Wykład 4 Jakie czynniki wywołały Wielką Inflację lat 70?
Wykład 4 Jakie czynniki wywołały Wielką Inflację lat 70?
United States
25
Kontrola podaży pieniądza
Kontrola podaży pieniądza
Canada
20
Australia
Japan
15
Austria
10
Belgium
France
5
Germany
Ireland
0
Italy
-5
Netherlands
1960 1970 1980 1990 2000
Denmark
240%
Ceny na rynku międzynarodowym (r/r)
100%
28%
190%
Zmiana ceny ropy Żywność
80%
23%
Inflacja (UK)
Surowce rolne
18% 60%
140%
13%
40%
90%
8%
20%
40%
3%
0%
-10%
-2%
-20%
-60% -7%
-40%
1961 1966 1971 1976 1981
1961 1965 1969 1973 1977 1981
240%
28%
190%
Zmiana ceny ropy
23%
Szoki naftowe
Szoki naftowe
Inflacja (UK)
1974, 1979
1974, 1979 18%
140%
13%
90%
8%
40%
WZROST
3%
PA
AC
-10%
-2%
-60% -7%
1961 1966 1971 1976 1981
1
" The long boom of the 1950s and 1960s
" The long boom of the 1950s and 1960s
brought high employment and greatly
brought high employment and greatly
EFEKTY II RUNDY
EFEKTY II RUNDY
strengthened the bargaining position of
strengthened the bargaining position of
workers.
workers.
" This led to wage increases and profits
" This led to wage increases and profits
SZYBKI
SZYBKI
OCZEKIWANIA squeeze and powerful unions challenged
OCZEKIWANIA squeeze and powerful unions challenged
Ż
DANIA
Ż
DANIA
WZROST
WZROST
PA
ACOWE
PA
ACOWE
INFLACYJNE
INFLACYJNE
the freedom of employers to run their
the freedom of employers to run their
PA
AC
PA
AC
businesses and invest as they pleased.
businesses and invest as they pleased.
Glyn, 2006
Glyn, 2006
FRANCJA
Efekty II rundy - UK
25%
30%
Wzrost płac
Wzrost płac
Inflacja
Inflacja
25%
20%
20%
15%
15%
10%
10%
5%
5%
0%
0%
1961 1965 1969 1973 1977 1981 1985 1989
1961 1965 1969 1973 1977 1981 1985 1989
NIEMCY
STANY ZJEDNOCZONE
15%
20%
Wzrost płac
Płace
Inflacja Inflacja
15%
10%
10%
5%
5%
0%
0%
1961 1965 1969 1973 1977 1981 1985 1989
1965 1969 1973 1977 1981 1985 1989
2
INFLACJA INFLACJA
25 25
United States United States
Japan
20 20
France
France
Germany
Germany
Italy
Italy
15 15
Switzerland
Switzerland
United Kingdom United Kingdom
10 10
5 5
0 0
-5 -5
1960 1970 1980 1990 2000 1960 1970 1980 1990 2000
INFLACJA
25
United States
20
France
Germany
Italy
15
Switzerland
United Kingdom
10
Dlaczego wystąpiła stagflacja?
Dlaczego wystąpiła stagflacja?
5
0
-5
1960 1970 1980 1990 2000
Kraje wysoko uprzemysłowione
Wzrost
Wzrost
15%
cen ropy
cen ropy
Produkcja
Inflacja
10%
Wzrost
Wzrost
Wzrost
Wzrost
inflacji Spadek zysków
inflacji Spadek zysków
kosztów
kosztów
5% przedsiębiorstw
przedsiębiorstw
produkcji
produkcji
0%
Wzrost
Wzrost
oczekiwań Wzrost płac
oczekiwań Wzrost płac
Spadek
Spadek
inflacyjnych
inflacyjnych
-5%
produkcji
produkcji
-10%
1960 1970 1980 1990 2000
3
" The collapse in confidence:
" The collapse in confidence:
" By the mid-1970s share prices had fallen by about
" By the mid-1970s share prices had fallen by about
" In the 1970s, there was the beginning of
" In the 1970s, there was the beginning of
three quarters relative to average wage
three quarters relative to average wage
the infamous  productivity slowdown :
the infamous  productivity slowdown :
" uncertainties raised by industrial conflict,
" uncertainties raised by industrial conflict,
average productivity growth fell to its 1974-
average productivity growth fell to its 1974-
" rising inflation,
" rising inflation,
95 average of 1.5 percent after an average
95 average of 1.5 percent after an average
" profit squeeze,
" profit squeeze,
of 3.3 percent over 1948-73.
of 3.3 percent over 1948-73.
" productivity slowdown,
" productivity slowdown,
" international disorganization,
" international disorganization,
" and threats of deeper state involvement in industry.
" and threats of deeper state involvement in industry.
" L. Ball, G. Mankiw, The NAIRU in Theory and Practice,
" L. Ball, G. Mankiw, The NAIRU in Theory and Practice,
A.Glyn (2006) Capitalism Unleashed. Finance Globalisation and Welfare,
A.Glyn (2006) Capitalism Unleashed. Finance Globalisation and Welfare,
April 2002, p. 31
April 2002, p. 31
Oxford University Press, London 3
Oxford University Press, London 2003
" On May 18, 1970, Burns called for Nixon to
" On May 18, 1970, Burns called for Nixon to
adopt an  incomes policy to  shorten the
adopt an  incomes policy to  shorten the
period between suppression of excess demand
period between suppression of excess demand
and restoration of price stability
and restoration of price stability
" The price controls did not calm inflationary
" The price controls did not calm inflationary
Dlaczego w latach 70-tych
Dlaczego w latach 70-tych
expectations. Instead, they created
expectations. Instead, they created
bankom centralnym trudno było
bankom centralnym trudno było
expectations that prices would rebound once
expectations that prices would rebound once
przeciwstawić się inflacji?
przeciwstawić się inflacji?
the controls were lifted. Wage and price
the controls were lifted. Wage and price
controls were still in effect in the fall of 1973,
controls were still in effect in the fall of 1973,
when price of oil jumped.
when price of oil jumped.
De Long, 1995
De Long, 1995
" Pomiędzy zmianą polityki pieniężnej a reakcją
" Pomiędzy zmianą polityki pieniężnej a reakcją
gospodarki występują stosunkowo długie
gospodarki występują stosunkowo długie
opóz
nienia o zmiennej długości. Bardzo trudno
opóz
nienia o zmiennej długości. Bardzo trudno
jest określić, jaka wysokość dzisiejszej stopy
jest określić, jaka wysokość dzisiejszej stopy
Dlaczego Milton Friedman uważał, że
Dlaczego Milton Friedman uważał, że
procentowej byłaby dostosowana do
procentowej byłaby dostosowana do
nie warto prowadzić aktywnej polityki
nie warto prowadzić aktywnej polityki
przyszłego, trudnego do przewidzenia stanu
przyszłego, trudnego do przewidzenia stanu
pieniężnej, mimo, że zakładał, iż w
pieniężnej, mimo, że zakładał, iż w
koniunktury.
koniunktury.
krótkim okresie bank centralny może
krótkim okresie bank centralny może
wpłynąć na wzrost gospodarczy?
wpłynąć na wzrost gospodarczy?
" Trudno jest oszacować naturalną stopę
" Trudno jest oszacować naturalną stopę
bezrobocia, co oznacza, że istnieje duże ryzyko
bezrobocia, co oznacza, że istnieje duże ryzyko
popełnienia przez bank centralny błędu.
popełnienia przez bank centralny błędu.
4
" Niedoskonała informacja; ludzie z opóz
nieniem
" Niedoskonała informacja; ludzie z opóz
nieniem
orientują się, jaki jest rzeczywisty bieg zdarzeń
orientują się, jaki jest rzeczywisty bieg zdarzeń
w gospodarce (Friedman 1968, Lucas 1973).
w gospodarce (Friedman 1968, Lucas 1973).
Dlaczego wzrost podaży
Dlaczego wzrost podaży
" Sztywność płac w następstwie zawierania na
" Sztywność płac w następstwie zawierania na
pieniądza może wpływać
pieniądza może wpływać
rynku pracy długoterminowych kontraktów
rynku pracy długoterminowych kontraktów
przejściowo na wzrost
przejściowo na wzrost
(Fischer 1977, Taylor 1980)
(Fischer 1977, Taylor 1980)
gospodarczy?
gospodarczy?
" Sztywność cen w wyniku występowania
" Sztywność cen w wyniku występowania
kosztów ich zmiany (Rotenberg 1982, Mankiw
kosztów ich zmiany (Rotenberg 1982, Mankiw
1985, Ball & Romer 1990)
1985, Ball & Romer 1990)
Jaki sposób prowadzenia
Jaki sposób prowadzenia
polityki pieniężnej zaproponował
polityki pieniężnej zaproponował
Milton Friedman?
Milton Friedman?
y
ródło: Charles Bean, Globalisation and Inflation, LSE, 24 October
"  A monetary rule would insulate monetary
"  A monetary rule would insulate monetary
policy both from arbitrary power of small
policy both from arbitrary power of small
group of men not subject to control by the
group of men not subject to control by the
electorate and from the short-run pressure
electorate and from the short-run pressure
of partisan politics .
of partisan politics .
Milton Friedman, 1972
Milton Friedman, 1972
5
" Hipoteza racjonalnych oczekiwań zakłada, że&
" Hipoteza racjonalnych oczekiwań zakłada, że&
" Ludzie, prognozując przyszłość, nie robią
" Ludzie, prognozując przyszłość, nie robią
systematycznych błędów.
systematycznych błędów.
" Dlatego podejmują decyzje tak, jak gdyby
" Dlatego podejmują decyzje tak, jak gdyby
doskonale znali mechanizm funkcjonowanie
doskonale znali mechanizm funkcjonowanie
Jak HRO wpłynęła na wnioski gospodarki.
Jak HRO wpłynęła na wnioski gospodarki.
" Są dzięki temu w stanie ocenić rozkłady
" Są dzięki temu w stanie ocenić rozkłady
dotyczące sposobu
dotyczące sposobu
prawdopodobieństwa kształtowania się różnych
prawdopodobieństwa kształtowania się różnych
prowadzenia polityki
prowadzenia polityki
zmiennych.
zmiennych.
pieniężnej?
pieniężnej?
" Formułują swoje prognozy niezależnie od siebie.
" Formułują swoje prognozy niezależnie od siebie.
" Indywidualne błędy prognoz znoszą się
" Indywidualne błędy prognoz znoszą się
wzajemnie, dzięki czemu ich wypadkowa
wzajemnie, dzięki czemu ich wypadkowa
odzwierciedla najbardziej prawdopodobny bieg
odzwierciedla najbardziej prawdopodobny bieg
przyszłych zdarzeń w gospodarce
przyszłych zdarzeń w gospodarce
W przypadku polityki pieniężnej problemowi
W przypadku polityki pieniężnej problemowi
" Given the empirical failures of rational-
" Given the empirical failures of rational-
dynamicznej niespójności w czasie zapobiega
dynamicznej niespójności w czasie zapobiega
expectations models, some researchers
expectations models, some researchers
have suggested a return to backward-looking się w ten sposób, że formułuje się
have suggested a return to backward-looking się w ten sposób, że formułuje się
models, or models with both backward-looking
models, or models with both backward-looking
długoterminowe cele polityki pieniężnej
długoterminowe cele polityki pieniężnej
and rational agents
and rational agents
(chroniące banki centralne przed pokusą
(chroniące banki centralne przed pokusą
prowadzenia ekspansywnej polityki pieniężnej),
prowadzenia ekspansywnej polityki pieniężnej),
a niezależne banki centralne mają swobodę
a niezależne banki centralne mają swobodę
podejmowania dyskrecjonalnych decyzji, by
podejmowania dyskrecjonalnych decyzji, by
" J. M. Roberts,  Inflation Expectations and the
" J. M. Roberts,  Inflation Expectations and the
móc te cele skutecznie realizować.
móc te cele skutecznie realizować.
Transmission of Monetary Policy , Bard of
Transmission of Monetary Policy , Bard of
Governors of the Federal Reserve, Finance and
Governors of the Federal Reserve, Finance and
" Alan Blinder, s. 74
" Alan Blinder, s. 74
Economics Discussion Series, Paper No. 1998-43
Economics Discussion Series, Paper No. 1998-43
" The rational expectations hypothesis does more
" The rational expectations hypothesis does more
"  Jest to dość osobliwe zakładać, że ludzie
"  Jest to dość osobliwe zakładać, że ludzie
to hide than to illuminate the process of
to hide than to illuminate the process of
doskonale wiedzą jak działa gospodarka
doskonale wiedzą jak działa gospodarka
learning and adaptation that lies at the heart of
learning and adaptation that lies at the heart of
lub zachowują się tak, jak gdyby doskonale
lub zachowują się tak, jak gdyby doskonale
monetary policy and of much else in economic
monetary policy and of much else in economic
wiedzieli, jak działa jej mechanizm, skoro life.
wiedzieli, jak działa jej mechanizm, skoro life.
ekonomiści spierają się o to od dwustu
ekonomiści spierają się o to od dwustu
" It has put modern monetary economics out of
" It has put modern monetary economics out of
lat .
lat .
touch with the reality of monetary economies.
touch with the reality of monetary economies.
" Roger W. Garrison,  Hayekian Trade Cycle: A reappraisal ,
" Roger W. Garrison,  Hayekian Trade Cycle: A reappraisal ,
Peter Howitt, 1999, s. 25
Peter Howitt, 1999, s. 25
Cato Journal, vol. 6, no. 2 (Fall) 1986, pp. 437-53
Cato Journal, vol. 6, no. 2 (Fall) 1986, pp. 437-53
6
Agregaty monetarne
Agregaty monetarne
" Niemcy 1974
" Niemcy 1974
" Wielka Brytania 1976
" Wielka Brytania 1976
" Francja 1976
" Francja 1976
Kiedy poszczególne kraje
Kiedy poszczególne kraje
" Holandia 1977
" Holandia 1977
zaczęły kontrolować podaż
zaczęły kontrolować podaż
pieniądza? " Hiszpania 1978
pieniądza? " Hiszpania 1978
" Grecja 1983
" Grecja 1983
" Włochy 1984
" Włochy 1984
" Portugalia 1987
" Portugalia 1987
kurs funta
5%
0%
-5%
Dlaczego Bank Anglii ogłosił w roku
Dlaczego Bank Anglii ogłosił w roku
-10%
1976, że zacznie kontrować podaż
1976, że zacznie kontrować podaż
-15%
pieniądza, mimo że na krótko przed
pieniądza, mimo że na krótko przed
ogłoszeniem tej decyzji badania
ogłoszeniem tej decyzji badania
-20%
empiryczne wykazały, że popyt na
empiryczne wykazały, że popyt na
-25%
pieniądz nie okaże się w Anglii
pieniądz nie okaże się w Anglii
-30%
stabilny?
stabilny?
-35%
-40%
1972Q1 1974Q1 1976Q1 1978Q1 1980Q1
Koszty dezinflacji mogą być niskie,
Koszty dezinflacji mogą być niskie,
Jak optymistyczne przesłanie
Jak optymistyczne przesłanie
ponieważ racjonalne oczekiwania
ponieważ racjonalne oczekiwania
niosła z sobą HRO?
niosła z sobą HRO?
eliminują inercję oczekiwań inflacyjnych.
eliminują inercję oczekiwań inflacyjnych.
7
" In 1979, the Federal Reserve decided to
" In 1979, the Federal Reserve decided to
use tight money to fight inflation.
use tight money to fight inflation.
W jakiej sytuacji
W jakiej sytuacji
" The policy succeeded in bringing inflation
" The policy succeeded in bringing inflation
nieoczekiwany wzrost podaży
nieoczekiwany wzrost podaży
down,
down,
pieniądza i inflacji mógłby
pieniądza i inflacji mógłby
" but also generated the worst slump since wywołać wzrost produkcji?
" but also generated the worst slump since wywołać wzrost produkcji?
1930s.
1930s.
" Paul Krugman, 1994,
" Paul Krugman, 1994,
"  In the late 1970s Lucas and his disciples
"  In the late 1970s Lucas and his disciples
worked feverishly, attempting to produce
worked feverishly, attempting to produce
" Gdyby przedsiębiorcy nie czytali gazet i nie
" Gdyby przedsiębiorcy nie czytali gazet i nie
analizowali dostępnych powszechnie informacji
analizowali dostępnych powszechnie informacji
theoretical models in which firms and
theoretical models in which firms and
o gospodarce,
o gospodarce,
households can observe stock prices and
households can observe stock prices and
interest rates, yet still be subject to the kind of
interest rates, yet still be subject to the kind of
" ponieważ tylko w takiej sytuacji pozostawaliby
" ponieważ tylko w takiej sytuacji pozostawaliby
rational confusion needed to create booms and
rational confusion needed to create booms and
dostatecznie długo w (błędnym) przekonaniu, że
dostatecznie długo w (błędnym) przekonaniu, że
slumps.
slumps.
wzrost cen nie jest efektem wzrostu popytu na
wzrost cen nie jest efektem wzrostu popytu na
ich produkcję,
ich produkcję,
" They failed. The theory underlying a rational
" They failed. The theory underlying a rational
expectations business cycle just didn t work .
expectations business cycle just didn t work .
" pomimo że byłby on tylko ogólnym wzrostem
" pomimo że byłby on tylko ogólnym wzrostem
inflacji, wywołanym przez bank centralny
inflacji, wywołanym przez bank centralny
" Paul Krugman, 1994, " Paul Krugman, 1994,
" Paul Krugman, 1994, " Paul Krugman, 1994,
" When the Fed reversed policy in 1982,
" When the Fed reversed policy in 1982,
however, the economy obediently turned
however, the economy obediently turned
around and began a rapid recovery.
around and began a rapid recovery.
" The Fed s policy was not concealed; on the Dlaczego w roku 1983 - mimo
" The Fed s policy was not concealed; on the Dlaczego w roku 1983 - mimo
znacznego wzrostu podaży
znacznego wzrostu podaży
contrary,
contrary,
pieniądza - inflacja w Stanach
pieniądza - inflacja w Stanach
" it was subject of highly publicized
" it was subject of highly publicized
Zjednoczonych tylko
Zjednoczonych tylko
discussion.
discussion.
nieznacznie wzrosła?
nieznacznie wzrosła?
" Nonetheless, it had massive real effects.
" Nonetheless, it had massive real effects.
" Paul Krugman, 1994,
" Paul Krugman, 1994,
8
Inflacja w Stanach Zjednoczonych w latach 1979-1985
Korzyści, jakie przyniosła strategia
Korzyści, jakie przyniosła strategia
16%
kontroli podaży pieniądza:
kontroli podaży pieniądza:
14%
" Unikanie kontrowersji dotyczących
" Unikanie kontrowersji dotyczących
12%
wysokości stóp procentowych
wysokości stóp procentowych
10%
" Stosowanie  kotwicy nominalnej
8% " Stosowanie  kotwicy nominalnej
zwiększało zaufanie do polityki pieniężnej
zwiększało zaufanie do polityki pieniężnej
6%
4% " Kontrola podaży pieniądza sprzyjała
" Kontrola podaży pieniądza sprzyjała
stabilizacji cyklu koniunkturalnego
stabilizacji cyklu koniunkturalnego
2%
0%
" Wczesne wykrywanie odchyleń od
" Wczesne wykrywanie odchyleń od
1979M1 1980M1 1981M1 1982M1 1983M1 1984M1 1985M1
zamierzonych celów polityki pieniężnej
zamierzonych celów polityki pieniężnej
" In a neoclassical world, a rise in
" In a neoclassical world, a rise in
productivity growth has no obvious effect
productivity growth has no obvious effect
on inflation, because higher productivity is
on inflation, because higher productivity is
reflected fully in higher real wages.
reflected fully in higher real wages.
Co pomogło bankom centralnym
Co pomogło bankom centralnym
" The idea that productivity acceleration
" The idea that productivity acceleration
odnieść sukces w walce z
odnieść sukces w walce z
reduces firm costs depends on the implicit
reduces firm costs depends on the implicit
inflacją?
inflacją?
assumption that wages do not adjust fully
assumption that wages do not adjust fully
to productivity movements.
to productivity movements.
" L. Ball, G. Mankiw, The NAIRU in Theory and Practice,
" L. Ball, G. Mankiw, The NAIRU in Theory and Practice,
April 2002, p. 31
April 2002, p. 31
" Although there is a large body of literature on the
" Although there is a large body of literature on the
effect of unions on wages and productivity, little
effect of unions on wages and productivity, little
attention has focused on the role of deunionization in
attention has focused on the role of deunionization in
the rise in the wage-productivity gap. Decline in the
the rise in the wage-productivity gap. Decline in the
unionization rate within industries may explain as
unionization rate within industries may explain as
much as one-fourth of the post-1981 increase in the
much as one-fourth of the post-1981 increase in the
wage-productivity gap (s. 49).
wage-productivity gap (s. 49).
" The degree of international competition that an
" The degree of international competition that an
industry faces may influence the wage-productivity
industry faces may influence the wage-productivity
gap (s. 50)
gap (s. 50)
" Madeline Zavodny,  Unions and the Wage-
" Madeline Zavodny,  Unions and the Wage-
Productivity Gap , Federal Reserve Bank of Atlanta
Productivity Gap , Federal Reserve Bank of Atlanta
Economic Review, Second Quarter
Economic Review, Second Quarter
9
wydajność
Jakie inne czynniki wpłynęły na
Jakie inne czynniki wpłynęły na
płace realne
spadek inflacji?
spadek inflacji?
N. Sachdev, An Examination of the Wage Productivity
N. Sachdev, An Examination of the Wage Productivity
Gap, Stamford University, June 1, 2007
Gap, Stamford University, June 1, 2007
Cena baryłki ropy
40
35
30
25
Na ile polityka pieniężna
Na ile polityka pieniężna
banków centralnych była
banków centralnych była
20
prowadzona zgodnie z
prowadzona zgodnie z
15
propozycją Miltona Friedmana ?
propozycją Miltona Friedmana ?
10
5
0
1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995
A higher than expected rate of growth of
A higher than expected rate of growth of
t = ł (Ut )
M1 would cause a sell-off in bonds. This
M1 would cause a sell-off in bonds. This
was not because traders believed in
was not because traders believed in
monetarism. I knew those guys. What they
monetarism. I knew those guys. What they
believed (somewhat wrongly) was that the
believed (somewhat wrongly) was that the
?
?
Fed believed in monetarism.
Fed believed in monetarism.
*
t = t+1 -ł (Ut -U )
(Paul Samuelson)
(Paul Samuelson)
10
" W krótkim okresie istnieje wybór pomiędzy
" W krótkim okresie istnieje wybór pomiędzy
" wzrostem gospodarczym i inflacją
" wzrostem gospodarczym i inflacją
Dlaczego neokeynesiści uważali, że
Dlaczego neokeynesiści uważali, że
" sztywność płac (teoria płacy zapewniającej
" sztywność płac (teoria płacy zapewniającej
polityka pieniężna ma wpływ na
polityka pieniężna ma wpływ na
efektywność pracobiorców)
efektywność pracobiorców)
gospodarkę, mimo iż zaakceptowali w
gospodarkę, mimo iż zaakceptowali w
" sztywności cen w następstwie konkurencji
" sztywności cen w następstwie konkurencji
pełni hipotezę racjonalnych oczekiwań
pełni hipotezę racjonalnych oczekiwań
monopolistycznej
monopolistycznej
oraz koncepcję naturalnej stopy
oraz koncepcję naturalnej stopy
" nadmierne zaostrzanie polityki pieniężnej powodowało
" nadmierne zaostrzanie polityki pieniężnej powodowało
bezrobocia?
bezrobocia?
recesję (Romer & Romer 1989).
recesję (Romer & Romer 1989).
" przewidywalna polityka pieniężna ma wpływ na
" przewidywalna polityka pieniężna ma wpływ na
gospodarkę (Mishkin, 1983).
gospodarkę (Mishkin, 1983).
11