Socjologia  wywodzi się z 2 terminów socjetas  społeczeństwo, greckiego logos
 człowieka. Słowo to zostało pierwszy raz użyte przez Francuza w 1842 Augusta Comte a.
Socjologia  nauka o społeczeństwie, badanie społecznych uwarunkowań, badanie relacji
między ludz
mi. My nabywamy doświadczenia, uczymy się od rodziców, od środowiska, w
jakim żyjemy.
Przedmiotem socjologii jest wykrywanie prawd, zmian społecznych rozwoju społecznego.
Socjologia bada struktury społeczne (struktura zawodowa, klasowa, ze względu na
wykształcenie) i jak ona wpływają na ludzi., ( Np. bada zachowanie jednostki, człowieka pod
wpływem zbiorowości-pojawienie się innych ludzi powoduje zmianę zachowania zatraca
swoja osobowość, liczy się z opinia innych, udzielają się emocje), opisuje i wyjaśnia
społeczne uwarunkowania i skutki ludzkiej działalności.
Definicja wg Szczepańskiego. Przedmiotem socjologii są zjawiska i procesy tworzenia się
różnych form zbiorowego życia ludzi, struktury tych zbiorowości, zjawiska i procesy
zachodzące w tych zbiorowościach wynikające ze wzajemnego oddziaływanych ludzi na
siebie, siły skupiającej i siły rozwijającej te zbiorowości oraz zmiany i przekształcenia
zachodzące w tych zbiorowościach.
Funkcje:
1) poznawcze  bada  jest nauką empiryczna
2) diagnostyczne,  co jest przyczyna zmian
3) praktyczne  wiedzę socjologiczna można wykorzystać w praktyce-( np.. w zwalczaniu
patologii społecznej)
4) apologetyczna(dworska, służebna)-pokazywanie jednostronne, tylko dobre strony, np.
partie polityczne)
5) demaskatorska- pokazywanie tego, co złe
Przyrodnicze podstawy socjologii:
a) biologiczne
b) demograficzne
c) geograficzne
a)Biologiczne  Za biologiczne podstawy życia społecznego ludzi uznajemy: cechy budowy
organizmu ludzkiego , cech zachodzących w nim procesów fizjologicznych , mechanizm
dziedziczenia cech, popędy i odruchy , skłonności i potrzeby wynikające z cech organizmu i
procesów fizjologicznych.
Cechy organizmu człowieka, cech budowy naszego organizmu, funkcjonowanie narządów,
gruczołów, dziedziczenie cech. To, co dziedziczymy:
*wyprostowana postawa
*wzrok skierowany na przód (trójwymiarowy wymiar)
*wysoce zorganizowany mózg,
*możliwość wydawania dz
więków -rozbudowany aparat głosowy  możliwość
porozumiewania się przy pomocy słów
*budowa dłoni  chwytliwość ręki, przeciwstawny kciuk)
*długa zależność od dorosłych
b)Warunki geograficzne
Klimat, roślinność, rzez
ba terenu, nawodnienie rodzaj gleby, trzęsienia ziemi.
Środowisko geograficzne jest zespołem czynników oddziaływujących na życie człowieka, na
jego rozwój gospodarczy, na jego możliwości rozwoju politycznego i ekspansji. Jednakże nie
jest to zespól czynników decydujących.
c)demograficzne
*płeć  rozdział kobiet i mężczyzn
*struktura wieku(np. odsetek ludzi starych, ile osób na 100 jest pracujących)
Ekonomiczne podstawy socjologii:
Przez zespół warunków ekonomicznych rozumiemy sposoby użytkowania zasobów
środowiska, narzędzia i maszyny, którymi się ludzie posługują w toku wykonywania pracy
środki zaspakajania potrzeb, umiejętności i sprawności, jakie się rozwijają wśród pracujących,
organizacje pracy.
Proces celowej działalności człowieka, w toku, której przekształca on za pomocą narzędzi
znajdowane w przyrodzie surowce na środki zaspakajania swoich potrzeb nazywamy
procesem produkcji.
Człowiek nie żyje tylko dobrem przyrody, produkcja stała się dobrem człowieka
Proces produkcji zawiera 3 zasadnicze elementy
a) celowa działalność człowieka, czyli samą pracę
b)przedmiot , który człowiek przez pracę przekształca
c)narzędzia ,którymi się w toku pracy posługuje
Siły wytwórcze  narzędzia produkcji i siła robocza danego społeczeństwa. Poziom rozwoju
sił wytwórczych decyduje o ogólnym poziomie rozwoju społeczeństwa. Do sił wytwórczych
należy także wiedza naukowa techniczna, umiejętności praktyczne, umiejętność organizacji
pracy. W procesie produkcji ludzie oddziaływają nie tylko na surowce, na siebie samych, lec
także na innych ludzi. Produkcja jest zawsze praca zbiorową. Siły wytwórcze określają w
ogólny sposób charakter stosunków produkcji.
Stosunki produkcji są stosunkami społecznymi, powstającymi w procesie produkcji, są
zależne od stanu rozwoju narządzi produkcji, od stanu i rozwoju siły roboczej i one stanowią
zasadniczy układ stosunków społecznych w każdej zbiorowości, gdyż są bezpośredni
związane z gospodarką.
Kultura -termin wieloznaczny, znanych jest ponad 70 definicji kultury.
Przez kulturę w szerokim i wąskim ujęciu rozumiemy ogół wytworów działalności ludzkiej,
materialnych i niematerialnych, wartości, uznawanych sposobów postępowania,
zobiektywizowanych i przyjęte w dowolnych zbiorowościach i przekazywanych innym
zbiorowościom i następnym pokoleniom..
To wszystko, co nie wyrasta samo przez się z przyrody, lecz powstaje dzięki pracy człowieka,
co jest wytworem celowej reelekcji i działalności ludzkiej, obejmujące wszystkie materialne i
niematerialne wytwory człowieka.
(to, co nie należy do przyrody należy do kultury)
Jakie musza być spełnione warunki:
*aby było wytworzone przez człowieka
*aby było zobiektywizowane- utrwalone przez człowieka
*przyjęte w określonej zbiorowości.
Kultura jest zawsze zlokalizowana w czasie i w przestrzeni oraz w zbiorowości społecznej.
Nie istnieje poza grupą społeczną.
Subkultura  kultura przyjęta przez określona grupę, np. więz
niowie
Kultura regionalna-kultura mająca swój zakres w określonym regionie -np. górale
Kultura może mieć różny zakres  może być regionalna, krajowa, światowa.
Wpływ kultury na życie społeczne
Najważniejszy mechanizm wpływu kultury to
1.Socjalizacja  uspołecznienie. Socjalizacja to cześć całkowitego wpływu środowiska,
która wprowadza człowieka w kulturę, uczy określonych wzorów zachowań, wychowuje,
uczy dyscypliny, panowania nad popędami i potrzebami przygotowuje do określonych ról
społecznych. W toku socjalizacji jednostka przyswaja sobie wiedzę , wpaja aspiracje, dążenia
aby osiągnąć pewne rzeczy, pragnienia. I tak np.. wychowujemy się na obraz tego
środowiska, w którym przebywamy, ważny jest nasz osobisty obraz, nasze określone wzorce
zachowań , z kim się zadajesz takim się stajesz
2) Hierarchia wartości. Ustanawia ona systemy wartości i kryteria określające wartości
http://notatek.pl/socjologia-wyklady-1?notatka
 każda kultura stwarza własna hierarchę wartości. Inne są wartości w określonych czasach.
Np. w Polsce Ludowej, inne w wartości obecnie
3)wzory zachowań- kultura kształtuję wzory zachowań. Ustala wzory zachowań, czyli
reagowanie na określone sytuacje.
4)modele zachowań(ideał)- jakimi powinniśmy być. Model jest pewnym symbolicznym
przedstawieniem czy tez obrazem pewnego pożądanego stanu rzeczy, o który wiadomo, że w
rzeczywistości nie występuje., a który służy do oceny zjawisk i stanów rzeczy zachodzących
rzeczywiście.
Więz
i grupy społeczne
Ogół stosunków, połączeń, zależności łączących ludzi w trwałe zbiorowości socjologowie
nazywają więzią społeczną.
Instytucje społeczne
Kontrola społeczna
Organizacje społeczne
2.Formy skupienia ludzi: zbiór, kategoria społeczna, zbiorowość społeczna, grupa społeczna
Klasyfikacje grup(rodzaje grupo)
Wpływy grupy na jednostkę
Elementy więzi społecznej:
1.Styczność przestrzenna-polega ona na tym ze jednostki spostrzegają innych ludzi,
lokalizują ich w przestrzeni, uświadamiają sobie ich obecność w danej przestrzeni. W toku
styczności przestrzennej ludzie uświadamiają sobie, że w danej przestrzeni, w której żyją i
działają występuje także pewna ilość innych ludzi i ich obecność na tej przestrzeni posiada
dla nich jakieś znaczenie, może wpływać na ich działanie czy możliwość zaspakajania
potrzeb
2. Styczność psychiczna-wzajemne zainteresowanie- może być bezpośrednia lub pośrednia.
Styczność psychiczna może przekształcić się w łączność psychiczną, kiedy wzajemne
zainteresowanie prowadzą do powstania wzajemnych sympatii, koleżeństwa, itp.
3. Styczność społeczna-Styczności społeczne są to te układy złożone przynajmniej z 2 osób
oraz pewnej wartości, która jest przedmiotem tej styczności oraz pewne czynności dotyczą tej
wartości.
Klasyfikacje styczności:- przelotne lub trwał, prywatne i publiczne, osobiste i rzeczowe,
pośrednie i bezpośrednie.
Działania społeczne- maja powodować określone zachowania do innych osób, są często
wzajemne.
Każde działanie jest układem takich elementów jak przedmiot działania, narzędzie działania,
metoda i reakcji przedmiotu.
Można wyodrębnić:
a)podmiot