSKANY PODCZAS REHABILITACJI

SZPITALNEJ POZWALAJĄCY OPUŚCIĆ

SZPITALNEJ POZWALAJĄCY OPUŚCIĆ

SZPITAL. AKTYWNOŚĆ REKREACYJNA,

SZPITAL. AKTYWNOŚĆ REKREACYJNA,

PROSTE ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE I

PROSTE ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE I

OGÓLNOKONDYCYJNE.

OGÓLNOKONDYCYJNE.

6 MET lub mniej ( 21 ml O

6 MET lub mniej ( 21 ml O

2

2

\ kg \min )

\ kg \min )

GRANICA MOŻLIWOŚCI WYDOLNOŚCIOWYCH

GRANICA MOŻLIWOŚCI WYDOLNOŚCIOWYCH

PACJENTÓW KARDIOLOGICZNYCH . PONIŻEJ TEGO

PACJENTÓW KARDIOLOGICZNYCH . PONIŻEJ TEGO

PROGU MOGĄ WYSTĄPIĆ OBJAWY NIEWYDOLNOŚCI

PROGU MOGĄ WYSTĄPIĆ OBJAWY NIEWYDOLNOŚCI

KRĄŻENIA, BÓLE W KLATCE PIERSIOWEJ,

KRĄŻENIA, BÓLE W KLATCE PIERSIOWEJ,

DUSZNOŚĆ WYSIŁKOWA.

DUSZNOŚĆ WYSIŁKOWA.

4 – 7 MET (14-25 ml tlenu \ kg\ min)

4 – 7 MET (14-25 ml tlenu \ kg\ min)

PROGRAM REHABILITACJI

PROGRAM REHABILITACJI

DOMOWEJ Z OKRESOWĄ KONTROLĄ

DOMOWEJ Z OKRESOWĄ KONTROLĄ

FIZJOTERAPEUTY. MOŻLIWOŚĆ

FIZJOTERAPEUTY. MOŻLIWOŚĆ

PODJĘCIA PRACY

PODJĘCIA PRACY

ZAWODOWEJ BEZ ZNACZĄCEJ

ZAWODOWEJ BEZ ZNACZĄCEJ

KOMPONENTY PRACY FIZYCZNEJ.

KOMPONENTY PRACY FIZYCZNEJ.

8 –10 MET(

8 –10 MET(

28-35 ml tlenu \ kg \min)

28-35 ml tlenu \ kg \min)

PEŁNE MOŻLIWOŚCI

PEŁNE MOŻLIWOŚCI

ADL

ADL

I PRACY

I PRACY

ZAWODOWEJ BEZ OBAW O

ZAWODOWEJ BEZ OBAW O

NAWRÓT NIEWYDOLNOŚCI

NAWRÓT NIEWYDOLNOŚCI

KRĄŻENIOWEJ.

KRĄŻENIOWEJ.

STAN WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ

STAN WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ

POZWALAJĄCY NA UMIARKOWANY

POZWALAJĄCY NA UMIARKOWANY

WYSIŁEK FIZYCZNY

WYSIŁEK FIZYCZNY

.

.



10 –15 MET ( 35-52 ml O

10 –15 MET ( 35-52 ml O

2

2

\ kg \ min )

\ kg \ min )

NORMA WYSOKIEJ WYDOLNOŚCI

NORMA WYSOKIEJ WYDOLNOŚCI

FIZYCZNEJ. PACJENCI W PEŁNI

FIZYCZNEJ. PACJENCI W PEŁNI

WYDOLNI MOGĄCY PODEJMOWAĆ

WYDOLNI MOGĄCY PODEJMOWAĆ

PROGRAM BARDZO INTENSYWNEJ

PROGRAM BARDZO INTENSYWNEJ

REHABILITACJI FIZYCZNEJ.

REHABILITACJI FIZYCZNEJ.

MOŻLIWOŚCI PROWADZENIA

MOŻLIWOŚCI PROWADZENIA

DZIAŁALNOŚĆI ZAWODOWEJ LUB

DZIAŁALNOŚĆI ZAWODOWEJ LUB

REKREACYJNO-SPORTOWEJ O

REKREACYJNO-SPORTOWEJ O

DUŻEJ KOMPONENCIE PRACY

DUŻEJ KOMPONENCIE PRACY

FIZYCZNEJ.

FIZYCZNEJ.

WARTOŚĆ

WARTOŚĆ

VO

VO

2

2

max

max

. ml /

. ml /

kg / min. PARAPLEGIA

kg / min. PARAPLEGIA

(DAVIS)

(DAVIS)

kobiety

kobiety

mężczyźni

mężczyźni

I

I

NISKA

NISKA

< 5.4

< 5.4

<10.5

<10.5

II<

II<

ŚREDNIA

ŚREDNIA

5.4 - 16.2

5.4 - 16.2

10.5 - 21.9

10.5 - 21.9

III

III

ŚREDNIA

ŚREDNIA

16.7.1 - 27

16.7.1 - 27

22.0 - 33.4

22.0 - 33.4

IV >

IV >

ŚREDNIEJ

ŚREDNIEJ

27.2- 38.0

27.2- 38.0

33.5 - 44.9

33.5 - 44.9

V

V

WYSOKA

WYSOKA

> 38.0

> 38.0

>45.0

>45.0

WSKAŹNIKI FIZJOLOGICZNE TESTU

WSKAŹNIKI FIZJOLOGICZNE TESTU

WYSIŁKOWEGO PARAPLEGIKÓW

WYSIŁKOWEGO PARAPLEGIKÓW

O RÓŻNYM STOPNIU AKTYWNOŚCI

O RÓŻNYM STOPNIU AKTYWNOŚCI

FIZYCZNEJ

FIZYCZNEJ

PARAMETR

PARAMETR

AKTYWNI

AKTYWNI

NIEAKTYWNI

NIEAKTYWNI

MOC PRACY(W)

MOC PRACY(W)

97,1

97,1

61,7

61,7

CZAS WYS. min

CZAS WYS. min

13,3

13,3

9,9

9,9

HR max (w 6min)

HR max (w 6min)

181

181

183

183

VO

VO

2

2

max l/min

max l/min

2,24

2,24

1,56

1,56

VE max l/min

VE max l/min

105,6

105,6

68,8

68,8



POZIOM U.R. C-6 C7-8 Th2-8 L-1

POZIOM U.R. C-6 C7-8 Th2-8 L-1

Średnie 0.19 0.16 0.15 0.14

Średnie 0.19 0.16 0.15 0.14



SKUTECZNOŚĆ LOKOMOCJI W

PARAPLEGII OKREŚLONA

POPRZEZ

O.E.I.

O.E.I.



-

ORTHOPEDIC EFFICIENCY

ORTHOPEDIC EFFICIENCY

INDEX

INDEX

w ml TLENU /kg masy ciała /metr

w ml TLENU /kg masy ciała /metr

przebytego dystansu

przebytego dystansu

Zużycie O

Zużycie O

2

2

ml

ml

/kg/metr-OEI

/kg/metr-OEI

REAKCJA FIZJOLOGICZNE U

REAKCJA FIZJOLOGICZNE U

PACJENTÓW Z URAZAMI RDZENIA

PACJENTÓW Z URAZAMI RDZENIA

KRĘGOWEGO

KRĘGOWEGO

POCZĄTKOWY SPADEK MASY CIAŁA,

POCZĄTKOWY SPADEK MASY CIAŁA,

POTEM WZROST I ZASTĘPOWANIE

POTEM WZROST I ZASTĘPOWANIE

ATROFII MIEŚNI POPRZEZ ROZWÓJ

ATROFII MIEŚNI POPRZEZ ROZWÓJ

TKANKI ŁĄCZNEJ, TŁUSZCZOWEJ I WODY

TKANKI ŁĄCZNEJ, TŁUSZCZOWEJ I WODY

URAZ

URAZ

> Th-5

> Th-5

UPOŚLEDZA UNERWIENIE-

UPOŚLEDZA UNERWIENIE-

SYMPATYCZNE I SKURCZ ŻYŁ GÓRNEJ

SYMPATYCZNE I SKURCZ ŻYŁ GÓRNEJ

CZEŚCI CIAŁA,

CZEŚCI CIAŁA,

ZUŻYCIE W SPOCZYNKU

ZUŻYCIE W SPOCZYNKU

V0

V0

2

2

(TLEN) 2.8

(TLEN) 2.8

ml /kg / min (n-3.5)

ml /kg / min (n-3.5)

WZROST ILOŚCI WODY

WZROST ILOŚCI WODY

POZAKOMÓRKOWEJ.

POZAKOMÓRKOWEJ.

SPADEK

SPADEK

HDL-C

HDL-C

RYZYKO

RYZYKO

CHD

CHD

UTRUDNIONY POWRÓT ŻYLNY

UTRUDNIONY POWRÓT ŻYLNY

WYSOKOŚĆ USZKODZENIA RDZENIA

WYSOKOŚĆ USZKODZENIA RDZENIA

DECYDUJE O MOTORYCZNYCH

DECYDUJE O MOTORYCZNYCH

CZYNNOŚCIACH LOKOMOCYJNYCH

CZYNNOŚCIACH LOKOMOCYJNYCH

PACJENTÓW Z

PACJENTÓW Z

SCI

SCI

PACJENCI Z

PACJENCI Z

C6

C6

(TETRAPLEGIA)

(TETRAPLEGIA)

PORUSZAJĄ SIE WOLNIEJ:

PORUSZAJĄ SIE WOLNIEJ:

---O 25% NIŻ PACJENCI Z

---O 25% NIŻ PACJENCI Z

C 7-8

C 7-8

---O 46% NIŻ CHORZY Z

---O 46% NIŻ CHORZY Z

Th 2-8

Th 2-8

---O 48% NIŻ PARAPLEGICY Z

---O 48% NIŻ PARAPLEGICY Z

Th 10-

Th 10-

L1

L1

C6

C6

(TETRAPLEGIA) SZYBKOŚĆ

(TETRAPLEGIA) SZYBKOŚĆ

LOKOMOCJI STANOWI 50%(41 m /

LOKOMOCJI STANOWI 50%(41 m /

min) NORMY LOKOMOCYJNEJ

min) NORMY LOKOMOCYJNEJ

PORUSZANIA SIĘ NA WÓZKU LUB

PORUSZANIA SIĘ NA WÓZKU LUB

ZDROWEGO CHODU.

ZDROWEGO CHODU.



LOKOMOCJA W POZYCJI

LOKOMOCJA W POZYCJI

SPIONIZOWANEJ

SPIONIZOWANEJ

6-KROTNIE FIZJOLOGICZNIE

6-KROTNIE FIZJOLOGICZNIE

CIĘŻSZA NIŻ JAZDA NA WÓZKU

CIĘŻSZA NIŻ JAZDA NA WÓZKU

JEDNAK SKUTECZNIE POPRAWIA

JEDNAK SKUTECZNIE POPRAWIA

WYDOLNOŚĆ

WYDOLNOŚĆ

---UŻYCIE WÓZKA PRZY WYDATKU

---UŻYCIE WÓZKA PRZY WYDATKU

ENERGETYCZNYM

ENERGETYCZNYM

11-14 ml O

11-14 ml O

2

2

kg /

kg /

min

min

ZBLIŻONA DO NORMY CHODU

ZBLIŻONA DO NORMY CHODU

OSOBY ZDROWEJ

OSOBY ZDROWEJ

( PRĘDKOŚĆ 70-80 m /min)

( PRĘDKOŚĆ 70-80 m /min)

--- SPOCZYNEK

--- SPOCZYNEK

3.5 ml O

3.5 ml O

2

2

kg/min

kg/min

. - 1

. - 1

MET

MET

---W TRAKCIE TRENINGU PARAPLEGICY

---W TRAKCIE TRENINGU PARAPLEGICY

MOGĄ UZYSKAĆ WARTOŚĆ

MOGĄ UZYSKAĆ WARTOŚĆ

VO

VO

2

2

max.

max.

DO 1400 ml O

DO 1400 ml O

2

2

/ min.(norma

/ min.(norma

3000 ml)

3000 ml)

DIAGNOSTYKA KLINICZNA 

DIAGNOSTYKA KLINICZNA 

1.

1.

Określić pełny obraz

Określić pełny obraz

kliniczny pacjenta(stan

kliniczny pacjenta(stan

upośledzenia funkcji, metody

upośledzenia funkcji, metody

leczenia i rehabilitacji,

leczenia i rehabilitacji,

stosowane leki itp.)

stosowane leki itp.)

.

.

2.

2.

Informacje o

Informacje o

zwyczajach żywieniowych

zwyczajach żywieniowych

(sposobie

(sposobie

ż

ż

ycia, aktywno

ycia, aktywno

ść

ść

zawodowa, warunki rodzinne

zawodowa, warunki rodzinne

i domowe, stan materialny,

i domowe, stan materialny,

stan sprawności i zwyczaje

stan sprawności i zwyczaje

ruchowe przed chorobą

ruchowe przed chorobą).



3.

3.

Wydolność fizyczna (tlenowa

Wydolność fizyczna (tlenowa

jak i beztlenowa ), w zależności

jak i beztlenowa ), w zależności

od możliwo

od możliwo

ś

ś

ci może być

ci może być

mierzona różnymi testami-w tym

mierzona różnymi testami-w tym

po

po

ś

ś

rednimi. Odniesienie tych

rednimi. Odniesienie tych

danych do wskazań Towarzystwa

danych do wskazań Towarzystwa

Kardiologicznego

Kardiologicznego

kwalifikuj

kwalifikuj

ą

ą

cego możliwo

cego możliwo

ś

ś

ci

ci

kr

kr

ą

ą

żeniowe chorego.

żeniowe chorego.



4.

4.

E.K.G. wysiłkowe i

E.K.G. wysiłkowe i

badania

badania

morfologiczne krwi

morfologiczne krwi

wskazują na

wskazują na

brak przeciwwskazań do

brak przeciwwskazań do

wykonywania pracy fizycznej.

wykonywania pracy fizycznej.



5. Sił

5. Sił

ę

ę

i wytrzymało

i wytrzymało

ść

ść

mi

mi

ęś

ęś

niową

niową

zarówno w skurczu izotonicznym

zarówno w skurczu izotonicznym

jak i izometrycznym (MVC)

jak i izometrycznym (MVC)

.

.



Pacjenci z paraplegią najwydolniejsi,

Pacjenci z paraplegią najwydolniejsi,

jednak poziom uszkodzenia rdzenia

jednak poziom uszkodzenia rdzenia

nie ma wpływu na pozostałe badane

nie ma wpływu na pozostałe badane

parametry oraz ,że stan zdrowia

parametry oraz ,że stan zdrowia

zależy w tej grupie w głównej mierze

zależy w tej grupie w głównej mierze

od stanu ich wydolności fizycznej.

od stanu ich wydolności fizycznej.

Dallmeijer A; Van der Woude L,”

Dallmeijer A; Van der Woude L,”

Heal

Heal

h

h

related functional status in

related functional status in

men with SCI; relationship with

men with SCI; relationship with

lesion level and endurance capacity”

lesion level and endurance capacity”

,

,

Spinal Cord, 39 (11) 2001

Spinal Cord, 39 (11) 2001

.

.

Im wyższy poziom uszkodzenia rdzenia tym

Im wyższy poziom uszkodzenia rdzenia tym

niższa aktywność fizyczna ograniczone

niższa aktywność fizyczna ograniczone

możliwości funkcjonalne i bardziej obniżona

możliwości funkcjonalne i bardziej obniżona

wydolno

wydolno

ść

ść

fizyczna ( 1 na 4 paraplegików

fizyczna ( 1 na 4 paraplegików

podczas testu wydolno

podczas testu wydolno

ś

ś

ciowego

ciowego

V0

V0

2

2

max.

max.

osi

osi

ą

ą

ga wynik umożliwiaj

ga wynik umożliwiaj

ą

ą

cy w pełni aktywne

cy w pełni aktywne

ż

ż

ycie i uczestnictwo w rekreacji fizycznej.

ycie i uczestnictwo w rekreacji fizycznej.

Os

Os

oby z

oby z

SCI

SCI

na skutek obni

na skutek obni

ż

ż

onej aktywno

onej aktywno

ś

ś

ci

ci

fizycznej popadają w swoist

fizycznej popadają w swoist

ą

ą

„

„

secondary

secondary

disabilities”

disabilities”

.

.

 

 

Mark S; Nash D,- Cardiovascular Fitness after

Mark S; Nash D,- Cardiovascular Fitness after

Spinal Cord Injures.

Spinal Cord Injures.

Demos Medical Pub. Inc.

Demos Medical Pub. Inc.

2003

2003

W diagnostyce fizjologicznej o stanie

W diagnostyce fizjologicznej o stanie

zdrowia, wydolności fizycznej i

zdrowia, wydolności fizycznej i

zagrożeniach

zagrożeniach

CHD

CHD

ważne są obserwacje

ważne są obserwacje

profilu lipidowego chorych.

profilu lipidowego chorych.

Zbadano

Zbadano

profil lipidowy, insulinoodporność oraz

profil lipidowy, insulinoodporność oraz

wydolność

wydolność

(VO

(VO

2

2

max)

max)

w

w

grupach

grupach

po 6 paraplegików podczas treningu

po 6 paraplegików podczas treningu

;

;

-

-

1 godz.,

1 godz.,

3 x tyg. przez 2

3 x tyg. przez 2

miesiące:

miesiące:

- z intensywnością 70-80 HR max.

- z intensywnością 70-80 HR max.

i

i

40-50

40-50

HR max.

HR max.

Trening

Trening

f

f

izyczny znacz

izyczny znacz

ą

ą

co poprawił

co poprawił

wydolność badanych, lecz profil

wydolność badanych, lecz profil

lipidowy ( TC/HDL-C oraz TG )

lipidowy ( TC/HDL-C oraz TG )

znacz

znacz

ą

ą

co się obniżył tylko w grupie

co się obniżył tylko w grupie

ć

ć

wiczącej z wi

wiczącej z wi

ę

ę

kszą intensywnością

kszą intensywnością

.

.

De Grot P: Hjeltnes N i wsp. “ Effect of

De Grot P: Hjeltnes N i wsp. “ Effect of

training intensity on physical capacity,

training intensity on physical capacity,

lipid profile and insulin sensitivityin early

lipid profile and insulin sensitivityin early

rehabilitation on spinal cord injury”,Spinal

rehabilitation on spinal cord injury”,Spinal

Cord, 41(12) 2003

Cord, 41(12) 2003

.

.

 

 



Porównanie grupy paraplegików ( 5

Porównanie grupy paraplegików ( 5

badanych) i 7 osób zdrowych podczas

badanych) i 7 osób zdrowych podczas

treningu 12 tyg.

treningu 12 tyg.



Z intensywnością

Z intensywnością

65 % V0

65 % V0

2

2

max

max

. nie

. nie

zmienił istotnie poziomy

zmienił istotnie poziomy

TG, TCh, HDL-

TG, TCh, HDL-

C

C

, choć zwi

, choć zwi

ę

ę

kszyła się frakcja

kszyła się frakcja

HDL-C

HDL-C

u

u

SCI

SCI

.

.

Wartości spoczynkowe lipidów

Wartości spoczynkowe lipidów

były ni

były ni

ż

ż

sze w grupie zdrowych osób.

sze w grupie zdrowych osób.



El-Sayed M; Younesian A.”Lipid profiles are

El-Sayed M; Younesian A.”Lipid profiles are

influenced by arm cracing exercise and training

influenced by arm cracing exercise and training

with spinal cord injury” Spinal Cord 43(5) 2005

with spinal cord injury” Spinal Cord 43(5) 2005

.

.

Skuteczna lokomocja decyduje o

Skuteczna lokomocja decyduje o

egzystencji pacjentów z

egzystencji pacjentów z

SCI.

SCI.

Zbadano jej zale

Zbadano jej zale

ż

ż

no

no

ść

ść

od poziomu

od poziomu

uszkodzenia rdzenia u

uszkodzenia rdzenia u

178

178

pacjentów

pacjentów

podczas 6 miesięcznej

podczas 6 miesięcznej

rehabilitacji.

rehabilitacji.

Obserwowano:

Obserwowano:

-

-

Wolking Index for SCI (WISCI)

Wolking Index for SCI (WISCI)

ocena szybkości lokomocji (0-14

ocena szybkości lokomocji (0-14

m/sec)

m/sec)

,

,

-

-

Lower Extremity Motor Score

Lower Extremity Motor Score

(LEMS)

(LEMS)

–(0-10 m/sec)

–(0-10 m/sec)

.

.

Zaobserwowano istotną

Zaobserwowano istotną

zależno

zależno

ść

ść

pomiędzy skuteczną

pomiędzy skuteczną

lokomocją a poziomem uszkodzenia

lokomocją a poziomem uszkodzenia

rdzenia kr

rdzenia kr

ę

ę

gowego. W zmianach

gowego. W zmianach

tych wa

tych wa

ż

ż

n

n

ą

ą

rolę odgrywała

rolę odgrywała

osobnicza wydolno

osobnicza wydolno

ść

ść

badanych.

badanych.

Wirz M, van Hedel H I wsp. „ Musce force and

Wirz M, van Hedel H I wsp. „ Musce force and

gait

gait

performance: relationships after

performance: relationships after

spinal cord injury” Arch.Phys.Med.Reh.

spinal cord injury” Arch.Phys.Med.Reh.

67(9) 2006

67(9) 2006

.

.

Aktywno

Aktywno

ś

ś

Ć

Ć

fizyczna

fizyczna

SCI

SCI

poprawia

poprawia

wydolno

wydolno

ść

ść

pacjentów;

pacjentów;

12 tyg. ćwiczenia wytrzymałości

12 tyg. ćwiczenia wytrzymałości

lokomocyjnej na wózku ( 15 wysiłek

lokomocyjnej na wózku ( 15 wysiłek

maksymalny 2x dziennie)

maksymalny 2x dziennie)

spowodował szczególnie widoczne

spowodował szczególnie widoczne

efekty w pierwszych 2 tygodniach

efekty w pierwszych 2 tygodniach

obniżenia parametrów

obniżenia parametrów

krążeniowych o

krążeniowych o

10 % bez istotnych

10 % bez istotnych

zmian w wytrzymałości tlenowej

zmian w wytrzymałości tlenowej

.

.

Mukherjee G i wsp,- Physical fitness

Mukherjee G i wsp,- Physical fitness

tr

tr

ai

ai

ning for wheelchair ambulation

ning for wheelchair ambulation

by the arm crank propulation

by the arm crank propulation

technique.

technique.

Clinical Rehabilitaion, 15 (2), 2001

Clinical Rehabilitaion, 15 (2), 2001

.

.

 

Przegl

Przegl

ą

ą

d 65 prac opisujących wpływ

d 65 prac opisujących wpływ

aktywności fizycznej na wydolno

aktywności fizycznej na wydolno

ść

ść

SCI

SCI

wskazuje, że

wskazuje, że

ć

ć

wiczenia fizyczne powodują:

wiczenia fizyczne powodują:

popraw

popraw

ę

ę

profilu lipidowego

profilu lipidowego

, a

, a

daptację

daptację

nerwow

nerwow

ą

ą

i kr

i kr

ą

ą

żeniow

żeniow

ą

ą

do wysiłku

do wysiłku

,

,

wzrost

wzrost

oporu naczyniowego

oporu naczyniowego

TPR

TPR

,

,

skuteczniejsze

skuteczniejsze

wypełnianie lewej komory

wypełnianie lewej komory

,

,

regulacj

regulacj

ę

ę

wydzielania katecholamin

wydzielania katecholamin

,

,

obniżenie

obniżenie

zagrożenia osteoporoz

zagrożenia osteoporoz

ą

ą

,

,

popraw

popraw

ę

ę

siły

siły

mi

mi

ęś

ęś

ni i WPM.

ni i WPM.

Jednak trening kończyn górnych

Jednak trening kończyn górnych

fizjologicznie to:

fizjologicznie to:

-

-

obniżone

obniżone

SV i CD

SV i CD

o 10-30 % do

o 10-30 % do

normy

normy

zdrow

zdrow

ia

ia

-

-

wzrost

wzrost

HR i BP

HR i BP

-

-

V0

V0

2

2

max

max

. niższe o 30 % w stosunku

. niższe o 30 % w stosunku

do normy populacyjnej

do normy populacyjnej

 

 

Devillard X; Rimond D i wsp; “Effects

Devillard X; Rimond D i wsp; “Effects

of

of

training programs for spinal cord

training programs for spinal cord

injury”Ann.Readapt.Med.Phys. 5(6) 2007

injury”Ann.Readapt.Med.Phys. 5(6) 2007

.

.

 

 



Zastosowanie treningu interwałowego w

Zastosowanie treningu interwałowego w

grupie paraplegików przez ( 3 x w tygodniu

grupie paraplegików przez ( 3 x w tygodniu



30 min

30 min

.

.

wysiłek przez 1 miesi

wysiłek przez 1 miesi

ą

ą

c)

c)

spowodował wzrost tolerancji obci

spowodował wzrost tolerancji obci

ąż

ąż

e

e

ń

ń

pacjentów o

pacjentów o

27%,

27%,



wartość

wartość

VO

VO

2

2

max.o18

max.o18

%

%

oraz w kolejnych

oraz w kolejnych

fazach usprawniania fizycznego poprawę

fazach usprawniania fizycznego poprawę

reakcji kr

reakcji kr

ąż

ąż

eniowych

eniowych

.

.

 

 

Tordi N; Dugue B i WSP.

Tordi N; Dugue B i WSP.

„Interwal training

„Interwal training

program on the wheelchair for paraplegic

program on the wheelchair for paraplegic

subjects

subjects

Spinal Cord ,39 (10) 2001

Spinal Cord ,39 (10) 2001

.

.

Zakres urazu rdzenia wpływa

Zakres urazu rdzenia wpływa

istotnie na parametry funkcjonalne;

istotnie na parametry funkcjonalne;

37 chorych podzielono na

37 chorych podzielono na

4 podgrupy:

4 podgrupy:

1.

1.

C

C

5-C6

5-C6

wysoka tetraplegia -10

wysoka tetraplegia -10

osób

osób

.

.

2.

2.

C

C

6/7

6/7

niska tetraplegia - 9

niska tetraplegia - 9

osób

osób

.

.

3. Tetraplegia niecałkowita -

3. Tetraplegia niecałkowita -

7

7

osób

osób

.

.

4. Paraplegia 11

4. Paraplegia 11

osób

osób

.

.

Badano stan zdrowia poprzez

Badano stan zdrowia poprzez

pomiary wydolności fizycznej

pomiary wydolności fizycznej

(VO

(VO

2

2

max),

max),

mocy wysiłku, a tak

mocy wysiłku, a tak

ż

ż

e

e

parametry psychologiczne,

parametry psychologiczne,

socjologiczne i inne cechy fizyczne

socjologiczne i inne cechy fizyczne

w ramach zintegrowanego

w ramach zintegrowanego

Sickness

Sickness

Impact Profile

Impact Profile

.

.

PROBLEMY BADAWCZE Z

ZAKRESU FIZJOLOGII WYSIŁKU W
REHABILITACJI

.

1

.

Sprecyzować pojęcie

Sprecyzować pojęcie

wydolno

wydolno

ś

ś

ci fizycznej w

ci fizycznej w

odniesieniu do rehabilitacji

odniesieniu do rehabilitacji

(tolerancja wysiłku)

(tolerancja wysiłku)

.

.

2. Określić, jakie wskaźniki

2. Określić, jakie wskaźniki

wydolności są najbardziej

wydolności są najbardziej

diagnostyczne dla procesu

diagnostyczne dla procesu

rehabilitacji. Wykorzystać w

rehabilitacji. Wykorzystać w

diagnostyce

diagnostyce

bardziej precyzyjne wskaźniki

bardziej precyzyjne wskaźniki

wydolno

wydolno

ś

ś

ci

ci

(

(

progi metaboliczne,

progi metaboliczne,

Próg AT, zmiany równowagi

Próg AT, zmiany równowagi

kwasowo-zasadowej, poziom

kwasowo-zasadowej, poziom

substratów, zmiany elektrolitowe

substratów, zmiany elektrolitowe

wykorzystywane współcze

wykorzystywane współcze

ś

ś

nie w

nie w

diagnostyce wydolności w

diagnostyce wydolności w

sporcie)

sporcie)

.

.



3

3

. Dokonać próby określenia norm

. Dokonać próby określenia norm

wydolności fizycznej dla różnych schorzeń,

wydolności fizycznej dla różnych schorzeń,

wieku pacjentów, miejsca i okresu

wieku pacjentów, miejsca i okresu

rehabilitacji.

rehabilitacji.



4. Określić dolny stopień wydolności jako

4. Określić dolny stopień wydolności jako

stan graniczny oddzielaj

stan graniczny oddzielaj

ą

ą

cy stan zdrowie

cy stan zdrowie

-choroba.

-choroba.

5

5

. Opracować zakres korelacji pomiędzy

. Opracować zakres korelacji pomiędzy

wska

wska

ź

ź

nikami wydolności a skalą ADL I IADL

nikami wydolności a skalą ADL I IADL

dla osobniczej egzystencji i aktywności

dla osobniczej egzystencji i aktywności

zawodowej po powrocie do pracy. Ważne

zawodowej po powrocie do pracy. Ważne

kryterium w procesie przezawodowania

kryterium w procesie przezawodowania

pacjenta po przebytej chorobie i rehabilitacji.

pacjenta po przebytej chorobie i rehabilitacji.

6.

6.

Oceni

Oceni

ć

ć

, w jakim zakresie

, w jakim zakresie

choroba lub upośledzenie danej

choroba lub upośledzenie danej

funkcji wpływa na wydolno

funkcji wpływa na wydolno

ść

ść

.

.

Wpływ różnych okresów

Wpływ różnych okresów

hipokinezji na stan wydolno

hipokinezji na stan wydolno

ś

ś

ci.

ci.

7. Zbada

7. Zbada

ć

ć

, jaki rodzaj

, jaki rodzaj

ć

ć

wiczeń fizycznych w

wiczeń fizycznych w

rehabilitacji najskuteczniej

rehabilitacji najskuteczniej

poprawia WF.

poprawia WF.

8. Zbada

8. Zbada

ć

ć

, czy szpitalne

, czy szpitalne

badania kliniczne i laboratoryjne

badania kliniczne i laboratoryjne

mog

mog

ą

ą

by

by

ć

ć

wykorzystane do

wykorzystane do

prognozowania wydolności

prognozowania wydolności

pacjenta (korelacje pomi

pacjenta (korelacje pomi

ę

ę

dzy

dzy

wska

wska

ź

ź

nikami fizjologicznymi a

nikami fizjologicznymi a

biochemicznymi).

biochemicznymi).



9.

9.

Badać wnikliwiej, fizjologię zjawisk

Badać wnikliwiej, fizjologię zjawisk

odmiennych od norm populacyjnych

odmiennych od norm populacyjnych

wyst

wyst

ę

ę

pujących w rehabilitacji, takich jak:

pujących w rehabilitacji, takich jak:

wysoka aktywność - niskie V0

wysoka aktywność - niskie V0

2

2

max; wysoka

max; wysoka

aktywność fizyczna - schorzenia układu

aktywność fizyczna - schorzenia układu

kr

kr

ąż

ąż

enia; wysoki LDL-C - brak CHD;

enia; wysoki LDL-C - brak CHD;

nieodpowiednia dieta – niski poziom

nieodpowiednia dieta – niski poziom

cholesterolu; poprawa koordynacji

cholesterolu; poprawa koordynacji

mi

mi

ęś

ęś

niowej - pogarszanie wartości WPM.

niowej - pogarszanie wartości WPM.

10. Obserwować zależno

10. Obserwować zależno

ś

ś

ci pomiędzy:

ci pomiędzy:

długością życia a stanem wydolności; hipokinezja

długością życia a stanem wydolności; hipokinezja

-wydolno

-wydolno

ść

ść

; rodzaj choroby - stan wydolności;

; rodzaj choroby - stan wydolności;

czas rehabilitacji - stopie

czas rehabilitacji - stopie

ń wydolno

ń wydolno

ś

ś

ci.

ci.

Dziękuję za
uwagę.