2015-06-02
KRWIOMOCZ I KRWINKOMOCZ U DZIECI
Krwiomocz makroskopowy  obecność krwi w moczu widzialna
gołym okiem. Zmiana barwy moczu występuje, gdy w 1 litrze
moczu znajduje się co najmniej 0,5ml krwi
Krwinkomocz  rozpoznaje się, gdy w osadzie moczu stwierdza
się powyżej 5 erytrocytów przy powiększeniu 400-krotnym
Krwinkomocz bez innych objawów klinicznych lub nieprawidłowości
w badaniu ogólnym moczu określa się  krwinkomoczem
izolowanym
KRWIOMOCZ I KRWINKOMOCZ U DZIECI
" KAŻDY KRWIOMOCZ WYMAGA DOKA
ADNEGO BADANIA
UKA
ADU MOCZOWEGO
" STOPIEC
NASILENIA KRWINKOMOCZU/KRWIOMOCZU
NIE MA ZNACZENIA DIAGNOSTYCZNEGO
" KREW MOŻE POCHODZIĆ SPOZA UKA
ADU
MOCZOWEGO(UKA
AD POKARMOWY, NARZ
D RODNY U KOBIET)
1
2015-06-02
KRWIOMOCZ I KRWINKOMOCZ U DZIECI
" ZMIANA ZABARWIENIA MOCZU:
" CZERWONA: BURAKI, CZARNE JAGODY, BARWNIKI SPOŻYWCZE,
HEMOGLOBINA, KRWINKI CZERWONE, MOCZANY
" ŻÓA
TOBR
ZOWA: BILIRUBINA, KAROTEN,WITAMINY Z GRUPY B,
NITROFURANTOINA, SULFONAMIDY
" BRUNATNA: HEMOSYDERYNA, MIOGLOBINA, KWAS
HOMOGENTYZYNOWY(ALKAPTONURIA), RABARBAR
" CIEMNOCZERWONA: PORFIRIA
KRWIOMOCZ I KRWINKOMOCZ U DZIECI 
PRZYCZYNY
1. CHOROBY KA

BUSZKÓW NERKOWYCH
" NEFROPATIA IgA
" IDIOPATYCZNY KRWINKOMOCZ
" ZESPÓA
ALPORTA
" OSTRE KA

BKOWE ZAPALENIA NEREK
" CHOROBA SCHONLEINA-HENOCHA
" ZESPÓA
HEMOLITYCZNO  MOCZNICOWY
1. ZAKAŻENIA( BAKTERYJNE, WIRUSOWE I GRUy
LICZE)
2. HEMATOLOGICZNE (SKAZY KRWOTOCZNE, ZABURZENIA
HEMOSTAZY)
3. KAMICA I ZAGROŻENIE KAMIC
UKA
ADU
MOCZOWEGO
4. NIEPRAWIDA
OWOŚCI ANATOMICZNE UKA
ADU
MOCZOWEGO(WADY WRODZONE, URAZY, TORBIELOWATOŚĆ,
WADY NACZYNIOWE, GUZY)
2
2015-06-02
KRWIOMOCZ I KRWINKOMOCZ U DZIECI 
postępowanie diagnostyczne
1. Wywiad:
" Choroby układu kostnego, endokrynopatie, choroby krwi i zaburzenia
układu krzepnięcia, choroby przewodu pokarmowego, wady serca,
choroby układu moczowego, nadciśnienie tętnicze, gruz
lica,
niedosłuch i wady wzroku, choroby zakaz
ne, stosowane leki
" Wywiad rodzinny  j.w. + kamica układu moczowego, krwinkomocz,
zgony z powodu chorób nerek, zgony z powodu nadciśnienia
tętniczego
2. Badanie przedmiotowe:
" Skóra
" Brzuch i narządy miąższowe
" Wzrok i słuch
" RR
KRWIOMOCZ I KRWINKOMOCZ U DZIECI 
postępowanie diagnostyczne
3. Wstępne badania laboratoryjne:
" Morfologia + rozmaz + płytki
" Układ krzepnięcia
" Kreatynina
" Kwas moczowy
" Pełen jonogram
" Gazometria
" Bilirubina i transaminazy, profil HBV i HCV
" ASO
" Mocz- badanie ogólne + osad; kreatynina
" Próba tuberkulinowa
" Usg jamy brzusznej z dokładną oceną ściany pęcherza
moczowego
3
2015-06-02
HEMOGLOBINURIA I MIOGLOBINURIA
" HEMOGLOBINURIA WYST
PUJE W PRZYPADKU HEMOLIZY
WEWN
TRZNACZYNIOWEJ LUB W PRZYPADKU KRWIOMOCZU
JEŻELI BADANIE NIE ZOSTAA
O WYKONANE WKRÓTCE PO
POBRANIU MOCZU
" MIOGLOBINURIA WYST
PUJE W PRZYPADKU URAZÓW ZE
ZMIAŻDŻENIEM, INTENSYWNEGO WYSIA
KU FIZYCZNEGO,
NAPADÓW DRGAWKOWYCH, GOR
CZKI, CHOROBACH MI
ŚNI CZY
CHOROBACH METABOLICZNYCH
" BADANIA LABORATORYJNE
1. METODY BEZPOŚREDNIE
2. METODY POŚREDNIE: USTALENIE POCHODZENIA BARWNIKA
np.:mała wartość wskaz
nika mocznik/kreatynina (kreatynina jest
uwalniana z uszkodzonych mięśni) i duże stężenie fosfokinazy
kreatynowej w przypadku nefropatii w przebiegu mioglobinurii
BIAA
KOMOCZ
" Białkomocz z zwłaszcza albuminuria jest często pierwszym
objawem postępującej nefropatii.
" Istnieją dowody, że mikroalbuminuria jest objawem
uogólnionej dysfunkcji śródbłonka predysponujacej do
postepu nefropatii.
DEFINICJA:
" Białkomocz rozpoznaje się, gdy ilość białka w 4 próbkach
moczu przekracza 4mg/m2/godz tj. 100-200mg/dobę w
zależności od wieku lub wskaz
nik białkowo-kreatyninowy z
pierwszej rannej próbki moczu (mg/mg) wynosi > 0,25
4
2015-06-02
BIAA
KOMOCZ
" Fizjologicznie mocz człowieka zawiera śladowe ilości białka:
< 100mg/m2/24godziny
" Filtracja kłębuszkowa
" Resorpcja cewkowa
" Białko wytwarzane w komórkach nabłonka cewek
wstępującej części nefronu ( białko Tamm Horsfalla) oraz
uroepitelium ( sekrecyjna IgA i mukoproteiny )
BIAA
KOMOCZ
RODZAJE BIAA
KOMOCZU
BIAA
KOMOCZ KA

BUSZKOW BIAA
KOMOCZ CEWOW BIAA
KOMOCZ TKANKOW
Y K Y Y
5
2015-06-02
BIAA
KOMOCZ KA

BUSZKOWY
1. BIAA
KOMOCZ PRZEMIJAJ
CY (SPORADYCZNY)  NAJCZ
STSZY
" WYSIA
EK FIZYCZNY
" STRES
" ODWODNIENIE
" GOR
CZKA
" WYCHA
ODZENIE
1. BIAA
KOMOCZ W CHOROBACH KA

BUSZKÓW NERKOWYCH
" PIERWOTNE CHOROBY KA

BUSZKÓW
" WTÓRNE USZKODZENIA KA

BUSZKÓW NERKOWYCH np.:
POLEKOWE(niesterydowe leki przeciwzapalne, kaptopryl),
POINFEKCYJNE(paciorkowce, wzw b,podostre bakteryne zapalenie wsierdzia)
" ZAKAŻENIA
" NOWOTWORY
" CHOROBY UKA
ADOWE
" NEFROPATIA ODPA
YWOWA
" WRODZONY ZESPÓA
NERCZYCOWY
BIAA
KOMOCZ KA

BUSZKOWY
3. BIAA
KOMOCZ ORTOSTATYCZNY
Występuje tylko w pozycji pionowej, nasila się w hiperlordozie.
Wykrywa się go u 2-5% nastolatków, częściej chłopców.
Jest skutkiem przedostawania się chłonki do moczu.
PATOFIZJOLOGIA:
" Upośledzenie odpływu chłonki i krwi z nerek przy zmianie
pozycji z leżącej na stojącą. U stojącego człowieka zwiększa
się objętość krwi żylnej w kończynach dolnych i występuje
zastój krwi żylnej w nerkach, wzrost oporu tętniczek
odprowadzających i wzrost przesączania białek osocza.
" Dobowe straty białka są < 1g
"
6
2015-06-02
BIAA
KOMOCZ ORTOSTATYCZNY 
PRÓBA ORTOSTATYCZNA
1. PACJENT ODDAJE MOCZ KA
AD
C SI
SPAĆ. PACJENT NIE PIJE I NIE JE DO
RANA
1. RANO BEZPOŚREDNIO PO PRZEBUDZENIU ODDAJE MOCZ  PRÓBA A
1. PRZEZ NAST
PNE 2-3 GODZINY POZOSTAJE W POZYCJI PIONOWEJ
2. (STOI, CHODZI ), NAST
PNIE POBIERA SI
MOCZ  PRÓBA B
1. W OBU PRÓBACH OZNACZA SI
ST
ŻENIE BIAA
KA LUB BADA JE TESTEM
PASKOWYM
INTERPRETACJA
" PRÓBKA A NIE ZAWIERA BIAA
KA; PRÓBKA B ZAWIERA BIAA
KO  WYNIK
DODATNI
" OBIE PRÓBKI ZAWIERAJ
BIAA
KO  KONIECZNA DALSZA DIAGNOSTYKA
" DLA POTWIERDZENIA BIAA
KOMOCZU ORTOSTATYCZNEGO KONIECZNE JEST
" CO NAJMNIEJ DWUKROTNE WYKONANIE TESTU
BIAA
KOMOCZ CEWKOWY
1. BIAA
KOMOCZ Z PRZEA
ADOWANIA BIAA
KAMI  gdy stężenie
białek o małej masie cząsteczkowej przekracza zdolność
zwrotnego wchłaniania w cewkach nerkowych np.: łańcuch
lekkie w szpiczaku, hemoglobinuria w hemolizie,
mioglobinuria)
1. BIAA
KOMOCZ W ZABURZENIACH FUNKCJI I CHOROBACH
CEWEK NERKOWYCH  niedostateczne wchłanianie zwrotne
w cewkach nerkowych białek o małej masie cząsteczkowej
mimo ich prawidłowego stężenia z powodu uszkodzenia lub
zaburzenia czynności cewek (zespół Fanconiego, nefropatia
odpływowa), uszkodzenia spowodowane przez leki
(tetracykliny), niedokrwienne uszkodzenie cewek
nerkowych, hipoplazja/dysplazja nerki
7
2015-06-02
BIAA
KOMOCZ TKANKOWY
1. OSTRE ZUM
1. ROZROST NOWOTWOROWY KOMÓREK NABA
ONKA DRÓG
MOCZOWYCH
BIAA
KOMOCZ - DIAGNOSTYKA
1. TEST PASKOWY:
" METODA PÓA
ILOŚĆIOWA
" WYMAGA POTWIERDZENIA METOD
ILOŚCIOW
(DZM)
" WYKRYWA TYLKO ALBUMINY
Interpretacja Testu Paskowego
" + - 30mg/dL
" ++ - 100mg/dL
" +++ - 300mg/dL
" ++++ - > 2000mg/dL
8
2015-06-02
PRZYCZYNY FAA
SZYWIE DODATNIEGO TESTU PASKOWEGO
" pasek zbyt długo pozostawał zanurzony w moczu
" pasek zanurzony w bezpośrednim strumieniu moczu
" pH>8
" ciężar właściwy > 1025
" obecność ropomoczu
" obecność bakteriomoczu
" obecność mukoprotein
" zanieczyszczenia: detergenty, zw.amonowe
PRZYCZYNY FAA
SZYWIE UJEMNEGO TESTU PASKOWEGO
" NADMIERNE ROZCIEC
CZENIE LUB ZAKWASZENIE MOCZU
" BIAA
KOMOCZ NIEALBUMINOWY
9
2015-06-02
BIAA
KOMOCZ - DIAGNOSTYKA
2. Współczynnik Ginsberga  stosunek stężenia białka
(mg/100ml) do kreatyniny (mg/100ml) w pierwszej
porannej próbce moczu
" NORMA: < 0,2
" Do 2 r.ż.-< 0,25
" Wcześniaki < 0,5
" > 0,25- białkomocz
" > 1 - zespół nerczycowy
BIAA
KOMOCZ - DIAGNOSTYKA
3. DOBOWA ZBIÓRKA MOCZU
" NAJDOKA
ADNIEJSZA METODA ILOŚCIOWEGO OZNACZANIA
BIAA
KOMOCZU
" BIAA
KOMOCZ FIZJOLOGICZNY < O,4mg/m2 p.c/godz
" Białkomocz patologiczny: 4-40mg/m2p.c./godz
" Białkomocz nerczycowy: > 40mg/m2 p.c./godz
10
2015-06-02
KAMICA DRÓG MOCZOWYCH
DEFINICJA:
" Jest to stan chorobowy w przebiegu którego w nerce lub
drogach moczowych tworzą się złogi z substancji chemicznych
stanowiących prawidłowy lub patologiczny składnik moczu.
PATOFIZJOLOGIA:
" O wytworzeniu złogu decyduje stopień przesycenia moczu
substancjami, które mogą krystalizować.
" Kwas moczowy
" Sole szczawianowo-wapniowe
" Sole amonowo-magnezowo-fosforanowe lub fosforanowo-
wapniowe
" Cystyna i ksantyna
KAMICA DRÓG MOCZOWYCH
" Do czynników zwiększających ryzyko krystalizacji zalicza się
" � nieprawidłowy odczyn moczu
" pH 5- kamienie składające się z kwasu moczowego
" pH 5-6,5  kamienie szczawianowe
" pH> 7  kamienie fosforanowe
" niedobór inhibitorów krystalizacji: cytryniany ( podwyzszają pH i
tworzą z wapniem łatwo rozpuszczalne kompleksy), magnez ( ma
działanie konkurencyjne w stosunku do wapnia i tworzy ze
szczawianami związki lepiej rozpuszczalne niż sole szczawianowo-
wapniowe), pirofosforany, fluor, cynk, mukopolisacharydy
Najczęściej złogi zawierają w swoim składzie wapń
(szczawiany wapnia  70-80%, fosforany wapnia  5-10% wszystkich
przypadków kamicy).
Złogi nie zawierające wapnia to najczęściej kamienie z kwasu
moczowego, fosforanu magnezowo-amonowego lub cystyny
11
2015-06-02
KAMICA DRÓG MOCZOWYCH
OBJAWY:
1. bóle brzucha i objawy dyzuryczne
2. krwiomocz lub krwinkomocz
3. zakażenia układu moczowego z krwinkomoczem
4. u dzieci starszych kolka nerkowa
5. ceglasty osad na pieluszkach
6. obciążony wywiad rodzinny
DIAGNOSTYKA:
1. wywiad
2. badanie ogólne moczu + posiewy
3. usg układu moczowego
4. badania oceniające stan zagrożenia kamicą
5. cystouretrografia mikcyjna
6. zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej
7. urografia
KAMICA SZCZAWIANOWO-WAPNIOWA
Przyczyny:
" nadmierne spożycie szczawianów
" nadmierne wchłanianie w p.pokarmowym
" zaburzenia metaboliczne
Postępowanie terapeutyczne:
" ograniczenie w diecie produktów bogatoszczawianowych: rabarbar,
szczaw, szpinak, kapusta włoska, botwina, kakao, herbata, coca-cola
" dieta normomleczna, która zmniejsza wchłanianie szczawianów w
p.pokarmowym
" podawanie vit.B6 i soli magnezu
" przeciwwskazane jest podawanie vit. C, gdyż kwas askorbinowy jest
naturalnym prekursorem szczawianów
12
2015-06-02
KAMICA MOCZANOWA
Przyczyny:
" nadmierne spożycie produktów bogatopurynowych
" wady metaboliczne ( zespół Lesch- Nyhan )
" pierwotne i wtórne tubulopatie
" zaburzenia zakwaszania moczu
" zespół lizy guza w trakcie leczenia nowotworów
Postępowanie terapeutyczne:
" obfita podaż płynów
" ograniczenie podaży białka zwierzęcego, z wyłączeniem z diety
produktów o dużej zawartości puryn ( podroby, wywary mięsne,
żelatyna, nasiona roślin strączkowych, mleko sojowe, tłuste ryby,
czekolada, kakao, kawa )
" ograniczenie soli kuchennej
" utrzymanie pH moczu 6,5-7,0 poprzez spożycie warzyw i owoców
(cytusowych)
" allopurinol
KAMICA FOSFORANOWA
" u dzieci b.rzadko
Przyczyny:
" dieta bogatofosforanowa
" alkaliczny odczyn moczu
" Postępowanie terapeutyczne:
" ograniczenie podaży nasion roślin strączkowych i alkalicznych
wód mineralnych
" ograniczenie w diecie ziemniaków, warzyw, owoców, serów
" zaleca się podawanie mleka, jogurtów, kefirów, mięsa,
pieczywa, ryb, kasz, makaronów
13
2015-06-02
KAMICA FOSFORANOWO-MAGNEZOWA=
STRUWITOWA
Przyczyny:
" zakażenia układu moczowego, zwłaszcza przewlekłe
Postępowanie terapeutyczne:
" leczenie zakażenia
" zakwaszanie moczu- żurawiny, czarne porzeczki
" ograniczenie produktów bogatofosforanowych
KAMICA CYSTYNOWA
Przyczyny:
" tubulopatie ( cystynuria )
Postępowanie terapeutyczne:
" ograniczenie w diecie produktów mięsnych, jajek
" podawanie cytrynianów do osiągnięcia pH > 7  wzrost
rozpuszczalności złogów
" ew. leczenie farmakologiczne
14