Międzynarodowe problemy zdrowia
Międzynarodowe problemy zdrowia
Wykład I  medycyna podróży
Wykład I  medycyna podróży
dr hab.n.med. Dorota Cianciara, prof.ndzw. UW MSC
dr hab.n.med. Dorota Cianciara, prof.ndzw. UW MSC
Plan wykładu
Plan wykładu
1. Co to jest medycyna podróży i kto się tym
1. Co to jest medycyna podróży i kto się tym
zajmuje w Polsce
zajmuje w Polsce
2. Problemy zdrowotne związane z podróżą
2. Problemy zdrowotne związane z podróżą
3. Szczepienia ochronne
3. Szczepienia ochronne
3. Szczepienia ochronne
3. Szczepienia ochronne
4. Higiena żywności i żywienia
4. Higiena żywności i żywienia
5. Zapobieganie malarii
5. Zapobieganie malarii
Definicja
Definicja
Travel medicine  gałąz
medycyny, która zajmuje się zapobieganiem
Travel medicine  gałąz
medycyny, która zajmuje się zapobieganiem
chorobom związanym z podróżami międzynarodowymi oraz
chorobom związanym z podróżami międzynarodowymi oraz
zarządzaniem problemami zdrowotnymi, które są z tym związane
zarządzaniem problemami zdrowotnymi, które są z tym związane
Medycyna podróży jest nową gałęzią medycyny o wybitnie
Medycyna podróży jest nową gałęzią medycyny o wybitnie
interdyscyplinarnym profilu, z pogranicza chorób zakaz
nych,
interdyscyplinarnym profilu, z pogranicza chorób zakaz
nych,
epidemiologii, higieny, interny, pediatrii, chirurgii, medycyny urazowej,
epidemiologii, higieny, interny, pediatrii, chirurgii, medycyny urazowej,
epidemiologii, higieny, interny, pediatrii, chirurgii, medycyny urazowej,
epidemiologii, higieny, interny, pediatrii, chirurgii, medycyny urazowej,
dermatologii, kardiologii, diabetologii...
dermatologii, kardiologii, diabetologii...
http://www.goldenline.pl/forum/1490558/terminarz-konferencji-2010-i-2011
http://www.goldenline.pl/forum/1490558/terminarz-konferencji-2010-i-2011
Główne ośrodki medycyny podróży w Polsce
Główne ośrodki medycyny podróży w Polsce
Wojskowy Instytut Medyczny (Warszawa)
Wojskowy Instytut Medyczny (Warszawa)
Zakład Epidemiologii i Medycyny Tropikalnej (Gdynia) prowadzi
Zakład Epidemiologii i Medycyny Tropikalnej (Gdynia) prowadzi
rozbudowaną stronę informacyjną !!!!
rozbudowaną stronę informacyjną !!!!
Międzywydziałowy Instytut Medycyny Morskiej i Tropikalnej, Gdański
Międzywydziałowy Instytut Medycyny Morskiej i Tropikalnej, Gdański
Uniwersytet Medyczny
Uniwersytet Medyczny
Katedra Medycyny Tropikalnej i Parazytologii = Krajowy Ośrodek
Katedra Medycyny Tropikalnej i Parazytologii = Krajowy Ośrodek
Katedra Medycyny Tropikalnej i Parazytologii = Krajowy Ośrodek
Katedra Medycyny Tropikalnej i Parazytologii = Krajowy Ośrodek
Medycyny Tropikalnej (Gdynia)
Medycyny Tropikalnej (Gdynia)
Praktyczne informacje na stronie  centrum informacji medycyny
Praktyczne informacje na stronie  centrum informacji medycyny
podróży
podróży
Szpitale zakaz
ne, kliniki chorób zakaz
nych uniwersytetów medycznych
Szpitale zakaz
ne, kliniki chorób zakaz
nych uniwersytetów medycznych
(informacje na miejscu)
(informacje na miejscu)
Wojewódzkie Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne (informacje na
Wojewódzkie Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne (informacje na
miejscu)
miejscu)
Usługi prywatne
Usługi prywatne
Wpływ podróży na zdrowie - ŚOZ
Wpływ podróży na zdrowie - ŚOZ
Podstawowe znaczenie mają:
Podstawowe znaczenie mają:
Środek transportu , czas i warunki podróży
Środek transportu , czas i warunki podróży
Kierunek podróży  rejon geograficzno-gospodarczo-polityczny
Kierunek podróży  rejon geograficzno-gospodarczo-polityczny
Czas podróży
Czas podróży
Cel podróży
Cel podróży
W kraju docelowym i w podróży zmiany:
W kraju docelowym i w podróży zmiany:
Wysokość n.p.m.
Wysokość n.p.m.
Wilgotność
Wilgotność
Temperatura
Temperatura
Czas
Czas
Mikroflora
Mikroflora
Warunki higieniczne (w tym żywność)
Warunki higieniczne (w tym żywność)
Opieka medyczna inaczej zorganizowana i(lub) nieodpowiednia
Opieka medyczna inaczej zorganizowana i(lub) nieodpowiednia
Rodzaj transportu a zdrowie  samolot
Rodzaj transportu a zdrowie  samolot
Podróż powietrzna- samolotem
Podróż powietrzna- samolotem
Szerzenie się chorób zakaz
nych na pokładzie
Szerzenie się chorób zakaz
nych na pokładzie
Dezynsekcja samolotu
Dezynsekcja samolotu
Ciśnienie w kabinie
Ciśnienie w kabinie
Wilgotność w kabinie i odwodnienie
Wilgotność w kabinie i odwodnienie
Promieniowanie kosmiczne
Promieniowanie kosmiczne
Ozon
Ozon
Brak ruchu, problemy krążeniowe, zakrzepica żył głębokich
Brak ruchu, problemy krążeniowe, zakrzepica żył głębokich
Jet lag  zespół nagłej zmiany czasowej
Jet lag  zespół nagłej zmiany czasowej
Choroba lokomocyjna
Choroba lokomocyjna
Aspekty psychologiczne
Aspekty psychologiczne
Nurkowanie
Nurkowanie
Pomoc medyczna na pokładzie
Pomoc medyczna na pokładzie
Przeciwwskazania
Przeciwwskazania
Podróżni ze szczególnymi potrzebami (medycznymi)
Podróżni ze szczególnymi potrzebami (medycznymi)
http://www.who.int/ith/mode_of_travel/en/
Choroby zakaz
ne na pokładzie
Choroby zakaz
ne na pokładzie
Badania pokazują, ze ryzyko  złapania choroby zakaz
nej jest
Badania pokazują, ze ryzyko  złapania choroby zakaz
nej jest
niewielkie
niewielkie
Jakość powietrza w kabinie jest kontrolowana
Jakość powietrza w kabinie jest kontrolowana
Wentylacja zapewnia całkowitą wymianę powietrza 20-30 razy na
Wentylacja zapewnia całkowitą wymianę powietrza 20-30 razy na
godzinę
godzinę
Większość nowoczesnych samolotów zapewnia recyrkulację 50%
Większość nowoczesnych samolotów zapewnia recyrkulację 50%
powietrza w kabinie
powietrza w kabinie
Powietrze z recyklingu przepuszczane jest przez filtry HEPA (high-
Powietrze z recyklingu przepuszczane jest przez filtry HEPA (high-
efficiency particulate air), które wyłapują kurz, bakterie, grzyby i
efficiency particulate air), które wyłapują kurz, bakterie, grzyby i
wirusy, takie jak na salach operacyjnych , OIOM-ach
wirusy, takie jak na salach operacyjnych , OIOM-ach
System wentylacji przed startem (na ziemi) może być wyłączony , kiedy
System wentylacji przed startem (na ziemi) może być wyłączony , kiedy
nie działają główne silniki (ryzyko zakażenia grypą)
nie działają główne silniki (ryzyko zakażenia grypą)
Zakażenie możliwe od osoby chorej, która siedzi w pobliżu (kaszel itp.)
Zakażenie możliwe od osoby chorej, która siedzi w pobliżu (kaszel itp.)
lub przez bezpośredni kontakt
lub przez bezpośredni kontakt
Ryzyko zakażenia SARS w 2003 r. było małe
Ryzyko zakażenia SARS w 2003 r. było małe
Ryzyko zakażenia TB, zwłaszcza MDR TB, wymaga wyjaśnienia
Ryzyko zakażenia TB, zwłaszcza MDR TB, wymaga wyjaśnienia
Chorzy z gorączką nie powinien latać  podróżować
Chorzy z gorączką nie powinien latać  podróżować
Dezynsekcja
Dezynsekcja
Znane przypadki zachorowań na malarię w okolicy lotnisk (praca lub
Znane przypadki zachorowań na malarię w okolicy lotnisk (praca lub
zamieszkanie)
zamieszkanie)
Wiele krajów wymaga dezynsekcji samolotów (np. Australia, Nowa
Wiele krajów wymaga dezynsekcji samolotów (np. Australia, Nowa
Zelandia)
Zelandia)
Prawo wynikające z IHR 2005
Prawo wynikające z IHR 2005
Dezynsekcja przy pomocy środków opisanych przez WHO:
Dezynsekcja przy pomocy środków opisanych przez WHO:
Wnętrze samolotu za pomocą szybko działających insektycydów
Wnętrze samolotu za pomocą szybko działających insektycydów
Wnętrze samolotu za pomocą szybko działających insektycydów
Wnętrze samolotu za pomocą szybko działających insektycydów
natychmiast po starcie, z pasażerami na pokładzie
natychmiast po starcie, z pasażerami na pokładzie
Wnętrze samolotu na ziemi bez pasażerów za pomocą długo
Wnętrze samolotu na ziemi bez pasażerów za pomocą długo
działających insektycydów plus szybko działających w trakcie lotu
działających insektycydów plus szybko działających w trakcie lotu
tuż przed lądowaniem
tuż przed lądowaniem
Regularne użycie insektycydów długo działających na powierzchni
Regularne użycie insektycydów długo działających na powierzchni
samolotu z wyjątkiem części związanych z żywnością
samolotu z wyjątkiem części związanych z żywnością
Pasażerowie obawiają się wpływu insektycydów na ich zdrowie,
Pasażerowie obawiają się wpływu insektycydów na ich zdrowie,
niektórzy zgłaszają złe samopoczucie
niektórzy zgłaszają złe samopoczucie
WHO nie znalazła dowodów, ze insektycydy są szkodliwe dla zdrowia
WHO nie znalazła dowodów, ze insektycydy są szkodliwe dla zdrowia
Ciśnienie w kabinie
Ciśnienie w kabinie
Ciśnienie w kabinie na pułapie przelotu jest niższe niż ciśnienie nad
Ciśnienie w kabinie na pułapie przelotu jest niższe niż ciśnienie nad
poziomem morza
poziomem morza
Na typowym pułapie 11 000 12 200 m (36 000 40 000 feet), ciśnienie w
Na typowym pułapie 11 000 12 200 m (36 000 40 000 feet), ciśnienie w
kabinie odpowiada ciśnieniu na wysokości 1800 2400 m npm (6000
kabinie odpowiada ciśnieniu na wysokości 1800 2400 m npm (6000
8000 feet)
8000 feet)
We krwi jest mniej tlenu (mniej tlenu w tkankach - hipoksja) a gazy
We krwi jest mniej tlenu (mniej tlenu w tkankach - hipoksja) a gazy
ciała rozprężają się
ciała rozprężają się
Zazwyczaj pasażerowie tolerują to dobrze
Zazwyczaj pasażerowie tolerują to dobrze
Pasażerowie z chorobami układu oddechowego i krążenia (np. anemia,
Pasażerowie z chorobami układu oddechowego i krążenia (np. anemia,
Pasażerowie z chorobami układu oddechowego i krążenia (np. anemia,
Pasażerowie z chorobami układu oddechowego i krążenia (np. anemia,
zwł. anemia sierpowata) - mogą potrzebować tlenu (własna butla,
zwł. anemia sierpowata) - mogą potrzebować tlenu (własna butla,
pozwolenia, dodatkowe opłaty itp.)
pozwolenia, dodatkowe opłaty itp.)
Zatkane uszy - połykanie śliny, żucie, ziewanie mogą zmniejszyć
Zatkane uszy - połykanie śliny, żucie, ziewanie mogą zmniejszyć
dyskomfort
dyskomfort
Osoby z chorobami (infekcjami) ucha, nosa, zatok - nie powinny latać
Osoby z chorobami (infekcjami) ucha, nosa, zatok - nie powinny latać
samolotem (albo krople do nosa zmniejszające przekrwienie)
samolotem (albo krople do nosa zmniejszające przekrwienie)
Wzdęcia - wygodne ubranie, paski
Wzdęcia - wygodne ubranie, paski
Niektóre operacje brzusze i badania diagnostyczne (kontrasty) mogą
Niektóre operacje brzusze i badania diagnostyczne (kontrasty) mogą
zwiększać objętość gazów
zwiększać objętość gazów
Wilgotność i odwodnienie
Wilgotność i odwodnienie
Typowa wilgotność w mieszkaniu >30%
Typowa wilgotność w mieszkaniu >30%
W kabinie <20%
W kabinie <20%
Może powodować suchość skóry, dyskomfort dla oczu, nosa i ust
Może powodować suchość skóry, dyskomfort dla oczu, nosa i ust
Używać nawilżających kosmetyków do skóry i wody morskiej do nosa
Używać nawilżających kosmetyków do skóry i wody morskiej do nosa
Zrezygnować ze szkieł kontaktowych na rzecz okularów
Zrezygnować ze szkieł kontaktowych na rzecz okularów
Nie ma dowodów, aby mogło dojść do odwodnienia organizmu
Nie ma dowodów, aby mogło dojść do odwodnienia organizmu
Nie ma potrzeby zwiększonego picia ???? (ZŻG???)
Nie ma potrzeby zwiększonego picia ???? (ZŻG???)
Unikać kawy i alkoholu, które mają efekt diuretyczny
Unikać kawy i alkoholu, które mają efekt diuretyczny
Promieniowanie kosmiczne
Promieniowanie kosmiczne
Ozon
Ozon
Aczkolwiek promieniowanie na pułapie przelotu jest wyższe niż na
Aczkolwiek promieniowanie na pułapie przelotu jest wyższe niż na
poziomie morza nie ma dowodów na szkodliwość
poziomie morza nie ma dowodów na szkodliwość
W starych samolotach ozon mógł się dostawać do kabiny i powodować
W starych samolotach ozon mógł się dostawać do kabiny i powodować
podrażnienie płuc, oczu i nosa
podrażnienie płuc, oczu i nosa
Ozon rozkłada się pod wpływem ciepła toteż  ginie w kompresorach
Ozon rozkłada się pod wpływem ciepła toteż  ginie w kompresorach
nagrzewających powietrze w kabinie
nagrzewających powietrze w kabinie
nagrzewających powietrze w kabinie
nagrzewających powietrze w kabinie
Dodatkowo - w większości nowoczesnych samolotów
Dodatkowo - w większości nowoczesnych samolotów
długodystansowych są katalizatory
długodystansowych są katalizatory
Brak ruchu  zakrzepica żył głębokich
Brak ruchu  zakrzepica żył głębokich
(tromboza) - 1
(tromboza) - 1
Przepływ krwi możliwy dzięki pracy mięśni, zwłaszcza nóg
Przepływ krwi możliwy dzięki pracy mięśni, zwłaszcza nóg
Podróż >4 godz. z unieruchomieniem zwiększa 2-3 krotnie ryzyko
Podróż >4 godz. z unieruchomieniem zwiększa 2-3 krotnie ryzyko
wystąpienia ZŻG (bez różnicy związanej ze środkiem transportu)
wystąpienia ZŻG (bez różnicy związanej ze środkiem transportu)
Economy class syndrome znany od 40 lat (w tym znany u Richard a
Economy class syndrome znany od 40 lat (w tym znany u Richard a
Nixon a)
Nixon a)
http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:DVT2010.JPG&filetimestamp=20100210144341
Brak ruchu  zakrzepica żył głębokich
Brak ruchu  zakrzepica żył głębokich
(tromboza)  2
(tromboza)  2
Przepływ krwi możliwy dzięki pracy mięśni, zwłaszcza nóg
Przepływ krwi możliwy dzięki pracy mięśni, zwłaszcza nóg
Podróż >4 godz. z unieruchomieniem zwiększa 2-3 krotnie ryzyko
Podróż >4 godz. z unieruchomieniem zwiększa 2-3 krotnie ryzyko
wystąpienia ZŻG (bez różnicy związanej ze środkiem transportu)
wystąpienia ZŻG (bez różnicy związanej ze środkiem transportu)
Ryzyko zwiększa się z czasem podróży i zwiększeniem liczby lotów w
Ryzyko zwiększa się z czasem podróży i zwiększeniem liczby lotów w
krótkim czasie
krótkim czasie
krótkim czasie
krótkim czasie
Na trombozę zachoruje 1 na 6000 pasażerów lotów długodystansowych
Na trombozę zachoruje 1 na 6000 pasażerów lotów długodystansowych
W większości przypadków zakrzepy są małe i objawów nie ma; w
W większości przypadków zakrzepy są małe i objawów nie ma; w
skrajnych przypadkach zator płucny (nawet po wielu dniach od
skrajnych przypadkach zator płucny (nawet po wielu dniach od
powstania zakrzepu)
powstania zakrzepu)
Brak ruchu  zakrzepica żył głębokich
Brak ruchu  zakrzepica żył głębokich
(tromboza)  3
(tromboza)  3
Czynniki sprzyjające wystąpieniu:
Czynniki sprzyjające wystąpieniu:
Wcześniejszy epizod zżg lub zatoru płucnego
Wcześniejszy epizod zżg lub zatoru płucnego
Przypadki zżg lub zatoru płucnego w rodzinie
Przypadki zżg lub zatoru płucnego w rodzinie
Przyjmowanie estrogenów (w antykoncepcji i HTZ)
Przyjmowanie estrogenów (w antykoncepcji i HTZ)
Ciąża
Ciąża
Świeżo przebyty zabieg lub uraz, zwłaszcza okolic brzucha, miednicy
Świeżo przebyty zabieg lub uraz, zwłaszcza okolic brzucha, miednicy
lub kończyn dolnych
lub kończyn dolnych
Nowotwór
Nowotwór
Otyłość
Otyłość
Dziedziczne zaburzenia krzepliwości krwi
Dziedziczne zaburzenia krzepliwości krwi
Oraz wiek
Oraz wiek
Palenie tytoniu (heavy smokers)
Palenie tytoniu (heavy smokers)
Jak się chronić przed ZŻG?  zalecenia
Jak się chronić przed ZŻG?  zalecenia
aktualne (2012)
aktualne (2012)
Korzyści z podejmowania środków zaradczych przeciwko zżg nie są
Korzyści z podejmowania środków zaradczych przeciwko zżg nie są
udowodnione a niektóre mogą powodować szkody
udowodnione a niektóre mogą powodować szkody
Niemniej ogólne zasady są następujące:
Niemniej ogólne zasady są następujące:
Przechadzka po kabinie, korzyść pod warunkiem, że nie będzie nagłej
Przechadzka po kabinie, korzyść pod warunkiem, że nie będzie nagłej
turbulencji, przejście do toalety co 2-3 godziny wystarcza
turbulencji, przejście do toalety co 2-3 godziny wystarcza
Wiele linie podaje przykłady ćwiczeń, które można wykonać w czasie
Wiele linie podaje przykłady ćwiczeń, które można wykonać w czasie
Wiele linie podaje przykłady ćwiczeń, które można wykonać w czasie
Wiele linie podaje przykłady ćwiczeń, które można wykonać w czasie
podróży, mięśnie łydek
podróży, mięśnie łydek
Bagaż podręczny nie może hamować ruchów nóg i stóp; ubranie luz
ne
Bagaż podręczny nie może hamować ruchów nóg i stóp; ubranie luz
ne
i wygodne
i wygodne
Nie zaleca się brania aspiryny w celu ochrony przed zżg (bilans
Nie zaleca się brania aspiryny w celu ochrony przed zżg (bilans
zysków, strat i ryzyka niejasny)
zysków, strat i ryzyka niejasny)
Pasażerowie z podwyższonym ryzykiem zżg powinni skonsultować się
Pasażerowie z podwyższonym ryzykiem zżg powinni skonsultować się
z lekarzem, mogą wziąć leki przepisane przez lekarza
z lekarzem, mogą wziąć leki przepisane przez lekarza
Jet lag  zespół nagłej zmiany czasowej
Jet lag  zespół nagłej zmiany czasowej
Zakłócenie zegara biologicznego  rytmu dobowego
Zakłócenie zegara biologicznego  rytmu dobowego
Przy przekroczeniu kliku stref czasowych
Przy przekroczeniu kliku stref czasowych
Przy podróży na wschód i na zachód
Przy podróży na wschód i na zachód
Zakłócenia trawienia, złe samopoczucie, senność, trudności z
Zakłócenia trawienia, złe samopoczucie, senność, trudności z
zasypianiem, mniejsza wydolność fizyczna i psychiczna
zasypianiem, mniejsza wydolność fizyczna i psychiczna
Nie można zapobiegać, można zmniejszać efekty
Nie można zapobiegać, można zmniejszać efekty
Nie można zapobiegać, można zmniejszać efekty
Nie można zapobiegać, można zmniejszać efekty
Podróżni , którzy zażywają leki o określonej godzinie (np. insulina ,
Podróżni , którzy zażywają leki o określonej godzinie (np. insulina ,
pigułki antykoncepcyjne) powinni skonsultować się ze swoim
pigułki antykoncepcyjne) powinni skonsultować się ze swoim
lekarzem albo specjalistą medycyny podróży
lekarzem albo specjalistą medycyny podróży
Jak chronić się przed ZNZCz?
Jak chronić się przed ZNZCz?
Wypocząć przed podróżą i w trakcie podróży, nawet krótka drzemka 40 min.
Wypocząć przed podróżą i w trakcie podróży, nawet krótka drzemka 40 min.
Aklimatyzacja po przylocie, potrzebna ekspozycja na światło dzienne
Aklimatyzacja po przylocie, potrzebna ekspozycja na światło dzienne
Przy podróży na zachód ekspozycja na światło wieczorne i unikanie
Przy podróży na zachód ekspozycja na światło wieczorne i unikanie
porannego (ciemne okulary); przy podróży na wschód ekspozycja na światlo
porannego (ciemne okulary); przy podróży na wschód ekspozycja na światlo
poranne i unikanie wieczornego
poranne i unikanie wieczornego
Drzemka, relaksacja, umiarkowane ćwiczenia fiz., nie przejadać się
Drzemka, relaksacja, umiarkowane ćwiczenia fiz., nie przejadać się
Nie ćwiczyć intensywnie 2 godziny przed snem
Nie ćwiczyć intensywnie 2 godziny przed snem
Lekka dieta
Lekka dieta
Lekka dieta
Lekka dieta
Alkohol tylko bardzo umiarkowanie!!!!!! Działa diuretycznie i zakłóca sen
Alkohol tylko bardzo umiarkowanie!!!!!! Działa diuretycznie i zakłóca sen
Ostrożnie z kawą, zwłaszcza 4-6 godziny przed pora snu
Ostrożnie z kawą, zwłaszcza 4-6 godziny przed pora snu
Klapki na oczy, zatyczki do uszu
Klapki na oczy, zatyczki do uszu
Kontrola temperatury do snu
Kontrola temperatury do snu
Krótkodziałające leki nasenne, ewentualnie po konsultacji z lekarzem
Krótkodziałające leki nasenne, ewentualnie po konsultacji z lekarzem
Melatonina  nie!!!!
Melatonina  nie!!!!
Każdej doby spać min. 4 godziny
Każdej doby spać min. 4 godziny
Przy podróży 2-3 dniowej zmiana rytmu dobowego nie jest najlepszą
Przy podróży 2-3 dniowej zmiana rytmu dobowego nie jest najlepszą
strategią
strategią
Choroba lokomocyjna
Choroba lokomocyjna
Osoby cierpiące na chorobę lokomocyjną powinny prosić o miejsce w
Osoby cierpiące na chorobę lokomocyjną powinny prosić o miejsce w
środkowej części samolotu, gdzie mniej odczuwa się wstrząsy i drgania
środkowej części samolotu, gdzie mniej odczuwa się wstrząsy i drgania
Przygotować torebki
Przygotować torebki
Skonsultować z lekarzem sprawę przyjmowania leków przed podróżą
Skonsultować z lekarzem sprawę przyjmowania leków przed podróżą
Unikać alkoholu 24 godz. Przed podróżą i w trakcie lotu
Unikać alkoholu 24 godz. Przed podróżą i w trakcie lotu
Aspekty psychologiczne
Aspekty psychologiczne
Stres przed podróżą
Stres przed podróżą
Przemęczenie
Przemęczenie
Lęk przed lataniem
Lęk przed lataniem
Szok kulturowy
Szok kulturowy
Wściekłość - agresja powietrzna (air rage)
Wściekłość - agresja powietrzna (air rage)
I wiele innych
I wiele innych
Nurkowanie
Nurkowanie
Nie latać w okresie 12 godzin od nurkowania
Nie latać w okresie 12 godzin od nurkowania
W przypadku nurkowania wielokrotnego albo połączonego z
W przypadku nurkowania wielokrotnego albo połączonego z
koniecznością dekompresji nie wcześniej niż po 24 godzinach
koniecznością dekompresji nie wcześniej niż po 24 godzinach
Konieczna porada specjalistów od nurkowania
Konieczna porada specjalistów od nurkowania
Pomoc medyczna na pokładzie
Pomoc medyczna na pokładzie
Linie lotnicze muszą zapewnić minimum wyposażenia medycznego
Linie lotnicze muszą zapewnić minimum wyposażenia medycznego
Wyposażenie jest różne, np.:
Wyposażenie jest różne, np.:
Zestaw pierwszej pomocy (jeden lub więcej) do wykorzystania
Zestaw pierwszej pomocy (jeden lub więcej) do wykorzystania
przez załogę
przez załogę
Zestaw profesjonalny do wykorzystania przez lekarza lub osobę
Zestaw profesjonalny do wykorzystania przez lekarza lub osobę
wyszkoloną w razie nagłej potrzeby
wyszkoloną w razie nagłej potrzeby
wyszkoloną w razie nagłej potrzeby
wyszkoloną w razie nagłej potrzeby
Defibrylator ( na niektórych liniach)
Defibrylator ( na niektórych liniach)
Załoga pokładowa jest wyszkolona do udzielania pierwszej pomocy i
Załoga pokładowa jest wyszkolona do udzielania pierwszej pomocy i
prowadzenia resuscytacji krążeniowo-oddechowej
prowadzenia resuscytacji krążeniowo-oddechowej
Zazwyczaj jest wyszkolona do diagnozowania problemów zdrowotnych
Zazwyczaj jest wyszkolona do diagnozowania problemów zdrowotnych
na pokładzie, odpowiedniego reagowania i zarządzania zdarzeniami
na pokładzie, odpowiedniego reagowania i zarządzania zdarzeniami
Wiele linii zapewnia załodze kontakt z ekspertami na ziemi
Wiele linii zapewnia załodze kontakt z ekspertami na ziemi
Typowe przeciwwskazania do lotu  każdy
Typowe przeciwwskazania do lotu  każdy
przypadek jest inny - 1
przypadek jest inny - 1
Noworodki poniżej 48 godzin życia , ale zaleca się nie wcześniej niż
Noworodki poniżej 48 godzin życia , ale zaleca się nie wcześniej niż
pzed upływem tygodnia
pzed upływem tygodnia
Wcześniaki
Wcześniaki
Kobiety powyżej 36 tygodnia ciąży (32 tyg. dla ciąży mnogiej)
Kobiety powyżej 36 tygodnia ciąży (32 tyg. dla ciąży mnogiej)
Osoby chore na:
Osoby chore na:
Angina pectoris albo bóle w klatce piersiowej w stanie spoczynku
Angina pectoris albo bóle w klatce piersiowej w stanie spoczynku
Angina pectoris albo bóle w klatce piersiowej w stanie spoczynku
Angina pectoris albo bóle w klatce piersiowej w stanie spoczynku
Jakąkolwiek czynną chorobę zakaz
ną
Jakąkolwiek czynną chorobę zakaz
ną
Choroba dekompresyjna (kesonowa) po nurkowaniu
Choroba dekompresyjna (kesonowa) po nurkowaniu
Podwyższone ciśnienie śródczaszkowe (krwotok, uraz, infekcja)
Podwyższone ciśnienie śródczaszkowe (krwotok, uraz, infekcja)
Zapalenie zatok, ucha lub nosa, zwłaszcza z zablokowaną trąbką
Zapalenie zatok, ucha lub nosa, zwłaszcza z zablokowaną trąbką
Eustachiusza
Eustachiusza
Świeży zawał i udar (czas zwłoki zależy od  ciężkości i czasu
Świeży zawał i udar (czas zwłoki zależy od  ciężkości i czasu
podróży
podróży
Typowe przeciwwskazania do lotu  każdy
Typowe przeciwwskazania do lotu  każdy
przypadek jest inny - 2
przypadek jest inny - 2
Osoby chore na:
Osoby chore na:
Świeży zawał i udar (czas zwłoki zależy od  ciężkości i czasu
Świeży zawał i udar (czas zwłoki zależy od  ciężkości i czasu
podróży
podróży
Świeży zabieg chir. Lub uraz, który prowadzi do uwięzienia gazów
Świeży zabieg chir. Lub uraz, który prowadzi do uwięzienia gazów
ustrojowych (zwłaszcza: urazy brzuszne i operacje
ustrojowych (zwłaszcza: urazy brzuszne i operacje
gastroenterologiczne, urazy czaszkowe i oczne, operacje mózgu,
gastroenterologiczne, urazy czaszkowe i oczne, operacje mózgu,
operacje oczne)
operacje oczne)
operacje oczne)
operacje oczne)
Ostre schorzenia układu oddechowego , brak oddechu w
Ostre schorzenia układu oddechowego , brak oddechu w
spoczynku, odma
spoczynku, odma
Anemia sierpowata
Anemia sierpowata
Psychozy , chyba że pod kontrolą
Psychozy , chyba że pod kontrolą
Lista nie wyczerpuje wszystkich przeciwwwskazań
Lista nie wyczerpuje wszystkich przeciwwwskazań
Inne względy przy podróży samolotem
Inne względy przy podróży samolotem
Większość (chorych) może podróżować samolotem, ale uważać na:
Większość (chorych) może podróżować samolotem, ale uważać na:
Stany po operacjach
Stany po operacjach
Choroby serca
Choroby serca
Ch. układu oddechowego
Ch. układu oddechowego
Choroby uszu i zatok
Choroby uszu i zatok
Anemię
Anemię
Ciążę powyżej 36 tygodnia (32 w ciąży mnogiej)
Ciążę powyżej 36 tygodnia (32 w ciąży mnogiej)
Ciążę powyżej 36 tygodnia (32 w ciąży mnogiej)
Ciążę powyżej 36 tygodnia (32 w ciąży mnogiej)
Wiek poniżej 48 godzin do 1 tygodnia
Wiek poniżej 48 godzin do 1 tygodnia
Choroby zakaz
ne
Choroby zakaz
ne
Ch. układu nerwowego
Ch. układu nerwowego
Złamania
Złamania
Cukrzyca
Cukrzyca
Alergie pokarmowe (śladowe ilości arachidów)
Alergie pokarmowe (śladowe ilości arachidów)
Niedokończone kanałowe leczenie zęba
Niedokończone kanałowe leczenie zęba
Podróżni ze szczególnymi potrzebami
Podróżni ze szczególnymi potrzebami
Potrzeby szczególne, np. :
Potrzeby szczególne, np. :
Rozrusznik serca
Rozrusznik serca
Sztuczne stawy
Sztuczne stawy
Alergie pokarmowe
Alergie pokarmowe
Niezbędni asystenci dla osób na wózkach; zalecenia aby osoby
Niezbędni asystenci dla osób na wózkach; zalecenia aby osoby
poruszające się na wózku nie piły w czasie lotu
poruszające się na wózku nie piły w czasie lotu
poruszające się na wózku nie piły w czasie lotu
poruszające się na wózku nie piły w czasie lotu
Leki w bagażu podręcznym (o ile można je wwiez
ć)
Leki w bagażu podręcznym (o ile można je wwiez
ć)
Listy od lekarza i recepty
Listy od lekarza i recepty
Oryginał i kopia żółtej książeczki
Oryginał i kopia żółtej książeczki
Rodzaj podróży a zdrowie  statek
Rodzaj podróży a zdrowie  statek
Choroby zakaz
ne
Choroby zakaz
ne
Choroby niezakaz
ne
Choroby niezakaz
ne
Środki ostrożności
Środki ostrożności
Choroby zakaz
ne - 1
Choroby zakaz
ne - 1
Choroby żołądkowo-jelitowe
Choroby żołądkowo-jelitowe
Większość znanych epidemii na statkach wycieczkowych miała
Większość znanych epidemii na statkach wycieczkowych miała
związek z żywnością lub wodą spożywaną na pokładzie
związek z żywnością lub wodą spożywaną na pokładzie
y
ródłem: zanieczyszczona woda w bunkrach, niedostateczna
y
ródłem: zanieczyszczona woda w bunkrach, niedostateczna
dezynfekcja, woda stołowa zanieczyszczona ściekami, kiepska
dezynfekcja, woda stołowa zanieczyszczona ściekami, kiepska
konstrukcja zbiorników z wodą stołową, brudne ręce, brak higieny
konstrukcja zbiorników z wodą stołową, brudne ręce, brak higieny
sporządzania posiłków, korzystanie z wody morskiej w kambuzie
sporządzania posiłków, korzystanie z wody morskiej w kambuzie
Najczęściej norowirusy (temp. 60 st. Inaktywuje wirusy po 30
Najczęściej norowirusy (temp. 60 st. Inaktywuje wirusy po 30
Najczęściej norowirusy (temp. 60 st. Inaktywuje wirusy po 30
Najczęściej norowirusy (temp. 60 st. Inaktywuje wirusy po 30
minutach)
minutach)
Objawy: nagła biegunka i(lub) wymioty; możliwa gorączka, skurcze
Objawy: nagła biegunka i(lub) wymioty; możliwa gorączka, skurcze
brzucha, złe samopoczucie
brzucha, złe samopoczucie
Wirus przenosi się poprzez żywność i wodę, wysoka zakaz
ność, nawet
Wirus przenosi się poprzez żywność i wodę, wysoka zakaz
ność, nawet
80% pasażerów może zachorować
80% pasażerów może zachorować
Zapobieganie: higiena żywności i wody, dezynfekcja powierzchni
Zapobieganie: higiena żywności i wody, dezynfekcja powierzchni
kuchennych, pojemniki na żel do rąk w wielu miejscach na statku dla
kuchennych, pojemniki na żel do rąk w wielu miejscach na statku dla
załogi i pasażerów
załogi i pasażerów
Niektórzy armatorzy poddają izolacji osoby z objawami żołądkowo-
Niektórzy armatorzy poddają izolacji osoby z objawami żołądkowo-
jelitowymi przynajmniej przez 24 godziny od ostatnich objawów
jelitowymi przynajmniej przez 24 godziny od ostatnich objawów
Choroby zakaz
ne - 2
Choroby zakaz
ne - 2
Legioneloza (choroba legionistów)
Legioneloza (choroba legionistów)
Potencjalnie śmiertelna forma zapalenia płuc, pierwszy raz opisana w
Potencjalnie śmiertelna forma zapalenia płuc, pierwszy raz opisana w
1976 r. Do zakażenia dochodzi poprzez wdychanie powietrza z bakterią
1976 r. Do zakażenia dochodzi poprzez wdychanie powietrza z bakterią
Legionella, która trafia do płuc.
Legionella, która trafia do płuc.
Gatunki Legionella występują w aerozolu oraz w śladach po
Gatunki Legionella występują w aerozolu oraz w śladach po
wyschniętych kropelkach wody
wyschniętych kropelkach wody
wyschniętych kropelkach wody
wyschniętych kropelkach wody
Znanych jest ponad 50 przypadków wybuchu legionelozy u ponad 200
Znanych jest ponad 50 przypadków wybuchu legionelozy u ponad 200
osób, związanych z podróżą statkiem pasażerskim
osób, związanych z podróżą statkiem pasażerskim
Epidemia legionelozy w 1994 r. na jednym statku doprowadziła do 50
Epidemia legionelozy w 1994 r. na jednym statku doprowadziła do 50
innych przypadków na 9 innych statkach z jedną ofiarą śmiertelną.
innych przypadków na 9 innych statkach z jedną ofiarą śmiertelną.
Epidemia była spowodowana spa jacuzzi.
Epidemia była spowodowana spa jacuzzi.
Zapobieganie i kontrola zależą od właściwej dezynfekcji, filtracji i
Zapobieganie i kontrola zależą od właściwej dezynfekcji, filtracji i
magazynowania wody. W konstrukcji nie powinny występować  głuche
magazynowania wody. W konstrukcji nie powinny występować  głuche
końce . Dezynfekcja spa
końce . Dezynfekcja spa
Choroby zakaz
ne - 3
Choroby zakaz
ne - 3
Inne choroby zakaz
ne
Inne choroby zakaz
ne
Zdarzały się epidemie ospy wietrznej i różyczki
Zdarzały się epidemie ospy wietrznej i różyczki
Konieczne są szczepienia załogi, potrzebne dla pasażerów
Konieczne są szczepienia załogi, potrzebne dla pasażerów
Choroby niezakaz
ne
Choroby niezakaz
ne
Gwałtowne zmiany pogody i temperatury
Gwałtowne zmiany pogody i temperatury
Zmiana diety i aktywności fizycznej
Zmiana diety i aktywności fizycznej
Pasażerowie, zwłaszcza osoby starsze, mogą doświadczyć pogorszenia
Pasażerowie, zwłaszcza osoby starsze, mogą doświadczyć pogorszenia
stanu zdrowia
stanu zdrowia
Zdarzenia sercowo-naczyniowe są najczęstsza przyczyną zgonów na
Zdarzenia sercowo-naczyniowe są najczęstsza przyczyną zgonów na
statkach pasażerskich
statkach pasażerskich
statkach pasażerskich
statkach pasażerskich
Choroba lokomocyjna , zwłaszcza na małych statkach
Choroba lokomocyjna , zwłaszcza na małych statkach
Częste urazy i problemy z zębami
Częste urazy i problemy z zębami
Środki ostrożności
Środki ostrożności
Ryzyko trudne do określenia , zależne od wielu czynników (np. portów
Ryzyko trudne do określenia , zależne od wielu czynników (np. portów
przeznaczenia i zmian trasy )
przeznaczenia i zmian trasy )
Przed rozpoczęciem podróży poradzić się specjalisty wg własnego
Przed rozpoczęciem podróży poradzić się specjalisty wg własnego
stanu zdrowia, czasu podróży, portów
stanu zdrowia, czasu podróży, portów
Wszystkie szczepienia
Wszystkie szczepienia
Szczepienia p/grypie niezależnie od sezonu, jeśli należy się do grupy
Szczepienia p/grypie niezależnie od sezonu, jeśli należy się do grupy
ryzyka
ryzyka
Recepta na leki p/grypowe
Recepta na leki p/grypowe
Leki p/chorobie lokomocyjnej
Leki p/chorobie lokomocyjnej
Leki p/chorobie lokomocyjnej
Leki p/chorobie lokomocyjnej
Wizyta u dentysty !!!!
Wizyta u dentysty !!!!
Rozważyć dodatkowe ubezpieczenie od rezygnacji z podróży,
Rozważyć dodatkowe ubezpieczenie od rezygnacji z podróży,
specjalne zdrowotne z transportem
specjalne zdrowotne z transportem
Zrezygnować z podróży w przypadku ostrych objawów chorobowych
Zrezygnować z podróży w przypadku ostrych objawów chorobowych
Wszystkie lekarstwa zabrać w oryginalnych opakowaniach , z ulotką,
Wszystkie lekarstwa zabrać w oryginalnych opakowaniach , z ulotką,
listem od lekarza
listem od lekarza
Często myć ręce mydłem lub środkami z alkoholem
Często myć ręce mydłem lub środkami z alkoholem
Unikać samoleczenia w przypadku biegunki lub wysokiej gorączki na
Unikać samoleczenia w przypadku biegunki lub wysokiej gorączki na
pokładzie, poinformować oficera medycznego
pokładzie, poinformować oficera medycznego
Apteczka i przybory toaletowe
Apteczka i przybory toaletowe
Plaster bez opatrunku
Plaster bez opatrunku
Środek do przemywania ran lub mydło alkaliczne
Środek do przemywania ran lub mydło alkaliczne
Bandaże
Bandaże
Nożyczki
Nożyczki
Bezpieczne agrafki
Bezpieczne agrafki
Krople do oczu nawilżające
Krople do oczu nawilżające
Repelent p/owadom
Repelent p/owadom
Środek po ukąszeniu owadów
Środek po ukąszeniu owadów
Środek po ukąszeniu owadów
Środek po ukąszeniu owadów
Krople do nosa zmniejszające przekrwienie
Krople do nosa zmniejszające przekrwienie
Doustna sól rehydratacyjna
Doustna sól rehydratacyjna
Prosty środek przeciwbólowy (np. paracetamol)
Prosty środek przeciwbólowy (np. paracetamol)
Sterylne opatrunki
Sterylne opatrunki
Termometr
Termometr
Filtr przeciwsłoneczny
Filtr przeciwsłoneczny
Zatyczki do uszu
Zatyczki do uszu
Pinceta
Pinceta
Plastry z opatrunkiem do małych ran
Plastry z opatrunkiem do małych ran
http://www.who.int/ith/chapters/ith2011chap1.pdf
Apteczka i prz. toaletowe  dodatkowe
Apteczka i prz. toaletowe  dodatkowe
Leki p/biegunce (zatrzymujące biegunkę i wymioty, sól rehydratacyjna) wraz z
Leki p/biegunce (zatrzymujące biegunkę i wymioty, sól rehydratacyjna) wraz z
instrukcją użycia (ulotka)
instrukcją użycia (ulotka)
Antybiotyk o szerokim spektrum (biegunka, zakażenia skóry i tkanek
Antybiotyk o szerokim spektrum (biegunka, zakażenia skóry i tkanek
miękkich, infekcje ukł. Oddechowego i moczowego)
miękkich, infekcje ukł. Oddechowego i moczowego)
Maść antybakteryjna
Maść antybakteryjna
Puder p/grzybiczy
Puder p/grzybiczy
Puder p/grzybiczy
Puder p/grzybiczy
Leki p/ malarii
Leki p/ malarii
Moskitiera i insektycyd do pryskania po włóknach (siatka, ubranie, zasłony)
Moskitiera i insektycyd do pryskania po włóknach (siatka, ubranie, zasłony)
Prezerwatywy i doustne środki antykoncepcyjne
Prezerwatywy i doustne środki antykoncepcyjne
Leki na wszystkie własne choroby (dwa zestawy!!!) + informacje od lekarza
Leki na wszystkie własne choroby (dwa zestawy!!!) + informacje od lekarza
Sterylne igły i strzykawki
Sterylne igły i strzykawki
Środek do dezynfekcji wody
Środek do dezynfekcji wody
Zapasowe okulary i (lub) szkła kontaktowe
Zapasowe okulary i (lub) szkła kontaktowe
Inne przedmioty do zaspokojenia potencjalnych potrzeb, zgodnie z celem i
Inne przedmioty do zaspokojenia potencjalnych potrzeb, zgodnie z celem i
czasem podróży
czasem podróży
http://www.who.int/ith/chapters/ith2011chap1.pdf
Odpowiedzialność podróżnego
Odpowiedzialność podróżnego
Podjąć decyzję o wyjez
dzie
Podjąć decyzję o wyjez
dzie
Rozpoznać ryzyko i zaakceptować je
Rozpoznać ryzyko i zaakceptować je
Zasięgnąć porady lekarskiej, najlepiej 4-8 tygodni przed podróżą
Zasięgnąć porady lekarskiej, najlepiej 4-8 tygodni przed podróżą
Zaszczepić się zgodnie z zaleceniami, przyjmować zalecone leki, wykonać inne
Zaszczepić się zgodnie z zaleceniami, przyjmować zalecone leki, wykonać inne
zalecenia
zalecenia
Szczegółowo zaplanować czynności przed podróżą
Szczegółowo zaplanować czynności przed podróżą
Szczegółowo zaplanować czynności przed podróżą
Szczegółowo zaplanować czynności przed podróżą
Wziąć apteczkę, znać jej skład i sposób korzystania
Wziąć apteczkę, znać jej skład i sposób korzystania
Wykupić odpowiednie ubezpieczenie
Wykupić odpowiednie ubezpieczenie
Dbać o zdrowie przed podróżą, w trakcie i po powrocie
Dbać o zdrowie przed podróżą, w trakcie i po powrocie
Uzyskać poświadczenie lekarza na leki, strzykawki itp.
Uzyskać poświadczenie lekarza na leki, strzykawki itp.
Unikać zakażenia innych chorobą zakaz
ną w trakcie podróży i po powrocie
Unikać zakażenia innych chorobą zakaz
ną w trakcie podróży i po powrocie
Po powrocie zgłosić lekarzowi wszystkie choroby, informując o podróży
Po powrocie zgłosić lekarzowi wszystkie choroby, informując o podróży
Zachować respekt wobec zwyczajów w kraju docelowym
Zachować respekt wobec zwyczajów w kraju docelowym
Być odpowiedzialnym w sprawach seksualnych i unikać stosunków bez
Być odpowiedzialnym w sprawach seksualnych i unikać stosunków bez
zabezpieczenia
zabezpieczenia
http://www.who.int/ith/chapters/ith2011chap1.pdf
Odpowiedzialność operatora
Odpowiedzialność operatora
Poradzić podróżnemu konsultację lekarską w klinice tak szybko jak to możliwe
Poradzić podróżnemu konsultację lekarską w klinice tak szybko jak to możliwe
po zaplanowaniu podróży do kraju, gdzie istnieje ryzyko zdrowotne, najlepiej
po zaplanowaniu podróży do kraju, gdzie istnieje ryzyko zdrowotne, najlepiej
4-8 tygodni przed podróżą
4-8 tygodni przed podróżą
doradzić podróżnym last minute wizytę u lekarza, nawet dzień przed podróżą
doradzić podróżnym last minute wizytę u lekarza, nawet dzień przed podróżą
Poinformować podróżnego o szczególnych zagrożeniach dla bezpieczeństwa,
Poinformować podróżnego o szczególnych zagrożeniach dla bezpieczeństwa,
jakie występują w kraju docelowym; zalecić środki ostrożności
jakie występują w kraju docelowym; zalecić środki ostrożności
(www.who.int/ith/links/mational_links/en/index.html)
(www.who.int/ith/links/mational_links/en/index.html)
Zachęcić do wykupienia szerokiego ubezpieczenia zdrowotnego i dostarczyć
Zachęcić do wykupienia szerokiego ubezpieczenia zdrowotnego i dostarczyć
Zachęcić do wykupienia szerokiego ubezpieczenia zdrowotnego i dostarczyć
Zachęcić do wykupienia szerokiego ubezpieczenia zdrowotnego i dostarczyć
informacji na jego temat
informacji na jego temat
Poinformować podróżnego o procedurze korzystania z ubezpieczenia i
Poinformować podróżnego o procedurze korzystania z ubezpieczenia i
zasadach zwrotu kosztów, zwłaszcza jeśli postępowanie ubezpieczyciela jest
zasadach zwrotu kosztów, zwłaszcza jeśli postępowanie ubezpieczyciela jest
powiązane z agencja turystyczną
powiązane z agencja turystyczną
Przekazać informacje o:
Przekazać informacje o:
Obowiązkowych szczepieniach przeciwko żółtej febrze
Obowiązkowych szczepieniach przeciwko żółtej febrze
Potrzebie ochrony przed malarią
Potrzebie ochrony przed malarią
Istnieniu innych zagrożeń dla zdrowia w kraju docelowym
Istnieniu innych zagrożeń dla zdrowia w kraju docelowym
Obecności lub braku pomocy medycznej dobrej jakości w kraju docelowym
Obecności lub braku pomocy medycznej dobrej jakości w kraju docelowym
http://www.who.int/ith/chapters/ith2011chap1.pdf
 Wymagalność szczepień  ITH/2011
 Wymagalność szczepień  ITH/2011
Wymagalność Szczepienie przeciwko
Zalecane Di-Te-Per (Błonica-tężec- krztusiec)
WZW B
Heamophilus influenzae typu B
HPV
MMR (odra- świnka-różyczka)
Polio
Rotavirusy
Gruz
lica
Ospa wietrzna
Do wyboru Cholera
WZW A
Japońskie zapalenie mózgu
Wścieklizna
Kleszczowe zapalenie mózgu
Dur brzuszny
http://www.who.int/ith/chapters/ith2011chap6.
Żółta febra
pdf
Obowiązkowe Żółta febra
Choroba meningokokowa i polio (Arabia Saudyjska)
Wszystko o szczepieniach, także informacje o
Wszystko o szczepieniach, także informacje o
rejonach ryzyka zakażenia (mapy)
rejonach ryzyka zakażenia (mapy)
http://www.who.int/ith/chapters/ith2011chap6.pdf
http://www.who.int/ith/chapters/ith2011chap6.pdf
Objawy malarii
Objawy malarii
Minimalny okres wylęgania malarii wynosi ok. 7 dni od ukłucia przez
Minimalny okres wylęgania malarii wynosi ok. 7 dni od ukłucia przez
zarażonego komara. W tym czasie chora osoba może nie zauważyć żadnej
zarażonego komara. W tym czasie chora osoba może nie zauważyć żadnej
zmiany w stanie swego zdrowia.
zmiany w stanie swego zdrowia.
Do pierwszych objawów malarii należą m.in.:
Do pierwszych objawów malarii należą m.in.:
gorączka z dreszczami oraz potami
gorączka z dreszczami oraz potami
ból głowy i mięśni
ból głowy i mięśni
osłabienie i ogólne, złe samopoczucie.
osłabienie i ogólne, złe samopoczucie.
U chorego mogą wystąpić nudności i wymioty, biegunka, żółtaczka. Nie
U chorego mogą wystąpić nudności i wymioty, biegunka, żółtaczka. Nie
istnieją dolegliwości typowe dla malarii, a początkowe objawy u zarażonego
istnieją dolegliwości typowe dla malarii, a początkowe objawy u zarażonego
istnieją dolegliwości typowe dla malarii, a początkowe objawy u zarażonego
istnieją dolegliwości typowe dla malarii, a początkowe objawy u zarażonego
turysty zwykle nie są charakterystyczne. Dlatego niekiedy łatwo pomylić
turysty zwykle nie są charakterystyczne. Dlatego niekiedy łatwo pomylić
dolegliwości wywołane przez zarodz
ce malarii z grypą czy innymi infekcjami
dolegliwości wywołane przez zarodz
ce malarii z grypą czy innymi infekcjami
wirusowymi, powszechnymi w naszej strefie klimatycznej. Ataki gorączki
wirusowymi, powszechnymi w naszej strefie klimatycznej. Ataki gorączki
spowodowane malarią mogą pojawiać się regularnie, co dwa lub trzy dni,
spowodowane malarią mogą pojawiać się regularnie, co dwa lub trzy dni,
jednak najczęściej nie obserwuje się tego zjawiska.
jednak najczęściej nie obserwuje się tego zjawiska.
Ciężkie postacie zimnicy prowadzą do uszkodzenia licznych narządów
Ciężkie postacie zimnicy prowadzą do uszkodzenia licznych narządów
wewnętrznych oraz poważnych zaburzeń metabolicznych. Malaria tropikalna
wewnętrznych oraz poważnych zaburzeń metabolicznych. Malaria tropikalna
może przejawiać się m.in. śpiączką wywołaną zajęciem ośrodkowego układu
może przejawiać się m.in. śpiączką wywołaną zajęciem ośrodkowego układu
nerwowego przez pasożyty. Taki przebieg malarii nazywany jest malarią
nerwowego przez pasożyty. Taki przebieg malarii nazywany jest malarią
mózgową. Wśród dorosłych podróżnych dość często dochodzi do ostrej
mózgową. Wśród dorosłych podróżnych dość często dochodzi do ostrej
niewydolności nerek, wymagającej leczenia dializami do czasu wyzdrowienia.
niewydolności nerek, wymagającej leczenia dializami do czasu wyzdrowienia.
http://zdrowiewpodrozy.mp.pl/malaria/show.html?id=62861
Co robić???
Co robić???
Jeśli po powrocie z rejonu malarycznego pojawi gorączka i jakiekolwiek inne
Jeśli po powrocie z rejonu malarycznego pojawi gorączka i jakiekolwiek inne
niepokojące objawy, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem!
niepokojące objawy, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem!
Jest to konieczne, nawet jeżeli dolegliwości wydają się choremu podobne do
Jest to konieczne, nawet jeżeli dolegliwości wydają się choremu podobne do
grypy lub innych, powszechnych w Polsce infekcji. Niekiedy opóz
nienie
grypy lub innych, powszechnych w Polsce infekcji. Niekiedy opóz
nienie
diagnozy nawet o dobę może się przyczynić do znacznego pogorszenia
diagnozy nawet o dobę może się przyczynić do znacznego pogorszenia
rokowania, a nawet zagrożenia życia.
rokowania, a nawet zagrożenia życia.
Objawy zwykle pojawiają się ok. 10 14 dni po zarażeniu, a ponad 90% chorych
Objawy zwykle pojawiają się ok. 10 14 dni po zarażeniu, a ponad 90% chorych
choruje w ciągu miesiąca po podróży. Malaria może jednak ujawnić się nawet
choruje w ciągu miesiąca po podróży. Malaria może jednak ujawnić się nawet
kilka miesięcy po powrocie do kraju, a nawet jeszcze póz
niej. Z tego powodu
kilka miesięcy po powrocie do kraju, a nawet jeszcze póz
niej. Z tego powodu
zawsze warto informować lekarza o swoim wcześniejszym pobycie
zawsze warto informować lekarza o swoim wcześniejszym pobycie
w tropikach, niezależnie od tego, czy w podróży stosowano środki
w tropikach, niezależnie od tego, czy w podróży stosowano środki
zapobiegające malarii.
zapobiegające malarii.
W razie podejrzenia malarii najlepiej skontaktować się z jednym ze
W razie podejrzenia malarii najlepiej skontaktować się z jednym ze
specjalistycznych ośrodków zajmujących się medycyną tropikalną w Polsce lub
specjalistycznych ośrodków zajmujących się medycyną tropikalną w Polsce lub
z najbliższym szpitalem zakaz
nym. Do rozpoznania tej choroby konieczne są
z najbliższym szpitalem zakaz
nym. Do rozpoznania tej choroby konieczne są
badania laboratoryjne, które nie są dostępne w przychodniach.
badania laboratoryjne, które nie są dostępne w przychodniach.
Objawy malarii mogą pojawić się jeszcze w podróży, w takiej sytuacji również
Objawy malarii mogą pojawić się jeszcze w podróży, w takiej sytuacji również
nie wolno zwlekać z konsultacją medyczną.
nie wolno zwlekać z konsultacją medyczną.
http://zdrowiewpodrozy.mp.pl/malaria/show.html?id=62861
10 faktów o malarii  1
10 faktów o malarii  1
1. Malaria jest chorobą, która może przenosić się na ludzi w każdym
1. Malaria jest chorobą, która może przenosić się na ludzi w każdym
wieku. Powodowana jest przez pasożyta (kilka gatunków)
wieku. Powodowana jest przez pasożyta (kilka gatunków)
Plasmodium . Przenosi się z osoby na osobę poprzez ukłucia
Plasmodium . Przenosi się z osoby na osobę poprzez ukłucia
zakażonego komara. Jeśli nie podejmie się szybko leczenia
zakażonego komara. Jeśli nie podejmie się szybko leczenia
odpowiednimi lekami zazwyczaj prowadzi do śmierci.
odpowiednimi lekami zazwyczaj prowadzi do śmierci.
2. Około 3.3 mld osób  połowa populacji świata  jest zagrożonych
2. Około 3.3 mld osób  połowa populacji świata  jest zagrożonych
2. Około 3.3 mld osób  połowa populacji świata  jest zagrożonych
2. Około 3.3 mld osób  połowa populacji świata  jest zagrożonych
malarią. Każdego roku na malarię zapada 250 mln osób, a blisko
malarią. Każdego roku na malarię zapada 250 mln osób, a blisko
milion umiera. Najbardziej podatne (wrażliwe) są osoby z krajów
milion umiera. Najbardziej podatne (wrażliwe) są osoby z krajów
najbiedniejszych.
najbiedniejszych.
3. Jeden na pięć (20%) zgonów dzieci w Afryce jest spowodowany
3. Jeden na pięć (20%) zgonów dzieci w Afryce jest spowodowany
malarią. Szacuje się, że dziecko w Afryce ma 1,6-5,4 epizodów malarii
malarią. Szacuje się, że dziecko w Afryce ma 1,6-5,4 epizodów malarii
rocznie. W Afryce z powodu malarii co 30 sekund umiera 1 dziecko.
rocznie. W Afryce z powodu malarii co 30 sekund umiera 1 dziecko.
http://www.who.int/features/factfiles/malaria/malaria_facts/en/index.html
10 faktów o malarii - 2
10 faktów o malarii - 2
4. Wczesna diagnoza i szybkie leczenie są dwoma podstawowymi
4. Wczesna diagnoza i szybkie leczenie są dwoma podstawowymi
elementami kontroli malarii. Wcześnie podjęte leczenie malarii może
elementami kontroli malarii. Wcześnie podjęte leczenie malarii może
skrócić czas trwania choroby i zapobiec dalszym komplikacjom, w tym
skrócić czas trwania choroby i zapobiec dalszym komplikacjom, w tym
zgonom. Zarządzanie chorobą powinno być postrzegane nie tylko jako
zgonom. Zarządzanie chorobą powinno być postrzegane nie tylko jako
element kontroli choroby, ale też podstawowe prawo populacji
element kontroli choroby, ale też podstawowe prawo populacji
zagrożonych.
zagrożonych.
zagrożonych.
zagrożonych.
5. Niewłaściwe użycie leków (np. chlorochiny) antymalarycznych w
5. Niewłaściwe użycie leków (np. chlorochiny) antymalarycznych w
ubiegłym stuleciu doprowadziło do powszechnej odporności pasożyta ,
ubiegłym stuleciu doprowadziło do powszechnej odporności pasożyta ,
wzrostu liczby zachorowań i zgonów. W ostatnim dziesięcioleciu
wzrostu liczby zachorowań i zgonów. W ostatnim dziesięcioleciu
powstała nowa grupa leków antymalarycznych (tzw. artemisinin), która
powstała nowa grupa leków antymalarycznych (tzw. artemisinin), która
stwarza nadzieję.
stwarza nadzieję.
6. Głównym celem kontroli jest zmniejszenie liczby zakażeń pasożytem
6. Głównym celem kontroli jest zmniejszenie liczby zakażeń pasożytem
oraz rozwoju postaci klinicznej malarii. Można to osiągnąć poprzez
oraz rozwoju postaci klinicznej malarii. Można to osiągnąć poprzez
kontrolę populacji  komarów malarycznych .
kontrolę populacji  komarów malarycznych .
http://www.who.int/features/factfiles/malaria/malaria_facts/en/index.html
10 faktów o malarii - 3
10 faktów o malarii - 3
7. Siatki z insektycydem długodziałającym mogą mieć znaczenie
7. Siatki z insektycydem długodziałającym mogą mieć znaczenie
ochronne na obszarach szczególnego ryzyka, zwłaszcza dla dzieci i
ochronne na obszarach szczególnego ryzyka, zwłaszcza dla dzieci i
kobiet w ciąży. Ten rodzaj ochrony osobistej może mieć znaczenie
kobiet w ciąży. Ten rodzaj ochrony osobistej może mieć znaczenie
populacyjne, jeśli pod siatkami śpi ponad 80% członków społeczności.
populacyjne, jeśli pod siatkami śpi ponad 80% członków społeczności.
Siatki (moskitiery ) są skuteczne przez 3 do 5 lat, w zależności od
Siatki (moskitiery ) są skuteczne przez 3 do 5 lat, w zależności od
modelu i warunków użytkowania.
modelu i warunków użytkowania.
modelu i warunków użytkowania.
modelu i warunków użytkowania.
8. Opryski wewnątrz pomieszczeń są najbardziej skutecznym
8. Opryski wewnątrz pomieszczeń są najbardziej skutecznym
sposobem zmniejszenia liczby komarów. Najbardziej skuteczne jest,
sposobem zmniejszenia liczby komarów. Najbardziej skuteczne jest,
gdy opryski wykona się przynajmniej w 80% pomieszczeń. Opryski
gdy opryski wykona się przynajmniej w 80% pomieszczeń. Opryski
wewnątrz są skuteczne przez 3-6 miesięcy, w zależności od użytego
wewnątrz są skuteczne przez 3-6 miesięcy, w zależności od użytego
środka chemicznego i rodzaju powierzchni (DDT jest bardziej
środka chemicznego i rodzaju powierzchni (DDT jest bardziej
długotrwały, w pewnych przypadkach do 12 miesięcy)
długotrwały, w pewnych przypadkach do 12 miesięcy)
http://www.who.int/features/factfiles/malaria/malaria_facts/en/index.html
10 faktów o malarii - 4
10 faktów o malarii - 4
9. kobiety w ciąży są szczególnie narażone na ryzyko zgonu z powodu
9. kobiety w ciąży są szczególnie narażone na ryzyko zgonu z powodu
powikłań malarii, ryzyko spontanicznego poronienia i porodu
powikłań malarii, ryzyko spontanicznego poronienia i porodu
przedwczesnego. Malaria prowadzi do ciężkiej anemii ciężarnych i
przedwczesnego. Malaria prowadzi do ciężkiej anemii ciężarnych i
odpowiada za 1/3 przypadków niskiej masy urodzeniowej dzieci. Tylko
odpowiada za 1/3 przypadków niskiej masy urodzeniowej dzieci. Tylko
w Afryce powoduje rocznie 10 tys. zgonów kobiet ciężarnych oraz 200
w Afryce powoduje rocznie 10 tys. zgonów kobiet ciężarnych oraz 200
tys. zgonów noworodków.
tys. zgonów noworodków.
tys. zgonów noworodków.
tys. zgonów noworodków.
10. Malaria powoduje straty ekonomiczne (causes an average loss of
10. Malaria powoduje straty ekonomiczne (causes an average loss of
1.3% of annual economic growth) w krajach silnie dotkniętych. Stanowi
1.3% of annual economic growth) w krajach silnie dotkniętych. Stanowi
pułapkę ekonomiczną dla rodzin i społeczności, które są biedne i
pułapkę ekonomiczną dla rodzin i społeczności, które są biedne i
marginalizowane i nie mogą podołać kosztom leczenia i nie mają
marginalizowane i nie mogą podołać kosztom leczenia i nie mają
dostępu do świadczeń. Malaria zwiększa ubóstwo, uniemożliwia
dostępu do świadczeń. Malaria zwiększa ubóstwo, uniemożliwia
kształcenie, ponieważ uniemożliwia uczęszczanie do szkoły i
kształcenie, ponieważ uniemożliwia uczęszczanie do szkoły i
chodzenie do pracy.
chodzenie do pracy.
http://www.who.int/features/factfiles/malaria/malaria_facts/en/index.html
Kontrola malarii (wektora) - 1
Kontrola malarii (wektora) - 1
Zintegrowanie zarządzanie wektorem (kontrola komarów)
Zintegrowanie zarządzanie wektorem (kontrola komarów)
Wybór metod o udowodnionej skuteczności przy uwzględnieniu
Wybór metod o udowodnionej skuteczności przy uwzględnieniu
wiedzy o biologii lokalnego wektora, ekologii, szerzeniu choroby i
wiedzy o biologii lokalnego wektora, ekologii, szerzeniu choroby i
chorobowości
chorobowości
Wykorzystanie szeregu metod, najczęściej synergistycznie
Wykorzystanie szeregu metod, najczęściej synergistycznie
Współpraca z sektorem zdrowia i innymi sektorami, w tym
Współpraca z sektorem zdrowia i innymi sektorami, w tym
Współpraca z sektorem zdrowia i innymi sektorami, w tym
Współpraca z sektorem zdrowia i innymi sektorami, w tym
prywatnym, które mają wpływ na rozwój wektora
prywatnym, które mają wpływ na rozwój wektora
Włączenie lokalnej społeczności i interesariuszy
Włączenie lokalnej społeczności i interesariuszy
Regulacje z obszaru zdrowia publicznego
Regulacje z obszaru zdrowia publicznego
Racjonalne użycie insektycydów
Racjonalne użycie insektycydów
Good management practices
Good management practices
http://www.who.int/malaria/vector_control/en/index.html
Kontrola malarii (wektora) - 2
Kontrola malarii (wektora) - 2
Opryski wewnętrzne (indoor residual spraying  IRS)
Opryski wewnętrzne (indoor residual spraying  IRS)
Oprysk dużych powierzchni
Oprysk dużych powierzchni
Wektor wrażliwy na dany insektycyd
Wektor wrażliwy na dany insektycyd
Materiały przesycone insektycydem (np. moskitiery)
Materiały przesycone insektycydem (np. moskitiery)
Inne metody
Inne metody
Larwicydy
Larwicydy
Larwicydy
Larwicydy
Repelenty
Repelenty
Ekrany w oknach
Ekrany w oknach
Jasny ubiór
Jasny ubiór
Długie nogawki i rękawy
Długie nogawki i rękawy
http://www.who.int/malaria/vector_control/en/index.html
http://www.who.int/malaria/vector_control/en/index.html
Co w Polsce?
Co w Polsce?
Komary mają wpływ na turystykę i ekonomię
Komary mają wpływ na turystykę i ekonomię
Skutki zdrowotne ukłucia komarów
Skutki zdrowotne ukłucia komarów
Swędzenie, obrzęki
Swędzenie, obrzęki
Mogą przenosić choroby na ludzi:
Mogą przenosić choroby na ludzi:
Malaria wyeliminowana w Polsce w 1968 r.
Malaria wyeliminowana w Polsce w 1968 r.
Gatunki komarów skutecznie ją przenoszące w Polsce
Gatunki komarów skutecznie ją przenoszące w Polsce
występują pospolicie, dlatego reintrodukcja tej choroby jest
występują pospolicie, dlatego reintrodukcja tej choroby jest
stałym zagrożeniem
stałym zagrożeniem
Zmiana klimatu
Zmiana klimatu
choroby wirusowe (w tym Wirus Zachodniego Nilu)
choroby wirusowe (w tym Wirus Zachodniego Nilu)
Przenoszą też choroby na zwierzęta (wirusy, pierwotniaki, nicienie)
Przenoszą też choroby na zwierzęta (wirusy, pierwotniaki, nicienie)
Zwalczanie komarów
Zwalczanie komarów
POMYSA
Y ????
POMYSA
Y ????