2016-05-03
Wykład 7
Teoria przedsiębiorstwa
Równowaga producenta
Problemy ekonomiczne transformacji
Definicja przedsiębiorstwa
�� Przedsiębiorstwo jest wyodrębnioną pod
względem ekonomicznym jednostką prowadzącą
działalność:
produkcyjną,
handlową lub
usługową.
Odrębność ekonomiczna
�� wyraża się:
�� w możliwości decydowania o sposobie
produkcyjnego wykorzystania majątku
(samodzielność decyzyjna).
�� w samodzielności dochodowej.
�� Formalnym wyrazem odrębności ekonomicznej jest
osobowość prawna przedsiębiorstwa.
1
2016-05-03
Osobowość prawna
�� jest to zdolność do:
ń� zawierania umów,
ń� wstępowania w stosunki cywilnoprawne z innymi
podmiotami.
�� Organizacyjnym wyrazem odrębności
przedsiębiorstwa jest:
ń� sprawowanie zarządzania przez kierownictwo według
zasad ustalonych
ń� w statucie przedsiębiorstwa,
ń� w regulaminach wewnętrznych.
Samodzielność dochodowa
�� to osiąganie dodatniej różnicy między
przychodem a kosztami działania (zysku).
�� Zysk jest z
ródłem finansowania działalności i
rozwoju przedsiębiorstwa.
�� Osiąganie zysku zależy od umiejętności
dokonywania wyborów na podstawie rachunku
ekonomicznego, zgodnie z dynamicznie a nie
statycznie rozumianą zasadą racjonalności
gospodarowania.
Przedsiębiorstwo jest
�� dostawcą wytworzonych dóbr i usług,
�� odbiorcą różnych czynników produkcji.
2
2016-05-03
Racjonalność wyborów
�� odnosi się do obu stron działalności.
�� Więzi pomiędzy dostawcami i odbiorcami muszą
mieć charakter więzi rynkowych.
�� Każda ze stron musi dążyć do osiągnięcia
nadwyżki przychodu nad kosztami (zysku).
�� Założenie:
ń� żadna ze stron nie ma możliwości wpływania na
poziom cen.
Wielkość zysku zależy od dwóch
czynników:
�� - poziomu kosztów oferowanych do sprzedaży dóbr,
�� - rozmiarów transakcji.
�� Poziom kosztów i wielkość sprzedaży są
determinowane racjonalnością wyborów
(sprzedawców i nabywców).
�� Z ekonomicznego punktu widzenia wyłącznym
celem działalności przedsiębiorstwa jest zysk.
Funkcje przedsiębiorstwa:
�� inicjowanie i uruchamianie działalności
gospodarczej oraz innowacji techniczno-
organizacyjnych,
�� podejmowanie kluczowych decyzji związanych z
funkcjonowaniem przedsiębiorstwa,
�� podejmowanie ryzyka związanego z prowadzeniem
działalności gospodarczej oraz wprowadzeniem
innowacji.
3
2016-05-03
Produkty i usługi dostarczane przez
przedsiębiorstwa
�� są zróżnicowane pod względem:
ń� rozmiarów (liczba zatrudnionych, wartość produkcji
sprzedanej, wartość majątku trwałego),
ń� form własności,
ń� struktur organizacyjnych.
Z punktu widzenia form własności
wyróżniamy:
�� przedsiębiorstwa prywatne (przedsiębiorstwa
będące własnością pojedynczych osób lub rodzin
oraz spółki),
�� przedsiębiorstwa spółdzielcze,
�� przedsiębiorstwa państwowe,
�� przedsiębiorstwa komunalne,
�� przedsiębiorstwa będące własnością pracowników.
Zalety małych prywatnych firm:
�� zdolność do tworzenia silnej motywacji
nakierowanej na realizowanie celów firmy,
�� elastyczne działanie,
�� szybkie dostosowywanie się do zmian popytu,
�� samodzielność i niezależność od innych.
4
2016-05-03
Wady małych firm:
�� trudności w zgromadzeniu dużego kapitału,
�� trudności w ekspansji.
�� Są to przyczyny łączenia się przedsiębiorstw.
�� Powody łączenia się przedsiębiorstw:
ń� korzyści skali,
ń� względy finansowe.
Korzyści skali
ń� wraz ze wzrostem rozmiarów produkcji jednostkowe
koszty obniżają się.
�� Względy finansowe
ń� do realizacji wieli przedsięwzięć niezbędne są większe
zasoby niż będące w posiadaniu pojedynczej firmy lub
osób,
ń� możliwości wykorzystania oszczędności drobnych
inwestorów.
Przedsiębiorstwo spółdzielcze
�� powstaje jako dobrowolne zrzeszenie osób
prowadzących wspólną działalność w imieniu
swoich członków.
�� Specyfika przedsiębiorstwa spółdzielczego:
ń� członkowie spółdzielni mogą do niej wnosić udziały
zarówno w postaci środków finansowych, jak też
budynków, maszyn i ziemi;
5
2016-05-03
Przedsiębiorstwo spółdzielcze
�� zarządzanie spółdzielnią opiera się na zasadach
samorządowych:
�� najwyższą władzą jest zebranie członków,
�� zebranie członków wybiera zarząd spółdzielni,
�� każdy członek spółdzielni ma jeden głos,
niezależnie od wielkości wniesionych wkładów;
Podział nadwyżki ekonomicznej
�� (przychody pomniejszone o poniesione koszty)
�� podział nadwyżki między członków dokonuje się
przy uwzględnieniu:
ń� bieżącego wkładu pracy członków spółdzielni
(dochody z pracy),
ń� wysokości wniesionego wkładu kapitałowego
(dywidenda).
Przedsiębiorstwo będące własnością
państwa
�� istnieje w różnych systemach ekonomiczno-
społecznych.
�� Słabe strony:
ń� niska efektywność,
ń� wpływ na zwiększanie deficytu budżetowego.
�� Zalety:
ń� element stabilizacji koniunktury,
ń� realizacja pewnych celów społecznych (oddziaływanie
na wielkość zatrudnienia, dochodów ludności i cen
podstawowych artykułów).
6
2016-05-03
Spółka pracownicza  specyficzna
forma przedsiębiorstwa,
�� w tym akcjonariat pracowniczy:
ń� przedsiębiorstwo może być własnością pracowników
w całości lub części,
ń� akcje pracownicze są akcjami preferencyjnymi
(przekazywane pracownikom na dogodnych
warunkach,
ń� przedsiębiorstwa są zróżnicowane pod względem
struktur organizacyjnych.
Historia powstawania spółek
pracowniczych:
�� USA, Europa Zachodnia  po drugiej wojnie
światowej, (rozkwit w latach 80. XX w.),
organizowane w celu:
ń� ograniczenia żądań płacowych pracowników,
ń� wzmocnienie motywacji nastawionej na wzrost
indywidualnej wydajności pracy,
ń� poprawy efektywności przedsiębiorstwa jako całości,
ń� tworzenia ulg podatkowych dla rozdysponowania
zysku przedsiębiorstwa ( kapitalizm ludowy).
Historia powstawania spółek
pracowniczych: c.d.
�� Polska:
ń� pracownicy stają się współwłaścicielami
prywatyzowanych przedsiębiorstw przez zakup części
akcji po preferowanych cenach:
ń� 1990-1994: pracownicy mogli nabyć do 20% akcji za
połowę ich ceny rynkowej obowiązującej w
pierwszym dniu emisji,
ń� od 1995: obowiązuje prawo do bezpłatnego przejęcia
15% akcji lub tworzenie spółek pracowniczych (forma
leasingu).
7
2016-05-03
22
Przedsiębiorstwo:
pojęcie, cechy, majątek, fundusze i wynik
finansowy
Przedsiębiorstwo
23
�� jest mikroprocesorem gospodarczym
�� zorganizowanym pod jednym zarządem
�� wykorzystującym zasoby czynników produkcji do
realizacji działalności:
ń� gospodarczej,
ń� produkcyjnej,
ń� handlowej lub
ń� usługowej.
Przedsiębiorstwo
24
�� Posiada określone cechy nazywane odrębnościami:
ń� odrębność terytorialna  zajmuje określoną działkę ziemi, która może
być:
jego własnością bądz
może być
dzierżawiona;
ń� odrębność techniczno  produkcyjna: polega na stosowaniu
określonych metod wytwarzania dla realizacji określonych produktów
lub usług;
ń� odrębność organizacyjna  wyrazem której jest określona struktura
organizacyjna, polegająca na wyodrębnianiu określonych jednostek w
przedsiębiorstwie, działań, zakładów , mające przyporządkowane
określone zadania do realizacji wraz z odpowiedzialnością;
ń� odrębność ekonomiczna  która jest jego podstawową cechą. Oznacza
ona samodzielne podejmowanie decyzji bieżących oraz przyszłych
(strategicznych).
8
2016-05-03
Odrębność ekonomiczna obejmuje:
25
�� samofinansowanie polegające na pokrywaniu
wydatków z własnych przychodów;
�� działalność racjonalną opartą na rachunku
ekonomicznym zgodną z zasadą racjonalnego
gospodarowania;
�� samodzielne dysponowanie majątkiem, czyli
możliwość jego poszerzania jak również zmniejszania
o pewne elementy;
�� możliwość samodzielnego dysponowania dochodem
po zapłaceniu wszelkich jego obligatoryjnych
płatności;
�� posiadanie rachunku w banku, poprzez który
przedsiębiorstwo ma rozliczać się z różnymi
producentami.
Osobowość prawna
26
�� Podstawą odrębności ekonomicznej jest
osobowość prawna.
�� Osobowość prawna  oznacza, że
przedsiębiorstwo jest podmiotem prawnym
zdolnym do prowadzenia umów , zaciągania
kredytów i jest pełnoprawnym partnerem dla
innych podmiotów, może występować w stosunku
cywilno  prawnym z innymi podatnikami.
Technologie produkcji
27
�� Przedsiębiorstwo w swej działalności łączy różne czynniki
w określonych proporcjach.
�� W ten sposób określa swoje technologie produkcji.
�� Technologie te mogą być mniej lub bardziej pracochłonne
bądz
kapitałochłonne w zależności od rodzaju
działalności w procesie wytwarzania towarów.
�� W działalności usługowej z reguły dominuje czynnik
ludzki, ale występuje także działalność usługowa z
dominującym czynnikiem kapitałowym.
9
2016-05-03
Majątek
28
�� Przedsiębiorstwo prowadzi swoją działalność w
oparciu o posiadany majątek.
�� Majątek dzieli się na:
ń� trwały,
ń� obrotowy.
Majątek trwały - obejmuje:
29
ń� ziemię,
ń� budynki,
ń� budowle (kanalizacja, drogi),
ń� maszyny,
ń� urządzenia produkcyjne,
ń� narzędzia,
ń� środki transportu,
ń� wartość niematerialna i prawna,
ń� patenty,
ń� długoterminowe papiery wartościowe danego przedsiębiorstwa.
Majątek
30
�� Przedsiębiorstwo wykorzystuje majątek trwały w
wielu cyklach produkcyjnych.
�� Majątek zużywa się stopniowo, nie zmienia swojej
naturalnej postaci.
�� Odzwierciedleniem wartości ekonomicznej zużycia
majątku trwałego jest fundusz amortyzacji.
�� Odpisy na ten fundusz odpowiadające określonej w
ustawie części majątku trwałego są podstawą
odtworzenia tego majątku, jak również wpisania
na nowy.
10
2016-05-03
Ekonomiczne zużycie majątku
trwałego
31
�� oznacza również zużycie fizyczne oraz moralne.
�� Zużycie to określa się na tle pojawiających się
nowych, nowoczesnych elementów majątku, które
pojawiły się w danym czasie.
Majątek obrotowy
32
�� obejmuje składniki, które zużywają się całkowicie
w jednym cyklu produkcyjnym lub ulegają
przeobrażeniu zmieniając swą naturalną postać.
�� Wartość zużytych elementów majątku obrotowego
zawarta jest w wartości wytworzonych towarów i
usług.
Do podstawowych elementów
majątku obrotowego zaliczamy:
33
�� surowce i materiały,
�� paliwa i energię,
�� produkcję w toku (nie zakończoną),
�� wyroby gotowe,
�� środki pieniężne w kasie przedsiębiorstwa i na
rachunku w banku,
�� środki pieniężne w rozrachunku, które
przedsiębiorstwo powinno otrzymać od swoich
kontrahentów.
11
2016-05-03
Aktywa
34
�� Majątek trwały i obrotowy nazywany jest
aktywami przedsiębiorstwa.
�� Części tych majątków uczestniczą aktywnie w
działalności gospodarczej przedsiębiorstwa.
�� Dla sfinansowania elementów majątku, a tym
samym całej działalności gospodarczej
przedsiębiorstwo wykorzystuje określone z
ródła
finansowania.
Pasywa
35
�� y
ródła finansowania działalności gospodarczej
przedsiębiorstwa określane są mianem pasywów.
�� Pasywa obejmują:
ń� fundusze własne, stanowiące wewnętrzne z
ródło
finansowania działalności,
ń� fundusze obce jako zewnętrzne z
ródło finansowania
działalności.
Fundusze własne obejmują;
36
�� w przedsiębiorstwach prywatnych :
ń� wkłady własne właściciela lub właścicieli danego
przedsiębiorstwa. Są to wkłady kapitałowe, które mogą mieć
charakter rzeczowy lub pieniężny.
�� w przedsiębiorstwie państwowym :
ń� fundusze własne tworzone są z funduszem majątku określonego
przez budżet państwa.
�� Fundusze własne to część zysku netto każdego
przedsiębiorstwa = część zysku po opodatkowaniu.
12
2016-05-03
Zyski
37
�� Część zysku może być wypłacona w postaci
dywidend,
�� część może być zatrzymana jako zyski nie
podzielone (zatrzymane).
�� Zyski nie podzielone stanowią tę część zysków po
opodatkowaniu, która zostaje zainwestowana w
przedsiębiorstwie, a nie przeznaczona na wypłatę
dla akcjonariuszy.
Fundusze obce stanowią:
38
�� kredyty i pożyczki bankowe, przeznaczone na
powiększanie majątku trwałego przedsiębiorstwa,
�� zobowiązania danego przedsiębiorstwa wobec
dostawców, innych kontrahentów i wobec budżetu
państwa.
Aktywa i pasywa przedsiębiorstwa
39
�� wchodzą do rachunku przedsiębiorstwa.
�� są jedną z podstaw oceny jego działalności.
�� stanowią dwie strony bilansu przedsiębiorstwa.
13
2016-05-03
Bilans przedsiębiorstwa
40
�� to zestawienie wszystkich aktywów i pasywów
przedsiębiorstwa na określony moment.
�� Przy sporządzaniu bilansu obowiązuje zasada
równowagi bilansowej, która oznacza
zrównoważenie aktywów z pasywami.
Rachunek wyników  rachunek
zysków i strat
41
�� zawiera dane o zmianach sytuacji finansowej
przedsiębiorstwa, będących wynikiem wszystkich
jego operacji w ciągu roku.
�� Celem działalności każdego przedsiębiorstwa jest
uzyskanie przychodów ze sprzedaży towarów.
�� Przychód całkowity ze sprzedaży towarów
nazywamy utargiem całkowitym (Uc).
Koszty własne produkcji sprzedanej
42
�� nazywamy kosztami całkowitymi (Kc).
�� Wynik operacyjny przedsiębiorstwa uzyskujemy przez
porównanie utargu całkowitego i kosztów całkowitych.
�� Wynik operacyjny = Uc  Kc = zysk całkowity pod
warunkiem, że Uc > Kc
�� Jeżeli Uc < Kc => Zc ( zysk całkowity) < 0, to mówimy
o stracie operacyjnej (ekonomicznej).
14
2016-05-03
Cel ekonomiczny
43
�� Dążenie do maksymalizacji zysku całkowitego jest
podstawowym celem ekonomicznym działalności
przedsiębiorstwa.
�� W zysku odzwierciedlona jest strona efektów i
strona nakładów.
�� Maksymalizacja zysku wymaga maksymalizacji
przychodów ze sprzedaży towarów bądz
działań
zmierzających do minimalizacji kosztów własnych
produkcji sprzedanej.
�� Jeżeli Uc = Kc => Zc = 0
Zysk nadzwyczajny i straty nadzwyczajne
44
�� W rachunku wyników uwzględnia się również tzw. zysk
nadzwyczajny i straty nadzwyczajne nie związane
bezpośrednio z daną działalnością gospodarczą.
�� Straty nadzwyczajne: związane są z wydarzeniami
losowymi, karami z tytułu zanieczyszczania środowiska,
przeterminowaniami spłaty zobowiązań kredytów, karami
z tytułu obniżenia jakości produktów.
Zysk nadzwyczajny:
45
�� powstaje w wyniku dokonania wpłaty na konto
bankowe danego przedsiębiorstwa od jego
kontrahentów z tytułu nie wywiązania się przez nich ze
swoich zobowiązań.
�� Związany jest też z powiększaniem majątku trwałego,
który został zakupiony po niższej cenie.
�� Jest to zysk przekraczający dochód, który właściciel
przedsiębiorstwa mógłby otrzymać w postaci odsetek,
wypożyczając swój kapitał według rynkowej stopy
procentowej.
15
2016-05-03
Zysk nadzwyczajny
46
�� jest prawidłowym wskaz
nikiem rzeczywistej
efektywności wykorzystania środków
finansowych, które zostały zaangażowane przez ich
właścicieli w określoną działalność gospodarczą
Zysk brutto i netto
47
�� Zysk brutto otrzymujemy w sposób następujący;
�� ZB = wydatek operacyjny +zyski nadzwyczajne 
straty nadzwyczajne .
�� Zysk netto otrzymujemy jako:
�� ZN =zysk brutto  podatek dochodowy (od osób
prawnych).
Zysk netto
48
�� może być przeznaczony na:
ń� wypłatę akcjonariuszom dywidendy,
ń� premie i nagrody,
ń� udziały w akcjach pracowników danego
przedsiębiorstwa,
ń� inwestycje w przedsiębiorstwie (zyski nie podzielone,
zatrzymane).
16
2016-05-03
Zyski nie podzielone
49
�� Wykorzystanie zysków nie podzielonych wpływa na
wzrost wartości kapitału własnego przedsiębiorstwa.
�� Jeżeli zyski zatrzymane uzyskano w formie gotówkowej
lub przeznaczono je na zakup wyposażenia, to zwiększają
one wartość aktywów przedsiębiorstwa.
�� Jeżeli firma użyje ich na spłacenie pożyczki bankowej, to
zmniejsza się wartość zobowiązań.
�� Suma zysków nie podzielonych wpływa na bilans
przedsiębiorstwa.
Przedsiębiorstwo
�� Każdy element majątku przedsiębiorstwa ma
określone z
ródło finansowania.
�� Suma wszystkich aktywów musi równać się sumie
pasywów (z
ródeł finansowania).
�� W księgowości zasada ta nazywa się zasadą
równowagi bilansowej.
�� Zasada ta oznacza, że w każdym momencie ogólna
suma aktywów przedsiębiorstwa musi być równa
ogólnej sumie jego pasywów.
Przedsiębiorstwo
�� Fundusze własne
= ogólna suma aktywów przedsiębiorstwa  fundusze
obce (wszystkie zobowiązania finansowe wobec
innych podmiotów gospodarczych i finansowych).
�� Bilans przedsiębiorstwa
ń� usystematyzowane zestawienie wszystkich elementów
majątku przedsiębiorstwa i z
ródeł ich pochodzenia,
sporządzone na określony dzień i w określonej formie.
17
2016-05-03
Uproszczony bilans przedsiębiorstwa X
sporządzony na 31.12.1995 r.
Rola zysku w przedsiębiorstwie:
�� wielkość osiąganego zysku decyduje o:
ń� możliwościach rozwojowych firmy,
ń� wysokości środków przeznaczonych na postęp
techniczny,
ń� wysokości środków przeznaczonych na inwestycje
zwiększające moce produkcyjne przedsiębiorstwa;
�� wielkość zysku przesądza o:
ń� stopniu samofinansowania bieżącej działalności
przedsiębiorstwa,
Rola zysku w przedsiębiorstwie:
�� od wielkości zysku i jego podziału zależy wysokość
dywidendy i rynkowa wartość akcji oraz wysokość
zysku właścicieli kapitału;
�� zysk pełni funkcję motywacyjną: stwarza trwałe
perspektywy zatrudnienia i możliwości wzrostu płac,
udziału w zyskach i powiększaniu świadczeń
socjalnych;
�� umożliwia osiąganie korzyści społecznych:
zatrudnienie nowych pracowników, zmniejszenie
bezrobocia, zmniejszenie wydatków socjalnych
budżetu państwa.
18
2016-05-03
Analiza kosztów produkcji
Krótkookresowa teoria produkcji
Bilans i rachunek wyników
�� prezentują podejście księgowe do analizy sytuacji
ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa.
�� Koszty produkcji mogą obejmować koszty
ń� księgowe
ń� ekonomiczne
Koszty księgowe
�� to wydatki pieniężne związane z prowadzeniem
działalności gospodarczej. Są to wydatki
udokumentowane.
�� Koszty te określane są mianem kosztów explicite.
�� W analizie teoretycznej kosztów w sensie
ekonomicznym koszty utożsamiane są z pojęciem
kosztu alternatywnego.
19
2016-05-03
Koszt alternatywny
�� nazywany jest kosztem utraconych możliwości
(opportunity cost).
�� Koszt alternatywny to równowartość dochodów,
które dany czynnik produkcji mógłby przynieść,
gdyby wykorzystano w innym lepszym
zastosowaniu.
Zysk normalny
�� Część zysku przedsiębiorcy i przedsiębiorstwa
traktowana jest jako koszt.
�� W ekonomicznie pojmowane koszty wliczany jest
zysk normalny.
�� ZN obejmuje wynagrodzenie przedsiębiorcy i
minimalny zysk przedsiębiorstwa.
Koszty ekonomiczne
�� to wszystkie koszty związane z wykorzystaniem
zasobów.
�� Są to rzeczywiście poniesione koszty explicite i
koszty implicite razem z zyskiem normalnym,
niezbędnym do zatrzymania zasobów w danej
działalności gospodarczej.
�� Koszty księgowe i koszty ekonomiczne powodują
różnice między zyskiem księgowym (bilansowym)
i zyskiem ekonomicznym.
20
2016-05-03
Zysk bilansowy
�� jest różnicą między przychodami ze sprzedaży
produktów i usług a faktycznie poniesionymi
kosztami.
Zysk ekonomiczny
�� jest to różnica między przychodami całkowitymi
przedsiębiorstwa a wszystkimi kosztami
związanymi z prowadzeniem działalności
przedsiębiorstwa.
�� Zysk ekonomiczny to zysk ponad-normalny, zysk
czysty, zysk nadzwyczajny, zysk.
�� Miarą efektywności wykorzystania poszczególnych
czynników produkcji jest zysk ekonomiczny.
Zysk ekonomiczny
�� informuje o:
ń� istnieniu bodz
ców do dalszego utrzymywania
czynników produkcji w danym zastosowaniu,
ń� o wycofaniu i ulokowaniu czynników produkcji w
innej działalności.
21
2016-05-03
Koszty produkcji w krótkim okresie
�� Koszty produkcji można analizować w krótkim i
długim okresie.
�� Przy podejmowaniu decyzji dotyczących
rozmiarów produkcji w krótkim okresie należy
uwzględniać koszty stałe i koszty zmienne.
Koszty stałe i zmienne
�� (Ks)  koszty, których wielkość nie zmienia się
przy zmianie rozmiarów produkcji.
�� (Kz)  koszty, które zmieniają wraz ze zmianami
rozmiarów produkcji
Koszty całkowite
�� (Kc)  składają się z kosztów stałych i kosztów
zmiennych
�� Kc = Ks + Kz
22
2016-05-03
Koszt jednostkowy
�� (Kp) inaczej koszt przeciętny przypadający na
jednostkę wyrobu.
�� Kp = Kc/Q
Koszty krańcowe
�� (Kk) informują o tym, jak wzrastają koszty
całkowite przy wzroście produkcji o jednostkę
wyrobu.
�� Kk = "Kc/"Q
�� Zależność ta wynika z faktu, iż suma kosztów
stałych jest jednakowa niezależnie od rozmiarów
produkcji, koszt krańcowy wzrasta z powodu
wzrostu kosztów zmiennych.
Optimum technologiczne
�� to punkt przecięcia krzywej kosztu krańcowego z
krzywą kosztu przeciętnego.
�� Optimum technologiczne wyznacza optymalną z
technicznego punktu widzenia wielkość produkcji.
�� Informuje o tym, przy jakich rozmiarach produkcji
jednostkowy koszt produkcji jest najniższy.
23
2016-05-03
Koszty w okresie długim
�� W długim okresie przedsiębiorstwo może
dostosować nakłady wszystkich czynników do
zmieniających się warunków.
�� Wszystkie czynniki traktowane są jako zmienne.
�� Nie występuje kategoria kosztów stałych, bowiem
wszystkie koszty są zmienne.
�� Możliwość kombinacji wielu zmiennych czynników
produkcji powoduje, że nie działa prawo
malejących przychodów.
Koszty w okresie długim c.d.
�� Jeżeli koszty całkowite rosną wolniej niż rozmiary produkcji
to długookresowe koszty przeciętne (DKp) obniżają się.
�� Przedsiębiorstwo osiąga korzyści skali.
�� Jeżeli koszty całkowite rosną szybciej niż rozmiary produkcji
to przedsiębiorstwo osiąga niekorzyści skali.
�� Długookresowe koszty przeciętne rosną wraz ze wzrostem
rozmiarów produkcji.
�� Jeżeli koszty całkowite rosną w takim samym tempie jak
rozmiary produkcji, to długookresowe koszty przeciętne będą
stałe.
Korzyści skali
�� Technologiczne z
ródła korzyści skali.
�� Marketingowe z
ródła korzyści skali
�� Finansowe z
ródła korzyści skali.
�� Menedżerskie niekorzyści skali.
�� Wewnętrzne korzyści skali
ń� oznaczają spadek przeciętnych kosztów produkcji wynikający ze
zwiększenia rozmiarów przedsiębiorstwa.
�� Zewnętrzne korzyści skali
ń� oznaczają, że wzrost rozmiarów produkcji całej gałęzi przemysłu
prowadzi do obniżki kosztów w poszczególnych
przedsiębiorstwach.
24
2016-05-03
25
2016-05-03
26
2016-05-03
27