MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Ryszard Robak
Stosowanie maszyn i urządzeń do budowy dróg
kolejowych 712[05].Z1.02
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
inż. Artur Wilk
inż. Andrzej Zieliński
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Ryszard Robak
Konsultacja:
mgr inż. Krzysztof Wojewoda
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 712[05].Z1.02
 Stosowanie maszyn i urządzeń do budowy dróg kolejowych , zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu monter nawierzchni kolejowej.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Przykładowe scenariusze zajęć 8
5. Ćwiczenia 14
5.1. Maszyny do robót ziemnych i budowy podtorza 14
5.1.1. Ćwiczenia 14
5.2. Maszyny i urządzenia drogowe 17
5.2.1. Ćwiczenia 17
5.3. Środki transportowe 20
5.3.1. Ćwiczenia 20
5.4. Obsługa oraz naprawy pojazdów, maszyn i urządzeń torowych 23
5.4.1. Ćwiczenia 23
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 25
7. Literatura 39
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie monter nawierzchni kolejowej.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
- cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania
 uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
- ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,
- literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania. Zaleca się metodę pokazu,
ćwiczeń (praktycznych lub innych), metodę projektów oraz metodę przewodniego tekstu.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które
zawierają podrozdziały. Realizując treści rozdziałów wskazane jest stosowanie następujących
zaleceń:
- materiał nauczania  w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie aby kształcić umiejętność czytania tekstu technicznego ze zrozumieniem,
- pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów po
dyskusji,
- dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając
możliwości ich realizacji. Prowadzący może także realizować ćwiczenia, które sam
opracował,
- sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
Należy rozbudzić wśród uczniów tak zwaną ciekawość wiedzy. Potwierdzenie przez
ucznia opanowania materiału nauczania rozdziału może stanowić podstawę dla
nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia z tego zakresu. Nauczyciel
powinien zwracać uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić czy uczeń ma większe
uzdolnienia manualne, czy woli rozwiązywanie problemów teoretycznych,
- testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki
osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej
nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
określoną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa
uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według
własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
712[05].Z1
Budowa drogi kolejowej
712[05].Z1.02
712[05].Z1.01
Stosowanie maszyn i urządzeń do
Wykonywanie prac ślusarskich
budowy dróg kolejowych
i spawalniczych
kolejowych
712[05].Z1.03
Wykonywanie podtorza kolejowego
712[05].Z1.04
Dobieranie elementów nawierzchni
kolejowej
712 [05].Z1.05
Układanie torów kolejowych
712 [05].Z1.06
Użytkowanie stacji, urządzeń
stacyjnych i przejazdów kolejowych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- korzystać w procesie uczenia się z różnych z
ródeł informacji,
- stosować właściwą terminologię i posługiwać się podstawowymi pojęciami z dziedziny
techniki, budownictwa i kolejnictwa,
- klasyfikować obiekty budowlane,
- klasyfikować i badać materiały budowlane i grunty,
- postąpić zgodnie z procedurami obowiązującymi w stanach awaryjnych, zagrożeniach
i wypadkach kolejowych.
- przestrzegać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska w budownictwie
- posługiwać się dokumentacją techniczną,
- obsługiwać komputer, korzystać z Internetu,
- współpracować w grupie w sposób zgodny i aktywny,
- brać udział w dyskusjach, prezentacji swojego dorobku i bronić swojego stanowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- wyjaśnić podstawowe pojęcia dotyczące mechanizacji robót torowych,
- posłużyć się literaturą techniczną przy rozróżnianiu kolejowych maszyn i urządzeń
drogowych,
- rozpoznać kolejowe maszyny i urządzeniach drogowe,
- sklasyfikować maszyny i urządzenia do robót ziemnych,
- scharakteryzować maszyny i urządzenia do robót ziemnych,
- wyjaśnić budowę, zasadę działania i przeznaczenie typowych maszyn oraz urządzeń do
naprawy i utrzymania podtorza,
- rozpoznać podzespoły mechaniczne, pneumatyczne i elektryczne w kolejowych
maszynach oraz urządzeniach drogowych,
- sklasyfikować i rozpoznawać maszyny i urządzenia do robót drogowych,
- scharakteryzować mechanizmy napędowe oraz zespoły robocze maszyn do robót
drogowych,
- scharakteryzować maszyny do robót torowych,
- scharakteryzować proces podbijania podkładów i zagęszczanie podsypki przy
zastosowaniu maszyn,
- wyjaśnić zasady eksploatacji pojazdów, maszyn i urządzeń do robót drogowych,
- sklasyfikować rodzaje środków transportu,
- scharakteryzować transport bezszynowy,
- wyjaśnić ogólną budowę i zastosowanie skrzyniowych samochodów ciężarowych,
samochodów samowyładowczych oraz ciągników,
- wyjaśnić specyfikę transportu szynowego,
- scharakteryzować wagony do przewozu przęseł torowych i podkładów,
- sklasyfikować i scharakteryzować wagony do przewozu oraz wyładunku podsypki,
- scharakteryzować składy do przewożenia długich szyn,
- sklasyfikować i scharakteryzować wózki motorowe,
- scharakteryzować dz
wignice i suwnice,
- scharakteryzować i sklasyfikować obsługę techniczną oraz naprawy okresowe maszyn
oraz urządzeń do robót drogowych,
- sklasyfikować połączenia mechaniczne stosowane w maszynach i urządzeniach
drogowych,
- wykonać połączenia śrubowe i nitowe podczas obsługi maszyn i urządzeń drogowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Monter nawierzchni kolejowej 712[05].
Moduł: Budowa drogi kolejowej 712[05].Z1
Jednostka modułowa: Stosowanie maszyn i urządzeń do budowy dróg
kolejowych 712[05].Z1.02
Temat: Klasyfikacja środków transportowych.
Cel ogólny: Klasyfikowanie środków transportu.
Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:
- rozpoznać środki transportowe,
- sklasyfikować środki transportowe,
- sklasyfikować środki transportu bliskiego,
- sklasyfikować transport szynowy i bezszynowy,
- zdefiniować podstawowe środki transportowe,
- pracować w zespole,
- ocenić pracę zespołu.
Metody nauczania uczenia się:
- metoda przewodniego tekstu,
- pokaz,
- problemowa (postawienie zadania i rozwiązywanie konkretnej sytuacji problemowej).
Środki dydaktyczne
- zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,
- instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego,
- teksty przewodnie do ćwiczeń,
- zestawy środków transportowych,
- zdjęcia, foldery, plansze środków transportowych,
- modele środków transportowych,
- czasopisma specjalistyczne,
- filmy dydaktyczne,
- sprzęt audiowizualny,
- pytania prowadzące,
- papier formatu A4, pisaki.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- uczniowie pracują w grupach uczniowie pracują w grupach najwyżej 15 osobowych
podzielonych na zespoły do 5 osób.
Czas trwania zajęć:
- 90 minut.
Uczestnicy:
- uczniowie kształcący się w zawodzie monter nawierzchni kolejowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Zadanie dla ucznia
Korzystając z podręcznika i literatury a także z Internetu dokonaj klasyfikacji środków
transportowych, a następnie opracuj schemat blokowy albo tabelę w rubryki której wpisz
odpowiednio kryteria klasyfikacyjne oraz przykładowe rodzaje tych środków. W tabeli tej lub
schemacie blokowym umieść też przeznaczenie wybranych środków transportowych.
Poniżej przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.
Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.
Faza I Informacje
Pytania prowadzące:
1. Co to jest transport i co to są środki transportowe?
2. Jak klasyfikuje się środki transportowe ze względu na odległość przewozów?
3. Jak klasyfikuje się środki transportowe ze względu na zasięg?
4. Jakie środki zalicza się do środków transportu bliskiego?
5. Jakie środki zalicza się do środków transportu dalekiego?
6. Jak klasyfikuje się środki transportowe ze względu na środowisko ich realizacji?
7. Jak klasyfikuje się środki transportowe ze względu na charakter ruchu?
8. Jak klasyfikuje się środki transportowe ze względu na rodzaj napędu?
9. Do czego służą i jak klasyfikuje się przenośniki?
10. Co to są ładowarki?
11. Jak klasyfikuje się wózki transportowe?
12. Co to są wózki podnośnikowe?
13. Co to są wózki motorowe?
14. Jakie jest przeznaczenie poszczególnych środków transportowych?.
15. Co to są żurawie i jak się je klasyfikuje według przeznaczenia oraz cech użytkowych?
16. Jak klasyfikuje się środki zmechanizowanego transportu drogowego?
17. Jak klasyfikuje się samochody ciężarowe?
18. Jak klasyfikuje się ciągniki kołowe?
19. Co nazywamy ciągnikiem siodłowym a co ciągnikiem balastowym?
20. Jak klasyfikuje się wagony towarowe używane do przewozu materiałów i ładunków?
21. Jak klasyfikuje się wagony samowyładowcze?
Faza II Planowanie
Uczniowie określają:
1. Jaką kolejność przyjąć przy rozwiązywaniu zadanego zadania?
2. Jakie czynności wykonają poszczególne osoby z zespołu?
3. Jakie przyjąć kryteria klasyfikacyjne?
4. Jak opracować tabelkę zapisu klasyfikacji środków transportowych?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Faza III Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach ustalają kolejność czynności przy rozwiązywaniu
zadanego zadania.
2. Uczniowie pracując w zespołach ustalają rodzaj i zakres czynności dla poszczególnych
osób w zespole.
3. Uczniowie pracując w zespołach ustalają kryteria klasyfikacyjne.
4. Uczniowie pracując w zespołach ustalają jakie rodzaje środków transportowych umieścić
w tabelce.
5. Uczniowie pracując w zespołach ustalają kształt tabelki, ilość kolumn i wierszy.
6. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność ustaleń.
Faza IV Wykonanie
1. Uczniowie klasyfikują środki transportowe według ustalonych kryteriów
klasyfikacyjnych.
2. Uczniowie zapisują wstępnie rodzaje środków transportowych w poszczególnych
grupach klasyfikacyjnych.
3. Uczniowie sporządzają tabelkę i opisują nagłówek.
4. Uczniowie wpisują w odpowiednie rubryki ustalone wcześniej kryteria klasyfikacji oraz
rodzaje środków transportowych.
5. Uczniowie zapisują pod tabelką definicje wybranych środków transportowych.
Faza V Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych ustaleń, działań oraz
zapisów.
2. Po uzyskaniu aprobaty nauczyciela układają pomoce dydaktyczne i inne używane
przedmioty na odpowiednich miejscach oraz przystępują do fazy VI.
Faza VI Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im
trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Monter nawierzchni kolejowej 712[05].
Moduł: Budowa drogi kolejowej 712[05].Z1
Jednostka modułowa: Stosowanie maszyn i urządzeń do budowy dróg
kolejowych712[05].Z1.02
Temat: Charakterystyka maszyn do robót ziemnych.
Cel ogólny: Charakteryzowanie maszyn do robót ziemnych.
Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:
- wyjaśnić co to są koparki,
- wyjaśnić do czego służą równiarki,
- wyjaśnić do czego służą spycharki,
- scharakteryzować budowę ogólną koparki,
- wyjaśnić konstrukcję i zasadę działania różnych rodzajów ładowarek,
- określić zalety i wady ładowarek,
- scharakteryzować koparko-ładowarki
- scharakteryzować równiarki,
- określić wyposażenie i osprzęt koparek,
- scharakteryzować zgarniarki.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
- organizowanie i planowanie zajęć,
- odpowiedzialności za siebie i innych ludzi,
- pracy w zespole,
- oceny pracy zespołu.
Metody nauczania uczenia się:
- przewodniego tekstu,
- pokaz,
- problemowa (postawienie zadania i rozwiązywanie konkretnej sytuacji problemowej).
Formy organizacyjne pracy uczniów:
uczniowie pracują w grupach najwyżej 15 osobowych podzielonych na zespoły do 5
osób.
Czas trwania zajęć:
90 minut.
Środki dydaktyczne
- zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,
- instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego,
- teksty przewodnie do ćwiczeń,
- zestawy katalogów maszyn do robót ziemnych oraz ich podzespołów,
- zdjęcia, foldery, plansze maszyn do robót ziemnych i ich podzespołów,
- modele maszyn do robót ziemnych i ich podzespołów,
- czasopisma specjalistyczne,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
- filmy dydaktyczne,
- sprzęt audiowizualny,
- pytania prowadzące,
- papier formatu A4, pisaki.
Uczestnicy:
- uczniowie kształcący się w zawodzie monter nawierzchni kolejowej.
Zadanie dla ucznia
Rozpoznaj rodzaj przedstawionej na poniższym rysunku maszyny do robót ziemnych,
a następnie podpisz zdjęcie w miejsca oznaczone kropkami. Rozróżnij oraz sklasyfikuj
mechanizmy napędowe oraz zespoły robocze w tej maszynie do robót ziemnych. Opracuj
tabelę ułatwiającą charakteryzowanie maszyn do robót ziemnych i klasyfikację ich zespołów
roboczych lub schemat blokowy obrazujący ich rodzaje ze względu na różne kryteria.
Rys. do zadania w scenariuszu 2 [5]
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.
Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.
Faza I Informacje
Pytania prowadzące:
1. Co to są koparki?
2. Z jakich głównych części i zespołów składa się koparka?
3. Jakie jest wyposażenie i osprzęt koparek?
4. Jakie jest przeznaczenie spycharek?
5. Z jakich głównych części i zespołów składa się spycharka?
6. Co to jest ładowarka?
7. Co to jest koparko-ładowarka?
8. Z jakich głównych części i zespołów składa się ładowarka?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
9. Do czego służą równiarki?
10. Jakimi cechami charakteryzują się równiarki?
11. Do czego służą zgarniarki?
12. Jakimi cechami charakteryzują się zgarniarki?
13. Jakie są główne zespoły robocze maszyn do robót ziemnych?
14. Z jakich elementów składa się napęd maszyn do robót ziemnych?
Faza II Planowanie
Uczniowie określają:
1. Jaką kolejność przyjąć przy rozwiązywaniu zadanego zadania?
2. Jakie czynności wykonają poszczególne osoby z zespołu?
3. Czy lepiej opracować tabelkę czy schemat blokowy?
4. Jak opracować tabelkę klasyfikacyjną?
5. Jak opracować klasyfikacyjny schemat blokowy?
Faza III Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach ustalają kolejność czynności przy rozwiązywaniu
zadanego zadania.
2. Uczniowie pracując w zespołach ustalają rodzaj i zakres czynności dla poszczególnych
osób w zespole.
3. Uczniowie pracując w zespołach ustalają kryteria klasyfikacyjne maszyn do robót
ziemnych.
4. Uczniowie pracując w zespołach ustalają jakie rodzaje umieścić w tabelce lub schemacie
blokowym,
5. Uczniowie pracując w zespołach ustalają kształt schematu blokowego, ilość i układ
prostokątów
6. Uczniowie pracując w zespołach ustalają. kształt tabelki, ilość kolumn i wierszy.
7. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność ustaleń.
Faza IV Wykonanie
1. Uczniowie zapisują wybrane rodzaje maszyn do robót ziemnych.
2. Uczniowie zapisują wybrane rodzaje.
3. Uczniowie sporządzają schemat blokowy lub tabelkę i opisują znaczenie poszczególnych
prostokątów, kolumn i wierszy.
4. Uczniowie zapisują w odpowiednich rubrykach i prostokątach wybrane wcześniej.
kryteria i rodzaje maszyn do robót ziemnych,
Faza V Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych ustaleń, działań oraz
zapisów.
2. Po uzyskaniu aprobaty nauczyciela układają pomoce dydaktyczne i inne używane
przedmioty na odpowiednich miejscach oraz przystępują do fazy VI.
Faza VI Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im
trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5. ĆWICZENIA
5.1. Maszyny do robót ziemnych i budowy podtorza
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj maszynę do robót ziemnych a potem podpisz zdjęcie w miejscu oznaczonym
kropkami. Następnie rozróżnij mechanizmy napędowe i zespoły robocze w tej maszynie oraz
scharakteryzuj czynności wykonywane przez tę maszynę.
Rys. do ćwiczenia 1.[1]
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania z Poradnika dla ucznia. Należy zwrócić uwagę na analizowanie
oraz wyjaśnianie zachodzących zjawisk i radzenie sobie ze zdobywaniem informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych temat dotyczący charakterystyki maszyn
i urządzeń do robót ziemnych,
2) dokonać analizy zdjęcia i wpisać pod nim rodzaj maszyny,
3) rozróżnić i zapisać na kartce mechanizmy napędowe i zespoły robocze w tej maszynie,
4) scharakteryzować i zapisać na kartce czynności wykonywane przez tę maszynę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A4,
- długopis,
- flamastry lub pióro,
- ołówek,
- gumka,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Ćwiczenie 2
Rozpoznaj rodzaj przedstawionej na poniższym rysunku maszyny do robót ziemnych,
a następnie podpisz zdjęcie w miejscu oznaczonym kropkami. Rozróżnij oraz sklasyfikuj
mechanizmy napędowe oraz zespoły robocze w tej maszynie do robót ziemnych. Opracuj
tabelę ułatwiającą charakteryzowanie maszyn do robót ziemnych i klasyfikację ich zespołów
roboczych lub schemat blokowy obrazujący ich rodzaje ze względu na różne kryteria.
Rys. do ćwiczenia 2. [5]
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania z Poradnika dla ucznia. Należy zwrócić uwagę na analizowanie
oraz wyjaśnianie zachodzących zjawisk i radzenie sobie ze zdobywaniem informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych temat dotyczący charakterystyki maszyn
i urządzeń do robót ziemnych,
2) dokonać analizy zdjęcia i wpisać pod nim rodzaj maszyny,
3) rozróżnić i zapisać na kartce mechanizmów napędowych i zespołów klasyfikację
roboczych w tej maszynie,
4) opracować tabelę lub schemat blokowy zgodnie z poleceniem.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- przewodniego tekstu,
- pokaz,
- problemowa.
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A4,
- długopis,
- flamastry lub pióro, ołówek, gumka,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Ćwiczenie 3
Rozpoznaj na poniższym rysunku maszynę do robót ziemnych a potem podpisz zdjęcie.
Scharakteryzuj maszyny należące do tej grupy oraz prace jakie wykonują te maszyny.
Rys. do ćwiczenia 3 [3]
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania z Poradnika dla ucznia. Należy zwrócić uwagę na analizowanie
oraz wyjaśnianie zachodzących zjawisk i radzenie sobie ze zdobywaniem informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych temat dotyczący charakterystyki maszyn
i urządzeń do robót ziemnych,
2) dokonać analizy zdjęcia i wpisać pod nim rodzaj maszyny,
3) scharakteryzować i zapisać na kartce czynności wykonywane przez tę maszynę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A4,
- długopis,
- flamastry lub pióro,
- ołówek, gumka,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
5.2. Maszyny i urządzenia drogowe
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj maszynę do robót drogowych i podpisz zdjęcie w miejscu oznaczonym
kropkami a następnie rozróżnij mechanizmy napędowe i zespoły robocze w tej maszynie.
Scharakteryzuj czynności wykonywane przez tę maszynę.
Rys. do ćwiczenia 1 [2]
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania z Poradnika dla ucznia. Należy zwrócić uwagę na analizowanie
oraz wyjaśnianie zachodzących zjawisk i radzenie sobie ze zdobywaniem informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych temat dotyczący charakterystyki maszyn
i urządzeń do robót drogowych,
2) dokonać analizy zdjęcia i wpisać pod nim rodzaj maszyny,
3) rozróżnić i zapisać na kartce mechanizmy napędowe i zespoły robocze w tej maszynie,
4) scharakteryzować i zapisać na kartce czynności wykonywane przez tę maszynę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A4,
- flamastry,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
- długopis,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
Ćwiczenie 2
Korzystając z podręcznika, literatury lub Internetu rozpoznaj rodzaj przedstawionej na
poniższym rysunku maszyny drogowej a następnie zapisz wynik rozpoznania pod zdjęciem
w miejsca oznaczone kropkami. Rozróżnij i sklasyfikuj mechanizmy napędowe oraz zespoły
robocze w tej grupie maszyn do robót torowych.
Rys. do ćwiczenia 2 [4]
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania z Poradnika dla ucznia. Należy zwrócić uwagę na analizowanie
oraz wyjaśnianie zachodzących zjawisk i radzenie sobie ze zdobywaniem informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych temat dotyczący charakterystyki maszyn
i urządzeń do robót drogowych,
2) dokonać analizy zdjęcia i wpisać pod nim rodzaj maszyny,
3) rozróżnić i zapisać na kartce mechanizmy napędowe i zespoły robocze w tej maszynie,
4) sklasyfikować mechanizmy napędowe oraz zespoły robocze w tej grupie maszyn do
robót torowych.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A4,
- flamastry,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
- długopis
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
Ćwiczenie 3
Rozpoznaj na poniższym rysunku maszynę do robót drogowych a póz
niej podpisz zdjęcie
w miejscu oznaczonym kropkami. Następnie dobierz oraz scharakteryzuj maszyny
wieloczynnościowe do robót podsypkowych.
Rys. do ćwiczenia 3[2]
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania z Poradnika dla ucznia. Należy zwrócić uwagę na analizowanie
oraz wyjaśnianie zachodzących zjawisk i radzenie sobie ze zdobywaniem informacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych temat dotyczący charakterystyki maszyn
i urządzeń do robót drogowych,
2) dokonać analizy zdjęcia i wpisać pod nim rodzaj maszyny,
3) dobrać oraz scharakteryzować maszyny do robót podsypkowych,
4) scharakteryzować pisemnie maszyny wieloczynnościowe do robót podsypkowych.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A4,
- flamastry,
- długopis
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
5.3. Środki transportowe
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Korzystając z podręcznika, literatury lub Internetu rozpoznaj rodzaj i typ wagonów
przedstawionych na poniższym rysunku, a potem podpisz zdjęcia w miejscu oznaczonym
kropkami. Następnie scharakteryzuj krótko tę grupę środków transportowych w opracowanej
przez siebie tabeli.
Rys. do ćwiczenia 1. [6]....................................... Rys. do ćwiczenia 1. [7]..................................................
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania z Poradnika dla ucznia. Należy zwrócić uwagę na analizowanie
oraz zapamiętywanie informacji przez uczniów i umiejętność twórczego działania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) znalez
ć w materiałach dydaktycznych odpowiedni temat i zapoznać się z nim,
2) przeanalizować powyższe zdjęcia i zapisać pod nimi rozpoznane rodzaje wagonów,
3) scharakteryzować rozpoznane rozpoznaną grupę wagonów w opracowanej tabeli.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A4,
- długopis,
- flamastry lub pióro,
- ołówek,
- gumka,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
Ćwiczenie 2
Korzystając z podręcznika i literatury a także z Internetu dokonaj klasyfikacji środków
transportowych, a następnie opracuj schemat blokowy albo tabelę w rubryki której wpisz
odpowiednio kryteria klasyfikacyjne oraz przykładowe rodzaje tych środków. W tabeli tej lub
schemacie blokowym umieść też przeznaczenie wybranych środków transportowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania z Poradnika dla ucznia. Należy zwrócić uwagę na analizowanie
oraz zapamiętywanie informacji przez uczniów i umiejętność twórczego działania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać powyższy tekst i dokonać klasyfikację : środków transportowych,
2) odszukać w materiałach dydaktycznych odpowiedni temat i sprawdzić prawidłowość
wpisów,
3) opracować schemat blokowy albo tabelę i wpisać sklasyfikowane środki transportowe.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- przewodniego tekstu,
- pokaz,
- problemowa.
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A4,
- flamastry,
- długopis
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
Ćwiczenie 3
Korzystając z podręcznika, literatury lub Internetu rozpoznaj rodzaj przedstawionego na
poniższym rysunku środka transportowego a potem podpisz zdjęcie w miejscu oznaczonym
kropkami. Następnie scharakteryzuj tę grupę środków transportowych w opracowanej przez
siebie tabeli.
Rys. do ćwiczenia 3 [4]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania z Poradnika dla ucznia. Należy zwrócić uwagę na analizowanie
oraz zapamiętywanie informacji przez uczniów i umiejętność twórczego działania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych odpowiedni temat,
2) przeanalizować powyższe zdjęcia i zapisać pod nimi rozpoznane rodzaje wagonów,
3) scharakteryzować rozpoznaną grupę środków w opracowanej tabeli.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A4,
- flamastry lub pióro,
- długopis,
- ołówek,
- gumka,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
5.4. Obsługa oraz naprawy pojazdów, maszyn i urządzeń
torowych
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeanalizuj instrukcję obsługi maszyny stosowanej w robotach drogowych wręczonej
przez nauczyciela. Opracuj tabelę i przedstaw w niej kolejność czynności przed rozpoczęciem
pracy oraz po jej zakończeniu. Wpisz w nią także, jakiego układu maszyny one dotyczą.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania z Poradnika dla ucznia. Należy zwrócić uwagę na analizowanie
oraz wyjaśnianie zachodzących zjawisk i radzenie sobie ze zdobywaniem informacji oraz ich
zapamiętywaniem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać i przeanalizować otrzymaną instrukcję obsługi maszyny,
2) odszukać w materiałach dydaktycznych odpowiedni temat,
3) opracować tabelę i wpisać w jej rubryki właściwe czynności.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A4,
- długopis,
- flamastry lub pióro,
- ołówek,
- gumka,
- poradnik dla ucznia.
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika
Ćwiczenie 2
Przeanalizuj instrukcję naprawy maszyny stosowanej w robotach drogowych wręczonej
przez nauczyciela. Wypisz w punktach czynności konserwacyjno naprawcze a następnie
opracuj tabelę i przedstaw w niej rodzaj naprawy, kolejność oraz zakres czynności
wykonywanych przy maszynie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania z Poradnika dla ucznia. Należy zwrócić uwagę na analizowanie
oraz wyjaśnianie zachodzących zjawisk i radzenie sobie ze zdobywaniem informacji oraz ich
zapamiętywaniem.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać i przeanalizować otrzymaną instrukcję naprawy maszyny,
2) odszukać w materiałach dydaktycznych odpowiedni temat,
3) opracować tabelę i wpisać w jej rubryki rodzaje napraw, kolejność oraz zakres czynności.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A4,
- flamastry lub pióro,
- ołówek,
- gumka,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
Ćwiczenie 3
Odczytaj i przeanalizuj schemat układ hydraulicznego lub pneumatycznego maszyny
torowej wręczonej przez nauczyciela. Wskaż miejsca gdzie mogą powstawać nieszczelności
układu i przedstaw w opracowanej przez siebie tabeli rodzaj elementu, miejsce usterki
(przecieku) i zaproponowany przez ciebie sposób naprawy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału Materiał nauczania z Poradnika dla ucznia. Należy zwrócić uwagę na analizowanie
oraz wyjaśnianie zachodzących zjawisk i radzenie sobie ze zdobywaniem informacji oraz ich
zapamiętywaniem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać i przeanalizować otrzymany schemat układu maszyny,
2) odszukać w materiałach dydaktycznych odpowiedni temat,
3) opracować tabelę i wpisać w jej rubryki usterki i zaproponowany sposób naprawy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
- papier formatu A4,
- flamastry lub pióro,
- ołówek,
- gumka,
- poradnik dla ucznia,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Stosowanie maszyn
i urządzeń do budowy dróg kolejowych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
 zadania 2, 3, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 16, 17,18,19, 20 są z poziomu podstawowego,
 zadania 1, 4, 6, 14, 15 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, oraz
rozwiązanie 3 zadań z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego, oraz
rozwiązanie 4 zadań z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. c, 3. b, 4. d, 5. b, 6. b, 7. a, 8. c, 9. c, 10. b, 11. c,
12. c, 13. b, 14. a, 15. d, 16. d, 17. c, 18. b, 19. b, 20. d.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Wyjaśnić podstawowe pojęcia dotyczące
1 C PP d
mechanizacji robót torowych
Scharakteryzować rodzaje mechanizacji robót
2 B P c
torowych
Rozpoznać maszyny i urządzenia do robót
3 A P b
drogowych
4 Określić stopień mechanizacji C PP d
Określić moc silników maszyn drogowych typu
5 B P b
ciężkiego
Określić podstawowe parametry techniczne oraz
6 C PP b
eksploatacyjne maszyn i mechanizacji robót
Rozpoznać po oznaczeniu i scharakteryzować
7 A P a
podbijarki podkładów i podrozjazdnic
Rozpoznać po oznaczeniu i scharakteryzować
8 B P c
maszyny do robót torowych
Rozpoznać po oznaczeniu i scharakteryzować
9 B P c
maszyny oraz sprzęt do robót drogowych
Scharakteryzować maszyny do robót drogowych
10 oraz układy automatycznej niwelacji i regulacji toru B P b
stosowane w podbijarkach
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Scharakteryzować mechanizmy napędowe oraz
11 zespoły robocze maszyn stosowanych w robotach B P c
budowlanych, drogowych oraz transportowych
Rozpoznać i scharakteryzować maszyny oraz sprzęt
12 B P c
do robót ziemnych
Scharakteryzować budowę oraz osprzęt maszyn do
13 B P b
robót ziemnych
Określić kąt bezpiecznego przechyłu lemiesza
14 C PP a
spycharki czołowej przechylnej
Określić rodzaj napędu mechanizmu jazdy koparko-
15 C PP d
ładowarki
Scharakteryzować wagony do przewozu podsypki
16 B P d
oraz przęseł torowych, długich szyn i podkładów
Sklasyfikować środki transportu
17 B P c
Scharakteryzować transport bezszynowy
18 B P b
Scharakteryzować budowę i zastosowanie
19 skrzyniowych samochodów ciężarowych, B P b
samochodów samowyładowczych oraz ciągników
Scharakteryzować mechanizmy napędowe oraz
20 zespoły robocze maszyn stosowanych w robotach B P d
transportowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
instrukcja,
zestaw zadań testowych,
karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Podczas wykonywania robót torowych nie występuje mechanizacja
a) mała.
b) częściowa,
c) kompleksowa.
d) główna.
2. Prace mechaniczne wykonywane za pomocą maszyn zautomatyzowanych nie wymagają
a) zamknięcia torów.
b) odbioru końcowego.
c) obsługi.
d) planowania.
3. Do zautomatyzowanej wymiany nawierzchni służy na PKP
a) zespół suwnic bramowych.
b) pociąg P-95.
c) żuraw kolejowy.
d) wagon samowyładowczy.
4. Stopień mechanizacji określa
a) ilość maszyn użytych do określonej pracy.
b) liczbę pracowników zatrudnionych do wykonywania określonej pracy.
c) czas wykonania określonej pracy.
d) jaka część robót jest wykonywana w sposób zmechanizowany.
5. Do grupy maszyn drogowych typu ciężkiego zalicza się maszyny o mocy silników
napędowych większej niż
a) 30 kW.
b) 50 kW.
c) 75 kW.
d) 90 kW.
6. Wydajność techniczna jest to
a) ilość pracy (jednostek obmiarowych) maszyny wykonaną w ciągu godziny przy
pełnym obciążeniu.
b) wydajność pracy maszyny, jaką może ona osiągnąć w danych warunkach, przy
założeniu nieprzerwanej pracy w ciągu godziny.
c) przerób w ciągu roku w liczbach bezwzględnych lub w przeliczeniu na jedną godzinę
zatrudnienia maszyny w roku.
d) efektywność mechanizacji wyrażana stosunkiem nakładów poniesionych na
mechanizację do uzyskanych efektów ekonomicznych.
7. Maszyna drogowa oznaczona symbolami AHM-800R-PL to
a) kombajn podtorowy do naprawy podtorza.
b) podbijarko-zagęszczarka.
c) podbijarka do rozjazdów.
d) podbijarka toru.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
8. Maszyna drogowa oznaczona symbolami UNIMAT COMBI 08-275 to
a) oczyszczarka tłucznia do oczyszczania podsypki.
b) podbijarka do podbijania toru.
c) maszyna wielofunkcyjna wykonująca wszystkie prace niezbędne do utrzymania
nawierzchni.
d) zagęszczarka podsypki do stabilizacji toru.
9. Maszyna drogowa oznaczona symbolami MFS 40 YP lub MFS 100 P to
a) uniwersalna podbijarka do zagęszczania podsypki pod podkładami i pod
rozjazdnicami.
b) oczyszczarka tłucznia do przywrócenia odpowiedniego stanu podsypce.
c) transporter samowyładowczy odbierający i transportujący odsiewki.
d) stabilizator dynamiczny do zwiększenia stateczności położenia toru w planie
i profilu.
10. System GPS stosowany jest w maszynach drogowych do
a) szukania miejscowości w której mają być prowadzone roboty torowe.
b) prowadzenia pomiarów położenia toru w planie i profilu przed i w trakcie
prowadzenia robót.
c) określenia miejsca stacjonowania tej maszyny.
d) prowadzenia pomiarów gruntu przy budowie nowych linii kolejowych.
11. Napęd hydrokinetyczny to rodzaj napędu stosowanego w maszynach drogowych oraz
ziemnych
a) w którym wykorzystywana jest energia kinetyczna części mechanicznych będących
w ruchu obrotowym.
b) w którym wykorzystywana jest energia ciśnienia statycznego cieczy.
c) w którym wykorzystywana jest energia przenoszona przez rozpędzone wirnikiem
pompy cząstki cieczy.
d) w którym w silniku pneumatycznym wykorzystywana jest energia sprężonego
powietrza.
12. Wśród różnych rodzajów koparek nie ma koparek
a) jednonaczyniowych.
b) uniwersalnych.
c) czołowych.
d) wielonaczyniowych.
13. Chwytaki hydrauliczne mogą być narzędziem roboczym
a) spycharki.
b) koparki.
c) równiarki.
d) zgarniarki.
14. Kąt bezpiecznego przechyłu lemiesza spycharki czołowej przechylnej jest zawarty
w granicach od
a) 5 do 20 stopni.
b) 20 do 30 stopni.
c) 30 do 45 stopni.
d) 1 do 5 stopni.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
15. Koparko-ładowarki nie mają mechanizmu jazdy z napędem
a) hydrokinetycznym.
b) hydrostatycznym.
c) mechanicznym.
d) pneumatycznym.
16. Do przewozu podsypki i odsiewek po oczyszczaniu tłucznia nie stosuje się wagonów
samowyładowczych systemu
a) hopper.
b) talbot.
c) dumpcar.
d) gondola.
17. Do dz
wignic nie zalicza się
a) wózków
b) podnośników.
c) przenośników.
d) suwnic.
18. Przenośniki wielonaczyniowy z własnym napędem nazywa się
a) przenośnikiem ślimakowym.
b) ładowarką.
c) przenośnikiem taśmowym.
d) wózkiem podnośnikowym.
19. Na platformie załadowczej ciągnika umieszcza się balast
a) aby nie mogła być ona przemieszczana przez niepowołane osoby.
b) aby zwiększyć w ten sposób przyczepność kół do gruntu.
c) aby wiatr nie zepchnął jej z góry.
d) służący do równomiernego rozłożenia ładunku na wszystkie jej osie.
20. Maszyna o symbolach EDK-1000, to
a) wózek motorowy.
b) transporter przenoszący podsypkę na kolejne wagony.
c) żuraw którego udz
wig umożliwia podnoszenie wykolejonego taboru.
d) drezyna służby drogowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko...............................................................................
Stosowanie maszyn i urządzeń do budowy dróg kolejowych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
Test II
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Stosowanie maszyn
i urządzeń do budowy dróg kolejowych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 4, 5, 6, 7, 9, 11, 12, 13, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
- zadania 2, 3, 8, 10, 14, 15 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, oraz
rozwiązanie 3 zadań z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego, oraz
rozwiązanie 4 zadań z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. d, 3. a, 4. a, 5. a, 6. d, 7. c, 8. d, 9. d, 10. c, 11. a,
12. c, 13. a, 14. c, 15. c, 16. b, 17. b, 18. a, 19. d, 20 .a.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Scharakteryzować mechanizmy napędowe oraz
1 zespoły robocze maszyn stosowanych w robotach B P d
drogowych
Określić zasady utrzymania oraz naprawy maszyn
2 C PP d
oraz urządzeń stosowanych do robót torowych
Rozpoznać oraz wyjaśnić budowę i zasadę
3 C PP a
działania wózków motorowych
Zastosować zasady eksploatacji i bezpiecznej
4 pracy podczas obsługi środków transportowych D P a
oraz maszyn i urządzeń do robót drogowych
Zastosować zasady bezpiecznej pracy podczas
5 D P a
obsługi środków transportowych oraz maszyn
Zastosować zasady eksploatacji i bezpiecznej
6 pracy podczas obsługi środków transportowych D P d
oraz maszyn i urządzeń do robót drogowych
Rozpoznać zagrożenia wypadkowe podczas
7 obsługi środków transportowych i maszyn A P c
drogowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
Zastosować zasady eksploatacji podczas obsługi
8 D PP d
środków transportowych oraz maszyn drogowych
Scharakteryzować wagony do przewozu podsypki
9 B P d
oraz przęseł torowych, długich szyn i podkładów
Zastosować zasady ochrony przeciwpożarowej
oraz bezpiecznej pracy podczas obsługi środków
10 D PP c
transportowych, maszyn i urządzeń stosowanych
do robót budowlanych i drogowych
Rozpoznać wagony samowyładowcze do podsypki
11 A P a
tłuczniowej
Dobrać maszyny do wymiany nawierzchni torowej
12 B P c
metodą przęsłową
Dobrać maszyny do wymiany nawierzchni torowej
13 B P a
metodą bezprzęsłową
Zastosować zasady bezpieczeństwa przy pracy
14 C PP c
maszyn torowych
Zastosować odpowiednie urządzenia do naprawy
15 C PP c
szyn kolejowych
Określić wyposażenie maszyn i urządzeń
16 w dokumentację, regulaminy obsługi, instrukcje B P b
oraz świadectwa sprawności technicznej
Zastosować zasady bezpiecznej pracy zespołowej
17 B P b
maszyn i urządzeń
Wskazać tory na stacji przeznaczone do postoju
18 A P a
maszyn i urządzeń
Zastosować zasady bezpiecznej pracy przy
19 B P d
używaniu zgrzewarki do szyn
Wskazać miejsce umieszczenia pulpitu sterowania
20 B P a
platformy motorowej MPD
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
instrukcja,
zestaw zadań testowych,
karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Maszyna o symbolach WM 500U to
a) zestaw dwóch dz
wigów układkowych.
b) wagon muzealny.
c) wózek motorowy.
d) zestaw dwóch specjalnych suwnic do zdejmowania rozjazdów z wagonów
i układaniu na przygotowanym podłożu.
2. Instrukcja branżowa o gospodarce naprawczej maszyn w służbie drogowej
przedsiębiorstwa Polskie Koleje Państwowe oznaczona jest symbolami
a) D 1.
b) D 2.
c) D 50.
d) D 80.
3. Maszyna o symbolach WM -15 to
a) wózek motorowy służby drogowej.
b) wagon motorowy zespołu trakcyjnego.
c) wagon samowyładowczy.
d) wagon modernizowany.
4. Bezpieczna odległość ustawienia maszyny od sieci energetycznych o napięciu do 1 kV
wynosi w poziomie
a) 3 m.
b) 4 m.
c) 5 m.
d) 7 m.
5. Strefa niebezpieczna związana z pracą maszyny jest równa największemu zasięgowi
maszyny powiększonemu o
a) 6 m.
b) 8 m.
c) 10 m.
d) 20 m.
6. Natężenie oświetlenia podczas robót drogowych powinno wynosić
a) 50 lx.
b) 30 lx.
c) 20 lx.
d) 10 lx.
7. Brak odpowiedniego oświetlenia terenu robót maszyn drogowych prowadzi przede
wszystkim do
a) zmęczenia operatora i pracowników.
b) kradzieży sprzętu.
c) zagrożeń wypadkowych.
d) niedokładności robót.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
8. Przed opuszczeniem maszyny należy zawsze
a) wyłączyć silnik i opuścić osprzęt roboczy na ziemię.
b) załączyć hamulec postojowy i blokadę skrzyni przekładniowej.
c) wyłączyć instalację elektryczną.
d) wykonać wszystkie wyżej wymienione czynności.
9. Pociąg do przewozu długich szyn może przejeżdżać z prędkością
a) do 10 km/h.
b) do 30 km/h.
c) do 50 km/h.
d) do 70 km/h.
10. W miejscach występowania zagrożeń, ze względu na niebezpieczeństwo wybuchu gazów
lub par albo porażenia prądem powinny być użyte
a) narzędzia i sprzęt hydrauliczny.
b) narzędzia i sprzęt i narzędzia ręczne.
c) narzędzia i sprzęt pneumatyczny.
d) sprawdzone przez elektryka elektronarzędzia.
11. Najbardziej nowoczesnym z wagonów samowyładowczych podsypki tłuczniowej jest
wagon typu
a) hopper dozator.
b) talbot.
c) dumpcar.
d) gondola.
12. Wymianę nawierzchni torowej metodą przęsłową najlepiej wykonamy
a) suwnicami bramowymi i platformami z przęsłami torowymi.
b) dz
wigiem EDK-300 i platformami z przęsłami torowymi
c) dz
wigiem UK i platformami z przęsłami torowymi.
d) dz
wigiem EDK-1000.
13. Wymianę nawierzchni torowej metodą bezprzęsłową najlepiej wykonamy
a) suwnicami bramowymi.
b) dz
wigiem EDK-300.
c) dz
wigiem UK.
d) dz
wigiem EDK-1000.
14. Przy pracy maszyn torowych, których elementy robocze wychodzą poza boczny obrys
skrajni taboru, prędkość pociągów po torze sąsiednim należy ograniczyć
a) zawsze.
b) tylko wtedy jeśli rozstaw torów jest większy od 5,60 m
c) tylko wtedy jeśli rozstaw torów jest mniejszy od 5,60 m.
d) zamykając tor sąsiedni dla ruchu pociągów.
15. Do naprawy ostatecznej pękniętej szyny w temperaturze niższej od neutralnej powinno
się użyć
a) palnika acetylenowego.
b) piły do szyn.
c) naprężacza szynowego.
d) nagrzewacza indukcyjnego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
16. Wszystkie maszyny i urządzenia powinny być wyposażone w dokumentację techniczno-
ruchową, regulaminy obsługi, instrukcje bhp oraz
a) części zapasowe.
b) świadectwo sprawności technicznej.
c) narzędzia.
d) mechanizm zdejmowania z toru kolejowego.
17. Uruchamianie, eksploatowanie oraz zatrzymywanie maszyn i urządzeń przy pracy
zespołowej powinno być poprzedzone
a) przeglądem technicznym.
b) umownym sygnałem.
c) wyłączeniem napięcia.
d) otrzymaniem pozwolenia.
18. Postój maszyn i urządzeń po zakończeniu pracy na szlaku może się odbywać tylko na
wyznaczonych regulaminem technicznym stacji torach stacyjnych, ale nie na
a) żeberku ochronnym.
b) torze bocznym.
c) torze bocznicowym.
d) torze odstawczym.
19. Zgrzewarka do szyn może pracować na torze
a) w temperaturze ujemnej.
b) podczas wyłączenia napięcia.
c) bez sieci trakcyjnej.
d) po zamknięciu toru dla ruchu pociągów.
20. Platforma motorowa MPD do przewozu przęseł torowych ma pulpit sterowania
a) na ścianie bocznej.
b) na ostoi z przodu.
c) na ostoi z tyłu.
d) na ostoi z przodu i z tyłu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko...............................................................................
Stosowanie maszyn i urządzeń do budowy dróg kolejowych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
7. LITERATURA
1. Bernaś M., Koktysz B.: Maszyny i urządzenia do robót torowych t 1. WKiA
, Warszawa,
1990
2. Bernaś M., Koktysz B.: Maszyny i urządzenia do robót torowych t. 2. WKiA
, Warszawa
1999
3. Friszman M. A.: Tor kolejowy i jego współpraca z pojazdami. WKiA
Warszawa,1983
4. Jodłowski M.: Operator maszyn do robót drogowych. KaBe, 2003
5. Jodłowski M.: Operator żurawi samojezdnych. KaBe, 2004
6. Kania Z.: Naprawa maszyn torowych. WKiA
. Warszawa, 1989
7. Koktysz B.: Podbijarki torowe. WKiA
. Warszawa, 1976
8. Rola S., Sawicki E.: Technologia robót w budownictwie drogowym. WSiP, Warszawa
1997
9. Technologie modernizacji i utrzymania linii kolejowych  50 lat doświadczeń.
Międzynarodowa Konferencja Naukowo  Techniczna. Materiały konferencyjne.
Wrocław, 2004
Przepisy i instrukcje wewnętrzne z zakresu omawianej tematyki
Warunki techniczne utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych - Id 1
Warunki techniczne utrzymania podtorza - Id 3
Instrukcja spawania szyn termitem - Id 5
Instrukcja badań defektoskopowych szyn, spoin i zgrzein w torach kolejowych - Id 10
Instrukcja użytkowania oraz utrzymania pługów i zespołów odśnieżnych - Id 13
Instrukcja o dokonywaniu pomiarów, badań i oceny stanu toru - Id 14
Instrukcja o gospodarce naprawczej maszyn i pojazdów kolejowych, urządzeń oraz
sprzętu
zmechanizowanego do robot torowych - Id 15
Adresy stron internetowych:
1. http://www.hsw.pl/td40c.php
2. http://firmy kolejowe.pl/index.php?p=firm&item=23
3. http://pl.wikipedia.org/wiki/Zgarniarka_t%C5%82ucznia
4. http://firmy-kolejowe.pl/index.php?p=firm&item=142
5. http://www.janbud.net.pl/koparko_ladowarki_sprzedaz.htm
6. http://[firmy-kolejowe.pl/index.php?p=firm&item=14
7. http://www.rentbud.pl/strona.php?8207
Czasopisma
- Rynek Kolejowy
- Technika Transportu Kolejowego
Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39