Archiwum Gazety Wyborczej; Między Rosją a Czeczenią












WYSZUKIWANIE:
PROSTE
ZŁOŻONE
ZSZYWKA
?







informacja o czasie
dostępu


Gazeta Wyborcza
nr 225, wydanie waw (Warszawa) z
dnia
1999/09/25-1999/09/26,
dział ŚWIĄTECZNA, str. 13
Ryc. STUDIO GAZETA
[pagina] GRUZJA
WOJCIECH JAGIELSKI
Między Rosją a Czeczenią
Gruzja prowadzi dziś najbardziej prozachodnią politykę ze wszystkich
państw Zakaukazia i Azji Środkowej
WOJCIECH JAGIELSKI
Stosunki Rosji i Gruzji zawsze były jak najgorsze. Już na przełomie lat 80. i
90., kiedy rozpadało się imperium rosyjskie w jego ostatniej mutacji Związku
Radzieckiego, a w Gruzji po władzę sięgał ruch narodowy, Moskwa zagroziła, że za
niepodległość Gruzini będą musieli zapłacić utratą prowincji Południowa Osetia i
Abchazja. Mimo pogróżek Gruzja ogłosiła niepodległość. Wspierane przez Kreml
prowincje ogłosiły secesje i po krótkich, ale krwawych wojnach uniezależniły się
faktycznie od Tbilisi. Jesienią 1993 roku, tuż po przegranej wojnie w Abchazji,
ratując się przed rozpadem kraju, władze Gruzji ugięły się przed Rosją, godząc
się na przystąpienie do Wspólnoty Niepodległych Państw. Zgodziły się też na
otwarcie w Gruzji pięciu rosyjskich baz wojskowych. Rosja zaś zobowiązała się
przekonać Abchazję i Południową Osetię do pogodzenia się z Tbilisi.
Rosjanie nie dotrzymali słowa. Nie potrafili (może niezbyt się starali)
namówić Abchazów do rezygnacji z wywalczonej wolności. W tej sytuacji Gruzja
zaczęła prowadzić najbardziej prozachodnią politykę ze wszystkich państw
Zakaukazia i Azji Środkowej. Zgłosiła akces do wszystkich niemal europejskich
instytucji i została przyjęta do Rady Europy. Uczestniczy w programie
"Partnerstwo dla pokoju" i publicznie deklaruje gotowość przystąpienia do samego
Sojuszu. W symbolicznym geście wysłała 30 żołnierzy do Kosowa. Podjęła nawet
beznadziejną próbę zastąpienia rosyjskich wojsk pokojowych w Abchazji siłami
ONZ. Podstawowym celem polityki zagranicznej Tbilisi jest przekształcenie Gruzji
w najbezpieczniejsze z ogniw współczesnego Jedwabnego Szlaku, prowadzącego z
Azji do Europy. Gruzini namawiają zachodnich nafciarzy, by właśnie przez ich
kraj pompowali kaspijską ropę z Azerbejdżanu do Europy. Liczą, że w ten sposób
zapewnią sobie nie tylko dochody za cło, ale także gwarancje bezpieczeństwa ze
strony Zachodu. Tbilisi wchodzi tu w paradę Moskwie, która chce, by kaspijska
ropa - jeśli w ogóle ma popłynąć do Europy - wędrowała przez Kaukaz i południową
Rosję.
Wraz z innymi zbuntowanymi przeciw Moskwie dawnymi koloniami Gruzja stworzyła
we Wspólnocie Niepodległych Państw frakcję, która usiłuje przeciwstawiać się
rosyjskiej dominacji. Poza Gruzją, Front Odmowy tworzą Ukraina, Azerbejdżan i
Mołdawia (tzw. Grupa GUAM), a ostatnio także Uzbekistan. Wiosną Gruzja,
Azerbejdżan i Uzbekistan wypowiedziały Rosji układ o zbiorowej obronie.
Równie trudne są stosunki Gruzinów z Czeczenami. Czeczeni,
podobnie jak Rosja, nie tylko poparli secesję Abchazji, ale walczyli z Gruzinami
pod komendą Szamila Basajewa. Kiedy w 1994 roku Rosja najechała Czeczenię, Gruzja zachowała chłodną neutralność. Czeczeni zrozumieli swój strategiczny błąd - sojusznicza
Gruzja, jak w latach 80. Pakistan dla najechanego przez ZSRR Afganistanu, mogła
być dla nich bezpiecznym azylem i oknem na świat. Od przerwania wojny w 1996
roku Czeczeni ubiegają się o gruzińską przyjaźń.
Gruzini zachowują jednak wstrzemięźliwość, nie chcąc drażnić Rosji. Nie zgadzają
się więc na dokończenie budowy drogi z Groznego do Tbilisi, która otworzyłaby
Czeczenom drogę do Morza Czarnego. Z Groznego do
granicy droga jest już gotowa. Czeczeni
proponowali Gruzji, że sami i za swoje pieniądze skończą budowę. Gruzini
odrzucili jednak ofertę.


[Podpis pod foto]
trudne sąsiedztwo gruzji

(szukano: Czeczenia)
© Archiwum GW, wersja 1998 (1) Uwagi
dotyczące Archiwum GW: [e-mail]