Rachunkowość podatkowa  17.02.2015
Egzamin: test jednokrotnego wyboru, zaliczenie 50/50 ćwiczenia/wykład
Przedsiębiorca  osoba prowadząca działalność gospodarczą  zarobkową. Może to być osoba
prawna jak i osoba fizyczna.
Osoba prawna prowadząca działalność gospodarczą zawsze podlega pod regulacje prawa
handlowego (bilansowego) i prawa finansowego (podatkowego).
Osoba fizyczna podlega regulacjom prawa finansowego (podatkowego).
Opodatkowanie przedsiębiorców
Podatki obciążające przedsiębiorców  te, które z racji samego istnienia lub swojej specjalnej
konstrukcji mają wpływ na podejmowane przez przedsiębiorców decyzje:
" w płaszczyz
nie instytucjonalnej  optymalny wybór formy prawnej lub miejsca prowadzenia
działalności  z punktu widzenia opodatkowania.
" W płaszczyz
nie funkcjonalnej  kierunki inwestowania, z
ródła finansowania.
Klasyfikacja podatków obciążających przedsiębiorców:
" podatki, w których podmiotowość podatkowa nie jest związana z jedną określoną formą
prawnÄ…,
" podatki, których podatnikami są wyłącznie przedsiębiorcy będący osobami prawnymi lub
podmioty z nimi zrównane pod względem podatkowym
" podatki, których podatnikami są osoby fizyczne będące przedsiębiorcami oraz wspólnicy
spółek niemających osobowości prawnej.
Klasyfikacja podatków ze względu na przedmiot opodatkowania:
" majÄ…tkowe
" przychodowe
" dochodowe
Podatki w rachunkowości:
" koszty
" rozrachunki
" obciążenie wyniku finansowego.
Podatek dochodowy od osób prawnych
Ustawa z 15.02.1992 o podatku dochodowym od osób prawnych.
Podmiot podatku
" czyny (uprawniony do otrzymania świadczenia)  skarb państwa
" bierny (podmiot, na który nałożono obowiązek świadczenia)  osoby prawne, niektóre
jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, podatkowe grupy kapitałowe
Przedmiot podatku
" dochód, bez względu na rodzaj z
ródeł przychodów, z jakich został on osiągnięty,
" przychód w przypadkach określonych w art. 21, 22 updop
Podstawa opodatkowania
" przychód w przypadkach określonych w art. 21, 22 updop
" dochód, po dokonaniu możliwych odliczeń  w pozostałych przypadkach
Wynik finansowy, a podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym
UoR
" przychody i zyski nadzwyczajne  koszty i straty nadzwyczajne = wynik finansowy brutto
UPDOP
" suma przychodów  koszty ich uzyskania = dochód/strata
Relacje między wynikiem bilansowym i podatkowym
" zasady ustalania wyniku finansowego w prawie bilansowym są w pełni honorowane przez
prawo podatkowe  wynik bilansowy jest równy dochodowi podatkowemu,
" zasady ustalania wyniku finansowego w prawie bilansowym sÄ… honorowane przez prawo
podatkowe, jeżeli przepisy prawa podatkowego nie wprowadzają własnych uregulowań,
które określone kwestie normują odmiennie  wynik bilansowy nie jest tożsamy z
dochodem do opodatkowania, ale jest podstawÄ… do jego ustalenia,
" zasady ustalania wyniku finansowego w prawie bilansowym nie sÄ… honorowane przez prawo
podatkowe  prawo to określa własne zasady ustalania dochodu do opodatkowania
Z tych relacji wynikajÄ… zasady ustalania dochodu podatkowego:
" meto merkantylna (kupiecka)  przyjęcie wyniku bilansowego za wielkość wyjściową do
ustalenia dochodu podatkowego. Dochód = wynik brutto skorygowany stosowanie do
przepisów prawa podatkowego
" metoda kameralistyczna  dochód podatkowy = nadwyżka sumy przychodów nad kosztami
ich uzyskania w roku podatkowym (kategorie określone w updop)
Przyczyny różnic między wynikiem finansowym, a dochodem:
" odmienne podejście do z
ródeł przychodów i kosztów,
" odmienne podejście do momentu uznania przychodu za osiągnięty lub kosztu za poniesiony
" na wynik finansowy wpływają przychody, które nie są przychodem dla celów podatkowych
i na odwrót,
" wśród kosztów i strat nadzwyczajnych występują takie, których ustawa podatkowa nie
uznaje za koszt uzyskania przychodów, bądz
, które nie dotyczą przychodów
opodatkowanych,
" niektóre przychody uznawane są za osiągnięte lub koszty za poniesione w innym momencie
wg uor i updop,
" niektóre dochody są wolne od podatku, a ponadto z dochodu podlegającego opodatkowaniu
można odliczyć określone wydatki
Przychody
Prawo bilansowe:
1. Definiowane razem z zyskami,
2. Uznawane memoriałowo  w momencie wykonania świadczenia,
3. Wyceniane w oparciu o ceny sprzedaży uzgodnione między stronami z uwzględnieniem
rabatów lub wartości godziwe (rynkowe); szczególne zasady ustalania przychodów w
przypadku usług długoterminowych,
4. Dzielone na określone kategorie w zależności od rodzaju działalności (segmenty wyniku
finansowego),
Prawo podatkowe (updop)
" brak definicji przychodów
" brak wyodrębnienia kategorii przychodów
Wskazane kategorie uznawane za przychody  w szczególności  art.12 ust.1 z
uwzględnieniem wyłączeń z ust. 3 i 4):
" otrzymane pieniądze, wartości pieniężne w tym także różnice kursowe,
" wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, świadczeń
(wyjątki dotyczące sfery finansów publicznych)
" wartość przedawnionych lub umorzonych zobowiązań z wyjątkami określonymi w art.
12 ust. 4 pkt 8)
" wartość otrzymanych należności odpisanych uprzednio w koszty uzyskania przychodów
lub objętych odpisem stanowiącym koszt uzyskania przychodów.
4. Kasowe uznawanie przychodów z zastrzeżeniem art. 12 ust. 3:  za przychody związane z
działalnością gospodarczą osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne
przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości
zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
5. Wskazane elementy wyłączone z przychodów podatkowych (art. 12 ust. 4  do przychodów
nie zalicza się... - wyłączenia elementów, które w rachunkowości również nie są
przychodami oraz wyodrębnienie różnic trwałych i przejściowych),
6. Wskazane kategorie wolne od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych
- pozycje do których nie stosuje się updop (np. działalność rolnicza)
- zwolnienia przedmiotowe (art. 17)  bezwarunkowe i warunkowe,
7. Wskazane przychody, które podlegają opodatkowaniu zryczałtowanemu, a nie na zasadach
ogólnych
Rachunkowość podatkowa  03.03.2015
Koszty
Prawo bilansowe:
1. Definiowane razem ze stratami,
2. Uznawane memoriałowo i zgodnie z zasadą współmierności,
3. Dzielone na kategorie,
4. Wyceniane w oparciu o ceny nabycia, zakupu, rynkową, w przypadku kosztów nie
poniesionych o wartość oszacowaną,
Prawo podatkowe
1. Wykorzystuje kategorię kosztów uzyskania przychodów (KUP)  koszty uzyskania
przychodów  koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo
zabezpiecza z
ródła przychodów z zastrzeżeniem art. 16 ust. 1 (określa pozycje, niezaliczane
do KUP)
2. Z kosztów kształtujących wynik finansowy niektóre wyłączone są dla celów podatkowych
(trwale lub przejściowo):
1. koszty uznane w rachunkowości na zasadzie memoriałowej, nieopłacone i z tego
powodu wyłączone z kosztów uzyskania przychodów do momentu ich kasowej
realizacji,
2. koszty poniesione, uznane w rachunkowości, ale wynikające ze zdarzeń
kwestionowanych przez prawo podatkowe  wynikające z nieprawidłowości
występujących w jednostce lub nieprzestrzegania innych przepisów
3. koszty uznane w rachunkowości, ale dla celów podatkowych uznawane tylko do
pewnych limitów,
4. koszty ujęte w rachunkowości, niespełniające definicji podatkowej kosztu
(nieudokumentowane)
3. Jako koszty, które nie stanowią kosztu uzyskania przychodów wskazane są wydatki, które
również w rachunkowości nie stanowią kosztu,
Wynik księgowy, a podatkowy  różnice
Wynik rachunkowy brutto (księgowy wynik finansowy), czyli wynik przed opodatkowaniem.
Wynik podatkowy, czyli dochód do opodatkowania. Różnice są w zakresie kosztów i w zakresie
przychodów (kartki).
Przykład
Jednostka gospodarcza na dzień bilansowy ujęła w księgach rachunkowych 200zł należnych jej
odsetek od udzielonej pożyczki.
Wynik księgowy = 200zł.
Wynik podatkowy = 0zł.
Różnica przejściowa dodatnia.
Przykład 2
Jednostka ujęła w księgach rachunkowych odsetki od kredytu, których nie zapłaciła do dnia
bilansowego 100zł.
Wynik księgowy = -100zł
Wynik podatkowy = 0zł
Różnica przejściowa ujemna.
Wynik brutto, a dochód/strata podatkowa i podstawa opodatkowania pdop
Wynik brutto (wynik bilansowy)
+ różnice trwałe i przejściowe ujemne
- różnice trwała i przejściowe dodatnie
= dochód/strata (wynik podatkowy)
 odliczenia od dochodu
= podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym
Rachunkowość podatkowa  10.03.2015
Różnice przejściowe cd.
Odmienne podejście prawa bilansowego i podatkowego do momentu uznawania kosztów lub
przychodów dotyczących:
" amortyzacji
" odsetek
" różnic kursowych (pod warunkiem, że jednostka stosuje rozwiązania podatkowe)
" otrzymywanych darowizn w postaci operacyjnych aktywów trwałych
" rozliczeń międzyokresowych biernych i niektórych rezerw
" wyceny bilansowej inwestycji
" skutków ostrożnej wyceny (opisy aktualizujące)
" zasad rozliczania umów leasingowych
Podatek dochodowy obciążający wynik
1. Podatek bieżący  ustalany na podstawie updop
2. Podatek odroczony
1. dotyczy osób prawnych sporządzających sprawozdanie finansowe
2. wynika z różnic przejściowych
3. obligatoryjnie przez podmioty zobowiązane do badania sprawozdań finansowych
4. ustalany na dzień bilansowy
5. KSR 2  podatek dochodowy
Podatek dochodowy odroczony  kwota podatku ustalona za dany okres sprawozdawczy na
podstawie regulacji prawa podatkowego, która będzie należna fiskusowi lub będzie podlegała
 zwrotowi na rzecz podatnika w przyszłych okresach sprawozdawczych.
Powstaje na skutek różnic przejściowych (okresowych) między regulacjami prawa bilansowego i
podatkowego zw zakresie uznawania przychodów i kosztów.
Odzwierciedla przyszłe skutki podatkowe transakcji dokonanych (i odnotowanych w księgach
rachunkowych).
Zadanie
Jednostka gospodarcza ujęła na dzień bilansowy należne jej odsetki 100
Wynik finansowy Należności Rezerwa z tyt. podatku
odroczonego
0 (podatek 100 (należne 100 19
bieżący) odsetki)
19 (podatek
odroczony)
Czy przychód wpływający na WF jest opodatkowany? (kiedykolwiek)  różnica przejściowa?
 TAK  podatek wpływa na WF w tym samym okresie, co przychód podlegający
opodatkowaniu podatek odroczony 19
W związku z różnicami dodatnimi przejściowymi wprowadzamy rezerwę z tytułu podatku
odroczonego.
Zadanie 2
Na wynik finansowy wpłynęły odsetki
Wynik finansowy Zobowiązania Aktywa z tytułu podatku
odroczonego
100 0 (podatek 100 19
bieżący)
19
Czy koszt wpływający na WF jest kosztem uzyskania przychodu? Kiedykolwiek  różnica
przejściowa? TAK. Podatek wpływa na WF w tym samym okresie, co koszt stanowiący w myśl
UPDOP KUP (kiedykolwiek). Podatek odroczony: 19
Podejście wynikowe: porównanie kosztów i przychodów wpływających na wynik finansowy i
ujmowanych przy ustalaniu podstawy opodatkowania:
" różnice przejściowe (okresowe) wynikają z odmiennego momentu uznania przychodu za
osiągnięty, a kosztu za poniesiony wmyśl uor i updop  porównanie i ustalenie relacji
między wynikiem brutto, a podstawą opodatkowania
Zadanie 1 z konspektu
a) 1000zł różnicy przejściowej dodatniej
b) 500zł pozostałych kosztów operacyjnych
c) 200zł różnica przejściowa ujemna
WF brutto: 20000
WF brutto  przychody nieopodatkowane + koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów
-1000
+500
+200
=19700
Podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym: 19700
Podatek 19%: 3743
Podatki odroczone:
Podatek odroczony dotyczy różnic przejściowych.
Przychody finansowe 1000  aktualizacja akcji  różnica dodatnia  do opodatkowania w
przyszłości.
" rezerwa na podatek dochodowy 19% z 1000 = 190
Pozostałe koszty operacyjne 500  aktualizacja wartości towarów - do odliczenia od podstawy
opodatkowania w przyszłości.
" aktywa z tytułu podatku dochodowego 19% z 500 = 95
Koszty finansowe 200  niezapłacone odsetki od kredytu  do odliczenia od podstawy
opodatkowani w przyszłości
" aktywa a tytułu podatku dochodowego 19% z 200  38
Podatek obciążający wynik finansowy
Podatek bieżący: 3743
+rezerwa na podatek dochodowy +190
-aktywa z tytułu podatku dochodowego -133
Razem podatek dochodowy: 3800
Metoda bilansowa:
Akcje  aktywa których rozchód spowoduje powstanie opodatkowanych korzyści
Wartość bilansowa: 11000
Wartość podatkowa: 10000 (koszt uzyskania przychodu)
Różnica: 1000
Różnica dodatnia, rezerwa na podatek dochodowy 19% z 1000 = 190
Towary  aktywa których rozchód spowoduje powstanie opodatkowanych korzyści
Wartość bilansowa: 4500
Wartość podatkowa: 5000 KUP
Różnica: -500
Różnica ujemna, aktywa z tytułu podatku dochodowego 19*500 = 95
Odsetki  zobowiązania których zapłata spowoduje obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem
dochodowym
Wartość bilansowa: 200
Wartość podatkowa: 0 WB-KUP
Różnica: -200
Różnica ujemna, aktywa z tytułu podatku dochodowego 19% z 200 = 38
Rachunkowość podatkowa  17.03.2015
cd. zadań
Rozrachunki z tyt. podatku Podatek dochodowy Wynik finansowy
dochodowego (obowiązkowe obciążenia WF)
3743 (1) (1) 3743 133 (3) (4) 3800 20000 (zysk
(2) 190 3800 (4) brutto)
Rezerwa z tyt. podatku Aktywa z tyt. podatku
odroczonego odroczonego
190 (2) (3) 133
Zad. 4
Pierwszy rok
Pozostałe rozrachunki Długoterminowe AF
20000(1) (1) 20000
Odpisy aktualizujące wartość Kapitał z aktualizacji wyceny Rezerwa z tytułu podatku
DAF odroczonego
(2) 4000 (3) 760 4000 (2) 760 (3)
Ustalanie różnicy przejściowej w wartości bilansowej i podatkowej akcji
WB 24000
WP 20000
Różnica +4000, Rezerwa 760
Rok drugi
Pozostałe rozrachunki Długoterminowe AF
Sp. 20000
Odpisy aktualizujące wartość Kapitał z aktualizacji wyceny Rezerwa z tytułu podatku
DAF odroczonego
Sp. 4000 (2) 190 3240 Sp. 760 Sp.
(1) 1000 1000 (1) 190 (2)
Ustalenie różnicy przejściowej w wartości bilansowej i podatkowej akcji
WB 25000
WP 20000
Różnica +5000 Rezerwa 950
950  saldo rezerwy na koniec drugiego roku
Księgowaniu podlega zmiana stanu rezerw
Sk Rezerw 950
-Sp Rezerw 750
Zwiększenie stanu rezerw 190
Podatki odroczone
Zadanie 1
" wprowadzenie do ksiÄ…g 420
" wycena bilansowa 400
" ujemna różnica kursowa 20 (podatkowo  różnica przejściowa)
Ustalenie różnic przejściowych w wartości należności
WB 400
WP 420
Różnica (-20) Różnica ujemna, aktywa z tytułu podatku odroczonego 3,8
Zadanie 2
" wprowadzenie do ksiÄ…g 420
" wycena bilansowa 400
" dodatnia różnica kursowa 20 (podatkowo  różnica przejściowa)
Ustalenie różnic przejściowych w wartości należności
WB 400
WP 420
Różnica (20) Różnica dodatnia, rezerwa z tytułu podatku odroczonego 3,8
Zadanie 3
Darowizna wartości niematerialnych i prawnych
" Księgowo  przychód rozliczany w czasie równolegle do amortyzacji
" Podatkowo  opodatkowana w momencie otrzymania
Na 31 grudnia wartość nierozliczonego przychodu wynosi 3000
Ustalenie różnic przejściowych w wartości rozliczeń międzyokresowych przychodów
WB 3000
WP (WB-PNO) 3000-3000 = 0
Różnica (-3000) Różnica ujemna Aktywa z tytułu podatku odroczonego 570
Podatek bieżący od darowizny 760  Aktywa 570 = 190
Rachunkowość podatkowa  31.03.2015
Materiały
Środki trwałe  podejście podatkowe
W razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób wartość rynkowa z
dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę
wartość w niższej wysokości.
Wykluczone z obowiÄ…zku amortyzowania (art. 16)
Zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych
Rozpoczęcie dokonywania odpisów amortyzacyjnych:
 pierwszy miesiąc następnego po tym, w którym wprowadzono środek do ewidencji
Zakończenie
 koniec tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów umorzeniowych z
wartością początkową lub w którym środek trwały postawiono w stan likwidacji, zbyto go,
stwierdzono jego niedobór itp.
Częstotliwość dokonywania odpisów:
 w równych ratach co miesiąc
 co kwartał
 jednorazowo na koniec roku podatkowego
 od używanych sezonowo  w okresie ich wykorzystywania  odpis miesięczny = odpis
roczny/suma miesięcy w sezonie
Nie stanowi kosztów uzyskania przychodów (między innymi):
 amortyzacja środków trwałych otrzymanych nieodpłatnie, jeśli przychód wynikający z ich
nieodpłatnego otrzymania nie był opodatkowany,
 amortyzacja samochodów osobowych w części, w której cena ich nabycia przewyższa
równowartość 20000EUR przeliczoną na złote wg kursu średniego, ogłoszonego przez NBP
z dnia przekazania samochodu do użytkowania,
 amortyzacja prawa wieczystego użytkowania gruntu i gruntów służących wydobyciu
kopalin metodÄ… odkrywkowÄ….
Rachunkowość podatkowa  21.04.2015
Przykład
7.12 100x4,2 = 420
31.12 100x4,4 = 440
Różnice ujemne 20
4.2 100x4,1 = 410
Rok I  każdy wariant
Rozrachunki z dostawcami Rozliczenie zakupu Koszty finansowe
420 (1) (1) 420 20 (2)
20 (2)
Różnice kursowe skutkują tylko bilansowo.
W przypadku jednostek objętych obowiązkiem badania sprawozdań finansowych powodują
konieczność ustalania aktywów z tytułu podatku odroczonego.
Rok II  I wariant
Rozrachunki z dostawcami Koszty finansowe Rachunek bieżący
(2) 410 440 Sp. (1) 20 410 (2)
(3) 10 20 (1)
Storno różnic 1 stycznia
Przychody finansowe
10 (3)
Faktycznie zrealizowane różnice kursowe (podatkowe)  różnica między kwotą z dnia powstania i z
dnia spłaty.
420  410 = 10
W księgach rachunkowych:
Koszty finansowe 20-20 = 0
Przychody finansowe 10
Rok II  II wariant
Różnica dotyczy momentu wystornowania niezrealizowanych różnic kursowych- odbędzie sięto
poda datą 4 II  moment spłaty zobowiązań.
Rok II  III wariant
Rozrachunki z dostawcami Rachunek bieżący Przychody finansowe
(1) 410 440 Sp. 410 (1) 30 (2)
(2) 30
Faktycznie zrealizowane różnice kursowe (podatkowe)  różnica między kwotą z dnia powstania i z
dnia spłaty.
420-410 = 10
W księgach rachunkowych:
Koszty finansowe 20
Przychody finansowe 30
Różnica +10
 RODKI TRWAA
E
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych:
-ð nie definiuje w sposób bezpo redni rodków trwaÅ‚ych,
-ð podaje jedynie zakres skÅ‚adników majÄ…tkowych podlegajÄ…cych amortyzacji,
3 500 PLN
Art. 16a ust.1 - za rodki trwałe uznaje się podlegające amortyzacji, stanowiące własno ć lub
współwłasno ć podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne
do użytku w dniu przyjęcia do użytkowania:
- budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własno cią,
- maszyny, urzÄ…dzenia i rodki transportu,
- inne przedmioty
o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na
potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalno cią gospodarczą albo oddane do
używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu ( o ile z odpowiednich
przepisów ustawy podatkowej wynika, ze rodki te są amortyzowane przez finansującego).
Art.16a ust. 2 - do rodków trwałych podatnika zalicza się również (niezależnie od
przewidywanego okresu użytkowania)Ś
- przyjęte do użytkowania inwestycje w obcych rodkach trwałych,
- budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie,
- rodki trwałe użytkowane w oparciu o umowy leasingowe (czyli nie stanowiące
własno ci podatnika) , jeżeli spełnione są wskazane przez ustawę warunki pozwalające
zaliczyć je do składników majątkowych korzystającego (w art. 17a).
rodki trwałe - również składniki majątku spełniające powyższe kryteria ale wykluczone z
obowiązku amortyzacji takie jak np. grunty , eksponaty muzealne i dzieła sztuki.
Kryteria klasyfikacyjne wynikajÄ…ce z updopÅš
1. Stanowią własno ć lub współwłasno ć podatnika albo są użytkowane w oparciu o
spełniające odpowiednie warunki umowy leasingowe
2. Przewidywany okres użytkowania jest dłuższy niż rok,
3. Są kompletne i zdatne do użytku w dniu ich przyjęcia do używania
4. Są wykorzystywane na potrzeby związane z prowadzoną działalno cią gospodarczą
lub do oddania w odpłatne użytkowanie.
1
Updop - obowiązek prowadzenia ewidencji rodków trwałych w celu poprawnego ustalenia
odpisów amortyzacyjnych uznawanych za kup (art. 9 ust. 1 updop,)  wprowadzenie do
ewidencji - najpóz
niej w miesiącu przekazania do użytkowania (art. 16d ust.2)
Zasady ustalania warto ci poczÄ…tkowej
Podstawowe kategorie okre lające warto ć początkową rodka trwałegoŚ
- w przypadku kupna (odpłatnego nabycia) cena nabycia - art. 16g ust.1. pkt. 1, ust. 3,5,
updop
- w przypadku wytworzenia rodka we własnym zakresie koszt wytworzenia -16g ust. 1
pkt. 2, ust. 4,5, updop
Zwiększenie warto ci początkowej rodków trwałychŚ
Ulepszenie
-ð przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, modernizacja, adaptacja,
-ð podwyższenie warto ci użytkowej wyrażonej dÅ‚uższym okresem użytkowania,
większą zdolno cią wytwórczą, lepszą jako cią produktów uzyskiwanych przy
pomocy ulepszonego rodka czy niższymi kosztami jego eksploatacji,
-ð Updop  warto ć poczÄ…tkowÄ… powiÄ™ksza siÄ™ o sumÄ™ wydatków na ulepszenie, je li w
roku podatkowym przekroczyła ona 3 500 zł w tym także o wydatki na nabycie czę ci
składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena przekracza 3 500 zł.
Aktualizacja wyceny
Art.31.ust. 3 uor  odwołuje się do przepisów podatkowych
Art.15, ust 5 updop  minister wła ciwy do spraw finansów publicznych okre la w drodze
rozporządzenia, tryb i terminy aktualizacji wyceny rodków trwałych, jeżeli wskaz
nik wzrostu
cen nakładów inwestycyjnych w okresie trzech kwartałów w roku poprzedzającym rok
podatkowy w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego przekroczy 10%.
Amortyzacja rodków trwałych
Amortyzacja opiera się zasadniczo na z góry ustalonych stawkach amortyzacyjnych,
okre lonych w Wykazie Stawek Amortyzacyjnych,
-ð zaÅ‚Ä…cznik do ustawy
2
-ð zbudowany w oparciu o klasyfikacjÄ™ rodków trwaÅ‚ych1
-ð dla każdej grupy okre la rocznÄ… procentowÄ… stawkÄ™ amortyzacyjnÄ….
metody amortyzacji (updop):
-ð liniowa
-ð przyspieszona - degresywno  liniowa,
-ð uproszczona,
-ð szczególne zasady dla maÅ‚ego podatnika i podatnika rozpoczynajÄ…cego dziaÅ‚alno ć
Metoda liniowa
Øð w oparciu o stawki okre lone w Wykazie stanowiÄ…cym zaÅ‚Ä…cznik do ustawy
Stawki te mogą być przez podatnikówŚ
·ð podwyższaneÅš
-ð dla budynków i budowli używanych w warunkachÅš
-ð pogorszonych2 - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,2,
-ð zÅ‚ych3 - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,4,
-ð dla maszyn, urzÄ…dzeÅ„ i rodków transportu, z wyjÄ…tkiem morskiego taboru
pływającego, używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków
1
Rozporządzenie Rady Ministrów z 10 grudnia 2010 r. w sprawie Klasyfikacji rodków Trwałych
(K T) (Dz. U. Nr 242, poz. 1622).
2
Za warunki pogorszone uważa się używanie tych rodków pod ciągłym działaniem wody , par
wodnych, znacznych drgań, nagłych zmian temperatury oraz innych czynników powodujących
przyspieszenie zużycia obiektu
3
Za złe warunki używania budynków i budowli uważa się używanie pod wpływem niszczących
rodków chemicznych , a zwłaszcza gdy służą one produkcji , wytwarzaniu lub przechowywaniu
żrących rodków chemicznych. Dotyczy to również przypadków silnego działania na budynek lub
budowlę niszczących rodków chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie lub wydzielających
się w postaci oparów , których z
ródłem są inne obiekty znajdujące się w pobliżu.
3
przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawno ci technicznej4 przy
zastosowaniu w tym okresie współczynników nie wyższych niż 1,4.
-ð dla maszyn i urzÄ…dzeÅ„ (niektórych) poddanych szybkiemu postÄ™powi
technicznemu5 przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2,0.
·ð obniżone
Stawki można podwyższać lub powrócić do podstawowych w miesiącu następnym po tym, w
którym nastąpiło powstanie lub ustanie warunków uzasadniających zmianę. W przypadku
rodków trwałych poddanych szybkiemu postępowi technicznemu zmiana stawki nastąpić
może począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym rodki te zostały
wprowadzone do ewidencji albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku
podatkowego.
Obniżenie stawki amortyzacyjnej może nastąpić począwszy od miesiąca, w którym rodki te
zostały wprowadzone do ewidencji albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku
podatkowego.
Øð w oparciu o stawki indywidualne ustalane przez podatników dla:
·ð używanych6 lub ulepszonych7 rodków trwaÅ‚ych, po raz pierwszy wprowadzonych
do ewidencji. Ustawodawca wskazuje jednak minimalne okresy użytkowania, które
podatnik może wziąć pod uwagę przy ustalaniu stawek amortyzacyjnych. Są one
uzależnione od warto ci rodka trwałego i jego grupy rodzajowej.
·ð przyjÄ™tych do używania inwestycji w obcych rodkach trwaÅ‚ych
·ð używanych na podstawie umowy leasingu, zawartej z wÅ‚a cicielem lub
współwła cicielem tych składników - jeżeli zgodnie z przepisami rozdziału 4a
składniki te są zaliczane do majątku podatnika- korzystającego
( jeżeli użytkowanie ma miejsce w oparciu o ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji
przedsiębiorstw państwowych okres amortyzacji ustala się w proporcji do okresu
trwania umowy . W pozostałych przypadkach stawki indywidualne można ustalać
dla umów zawartych na co najmniej 60 miesięcy)
4
Np. obiekty używane w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym,
używane w warunkach terenowych, w warunkach le nych, pod ziemią lub innych wskazujących na
bardziej intensywne zużycie
5
Przez maszyny i urządzenia poddane szybkiemu postępowi technicznemu rozumie się te rodki
trwałe , w których zainstalowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe , spełniające
założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki
6
rodek trwały uznaje się za używany jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były
wykorzystywane przez okres co najmniej 6 miesięcy a w przypadku budynków i budowli przez 60
miesięcy
7
rodek trwały uznaje się za ulepszony, jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione
przez podatnika na ich ulepszenie stanowiły co najmniej 20% warto ci początkowej a w przypadku
budynków i budowli 30%.
4
2. Metoda przyspieszona:
Øð dla maszyn i urzÄ…dzeÅ„ o charakterze produkcyjnym (grupy 3-6 i 8) oraz rodków
transportu za wyjątkiem samochodów osobowych (art. 16k ust 1,2,3).
Odpisów dokonuje sięŚ
-ð w pierwszym podatkowym roku ich użytkowania od warto ci poczÄ…tkowej wg
stawki podwyższonej,
-ð w latach nastÄ™pnych od warto ci poczÄ…tkowej pomniejszonej o dotychczasowe
umorzenie wg stawki podwyższonej,
-ð poczÄ…wszy od roku podatkowego, w którym tak okre lona roczna kwota
amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji ( umorzenia )
obliczonej metodą liniową, odpisów dokonuje się metodą liniową.
3. Metoda uproszczona - możliwo ć jednorazowego zaliczenia w ciężar kosztów
składników majątkowych będących rodkami trwałymi o warto ci początkowej nie
przekraczającej ustalonej kwoty. Obecnie warto ć ta okre lona została na kwotę nie wyższą
niż 3 500 PLN. Odpis może mieć miejsce w miesiącu oddania rodka do użytkowania lub też
w miesiącu następnym.
4. Amortyzacja dla małego podatnika i podatnika rozpoczynającego działalno ć
-ð maÅ‚y podatnik,
-ð podatnik rozpoczynajÄ…cy dziaÅ‚alno ć w bieżącym roku podatkowym,
Mały podatnik - warto ć przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego VAT)
w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła 1 200.000 euro ( art. 4a pkt 10 updop).
Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według redniego kursu euro
ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy paz
dziernika poprzedniego roku
podatkowego, w zaokrągleniu do 1 000 zł.
W 2015 r. małym podatnikiem jest ten, którego przychody ze sprzedaży wraz z należnym
VAT w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły 5.015.000 zł (1.200.000 euro x 4,1792
zł = 5.015.040 zł ).
5
Jednorazowy odpis jest ograniczony limitem:
-ð wysoko ć jednorazowych odpisów (niezależnie od liczby nabywanych rodków
trwałych) w roku podatkowym łącznie nie może przekraczać 50 000 euro ( w roku
4,1792 zł/1 euro= 209.000 zł  do pełnych ty . zł) ,
-ð przy ustalaniu ww. limitu nie uwzglÄ™dnia siÄ™ nabywanych rodków trwaÅ‚ych o warto ci
nieprzekraczającej 3 500 zł,
-ð preferencyjna amortyzacja stanowi pomoc de minimis.
Pomoc w postaci jednorazowego odpisu amortyzacyjnego stanowi pomoc de minimis
udzielanÄ… w zakresie i na zasadach okre lonych w bezpo rednio obowiÄ…zujÄ…cych aktach
prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis. Dlatego
jednorazowy odpis amortyzacyjny od warto ci rodków trwałych podlega pewnym
ograniczeniom wynikajÄ…cym z zasad rzÄ…dzÄ…cych udzielaniem takiej pomocy.
Pomoc de minimis jest pomocą dla przedsiębiorców, która nie przekracza 200.000 euro
w okresie trzech lat poprzedzających złożenie wniosku o udzielenie pomocy.
6
WartŚ ci niematerialne i śrawne
W my l przepisów podatkowych warto ciami niematerialnymi
i prawnymi są tytuły spełniające następujące warunki (art. 16b ust 1
updop):
Nabyte, nadajÄ…ce siÄ™ do gospodarczego wykorzystania w dniu
przyjęcia do użytkowania,
O przewidywanym okresie używania dłuższym niż 1 rok,
Wykorzystywane przez podatnika na potrzeby zwiÄ…zane z
prowadzoną przez niego działalno cią gospodarczą albo
przeznaczone do oddania do używania na podstawie umowy
licencyjnej, umowy najmu, dzierżawy, leasingu.
3 500 zł
WartŚ ci niematerialne i śrawne
Do tego rodzaju tytułów ustawa podatkowa zaliczaŚ
pð spółdzielcze wÅ‚asno ciowe prawo do lokalu mieszkalnego,
pð spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
pð prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni
mieszkaniowej,
pð autorskie lub pokrewne prawa majÄ…tkowe,
pð licencje,
pð prawa do (ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo
własno ci przemysłowej) Ś wynalazków, patentów, znaków
towarowych, wzorów użytkowych, wzorów zdobniczych,
pð warto ć stanowiÄ…cÄ… równowarto ć uzyskanych informacji
związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej,
naukowej, lub organizacyjnej (know  how).
Warto ci niematerialne i prawne mogą być składnikami majątku
podatnika, gdy ten wykorzystuje je w oparciu o umowÄ™ leasingowÄ…
spełniającą kryteria okre lone w prawie podatkowym dla leasingu
finansowego (zasady takie, jak dla rodków trwałych).
Oprócz wymienionych elementów, warto ciami niematerialnymi i
prawnymi są , niezależnie od przewidywanego okresu użytkowania
(art. 16b ust.2 updop):
pð warto ć firmy powstaÅ‚Ä… w drodze kupna przedsiÄ™biorstwa,
przyjęcia w leasing lub otrzymania na mocy ustawy o
komercjalizacji i prywatyzacji,
pð koszty prac rozwojowych zakoÅ„czonych wynikiem pozytywnym,
który może być wykorzystany na potrzeby działalno ci
gospodarczej podatnika.
Zasady wyceny wartŚ ci niematerialnych i śrawnych
Ustalanie warto ci początkowej  jak w przypadku rodków trwałych
pð Warto ć poczÄ…tkowa warto ci niematerialnych i prawnych nie
ulega zwiększeniu, ponieważ nie podlegają one ani ulepszeniu ani
aktualizacji wyceny.
pð Ulepszenie warto ci niematerialnych i prawnych powoduje
powstanie nowych tytułów
Amortyzacja podatkowa
pð Narzucenie metody liniowej w stosunku do wszystkich tytułów,
pð cisÅ‚e ustalenie momentu ustalenia stawki oraz rozpoczÄ™cia
i zakończenia dokonywania odpisów amortyzacyjnych (zasady są
takie same, jak w przypadku rodków trwałych)
pð Okre lenie minimalnych okresów amortyzowania poszczególnych
pozycji warto ci niematerialnych prawnych, co przekłada się
bezpo rednio na przyjmowane stawki amortyzacyjne. Odno nie
tych składników majątkowych ustawa podatkowa nie stosuje
wykazu stawek rocznych, tylko podaje wspomniane minimalne
okresy umarzania (w art.16m)
Koszty prac rozwojowych  amortyzacja podatkowa
pð odniesienie ich w koszty podatkowe w miesiÄ…cu, w którym zostaÅ‚y
poniesione albo począwszy od tego miesiąca w równych czę ciach
w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy, albo
pð odniesienie ich w koszty podatkowe jednorazowo w roku
podatkowym, w którym zostały zakończone, albo
pð odnoszenie ich w koszty poprzez odpisy amortyzacyjne
dokonywane zgodnie z art. 16m ust. 1 pkt 3 od warto ci
niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 16b ust. 2
pkt 3.
PŚdstawŚwe śrzyczyny śŚwstawania różnic w wartŚ ci bilansowej
i podatkowej T i WNIP
pð Stosowanie różnych metod amortyzacji bilansowej
i podatkowej,
pð Stosowanie różnych stawek amortyzacyjnych,
pð Stosowanie innych momentów rozpoczÄ™cia amortyzacji,
pð Brak możliwo ci ustalania warto ci rezydualnej rodków
trwałych w prawie podatkowym,
pð Stosowanie odpisów jednorazowych przez maÅ‚ego
podatnika i podatnika rozpoczynającego działalno ć,
pð Stosowanie różnych warto ci dla skÅ‚adników niskocennych,
pð Dokonywanie odpisów z tytuÅ‚u trwaÅ‚ej utraty warto ci.
Wycena bilansowa a skutki podatkowe
Inwestycje (UoR)
pð Finansowe,
pð Niefinansowe,
Inwestycje niefinansowe w prawie podatkowym traktowane
odpowiednio jak;
pð rodki trwaÅ‚e,
pð Warto ci niematerialne i prawne,
Wydatki na ich nabycie nie sÄ… KUP,
PodlegajÄ… odpisom amortyzacyjnym na zasadach
opisanych w updop,
Składniki rzeczowe mogą podlegać aktualizacji wyceny.
Inwestycje niefinansowe(UoR)
Wycena bilansowa i jej skutki;
pð Model ceny nabycia (kosztu historycznego):
Amortyzacja  może być KUP, je li jest ustalana na
warunkach updop,
Odpisy z tytułu utraty warto ci  nie stanowią KUP,
Różnice ujemne w warto ci bilansowej i podatkowej
inwestycji  aktywa z tytułu podatku odroczonego,
W momencie sprzedaży warto ć początkowa
(nieumorzona) stanowi KUP
Inwestycje niefinansowe (UoR)
pð Wydatki na ich nabycie nie sÄ… zaliczane do KUP,
pð Model ceny rynkowej (godziwej):
Odpisy aktualizujące warto ć - in plus oraz in minus w
stosunku do warto ci poczÄ…tkowej  nie sÄ… akceptowane
przez prawo podatkowe,
Dla celów podatkowych inwestycje mogą być
amortyzowane,
Prowadzi do powstania różnic przej ciowych w warto ci
bilansowej i podatkowej inwestycji - dodatnich i
ujemnych  rezerwa/ aktywa z tytułu podatku
odroczonego,
W momencie sprzedaży warto ć początkowa inwestycji
(nieumorzona) stanowi KUP,
Inwestycje finansowe
Wydatki na ich nabycie nie sÄ… zaliczane do KUP,
Inwestycje długoterminowe  wycena bilansowa;
pð Model ceny rynkowej (godziwej),
pð Model kosztu historycznego,
Inwestycje finansowe długoterminowe (UoR)
Odpis in plus w stosunku do warto ci poczÄ…tkowej (model
ceny rynkowej):
pð odnoszony kapitaÅ‚owo, nie uznawany podatkowo,
pð powstaje różnica przej ciowa dodatnia,
pð ustalana jest rezerwa na podatek dochodowy, odnoszona
na konto Kapitał rezerwowy,
Odpis in minus w stosunku do warto ci poczÄ…tkowej (oba
modele):
pð odnoszony wynikowo, nie uznawany podatkowo,
pð powstaje różnica przej ciowa ujemna,
pð ustalane sÄ… aktywa z tytuÅ‚u podatku odroczonego,
Inwestycje finansowe krótkoterminowe (UoR)
Inwestycje krótkoterminowe  wycena bilansowa;
pð Model ceny rynkowej (godziwej),
pð Model ceny niższej (cena nabycia/cena rynkowa),
Inwestycje finansowe krótkoterminowe (UoR)
Odpis in plus w stosunku do warto ci poczÄ…tkowej (model
ceny rynkowej):
pð odnoszony wynikowo, nie uznawany podatkowo,
pð powstaje różnica przej ciowa dodatnia,
pð ustalana jest rezerwa na podatek dochodowy odnoszona do
wyniku finansowego,
Odpis in minus w stosunku do warto ci poczÄ…tkowejÅš
pð skutki jak w przypadku inwestycji dÅ‚ugoterminowych,
pð W przypadku inwestycji finansowych ich cena nabycia jest
KUP w momencie sprzedaży aktywów
Zapasy (UoR)
pð Wycena wstÄ™pna  cena nabycia, koszt wytworzenia,
pð Wycena rozchodu  wybór metody,
pð W przypadku odpisywania zapasów do kosztów w
momencie ich zakupu lub wytworzenia  konieczno ć
korekty na koniec miesiÄ…ca (w momencie ustalania zaliczek
na podatek dochodowy),
Zapasy (UoR)
Wycena bilansowa:
pð Odpisy aktualizujÄ…cy (obniżenie do ceny sprzedaży netto) 
in minus w stosunku do ceny nabycia/zakupu lub kosztu
wytworzenia:
odnoszone wynikowo,
powstaje różnica przej ciowa ujemna,
ustalane są aktywa z tytułu podatku odroczonego,
pð Cena nabycia/zakupu, koszt wytworzenia = KUP w
momencie sprzedaży
Rozrachunki
pð Naliczone memoriaÅ‚owo odsetki,
pð Różnice kursowe zwiÄ…zane z wycenÄ… bilansowÄ…,
W zależno ci od kategorii rozrachunków i charakteru różnic
kursowych powstają dodatnie lub ujemne różnice przej ciowe
 aktywa/rezerwa z tytułu podatku odroczonego,
Odpisy aktualizujące należno ci
Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów i rezerwy
pð Kwoty szacowane przez jednostkÄ™ (dla zachowania zasady
współmierno ci i ostrożno ci),
pð Nie sÄ… uznawane za KUP w momencie ujÄ™cia w ksiÄ™gach
rachunkowych,
pð Bierne rozliczenia miÄ™dzyokresowe  wiadczenia wykonane
na rzecz jednostki, niezafakturowane oraz rezerwy na
naprawy gwarancyjne i wiadczenia pracownicze,
powstaje różnica przej ciowa ujemna,
ustalane są aktywa z tytułu podatku odroczonego,
Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów i rezerwy
Pozostałe rezerwy  w zależno ci od celu tworzenia prowadzą
do powstania przej ciowych lub trwałych różnic w warto ci
bilansowej i podatkowej zobowiązań,
Wycena należności
i zobowiązań
RozwiÄ…zania podatkowe
Różnice kursowe w prawie podatkowym
Możliwość wyboru (opcja) rozliczenia różnic kursowych
w oparciu o:
pð przepisy ustawy o rachunkowoÅ›ci (art. 9b ustawy o PDOP)
(metoda bilansowa) albo
pð przepisy zawarte w ustawie podatkowej (metoda
podatkowa) (art. 15a ustawy o PDOP).
Różnice kursowe
pð Różnice kursowe zrealizowane  stanowiÄ…ce
konsekwencję spłaty należności i zobowiązań wyrażonych w
walutach obcych lub innych operacji definitywnie
zakończonych, z którymi wiązały się przepływy pieniężne,
pð Różnice kursowe niezrealizowane  sÄ… konsekwencjÄ…
wyceny bilansowe (zgodnej z UoR) aktywów i zobowiązań
wyrażonych w walutach obcych
Różnice kursowe
Różnice kursowe ustalane na podstawie przepisów
o rachunkowości (metoda bilansowa)
Podatnicy zaliczają odpowiednio do przychodów lub kosztów
uzyskania przychodów ujęte w księgach rachunkowych różnice
kursowe:
pð z tytuÅ‚u transakcji walutowych (różnice zrealizowane) oraz
pð wynikajÄ…ce z dokonanej wyceny skÅ‚adników aktywów
i pasywów wyrażonych w walucie obcej, a także wyceny
pozabilansowych pozycji w walutach obcych (różnice
niezrealizowane).
Różnice kursowe
Warunek:
Podjęcie przez jednostkę decyzji o stosowaniu takiego
rozwiÄ…zania oraz:
pð poddanie badaniu sprawozdaÅ„ finansowych przez
uprawnione podmioty po zakończeniu każdego roku
podatkowego w całym okresie ustalania rachunkowych
różnic kursowych
pð dostarczenie do urzÄ™dów skarbowych tych sprawozdaÅ„
finansowych i informacji o ich badaniu w terminie 10 dni od
daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego
(wraz z uchwałą),
Różnice kursowe
ObowiÄ…zek podatnika:
pð zawiadomienie w formie pisemnej wÅ‚aÅ›ciwego naczelnika
urzędu skarbowego o wyborze metody bilansowej do końca
pierwszego miesiÄ…ca roku podatkowego,
pð w przypadku podatników rozpoczynajÄ…cych dziaÅ‚alność
w terminie 30 dni od dnia jej rozpoczęcia,
pð zawiadomienie tylko w pierwszym roku podatkowym,
w którym dokonano tego wyboru)
Stosowanie metody bilansowej - przez okres nie krótszy niż
trzy lata podatkowe, liczÄ…c od poczÄ…tku roku podatkowego,
w którym została przyjęta.
Różnice kursowe
Zastosowanie metody bilansowej po raz pierwszy u
podatników kontynuujących działalność (np. od 1.01. 2015):
pð zaliczenie odpowiednio do przychodów lub kosztów
podatkowych różnic kursowych ustalonych w związku z
wyceną bilansową na ostatni dzień poprzedniego roku
podatkowego (niezrealizowanych) (na 31. 12. 2014)
pð ujmowanie w kosztach i przychodach podatkowych
wszystkich różnic ustalonych w księgach rachunkowych -
zrealizowanych i niezrealizowanych (w ciÄ…gu 2015, 2016,
2017 r.)
Różnice kursowe
Wycena (ustalenie różnic niezrealizowanych) dla celów
podatkowych może być dokonywana:
pð na ostatni dzieÅ„ każdego miesiÄ…ca i na ostatni dzieÅ„ roku
podatkowego lub
pð na ostatni dzieÅ„ każdego kwartaÅ‚u i na ostatni dzieÅ„ roku
podatkowego albo tylko
pð na ostatni dzieÅ„ roku podatkowego,
Wybrany termin tej wyceny musi być stosowany przez pełny
rok podatkowy i nie może być zmieniany.
Różnice kursowe
zawiadomienie w formie pisemnej naczelnika urzędu
pð do koÅ„ca roku podatkowego poprzedzajÄ…cego rok
podatkowy, w którym podatnik zamierza zrezygnować ze
stosowania tej metody.
Różnice kursowe
Rezygnacja ze stosowania metody bilansowej:
pð zaliczenie na ostatni dzieÅ„ roku podatkowego, w którym
podatnik stosował tę metodę, odpowiednio do przychodów
lub kosztów uzyskania przychodów naliczonych różnic
kursowych ustalonych na podstawie przepisów
o rachunkowości,
pð od pierwszego dnia roku podatkowego, nastÄ™pujÄ…cego po
roku, w którym podatnik stosował metodę bilansową,
stosuje zasady podatkowe (ujmuje tylko różnice
zrealizowane),
Różnice kursowe
Metoda podatkowa  za koszty /przychody wpływające
na podstawÄ™ opodatkowania podatkiem dochodowym
uznaje tylko różnice zrealizowane
Przez średni kurs ogłaszany przez Narodowy Bank Polski,
o którym mowa przy okazji określania różnic kursowych,
rozumie siÄ™ kurs z ostatniego dnia roboczego poprzedzajÄ…cego
dzień uzyskania przychodu lub poniesienia kosztu.
Różnice kursowe
Dodatnie różnice kursowe (przychody) powstają, jeżeli
wartość:
pð przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po
przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego
przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego
przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według
faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
pð poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po
przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego
przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego
kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie
zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
Różnice kursowe
pð otrzymanych lub nabytych Å›rodków lub wartoÅ›ci
pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa
od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu
zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości
pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu
waluty z tych dni,
pð kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia
jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego
zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego
kursu waluty z tych dni;
pð kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania
jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu
jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego
kursu waluty z tych dni.
Różnice kursowe
Ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:
pð przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po
przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego
przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego
przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według
faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
pð poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po
przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego
przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego
kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie
zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
Różnice kursowe
pð otrzymanych lub nabytych Å›rodków lub wartoÅ›ci
pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa
od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu
zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości
pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu
waluty z tych dni,
pð kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia
jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu
jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego
kursu waluty z tych dni,
pð kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania
jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego
spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu
waluty z tych dni.
Różnice kursowe
Jeżeli jednostka stosuje podatkowe zasady rozliczania różnic
kursowych, to różnice ustalone w księgach rachunkowych na
dzień bilansowych mogą być w kolejnym roku:
pð wystornowane z pierwszym dniem nowego roku
obrotowego,
pð wystornowane z chwilÄ… faktycznej zapÅ‚aty rozrachunków,
pð jednostka może ksiÄ™gować tylko różnice kursowe ustalone
między kursem z wyceny bilansowej, a kursem z dnia
zapłaty.
Różnice kursowe - przykład
Jednostka ujęła 7 grudnia zobowiązanie wg dostawcy
zagranicznego 100 euro po kursie 4,2 zł/euro. Na dzień
bilansowy (31 grudnia) zobowiązanie dalej figurowało w
księgach rachunkowych a kurs NBP wynosił 4,40. 4 lutego
zobowiązanie uregulowano wg kursu 4,10 zł/ euro.
Zakładając, że jednostka stosuje podatkowe zasady
rozliczania różnic kursowych, wskazać możliwości księgowego
ich ujęcia.
Zmniejszenia wartości należności a koszty
uzyskania przychodów
Kategorie należności podlegających korekcie
pð NależnoÅ›ci przedawnione,
pð NależnoÅ›ci umorzone,
pð NależnoÅ›ci nieÅ›ciÄ…galne,
pð NależnoÅ›ci, których nieÅ›ciÄ…galność można uznać za
uprawdopodobnionÄ…,
Należności przedawnione
Wierzytelność przedawniona - po upływie czasu określonego
w przepisach prawa, jeśli bieg przedawnienia nie uległ
przerwaniu
Odpisana należność przedawniona - nie stanowi kosztów
uzyskania przychodów
Należności umorzone
Umorzenie wierzytelności  zwolnienie dłużnika z długu przez
wierzyciela, wywołane innymi przyczynami aniżeli zapłata,
przedawnienie lub nieściągalność. Dłużnik powinien zwolnienie
przyjąć (i potwierdzić) (art. 508 kc).
Umorzona wierzytelność  koszt uzyskania przychodów w
części, która uprzednio stanowiła przychód należny (w
rozumieniu updop - bez VAT i odsetek),
Wierzytelność nieściągalna
wierzyciel dysponuje dokumentami, z których jednoznacznie
wynika, że nie jest możliwe jej zaspokojenie w sposób
opłacalny
Odpisane wierzytelności nieściągalne  koszt uzyskania
przychodów jeśli:
pð uprzednio zostaÅ‚y zarachowane jako przychody należne
(art. 12 ust. 3),
pð których nieÅ›ciÄ…galność zostaÅ‚a udokumentowana w sposób
określony w updop,
Udokumentowanie nieściągalności
pð postanowienie o nieÅ›ciÄ…galnoÅ›ci wydane przez wÅ‚aÅ›ciwy
organ postępowania egzekucyjnego (komornika), uznane
przez wierzyciela za odpowiadajÄ…ce stanowi faktycznemu,
pð postanowienie sÄ…du o:
oddaleniu wniosku o ogłoszeniu lub umorzeniu
postępowania upadłościowego, gdyż majątek masy nie
wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania
upadłościowego,
ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego
likwidacje majÄ…tku,
pð sporzÄ…dzony przez podatnika protokół stwierdzajÄ…cy, że
przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne, zwiÄ…zane z
dochodzeniem wierzytelności byłyby równe lub wyższe od
jej kwoty
Należności, których nieściągalność jest uprawdopodobniona
Odpis aktualizujący = koszt uzyskania przychodów
pð Należność musi dotyczyć powstaÅ‚ego wczeÅ›niej przychodu (art.16 ust1
pkt 26a )
pð Podatnik musi uprawdopodobnić nieÅ›ciÄ…galność należnoÅ›ci a wiÄ™c
wskazać że zaistniała jedna z okoliczności (art.16 ust 2a pkt 1):
dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności
gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona
jego upadłość obejmująca likwidacje majątku,
zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia
układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i
naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte
postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji
finansowej przedsiębiorstw i banków,
wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu
i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego,
wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze
powództwa sądowego.
Podatki obciążające koszty
działalności podstawowej
Podatek od towarów i usług
Podatek od nieruchomości
ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych
Przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomo ciÅš
pð grunty,
pð budynki lub ich czÄ™ ci,
pð budowle lub ich czÄ™ ci zwiÄ…zane z prowadzeniem
działalno ci gospodarczej.
Wysoko ć stawek podatku:
pð okre la, w drodze uchwaÅ‚y, rada gminy,
pð z uwzglÄ™dnieniem górnych granic stawek ogÅ‚aszanych przez
Ministra Finansów w drodze obwieszczenia
Podatek od nieruchomości
ObowiÄ…zek podatkowy powstaje
pð z pierwszym dniem miesiÄ…ca nastÄ™pujÄ…cego po miesiÄ…cu, w
którym nastąpiło nabycie tytułu prawnego do przedmiotu
opodatkowania lub wej cie w jego posiadanie.
pð jeżeli okoliczno ciÄ…, od której jest uzależniony obowiÄ…zek
podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich czÄ™ ci,
obowiÄ…zek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku
następującego po roku, w którym budowa została zakończona
albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub
ich czę ci przed ich ostatecznym wykończeniem.
Obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały
okoliczno ci uzasadniajÄ…ce ten obowiÄ…zek.
pð Podatnicy podatku od nieruchomo ci sÄ… obowiÄ…zani skÅ‚adać
organowi podatkowemu, wła ciwemu ze względu na miejsce
położenia przedmiotów opodatkowania, deklaracje na podatek od
nieruchomo ci na dany rok podatkowy, sporzÄ…dzone na
formularzach według wzoru okre lonego uchwałą rady gminy.
Podatek od nieruchomości
Terminy płatno ci podatku od nieruchomo ci
pð osoby prawne i jednostki organizacyjne niemajÄ…ce osobowo ci
prawnej, w tym spółki nieposiadające osobowo ci prawnej
dokonują wpłat za poszczególne miesiące w ratach
proporcjonalnych do czasu trwania obowiÄ…zku podatkowego - do
15 dnia każdego miesiąca, a za styczeń do dnia 31 stycznia.
Ujęcie w księgach rachunkowych podatku od
nieruchomości
1. Na podstawie złożonej deklaracjiś
Dt Podatki i opłaty
Ct Rozrachunki publiczno  prawne
2. Je li kwota podatku jest istotnaÅ›
Dt Rozliczenia międzyokresowe kosztów
Ct Rozliczenie kosztów
Rata podatku
Dt Konto (a) kosztów układu kalkulacyjnego lub
Rozliczenie kosztów (gdy jednostka prowadzi tylko układ rodzajowy)
3. Je li kwota podatku nie jest istotna a jednostka prowadzi ewidencjÄ™
kosztów w dwóch układachś
Dt Konto (a) kosztów układu kalkulacyjnego
Ct Rozliczenie kosztów
Podatek od środków transportu
ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach
lokalnych
Obowiązek podatkowy w zakresie podatku od rodków
transportowych ciąży na osobach fizycznych oraz osobach prawnych
będących wła cicielami rodków transportowych
Opodatkowaniu podatkiem od rodków transportowych podlegająŚ
pð samochody ciężarowe,
pð ciÄ…gniki siodÅ‚owe i balastowe,
pð przyczepy i naczepy,
pð autobusy.
Podatek od środków transportu
Obowiązek podatkowy w podatku od rodków transportowych
powstaje;
pð od pierwszego dnia miesiÄ…ca nastÄ™pujÄ…cego po miesiÄ…cu,
w którym rodek transportowy został zarejestrowany
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
pð w przypadku nabycia rodka transportowego zarejestrowanego -
od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu,
w którym rodek transportowy został nabyty
Podatek od środków transportu
Podmioty obowiązane opłacać podatek składają wła ciwemu
organowi podatkowemu deklaracje na podatek od rodków
transportowych na dany rok podatkowy:
pð w terminie do dnia 15 lutego, a jeżeli obowiÄ…zek podatkowy
powstał po tym dniu  w terminie 14 dni od dnia zaistnienia
okoliczno ci uzasadniajÄ…cych powstanie tego obowiÄ…zku.
pð sporzÄ…dzone na formularzu wedÅ‚ug ustalonego wzoru,
Podatek od środków transportu
Podatek od rodków transportowych płatny jest:
pð bez wezwania na rachunek budżetu wÅ‚a ciwej gminy,
pð w dwóch ratach proporcjonalnie do czasu trwania obowiÄ…zku
podatkowego, w terminie do dnia 15 lutego i do dnia 15 wrze nia
każdego roku.
Podatek akcyzowy
pð Podstawa prawna
Ustawa z dnia 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym, Dz. U. z
2014 r. poz. 752 ze zm.
pð Przedmiot opodatkowania (m. in.)
produkcja wyrobów akcyzowych
pð ObowiÄ…zek podatkowy z tytuÅ‚u sprzedaży wyrobów
akcyzowych
powstaje z dniem wydania ich nabywcy. Jeżeli sprzedaż
powinna być potwierdzona fakturą, obowiązek podatkowy
powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie póz
niej jednak niż
w 7. dniu, liczÄ…c od dnia wydania wyrobu akcyzowego
pð Stawki akcyzy (sposób wyrażania),
Podatek akcyzowy
Podatek akcyzowy:
pð Element ceny sprzedaży,
pð Koszt dziaÅ‚alno ci podstawowej,
Ewidencja księgowaŚ
Dt Podatki i opłaty,
Ct Rozrachunki publiczno  prawne,
Dt Koszty sprzedaży,
Ct Rozliczenie kosztów,
Akcyza - przykład
Cena sprzedaży wyroby nieuwzględniająca akcyzy wynosi 50 zł,
akcyza wynosi 20%. W bm. jednostka sprzedała 100 szt. wyrobów.
Ustalić skutki podatkowe w zakresie akcyzy i VAT wiedząc, ze wynosi
on 23%.
Podatek od towarów i usług
Ustawa z dnia 11 marca 2004 o podatku od towarów i usług,
Dziennik Ustaw z 2011r. nr 177, poz. 1054
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegająŚ
pð odpÅ‚atna dostawa towarów i odpÅ‚atne wiadczenie usÅ‚ug na
terytorium kraju,
pð eksport towarów,
pð import towarów na terytorium kraju,
pð wewnÄ…trzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem
na terytorium kraju,
pð wewnÄ…trzwspólnotowa dostawa towarów.
Podatek od towarów i usług
1. Rozrachunki z tytułu VAT
pð Obciążane podatkiem w wysoko ci, w jakiej podatek
naliczony podlega kompensacie z podatkiem należnym,
pð Uznawane podatkiem należnym,
pð SÅ‚uży do rozliczenia z urzÄ™dem skarbowym,
Rozliczenie naliczonego VAT (VAT naliczony)
Rozliczenie należnego VAT (VAT należny)
2. Rozliczenie naliczonego VAT (art.90)
pð W podmiotach, w których zakupione skÅ‚adniku majÄ…tku i
usługi są wykorzystywane do wykonywania czynno ci
zarówno opodatkowanych jak i zwolnionych z VAT ( osobna
ewidencja podatku dotyczÄ…cego zakupu T i WNiP oraz
pozostałych),
pð Ustalenie VAT naliczonego - w proporcji sprzedaży
opodatkowanej do sprzedaży ogółem
Podatek od towarów i usług
pð VAT zwiÄ…zany z zakupami wykorzystywanymi do
działalno ci zwolnionej i opodatkowanej wynosi 10 000 zł.
pð Sprzedaż (netto) opodatkowana stawkÄ…: 23 % - 30 000 zÅ‚,
8 % - 7 000 zł,
0 % - 5 000 zł,
Sprzedaż zwolniona 14 000 zł
Podatek od towarów i usług
Ustalenie proporcji w ciÄ…gu roku podatkowego
1. Dla podmiotów rozpoczynających działalno ci i tych, które w
poprzednim roku nie osiągnęły obrotu wyższego niż 30 000 zł
pð Szacunkowo w porozumieniu z naczelnikiem US
2. Dla pozostałych podmiotów  rzeczywisty współczynnik z
poprzedniego roku
Podatek od towarów i usług
Po zakończeniu roku podatkowego należy obliczyć wła ciwą
proporcję udziału sprzedaży opodatkowanej w sprzedaży
ogółem.
Przy czym, jeżeliŚ
pð proporcja przekroczyÅ‚a 98% oraz kwota podatku
naliczonego niepodlegajÄ…ca odliczeniu, wynikajÄ…ca z
zastosowania tej proporcji w skali roku była mniejsza niż
500 zł - podatnik ma prawo uznać, że proporcja wynosi
100%;
pð proporcja nie przekroczyÅ‚a 2% - podatnik może uznać, że
proporcja ta wynosi 0%.
Korekty dokonuje siÄ™ w deklaracji VAT-7 za pierwszy miesiÄ…c
lub pierwszy kwartał kolejnego roku (w zależno ci od sposobu
rozliczania VAT)
Podatek od towarów i usług
3. Korekty naliczonego VAT
pð ZgÅ‚aszane reklamacje wobec dostawcy,
pð Konieczno ć dokonania rocznej korekty warto ci podatku
naliczonego w przypadku wykonywania działalno ci
opodatkowanej (księgowania w korespondencji z kontami
PKO, PPO)
pð dopÅ‚ata podatku - jeżeli faktyczna proporcja jest niższa,
niż stosowana w ciągu roku, (Dt PKO, Ct Korekty
naliczonego VAT),
pð nadpÅ‚ata podatku - jeżeli faktyczna proporcja jest
wyższa, niż stosowana w ciągu roku. (Dt Korekty
naliczonego VAT, Ct PPO),
Podatek od towarów i usług
Praca domowa
Szczególne zasady korekty VAT związane z
zakupem rodków trwałych oraz warto ci
niematerialnych i prawnych podlegajÄ…cych
amortyzacji, a także gruntów i praw
wieczystego użytkowania gruntów
Rachunkowość podatkowa  02.06.2015
Przykład
RozwiÄ…zanie:
Ustalenie ceny sprzedaży:
C = 50 + (50*20)/(100-20)
C = 62,5
Przychód ze sprzedaży: 6250
Akcyza należna budżetowi: 20% z 6250
A  koszta = 1250
VAT = 23% z 6250