MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Grażyna Dobrzyńska-Klepacz
Magazynowanie i przechowywanie materiałów
fotograficznych
313[05].O1.05
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Edward Habas
dr hab. inż. Piotr Nowak
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Grażyna Dobrzyńska-Klepacz
Konsultacja:
dr inż. Krzysztof Symela
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 313[05].O1.05
 Przechowywanie materiałów fotograficznych zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu fotograf.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2005
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Przykładowe scenariusze zajęć 8
5. Ćwiczenia 13
5.1. Starzenie materiałów fotograficznych 13
5.1.1. Ćwiczenia 13
5.2. Czynniki wpływające na proces starzenia materiałów fotograficznych 15
5.2.1. Ćwiczenia 15
5.3. Skutki starzenia materiałów fotograficznych 17
5.3.1. Ćwiczenia 17
5.4. Warunki przechowywania materiałów fotograficznych 19
5.4.1. Ćwiczenia 19
5.5. Przechowywanie obrazów fotograficznych 23
5.5.1. Ćwiczenia 23
5.6. Szacunkowe określenie ilości i rodzaju magazynowanych materiałów 25
5.6.1. Ćwiczenia 25
5.7. Kalkulacja materiałowa i kosztowa wykonywanych prac 27
5.7.1. Ćwiczenia 27
6. Ewaluacja osiągnięć uczniów 29
7. Literatura 38
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu kolejny  Poradnik dla nauczyciela , który będzie pomocny
w organizowaniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie fotograf. Dotyczy
on realizacji jednostki modułowej 313[05].O1.05 -  Magazynowanie i przechowywanie
materiałów fotograficznych , która jest składnikiem modułu  Podstawy procesów
technologicznych - 313[05].O1 (patrz dydaktyczna mapa programu)
Należy zapoznać się z treścią rozdziału Wprowadzenie ponieważ umożliwi to Państwu
skuteczne korzystanie z poradnika i osiągnięcie sukcesu w realizacji jednostki modułowej
 Magazynowanie i przechowywanie materiałów fotograficznych dla zawodu Fotograf
313[05] (pozycja 5 w załączonej tabeli).
Zawód: Fotograf 313[05]
Lp Kod Nazwa jednostki modułowej w programie nauczania dla zawodu
.
1. 313[05].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska
2. 313[05].O1.02 Zastosowanie elementów wiedzy o sztuce w realizacji zadań zawodowych
3. 313[05].O1.03 Posługiwanie się terminologią zawodową
4. 313[05].O1.04 Rozróżnianie materiałów fotograficznych
5. 313[05].O1.05 Magazynowanie i przechowywanie materiałów fotograficznych
6. 313[05].O1.06 Wykonywanie podstawowych czynności fotograficznych
7. 313[05].Z1.01 Organizowanie stanowiska pracy
8. 313[05].Z1.02 Dobieranie sprzętu i materiałów do wykonania prac fotograficznych
9. 313[05].Z1.03 Przygotowywanie roztworów do chemicznej obróbki materiałów fotograficznych
10. 313[05].Z1.04 Wykonywanie prac fotograficznych metodami tradycyjnymi i technikami cyfrowymi
11. 313[05].Z1.05 Wykonywanie zdjęć portretowych
12. 313[05].Z1.06 Wykonywanie zdjęć plenerowych
13. 313[05].Z1.07 Wykonywanie zdjęć architektonicznych
14. 313[05].Z1.08 Wykonywanie zdjęć reportażowych
15. 313[05].Z1.09 Wykonywanie zdjęć reklamowych
16. 313[05].Z1.10 Wykonywanie zdjęć technicznych
Poradnik składa się z sześciu części: Wymagania wstępne, Cele kształcenia,
Scenariusze zajęć, Ćwiczenia, Sprawdzian osiągnięć, Literatura.
W części Wymagania wstępne, określono katalog podstawowych umiejętności, które
uczeń powinien posiadać przed przystąpieniem do realizacji niniejszej jednostki modułowej.
Jeśli po analizie uznacie Państwo, że któreś z umiejętności nie są dostatecznie przez ucznia
opanowane, wówczas uczeń powinien ponownie przestudiować materiał nauczania zawarty
w poradnikach z poprzednich jednostek modułowych.
W części Cele kształcenia znajduje się wykaz umiejętności, które uczeń będzie
posiadał po zakończeniu realizacji materiału nauczania zawartego w poradniku. W ocenie,
czy rzeczywiście takie umiejętności uczeń opanował, pomoże Państwu załączony
w poradniku sprawdzian osiągnięć.
Przykładowe Scenariusze zajęć są szczegółową propozycją przeprowadzenia lekcji
w ramach realizacji materiału nauczania dla tej jednostki modułowej.
W części Ćwiczenia znajdą Państwo propozycje ćwiczeń będących praktycznym
zastosowaniem wiadomości z zakresu materiału nauczania przewidzianego dla tej jednostki
modułowej.
Każde z ćwiczeń zawartych w poradniku opisane jest w formie polecenia co należy
wykonać. Natomiast uszczegółowieniem tego polecenia jest lista działań (czynności)
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
określająca Sposób wykonania ćwiczenia. Ćwiczenia mogą być realizowane indywidualnie
lub w 2-5 osobowych zespołach, w grupach ćwiczeniowych nie większych niż 15 osób.
Ponadto każde z ćwiczeń zawiera Wskazówki do realizacji poszczególnych ćwiczeń.
Składnikiem opisu każdego z ćwiczeń jest Lista środków dydaktycznych niezbędnych
do prawidłowego wykonania ćwiczenia oraz zalecone metody nauczania  uczenia się.
Kolejna część poradnika to Sprawdzian osiągnięć, który umożliwi sprawdzenie
poziomu wiadomości i umiejętności ucznia po zakończeniu realizacji programu danej
jednostki modułowej. Składa się on z testu teoretycznego oraz testu typu próba pracy.
Pozytywnie rozwiązany przez ucznia sprawdzian osiągnięć (teoretyczny i praktyczny) oraz
załączony do oceny w formie  teczki z kartami pracy efekt realizacji ćwiczeń stanowił będzie
dowód, że uczeń potrafi zrealizować zdanie zawodowe związane z magazynowaniem
i przechowywaniem materiałów fotograficznych .W przypadku sprawdzianu osiągnięć uczeń
powinien wiedzieć, że ma on formę testu podobnego do tych, jakie występują w egzaminie
zewnętrznym dla potwierdzenia kwalifikacji w zawodzie. Dlatego też istotne jest to, aby
nabrał wprawy w rozwiązywaniu tego typu testów, co z pewnością będzie procentować
w przypadku egzaminu zewnętrznego.
W celu poszerzenia i pogłębienia posiadanej wiedzy z zakresu tej jednostki modułowej
możecie Państwo skorzystać z listy materiałów z
ródłowych zamieszczonych w części
poradnika nazwanej Literatura. Zestaw ten powinien być dostępny w zbiorach biblioteki
szkolnej lub innych bibliotekach publicznych. Wiele cennych i ciekawych informacji możecie
również pozyskać Państwo z zasobów internetowych.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W trakcie realizacji ćwiczeń należy zwrócić szczególną uwagę na przestrzeganie
regulaminów, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, instrukcji przeciwpożarowych
wynikających z prowadzonych prac oraz dbałość o ochronę środowiska naturalnego.
Należy pamiętać, że uzupełnieniem tego poradnika jest  Poradnik dla ucznia , w którym
między innymi zamieszczono materiał nauczania, stanowiący podbudowę do realizacji
ćwiczeń.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
313[05].O1
Podstawy procesów
technologicznych
313[05].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska
313[05].O1.02
Zastosowanie elementów wiedzy o sztuce
w realizacji zadań zawodowych
313[05].O1.03
Posługiwanie się terminologią zawodową
313[05].O1.04 313[05].O10.5
Rozróżnianie materiałów fotograficznych Magazynowanie i przechowywanie
materiałów fotograficznych
313[05].O1.06
Wykonywanie podstawowych czynności
fotograficznych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- stosować zasady bezpieczeństwa pracy,
- dostrzegać zagrożenia związane z wykonywaną pracą,
- stosować zasady bezpieczeństwa pracy podczas styczności z chemikaliami
fotograficznymi oraz pracy z urządzeniami elektrycznymi,
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- rozróżnić systemy rejestracji obrazów,
- określić rolę substancji chemicznych stosowanych w fotografii,
- scharakteryzować etapy obróbki materiałów fotograficznych,
- rozróżnić i scharakteryzować urządzenia laboratorium fototechnicznego,
- wyjaśnić mechanizm cyfrowego zapisu obrazu,
- określić zasady cyfrowego zapisu obrazu, kompresji, przenoszenia i wizualizacji,
- sklasyfikować i rozróżnić detektory obrazu,
- określić właściwości użytkowe materiałów światłoczułych i elektronicznych detektorów
obrazu,
- scharakteryzować budowę różnego rodzaju materiałów fotograficznych i elektronicznych
detektorów obrazu,
- rozróżnić materiały fotograficzne czarno-białe i barwne,
- określić właściwości użytkowe materiałów fotograficznych na podstawie danych
katalogowych oraz informacji producenta zamieszczonych na opakowaniu,
- odczytać systemy kodów i oznaczeń typowych materiałów światłoczułych,
- dokonać klasyfikacji materiałów fotograficznych ze względu na przeznaczenie
i sposób obróbki,
- rozróżniać nośniki pamięci stosowane w aparatach cyfrowych,
- scharakteryzować surowce i chemikalia stosowane do obróbki materiałów światłoczułych,
- określić działanie wywoływaczy negatywowych i pozytywowych,
- określić zasady wytwarzania warstw światłoczułych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji ćwiczeń programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- wyjaśnić na czym polega proces starzenia materiałów fotograficznych,
- określić rodzaje starzenia materiałów fotograficznych,
- określić parametry fotograficzne ulegające zmianie podczas starzenia materiałów
światłoczułych,
- określić skutki starzenia materiałów fotograficznych,
- określić czynniki wpływające na proces starzenia materiałów fotograficznych,
- określić warunki przechowywania materiałów światłoczułych nienaświetlonych,
- określić warunki przechowywania naświetlonych materiałów światłoczułych,
- określić warunki przechowywania obrazów fotograficznych,
- przeprowadzić pomiar parametrów warunków przechowywania materiałów
fotograficznych,
- przewidzieć skutki niewłaściwego przechowywania materiałów fotograficznych,
- określić przydatność magazynowanych materiałów,
- określić szacunkowo ilość magazynowanych materiałów,
- określić szacunkowo rodzaj, ilość i koszt materiałów fotograficznych potrzebnych
do wykonania określonych prac,
- przeprowadzić kalkulację kosztowo-materiałową do określonych prac fotograficznych,
- opracować plan zaopatrzenia usługowej placówki fotograficznej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Fotograf 313[05]
Moduł: Podstawy procesów technologicznych 313[05].O1
Jednostka modułowa: Przechowywanie i magazynowanie materiałów fotograficznych
313[05].O1.05
Temat: Przechowywanie materiałów fotograficznych.
Cel ogólny: Określić warunki przechowywania materiałów światłoczułych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- określić parametry fotograficzne ulegające zmianie podczas starzenia się materiałów
światłoczułych,
- określić skutki starzenia się materiałów fotograficznych,
- określić czynniki wpływające na proces starzenia się materiałów fotograficznych,
- określić warunki przechowywania materiałów światłoczułych nienaświetlonych,
- określić warunki przechowywania naświetlonych materiałów światłoczułych,
- przeprowadzić pomiar parametrów warunków przechowywania materiałów
fotograficznych,
- przewidzieć skutki niewłaściwego przechowywania materiałów fotograficznych.
Metody nauczania-uczenia się:
- prezentacja na temat właściwości użytkowych materiałów fotograficznych,
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia grupowe, metoda kart.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca indywidualna, praca w zespołach 4-5 osobowych, nie więcej niż 15 osób w grupie
Czas: 135 min
Środki dydaktyczne:
- komputer z dostępem do Internetu
- zestaw książek z dziedziny fotografii: Kotecki A.  Materiałoznawstwo fotograficzne ,
Iliński M.  Materiały i procesy fotograficzne ,
- Katalogi produktów:: Agfa,  Najnowsza technologia w klasycznym zastosowaniu.
Mterialy czarno-białe , Polak A., Skipirzepski P.  Katalog wybranych produktów firmy
Kodak ,
- prasa specjalistyczna: Foto, Fotokurier, Kodak-Polska, Foto-World.
- prezentacja multimedialna na temat właściwości użytkowych materiałów fotograficznych
ulegających zmianie podczas ich przechowywania wykonana przez nauczyciela
w dowolnym programie do tworzenia prezentacji np. PowerPoint
- opakowania różnych materiałów fotograficznych z informacjami producenta o sposobie
ich przechowywania,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
- karty z wypisanymi czynnikami wpływającymi na starzenie materiałów fotograficznych
oraz właściwościami fotograficznymi ulegającymi zmianie pod wpływem tych czynników,
- szablon karty pracy w wersji elektronicznej.
Przebieg zajęć:
1) Nauczyciel przed zajęciami przygotowuje środki dydaktyczne dla każdej grupy zgodnie
z wykazem,
2) Nauczyciel przedstawia uczniom cel zajęć,
3) Nauczyciel przypomina uczniom istotne dla realizacji nowego tematu zagadnienia
związane z procesem produkcji materiałów fotograficznych z akcentem na cel
dojrzewania chemicznego i zachodzące w tym procesie zmiany właściwości materiału.
Przypomina ogólną budowę materiałów.
4) Nauczyciel przedstawia krótką prezentację multimedialną zarysowując zagadnienia
z zakresu właściwości użytkowych materiałów fotograficznych ulegających zmianie
podczas ich przechowywania.
5) Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy (4-5 osób) i wyznacza im zadania:  Proszę
odszukać w z
ródłach (Internecie, literaturze, katalogach produktów firm ) definicję oraz
typy starzenia się materiałów fotograficznych . Czas pracy  15 min.
6) Reprezentanci grup przedstawiają wyniki pracy  na tablicy powstaje graf klasyfikacji
metod starzenia się materiałów fotograficznych z wykresami zmian właściwości materiału
charakterystycznym dla typu starzenia.
7) Nauczyciel podsumowuje zagadnienia związane ze starzeniem materiałów, uzupełnia
pominięte, przedstawione mało wyczerpująco lub niezrozumiałe treści.
8) Nauczyciel ocenia wypowiedzi reprezentantów grup.
9) Nauczyciel przedstawia prezentację multimedialną z komentarzem dotyczącym:
czynników wpływających na proces starzenia materiałów fotograficznych.
10) Nauczyciel rozdaje grupom karty z wypisanymi czynnikami wpływającymi na starzenie
materiałów fotograficznych oraz właściwościami fotograficznymi ulegającymi zmianie pod
wpływem tych czynników i poleca każdej grupie utworzenie mapy skojarzeń czynnik-
właściwości. Czas pracy  20 min
11) Reprezentanci grup przedstawiają wyniki pracy  na tablicy powstaje mapa skojarzeń
czynnik-właściwości materiału ulegające zmianie uzupełniana przez kolejnych
reprezentantów.
12) Nauczyciel podsumowuje ten etap pracy, porządkuje informacje lub wyjaśnia
niezrozumiałe zależności występujące na mapie skojarzeń.
13) Nauczyciel ocenia reprezentantów grup.
14) Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy (4-5 osób) rozdaje każdej grupie inny asortyment
materiałów fotograficznych i wyznacza im zadania:  Proszę dokonać segregacji zbioru
materiałów fotograficznych pod względem rodzaju, numeru emulsji i daty produkcji.
Na podstawie informacji producenta oraz dostępnych z
ródeł proszę utworzyć dla
wskazanej grupy materiałów KART
ZALECEC
dotyczącą warunków ich
przechowywania. Kartę zaleceń proszę utworzyć w wersji elektronicznej.
15) Nauczyciel wyznacza każdej grupie określony asortyment materiałów fotograficznych:.
pierwsza grupa opracowuje KART
ZALECEC
dla amatorskich materiałów
zdjęciowych, druga dla zdjęciowych materiałów profesjonalnych, trzecia dla papierów
fotograficznych. Można też wyznaczyć grupę opracowującą KART
ZALECEC
dla
materiałów specjalnych.(uczniowie mają do dyspozycji trzy rodzaje z
ródeł informacji:
Internet i katalogi produktów firm, ulotki producenta dołączone do materiału).
16) Uczniowie:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
a) dokonują segregacji materiałów pod względem rodzaju, numeru emulsji i daty
produkcji,
b) tworzą uporządkowany wykaz materiałów według wskazanego wyżej klucza,
c) analizują dostępne z
ródła informacji w celu utworzenia KARTY ZALECEC

warunków przechowywania wskazanej grupy materiałów,
d) opracowują elektroniczną wersję KARTY ZALECEC
.
e) Drukują KART
ZALECEC

17) Nauczyciel obserwuje pracę w grupach, ukierunkowuje ją na bieżąco i pomaga
wydrukować karty zaleceń.
18) Nauczyciel sprawdza poprawność wykonania zadania (KART ZALECEC
oraz,
uporządkowany wykaz materiałów według wskazanego klucza) i wystawia ocenę
za pracę w grupach.
19) Nauczyciel podsumowuje temat zajęć i zadaje pracę domową.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Wyszukaj w dostępnych z
ródłach informacji wiadomości na temat warunków
przechowywania gotowych obrazów fotograficznych. Porównaj ze sposobem
przechowywania obrazów fotograficznych w domowym archiwum.
Sporządz
KART
ZALECEC
dotyczącą przechowywania gotowych obrazów
fotograficznych w archiwum domowym i państwowym.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Każdy z uczniów wypowiada się krótko czego ciekawego nauczył się podczas zajęć
i jakie zagadnienia chciałby pogłębić?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Scenariusz zajęć nr 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Fotograf 313[05]
Moduł: Podstawy procesów technologicznych 313[05].O1
Jednostka modułowa: Starzenie materiałów fotograficznych 313[05].O1.05
Temat: Starzenie materiałów fotograficznych.
Cel ogólny: Określić formy starzenia materiałów światłoczułych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- wyjaśnić na czym polega proces starzenia materiałów fotograficznych,
- określić rodzaje starzenia materiałów fotograficznych,
- wskazać na podstawie wykresu zmian światłoczułości i zadymienia typ starzenia
materiału,
- określić zmiany zachodzące w procesie starzenia materiałów fotograficznych,
- wyjaśnić znaczenie pojęcia termin ważności,
- odczytać z opakowania materiału termin ważności.
Metody nauczania-uczenia się:
- podająca - wykład, prezentacja multimedialna,
- ćwiczenia grupowe.
Czas: 45 min
Środki dydaktyczne:
- prezentacja na temat rodzajów starzenia się materiałów fotograficznych,
- plansze prezentujące wykresy zmian światłoczułości i zadymienia w czasie
przechowywania materiału fotograficznego,
- ekran,
- opakowania różnych materiałów fotograficznych.
Przebieg zajęć:
1) Wyjaśnienie uczniom pojęcia starzenie materiałów światłoczułych i termin ważności
materiału fotograficznego.
2) Przypomnienie uczniom pojęć dojrzewanie chemiczne, światłoczułość i zadymienie.
3) Wyjaśnienie uczniom pojęć starzenie normalne i anormalne,
4) Omówienie zmian właściwości fotograficznych zachodzących w czasie przechowywania
materiałów światłoczułych.
5) Podzielenie uczniów na grupy 2-3 osobowe.
6) Rozdanie plansz prezentujących wykresy zmian światłoczułości i zadymienia w czasie
przechowywania materiału fotograficznego.
7) Rozdanie kart pracy.
8) Dobranie metody starzenia do wykresu zmiany światłoczułości i zadymienia w czasie
przechowywania materiału fotograficznego.
9) Polecenie narysowania wykresu zmian starzenia normalnego i anormalnego na karcie
pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
10) Polecenie zinterpretowania zmian właściwości fotograficznych materiału
przedstawionych na wykresie starzenia materiału fotograficznego.
11) Omówienie wyników.
12) Rozdanie różnych opakowań materiałów fotograficznych.
13) Polecenie określenia terminu ważności, numeru emulsji oraz innych właściwości
użytkowych na podstawie danych zamieszczonych na opakowaniach materiałów
fotograficznych.
14) Podsumowanie efektów ćwiczenia i opracowanie wniosków.
Zakończenie zajęć
Praca domowa:
Sprawdz
jaki termin ważności i inne właściwości użytkowych posiadają zakupione przez
Ciebie materiały fotograficzne. Zapisz informacje w zeszycie. Przynieś na następne zajęcia
opakowania po zużytych materiałach fotograficznych?
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Każdy z uczniów wypowiada się krótko czego nauczył się podczas zajęć i jakie
zagadnienia chciałby pogłębić?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5. ĆWICZENIA
5.1. Starzenie materiałów fotograficznych
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj segregacji zbioru materiałów fotograficznych pod względem rodzaju, numeru
emulsji i daty produkcji. Opracuj algorytm postępowania i klucz klasyfikowania materiałów
według przyjętych kryteriów. Zaproponuj sposób dokumentacji posegregowanych materiałów
fotograficznych..
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
W omówieniu nauczyciel powinien nawiązać do zasad klasyfikacji materiałów fotograficznych
według różnych kryteriów. Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe
swojej pracy, omawia je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) opracować klucz klasyfikowania materiałów fotograficznych,
2) opracować algorytm postępowania podczas segregowania materiałów fotograficznych,
3) zapoznać się z asortymentem materiałów,
4) dokonać segregacji materiałów fotograficznych według przyjętego klucza i algorytmu
postępowania,
5) opracować sposób dokumentacji posegregowanych materiałów fotograficznych,
6) sporządzić zapis dokumentujący uporządkowany zbiór materiałów,
7) zaplanować kolejność naświetlania materiałów na podstawie numeru emulsji i daty
ważności mając na uwadze stabilność procesów obrazowania tradycyjnego,
8) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
9) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 praca w 3-5 osobowych zespołach
 ćwiczenia praktyczne
Środki dydaktyczne:
 zestaw materiałów fotograficznych zdjęciowych różniących się numerem emulsji i datą
ważności,
 zestaw papierów fotograficznych czarno-białych różniących się numerem emulsji i datą
ważności,
 zestaw papierów fotograficznych barwnych różniących się numerem emulsji i datą
ważności,
 literatura zawodowa,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
 instrukcja wykonania ćwiczenia,
 karta pracy.
Ćwiczenie 2
Przyporządkuj wykresom przedstawiającym zmiany światłoczułości i zadymienia
zachodzące w czasie długotrwałego przechowywania materiałów fotograficznych nazwy
typów starzenia: starzenie normalne i starzenie anormalne.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Jeśli jest to konieczne należy przypomnieć informacje na temat właściwości fotograficznych
materiałów światłoczułych. Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe
swojej pracy, omawia je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z wykresami przedstawiającymi zmiany światłoczułości i zadymienia
zachodzące w czasie długotrwałego przechowywania materiałów fotograficznych,
2) wybrać wykresy, na których występują wymienione w poleceniu schematy starzenia,
3) przyporządkować wykresom nazwy schematów starzenia,
4) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
5) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 praca w 3-5 osobowych zespołach,
 metoda kart,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 plansze z wykresami przedstawiającymi zmiany światłoczułości i zadymienia zachodzące
w czasie przechowywania materiałów fotograficznych,
 plansze z opisem schematów starzenia,
 literatura specjalistyczna,
 karta pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
5.2. Czynniki wpływające na proces starzenia materiałów
fotograficznych
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Ze zbioru czynników wpływających na proces starzenia materiałów fotograficznych
utwórz grupy czynników wewnętrznych i zewnętrznych. W obrębie utworzonej grupy wskaż
czynniki, których wpływ na starzenie materiałów fotograficznych można ograniczyć.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia je
z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze zbiorem czynników wpływających na starzenie się materiałów
fotograficznych,
2) dokonać selekcji czynników wpływających na starzenie się materiałów fotograficznych
na wskazane grupy,
3) w utworzonych zbiorach wskazać czynniki, których wpływ na starzenie materiałów
fotograficznych można ograniczyć,
4) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
5) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 praca w 4-5 osobowych zespołach
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 plansze z wykazem czynników wpływających na starzenie się materiałów fotograficznych,
 literatura zawodowa,
 karta pracy.
Ćwiczenie 2
Określ sposób oddziaływania czynników zewnętrznych i wewnętrznych na właściwości
różnych materiałów fotograficznych podczas ich przechowywania.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Zaleca się przeprowadzenie krótkiej dyskusji na temat wpływu różnych czynników
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
na właściwości materiałów fotograficznych podczas ich przechowywania. Po zakończonym
ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia je z nauczycielem, który
dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) podzielić materiały fotograficzne na czarno-białe i barwne, zdjęciowe i do kopiowania,
2) zapoznać się z warunkami przechowywania sklasyfikowanych materiałów światłoczułych
zalecanymi przez producenta,
3) określić sposób oddziaływania czynników zewnętrznych i wewnętrznych na właściwości
materiałów fotograficznych, podczas ich przechowywania, w obrębie wydzielonych grup,
4) określić sposób przechowywania określonych grup materiałów światłoczułych zgodnie
z zaleceniami producenta,
5) sporządzić sprawozdanie z ćwiczenia,
6) zaprezentować pracę nauczycielowi,
7) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 praca w 2-3 osobowych zespołach,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 zestaw różnych materiałów fotograficznych,
 katalogi materiałów światłoczułych różnych firm,
 literatura zawodowa,
 karta pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
5.3. Skutki starzenia materiałów fotograficznych.
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Utwórz mapę skojarzeń właściwości fotograficznych ulegających zmianie w procesie
przechowywania materiałów światłoczułych z odpowiadającymi im wadami powstałymi
na obrazie po naświetleniu i obróbce chemicznej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze zbiorem materiałów fotograficznych,
2) dokonać selekcji materiałów,
3) sklasyfikować materiały zdjęciowe w obrębie utworzonej grupy,
4) określić przeznaczenie materiałów zdjęciowych,
5) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
6) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 praca w 3-5 osobowych zespołach,
 mapa skojarzeń.
Środki dydaktyczne:
 czarno-białe i barwne materiały zdjęciowe o różnych czułościach, typach i przeznaczeniu,
 czarno-białe i barwne materiały do kopiowania o różnej gradacji i przeznaczeniu,
 literatura zawodowa, katalogi produktów materiałów fotograficznych różnych firm,
 karta pracy.
Ćwiczenie 2
Dokonaj oceny przydatności przechowywanych papierów fotograficznych czarno-białych
do wykonania powiększenia zdjęcia portretowego formatu 20x30cm z negatywu
małoobrazkowego. Powiększenie przeznaczone jest do celów wystawienniczych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Uczeń powinien:
1) zebrać informacje na temat asortymentu przechowywanych papierów fotograficznych,
2) ocenić jakość negatywu,
3) zaplanować w formie pisemnej wybór papieru fotograficznego uwzględniając:
- dobór formatu papieru do założonego powiększenia,
- dobór gradacji papieru do kontrastu negatywu,
- dobór stopnia połysku,
- dobór grubości podłoża,
4) wybrać zaplanowany papier fotograficzny z zasobów magazynowanych,
5) sprawdzić stan opakowania fabrycznego (uszkodzenia mechaniczne, wilgotność,
obecność pleśni),
6) wywołać nienaświetloną próbkę papieru fotograficznego,
7) ocenić wizualnie zadymienie materiału,
8) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
9) przedstawić pracę nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z instruktażem,
 praca w 4-5 osobowych zespołach,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 katalogi papierów fotograficznych różnych firm,
 zestaw książek i czasopism zawodowych,
 karta pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
5.4. Warunki przechowywania materiałów fotograficznych.
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Mając do dyspozycji zbiór warunków przechowywania i właściwości fotograficznych
materiałów utwórz dydaktyczną mapę skojarzeń tych warunków z właściwościami, które
ulegają zmianie podczas nieprawidłowego przechowywania materiałów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze zbiorem warunków przechowywania i właściwościami materiałów
fotograficznych,
2) dokonać selekcji warunków przechowywania i właściwościami materiałów
fotograficznych,
3) utworzyć logiczne powiązania zgodnie z występującymi zależnościami pomiędzy
warunkami przechowywania i ich wpływem na właściwości materiałów fotograficznych,
4) sklasyfikować materiały zdjęciowe w obrębie utworzonej grupy,
5) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
6) dołączyć pracę do portofolio dokumentującego realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 praca w 3-5 osobowych zespołach,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 czarno-białe i barwne materiały zdjęciowe o różnych czułościach, typach i przeznaczeniu,
 czarno-białe i barwne materiały do kopiowania o różnej gradacji i przeznaczeniu,
 literatura zawodowa, katalogi produktów materiałów fotograficznych różnych firm,
 karta pracy.
Ćwiczenie 2
Na podstawie norm i zaleceń producenta opracuj wymagania jakie musi spełniać
pomieszczenie przeznaczone do przechowywania amatorskich, profesjonalnych i specjalnych
materiałów fotograficznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
W miarę potrzeby zaleca się przypomnienie ogólnych zasad przechowywania materiałów
fotograficznych. Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej
pracy, omawia je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z normami dotyczącymi warunków przechowywania materiałów
fotograficznych,
2) przeanalizować zalecenia producentów dotyczące warunków przechowywania
wskazanego w treści asortymentu materiałów fotograficznych,
3) zapoznać się z ogólnymi wymaganiami dotyczącymi powierzchni magazynowych,
4) sformułować niezbędne wymagania do przygotowania pomieszczenia na magazyn
materiałów fotograficznych,
5) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
6) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 praca w 3-5 osobowych zespołach,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 wykaz magazynowanych materiałów fotograficznych,
 normy dotyczące warunków przechowywania materiałów fotograficznych,
 zalecenia producenta dotyczące warunków przechowywania wskazanego asortymentu
materiałów fotograficznych,
 ogólne wymaganiami dotyczące powierzchni i pomieszczeń magazynowych,
 literatura zawodowa,
 karta pracy.
Ćwiczenie 3
Dokonaj pomiaru klimatycznych parametrów składowania materiałów fotograficznych.
Wyniki pomiarów porównaj z zaleceniami producenta przechowywanych materiałów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z normami dotyczącymi warunków przechowywania materiałów
fotograficznych,
2) przeanalizować zalecenia producentów dotyczące warunków przechowywania
materiałów fotograficznych znajdujących się w magazynie,
3) zapoznać się z instrukcją obsługi przyrządów pomiarowych,
4) dokonać pomiaru warunków klimatycznych panujących w magazynie,
5) porównać wyniki z zaleceniami producenta,
6) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
7) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z instruktażem,
 praca w 3-5 osobowych zespołach,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 przyrządy pomiarowe (termometr i higrometr lub termohigrometr),
 instrukcje obsługi przyrządów pomiarowych,
 pomieszczenie magazynowe z materiałami fotograficznymi,
 normy dotyczące warunków przechowywania materiałów fotograficznych znajdujących
się w magazynie,
 zalecenia producenta dotyczące warunków przechowywania materiałów fotograficznych,
 literatura zawodowa,
 karta pracy.
Ćwiczenie 4
Na podstawie norm i zaleceń producenta opracuj wymagania jakie musi spełniać
pomieszczenie przeznaczone do przechowywania amatorskich, profesjonalnych i specjalnych
materiałów fotograficznych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z normami dotyczącymi warunków przechowywania materiałów
fotograficznych,
2) przeanalizować zalecenia producentów dotyczące warunków przechowywania
materiałów fotograficznych znajdujących się w magazynie,
3) zgromadzić informacje na temat rodzaju składowanych materiałów fotograficznych,
4) zapoznać się z instrukcją obsługi przyrządów pomiarowych,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
5) dokonać pomiaru warunków klimatycznych panujących w miejscu składowania
materiałów fotograficznych,
6) zgromadzić informacje na temat sposobu i miejsca przechowywania materiałów
fotograficznych w miejscu praktyk,
7) porównać wyniki z zaleceniami producenta,
8) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
9) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 objaśnienie,
 praca w 3-5 osobowych zespołach,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 przyrządy pomiarowe (termometr i higrometr lub termohigrometr),
 instrukcje obsługi przyrządów pomiarowych,
 normy dotyczące warunków przechowywania materiałów fotograficznych znajdujących
się w magazynie,
 zalecenia producenta dotyczące warunków przechowywania materiałów fotograficznych,
 karta pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
5.5. Przechowywanie obrazów fotograficznych
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Mając do dyspozycji obrazy fotograficzne wykonane na różnych nośnikach opracuj
sposób ich zabezpieczania przed przez szkodliwym oddziaływaniem czynników
fizykochemicznych i biologicznych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze zbiorem obrazów fotograficznych przeznaczonych do archiwizacji,
2) zgromadzić informacje na temat warunków przechowywania gotowych obrazów
fotograficznych zalecanymi przez producenta materiałów,
3) dokonać selekcji obrazów na grupy o podobnych warunkach przechowywania
i przygotowania do archiwizacji,
4) opracować sposób postępowania w celu zabezpieczenia obrazów przez szkodliwym
oddziaływaniem czynników fizykochemicznych i biologicznych,
5) opracować sposób prowadzenia wykazu archiwizowanych obrazów fotograficznych,
7) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
8) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 praca w 4-5 osobowych zespołach,
 ćwiczenia praktyczne - metoda tekstu przewodniego.
Środki dydaktyczne:
 obrazy fotograficzne pozytywowe, negatywowe, diapozytywy,
 obrazy cyfrowe na różnych nośnikach pamięci,
 katalogi produktów materiałów fotograficznych różnych firm,
 warunki przechowywania gotowych obrazów fotograficznych zalecane przez producenta
materiałów,
 literatura zawodowa,
 karta pracy.
Ćwiczenie2
Przeprowadzić digitalizację obrazów wykonanych na różnych materiałach światłoczułych
w celu zabezpieczania oryginalnych obrazów przed zbyt częstym udostępnianiem
i niszczeniem. Zeskanowane obrazy zapisać na dyskach optycznych CD w rozdzielczości 300
ppi w formacie JPEG.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze zbiorem obrazów fotograficznych przeznaczonych do digitalizacji,
2) zaplanować w punktach przebieg digitalizacji obrazów na nośnikach tradycyjnych,
3) podzielić obrazy na dwie grupy w zależności od rodzaju podłoża (obrazy na podłożu
przezroczystym i nieprzezroczystym),
4) ustalić parametry skanowania,
5) zeskanować oryginały na podłożu nieprzezroczystym,
6) zsekanowac oryginały na podłożu przezroczystym,
7) zarchiwizować obrazy na płycie CD zgodnie z poleceniem w treści ćwiczenia,
8) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z instruktażem,
 praca w 2-3 osobowych zespołach,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 zestaw obrazów wykonanych na różnych materiałach światłoczułych,
 stanowisko komputerowe wyposażone w nagrywarkę, skaner do oryginałów
refleksyjnych i transparentnych, oprogramowanie do obsługi skanerów i nagrywarki,
 płyta CD do archiwizacji zdygitalizowanych obrazów,
 instrukcja obsługi skanera,
 instrukcja obsługi nagrywarki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
5.6. Szacunkowe określenie ilości i rodzaju magazynowanych
materiałów
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie zużycia ilości i rodzaju materiałów fotograficznych w okresie dwóch
miesięcy, określ miesięczne zużycie tych materiałów. Zaplanuj zapotrzebowanie ilości
i rodzaju materiałów na miesiąc maj uwzględniając  sezonowość .
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować dane dotyczące zużycia materiałów fotograficznych,
2) sporządzić wykaz zużytych materiałów według asortymentu,
3) określić miesięczne zużycie różnych rodzajów materiałów,
4) zaplanować zapotrzebowanie ilości i rodzaju materiałów na miesiąc maj uwzględniając
sezonowość,
5) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
6) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 praca w 3-5 osobowych zespołach,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 dane dotyczące zużycia materiałów fotograficznych,
 literatura zawodowa,
 kalkulator,
 karta pracy.
Ćwiczenie 2
Na podstawie zużycia ilości i rodzaju materiałów fotograficznych w pierwszym kwartale,
określ miesięczne zużycie tych materiałów. Zaplanuj zapotrzebowanie ilości i rodzaju
materiałów na miesiące letnie realizując zasadę utrzymania ilości magazynowanych
materiałów na poziomie stanu bezpieczeństwa. Uwzględnij aktualny stan magazynowanych
towarów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować dane dotyczące zużycia materiałów fotograficznych w okresie jednego
kwartału,
2) zgromadzić informacje na temat rodzaju zużytych materiałów,
3) określić miesięczne zużycie różnych rodzajów materiałów,
4) uwzględnić aktualny stan przechowywanych materiałów fotograficznych,
5) zaplanować zapotrzebowanie ilości i rodzaju materiałów na miesiące letnie uwzględniając
sezonowość i stan magazynu,
6) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
7) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 praca w 3-5 osobowych zespołach,
 ćwiczenia praktyczne
Środki dydaktyczne:
 dane dotyczące zużycia materiałów fotograficznych,
 wykaz magazynowanych materiałów fotograficznych,
 literatura zawodowa,
 kalkulator,
 karta pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
5.7. Kalkulacja materiałowa i kosztowa wykonywanych prac
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Sporządz
wstępną kalkulację materiałową do przeprowadzenia archiwizacji cyfrowej 300
fotogramów barwnych formatu 40x50 cm. Pliki cyfrowe należy przygotować
w rozdzielczości 2000x3000 pikseli i zapisać na optycznych nośnikach pamięci w formacie
TIFF bez kompresji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) powtórzyć materiał dotyczący zasad zapisu plików graficznych,
2) zaplanować w formie pisemnej nośnik pamięci,
3) zaplanować sprzęt niezbędny do realizacji prac,
4) zaplanować oprogramowanie niezbędny do realizacji prac,
5) oszacować wielkość nieskomprasowanego pliku o rozdzielczości 2000x3000 pikseli,
6) ustalić ilość i koszt nośników pamięci,
7) wypełnić i wydrukować kartę kalkulacyjną materiałów w programie Excel,
8) przedstawić pracę nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 objaśnienie,
 praca indywidualna,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- przykład kalkulacji materiałowej,
- przykład szacowania wielkości pliku o różnych parametrach,
- komputer z dostępem do Internetu i pakietem Microsoft Office,
- karta kalkulacyjna przygotowana w programie Excel,
- drukarka sieciowa.
Ćwiczenie 2
Sporządz
wstępną kalkulacje materiałową i kosztową do wykonania zamówienia
30 powiększeń czarno-białych formatu 18x24 cm z negatywu czarno-białego
małoobrazkowego przeznaczonych do portfolio.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) powtórzyć materiał dotyczący zasady doboru gradacji papieru do negatywu,
2) zanalizować jakość i temat obrazów negatywowych,
3) zaplanować w formie pisemnej wybór papieru uwzględniając:
- dobór formatu,
- dobór gradacji,
- dobór grubości, stopnia połysku i struktury powierzchni,
4) zaplanować sprzęt niezbędny do realizacji prac,
5) zaplanować odczynniki chemiczne do obróbki papieru,
6) ustalić koszty materiałów i chemikaliów,
7) oszacować koszty sprzętu i robocizny,
8) uwzględnić inne koszty pośrednie,
9) ustalić wielkość zysku,
10) wypełnić kartę kalkulacyjną kosztów i materiałów w programie Excel,
11) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
12) wydrukować kartę kalkulacyjną,
13) przedstawić pracę nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 objaśnienie,
 praca w 3-5 osobowych zespołach,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- katalogi materiałów światłoczułych,
- zestaw książek i czasopism zawodowych,
- komputer z dostępem do Internetu i pakietem Microsoft Office,
- karta kalkulacyjna w programie Excel,
- drukarka sieciowa.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test I
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Rozróżnianie materiałów
fotograficznych
składa się z 18 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1-13 są z poziomu podstawowego,
- zadania 14-18 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Plan testu Klucz odpowiedzi
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1. Zdefiniować proces starzenia
A P c
materiałów światłoczułych
2. Wskazać warunki przebiegu
A P d
starzenia przyśpieszonego
Określić rolę terminu ważności
3. B P b
materiału
Określić działanie
4. promieniowania X na materiały B P b
fotograficzne
Wskazać zmiany jakie
zachodzą w materiale
5. A P b
fotograficznym pod wpływem
ich starzenia
Określić przyczynę
6. powstawania zadymienia B P d
materiału fotograficznego
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Wskazać wpływ
7. niezrównoważenia na jakość A P b
obrazu fotograficznego
Wskazać sposób zapobiegania
8. starzenia materiałów A P b
fotograficznych
Wskazać wpływ gęstości
9. maksymalnej materiału na inne A P c
właściwości fotograficzne
Określić sposób
10. przechowywania materiałów B P c
do podczerwieni
Wskazać podstawowe zasady
11. przechowywania materiałów A P b
fotograficznych
Określić wpływ wilgoci na
12. A P a
trwałość materiału
Wskazać cel klimatyzowania
13. A P d
materiałów
Określić przyczynę spadku
14. czułości materiału w procesie C PP a
przechowywania
Określić zależność między
a
15. gęstością maksymalną i C PP
kontrastowością materiału
Pomieszczenie klimatyzowane i
wentylowane o małej wilgotności
(poniżej 50%) i niskiej temperaturze,
Określić wymagania dotyczące
bez dostępu zanieczyszczonego
16. pomieszczeń do C PP
powietrza, wyposażone w urządzenia
przechowywania materiału
pomiarowe, regały i zamrażarki do
przechowywania materiałów w sposób
wykluczający ich uszkodzenie
Określić rodzaj starzenia
materiału na podstawie
17. C PP starzenie anormalne
wykresów zmian jego
parametrów fotograficznych
Określić właściwości materiału
Materiał zdjęciowy, małoobrazkowy
światłoczułego na podstawie czarno-biały negatywowy,
18. C PP
ważności: maj 2008,
danych przedstawionych na
nr emulsji: 83AHE1C08-01.
opakowaniu
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu zgodnie z wewnątrzszkolnym
systemem oceniania.
2. Określ dla uczniów wymagania.
3. Przygotuj instrukcję dla ucznia, test i kartę odpowiedzi dla każdego ucznia.
4. Zapewnij odpowiednie warunki przeprowadzenia testu (czas, możliwość samodzielnej
pracy).
5. Przed rozpoczęciem pracy zapoznaj ucznia z instrukcją.
6. Przeprowadz
test w określonym czasie.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 18 pytań o różnym stopniu trudności.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak  X lub
wpisując prawidłową odpowiedz
. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz

zaznaczyć kółkiem a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: I część  poziom
podstawowy, II część  poziom ponadpodstawowy
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi na jakieś pytanie sprawi ci trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na póz
niej i wróć do niego gdy zostanie ci czas wolny.
9. Na rozwiązani testu masz 45 min.
Powodzenia.
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
Część I  Poziom podstawowy
1. Starzeniem materiałów światłoczułych nazywamy zmianę ich właściwości
fotograficznych podczas
a) naświetlania.
b) obróbki chemicznej.
c) przechowywania.
d) klimatyzowania.
2. Starzenie przyspieszone przebiega w warunkach
a) obniżonej wilgotności i pokojowej temperatury.
b) obniżonej wilgotności i obniżonej temperatury.
c) podwyższonej wilgotności i obniżonej temperatury.
d) podwyższonej wilgotności i podwyższonej temperatury.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
3. Termin ważności określa datę, do której materiał powinien być
a) naświetlony.
b) naświetlony i wywołany.
c) klimatyzowany.
d) poddany działaniu temperatury.
4. Promieniowanie rentgenowskie działające na materiał fotograficzny powoduje jego
a) sensybilizację.
b) uczulenie.
c) zadymienie.
d) stabilizację.
5. Pod wpływem starzenia w materiale światłoczułym powstaje zadymienie oraz
a) wzrasta czułość.
b) maleje czułość.
c) wzrasta gęstość maksymalna.
d) maleje ziarnistość.
6. Zadymienie materiału powstaje w wyniku
a) sensybilizowania materiału fotograficznego.
b) utrwalania materiału fotograficznego.
c) redukcji naświetlonych kryształów halogenków srebra.
d) redukcji nienaświetlonych kryształów halogenków srebra.
7. Niezrównoważenie kontrastowości powstające w barwnym materiale fotograficznym
powodują wystąpienie na obrazie
a) zadymienia.
b) dominanty.
c) efektu ziarnistości.
d) efektu inwersji.
8. Aby zapobiec starzeniu się materiałów światłoczułych do emulsji, w procesie produkcji
dodaje się
a) sensybilizatory.
b) stabilizatory.
c) komponenty barwnikowe.
d) barwniki ekranujące.
9. Spadek gęstości maksymalnej następujący w procesie starzenia się materiału
fotograficznego wpływa na jego
a) wzrost kontrastowości.
b) wzrost zadymienia.
c) obniżenie kontrastowości.
d) zmniejszenie zadymienia.
10. Materiały uczulone na promieniowanie podczerwone należy przechowywać w
a) temperaturze pokojowej.
b) stanie zamrożenia.
c) podwyższonej temperaturze.
d) opakowaniu zastępczym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
11. Podstawową zasadą jest przechowywanie materiałów światłoczułych z dala od z
ródeł
promieniowania oraz
a) w wysokiej temperaturze i małej wilgotności.
b) w niskiej temperaturze i małej wilgotności.
c) w niskiej temperaturze i dużej wilgotności.
d) w wysokiej temperaturze i dużej wilgotności.
12. Przechowywanie materiałów fotograficznych w pomieszczeniu o wilgotności względnej
większej niż 60% powoduje
a) biodegradację żelatyny zawartej w warstwie emulsji.
b) pękanie warstwy emulsji wskutek przesuszenia.
c) garbowanie się żelatyny.
d) stabilizację warstwy emulsji.
13. Klimatyzowanie materiałów przeznaczonych do obróbki prowadzi się w celu
przeciwdziałania
a) obnizeniu czułości materiału.
b) zanieczyszczeniu materiału składnikami powietrza.
c) oziębieniu się materiału.
d) kondensacji kropelek pary wodnej na powierzchni materiału.
Część II  Poziom ponadpodstawowy
14. W procesie starzenia spadek czułości materiałów fotograficznych następuję wskutek
działania
a) związków o charakterze utleniającym zawartych w materiale lub powietrzu.
b) związków o charakterze redukującym zawartych w materiale lub powietrzu.
c) stabilizatorów.
d) dużej wilgotności powietrza.
15. Jaka zależność występuje między kontrastowością i gęstością maksymalną materiału
światłoczułego?
a) im większa gęstość maksymalna materiału fotograficznego tym jego kontrastowość
mniejsza.
b) im mniejsza gęstość maksymalna materiału fotograficznego tym jego kontrastowość
mniejsza.
c) im mniejsza gęstość maksymalna materiału fotograficznego tym jego kontrastowość
większa.
d) gęstość maksymalna materiału fotograficznego nie wpływa na jego kontrastowość.
16. Określ podstawowe wymagania dotyczące pomieszczeń magazynowych przeznaczonych
do składowania materiałów fotograficznych.
17. Określ rodzaj starzenia materiału światłoczułego na podstawie wykresów zmian jego
właściwości fotograficznych zachodzących podczas długotrwałego przechowywania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
18. Na podstawie danych przedstawionych na opakowaniu materiału światłoczułego określ
jego rodzaj, termin ważności i numer emulsji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Rozróżnianie materiałów fotograficznych
Zakreśl poprawną odpowiedz
, wpisz odpowiedzi lub wykonaj rysunek .
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16.
17.
18.
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
Zadanie typu  Próba pracy
Instrukcja dla nauczyciela
W badaniu osiągnięć ucznia w jednostce modułowej  przechowywanie materiałów
fotograficznych przewiduje się zastosowanie zadania typu  próba pracy , gdyż pozwoli nam
ono określić poziom ukształtowanych w tej jednostce modułowej umiejętności ucznia.
Zadanie zostało tak skonstruowane, aby można było zbadać wyszczególniony poniżej układ
umiejętności. Zadaniem nauczyciela jest stworzenie warunków dla ucznia, umożliwiających w
określonym czasie wykonanie zadania. Uczeń powinien mieć udostępnione:
- katalogi materiałów światłoczułych,
- cennik papierów fotograficznych różnych producentów,
- katalogi sprzętu i akcesoriów fotograficznych,
- receptury do obróbki papierów fotograficznych,
- katalogi chemikaliów do obróbki papierów fotograficznych różnych firm,
- zestaw poradników i czasopism zawodowych,
- komputer z dostępem do Internetu i pakietem Microsoft Office,
- kartę kalkulacyjną w programie Excel,
- drukarkę sieciową.
Przewiduje się na wykonanie poniższego zadania dwie godziny lekcyjne  90 min.
Przewiduje się, iż uczeń powinien wykonać następujące czynności:
1) zanalizować jakość i temat obrazów negatywowych,
2) zaplanować wybór papieru uwzględniając:
a. dobór formatu,
b. dobór gradacji,
c. dobór grubości, stopnia połysku i struktury powierzchni,
3) zaplanować sprzęt niezbędny do realizacji prac,
4) zaplanować odczynniki chemiczne do obróbki papieru,
5) ustalić koszty materiałów i chemikaliów,
6) oszacować koszty sprzętu i robocizny,
7) uwzględnić inne koszty pośrednie,
8) ustalić wielkość zysku,
9) wypełnić kartę kalkulacyjną kosztów i materiałów w programie Excel,
10) wydrukować kartę kalkulacyjną,
11) przedstawić pracę nauczycielowi,
12) zaprezentować efekt pracy.
Treść zadania
Klient złożył zamówienie na wykonanie powiększeń czarno-białych formatu 50x60 cm,
przeznaczonych do celów wystawienniczych, z negatywu czarno-białego 4,5x6 cm Sporządz

wstępną kalkulacje materiałową i kosztową do wykonania zamówienia 50 powiększeń
czarno-białych.
Zaplanuj sprzęt i materiały niezbędne do realizacji zamówienia. Zaplanuj roztwory
i czynności podejmowane w czasie realizacji zamówienia. Oszacuje ilość i koszty zużycia
materiałów. Uwzględnij koszty bezpośrednie i pośrednie składające się na cenę usługi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
Umiejętności podlegające ocenie
Lp. Czynność wykonana przez ucznia Punkty Waga * Wynik
1. dobieranie sprzętu do specyfiki zadania 0,3
2. dobieranie papierów fotograficznych 0,5
3. dobieranie odczynników chemicznych do 0,3
obróbki papieru fotograficznego
4. ustalenie ilości i kosztu wybranego papieru 0,9
fotograficznego
5. ustalenie kosztu chemikaliów do obróbki 0,8
papieru fotograficznego.
6. oszacowanie kosztów sprzętu i robocizny 0,5
7. oszacowanie kosztów pośrednich 0,3
8. zaplanować wielkość zysku 0,3
9. wydrukować wypełnioną kalkulację 0,3
10. zaprezentować efekty pracy 0,5
* waga poszczególnych czynności w całości szacowanej umiejętności
Klucz oceniania
Liczba punktów Sposób wykonania czynności
czynność wykonana bezbłędnie z pełnym umotywowaniem dokonanych
20 pkt.
wyborów
czynność wykonana bezbłędnie, drobne nieprawidłowości w umotywowaniu
18 pkt.
dokonywanych działań
w wykonaniu czynności wystąpiły drobne, nieistotne dla całego procesu
14 pkt
błędy
w wykonaniu czynności wystąpiło kilka błędów, które w wyniku
10 pkt.
przeprowadzonej korekty naprawiono
najważniejsze elementy danej czynności zostały wykonane, wykonanie
7 pkt.
jednak całej czynności wymagało dokonania wielu poprawek
0 pkt. czynność wykonana błędnie
Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:
Minimalna liczba
Ocena
uzyskanych punktów
dopuszczający 58
dostateczny 68
dobry 81
bardzo dobry 94
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
7. LITERATURA
1. Dębski St.: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. WSiP, Warszawa 1997
2. Garczewska K.: Przechowywanie materiałów fotograficznych. Kraków, 9-11 maja 2002,
w: Konserwacja XXI wieku - Notes konserwatorski nr 7. Warszawa 2003
3. Jonson H.: Drukowanie dla profesjonalistów. Wyd. RM, Warszawa 2005
4. Kotecki A.: Materiałoznawstwo fotograficzne. WSiP, Warszawa 1992
5. Nowak E.: Rachunek kosztów przedsiębiorstwa. Wyd. Ekspert, Wrocław 2001
6. Nowak J.: Warsztaty -Zabezpieczanie, przechowywanie i konserwacja materiałów
fotograficznych. [online] http://buwcd.buw.uw.edu.pl/b/biuletyn/maj2002.htm dostęp 7
maja 2006
7. .Pątek K.: Doświadczenia Archiwum Dokumentacji Mechanicznej w dziedzinie
digitalizacji zasobów materiałów archiwalnych. [online]
http://www.archiwa.gov.pl/repository/wydarzenia/Krzysztof_Patek.pdf dostęp 16 maja
2006
8. Polak A.: Efekty skanowania promieniowaniem X na filmach. KODAK POLSKA -
Magazyn informacyjny: Kodak distributor, Nr 3-4/2001
9. Tuszko W.: Przechowywanie barwnych materiałów fotograficznych. Foto 5/91
10. Wojciechowski P.: Przechowywanie i zabezpieczanie dokumentacji
fotograficznej. Archiwum Państwowe w Poznaniu. [online]
http://www.archiwa.gov.pl/repository/wydarzenia/Przemyslaw_Wojciechowski.pdf
dostęp 12 maja 2006
11. Foto - numer specjalny: Materiały fotograficzne. I/98.
12. http://www.iiz.pz.zgora.pl/skl/rozdzial_3.doc [online] dostęp 16 maja 2006
13. Katalog produktów Agfa: Najnowsza technologia w klasycznym zastosowaniu. [online]
http://fox.vis.pl/filmy/agfa/agfa-b-w.pdf dostęp 28 kwietnia 2006
14. Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. Artykuł 28 ust. 3 (Dz.U. z 2002 r nr
76, poz. 694 z póz
n. zm.)
15. Zasady przechowywania materiałów fotograficznych. Podręcznik dla programu Kodak
Express. Kodak Polska Sp. Z o.o., Wersja 1.04
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38