1.Selekcja źrodła : kiedy gdzie i w jaki sposób odbywa się wybor żródła informacji i odrzucenie szumu.
Cherry – efekt koktail party (słuchanie dychotyczne)
Broadband, Moray, Treisman – podązanie
Teorie selekcji źrodła informacji (teorie filtra)
Broadbent – filtr w kształcie litery Y każde ramie doprowadza info z jednego źródła do pojedynczego kanału w celu dalszego przetwarzania (dziła jak zwrotnica) informacje oczekuja w kolejce i w chodzą do kanału na zasadzie wszystko albo nic. Info w kanałach szybko zanika. To co sie przedostanie oceniane jest na podstawie właściwosci sensorycznych bodzca czyli cech fizycznych. Moray stwierdził ze info z kanalu ignorowanego jakos sie przedostaje. Gray i Wadderburn dowiedli ze to jaka jest zasada przedostawania sie zalezy od czasu. Broadbent i Gregory dowiedli ze przy długich odstepach czasu mozliwe jest semantyczna zasada a przy krótkich sensoryczna. Treisman dowiodła, ze zasada moze sie przełacza dowolnie tak zeby sledzic tresc komunikatu i sensownie go sklejac, wskazuje to ze kanał ignorowany to raczej złe okrezlenie.
Treisman – wykonała zadania w paradygmacie podążania. Zamieniała kanały na opak nagle. W
tych badaniach dowiodła, ze badani przełaczaja uwage i tylko delikatnie sie spózniaja z podązaniem Jesli tresci podawane sa koherente wystepuje efekt synonimu. Wspólne cechy powodowały fuzje czyli zbitki. Stworzyła ulepszona wersje tego modelu, model osłabiacza, juz nie ze zwrotnica ale z bramka. To informacje znajdujace juz w kanale decyduja o tym co przedostaje sie do srodka poniewaz sa juz oczekiwane (metfora bramki) mogą one docierac dowolnym kanałem. Decyzja ta o wzmocnieniu czy osłabieniu milaby zostac ustalana na podstawie głebokiej analizy semantycznej (zasada semantyczna).
Deutsch i Deutsch – zaproponowali, że informacja moze zaistniec dopiero po swiadomej obróbce.
Ta teoria jest do dupy, ale gdy by usunąc z nie zasade konieczności świadomosci pokazuje, że oprócz filtra na poziomie sensorycznym, semantycznym moze istniec trzeci filtr na poziomie swiadomosci.
Określono ze selekcja moze zachodzic na wczesnym badz poznym etapie. To na jakim zalezy od ilości i wagi informacji. Mało informacji to późny etap a duzo informacji to wczesny etap.
Johnston – wyszedł z pomysłem ze jest tylko jeden filrt który sie dostosowuje i dokonuje selekcji na roznych poziomach. Filtr blokuje dystraktory, im wiecej ich powstrzymamy na poziomie sensorycznym tym poprawniej wychwytujemy informacje na poziomie semantycznym. Może to dzialać na zasadzie przetargu. Na płytkich poziomach przetwarzania filtr pracuje szybko ale traci na jakosci a na wysokich dziala wolno ale dokładnie.
2.Przeszukiwanie pola percepcyjnego
Treisman i Gelade – przeszukiwanie proste i koniunkcyjne (proste trwa szybciej, a koniunkcyjne dłużej. Cechy fizyczne priorytetowe, bardziej dostrzegalne lub wyraziste czyli dystynktywne.
Teorie przeszukiwania pola precepcyjnego
Treisman – wyszła z teoria integacji cech. W pierwszym modelu selekcje odbywała sie na dwóch etapach. Najpierw wszystkie sygnały razem z ich cechami docierały do map poznaczych (ksiązek adresownych) one wykrywywały cechy obiektu: kolor kształt itd. Notowane jest wszystko nawet roznice miedzy obiektami. A potem nastepuje integracja tych cech na podstawie znaczenia sygnału.
Proces przeszukiwania nastepuje szeregowe cecha po cesze. Czas zalezy od tego czy jest to przeszukiwanie proste czy koniunkcyjne (dla koniukcyjnego trwa dłużej) a takze od liczebnosci zbioru.
Okazało się, że przeszukiwanie nie zawsze ma charakter równoległy, a to czy bedzie ono równoległe czy szeregowe zalezy od podobieństwa dystraktora do sygnału. Cechy priorytetowe takie jak ruch czy wyrazisty kolor przyspieszaja przeszukiwanie
Treisman – w poprawionej teorii dodała, że cechy priorytetowe są notowane na mapach lokacyjnych szybciej i z pierszenstwem (przed uwagowo) i to one aktywują badź dezaktywują pozostale cechy konieczne do identyfikacji.
Cave i Wolfe kytykowali ze wiecej cech niepriorytetowych moze byc szybsze niz kilka priorytetowych
Treisman – ostatecznie wprowadziala dwufazowy równoległo-szeregowy model przeszukiwania gdzie wyróznia sie faze kodowania oparta na procesach równoległych z ewentualno segregacja pola wzrokowego przy wykorzystaniu cech priorytetowych oraz szeregową faze integracji cech niepriorytetowych.
3.Podtrzymywanie uwagi
Mackworth – paradygmat testu zagara.
Teorie przedłużonej koncetracji
Teoria detekcji sygnału – odróżnienie sygnału od szumu. Możliwe cztery opcje, ominiecie, poprawne odrzucenie, fałszywy alarm, trafienie. Strategia radykała, wiecej fałszywych alarmow mniej ominięć, strategia liberała wiecej ominięć mniej fałszywych alarmów.
Baddeley – wraz z wzrostem prawdopodobienstwa wystapienia sygnału wzrasta poprawnosci i fałszywych alarmów. Oczekiwania wpływaja na wyniki.
Baker – potwierdz te fakty
Binkford i Loeb – dodali że można nabywać wprawy w zadaniach
Ilość fałszywych alamrów i trafien zalezna jest od aktywacji. Optymalna jest najlepsza.
Poziom czujności jest też zwiazany z ogólnym poziomem trudności zadania łatwe i monotonne zadanie wykonują lepiej introwertycy, bardziej złozone zadania wykonuja lepiej ekstrawertycy.
4.Podzielnośc uwagi.
Teorie podzielności uwagi
Allport – multikanałowa teoria, uwaga może funkcjonowac jako wiele nie zalznych kanałów zawierajacych walsne filtry. pojednyczny filtr dziala tak jak w przypadku teorii filtra, w przypadk koncentracji na jednym zadaniu dziala jeden filtr, im bardziej wymagajace i nieprzewidywalen jest zadane tym wieksze beda koszty, zasda ta nie jest jednak obligatoryjna. Druga wersja, mowi że slekcja niezaleznych kanałow zalezy od tego czy dwa konkurencyjne zadania wymagaja roznych receptorow. Uwaga moze dzialac jako zbior niezaleznych modulow. To który moduł zostanie
wykorzystany jest zdefiniowane na wejsciu przez rodzaj receptora i na wyjsciu rodzeju efektora oraz reprezentacji myslowej czyli kanalu przetwarzania. Kazdy moduł odpowida za co innego i może wykonywać tylko jedna czynnosc na raz. Ograniczenia nie wynikaja wiec z obencosci jednego filta a nie obecnosci modułu ktory jest zaangażowany własnie w inne zadenie. Walka o moduły dokonuje sie w przypadku tej samej modalnosci. Teroia modulowa została potwierdzona przez McLeoda.
Kahneman – teoria zasobów uwagi, w normalnych warunkach proces selekcji zachodzi szeregowo i jednokanałowo, jesli jednak jest koniecznosc selekcji równoległej to pojawiaja sie koszty. Procesy poznawcze rywalizuja miedzy soba o zasoby poznawcze czyli "paliwo" a przypisanie ich do procesu nazywamy alokacją zasobów. Ilość zasóbów ustalana jest na podstawie poziomu pobudzenia, wieksze pobudzenie wiecej zasobów.
Navon bronił tej koncepcji ale on jest kijowa i nic nie jest dobrze udowodnione.
5.Przełaczanie uwagi
Teorie przerzutności
Rogers i Monsell – wydzielili dwa rodzaje procesów: wewnętrzny i zwenętrzny. Pierwszy to proces odgórny zwany także przygotowawczym a drugi oddolny czyli kontrolnny. Przygotowawczy działa proaktywnie i przygotowuje procesy poznawcze do zadania, kontrolny nadzoruje ich przebieg.
Zestaw zadaniowy – to wyspecjalizownay dobrze zorganizowny i dopasowany system do sytuacji układ operacji poznawczych niezbednych do wykonania zdania.
Im większa przerwa miedzy zadaniami i przełączeniem ty lepiej dopasowany zestaw i lepiej wykonan czynnosć. Wskazówki zmniejszaja koszty wykonania a koszty nie uniknione to koszty rezydualne.
Teoria uwagi Posnera
Uwaga wzbudzenia – aktywuje ośrodki mózgowe w odpowiedzi na bodziec (noradrenalina) Uwaga orientacyjna – ukierunkowuje uwgę, przenosi punkt fikasacji (acetylocholona) Uwaga zarządcza – planowanie i kotrola zachowania (dopamina)
ANT
Zarządczy – odejmuje sie czas i mierzy poprawność reakcji w zadaniu ze wskazówka spójna od zadania ze wskazówka nie spojna
Orientacyjna – różnica miedzy czasem przeniesienia fiksacjci z wskazówka peryferyczna od warunku ze wskazowka centralna
Wzbudzenie – czas reakcji na warunek z podwójna wskazówka porównywany jest z czasem bez wskasówek
Wyniki wskazoja na niezależność i odrębnośc tych struktór w mózgu.
Paradoks selekcji inteligentnej
Levi – im łatwiejsze jest zadanie tym mniej zasobów poznawczych jest w nia angazowane i z tego powodu przydzielane sa one do detekcji reszty bodźców w tym tez dystraktórów. Łatwe zdanie może być gorzej wykonane przez dystraktory niż trudne zadanie z dystraktorami.
Model uwagi Corbetta i Schulmana
Sugerują oni model uwagi podzielony na dwie częsci oparty na czołowych i ciemieniowych platach kory, a dokładniej na szlaku miedzy nimi. Cześć grzbietowa odpowiedzialna jest za wolicjonalne sterowaniae . Brzuszny odpowiedzialny jest za wykrywanie bodzźców.
Teorie Poznania
Wskazówki okulomotoryczne
Monokularne
-perspektywa liniowa
-wielkość cenia
-ocena kotrastu
-szczegóły powierzchni
-porównanie względem pozycji
-znajomość obiektu
Binokularne:
-paralaksa ruchowa
-konwergencja dwuoczna
-wiedzenie stereooptyczne
Teoria asacjonistyczna
Suma prostych wrażeni tworzy spostrzeżenie: stycznośc w czasie, styczność w przestrzeni, kojarzenie przez podobienistwo, wzajemny kotrast
Teoria postaciowa
Prym całości nad częsciami, zjwosko Fi, podobieństwo, kontynuacja, pregnacja, zassada odbrej figury
Teoria wzorców
Dopasowanie do wzorca, rotacje mentalne, karta bankomat
Teoria Cech
Im mniej unikalna cecha roznica obiekty tym dłuzej trwa poznanie