MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Janusz Artemiuk
Posługiwanie się terminologią z zakresu technologii
koszykarstwa  plecionkarstwa 742[02].O1.02
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Renata Gołgowska
mgr inż. Stanisław Gryk
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Anna Barbarska-Klimkowicz
Konsultacja:
mgr inż. Krzysztof Wojewoda
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 742[02].O1.02
 Posługiwanie się terminologią z zakresu technologii koszykarstwa  plecionkarstwa
zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu koszykarz  plecionkarz.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Materiał nauczania 7
4.1. Konstrukcyjne elementy plecionkarskie 7
4.1.1. Materiał nauczania 7
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 10
4.1.3. Ćwiczenia 10
4.1.4. Sprawdzian postępów 12
4.2. Sploty tworzÄ…ce i Å‚Ä…czÄ…ce 13
4.2.1. Materiał nauczania 13
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 20
4.2.3. Ćwiczenia 20
4.2.4. Sprawdzian postępów 21
4.3. Zakończenia plecionkarskie 22
4.3.1. Materiał nauczania 22
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 24
4.3.3. Ćwiczenia 24
4.3.4. Sprawdzian postępów 25
4.4. Uchwyty, zamknięcia, złącza plecionkarskie 26
4.4.1. Materiał nauczania 26
4.4.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 30
4.4.3. Ćwiczenia 30
4.4.4. Sprawdzian postępów 32
4.5. Technologiczne czynności plecionkarskie 33
4.5.1. Materiał nauczania 33
4.5.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 33
4.5.3. Ćwiczenia 33
4.5.4. Sprawdzian postępów 34
5. Sprawdzian osiągnięć 35
6. Literatura 40
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu terminologii z zakresu technologii
koszykarstwa  plecionkarstwa.
W poradniku zamieszczono:
 wymagania wstępne  wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś mieć
opanowane, aby przystąpić do realizacji jednostki modułowej,
 cele kształcenia  wykaz umiejętności, jakie powinieneś ukształtować w czasie realizacji
tej jednostki modułowej,
 materiał nauczania  wiadomości niezbędne do realizacji jednostki modułowej,
 pytania sprawdzajÄ…ce wiedzÄ™ - sprawdzian, czy jesteÅ› przygotowany do wykonania
ćwiczeń,
 ćwiczenia  pomogą Ci w ukształtowaniu praktycznych umiejętności,
 sprawdziany postępów - sprawdzian opanowanych umiejętności,
 sprawdzian osiągnięć  sprawdzian wiadomości i umiejętności opanowanych podczas
realizacji jednostki modułowej,
 wykaz literatury.
Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela lub
instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność.
Po zrealizowaniu materiału przystąp do wykonania sprawdzianu z zakresu tej jednostki
modułowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
742[02].O1
Podstawy koszykarstwa  plecionkarstwa
742[02].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
742[02].O1.02
Posługiwanie się terminologią z zakresu technologii
koszykarstwa  plecionkarstwa
742[02].O1.03
Rozpoznawanie gatunków i odmian wierzby krzewiastej
oraz innych surowców i materiałów stosowanych
w produkcji koszykarsko-plecionkarskiej
742[02].O1.04
Wykonywanie prac zwiÄ…zanych
z pozyskiwaniem, przetwarzaniem
i uszlachetnianiem wikliny
742[02].O1.05 742[02].O1.06 742[02].O1.07
Wykonywanie Posługiwanie się Magazynowanie,
pomocniczych prac normami i dokumentacjÄ… pakowanie i transport
stolarskich i tapicerskich wyrobów wyrobów
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- selekcjonować i porządkować informacje uzyskane z różnych z
ródeł,
- zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii,
- interpretować informacje zawarte w rysunkach i tabelach,
- dostrzegać i oceniać związki zachodzące między działalnością człowieka a środowiskiem
naturalnym,
- oceniać własne możliwości wykonania pracy do stawianych wymagań,
- posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy,
- zorganizować stanowisko zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
 rozróżnić i scharakteryzować materiały plecionkarskie,
 rozróżnić tworzywa konstrukcyjne i wyplotowe,
 rozróżnić szkielety wyrobów,
 rozróżnić i zdefiniować osnowy i wątki,
 rozróżnić i scharakteryzować sploty łączące, stosowane w wyrobach koszykarsko 
plecionkarskich,
 rozróżnić i scharakteryzować sploty tworzące stosowane w wyrobach koszykarsko 
plecionkarskich,
 rozróżnić zakończenia plecionkarskie,
 rozróżnić elementy konstrukcyjne, stosowane w wyrobach koszykarsko  plecionkarskich,
 rozróżnić uchwyty koszykarskie,
 rozróżnić zamknięcia koszykarsko  plecionkarskie,
 rozróżnić złącza plecionkarskie,
 scharakteryzować technologiczne czynności plecionkarskie,
 określić zasady doboru materiałów do technologii prac.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. MATERIAA
NAUCZANIA
4.1. Konstrukcyjne elementy plecionkarskie
4.1.1. Materiał nauczania.
Materiał plecionkarski  materiał pochodzenia naturalnego, (wiklina, słoma, trawa,
trzcina, rafia) lub sztucznego (tworzywa sztuczne), spełniający w wyrobie rolę tworzywa
konstrukcyjnego (osnowy) lub tworzywa wyplotowego (wÄ…tku).
Surowiec plecionkarski - nie obrobiony materiał, w takim stanie, w jakim dostarczyła je
przyroda, np. wiklina nie okorowana.
Półfabrykat - surowiec poddany obróbce np. wiklina okorowana.
Tworzywo konstrukcyjne  materiał do wykonania elementów konstrukcyjnych
wyrobów, występuje przeważnie jako osnowa. Najczęściej stosowanym tworzywem
konstrukcyjnym są pręty i kije wiklinowe, rotangowe, malakkowe, bambusowe. Stosuje się
również drewno, drut, pręty i rurki metalowe oraz z tworzyw sztucznych.
Tworzywo wyplotowe  materiał do wyplatania ścianek boków wyrobu. Występuje
przeważnie jako wątek. Najczęściej stosowanym tworzywem wylotowym są pręty i taśmy
wiklinowe, rotangowe, peddigowe oraz rogożyna, słoma, trawa, trzcina, rafia. Stosuje się
również taśmy, sznurki i rurki z tworzyw sztucznych.
Szkielet wyrobu  nie wypleciona konstrukcja wyrobu złożona z poszczególnych
elementów odpowiednio ze sobą połączonych. Stanowi ażurową bryłę o uformowanym
kształcie, przygotowaną do wypełnienia splotem wątka.
Osnowa (spałka)  element konstrukcyjny lub nośny, stanowiący szkielet uformowanego
wyrobu.
Wątek  tworzywo wylotowe do wypełniania przestrzeni między osnowami.
Wyrób plecionkarski wykonany jest z elementów tworzywa konstrukcyjnego
i wyplotowego. Konstrukcyjne elementy wyrobu są podstawowym składnikiem wyrobu lub
jego części, rozpoczynającym formowanie i kształtowanie cech użytkowych i jakościowych
wyrobu.
Do podstawowych elementów konstrukcyjnych należą:
Lp. Nazwa Określenie Rysunek
Odcinki tworzywa konstrukcyjnego
najczęściej pręty, pocięte na
1. Żebra wymaganą długość, stanowią
osnowę wyrobu. Żebra stosowane
sÄ… we wszystkich dnach koszy.
Rys. 1. Żebra [8,s.126]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Odcinki tworzywa konstrukcyjnego
najczęściej pełne pręty lub kije
wiklinowe na jednym końcu
zaostrzone (zacięte ukośnie) i
2. Spałki zagięte pod kątem prostym.
StanowiÄ… odpowiednio uformowanÄ…
osnowę boków wyrobu. Spałki
stosowane sÄ… jako osnowy na
wszystkich ścianach boków koszy.
Rys. 2. Spałki[8,s.126]
Odcinki tworzywa
konstrukcyjnego, najczęściej z kija
wiklinowego, odpowiednio
uformowane i przycięte na
3. SÅ‚upki
wymaganą długość. Mają
zastosowanie najczęściej
w narożach koszy czworokątnych-
krawędzi den. Rys. 3. Słupki [8,s.126]
Odcinki tworzywa konstrukcyjnego
(żeber) skrzyżowanych i
odpowiednio połączonych ze sobą.
4. Krzyżaki Po połączeniu i rozprowadzeniu
promienistym odcinków żeber
stanowią osnowę okrągłą lub
owalnÄ… den koszy.
Rys. 4. Krzyżaki [8,s.126]
Dwa odcinki tworzywa
konstrukcyjnego (najczęściej kija),
przyciętego na wymaganą długość,
ułożone na krzyż.
5. Krzyże W miejscu skrzyżowania, każdy
odcinek wycięty jest do połowy
średnicy, zbity gwoz
dziem
i związany taśmą. Krzyż stanowi
Rys. 5. Krzyże [8,s.126]
element konstrukcyjny mebli.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Odcinki tworzywa konstrukcyjnego
(najczęściej kije wiklinowe lub
rotangowe) przycięte na wymaganą
długość, odpowiednio uformowane
6. Nogi
(wygięte). Stanowią element nośny
wyrobu, stosowany we wszelkiego
rodzaju meblach wiklinowych i
trzcinowych.
Rys. 6. Nogi [8,s.126]
Odcinki tworzywa
konstrukcyjnego(najczęściej kija
wiklinowego lub rotangowego)
odpowiednio uformowane
i połączone z innymi elementami
7. Poręcze wyrobu. Występują przeważnie w
konstrukcji szkieletowej mebli.
Poręcze występować mogą jako
oddzielne elementy konstrukcyjne
bÄ…dz
też jako jednolity element
Rys. 7. Poręcze [8,s.126]
Å‚Ä…cznie z nogami.
Odcinki tworzywa konstrukcyjnego
odpowiednio przyciętego
i uformowanego (wygiętego).
Rozpory spełniają rolę elementu
Å‚Ä…czÄ…cego i wzmacniajÄ…cego
konstrukcjÄ™.
8. Rozpory
Rozróżnia się rozpory:
- otwarte: Å‚amane, Å‚ukowe,
proste,
Rys. 8. Rozpory [8,s.126]
- zamknięte: okrągłe, owalne,
wielokÄ…tne.
Odcinki tworzywa konstrukcyjnego
(najczęściej z kija wiklinowego lub
rotangowego) odpowiednio
uformowanego w kształcie koła lub
9. Obręcze owalu. W miejscu łączenia zbite
gwoz
dziami i owinięte taśmą.
Stanowią najczęściej element
konstrukcyjny, Å‚Ä…czÄ…cy inne
Rys. 9. Obręcze [8,s.126]
elementy szkieletu wyrobu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Odcinki tworzywa konstrukcyjnego
(kija wiklinowego i rotangowego)
uformowanego w czworokÄ…t,
trapez, półkole lub koło,
z zacięciami skośnymi, połączone
10. Ramy ze sobÄ… gwoz
dziami , a w miejscu
połączenia owinięte taśmą.
StanowiÄ… element konstrukcyjny
siedzenia, oparcia fotela lub blatu
stołu, półki itp...
Rys.10. Ramy [8,s.126]
Odcinki tworzywa konstrukcyjnego
wykonanego z kija wiklinowego
lub rotangowego, wygięte w kształt
11. Bieguny Å‚uku i przymocowane do innych
elementów konstrukcyjnych
wyrobu. Stosuje się je przeważnie
w meblach i zabawkach.
Rys. 11. Bieguny [8,s126]
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jaką rolę spełniają elementy konstrukcyjne w wyrobie plecionkarskim?
2. Jakie elementy konstrukcyjne występują w wyrobach plecionkarskich?
3. Z jakich materiałów plecionkarskich wykonuje się elementy konstrukcyjne wyrobów
plecionkarskich?
4. W jakim przypadku zastosujesz w wyrobie?
- żebra,
- spałki,
- krzyż,
- poręcze,
- ramy,
- bieguny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie rysunku lub modelu wyrobu plecionkarskiego sporzÄ…dz
wykaz elementów
konstrukcyjnych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się dokładnie z materiałem nauczania (rozdział 4.1.1),
2) zapoznać się z BN-69/8460-04 Konstrukcyjne elementy plecionkarskie. Nazwy
i określenia,
3) dokładnie obejrzeć rysunek lub model,
4) wynotować elementy konstrukcyjne,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Umiejętność posługiwania się prawidłową terminologią  stosowanie właściwych nazw
i określeń będzie Ci potrzebna do realizacji następnych ćwiczeń.
Wyposażenie stanowiska pracy
-  Poradnik dla ucznia (rozdział 4.1.1),
- plansze poglądowe elementów konstrukcyjnych wyrobów plecionkarskich,
- rysunki wyrobów koszykarsko  plecionkarskich,
- modele wyrobów koszykarsko  plecionkarskich,
- wyroby koszykarsko  plecionkarskie,
- Norma Branżowa: BN-69/8460-04 Konstrukcyjne elementy plecionkarskie. Nazwy
i określenia.
Ćwiczenie 2
Na podstawie rysunku lub modelu wyrobu, określ ilość zastosowanych w nim elementów
konstrukcyjnych. Nazwij te elementy konstrukcyjne.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się dokładnie z materiałem nauczania ( Poradnik dla ucznia rozdział 4.1.1),
2) zapoznać się z BN-69/8460-04 Konstrukcyjne elementy plecionkarskie. Nazwy
i określenia,
3) zapoznać się z rysunkiem lub modelem,
4) określić ilość elementów konstrukcyjnych,
5) poprawnie nazwać elementy konstrukcyjne,
6) zapisać nazwę i ilość elementów konstrukcyjnych,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
8) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Wyposażenie stanowiska pracy
-  Poradnik dla ucznia (rozdział 4.1.1),
- plansze poglądowe elementów konstrukcyjnych wyrobów plecionkarskich,
 rysunki wyrobów koszykarsko  plecionkarskich,
 modele wyrobów koszykarsko  plecionkarskich,
 wyroby koszykarsko  plecionkarskie,
 Norma Branżowa: BN-69/8460-04 Konstrukcyjne elementy plecionkarskie. Nazwy
i określenia.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) określić rolę elementów konstrukcyjnych w wyrobie plecionkarskim?
ðð ðð
2) wymienić elementy konstrukcyjne występujące w wyrobach
plecionkarskich?
ðð ðð
3) określić z jakich materiałów plecionkarskich wykonuje się elementy
konstrukcyjne wyrobów plecionkarskich?
ðð ðð
4) określić w jakim przypadku zastosujesz w wyrobie:
- żebra,
ðð ðð
- spałki,
ðð ðð
- krzyż,
ðð ðð
- poręcze,
ðð ðð
- ramy,
ðð ðð
- bieguny.
ðð ðð
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
4.2. Sploty tworzÄ…ce i Å‚Ä…czÄ…ce
4.2.1. Materiał nauczania
Splot  sposób wzajemnego przeplatania się osnowy i wątku lub tylko osnowy
w wyrobach plecionkarskich.
Splot tworzący  splot wypełniający powierzchnię ścianek wyrobu, tworzący jednolitą
fakturÄ™ charakterystycznÄ… dla zastosowanego rodzaju splotu.
Warstwa  jedno- lub wielokrotnie powtarzający się fragment splotu na jednej ściance
wyrobu.
Sploty tworzÄ…ce:
1. Splot wężykowy  splot, w którym wątek jest przeplatany na przemian pomiędzy
prętami osnowy tworząc wzór podobny do przeplatanego wężyka. Wykonywany jest
z dwóch, trzech, czterech lub więcej prętów.
a) wężykowy dwuprętowy - wykonywany jest z dwóch jednakowej grubości i długości
prętów. Rozpoczyna się go najczęściej od końców wierzchołkowych prętów,
przeplatając pomiędzy osnowami jeden za jeden, na przemian. Stosowany przy
rozpoczynaniu, ozdabianiu, wzmacnianiu, kończeniu wyrobu.
Rys. 12. Splot wężykowy dwuprętowy [8,s.115]
b) wężykowy trzyprętowy  wykonywany jest z trzech prętów o jednakowej grubości
i długości. Rozpoczyna się go najczęściej od końców wierzchołkowych prętów,
przeplatając na przemian pomiędzy osnowami od strony zewnętrznej przed dwie,
a od strony wewnętrznej za jedną osnowę. Stosowany przy rozpoczynaniu,
ozdabianiu, wzmacnianiu i kończeniu wyrobu.
Rys. 13. Splot wężykowy trzyprętowy [8,s.115]
c) wężykowy czteroprętowy  wykonywany jest z czterech prętów o jednakowej grubości
i długości. Rozpoczyna się od końców wierzchołkowych prętów i jest przeplatany na
przemian, pomiędzy osnowami od strony zewnętrznej przed trzy, a od strony
wewnętrznej za jedną osnowę lub od strony zewnętrznej przed dwie, a od strony
wewnętrznej za jedną osnowę. Stosowany do wzmacniania, ozdabiania, a przede
wszystkim przy zakończeniu górnych obrzeży wyrobów o dużych wymiarach.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Rys. 14. Splot wężykowy czteroprętowy [8,s.115]
d) wężykowy czteroprętowy z wkładką - wykonany jest z czterech prętów
o jednakowej grubości i długości. Dla usztywnienia stosuje się dodatkowo wkładkę
z grubego pręta przylegającego do ścianek boków i oplecionego łącznie ze splotem
wężykowym. Stosowany przy zakończeniu górnych obrzeży koszy o dużych
wymiarach lub koszy z pokrywÄ….
Rys. 15. Splot wężykowy czteroprętowy z wkładką [8,s.115]
2. Splot skośny  splot, w którym końce poszczególnych odcinków wątku założone są
jednocześnie pomiędzy osnowami, a następnie przeplatane są ukośnie na przemian, np.:
 przed jedną za jedną osnowę . Stosowany przeważnie do wszystkich koszy o wyplocie
pełnym (okrągłych, owalnych, czworokątnych) oraz wyrobów o zamkniętym obwodzie.
Rys. 16. Splot skośny [8,s.116]
3. Splot krzyżowy  splot, w którym wątek przeplatany jest pomiędzy prętami osnowy na
przemian  przed jeden za jeden tworząc wzór o charakterystycznym ułożeniu krzyżowym.
Pręty wątku wypełniającego powierzchnię w całości są wyplatane wokół obwodu kosza
i uzupełniane. Splot może być wykonywany jednym prętem lub jednocześnie dwoma
i więcej prętami. Stosowany do wypełnienia powierzchni den (czworokątnych)oraz ścian
boków o obwodzie otwartym, tam gdzie nie można stosować splotu skośnego.
a) krzyżowy jednoprętowy  wyplatany jednym prętem.
Rys. 17. Splot krzyżowy jednoprętowy [8,s.118]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
b) krzyżowy wieloprętowy  wyplatany dwoma i więcej prętami.
Rys. 18. Splot krzyżowy wieloprętowy [8,s. 118]
c) krzyżowy deseniowy  w wybranych miejscach ściany wyplotu wątek tworzy wzór
o charakterystycznym ułożeniu.
Rys. 19. Splot krzyżowy deseniowy [8,s. 118]
4. Splot kostkowy  splot, w którym wątek przeplatany jest ściśle pomiędzy osnowami
dwustronnie (z zewnątrz  przed dwie i wewnątrz  za dwie osnowy). Następną warstwę
wyplotu wykonuje się w ten sam sposób, zakładając pręty wątku co drugą osnowę,
w miejscu mijania poprzedniego (aż do wypełnienia całej ściany boków kosza). Stosowany
do wyplotu koszy o dużych wymiarach np.: kosze podróżne, walizkowe, piknikowe,
maglowe i inne.
Rys. 20. Splot kostkowy [88,s.119]
5. Splot jodełkowy  splot, w którym wątek jest przeplatany na przemian pomiędzy dwoma
osnowami od wewnÄ…trz i zewnÄ…trz ( przed dwa za dwa ), tworzÄ…c charakterystyczny
wzór jodełkowy. Stosowany głownie przy wyplocie: kapeluszy, torebek, tacek.
Rys. 21. Splot jodełkowy [8,s.119]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
6. Splot kratowy  splot wykonany wyłącznie z osnów (prętów stanowiących element
konstrukcyjny boków kosza). Pręty osnowy ułożone są w różnym kącie nachylenia,
krzyżując się ze sobą tworzą wielokąty z prześwitami. W miejscach skrzyżowania się
osnów wzmocnione splotem wężykowym. Stosowany w dekoracyjnym wypełnieniu
ścianek koszy i mebli, w których nie jest wymagany splot pełny.
Rys. 22. Splot kratowy [8,s.119]
a) splot kratowy prosty
Rys. 23. Splot kratowy prosty [8,s.119]
b) splot kratowy wielokÄ…towy
Rys. 24. Splot kratowy wielokÄ…towy [8,s.162]
c) splot kratowy przeplatany
Rys. 25. Splot kratowy przeplatany [8,s.162]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
7. Splot siatkowy  splot, w którym osnowa i wątek przeplatane są wzajemnie pod różnymi
kątami, tworząc siatkę w postaci figur geometrycznych. Stosowany najczęściej do
wyplotu siedzisk i oparć stylowych mebli.
Rys. 26. Splot siatkowy [8,s.119]
8. Splot koronkowy  splot, w którym osnowy przeplatane są naprzemian pionowo i poziomo
w równych odstępach  skrętem wokół następnej osnowy , tworząc wzór schodkowy.
Stosowany w wyrobach do dekoracyjnego wyplotu ścianek lub ich fragmentów.
Rys. 27. Splot koronkowy [8,s.119]
9. Splot wiązany  splot, w którym osnowa i wątek w miejscach skrzyżowania się połączone są
ze sobą wiązadłem pojedynczym lub krzyżowym (najczęściej taśmą wiklinową lub
rotangowÄ…).
Rys. 28. Splot wiÄ…zany [8,s.119]
10. Splot osnowowy  splot ażurowy, w którym osnowa jedno- lub wieloprętowa wygięta jest
półkoliście lub elipsoidalnie i wzajemnie ze sobą przepleciona. Wierzchołki półkuli lub
elipsy utworzone z prętów stworzą górne obrzeże kosza. Stosowany w wyrobach w których
pojemność i przeznaczenie użytkowe nie wymaga wzmocnień konstrukcyjnych (np.:
w tackach, koszach na kwiaty, koszach na pieczywo, owoce itp.).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Rys. 29. Splot osnowowy [8,s.119]
11. Splot szyty  splot, w którym wątek ułożony jest spiralnie warstwa nad warstwą
i połączony ze sobą przeplotami osnowy, łączącymi jedną warstwę z drugą, tworząc
jednolity i symetryczny ścieg szyty. Wątek stanowią z
dz
bła słomy lub trawy skręcone
spiralnie ze sobą nakładane jedne na drugie. Osnowa jest tworzywem wyplotowym
płaskim (np.: z taśmy wiklinowej, rotangowej )łączącym w całość tworzywo wątka.
Stosowany w wyrobach ze słomy, trawy, rogożyny, takich jak kosze, tace, maty, itp.
Rys. 30. Splot szyty [8,s.119]
Sploty Å‚Ä…czÄ…ce
Splot łączący (wiązadło) to splot służący do wzmacniania połączeń elementów wyrobu
lub łączenia innych splotów.
1. Wiązadło pojedyncze  pojedyncze, ukośne wiązanie w miejscach skrzyżowania się
elementów konstrukcyjnych osnowy i wątku taśmą wiklinową, rotangową lub innym
płaskim tworzywem wyplotowym. Wiązadło to wzmacnia i dekoruje wyrób.
Rys. 31. Wiązadło pojedyncze [8,s.123]
2. Wiązadło krzyżowe  krzyżowe wiązanie osnowy z wątkiem taśmą wiklinową,
rotangową lub innym tworzywem wyplotowym. Wiązadło to wzmacnia i dekoruje
wyrób. Stosowane w splotach ażurowych (np.: wiązanym, kratowym).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Rys.32. Wiązadło krzyżowe [8,s.123]
3. Wiązadło koronkowe  podwójne związanie osnowy i wątku płaskim tworzywem
wyplotowym w postaci krzyżujących się zygzakowo pętli.
Wiązanie to zdobi i dekoruje wyrób. Stosowane najczęściej przy rozpoczęciu lub
zakończeniu obrzeża wyrobu.
Rys. 33. Wiązadło koronkowe [8,s.123]
4. Wiązadło oplotowe  wzmocnienie połączeń elementów konstrukcyjnych lub części
wyrobu płaskim tworzywem wyplotowym w postaci spiralnego oplotu. Stosowane
najczęściej w meblach w miejscach wymagających przykrycia widocznych połączeń
także ze względów estetycznych.
Rys. 34. Wiązadło oplotowe [8,s.123]
5. Wiązadło rombowe  łączenie elementów konstrukcyjnych lub części wyrobu
tworzywem wylotowym, uformowanym w postaci rombu. Stosowane najczęściej przy
łączeniu pałąków i uchwytów z krawędzią kosza.
Rys. 35. Wiązadło rombowe [8,s.123]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
6. Wiązadło kątowe  wiązanie narożnych elementów konstrukcyjnych lub części wyrobu
o kątach prostych lub rozwartych wykonane płaskim tworzywem wyplotowym.
Stosowane w meblach, przy wykończeniu narożników siedzeń, oparć i płyt stołowych.
Rys. 36. Wiązadło kątowe [8,s.123]
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie sploty zaliczamy do splotów tworzących?
2. Jakie zadanie spełniają sploty tworzące?
3. Jakie sploty zaliczamy do splotów łączących?
4. Jakie zadanie spełniają sploty łączące?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Nazwij, zgodnie z terminologią technologiczną określoną normami, przedstawione na
rysunku lub modelu wyrobu sploty tworzÄ…ce.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się dokładnie z materiałem nauczania (rozdział 4.2.1),
2) zapoznać się z BN-69/8460-03 Sploty plecionkarskie. Podział, Nazwy i określenia,
3) zapoznać się z rysunkami i modelami wyrobów,
4) poprawnie nazwać i wskazać na rysunku lub modelu wyrobu sploty tworzące,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
  Poradnik dla ucznia (rozdział 4.2.1),
 BN-69/8460-03 Sploty plecionkarskie. Podział, Nazwy i określenia,
 plansze poglądowe  rodzaje splotów tworzących,
 modele wyrobów wykonane z zastosowaniem splotów tworzących,
 rysunki wyrobów koszykarsko-plecionkarskich.
Ćwiczenie 2
Nazwij zgodnie z terminologią technologiczną określoną normami, przedstawione na
rysunkach lub modelach wyrobu sploty Å‚Ä…czÄ…ce.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się dokładnie z materiałem nauczania (rozdział 4.2.1),
2) zapoznać się z BN-69/8460-03 Sploty plecionkarskie. Podział, Nazwy i określenia,
3) zapoznać się z rysunkami i modelami wyrobów,
4) poprawnie nazwać i wskazać na rysunkach lub modelach wyrobów sploty łączące,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
  Poradnik dla ucznia (rozdział 4.2.1),
 BN-69/8460-03 Sploty plecionkarskie. Podział, Nazwy i określenia,
 plansze poglądowe  rodzaje splotów łączących,
 modele wyrobów wykonane z zastosowaniem splotów łączących.
 rysunki wyrobów koszykarsko  plecionkarskich.
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić sploty tworzące?
ðð ðð
2) określić jakie zadanie spełniają sploty tworzące?
ðð ðð
3) wymienić sploty łączące?
ðð ðð
4) określić jakie zadanie spełniają sploty łączące?
ðð ðð
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
4.3. Zakończenia plecionkarskie
4.3.1. Materiał nauczania
Zakończenie plecionkarskie jest to wykończenie obrębem górnego obrzeża ścianek wyrobu.
Wyróżniamy:
a) obręby wykonane z wystających spałek będących konstrukcją nośną ścianki wyrobu,
b) obręby wykonane na przyciętych końcach spałek,
c) dodatkowe zakończenia ścianek wyrobu,
d) dodatkowe zakończenia elementów konstrukcyjnych wyrobu.
Do najczęściej występujących zakończeń plecionkarskich zaliczamy:
Lp. Nazwa Określenie Rysunek
Zakończenie ścianki wyrobu
wykonane przez załamanie
Obręb spałek i ich jednostronne
1.
jednostronny przeplecenie za jednÄ… lub
więcej osnów od wewnątrz i za
Rys. 37. Obręb jednostronny[8,s.129]
jedną lub więcej od zewnątrz.
Zakończenie ścianki wyrobu
wykonane przez załamanie
spałek i ich dwustronne
Obręb
2. przeplecenie za jednÄ… lub
dwustronny
więcej osnów, od wewnątrz
i za dwie lub więcej osnów od
Rys. 38. Obręb dwustronny [8,s.129]
zewnÄ…trz.
Zakończenie ściankami
wyrobu wykonane przez
Obręb załamanie i przeplecenie od
3.
skręcany zewnątrz za jedną lub więcej
osnów kilku skręconych ze
Rys. 39. Obręb skręcany [8,s.129]
sobą spałek.
Jest to zakończenie ścianek
wyrobu wykonane przez
załamanie i przeplecenie od
wewnÄ…trz za jednÄ… lub kilka
osnów i od zewnątrz za dwie
Obręb
4. lub więcej osnów. Warkocz
warkoczowy
jest przeplatany jednocześnie
dwoma, trzema lub większą
Rys. 40. Obręb warkoczowy [8,s.129]
ilością prętów osnowy,
tworzÄ…c szerokÄ… powierzchniÄ™
obrębu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Zakończenie ścianki wyrobu
wykonane z pięciu, sześciu lub
więcej prętów, splecionych
Obręb
5. w warkocz o splocie
jodełkowy
jodełkowym
Rys. 41. Obręb jodełkowy [8,s.129]
i przymocowanym do górnego
obrzeża wyrobu.
Zakończenie ścianki wyrobu
poprzez obcięcie na równej
wysokości wszystkich spałek,
Obręb
6. obłożenie listwą lub prętem na
wiÄ…zany
krawędzi wyplotu wątka
i ukośne lub krzyżowe
Rys. 42. Obręb wiązany [8,s.129]
związanie taśmą.
Zakończenie ścianki wyrobu
wykonane splotem
Obręb wężykowym dwuprętowym po
7.
wężykowy krawędzi ścianki, co najmniej
jeden raz i obcięciu spałek na
jednakowej wysokości. Rys. 43. Obręb Wężykowy [8,s.129]
Zakończenie ścianki wyrobu
listwÄ… z drewna litego
Obręb przymocowaną do górnej
8.
listwowy krawędzi wyrobu; końce
osnów przycięte
i przymocowane pod listwÄ….
Rys. 44. Obręb listwowy [8,s.129]
Dodatkowe wykończenie
górnego obrzeża wyrobu,
polegajÄ…ce na wypleceniu
końcami prętów osnowy
9. Podplotka pozostałymi po wykonaniu
obrębu np: dwustronnego.
PodplotkÄ™ stosuje siÄ™ w celach
Rys. 45. Podplotka [8,s.129]
dekoracyjnych
i wzmacniających wyrób.
Dodatkowy wyplot na górnym
obrzeżu wyrobu cofnięty do
10. Szyjka wewnÄ…trz jako nadbudowa
zakończenia kosza. Stosowana
przy wyrobach z wiekiem.
Rys. 46. Szyjka [8,s.129]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Dodatkowe wyplecenie
ścianek bocznych,
11. Kołnierz prostopadłych do głównej
płyty ścianki, jako nadbudowa
Rys. 47. Kołnierz [8,s.129]
stanowiąca nakładkę wieka.
Dodatkowe wyplecenie ścianki
poniżej dna wyrobu,
12. Podstawa
rozchylonej na zewnÄ…trz,
stanowiÄ…cej podstawÄ™ wyrobu.
Rys.48. Podstawa [8,s.129]
Ozdobne wykończenie dolnej
części nóg wyrobów
13. Gruszka plecionkarskich wykonane
splotem koronkowym
w kształcie gruszki.
Rys. 49. Gruszka [8,s.129]
Odcinek tworzywa
konstrukcyjnego najczęściej
14. Płoza w postaci pręta lub listwy
przymocowanej do dna
wyrobu.
Rys.50. PÅ‚oza [5,s.2]
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Co to są zakończenia plecionkarskie?
2. Jakie znasz zakończenia wyrobów plecionkarskich?
3. Które z zakończeń zaliczysz do dodatkowych zakończeń plecionkarskich?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wskaż na rysunku lub modelu wyrobu obręb plecionkarski. Nazwij ten rodzaj
zakończenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się dokładnie z materiałem nauczania (rozdział 4.3.1),
2) zapoznać się z BN-69/8460-05 Zakończenia plecionkarskie. Nazwy i określenia,
3) zapoznać się z rysunkiem lub modelem wyrobu,
4) poprawnie nazwać i wskazać na rysunku lub modelu wyrobu zakończenie plecionkarskie,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
  Poradnik dla ucznia (rozdział 4.3.1),
 BN-69/8460-05 Zakończenia plecionkarskie. Nazwy i określenia,
 plansze poglądowe  rodzaje zakończeń plecionkarskich,
 model wyrobu wykonany z zastosowaniem zakończeń plecionkarskich.
 rysunki wyrobów z zakończeniami plecionkarskimi.
Ćwiczenie 2
Nazwij przedstawione na rysunkach lub modelach wyrobów dodatkowe zakończenia
plecionkarskie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się dokładnie z materiałem nauczania (rozdział 4.3.1),
2) zapoznać się z BN-69/8460-05 Zakończenia plecionkarskie. Nazwy i określenia,
3) zapoznać się z rysunkiem lub modelem wyrobu,
4) poprawnie nazwać na rysunkach lub modelach wyrobów dodatkowe zakończenia
plecionkarskie.
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
  Poradnik dla ucznia (rozdział 4.3.1),
 BN-69/8460-05 Zakończenia plecionkarskie. Nazwy i określenia,
 plansze poglądowe  rodzaje zakończeń plecionkarskich,
 modele wyrobów wykonane z zastosowaniem dodatkowych zakończeń plecionkarskich.
 rysunki wyrobów z dodatkowymi zakończeniami plecionkarskimi.
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) zdefiniować pojęcie  zakończenia plecionkarskie ?
ðð ðð
2) wymienić zakończenia plecionkarskie?
ðð ðð
3) rozróżnić dodatkowe zakończenia plecionkarskie?
ðð ðð
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
4.4. Uchwyty, zamknięcia, złącza plecionkarskie
4.4.1. Materiał nauczania
Uchwyty w wyrobie służą do jednoręcznego lub dwuręcznego trzymania bądz
przenoszenia
wyrobu z jego zawartością. Przymocowane są najczęściej do górnej krawędzi ścianki wyrobu.
W zależności od przeznaczenia użytkowego wyrobu, wykonywane są różne rodzaje
uchwytów. Wśród nich wyróżniamy:
1. Pałąki
- zwyczajne,
- spiralne,
- krzyżowe,
- oplecione,
- kijowe.
2. Ucha
 zwyczajne,
 oplecione,
 okienkowe,
 pełne.
Lp. Nazwa Określenie Rysunek
Element wyrobu, postać uchwytu
przeznaczonego do jednoręcznego
trzymania lub przenoszenia
wyrobu. Wykonany z dwu lub
1. Pałąk zwyczajny więcej prętów uformowanych
w kształcie półkola, odpowiednio
skręconych i przymocowanych
końcami do przeciwległych
Rys. 51. Pałąk zwyczajny
brzegów obrębu ścianki wyrobu.
[8,s.131]
Element wyrobu, postać uchwytu
przeznaczonego do jednoręcznego
trzymania lub przenoszenia wyrobu.
Odpowiednio uformowany grubszy
pręt w kształcie półkola, stanowiący
rdzeń pałąka, przymocowany
2. Pałąk spiralny końcami do górnych przeciwległych
brzegów obrębu ścianki wyrobu.
Rdzeń pałąka jest okręcony spiralnie
kilkoma cieńszymi prętami
tworzywa wylotowego,
odpowiednio przymocowanymi do
Rys. 52. Pałąk spiralny
brzegów ścianek.
[8,s.131]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Element wyrobu, postać uchwytu
przeznaczonego do jednoręcznego
trzymania lub przenoszenia
wyrobu. Odpowiednio
uformowany grubszy pręt w
kształcie półkola, stanowiący rdzeń
pałąka, przymocowany końcami do
3. Pałąk krzyżowy
górnych przeciwległych brzegów
obrębu ścianek wyrobu. Rdzeń
pałąka jest owinięty krzyżowo
kilkoma cieńszymi prętami
tworzywa wylotowego Rys. 53. Pałąk
krzyżowy[8,s.131]
i odpowiednio przymocowanymi
do brzegów ścianek.
Element wyrobu, postać uchwytu
przeznaczonego do jednoręcznego
trzymania lub przenoszenia
wyrobu. Dwa lub trzy pręty
4. Pałąk opleciony odpowiednio uformowane,
przymocowane końcami do
przeciwległych brzegów obrębu
ścianek wyrobu, owiniętych taśmą,
Rys. 54. Pałąk
np.: wiklinowÄ… lub rotangowÄ….
opleciony[8,s.131]
Element wyrobu, postać uchwytu
przeznaczonego do jednoręcznego
trzymania lub przenoszenia
wyrobu. Odpowiednio
uformowany kij, wpleciony do
5. Pałąk kijowy górnych przeciwległych brzegów
wyrobu. Pałąk kijowy nie jest
owijany tworzywem wyplotowym,
jego konstrukcja mocowana jest od
dna poprzez ścianki do górnego
obrzeża wyrobu.
Rys. 55 Pałąk kijowy [8,s.131]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
Ucho  postać uchwytu wyrobu koszykarskiego, występującego najczęściej parzyście, na
przeciwległych brzegach ścianek wyrobu, przeznaczonego do oburęcznego trzymania lub
przenoszenia wyrobu.
Lp. Nazwa Określenie Rysunek
Element wyrobu uformowany
w postaci ucha z dwóch prętów
1. Ucho zwyczajne skręconych, ułożonych spiralnie
i wplecionych w obrzeże obrębu
wyrobu.
Rys. 56. Ucho zwyczajne [8,s.132]
Element wyrobu wykonany
z grubszego pręta
uformowanego półkoliście
2. Ucho oplecione i przymocowanego do górnej
krawędzi wyrobu, owinięty
taśmą, wiązadłem oplotowym
Rys. 57. Ucho oplecione [8,s.132]
np.: deseniowym.
Pozostawiony w trakcie
wyplatania pod górną krawędzią
3. Ucho okienkowe
ścianki otwór-okienko
spełniający rolę uchwytu.
Rys. 58. Ucho okienkowe [8,s.132]
Element wyrobu uformowany
z grubszego pręta najczęściej
w kształcie koła, w miejscach
4. Ucho pełne
łączenia owinięty taśmą
wyplotowÄ… i przymocowany
do ścianki wyrobu.
Rys. 59. Ucho pełne [8,s.132]
Zamknięcia plecionkarskie to elementy wyrobu, odpowiednio uformowane (najczęściej
z prętów i kijów wiklinowych) służące do zamykania wyrobu.
Elementy zamknięć plecionkarskich
 pętla,
 zaczep,
 zatyczka.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
Lp. Nazwa Określenie Rysunek
Element zamknięcia wykonany ze
1. Pętla spiralnie skręconego pręta,
uformowanego w kształt ósemki.
Rys. 60. Pętla [8,s.134]
Element zamknięcia wykonany ze
spiralnie skręconego pręta
2. Zaczep uformowanego półkoliście
i wplecionego na stałe w ściankę
wyrobu.
Rys. 61. Zaczep [8,s.134]
Element zamknięcia wykonany z pręta
3. Zatyczka lub kija uformowanego w kształt litery
 T owinięty taśmą.
Rys. 62. Zatyczka
[8,s.134]
Złącza plecionkarskie łączą dwie części wyrobu. Służą do łączenia konstrukcyjnych
elementów mebli:
 wzdłużne  wykonuje się, gdy długość odcinka tworzywa konstrukcyjnego nie wystarcza
na wykonanie potrzebnego elementu. A
ączenie na długość wykonuje się poprzez skośne
zacięcie końców tworzywa konstrukcyjnego w taki sposób, by płaszczyzny zacięte jak
najdokładniej przylegały do siebie. Następnie zacięte końce łączy się gwoz
dzikami i całe
złącze zawija taśmą. A
Ä…czenie takie w konstrukcji szkieletowej mebla powinno znalez
ć
siÄ™ w miejscu niewidocznym.
 czołowe  wykonuje się przez prostopadłe złożenie dwóch odcinków tworzywa
konstrukcyjnego i połączenie ich za pomocą gwoz
dzi, a następnie zawinięcie taśmą.
Rys. 63. Połączenie czołowe [8,s.160]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
 kątowe  wykonuje się przez złożenie pod kątem prostym odpowiednio przyciętych
kijów, połączenie gwoz
dziami i zawinięcie taśmą. Podobne złącza wykonuje się pod
kątem ostrym lub rozwartym i wzmacnia taśmą.
Rys. 64. Połączenie kątowe [8,s.160]
Zawiasy to elementy łączące dwie ruchome części wyrobu. Służą one do połączenia
części skrzyniowej wyrobu z wiekiem.
Rodzaje zawiasów plecionkarskich:
 skręcane,
 zwijane,
 sprężynowe.
4.4.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Do czego służą?
a) uchwyty,
b) zamknięcia,
c) złącza.
2. Jakie znasz uchwyty plecionkarskie?
3. Jakie elementy występują w zamknięciu plecionkarskim?
4. Jakie znasz złącza plecionkarskie?
5. Jakie wyróżniamy zawiasy?
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na przedstawionych rysunkach lub modelach wyrobów koszykarskich rozpoznaj i wskaż
pałąki.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się dokładnie z materiałem nauczania (rozdział 4.4.1),
2) zapoznać się z BN-69/8460-06 Uchwyty, zamknięcia, złącza plecionkarskie. Nazwy
i określenia,
4) zapoznać się z rysunkami lub modelami wyrobów,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
5) poprawnie nazwać i wskazać na rysunkach lub modelach wyrobów pałąki wyrobów
koszykarskich,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
  Poradnik dla ucznia (rozdział 4.4.1),
 BN-69/8460-06 Uchwyty, zamknięcia, złącza plecionkarskie. Nazwy i określenia,
 plansze poglądowe  rodzaje uchwytów plecionkarskich,
 modele wyrobów koszykarskich wykonane z zastosowaniem omawianych uchwytów,
 rysunki wyrobów z pałąkami.
Ćwiczenie 2
Na przedstawionych rysunkach lub modelach wyrobów wskaż  ucha .
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się dokładnie z materiałem nauczania (rozdział 4.4.1),
2) zapoznać się z BN-69/8460-06 Uchwyty, zamknięcia, złącza plecionkarskie. Nazwy
i określenia,
3) zapoznać się z rysunkami lub modelami wyrobów,
4) poprawnie nazwać i wskazać na rysunkach lub modelach wyrobów  ucha ,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
  Poradnik dla ucznia (rozdział 4.4.1),
 BN-69/8460-06 Uchwyty, zamknięcia, złącza plecionkarskie. Nazwy i określenia,
 plansze poglądowe  rodzaje uchwytów plecionkarskich,
 modele wyrobów koszykarskich z  uchami ,
 rysunki wyrobów z  uchami .
Ćwiczenie 3
Na rysunku lub modelu wyrobu przedstawiającym część skrzyniową i pokrywę wskaż
elementy zamknięcia plecionkarskiego. Przedstaw ich nazwę.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się dokładnie z materiałem nauczania (rozdział 4.4.1),
2) zapoznać się z BN-69/8460-06 Uchwyty, zamknięcia, złącza plecionkarskie. Nazwy
i określenia,
3) zapoznać się z rysunkiem lub modelem wyrobu,
4) wskazać i poprawnie nazwać na rysunku lub modelu wyrobu elementy zamknięcia
plecionkarskiego.
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
Wyposażenie stanowiska pracy:
  Poradnik dla ucznia (rozdział 4.4.1),
 BN-69/8460-06 Uchwyty, zamknięcia, złącza plecionkarskie. Nazwy i określenia,
 plansze poglądowe  rodzaje zamknięć plecionkarskich,
 modele wyrobów koszykarskich wykonane z zastosowaniem zamknięć plecionkarskich,
 rysunki wyrobów z zamknięciami plecionkarskimi.
Ćwiczenie 4
Na przedstawionych rysunkach lub modelach wyrobów wskaż zawiasy:
1) skręcane,
2) zwijane,
3) sprężynowe.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się dokładnie z materiałem nauczania (rozdział 4.4.1),
2) zapoznać się z BN-69/8460-06 Uchwyty, zamknięcia, złącza plecionkarskie. Nazwy
i określenia,
3) zapoznać się z rysunkami lub modelami wyrobów,
4) poprawnie wskazać na rysunku lub na modelu wyrobu zawiasy,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
  Poradnik dla ucznia (rozdział 4.4.1),
 BN-69/8460-06 Uchwyty, zamknięcia, złącza plecionkarskie. Nazwy i określenia,
 plansze poglądowe  rodzaje zawiasów plecionkarskich,
 modele wyrobów koszykarskich wykonane z zastosowaniem zawiasów.
 rysunki wyrobów z zawiasami.
4.4.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) określić do czego służą:
- uchwyty? ðð ðð
- zamkniÄ™cia? ðð ðð
- zÅ‚Ä…cza? ðð ðð
2) wymienić uchwyty plecionkarskie?
ðð ðð
3) wymienić elementy zamknięcia plecionkarskiego?
ðð ðð
4) wymienić złącza plecionkarskie?
ðð ðð
5) rozróżnić zawiasy plecionkarskie?
ðð ðð
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
4.5. Technologiczne czynności plecionkarskie
4.5.1. Materiał nauczania
Czynności plecionkarskie:
Ubijanie  czynność polegająca na dociskaniu, zagęszczaniu przeplecionego tworzywa
wyplotowego pomiędzy osnowami.
Wbijanie  czynność polegająca na łączeniu elementów konstrukcyjnych, np.: osnowy
z dnem wyrobu, najczęściej stosowana przy wyrobach koszykarskich.
Czyszczenie  czynność polegająca na obcinaniu zbędnych końców tworzywa
wyplotowego wystajÄ…cych poza powierzchniÄ™ wyplotowÄ… wyrobu.
Nacinanie  czynność polegająca na wycięciu części materiału plecionkarskiego w celu
ułatwienia jego zagięcia lub uzyskania bardziej ostrokątnego zgięcia elementu konstrukcyjnego,
np.: osnowy w szkielecie wyrobu.
Zacinanie  czynność polegająca na skośnym odcięciu materiału plecionkarskiego.
A
upanie  proces technologiczny polegający na podłużnym dzieleniu materiału
plecionkarskiego (np.: pręta lub kija wiklinowego) wzdłuż jego osi na 2,3,4 części.
Taśmowanie  proces technologiczny polegający na wytworzeniu taśmy liczkowej lub
duszkowej poprzez ręczną lub mechaniczną obróbkę łupków prętów.
4.5.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
1. Na czym polega czynność?
a) ubijania,
b) wbijania,
c) czyszczenia,
d) nacinania,
e) zacinania,
f) Å‚upania,
g) taśmowania.
4.5.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na wybranych modelach wyrobów plecionkarskich, wskaż elementy konstrukcyjne, które
poddano  zacinaniu .
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się dokładnie z materiałem nauczania (rozdział 4.5.1),
2) poprawnie wskazać na modelach wyrobów elementy poddane czynności technologicznej-
zacinanie,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
  Poradnik dla ucznia (rozdział 4.5.1),
 modele wyrobów.
Ćwiczenie 2
Na przykładzie przedstawionych modeli wyrobów plecionkarskich oceń, które z wyrobów
zostały poddane czynnościom czyszczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się dokładnie z materiałem nauczania (rozdział 4.5.1),
2) wyjaśnić na czym polega czynność  czyszczenie wyrobu ,
3) poprawnie ocenić i wyjaśnić, które wyroby zostały poddane czyszczeniu, a które nie,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
  Poradnik dla ucznia (rozdział 4.5.1),
 modele wyrobów poddanych czyszczeniu i nie czyszczonych.
4.5.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) scharakteryzować czynności:
- ubijania? ðð ðð
- wbijania? ðð ðð
- czyszczenia? ðð ðð
- nacinania? ðð ðð
- zacinania? ðð ðð
- Å‚upania? ðð ðð
- taÅ›mowania? ðð ðð
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
5. SPRAWDZIAN OSI
GNI
Ć
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 zadania dotyczące posługiwania się terminologią z zakresu technologii
koszykarstwa-plecionkarstwa. Zadania: 2, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18,
19, 20, 21, 22 są pytaniami wielokrotnego wyboru, w których jedna odpowiedz
jest
prawidłowa. Zadania: 1, 3, 7 to pytania z luką.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
 w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłowe odpowiedzi znakiem
X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową)
 w pytaniach z lukÄ… wpisz odpowiedz
w wyznaczone pole.
6. Pracuj samodzielnie.
7. Na rozwiÄ…zanie testu masz 45 min.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Materiał plecionkarski to materiał pochodzenia & & & & & & ... lub & & & & & & .
spełniający w wyrobie funkcję & & & & & & .. lub & & & & & & .
2. Do materiałów plecionkarskich zaliczamy:
a) sklejkÄ™.
b) płytę pilśniową.
c) tarcicÄ™.
d) rotang.
3. Tworzywo konstrukcyjne to materiał do wykonywania elementów & & & & & &
wyrobu.
4. Najczęściej stosowanym tworzywem konstrukcyjnym są:
a) rogożyna.
b) turzyca.
c) pręty i kije wiklinowe i rotangowi.
d) taśmy wiklinowe i rotangowe.
5. Tworzywo wyplotowe to materiał do:
a) wyplatania ścianek  boków wyrobów.
b) uszlachetniania wyrobu.
c) wykończenia wyrobu.
d) wykonania elementów konstrukcyjnych wyrobu.
6. Żebra to elementy konstrukcyjne:
a) dna.
b) boków.
c) wieka.
d) uchwytów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
7. Odcinki tworzywa konstrukcyjnego, na jednym końcu skośnie zacięte, stanowiące
osnowÄ™ wyrobu to & & & & & & & & & & &
8. Nie wypleciona konstrukcja wyrobu to:
a) ramy.
b) krzyżaki.
c) szkielet.
d) forma.
9. Elementem konstrukcyjnym mebli szkieletowych jest:
a) spałka.
b) słupek.
c) pałąk.
d) poręcz.
10. Splot wypełniający powierzchnię ścianek to:
a) splot tworzÄ…cy.
b) splot Å‚Ä…czÄ…cy.
c) zakończenie plecionkarskie.
d) uchwyt plecionkarski.
11. Przedstawiony na rysunku splot to:
a) splot tworzÄ…cy.
b) splot Å‚Ä…czÄ…cy.
c) element konstrukcyjny.
d) zakończenie plecionkarskie.
12. Przedstawiony na rysunku splot tworzÄ…cy to:
a) splot skośny.
b) splot wężykowy trzyprętowy.
c) splot wężykowy czteroprętowy.
d) splot kratowy.
13. Splot służący do łączenia elementów wyrobu to:
a) splot tworzÄ…cy.
b) splot Å‚Ä…czÄ…cy.
c) zamknięcie plecionkarskie.
d) uchwyt.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
14. Rysunek przedstawia:
a) splot tworzÄ…cy.
b) splot Å‚Ä…czÄ…cy.
c) zakończenie plecionkarskie.
d) uchwyt plecionkarski.
15. Przedstawiony na rysunku splot Å‚Ä…czÄ…cy to:
a) wiązadło krzyżowe.
b) wiązadło oplotowe.
c) wiązadło kątowe.
d) wiązadło rombowe.
16. Zakończenie ścianek wyrobu zwane obrębem to:
a) zamknięcie plecionkarskie,
b) zakończenie plecionkarskie,
c) ucho,
d) pałąk.
17. Ozdobne wykończenie dolnej części nogi wyrobu to:
a) gruszka.
b) podstawa.
c) obręcz.
d) pętla.
18. Dodatkowe wyplecenie ścianki poniżej dna wyrobu to:
a) rama.
b) podstawa.
c) obręb listwowy.
d) rozpora.
19. Do uchwytów zaliczamy:
a) pałąki.
b) spałki.
c) obręcze.
d) pętle.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
20. Przedstawiony na rysunku uchwyt to:
a) pałąk spiralny.
b) pałąk opleciony.
c) ucho zwyczajne.
d) ucho pełne.
21. Czyszczenie wyrobów plecionkarskich polega na:
a) szczotkowaniu w celu usunięcia zanieczyszczeń.
b) obcinaniu końców tworzywa plecionkarskiego wystających poza powierzchnię
ścianki wyrobu.
c) myciu wyrobu gotowego z zabrudzeń powstałych w procesie wyplatania.
d) wybieleniu wyrobu gotowego.
22.  Taśmowanie to proces technologiczny polegający na wytworzeniu:
a) dartki drzewnej.
b) taśmy plecionkarskiej.
c) uchwytu plecionkarskiego.
d) elementu konstrukcyjnego wyrobu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko...........................................................................................................
Posługiwanie się terminologią z zakresu technologii koszykarstwa-
plecionkarstwa
Zakreśl poprawną odpowiedz
lub wpisz odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
Materiał plecionkarski to materiał pochodzenia .................
1. lub ..................................... spełniający w wyrobie funkcję
................................................ lub.......................................
2. a b c d
Tworzywo konstrukcyjne to materiał do wykonywania
3.
elementów ........................................................ wyrobu.
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
Odcinki tworzywa konstrukcyjnego, na jednym końcu
7.
skośnie zacięte, stanowiące osnowę wyrobu to ................
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. a b c d
21. a b c d
22. a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
6. LITERATURA
1. Kański B.: Koszykarstwo. PWSZ, Warszawa 1959
2. Kończak T., Korpetta W., Mądrzyk J.: Technologia wikliniarstwa i plecionkarstwa. WSiP,
Warszawa 1979
3. BN-69/8460-01 Materiały plecionkarskie. Nazwy.
4. BN-69/8460-02 Plecionkarstwo. Podstawowe Nazwy i określenia,
5. BN-69/8460-03 Sploty plecionkarskie. Podział, Nazwy i określenia,
6. BN-69/8460-04 Konstrukcyjne elementy plecionkarskie. Nazwy i określenia,
7. BN-69/8460-05 Zakończenia plecionkarskie. Nazwy i określenia,
8. BN-69/8460-06 Uchwyty, zamknięcia, złącza plecionkarskie. Nazwy i określenia,
9. BN-69/8460-07 Czynności plecionkarskie. Nazwy i określenia,
10. Informator o egzaminie potwierdzajÄ…cym kwalifikacje zawodowe. Koszykarz-
plecionkarz 742[02] Warszawa 2003
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40