• Proces odpowiedzialny za redukcję nadmiaru informacji
• Dzięki
temu
mechanizmowi
spostrzegamy
tylko
część
do
d c
o iera
r jąc
ą yc
y h
c
do
d
na
n
bo
b d
o ź
d c
ź ó
c w
ó ,
w
pr
p zy
z wo
w ł
o uj
u emy
m
cz
c ę
z ść
ś
inf
n o
f r
o macj
c i
zakodowanych w pamięci, uruchamiamy tylko jeden z wielu możliwych procesów myślenia i wykonujemy jedną reakcję
• Występuje zazwyczaj na wejściu sensorycznym
• Pole uwagi jest szersze niż pole świadomości
• Selekcjonowanie bodźców
• Ukierunkowanie procesów poznawczych
• Określanie wielkości wykorzystywanych zasobów poznawczych poświęcanych na realizację różnych zadań
• Selekcja pierwotna – selekcja bodźców odbieranych przez narządy zmysłowe
• Selekc
k ja wtó
t r
ó na
n – wys
y t
s ę
t pu
p j
u e w pr
p o
r c
o esa
s ch pa
p mięciow
o yc
y h
• Selekcja trzeciego rzędu – pojawia się, gdy jednostka, posługując się wiedzą zapisaną w pamięci trwałej, przygotowuje plan działania
Ukierunkowanie procesów poznawczych
• Uwaga poszukuje informacji, które mogą przydać się w rozwiązywaniu problemów
• Eks
k p
s l
p or
o a
r cja pe
p rc
r epc
p yjna
n i po
p zn
o
a
zn w
a c
w za
z
Określanie wielkości wykorzystywanych zasobów poznawczych
• Uwaga decyduje ile energii psychicznej poświęcimy na wykonanie danego zadania
• De
D cy
c d
y u
d j
u e:
wa
w żno
żn ś
o ć
ś
za
z da
d ni
n a,
wym
y aga
g ni
n a
i
za
z da
d ni
n a,
wielko
k ś
o ć
ś
zasobów poznawczych i stopień przeuczenia zadania
Niewidzenie pozauwagowe (Simons i Chabris, 1999) Zjawisko niezauważania w pełni widocznych (będących w polu uwagi) acz niespodziewanych obiektów, podczas gdy uwaga skupiona jest na innym zadaniu.
• 50% badanych nie zauważa goryla
• 90% ludzi, którym opisano badanie odpowiedziało (z b. wysoką pewnością), że zauważyliby goryla (Angelone, Levin i Simons, 2003)
Niewidzenie pozauwagowe (Simons i Chabris, 1999)
• Bez zaangażowania uwagi widoczne cechy naszego otoczenia nie są spostrzegane w ogóle (lub przynajmniej świadomie).
• Poziom tego zjawiska zależy od trudności zasadniczego zadania.
• Obserwatorzy mają większą szansę na zauważenie nieoczekiwanego obiektu jeśli jest wizualnie podobny do zadania, do którego przykładają uwagę.
Ślepota na zmianę Percepcyjna niezdolność do zauważania zmian zachodzących w polu percepcji (Zimbardo i in., 2010)
• Dotyczy zarówno stopniowo zachodzących zmian o niewielkim zna
zn cze
z ni
n u,
u jak i ba
b rd
r zi
d ej po
p w
o a
w żny
żn c
y h,
h np
n . ba
b da
d ni
n e z dr
d zw
z iami Si
S mon
o s
n a
s
i Levina (1998).
• Badania Simonsa pokazują, że od 50% do 75% ludzi nie zauważa zmiany