10 www.gazetapodatkowa.pl
RACHUNKOWOR
Ć DLA KAŻDEGO
Badanie rocznego sprawozdania finansowego
elem badania rocznego sprawozdania finansowego jest wydanie przez biegłego rewi- - jest lub był w ostatnich 3 latach przedstawicielem prawnym (pełnomocnikiem), człon-
Cdenta opinii wraz z raportem o tym, czy sprawozdanie finansowe jest prawidłowe, rze- kiem organów nadzorczych bądx
zarządzających lub pracownikiem jednostki, albo jed-
telnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową, jak też wynik finansowy badanej
nostki z nią stowarzyszonej, dominującej, zależnej lub współzależnej,
jednostki (art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 29 wrzeS
nia 1994 r. o rachunkowoS
ci  Dz. U. z 2002 r. - w ostatnich 3 latach uczestniczył w prowadzeniu ksiąg rachunkowych sporządzaniu spra-
nr 76, poz. 694 ze zm.).
wozdania finansowego, stanowiącego przedmiot badania,
Ustawa o rachunkowoS
ci szczegółowo okreS
la wymogi, jakie powinna spełniać opinia. - osiągnął chociażby w jednym roku w ciągu ostatnich 5 lat co najmniej 50% przychodu
Powinna ona w szczególnoS
ci stwierdzać, czy zbadane sprawozdanie finansowe zostało
rocznego z tytułu S
wiadczenia usług na rzecz danej jednostki, jednostki wobec niej domi-
sporządzone na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych, czy istnieją za-
nującej lub jednostek z nią stowarzyszonych, jednostek od niej zależnych lub współza-
grożenia dla kontynuacji działalnoS
ci. W odniesieniu do sprawozdania z działalnoS
ci jed-
leżnych. Nie dotyczy to pierwszego roku działalnoS
ci biegłego rewidenta,
nostki opinia powinna stwierdzać, czy informacje zawarte w tym sprawozdaniu są zgodne
- jest małżonkiem, krewnym lub powinowatym w linii prostej do drugiego stopnia lub jest
z informacjami zawartymi w rocznym sprawozdaniu finansowym oraz czy uwzględnione
związany z tytułu opieki, przysposobienia lub kurateli z osobą zarządzającą lub będącą
zostały w nim postanowienia art. 49 ust. 2 ustawy o rachunkowoS
ci.
w organach nadzorczych jednostki albo zatrudnia przy prowadzeniu badania takie osoby,
Biegły rewident powinien w opinii poinformować o niezłożeniu we właS
ciwym rejestrze
- z innych powodów nie może sporządzić bezstronnej i niezależnej opinii.
sądowym oraz nieprzekazaniu do ogłoszenia sprawozdania finansowego za rok lub lata po-
przedzające rok obrotowy. Jeżeli jednak jednostka do dnia wyrażenia opinii złoży te spra- Obowiązki kierownika jednostki związane
wozdania w sądzie i przeS
le je do ogłoszenia  biegły nie zamieS
ci w opinii informacji
z badaniem sprawozdania finansowego
o naruszeniu tego obowiązku przez kierownika jednostki. Przypomnę w tym miejscu, że
Kierownik badanej jednostki jest obowiązany zapewnić udostępnienie biegłemu rewi-
obowiązek ogłaszania rocznych sprawozdań dotyczy tych jednostek, których roczne spra-
dentowi poza sprawozdaniem finansowym podlegającym badaniu, księgami rachunkowymi
wozdania podlegają obowiązkowo badaniu przez biegłego rewidenta w trybie art. 64 ustawy
i dowodami księgowymi stanowiącymi podstawę dokonywanych zapisów w tych księgach
o rachunkowoS
ci. O obowiązku badania rocznego sprawozdania finansowego pisaliS
my w Ga-
także wszelkie inne dokumenty, jeżeli biegły rewident poprosi o ich udostępnienie.
zecie Podatkowej nr 91 z 13 listopada 2006 r. na str. 10.
Kierownik jednostki powinien także udzielić wyczerpujących informacji, wyjaS
nień
Biegły rewident obowiązany jest w sposób jednoznaczny wskazać w opinii powody wyra-
i oS
wiadczeń niezbędnych do wydania opinii o sprawozdaniu finansowym.
żenia zastrzeżeń do sprawozdania finansowego, wyrażenia opinii negatywnej lub odmowy
Biegły rewident powinien mieć możliwoS
ć wzięcia udziału w spisie z natury znaczących
wyrażenia opinii z uwagi na zaistnienie okolicznoS
ci uniemożliwiających jej sformułowanie.
składników majątku spółki  w tym badania stanu kasy, inwentaryzacji składników akty-
wów i pasywów spółki.
Wymóg bezstronnoS
ci i niezależnoS
ci biegłego rewidenta
Biegły rewident może także wystąpić (po uprzednim uzyskaniu upoważnienia od zarzą-
Badanie rocznego sprawozdania finansowego powinien przeprowadzić biegły rewident
du) do kontrahentów spółki, w tym także banków i jej doradców prawnych o przekazanie
spełniający warunki do wyrażenia bezstronnej i niezależnej opinii o tym sprawozdaniu. Należy
informacji związanych z badanym sprawozdaniem. Niezbędnych informacji i wyjaS
nień bie-
podkreS
lić, że zasady bezstronnoS
ci i niezależnoS
ci stosuje się także do podmiotów upraw-
głemu rewidentowi zobligowany jest udzielić także inny biegły rewident, który przeprowa-
nionych do badania sprawozdania finansowego.
dził badanie sprawozdania finansowego spółki za okresy sprawozdawcze poprzedzające rok
Badanie przeprowadzone z naruszeniem zasady bezstronnoS
ci i niezależnoS
ci jest
obrotowy.
nieważne z mocy prawa  stanowi o tym art. 66 ust. 6 ustawy o rachunkowoS
ci.
Odmowa udzielenia biegłemu rewidentowi wyjaS
nień lub niedopuszczenia go do wyko-
OkolicznoS
ci, w których bezstronnoS
ć i niezależnoS
ć nie jest zachowana zostały wyszcze-
nywania obowiązków zagrożona jest karą grzywny albo karą ograniczenia wolnoS
ci (art. 79
gólnione w ustawie o rachunkowoS
ci. Nie będzie zachowany wymóg bezstronnoS
ci i nieza-
pkt 2 ustawy o rachunkowoS
ci).
leżnoS
ci w przypadku, gdy biegły rewident:
- posiada udziały, akcje lub inne tytuły własnoS
ci w jednostce lub jednostce z nią stowa-
Ewa Gruchot
rzyszonej, dominującej, zależnej lub współzależnej,
1) do dnia złożenia zeznania, nie póx
niej jednak niż do upływu terminu okreS
lonego
Podatkowa księga
do złożenia tego zeznania, są potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte
zostały odpowiadające im przychody (art. 22 ust. 5a ustawy o pdof),
przychodów i rozchodów
2) po dniu, o którym mowa w pkt 1, są potrącalne w roku podatkowym następującym
po roku, za który składane jest zeznanie (art. 22 ust. 5b ustawy o pdof).
Moment ujęcia kosztu w księdze od 2007 r. Koszty poS
rednio związane z przychodami są potrącalne w dacie ich poniesie-
nia, tj. w dacie wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu księgowego. Je-
W jakiej dacie zgodnie ze znowelizowanymi przepisami ustawy o po-
żeli jednak koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe
datku dochodowym od osób fizycznych należy ujmować w księdze kosz-
okreS
lenie, jaka ich częS
ć dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stano-
ty uzyskania przychodów?
wią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długoS
ci okresu, którego dotyczą.
Zasady ewidencjonowania kosztów uzyskania przychodów w księdze podatkowej
Wybrana metoda ewidencji kosztów nie będzie miała natomiast wpływu na moment
okreS
la ż 17 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie
ujęcia kosztów zakupu towarów handlowych i materiałów podstawowych oraz m.in.
prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. nr 152, poz. 1475
kosztów z tytułu:
ze zm.). Z przepisu tego wynika, że zapisów w księdze podatkowej dotyczących kosz-
- wynagrodzeń pracowników  ujmowanych w księdze w momencie dokonania fak-
tów dokonuje się:
tycznej ich wypłaty lub postawienia do dyspozycji (art. 23 ust. 1 pkt 55 ustawy o pdof),
- w przypadku zakupu materiałów podstawowych oraz towarów handlowych 
- składek na ubezpieczenia społeczne w częS
ci finansowanej przez podatnika jako płat-
niezwłocznie po ich otrzymaniu, z uwzględnieniem ż 16 ww. rozporządzenia,
nika tych składek oraz składek na FP i FGR
P  ujmowanych w księdze w momencie
- w przypadku pozostałych wydatków  zgodnie z wybraną metodą ewidencji kosz-
dokonania ich zapłaty (art. 23 ust. 1 pkt 55a i art. 23 ust. 3d),
tów okreS
loną w ustawie o pdof (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.): kasową
- odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek, kredytów  ujmowanych w księ-
lub memoriałową.
dze z chwilą ich zapłacenia (art. 23 ust. 1 pkt 32),
Podatnik, który wybrał metodę kasową ujmowania kosztów w księdze, potrąca koszty
- różnic kursowych  ujmowanych w księdze z chwilą ich zrealizowania (art. 24c).
uzyskania przychodów tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione
(art. 22 ust. 4 ustawy o pdof). Oznacza to, że wpisuje on do księgi wydatki w dacie ich
Przykład
poniesienia  bez względu na to, jakiego okresu dotyczą.
1. Podatnik otrzymał 7 lutego 2007 r. fakturę z datą 6 luty 2007 r. za dostarczone
Do końca 2006 r. nie było w ustawie o pdof definicji pojęcia  kosztu poniesionego .
5 lutego 2007 r. towary handlowe o wartoS
ci netto 2.500 zł.
Organy podatkowe różnie interpretowały to pojęcie. Niektóre z nich przyjmowały, że o za-
2. Podatnik 9 lutego 2007 r. wypłacił pracownikom wynagrodzenia za styczeń 2007 r. 
liczeniu wydatku do kosztu decyduje data otrzymania przez podatnika dokumentu potwier-
wartoS
ć brutto 5.000 zł.
dzającego zobowiązanie do dokonania wydatku (np. faktury). Do tego stanowiska skła-
3. Podatnik otrzymał 27 lutego 2007 r. fakturę z datą 22 luty 2007 r. za usługi teleko-
niała się również nasza redakcja. Według innych organów podatkowych o dacie poniesie-
munikacyjne dotyczące w częS
ci stycznia i lutego (kwota netto 800 zł). Podatnik umie-
nia kosztu miał decydować moment faktycznego wydatku podatnika (data zapłaty).
S
cił na fakturze datę wpływu, tj. 27 luty 2007 r.
Od 1 stycznia 2007 r. do ustawy o pdof wprowadzono art. 22 ust. 6b, który mówi, że
4. Podatnik otrzymał 28 lutego 2007 r. polisę ubezpieczeniową z datą 28 lutego 2007 r.
koszt uważany jest za poniesiony w dacie wystawienia przez kontrahenta faktury (rachun-
za ubezpieczenie samochodu stanowiącego S
rodek trwały w jego firmie na kwotę netto
ku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania kosztu. Jednak z treS
ci
3.600 zł. Ubezpieczenie dotyczy okresu od 1 marca 2007 r. do 29 lutego 2008 r.
tego artykułu trudno jest wywnioskować, czy dotyczy on generalnie wszystkich prowa-
dzących księgi podatkowe czy tylko podatników prowadzących księgi podatkowe zgodnie
Zapisy w księdze podatkowej
z metodą memoriałową. W związku z tą wątpliwoS
cią zwróciliS
my się do Ministerstwa
przy zastosowaniu metody:
Poz. Rodzaj wydatku
Finansów o wyjaS
nienie i oczekujemy na odpowiedx
. Naszym zdaniem należy uznać, że
- kasowej - memoriałowej
art. 22 ust. 6b ustawy o pdof dotyczy wszystkich podatników prowadzących księgi podat-
kowe. A więc koszty uzyskania przychodów w księdze podatkowej prowadzonej me- 1. Zakup towarów (kol. 10) - pod datą otrzymania towarów,
todą kasową należy ujmować pod datą wystawienia faktury (rachunku) lub innego tj. 5.02.2007 r.  2.500 zł
dowodu księgowego.
2. Wynagrodzenia (kol. 13) - pod datą wypłaty wynagrodzenia pracownikom,
Ustawodawca przewidział także możliwoS
ć stosowania przez podatników prowadzą-
tj. 9.02.2007 r.  5.000 zł
cych księgę podatkową tzw. metody memoriałowej, o której mowa w art. 22 ust. 5-5c i 6
3. Usługi telekomunikacyjne - pod datą wystawienia faktury, tj. 22.02.2007 r.,
ustawy o pdof. Jednak podatnicy tacy muszą spełnić warunek, że stale w każdym roku
(kol. 14) ale wpis dokonany 27.02.2007 r.  800 zł
podatkowym księgi te będą prowadzone w sposób umożliwiający wyodrębnienie kosztów
4. Ubezpieczenie samochodu - pod datą wystawienia - pod datą 28.02.2007 r.
uzyskania przychodów odnoszących się tylko do tego roku podatkowego. Dla prawidło-
(kol. 14)
polisy, tj. 28.02.2007 r.  częS
ć dotycząca ubezpiecze-
wego ujęcia kosztów w księdze zgodnie z tą metodą podstawowe znaczenie ma charakter
3.600 zł nia za rok 2007  3.000 zł
kosztu, tj. czy mamy do czynienia z kosztem bezpoS
rednim, czy poS
rednim.
Koszty bezpoS
rednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedza-
- pod datą 1.01.2008 r.
jących rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podat-
częS
ć dotycząca ubezpie-
kowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody. Koszty te odno-
czenia za rok 2008  600 zł
szące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego
roku podatkowego:
Dorota Przybyszewska
Gazeta Podatkowa nr 21 " 12.03.2007 r.