Metodologia nauk

część 2

Dr Sabina Cisek

Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa
UJ

2012/2013

1

Treści merytoryczne przedmiotu [część 1]

1. Metodologia nauki i nauk (szczegółowa). Przedmiot, zakres, problematyka, kierunki
badań. Wskazanie, jakie ujęcie metodologii nauk obowiązuje w ramach zajęć.

2. Pojęcia nauki i naukowości. Czym różni się nauka od nie-nauki? Typologia nauk,
dziedziny i dyscypliny naukowe. (Przypomnienie, zebranie i rozszerzenie treści z
przedmiotu Naukoznawstwo – 2. rok s1st, stacjonarne i niestacjonarne)

3. Sposoby (metody) i uwarunkowania poznawania rzeczywistości w nauce. Wzajemne
relacje. Hierarchizacja – wedle poziomów ogólności (metoda nauki w ogóle, metoda
nauk przyrodniczych i metoda nauk społecznych, strategie badawcze, metody badań,
techniki i narzędzia badawcze). Typologia metod, w tym wedle etapów procesu
badawczego.

4. Na czym polega metoda naukowa – ogólnie? Założenia, wytyczne, cele,
postępowanie. Dwa źródła (metody?) prawomocnego poznania w nauce – obserwacja
(empiria) i rozumowanie. Problemy z empirią. (Przypomnienie, zebranie i rozszerzenie
treści z przedmiotu Naukoznawstwo – 2. rok s1st, stacjonarne i niestacjonarne).

4a. Najważniejsze typy rozumowań (wnioskowań) w nauce – dedukcja, indukcja i inne
– szczegółowa charakterystyka.

4b. Logika klasyczna w nauce – jako podstawa wnioskowań. Wybrane elementy.

5. Strategie lub podejścia badawcze w naukach społecznych – ilościowa, jakościowa i
„mieszana” (mixed methods).

2

Treści merytoryczne przedmiotu [część 2]

6. Typy badań (eksploracyjne, opisowe, wyjaśniające). Wybrane plany badawcze
bądź metody w naukach społecznych. Relacja do wymienionych strategii
badawczych.

7. Wybrane metody i techniki gromadzenia, porządkowania, analizowania,
syntetyzowania, wyciągania wniosków i przedstawiania wyników badań cudzych i
własnych. (Zebranie, uporządkowanie, poszerzenie umiejętności i wiedzy
zdobytych w ramach wcześniejszych zajęć w Instytucie Informacji Naukowej i
Bibliotekoznawstwa UJ, wyjście poza aspekty „instrumentalne”, wskazanie, jak
stosowanie odpowiednich metod przyczynia się do tworzenia uprawnionych
poglądów, tez i wiedzy uzasadnionej).

8. Jak opracować model albo teorię? Dwa podejścia – „teoria przed badaniami” i
„badania przed teorią”. Przydatne procedury i metody. Testowanie własnych
koncepcji i hipotez. Operacjonalizacja.

9. Podsumowanie 1: Proces badawczy. Projektowanie własnych badań.

10. Podsumowanie 2: Podstawy filozoficzne, „epistemologie” dyscyplin
naukowych, paradygmaty i metateorie. Jak założenia natury ogólnej wpływają na
badania (metodologie szczegółowe, ramy pojęciowe) poszczególnych dyscyplin?
Na przykładzie informatologii (nauki o informacji).

3

6. Typy badań
(eksploracyjne, opisowe,
wyjaśniające). Wybrane
plany badawcze bądź
metody w naukach
społecznych. Relacja do
wymienionych strategii
badawczych.

6. Typy badań
(eksploracyjne, opisowe,
wyjaśniające). Wybrane
plany badawcze bądź
metody w naukach
społecznych. Relacja do
wymienionych strategii
badawczych.

4

Typy badań – ze względu na cel



Eksploracyjne („rozpoznanie

terenu”, identyfikacja zagadnień
do zbadania etc.)



Opisowe („Jak jest?”)



Wyjaśniające



(Pilch, Bauman s. 22-23)

5

Co to znaczy „wyjaśnić”?
Co można wyjaśnić?



Co można wyjaśnić?



fakty, zdarzenia jednostkowe



prawa, prawidłowości, uogólnienia



Co można wyjaśnić?



coś niezwykłego, nieoczekiwanego



coś – wydawałoby się – oczywistego,

dobrze znanego

6

Co to znaczy „wyjaśnić”?
Rodzaje wyjaśniania



Podać prawo ogólniejsze

, pod które można

„podciągnąć” pojedyncze zdarzenie,
zjawisko etc. lub prawidłowość „niższego
rzędu” (Frankfort-Nachmias, Nachmias 2001,
s. 23-25) (Grobler 2008, s. 103-105)

◦

wyjaśnianie przez prawa (już znane albo nowe, właśnie
odkryte lub skonstruowane w celu wyjaśnienia)

◦

wyjaśnianie polega na podaniu generalizacji, hipotezy,
prawa, z których dane zdarzenie albo prawidłowość
wynika

7

Co to znaczy „wyjaśnić”?
Rodzaje wyjaśniania [cd.]



Odpowiedzieć na pytanie „Dlaczego?” czyli

podać

przyczynę

◦

Zawsze można znaleźć wiele przyczyn, która z nich jest ta
właściwą, „wyjaśnia”?



istotność przyczynowa i istotność statystyczna



przyczyny główne i uboczne



zależność wyjaśnienia przyczynowego od kontekstu (wyjaśnianie ma
charakter pragmatyczny, odbywa się w jakimś kontekście) (Grobler
2008, s. 106-120)



Odpowiedzieć na pytanie typu „Dlaczego P, a nie Q”?
(Grobler 2008, s. 115)



Odpowiedzieć na pytanie „Jak?”, „W jaki sposób?”

8

9

Rodzaje wyjaśniania –
genetyczne,

w tym poszukiwanie przyczyny



Przez

podanie genezy, historii, procesu rozwoju



Próba odpowiedzi na pytania „Dlaczego zaszło zdarzenie
A?”, „Jak doszło do zdarzenia A?”, „Jaka jest przyczyna
stanu A?”



Dwa aspekty

◦

śledzenie przemian cech, jakości, kształtu „samego” obiektu
badań

◦

„wyłowienie z materii historycznej zdarzeń, faktów,
warunków, które były ‘przyczynami’ przemian oraz ukazanie
ich sprawczej, przyczynowej roli w przemianach, w
‘stawaniu się’ przedmiotu naszych badań” (Pilch, Bauman
2001, s. 29)



Uwaga

◦

To, że dwa zjawiska współwystępują (istnieje korelacja) nie
musi zawsze oznaczać, że jedno z nich jest przyczyną
drugiego

◦

To, że jedno zdarzenie jest wcześniejsze niż drugie także nie
musi zawsze oznaczać, iż jest jego przyczyną

10

Rodzaje wyjaśniania – funkcjonalne,
intencjonalne, teleologiczne



Funkcjonalne – przez podanie

funkcji

, jakie coś

pełni w przyrodzie, społeczeństwie, strukturze,
życiu człowieka etc.

◦

zależności funkcjonalne odpowiadają na pytanie „Jak?”,
„Jak zjawisko A wpływa na zjawisko B?”



Intencjonalne – przez podanie

intencji

,

zamiarów

(ludzi)



Teleologiczne – przez

cel

, próba odpowiedzi na

pytanie „Po co?”

◦

polega na poszukiwaniu celu, do jakiego zmierza jakiś
proces lub jakiemu służy określone zdarzenie

11

Wiedzotwórczy charakter
wyjaśniania



W dydaktyce, w życiu codziennym
wyjaśniany z reguły nieznane przez
znane



W nauce – wyjaśniamy znane przez
nieznane, albo wręcz nieznane przez
nieznane

◦

Na przykład wyjaśniamy zachowania
informacyjne użytkowników (które widać) za
pomocą powodujących je potrzeb
informacyjnych, których nikt jak dotąd nie
widział 

12

Metoda analizy i krytyki
piśmiennictwa (Critical
literature review)



Cisek, Sabina (2010). Metoda

analizy i krytyki piśmiennictwa w
nauce o informacji i
bibliotekoznawstwie w XXI wieku.
Przegląd Biblioteczny, R.78 z.3, s.
273-284.



Dostęp w Bibliologicznej Bibliotece Cyfrowej

http://

bbc.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=489&dirids
=1

Metody jakościowe



Sampling – dobór obiektów / przypadków /
zjawisk do zbadania



Na jakiej zasadzie wybieramy?

Celowy

lub

teoretyczny

dobór próby



Trzeba uzasadnić



dlaczego wybieramy te a nie inne zjawisko,

przypadek, sytuację, środowisko, zdarzenie etc.



czy – i jeżeli tak –

dlaczego

mamy prawo

tworzyć uogólnienia na podstawie wybranych
przypadków

13

Metody jakościowe

Badanie w działaniu (Action
research)



Wilson, Tom D. (1982). Nowy

paradygmat badań w dziedzinie
informacji naukowej: badanie przez
działanie. Zagadnienia Informacji
Naukowej 1982 nr 1 (40), s. 57-74.



Dostęp w Bibliologicznej Bibliotece

Cyfrowej

http://

bbc.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=161&di
rids=1

14

Metody jakościowe

Metoda delficka (Delphi method)



Cisek, Sabina (2009). Metoda delficka w
badaniach nauki o informacji i
bibliotekoznawstwa w XXI wieku. Zagadnienia
Informacji Naukowej nr 1 (93), s. 25-32.



Dostęp w Bibliologicznej Bibliotece Cyfrowej

http://

bbc.uw.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=586



Zobacz też



http

://methodologyphilosophyinfoscience.blogspot.
com/search/label/delphi%20method%20%28metoda%
20delficka%29

15

Metody jakościowe

Metoda etnograficzna
(Ethnography)



Kruszewski, Tomasz (2008). Etnografia i
jej wybrane zastosowania w badaniach
bibliologicznych. Przegląd Biblioteczny,
R. 76 z. 3, s. 405-417.



Dostęp w Bibliologicznej Bibliotece Cyfrowej

http://bbc.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=445

16

Metody jakościowe

Metoda Sense-Making



Cisek, Sabina (2008). Badanie zachowań
informacyjnych użytkowników bibliotek:
metodologia Sense-Making. W: Biblioteka:
klucz do sukcesu użytkowników. Red.
Maria Kocójowa. Kraków: IINiB UJ.
http://eprints.rclis.org/handle/10760/137
08

,

http://www-old.inib.uj.edu.pl/wyd_iinb/s3_
z5/cisek-n.pdf

17

Metody jakościowe

Studium przypadku (Case study)



http://

www.slideshare.net/sabinacisek/metoda-studium-pr
zypadku-w-badaniach-kultury-informacyjnej-final



Głowacka, Ewa (1986). Metoda „case study” w
badaniach i dydaktyce bibliotekoznawstwa i
informacji naukowej. Przegląd Biblioteczny nr 1, s.
25-32.



Dostęp w Bibliologicznej Bibliotece Cyfrowej

http://bbc.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=336&dirids=1

18

7. Wybrane metody i techniki
gromadzenia, porządkowania,
analizowania, syntetyzowania, wyciągania
wniosków i przedstawiania wyników
badań cudzych i własnych. (Zebranie,
uporządkowanie, poszerzenie
umiejętności i wiedzy zdobytych w
ramach wcześniejszych zajęć w Instytucie
Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa
UJ, wyjście poza aspekty
„instrumentalne”, wskazanie, jak
stosowanie odpowiednich metod
przyczynia się do tworzenia uprawnionych
poglądów, tez i wiedzy uzasadnionej).

7. Wybrane metody i techniki
gromadzenia, porządkowania,
analizowania, syntetyzowania, wyciągania
wniosków i przedstawiania wyników
badań cudzych i własnych. (Zebranie,
uporządkowanie, poszerzenie
umiejętności i wiedzy zdobytych w
ramach wcześniejszych zajęć w Instytucie
Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa
UJ, wyjście poza aspekty
„instrumentalne”, wskazanie, jak
stosowanie odpowiednich metod
przyczynia się do tworzenia uprawnionych
poglądów, tez i wiedzy uzasadnionej).

19

Sposoby / techniki / źródła gromadzenia
danych empirycznych w badaniach
jakościowych (wg Silverman 2010 i innych)



Ankiety



Dane wizualne (pochodzące z nagrań)



Grupy fokusowe



Eksperymenty



Notatki terenowe (pochodzące z

obserwacji

, z etnografii jako

metody)



Teksty, czyli istniejące lub tworzone na prośbę badacza
dokumenty piśmiennicze, oficjalne i inne (blogi, dzienniki,
pamiętniki, video-pamiętniki itp.)



Transkrypcje, czyli spisane nagrania audio lub wideo



Wywiady

20

Dwie główne techniki / metody gromadzenia
danych empirycznych w badaniach jakościowych



Obserwacja

◦

Etnografia (obserwacja etnograficzna)

◦

Nagrania audio i video

◦

Obserwacja uczestnicząca

◦

…



Wywiad jakościowy, otwarty wywiad pogłębiony

◦

Wywiad grupowy (dyskusja grupowa, grupa fokusowa, zogniskowany
wywiad grupowy)

◦

Wywiad narracyjny



Narracyjny wywiad ekspercki



Wywiad autobiograficzno-narracyjny

◦

Wywiad skoncentrowany na problemie

◦

Wywiad swobodny

◦

Wywiad recepcyjny

◦

Wywiad Sense-Making



(Cisek, 2008;

Konecki

, 2000; Pilch, Bauman, 2001, s. 318-343;

P

rzastek-Samokowa, 2004)

21

Rodzaje danych empirycznych
w badaniach jakościowych



Ze względu na sposób i zakres ingerencji badacza w
środowisko badane możemy wyróżnić:

◦

dane niewywołane

(naturally occuring data), występujące

„naturalnie”, tj. bez interwencji badacza, „dane, mające źródło w
sytuacjach, które pozostają niezależne od interwencji badacza”
(Silverman 2010, s. 433). Dane takie można uzyskać poprzez
nagrania audio i wideo, są także zawarte w istniejących
dokumentach (tekstach, np. regulaminach albo zarządzeniach
itp.),

◦

dane wywołane

, sprowokowane, tj. powstające w wyniki

interwencji badacza, w „sztucznych” sytuacjach badawczych,
„takich jak wywiady, eksperymenty, grupy fokusowe lub
kwestionariusze sondażowe” (Silverman 2010, s. 161)

22

Kiedy należy przestać
gromadzić dane?



Skąd wiemy, że mamy już zebrany

odpowiedni materiał empiryczny, na
podstawie którego można uczciwie
wyciągać trafne i rzetelne wnioski?



Nasycenie teoretyczne (theoretical

saturation, data saturation)

23

Jakościowe metody analizy danych
i tworzenia teorii

Metoda teorii ugruntowanej



Cisek, Sabina (2007). Teoria ugruntowana w nauce o informacji
– wybrane aspekty. W: Próchnicka, Maria; Korycińska-Huras,
Agnieszka (red.). Między przeszłością a przyszłością. Książka,
biblioteka, informacja naukowa – funkcje społeczne na
przestrzeni dziejów. Kraków: Wydawnictwo UJ, s. 233-239.



Konecki, Krzysztof Tomasz (2000). Studia z metodologii badań
jakościowych. Teoria ugruntowana.



Dostęp do fragmentów na stronie

http://qsr.webd.pl/KKonecki/publikacje/publikacja2.html/



Wiorogórska, Zuzanna (2012). Teoria ugruntowana i jej wybrane
zastosowania w badaniach z zakresu informacji naukowej i
bibliotekoznawstwa. Przegląd Biblioteczny R. 80 nr 1.

24

8. Jak opracować model albo
teorię? Dwa podejścia –
„teoria przed badaniami” i
„badania przed teorią”.
Przydatne procedury i
metody. Testowanie
własnych koncepcji i
hipotez. Operacjonalizacja.

8. Jak opracować model albo
teorię? Dwa podejścia –
„teoria przed badaniami” i
„badania przed teorią”.
Przydatne procedury i
metody. Testowanie
własnych koncepcji i
hipotez. Operacjonalizacja.

25

Zobacz



Slajdy dotyczące metody nauk

empirycznych w prezentacji

„Metodologia nauk część 1”

– od

„Metoda nauk empirycznych – dwa
warianty”



Metoda indukcyjna



Metoda hipotetyczno-dedukcyjna



Slajdy dotyczące operacjonalizacji

26

27

Co to jest operacjonalizacja?



Terminy teoretyczne i obserwacyjne, zdania
teoretyczne (hipotezy, prawa) i zdania obserwacyjne,

definicje operacyjne

(Frankfort-Nachmias, Nachmias,

2001, s. 44-51)



„Operacjonalizacja (ang. operationalization) – proces
przekształcania abstrakcyjnych pojęć, dotyczących
przedmiotu badania, w konkretne wskaźniki i zmienne,
dające się zmierzyć empirycznie. Operacjonalizacja
pojęcia „dobrobyt społeczny” może polegać na
ustaleniu wskaźników, które zdaniem badaczy dotyczą
tego pojęcia i są mierzalne w praktyczny sposób, tak
jak produkt krajowy brutto, stopa bezrobocia, średnie
zarobki, wartość posiadanych oszczędności, wydatki na
kulturę i rozrywkę itd.”

http://dobrebadania.pl/slownik-badawczy.html?b=baz
a&szczegolowo=406

(odczyt 29.11.2009)

◦

Zobacz też

http://www.calculemus.org/lect/08metod/3-indukcja.pdf

28

Co to jest operacjonalizacja?
[cd.]

Wikipedia

http://pl.wikipedia.org/wiki/Operacjonalizacja_proble
mu_badawczego

(odczyt 28.11.2009)

„Operacjonalizacja problemu badawczego jest

najobszerniejszym etapem przygotowania badań.

Obejmuje ona następujące kroki:

◦

rozstrzygnięcia dotyczące pojęć i ich zdefiniowania

◦

dobór i zdefiniowanie wskaźników i zmiennych

◦

wskazanie zbiorowości, w której będą realizowane badania
i dokonanie w niej zwiadu terenowego

◦

decyzja co do wykorzystywanych metod i technik
badawczych i wybór bazy źródłowej

◦

decyzja co do zasady analizy uzyskanego materiału
empirycznego

Operacjonalizacja jest bardzo ważną częścią procesu

badawczego. Podjęte w jej ramach decyzje
bezpośrednio rzutować będą na wyniki badań.”

9. Podsumowanie 1:
Proces badawczy.
Projektowanie własnych
badań

9. Podsumowanie 1:
Proces badawczy.
Projektowanie własnych
badań

29

Etapy badania naukowego, fazy
procesu badawczego



I. Postawienie pytania badawczego, ogólne
sformułowanie problemu (najczęściej w metodologii
jakościowej, badaniach idiograficznych) albo hipotezy
(najczęściej w metodologii ilościowej, badaniach
nomologicznych)



pytanie musi być sformułowane serio, zasadnie,
rozstrzygalnie, w niektórych badaniach – precyzyjnie
(badania z hipotezą), w niektórych – niekoniecznie
(doprecyzowanie nastąpi w dalszych etapach badania)



zagadnienie naukowe może mieć charakter teoretyczny lub
stosowany, przedmiotowy, konceptualny lub
metodologiczny

30

Etapy badania naukowego … [cd.]



II. Operacjonalizacja zagadnienia badawczego



zob. slajdy dotyczące operacjonalizacji



wybór metodologii (ilościowa, jakościowa,
mieszana) i strategii badań (badania przed teorią,
teoria przed badaniami), metod oraz technik
badawczych



sampling – czyli wybór wycinka rzeczywistości lub
obiektów do zbadania



jednego lub niewielu przypadków reprezentujących samych
siebie lub jakąś zbiorowość (w metodologii jakościowej)



próby (celowej, losowej) reprezentującej całą badaną
populację, zbiorowość (w metodologii ilościowej)

31

Etapy badania naukowego … [cd.]



III. Gromadzenie materiału empirycznego – różne
metody / techniki / źródła



analiza i krytyka piśmiennictwa



dane empiryczne

niewywołane

, np. pochodzące z istniejących

dokumentów albo obserwacji nieuczestniczącej



dane empiryczne

wywołane

, np. pochodzące z

eksperymentów, obserwacji uczestniczącej – po części,
wywiadów



Uwaga – w metodologii jakościowej

gromadzenie

i

analiza

danych empirycznych, a także tworzenie

kategorii

i

formułowanie

uogólnień

bardzo często „przeplatają się” ze

sobą, współwystępują od początku danego przedsięwzięcia
badawczego

32

Etapy badania naukowego … [cd.]



IV. Analiza i interpretacja materiału empirycznego
– próba odpowiedzi na pytanie badawcze –

różne

możliwości

w zależności od celu, charakteru i

typu prowadzonych badań

◦

potwierdzenie albo obalenie hipotezy

◦

rozwiązanie (a właściwie iteracyjne rozwiązywanie)
problemu praktycznego, np. w badaniach w działaniu

◦

sformułowanie prawidłowości, uogólnienia albo
wysunięcie hipotezy

◦

uzasadnienie zdania wcześniej niepewnego (normy,
oceny, twierdzenia)

◦

zaprojektowanie konstrukcji

33

Etapy badania naukowego … [cd.]



V. Rozstrzyganie wartości proponowanego
rozwiązania

◦

analiza logiczna (poprawność formalna, prostota,
spójność wewnętrzna i powiązania z dotychczasową
wiedzą)

◦

testowanie empiryczne (potwierdzanie, falsyfikowanie)



VI. Stworzenie koncepcji, modelu, teorii

◦

(Hajduk, 2001, s. 198-201), (Kamiński, 1992, s. 203-
205), (Nowak, 1985, s. 26-27, 30-37), (Silverman, 2008)
i wiele inne

34

10. Podsumowanie 2: Podstawy
filozoficzne, „epistemologie”
dyscyplin naukowych,
paradygmaty i metateorie. Jak
założenia natury ogólnej
wpływają na badania
(metodologie szczegółowe,
ramy pojęciowe)
poszczególnych dyscyplin? Na
przykładzie informatologii (nauki
o informacji)

10. Podsumowanie 2: Podstawy
filozoficzne, „epistemologie”
dyscyplin naukowych,
paradygmaty i metateorie. Jak
założenia natury ogólnej
wpływają na badania
(metodologie szczegółowe,
ramy pojęciowe)
poszczególnych dyscyplin? Na
przykładzie informatologii (nauki
o informacji)

35

Bibliografia

Bibliografia

36

Bibliografia



Ajdukiewicz, Kazimierz (1983). Zagadnienia i kierunki filozofii. Warszawa: Czytelnik.



Blackburn, Simon (1997). Oksfordzki słownik filozoficzny. Warszawa: Wydawnictwo „Książka i
Wiedza”.



Bobrowski, Ireneusz (1998). Zaproszenie do językoznawstwa. Kraków: Wydawnictwo Instytutu
Języka Polskiego PAN.



Bocheński, Józef M. (1992). Współczesne metody myślenia. Poznań: „W drodze” Wydawnictwo
Polskiej Prowincji Dominikanów.



Bronk, Andrzej (1992). Wielość nauk i jedność nauki (Stanisława Kamińskiego opcje
metodologiczne). W: Kamiński, Stanisław. Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk.
Wydanie IV poprawione. Lublin: KUL, s. 345-370.



Cisek, Sabina (2007). Teoria ugruntowana w nauce o informacji – wybrane aspekty. W: Próchnicka,
M.; Korycińska-Huras, A. (red.). Między przeszłością a przyszłością. Książka, biblioteka, informacja
naukowa – funkcje społeczne na przestrzeni dziejów. Kraków: Wydaw. UJ, s. 233-239.



Cisek, Sabina (2008). Badanie zachowań informacyjnych użytkowników bibliotek: metodologia
Sense-Making. W: Kocójowa, M. (red.). Biblioteka: klucz do sukcesu użytkowników. [CD-ROM].
Kraków: Instytut INiB UJ. Dostępny także online:

http://hdl.handle.net/10760/13708



Cisek, Sabina (2009). Metoda delficka w badaniach nauki o informacji i bibliotekoznawstwa w XXI
wieku. Zagadnienia Informacji Naukowej nr 1 (93), s. 25-32.



Cisek, Sabina (2009). Metodologia badań użytkowników informacji w XXI wieku w świetle
anglojęzycznej literatury przedmiotu. Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej 2009 nr 4
s. 3-11.



Cisek, Sabina (2010). Metoda analizy i krytyki piśmiennictwa w nauce o informacji i
bibliotekoznawstwie w XXI wieku. Przegląd Biblioteczny t. 78 nr 3, s. 273-284.

37

Bibliografia [cd.]



Cisek, Sabina (2010). Metodologia mieszana w badaniach nauki o informacji i
bibliotekoznawstwa. W: Kocójowa, Maria (red.). Biblioteki, informacja, książka:
interdyscyplinarne badania i praktyka w 21. wieku. [CD-ROM]. Kraków: Instytut Informacji
Naukowej i Bibliotekoznawstwa UJ. Dostęp także online:

http://eprints.rclis.org/handle/10760/15393



Dobrodziej, Piotr (2012). Słownik badawczy.

http://

dobrebadania.pl/slownik-badawczy.html



Frankfort-Nachmias, Chava; Nachmias, David (2001). Metody badawcze w naukach
społecznych. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo s.c.



Głowacka, Ewa (1986). Metoda „case study” w badaniach i dydaktyce bibliotekoznawstwa i
informacji naukowej. Przegląd Biblioteczny nr 1, s. 25-32. Dostęp także w Bibliologicznej
Bibliotece Cyfrowej

http://

bbc.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=336&dirids=1



Grobler, Adam (2008). Metodologia nauk. Kraków: Wydawnictwo Aureus, Wydawnictwo Znak.



Hajduk, Zygmunt (2001). Ogólna metodologia nauk. Wydanie II zmienione. Lublin: KUL.



Kamiński, Stanisław (1992). Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk. Wydanie IV
poprawione. Lublin: KUL.



Kołakowski, Leszek (2000). Neutralność i wartości akademickie. W: Tenże, Moje słuszne poglądy
na wszystko. Kraków: Wydawnictwo Znak, s. 137-155.



Konecki, Krzysztof Tomasz (2000). Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria
ugruntowana [podrozdziały 8.2. Wywiad swobodny, 8.3. Wywiad narracyjny, 8.4. Wywiad
grupowy].

http://qsr.webd.pl/KKonecki/publikacje/publikacja2.html/

 



Krajewski, Władysław (1998). Prawa nauki. Przegląd zagadnień metodologicznych i
filozoficznych. Wydanie drugie poprawione. Warszawa: Wydawnictwo „Książka i Wiedza”.



Marciszewski, Witold (2007). Zestawienie wybranych pojęć kluczowych metodologii nauk.

http://www.calculemus.org/lect/08metod/6-zestawienie.html

38

Bibliografia [cd.]



Nowak, Stefan (1985). Metodologia badań społecznych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Naukowe.



Pilch, Tadeusz, Bauman, Teresa (2001). Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe.
Wydanie drugie poprawione i rozszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.



Przastek-Samokowa, Maria (2004). Rozmowa na temat, czyli wywiad jako narzędzie komunikacji z
użytkownikiem. W: Społeczeństwo informacyjne i jego technologie. Pod red. Barbary Sosińskiej-Kalaty oraz
Katarzyny Materskiej i Wiesława Glińskiego. Warszawa: Wydawnictwo SBP.

http://bbc.uw.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=41&dirds=1&tab=1

, 

http://

bbc.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=41&dirids=1



Sady, Wojciech (2002 – ). Dzieje religii, filozofii i nauki.

http://sady.up.krakow.pl

/



Silverman, David (2010). Prowadzenie badań jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.



Sosińska-Kalata, Barbara (2002). Klasyfikacja. Struktury organizacji wiedzy, piśmiennictwa i zasobów
informacyjnych. Warszawa: Wydawnictwo SBP.



Szaniawski, Klemens (1994a). Kilka uwag o filozofii nauki. W: Tenże, O nauce, rozumowaniu i wartościach.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 48-54.



Szaniawski, Klemens (1994b). Metoda i twórczość w nauce. W: Tenże, O nauce, rozumowaniu i wartościach.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 68-76.



Szaniawski, Klemens (1994c). O obiektywności nauki. W: Tenże, O nauce, rozumowaniu i wartościach.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 8-17.



Tavris, Carol; Wade, Carole (1999). Psychologia. Podejścia oraz koncepcje. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo,
s. 30-35.



Wiorogórska, Zuzanna (2012). Teoria ugruntowana i jej wybrane zastosowania w badaniach z zakresu
informacji naukowej i bibliotekoznawstwa. Przegląd Biblioteczny R. 80 nr 1.



Dodatkowe publikacje związane z filozofią i metodologią można znaleźć poprzez blog Methodology and
Philosophy of (LIS) Information Science.

http://methodologyphilosophyinfoscience.blogspot.com/

39