2016-05-03
Przedsiębiorstwo:
pojęcie, cechy, majątek
1
Przedsiębiorstwo
jest mikroprocesorem gospodarczym
zorganizowanym pod jednym zarządem
wykorzystującym zasoby czynników produkcji do
realizacji działalności:
q� gospodarczej,
q� produkcyjnej,
q� handlowej lub
q� usługowej.
2
Przedsiębiorstwo
Posiada określone cechy nazywane odrębnościami:
q� odrębność terytorialna  zajmuje określoną działkę ziemi, która
może być:
jego własnością bądz
może być
dzierżawiona;
q� odrębność techniczno  produkcyjna: polega na stosowaniu
określonych metod wytwarzania dla realizacji określonych
produktów lub usług;
q� odrębność organizacyjna  wyrazem której jest określona
struktura organizacyjna, polegająca na wyodrębnianiu określonych
jednostek w przedsiębiorstwie, działań, zakładów , mające
przyporządkowane określone zadania do realizacji wraz z
odpowiedzialnością;
q� odrębność ekonomiczna  która jest jego podstawową cechą.
Oznacza ona samodzielne podejmowanie decyzji bieżących oraz
przyszłych (strategicznych).
3
1
2016-05-03
Odrębność ekonomiczna obejmuje:
samofinansowanie polegające na pokrywaniu
wydatków z własnych przychodów;
działalność racjonalną opartą na rachunku
ekonomicznym zgodną z zasadą racjonalnego
gospodarowania;
samodzielne dysponowanie majątkiem, czyli
możliwość jego poszerzania jak również zmniejszania
o pewne elementy;
możliwość samodzielnego dysponowania dochodem
po zapłaceniu wszelkich jego obligatoryjnych
płatności;
posiadanie rachunku w banku, poprzez który
przedsiębiorstwo ma rozliczać się z różnymi
producentami.
4
Osobowość prawna
Podstawą odrębności ekonomicznej jest
osobowość prawna.
Osobowość prawna  oznacza, że
przedsiębiorstwo jest podmiotem prawnym
zdolnym do prowadzenia umów , zaciągania
kredytów i jest pełnoprawnym partnerem dla
innych podmiotów, może występować w stosunku
cywilno  prawnym z innymi podatnikami.
5
Technologie produkcji
Przedsiębiorstwo w swej działalności łączy różne czynniki
w określonych proporcjach.
W ten sposób określa swoje technologie produkcji.
Technologie te mogą być mniej lub bardziej pracochłonne
bądz
kapitałochłonne w zależności od rodzaju
działalności w procesie wytwarzania towarów.
W działalności usługowej z reguły dominuje czynnik
ludzki, ale występuje także działalność usługowa z
dominującym czynnikiem kapitałowym.
6
2
2016-05-03
Majątek
Przedsiębiorstwo prowadzi swoją działalność w
oparciu o posiadany majątek.
Majątek dzieli się na:
q� majątek trwały i
q� obrotowy.
7
Majątek trwały - obejmuje:
q� ziemię,
q� budynki,
q� budowle (kanalizacja, drogi),
q� maszyny,
q� urządzenia produkcyjne,
q� narzędzia,
q� środki transportu,
q� wartość niematerialna i prawna,
q� patenty,
q� długoterminowe papiery wartościowe danego
przedsiębiorstwa.
8
Majątek
Przedsiębiorstwo wykorzystuje majątek trwały w
wielu cyklach produkcyjnych.
Majątek zużywa się stopniowo, nie zmienia swojej
naturalnej postaci.
Odzwierciedleniem wartości ekonomicznej
zużycia majątku trwałego jest fundusz
amortyzacji.
Odpisy na ten fundusz odpowiadające określonej
w ustawie części majątku trwałego są podstawą
odtworzenia tego majątku, jak również wpisania
na nowy.
9
3
2016-05-03
Ekonomiczne zużycie majątku
trwałego
oznacza również zużycie fizyczne oraz moralne.
Zużycie to określa się na tle pojawiających się
nowych, nowoczesnych elementów majątku,
które pojawiły się w danym czasie.
10
Majątek obrotowy
obejmuje składniki, które zużywają się całkowicie
w jednym cyklu produkcyjnym lub ulegają
przeobrażeniu zmieniając swą naturalną postać.
Wartość zużytych elementów majątku
obrotowego zawarta jest w wartości
wytworzonych towarów i usług.
11
Do podstawowych elementów
majątku obrotowego zaliczamy:
surowce i materiały,
paliwa i energię,
produkcję w toku (nie zakończoną),
wyroby gotowe,
środki pieniężne w kasie przedsiębiorstwa i na
rachunku w banku,
środki pieniężne w rozrachunku, które
przedsiębiorstwo powinno otrzymać od swoich
kontrahentów.
12
4
2016-05-03
Aktywa
Majątek trwały i obrotowy nazywany jest
aktywami przedsiębiorstwa.
Części tych majątków uczestniczą aktywnie w
działalności gospodarczej przedsiębiorstwa.
Dla sfinansowania elementów majątku, a tym
samym całej działalności gospodarczej
przedsiębiorstwo wykorzystuje określone z
ródła
finansowania.
13
Pasywa
y
ródła finansowania działalności gospodarczej
przedsiębiorstwa określane są mianem pasywów.
Pasywa obejmują:
q� fundusze własne, stanowiące wewnętrzne z
ródło
finansowania działalności,
q� fundusze obce jako zewnętrzne z
ródło finansowania
działalności.
14
Fundusze własne obejmują;
w przedsiębiorstwach prywatnych :
q� wkłady własne właściciela lub właścicieli danego
przedsiębiorstwa. Są to wkłady kapitałowe, które mogą mieć
charakter rzeczowy lub pieniężny.
w przedsiębiorstwie państwowym :
q� fundusze własne tworzone są z funduszem majątku określonego
przez budżet państwa.
Fundusze własne to część zysku netto każdego
przedsiębiorstwa = część zysku po opodatkowaniu.
15
5
2016-05-03
Zyski
Część zysku może być wypłacona w postaci
dywidend,
część może być zatrzymana jako zyski nie
podzielone (zatrzymane).
Zyski nie podzielone stanowią tę część zysków
po opodatkowaniu, która zostaje zainwestowana
w przedsiębiorstwie, a nie przeznaczona na
wypłatę dla akcjonariuszy.
16
Fundusze obce stanowią:
kredyty i pożyczki bankowe, przeznaczone na
powiększanie majątku trwałego przedsiębiorstwa,
zobowiązania danego przedsiębiorstwa wobec
dostawców, innych kontrahentów i wobec
budżetu państwa.
17
Aktywa i pasywa przedsiębiorstwa
wchodzą do rachunku przedsiębiorstwa.
są jedną z podstaw oceny jego działalności.
stanowią dwie strony bilansu przedsiębiorstwa.
18
6
2016-05-03
Bilans przedsiębiorstwa
to zestawienie wszystkich aktywów i pasywów
przedsiębiorstwa na określony moment.
Przy sporządzaniu bilansu obowiązuje zasada
równowagi bilansowej, która oznacza
zrównoważenie aktywów z pasywami.
19
Rachunek wyników  rachunek
zysków i strat
zawiera dane o zmianach sytuacji finansowej
przedsiębiorstwa, będących wynikiem wszystkich
jego operacji w ciągu roku.
Celem działalności każdego przedsiębiorstwa jest
uzyskanie przychodów ze sprzedaży towarów.
Przychód całkowity ze sprzedaży towarów
nazywamy utargiem całkowitym (Uc).
20
Koszty własne produkcji sprzedanej
nazywamy kosztami całkowitymi (Kc).
Wynik operacyjny przedsiębiorstwa uzyskujemy przez
porównanie utargu całkowitego i kosztów całkowitych.
Wynik operacyjny = Uc  Kc = zysk całkowity pod
warunkiem, że Uc > Kc
Jeżeli Uc < Kc => Zc ( zysk całkowity) < 0, to mówimy o
stracie operacyjnej (ekonomicznej).
21
7
2016-05-03
Cel ekonomiczny
Dążenie do maksymalizacji zysku całkowitego jest
podstawowym celem ekonomicznym działalności
przedsiębiorstwa.
W zysku odzwierciedlona jest strona efektów i
strona nakładów.
Maksymalizacja zysku wymaga maksymalizacji
przychodów ze sprzedaży towarów bądz
działań
zmierzających do minimalizacji kosztów własnych
produkcji sprzedanej.
Jeżeli Uc = Kc => Zc = 0
22
Zysk nadzwyczajny i straty
nadzwyczajne
W rachunku wyników uwzględnia się również tzw. zysk
nadzwyczajny i straty nadzwyczajne nie związane
bezpośrednio z daną działalnością gospodarczą.
Straty nadzwyczajne: związane są z wydarzeniami
losowymi, karami z tytułu zanieczyszczania środowiska,
przeterminowaniami spłaty zobowiązań kredytów, karami
z tytułu obniżenia jakości produktów.
23
Zysk nadzwyczajny:
powstaje w wyniku dokonania wpłaty na konto
bankowe danego przedsiębiorstwa od jego
kontrahentów z tytułu nie wywiązania się przez
nich ze swoich zobowiązań.
Związany jest też z powiększaniem majątku
trwałego, który został zakupiony po niższej cenie.
Jest to zysk przekraczający dochód, który
właściciel przedsiębiorstwa mógłby otrzymać w
postaci odsetek, wypożyczając swój kapitał według
rynkowej stopy procentowej.
24
8
2016-05-03
Zysk nadzwyczajny
jest prawidłowym wskaz
nikiem rzeczywistej
efektywności wykorzystania środków
finansowych, które zostały zaangażowane przez
ich właścicieli w określoną działalność
gospodarczą
25
Zysk brutto i netto
Zysk brutto otrzymujemy w sposób następujący;
ZB = wydatek operacyjny +zyski nadzwyczajne 
straty nadzwyczajne .
Zysk netto otrzymujemy jako:
ZN =zysk brutto  podatek dochodowy (od osób
prawnych).
26
Zysk netto
może być przeznaczony na:
q� wypłatę akcjonariuszom dywidendy,
q� premie i nagrody,
q� udziały w akcjach pracowników danego
przedsiębiorstwa,
q� inwestycje w przedsiębiorstwie (zyski nie podzielone,
zatrzymane).
27
9
2016-05-03
Zyski nie podzielone
Wykorzystanie zysków nie podzielonych wpływa na
wzrost wartości kapitału własnego przedsiębiorstwa.
Jeżeli zyski zatrzymane uzyskano w formie gotówkowej
lub przeznaczono je na zakup wyposażenia, to zwiększają
one wartość aktywów przedsiębiorstwa.
Jeżeli firma użyje ich na spłacenie pożyczki bankowej, to
zmniejsza się wartość zobowiązań.
Suma zysków nie podzielonych wpływa na bilans
przedsiębiorstwa.
28
10