Leki przeciwbiegunkowe
Ä„ð W biegunkach wystÄ™puje szybki pasaż
płynnych mas kałowych. Następuje
zwiększenie ruchliwości przewodu
pokarmowego oraz zwiększone wydzielanie i
zmniejszone wchłanianie płynów,
prowadzące do utraty elektrolitów (głównie
sodu) i wody.
Ä„ð Biegunka:
üðWiÄ™cej niż 3 stolce dziennie
üðA
ączna dzienna masa stolca powyżej 250 g
Ä„ð W naszych warunkach biegunki majÄ…
najczęściej pochodzenie wirusowe. Leczenie
przeciwbakteryjne zazwyczaj nie jest
potrzebne nawet w biegunkach bakteryjnych,
jednak jeśli choroba przedłuża się lub ma
ciężki przebieg, należy zastosować środek
przeciwbakteryjny. Chemioterapia jest
konieczna w przypadku duru brzusznego,
cholery, czerwonki pełzakowej.
W leczeniu biegunek stosuje siÄ™:
ØðPreparaty elektrolitowe w celu zachowania
równowagi wodno-elektrolitowej
ØðÅšrodki przeciwbakteryjne (w uzasadnionych
przypadkach)
ØðLeki Å‚agodzÄ…ce objawy biegunki
Ä„ð Ostra biegunka jest mechanizmem
obronnym, prowadzÄ…cym do wydalenia
toksycznej lub zakażonej treści z przewodu
pokarmowego i zazwyczaj jest procesem
samo ograniczającym się. Stosowanie leków
zapierajÄ…cych w biegunkach incydentalnych
jest kontrowersyjne.
Ä„ð W leczeniu biegunek podstawowe znaczenie ma
utrzymywanie równowagi wodno-elektrolitowej
przez doustne uzupełnianie płynów. Wiele
przypadków nie wymaga innego leczenia.
Ä„ð Ponieważ w jelicie krÄ™tym odbywa siÄ™ wspólny
transport glukozy i sodu przez komórki śródbłonka,
glukoza poprawia wchłanianie sodu i wody.
Podobne działanie wykazują aminokwasy.
Zastosowanie znajdujÄ… preparaty glukozy i
elektrolitów w postaci proszku do podawania
doustnego po rozpuszczeniu. Preparaty: Gastrolit i
Saltoral.
Do leków łagodzących objawy biegunki należą:
ØðLeki hamujÄ…ce perystaltykÄ™ przewodu
pokarmowego
ØðÅšrodki adsorbujÄ…ce
ØðÅšrodki Å›ciÄ…gajÄ…ce
Ä„ð DziaÅ‚anie hamujÄ…ce perystaltykÄ™ przewodu
pokarmowego wykazujÄ… opioidy i leki
parasympatykolityczne.
Ä„ð DziaÅ‚anie morfiny na przewód pokarmowy jest
złożone: zwiększa napięcie i rytmiczne skurcze
jelita, ale zmniejsza aktywność propulsywną.
Zwieracze: odz
wiernikowy, krętniczo-okrężniczy
i odbytniczy ulegają skurczowi, a napięcie jelita
grubego wyraz
nie się zwiększa. Wypadkowy
efekt jest zapierajÄ…cy.
Ä„ð SpoÅ›ród opioidów w biegunkach stosuje siÄ™ kodeinÄ™,
difenoksylat i loperamid.
Ä„ð Difenoksylat i loperamid sÄ… pochodnymi petydyny,
które nie przenikają łatwo przez barierę krew-mózg.
Loperamid wykazuje stosunkowo wybiórcze działanie
na przewód pokarmowy. Kodeina i loperamid działają
dodatkowo przeciwsekrecyjnie.
Ä„ð DziaÅ‚ania niepożądane: zaparcia, stany spastyczne
jelit, senność, zawroty głowy. Opioidy nie powinny być
stosowane u dzieci.
Ä„ð Leki cholnolityczne sÄ… rzadko stosowane w leczeniu
biegunki, bo działają też na inne układy. Atropinę w
małych dawkach stosuje się w skojarzeniu z
difenoksylatem.
Loperamid
Ä„ð Imodium (kapsuÅ‚ki 6szt.)
Ä„ð Laremid (tabletki 10szt.)
Ä„ð Stoperan (kapsuÅ‚ki 8szt.)
Ä„ð Loperamid (tabletki 30szt.)
Ä„ð Stoperan med. (kapsuÅ‚ki 24szt.)
Fosforan kodeiny + difenoksylat
Ä„ð Reasec (tabletki)
Ä„ð Åšrodki adsorbujÄ…ce wiążą w przewodzie pokarmowym
różne substancje (trucizny, toksyny bakteryjne),
drobnoustroje i czynniki pobudzajÄ…ce perystaltykÄ™ jelit.
Działanie takie wykazują: węgiel leczniczy, pektyny,
kaolin, metyloceluloza. Najlepsze działanie adsorbujące
wykazuje węgiel leczniczy.
Ä„ð Attapulgit (aktywowany krzemian glinowo-magnezowy) i
glinokrzemian (smektyn dioktanościenny) działają
powlekająco na błonę śluzową jelit. Mają też właściwości
adsorbujÄ…ce.
Ä„ð Åšrodki adsorbujÄ…ce wywoÅ‚ujÄ… interakcje polegajÄ…ce na
adsorbowaniu jednocześnie stosowanych leków. Z tego
powodu inne leki należy stosować min.1h przed podaniem
lub 2h po podaniu środka adsorbującego.
Ä„ð Åšrodki Å›ciÄ…gajÄ…ce wywierajÄ… dziaÅ‚anie przez
nieznacznego stopnia denaturację śluzu i
białek na powierzchni błony śluzowej.
Stosowane bywajÄ… zwiÄ…zki garbnikowe (np.
białczan taniny), a także sole bizmutu(III) np.
zasadowy salicylan bizmutu (w leczeniu tzw.
biegunek podróżnych)
Ä„ð Preparat: Salotannal (tabletki: biaÅ‚czan taniny
+ salicylan fenylu)
Dziękuję za uwagę