ELTEL Sp. z o.o.
Katowice
ul. Zaułek 4
DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA
ZASILACZ ISKROBEZPIECZNY
TYPU EZI 12KOS
DTR  22B/2002
Nr
ELTEL
Wydanie 2
KATOWICE 2002
EZI-12KOS
Spis treści
1. Wstęp............................................................................................................................................... 1
1.1. Przedmiot opisu. ......................................................................................................................... 1
1.2. Przeznaczenie. ............................................................................................................................ 1
2. Dane znamionowe. ........................................................................................................................... 1
3. Budowa............................................................................................................................................ 1
3.1. Obudowa. ................................................................................................................................... 1
3.2. Zespół elektroniki zasilacza......................................................................................................... 2
3.3. PÅ‚ytka generatora......................................................................................................................... 2
4. Charakterystyka zasilacza. ................................................................................................................ 2
5. Opis działania urządzenia. ................................................................................................................ 2
6. Instalowanie, obsługa. ...................................................................................................................... 3
7. Warunki stosowania......................................................................................................................... 3
8. Konserwacje, przeglądy, naprawa, części zamienne........................................................................... 3
9. Przechowywanie............................................................................................................................... 4
10. Sposób zamawiania. ......................................................................................................................... 4
Rysunki
22B.08.(wyd. 2) Zasilacz iskrobezpieczny typu EZI 12KOS. Przykładowy sposób użycia zasilacza EZI
12KOS. Schemat blokowy.
22B.09. Zasilacz iskrobezpieczny typu EZI 12KOS. Przykładowy sposób użycia zasilacza EZI
12KOS. Schemat ideowo-montażowy.
22B.10. (wyd. 2) Zasilacz iskrobezpieczny typu EZI 12KOS. Sposób podłączenia.
EZI-12KOS 1
1. Wstęp.
1.1. Przedmiot opisu.
Przedmiotem opisu jest Zasilacz Iskrobezpieczny EZI-12KOS. W dalszej części opisu będzie on nazywany ogól-
nie zasilaczem lub EZI-KOS.
1.2. Przeznaczenie.
Zasilacz EZI-12KOS przeznaczony jest do zastosowania jako zewnętrzne z
ródło zasilania napięciem stałym
iskrobezpiecznych urządzeń górniczych. Może on służyć do zasilania napięciem 12VDC zewnętrznych obwo-
dów elektrycznych pobierających prąd do 330 mA. Iskrobezpieczne wykonanie zasilacza umożliwia stosowanie
go w podziemnych wyrobiskach zakładów górniczych, w pomieszczeniach ze stopniem  a ,  b lub  c niebez-
pieczeństwa wybuchu metanu.
Dodatkowo zasilacz wyposażony jest w generator umożliwiający generowanie sygnału porozumiewawczego,
wybranego sygnału ostrzegawczego lub sygnału blokady.
Zasilacz przystosowany jest głównie do współpracy z sygnalizatorem SAG-94/P.
2. Dane znamionowe.
Napięcie zasilania Uzn ................................................................... 42VAC
Częstotliwość napięcia zasilania.................................................... 50Hz
Napięcie wyjściowe Uwy................................................................ 12VDC
Prąd wyjściowy Iwy ....................................................................... 330mA
Zabezpieczenie przed przeciążeniem i skutkami zwarcia:
Czas zwarcia........................................................................... nieograniczony
Napięcie po usunięciu zwarcia................................................. znamionowe
Sygnalizacja:
Prawidłowej pracy zasilacza.................................................... światło ciągłe diody LED
Przeciążenia zasilacza.............................................................. pulsowanie diody LED
Zwarcie lub uszkodzenie bezpiecznika sieciowego................... zgaśnięcie diody LED
Sygnały generowane przez generator:
Sygnał ostrzegawczy dla przenośników taśmowych i zgrzebłowych poza ścianą
Sygnał ostrzegawczy dla kombajnu
Sygnał ostrzegawczy dla przenośników ścianowych
Sygnał ostrzegawczy dla innych maszyn i urządzeń poza ścianą
Dodatkowe funkcje:
Sygnalizacja zadziałania wyłączników awaryjnych
Zapewnienie priorytetu dla sygnałów ostrzegawczych
Wpusty kablowe........................................................................... PG16
Gabaryty....................................................................................... 240x200x110 mm
Masa wraz z przewodem zasilajÄ…cym............................................ 11,5kg
Stopień ochrony obudowy............................................................. IP 54
Cecha dopuszczenia...................................................................... ExmibdI, KDB Nr 01.148W
Znak dopuszczenia........................................................................ GX -182/01
Zasilacz wyposażony jest w przewód zasilający dopuszczonego
typu o długości ............................................................................. ok. 3m
3. Budowa.
3.1. Obudowa.
Obudowa zasilacza ma kształt prostopadłościanu. Wykonana została z blachy stalowej o grubości 2 mm. Wnę-
trze obudowy zostało podzielone na trzy komory. Do jednej z nich doprowadzony jest przewód zasilający po-
przez przepust zadławiający. W komorze tej umieszczone jest też ognioszczelne gniazdo bezpiecznikowe, listwa
zaciskowa i zacisk ochronny. Komora ta jest zalewana zalewÄ… hermetyzujÄ…cÄ…, a ponad poziom zalewy wypro-
wadzone jest tylko górna część gniazda bezpiecznikowego. W drugiej komorze umieszczony jest zespół elektro-
niki zasilacza. Komora ta również jest zalewana zalewą hermetyzującą, a ponad jej poziom wyprowadzona jest
tylko dioda LED informująca o prawidłowości działania zasilacza. Trzecia komora jest komorą przyłączeniową
wyposażoną w listwę zaciskową i zaciski ochronne na obudowie. W komorze tej umieszczony jest również pod
dodatkową osłoną metalową generator. Poszczególne zaciski listwy zaciskowej przeznaczone są do podłączenia
EZI-12KOS 2
iskrobezpiecznych obwodów zasilanych z zasilacza, obwodów sygnalizacji ostrzegawczej jak również styków
inicjujących generowanie sygnałów ostrzegawczych. W bocznych ścianach komory przyłączeniowej umieszczo-
ne są dwa otwory pod wpusty kablowe PG-16. W górnej ścianie obudowy umieszczono dwa otwory umożliwia-
jące mechaniczne zespolenie obudowy zasilacza EZI-12KOS z obudową sygnalizatora głośnomówiącego SAG-
94/P. Niewykorzystane otwory są zaślepiane odpowiednimi zaślepkami. Na zewnątrz obudowy umieszczony jest
dodatkowy zacisk ochronny. ObudowÄ™ zabezpieczono przed korozjÄ… przez pokrycie lakierem proszkowym w
kolorze pomarańczowym. Dostęp do wnętrza obudowy i komory zaciskowej zapewniony jest przez zastosowa-
nie zdejmowanej pokrywy. Pokrywa pokryta jest lakierem proszkowym w kolorze niebieskim. Pokrywa moco-
wana jest śrubami z łbem imbusowym, co zabezpiecza przed otwarciem zasilacza przez osoby niepowołane. W
pokrywie wykonany jest otwór osłonięty przezroczystą płytką poliwęglanową pozwalające na obserwację diody
informacyjnej LED.
Zasilacz przystosowany jest do mocowania za pomocą czterech śrub M10 do odpowiedniego zawiesia. Obudowa
zasilacza zapewnia ochronÄ™ w stopniu IP 54.
3.2. Zespół elektroniki zasilacza.
Zespół elektroniki zasilacza zabudowany został na dwóch płytkach drukowanych:
- płytce zasilacza iskrobezpiecznego PZIKOS
- płytce zabezpieczeń końcowych PZKKOS.
Obie płytki połączone są ze sobą mechanicznie. Cały zespół zasilacza jest montowany w komorze elektroniki i
zalewany zalewÄ… hermetyzujÄ…cÄ….
3.3. PÅ‚ytka generatora.
Generator jest zmontowany na oddzielnej płytce WGSK. Płytka ta jest częściowo zalana miękką zalewą siliko-
nową i umieszczona w metalowej osłonie w komorze przyłączeniowej.
4. Charakterystyka zasilacza.
EZI-12KOS jest zasilaczem konwencjonalnym, przystosowanym do zasilania napięciem zmiennym 42VAC.
Napięcie wyjściowe 12V DC jest stabilizowane. W celu zapewnienia prawidłowej i bezpiecznej pracy zasilacza
zastosowano w nim zabezpieczenia, takie jak ograniczanie napięcia wyjściowego, zabezpieczenie przed wzro-
stem prądu wyjściowego i zwarciem, zabezpieczenie przeciążeniowe transformatora sieciowego oraz zabezpie-
czenie termiczne rezystorów ograniczających prąd wyjściowy.
Informację o stanie działania zasilacza można uzyskać ze stanu diody świecącej typu LED widocznej przez
wziernik w pokrywie zasilacza.
5. Opis działania urządzenia.
Napięcie wyjściowe 12VDC wyprowadzone jest na zaciski Lz1, Lz2 i Lz3, Lz4.
Zaciski od Lz5 do Lz12 przewidziane są do wpięcia na nie styków inicjujących generowanie zaprogramowanych
sygnałów. W wykonaniu standardowym urządzenia zaprogramowane są sygnały ostrzegawcze zgodne z normą
na sygnalizację w podziemnych wyrobiskach górniczych.
Zaciski Lz5 i Lz6 sterują załączaniem sygnału ostrzegawczego dla przenośników taśmowych i zgrzebłowych
poza ścianą.
Zaciski Lz7 i Lz8 sterują załączaniem sygnału ostrzegawczego dla kombajnu.
Zaciski Lz9 i Lz10 sterują załączaniem sygnału ostrzegawczego dla przenośników ścianowych.
Zaciski Lz11 i Lz12 sterują załączaniem sygnału ostrzegawczego dla innych maszyn i urządzeń poza ścianą.
Wyżej wymienione sygnały generowane są dla ustawienia mikroprzełączników od S1-1 do S1-4 w pozycji
 OFF . Dla ustawienia mikroprzełączników od S1-1 do S1-4 w pozycji  ON generowane będą również te same
sygnały ostrzegawcze, jedynie o nieco zmienionych częstotliwościach, ale w granicach dopuszczalnej przez
normÄ™ tolerancji.
Mikroprzełączniki od S1-5 do S1-8 pozwalają na wybór rodzaju styku, który będzie sterował załączaniem sygna-
łu. Mikrołączniki te w położeniu  ON wybierają sterowanie stykami NO, a w położeniu  OFF wybierają ste-
rowanie stykami NC.
Na życzenie klienta możliwe jest zaprogramowanie innych sygnałów.
Dodatkowo możliwe jest sterowanie załączaniem sygnału ostrzegawczego od strony nieiskrobezpiecznej po-
przez dodatkowy przewód w kablu zasilającym. Zwarcie tego przewodu do któregokolwiek przewodu podające-
go napięcie zmienne powoduje rozpoczęcie emisji sygnału. Wybór sygnału załączanego od strony nieiskrobez-
piecznej następuje poprzez ustawienie jednego z mikroprzełączników od S2-1 do S2-4w pozycji  ON .
Mikroprzełącznik S2-1-ustawiony w pozycji  ON umożliwia załączanie w ten sposób sygnału ostrzegawczego
dla przenośników taśmowych i zgrzebłowych poza ścianą.
EZI-12KOS 3
Mikroprzełącznik S2-2-ustawiony w pozycji  ON umożliwia załączanie sygnału ostrzegawczego dla kombajnu.
Mikroprzełącznik S2-3-ustawiony w pozycji  ON umożliwia załączanie sygnału ostrzegawczego dla przeno-
śników ścianowych.
Mikroprzełącznik S2-4-ustawiony w pozycji  ON umożliwia załączanie sygnału ostrzegawczego dla innych
maszyn i urządzeń poza ścianą.
Zacisk Lz13 przewidziany jest do wpięcia na niego obwodu sygnalizacji zadziałania wyłączników awaryjnych.
W przypadku zadziałania wyłącznika awaryjnego urządzenie wygeneruje akustyczny sygnał blokady. Równo-
cześnie na zacisk Lz15 podawany jest elektryczny sygnał sterujący lampkami diodowymi montowanymi w sy-
gnalizatorach typu SAG-94/P. Zaświecenie się lampki sygnalizuje zadziałanie wyłącznika awaryjnego. Poprzez
podanie masy na zacisk Lz14 istnieje możliwość świadomego skasowania sygnału akustycznego informującego
o zadziałaniu wyłącznika awaryjnego. O zadziałaniu wyłącznika informują wtedy tylko lampki diodowe w sy-
gnalizatorach typu SAG-94/P.
Przykładowy sposób wykorzystania zasilacza EZI-12KOS przedstawiony jest na rysunkach 22B.08. i 22B.09.
Z zacisku Lz16 podawany jest sygnał zapewniający priorytet dla emisji sygnałów ostrzegawczych przez sygnali-
zatory typu SAG-94/P. Sygnały ostrzegawcze mają priorytet w stosunku do wszystkich innych sygnałów i do
rozmowy. Zapewniony jest również priorytet dla pierwszej sekwencji sygnału blokady przed prowadzeniem
rozmowy.
Zacisk Lz17 przewidziany jest do wpięcia na niego linii sygnałowej  S z sygnalizatorów typu SAG-94/P. Po
przyciśnięciu na którymkolwiek sygnalizatorze przycisku  S/P generowany jest sygnał porozumiewawczy.
Zacisk Lz18 przewidziany jest do wpięcia na niego linii rozmowy  R z sygnalizatorów typu SAG-94/P. Na
zacisk ten podawane są po wzmocnieniu wszystkie generowane w urządzeniu sygnały elektryczne, które zostaną
następnie wyemitowane przez sygnalizator jako sygnały akustyczne.
Dioda świetlna LED widoczna przez wziernik na pokrywie pozwala określić, czy zasilacz działa prawidłowo. Po
krótkim okresie załączania zasilacza i osiągnięciu właściwego napięcia na jego wyjściu, dioda powinna świecić
w sposób ciągły.
Świecenie pulsujące diody, gdy zasilacz jest obciążony, oznacza jego nadmierne obciążenie.
Zgaśnięcie diody, gdy zasilacz jest obciążony oznacza zwarcie wyjścia zasilacza lub uszkodzenie bezpiecznika
sieciowego.
Do zasilacza, poprzez wpusty kablowe można wprowadzić dwa kable.
6. Instalowanie, obsługa.
Zasilacz może być montowany zarówno w zespole z sygnalizatorem SAG-94/P jak i indywidualnie.
Przy montażu w zespole zasilacz należy zamocować czterema śrubami do odpowiedniej konstrukcji ustalającej
jego położenie wobec sygnalizatora SAG-94/P. Połączenie pomiędzy zasilaczem i sygnalizatorem jest realizo-
wane za pomocą dwóch przepustów.
Przy montażu indywidualnym zasilacz może być zamontowany w dowolnym miejscu, a jego połączenie z sygna-
lizatorem SAG-94/P jest realizowane poprzez wpusty kablowe.
Przewód zasilający wyprowadzony z zasilacza należy podłączyć do z
ródła napięcia zmiennego 42VAC. Oplot
ekranujący tego przewodu musi być podłączony do zacisku ochronnego. Przewody wprowadzające sygnały
sterujące muszą być przewodami dopuszczonego typu o średnicy minimalnej 0,5mm. Przewody należy wprowa-
dzić po usunięciu z wpustów kablowych metalowych krążków lub gumowych walców. Pełnią one rolę zaślepek
na czas transportu. Długość tych przewodów oraz sposób ich prowadzenia dobiera użytkownik w zależności od
lokalnych warunków. Niewykorzystane otwory powinny być zaślepione. Listwa zaciskowa zasilacza dostępna
jest po odkręceniu pokrywy.
7. Warunki stosowania
Dopuszczalna pojemność i indukcyjność na zaciskach Lz1, Lz2-Lz3, Lz4 nie może przekraczać:
" Dla zasilacza iskrobezpiecznego typu EZI-12KOS o parametrach Umax=12,6V, Imax=330mA
Cmax=18µF Lmax=0,9mH
Do zacisków Lz5-Lz18 można doprowadzić tylko styki obwodów iskrobezpiecznych.
Zaciski Lz5-Lz12 służą do współpracy z sygnalizatorem SAG-94/P.
8. Konserwacje, przeglądy, naprawa, części zamienne.
Przeglądy, niezbędne konserwacje i odbiory techniczne wykonywać należy na zasadach ogólnych dotyczących
urządzeń budowy przeciwwybuchowej.
W przypadku występowania zapylenia, okresowo należy oczyścić wziernik przy pomocy wilgotnej delikatnej
szmatki.
W przypadku przepalenia bezpiecznika należy wymienić go na nowy o tych samych parametrach. W zasilaczu
zastosowano wkładki topikowe miniaturowe zwłoczne o prądzie znamionowym I = 500mA na napięcie 250V.
EZI-12KOS 4
Producent oferuje możliwość dostarczenia następujących części zamiennych:
1/ pokrywka komory bezpiecznika,
2/ pokrywa zasilacza kompletna,
3/ listwa zaciskowa kompletna wraz z podstawÄ….
4/ kompletny zestaw listwy zaciskowej wraz z podstawą i zespołem generatora.
Użytkownik może naprawiać urządzenie w zakresie wymiany części oferowanych przez producenta jako części
zamienne, ale naprawy te powinien wykonywać doświadczony monter układów elektronicznych. Wykonywanie
napraw o innym zakresie od określonego powyżej należy zlecać producentowi lub firmie przez niego upoważ-
nionej.
Uwaga: Przed przystąpieniem do naprawy jak i przed przystąpieniem do wymiany bezpiecznika należy
odłączyć napięcie zasilania. Wkładka topikowa musi być tego samego typu jak podano w dokumentacji.
9. Przechowywanie.
Zasilacze powinny być przechowywane w pomieszczeniach zamkniętych, w dowolnej pozycji, w temperaturze -
5°C ÷ +35°C, o wilgotnoÅ›ci powietrza do 80% pozbawionych oparów zwiÄ…zków kwasów, zasad i soli.
10. Sposób zamawiania.
Zasilacze typu EZI 12KOS jak i części zamienne można zamawiać u producenta;
ELTEL Sp. z o.o., Katowice, ul. Zaułek 4
Firma ELTEL zastrzega sobie wyłączność na dostawę części zamiennych do swoich wyrobów oraz na prowa-
dzenie serwisu gwarancyjnego i pogwarancyjnego tych wyrobów.