ZNIECZULENIE OGÓLNE
ZNIECZULENIE OGÓLNE
Znieczulenie ogólne - to wywołany
Znieczulenie ogólne - to wywołany
przez leki stan odwracalnego
przez leki stan odwracalnego
zahamowania czynności CNS z
zahamowania czynności CNS z
wyjątkiem rdzenia przedłużonego.
wyjątkiem rdzenia przedłużonego.
Cechy znieczulenia ogólnego:
Analgezja
Hipnoza
Amnezja
Arefleksja
Miorelaksacja
Fazy znieczulenia ogólnego
Fazy znieczulenia ogólnego
Faza I  analgezji
Faza II  pobudzenia, ekscytacji
Faza III  znieczulenia
chirurgicznego
Faza IV  porażenie opuszki, asfiksja
Fazy znieczulenia ogólnego
Fazy znieczulenia ogólnego
Anestezja złożona
Anestezja złożona
Cele znieczulenia (analgezja, utrata
świadomości, zwiotczenie mięśni) są
realizowane za pomocą różnych
leków, podawanych w minimalnych
dawkach (ale wystarczających),
przy minimalnym negatywnym
wpływie na chorego.
Premedykacja
Premedykacja
Podanie środków farmakologicznych
wieczorem w dniu poprzedzającym
zabieg oraz na 1-2 h przed
rozpoczęciem znieczulenia
Premedykacja
Premedykacja
CELE:
Zmniejszenie poczucia zagrożenia, lęku,
uspokojenie
Zmniejszenie bólu, także pooperacyjnego
Zmniejszenie wydzielania śliny (zabiegi w
obrębie dróg oddechowych)
Zniesienie negatywnego wpływu nerwu
błędnego (odruchowe zatrzymanie akcji serca)
Zmniejszenie produkcji kwasu żołądkowego
(ryzyko aspiracji)
Zniesienie odruchowej reakcji
endokrynologicznej (odpowiedz
na stres)
Premedykacja
Premedykacja
Dzięki premedykacji można podać mniejsze
dawki anestetyków, a także:
Zahamować szkodliwe odruchy ze strony
ukł.adrenergicznego
Zmniejszyć pooperacyjne nudności i
wymioty
Ułatwić wprowadzenie do znieczulenia
ogólnego
Leki stosowane w premedykacji
Leki stosowane w premedykacji
Benzodiazepiny
Znoszą napięcie, powodują amnezję, sedację, relaksują
mięśnie
Działanie depresyjne na CNS
Najczęściej stosowane: diazepam, lorazepam,
midazolam
Opioidy
Stosowane jeśli w okresie przedoperacyjnym
występuje silny ból (pacjenci z urazami
wielonarządowymi, pacjenci onkologiczni)
DN: wymioty, depresja ośrodka oddechowego,
uwalnianie histaminy, obkurczenie mm gładkich
Fentanyl, petydyna
Leki stosowane w premedykacji
Leki stosowane w premedykacji
Cholinolityki
Zmniejszają wydzielanie śliny i śluzu
Przeciwdziałają wywołanej przez anestetyki
bradykardii
Atropina
Blokery rec.H2
Zmniejszają produkcję kwasu żołądkowego
(podawane osobom otyłym, ciężarnym)
Ranitydyna, famotydyna
Leki stosowane w premedykacji
Leki stosowane w premedykacji
Leki przeciwymiotne
Nie są stosowane rutynowo w premedykacji,
podawane raczej pod koniec znieczulenia
(operacje ginekologiczne, okulistyczne)
Metoklopramid (zwiększa napięcie zwieracza
przełyku  dodatkowo chroni przed aspiracją)
Agoniści rec.ą2-adrenergicznych
Wywołują sedację, zmniejszają produkcjęśliny,
obniżają ciśnienie tętnicze oraz śródgałkowe
Zmniejszają zapotrzebowanie na anestetyki i
analgetyki
Klonidyna
Teorie znieczulenia
Teorie znieczulenia
Brak specyficzności w budowie chemicznej
anestetyków przemawia przeciw istnieniu receptora
dla ŚZO
Teorie znieczulenia dotyczą interakcji między
składnikami błon
TEORIA LIPIDOWA
Siła działania znieczulającego ściśle koreluje z
rozpuszczalnością w lipidach,
Środki znieczulające wiążą się z warstwą lipidową
błony komórkowej i zwiększają jej objętość.
Zwiększenie objętości całej błony powoduje
zamknięcie kanałów jonowych (sodowych) i zmianę
właściwości elektrycznych
Teorie znieczulenia
Teorie znieczulenia
TEORIA PROTEINOWA
Cząsteczki środków anestetycznych oddziałują
na kanały sodowe poprzez wiązanie się z
otaczającymi kanał fosfolipidami lub z
hydrofobową częścią białek tworzących kanał.
Następstwem tego jest zmiana struktury protein
prowadząca do zwiększenia ich objętości i
zahamowania czynności kanałów sodowych.
Pogodzenie teorii  środki znieczulające
gromadzą się w części lipidowej błony kom. a
wpływają na białka czynnościowe.
Wziewne środki znieczulenia
Wziewne środki znieczulenia
ogólnego
ogólnego
Aspekty farmakokinetyczne
Sterowanie znieczuleniem ogólnym 
możliwość nasilania lub zmniejszania w
każdej chwili głębokości anestezji
Rozpiętość anestezyjna leku  przedział
swobody dawkowania pomiędzy
uzyskaniem żądanej głębokości anestezji a
początkiem asfiksji. Im większa rozpiętość
anestezyjna leku tym bardziej bezpieczny
anestetyk.
Cechy idealnego anestetyku
Cechy idealnego anestetyku
Dobre właściwości przeciwbólowe i znieczulające
Niewielki wpływ na ukł. krążenia i czynności
oddechowe
Brak działania drażniącego na skórę i błonę śluzową
(oskrzeli)
Brak biotransformacji z tworzeniem szkodliwych
metabolitów
Mała toksyczność i duża rozpiętość terapeutyczna
Szybkie występowanie (początek) i ustępowanie
działania oraz związane z tym łatwe sterowanie
anestezją
Dogodne właściwości fizykochemiczne (trwałość w
przechowywaniu, niepalność, niewybuchowość)
Wziewne środki znieczulenia
Wziewne środki znieczulenia
ogólnego
ogólnego
Szybka indukcja znieczulenia i wybudzanie są
istotne aby kontrolować głębokość
znieczulenia.
Czynniki decydujące o szybkości indukcji
znieczulenia i wybudzania:
Rozpuszczalność we krwi  im mniejsza
rozpuszczalność leku we krwi tym szybciej osiąga
się znieczulenie
Rozpuszczalność w tłuszczach  decyduje o sile
działania anestetyku Wentylacja pęcherzykowa
Wyrzut serca
Wziewne środki znieczulenia
Wziewne środki znieczulenia
ogólnego
ogólnego
MAC (minimal alveolar concentration)  minimalne
stężenie pęcherzykowe anestetyku (obj.%)
Jest to takie stężenie anestetyku wziewnego, które
u 50% pacjentów powoduje zniesienie odruchu
obronnego na nacięcie skóry.
Wielkość służąca do porównywania siły działania
anestetyków wziewnych
Halotan 0,8
Sewofluran 1,7
Desfluran 6,0
Podtlenek azotu 105
Podtlenek azotu
Podtlenek azotu
Bezwonny gaz
Działa szybko, ma mały współczynnik podziału
krew:gaz
Wywiera działanie przeciwbólowe w
stężeniach które nie powodują utraty
przytomności (łagodzenie bólów porodowych)
Mała siła działania, nie jest stosowany do
wywołania znieczulenia, dodawany do innych
środków wziewnych, dzięki czemu można
zmniejszyć ich stężenie
Podtlenek azotu
Podtlenek azotu
Pobudza układ współczulny, podwyższa ciśnienie
krwi
Przy dłuższym przyjmowaniu (pow. 6 h)
nieodwracalnie inaktywuje witaminę B12 przez co
hamuje aktywność syntazy metioninowej, enzymu
biorącego udział w syntezie DNA, co grozi depresją
szpiku, leukopenią, anemią megaloblastyczną.
Należy unikać długotrwałego i powtarzanego
stosowania N20, dotyczy to również personelu na
salach operacyjnych, narażonych na częstą
ekspozycję niskimi stężeniami
Eter dietylowy
Eter dietylowy
A
atwopalna, lotna ciecz, znaczenie historyczne
Działa rozszerzająco na drzewo oskrzelowe,
stymuluje czynności oddechowe
Powolne wprowadzenie do narkozy i wybudzanie
Długi i niebezpieczny okres II narkozy jeżeli
stosowany jest jako jedyny środek
Dobre działanie przeciwbólowe
Zapewnia dobre zwiotczenie mięśni, można było
przeprowadzać operacje jamy brzusznej przy
oddechu własnym pacjenta
W okresie pooperacyjnym wymioty, drażni śluzówki
(także żołądka) i ośr. wymiotny w rdzeniu
przedłużonym
Halotan (Narcotan)
Halotan (Narcotan)
Niepalny, lotny płyn
Nie daje odpowiedniego zwiotczenia mięśni
Nie działa przeciwbólowo
Powolne ustępowanie działania na skutek dobrej
rozpuszczalności w tłuszczach
Nie drażni błon śluzowych, działa rozszerzająco na
drzewo oskrzelowe
Zwiększa ciśnienie wewnątrzczaszkowe
Halotan (Narcotan)
Halotan (Narcotan)
Obniża ciśnienie tętnicze krwi, działa depresyjnie
na czynność serca, rozszerza naczynia
Uwrażliwia serce na arytmogenne działanie amin
katecholowych!!, może wywołać komorowe
zaburzenia rytmu serca
Ryzyko pohalotanowego uszkodzenia wątroby,
toksyczne metabolity (wolne rodniki,
trifluorooctan?)
Może wywołać hipertermię złośliwą
Przeciwwskazany u chorych z uszkodzoną
wątrobą, przy podwyższonej temperaturze
Znaczenie halotanu spada na rzecz enfluranu i
izofluranu
ENFLURAN
ENFLURAN
Niepalny płyn
Umiarkowana szybkość działania
Powoduje spłycenie oddechu i spowolnienie
czynności oddechowych
Nie drażni śluzówek, rozszerza oskrzela
Działa kardiodepresyjnie, zmniejsza
ciśnienie krwi
Metabolizowany w mniejszym stopniu niż
halotan, mniej toksyczny
Może powodować hipertermię złośliwą
U chorych z padaczką może indukować
napad drgawek
METOKSYFLURAN
METOKSYFLURAN
Wycofany
Nefrotoksyczny, metabolizowany do
toksycznych fluorków i
szczawianów
IZOFLURAN (Forane)
IZOFLURAN (Forane)
Niepalna ciecz
Wywiera efekt zwiotczający
Nieco słabszy od enfluranu
Lekko drażniacy, wywołuje kaszel co wydłuża indukcję
znieczulenia
Osłabia czynności odechowe
Wywiera najsłabsze działanie kardiodepresyjne
Działa rozszerzająco na naczynia wieńcowe, ryzyko
lokalnego niedokrwienia w następstwie efektu
podkradania, przeciwwskazany u chorych po zawale
W najmiejszym stopniu ulega biodegradacji, brak
toksycznych metabolitów
SEWOFLURAN (Sevorane)
SEWOFLURAN (Sevorane)
Wyróżnia się bardzo krótkim czasem
indukcji i wybudzania
Przyjemny zapach
Zastosowanie w krótkotrwałych
zabiegach, chirurgii jednego dnia
DESFLURAN
DESFLURAN
Działa silnie, bardzo słabo
rozpuszczalny we krwi
Zwiększa wyrzut serca
Podrażnia drogi oddechowe
Stosowany w chirurgii 1 dnia
Chlorowcopochodne działają
Chlorowcopochodne działają
zwiotczająco na mięśnie szkieletowe i
zwiotczająco na mięśnie szkieletowe i
nasilają działanie niedepolaryzujących
nasilają działanie niedepolaryzujących
leków blokujących przekaz
nictwo
leków blokujących przekaz
nictwo
nerwowo  mięśniowe !!
nerwowo  mięśniowe !!
DOŻYLNE ŚRODKI
DOŻYLNE ŚRODKI
ZNIECZULENIA OGÓLNEGO
ZNIECZULENIA OGÓLNEGO
TIOPENTAL
TIOPENTAL
Pochodna kwasu tiobarbiturowego, bardzo
dobrze rozpuszczalny w tłuszczach co decyduje
o bardzo szybkim działaniu
Zjawisko redystrybucji, ryzyko kumulacji
U pacjentów otyłych czas eliminacji tiopentalu
znacznie się wydłuża  przedłużone wybudzanie
Ze względu na swoją kinetykę stosowany jest
jedynie jako środek wprowadzający do narkozy,
nie może być stosowany do podtrzymywania
znieczulenia (nadmierna kumulacja po
kilkakrotnym podaniu iv)
TIOPENTAL
TIOPENTAL
Powolne zmniejszanie się stężenia leku we krwi powoduje,
że przez wiele godzin występuje senność, depresja
oddychania
Nie działa przeciwbólowo, wręcz może powodować
hiperalgezję (nadwrażliwość na podprogowe bodz
ce)
Pobudza nerw błędny, wywołuje bradykardię, w
premedykacji podać atropine
Może spowodować głęboką depresję oddychania w
dawkach nie blokujących reakcji na działanie bodz
ców
bólowych
Wąski margines między dawką znieczulającą a powodującą
depresję układu krążenia
Przeciwwskazania; Uszkodzenie wątroby, stan
astmatyczny, duszność
Tiopental - redystrybucja
Tiopental - redystrybucja
METOHEKSITAL
METOHEKSITAL
Pochodna kwasu barbiturowego
Stosowany do indukcji znieczulenia
Może powodować niekorzystne
objawy ze strony dróg oddechowych
(skurcz głośni, czkawka)
PROPOFOL (Diprivan)
PROPOFOL (Diprivan)
Rozpuszczalny w tłuszczach, eliminowany
szybko w wątrobie do nieaktywnych
metabolitów (nie dochodzi do kumulacji leku)
Stosowany w celu wprowadzenia i
podtrzymania anestezji
Stosowany też w celu wywołania uspokojenia
podczas intensywnej opieki medycznej oraz do
wywołania uspokojenia z zachowaniem
świadomości podczas zabiegów
chirurgicznych i diagnostycznych
PROPOFOL (Diprivan)
PROPOFOL (Diprivan)
Zalety:
Szybki początek działania, gładkie wprowadzenie,
szybkie pełne wybudzenie po anestezji, wskazany do
zabiegów ambulatoryjnych, w chirurgii 1 dnia, niestety
cena
Pacjent po zabiegu jest sprawny, nie ma snu
ponarkotycznego
Obniża ciśnienie wewnątrzgałkowe i
wewnatrzczaszkowe co wykorzystywane jest do
zabiegów neurochirurgicznych i okulistycznych
Nie powoduje uwalniania histaminy, bezpieczny u osób
zagrożonych hipertermią złośliwą
Nie wymaga modyfikacji dawkowania u osób otyłych
PROPOFOL (Diprivan)
PROPOFOL (Diprivan)
Powoduje depresję układu oddechowego
Nie działa przeciwbolowo, trzeba dodać
analgetyk
Hipotensja, bradykardia; ostrożnie przy
współistniejących chorobach serca, złym
stanie ogólnym, dość silne działanie
kardiodepresyjne
Przeciwwskazany u chorych z padaczką
KETAMINA
KETAMINA
Pochodna fencyklidyny o podobnych
właściwościach, antagonista rec. NMDA
Wywołuje tzw.znieczulenie zdysocjowane
Podczas wprowadzania do narkozy częste są
ruchy mimowolne, objawy psychozomimetyczne
halucynacje, a także irracjonalne zachowania
podczas wybudzania (aby uniknąć można łączyć
z BDZ)
Podnosi ciśnienie krwi, zwiększa akcję serca,
nadaje się do stosowania u chorych w złym
stanie ogólnym, nie rozszerza naczyń, można u
pacjentów z krwotokiem
KETAMINA
KETAMINA
Nie wpływa na czynności oddechowe
Jako jedyny ze środków dożylnych działa
przeciwbólowo
Używana do przeprowadzania małych zabiegów
u dzieci (mniej nasilone objawy
psychozomimetyczne), jako monoanestetyk do
krótkotrwałych zabiegów,
Ponadto; jako wprowadzenie do znieczulenia lub
w połączeniu z innymi lekami(BDZ), szczególnie
w bolesnych zabiegach u poparzonych osób
KETAMINA
KETAMINA
Wywołuje silne nudności pooperacyjne
Nie wolno jej stosować u chorych na padaczkę,
alkoholików, chorych z psychozami,
przedawkowanie  napad drgawkowy
Podnosi ciśnienie śródczaszkowe i
wewnątrzgałkowe,
Przeciwwskazaniem jest nadciśnienie tętnicze,
stan przedrzucawkowy, zwiększone ciśnienie
wewnątrzczaszkowe
ETOMIDAT
ETOMIDAT
Pochodna imidazolowa, ulega degradacji w watrobie do
nieaktywnych metabolitów
Działa szybko i krótko
Nie działa analgetycznie
Wywołuje niekontrolowane ruchy w czasie indukcji
znieczulenia
Powoduje wymioty w okresie pooperacyjnym
Długotrwale stosowany (we wlewie iv) może hamować
czynność kory nadnerczy
Nie wywiera istotnego wpływu na układ oddechowy i
krążenie, polecany jest pacjentom w złym stanie ogólnym z
ryzykiem wystąpienia niewydolności krążenia
BENZODIAZEPINY
BENZODIAZEPINY
Wykorzystuje się ich silne działanie
anksjolityczne, uspokajające, powodujące
niepamięć wsteczną przy łączeniu z innymi
środkami
Ponadto działają przeciwdrgawkowo i
relaksują mięśnie
Nie nadają się do chirurgii 1 dnia
BENZODIAZEPINY
BENZODIAZEPINY
Diazepam:
Podawany w małych dawkach ma stosunkowo
niewielki wpływ na funkcje układu oddechowego
i krążenia.
U pacjentów w ciężkim stanie ogólnym nawet w
niewielkich dawkach może powodować depresję
oddechu i spadki ciśnienia.
Diazemulus  lipidowa forma, mniejsze ryzyko
zapalenia naczyń.
BENZODIAZEPINY
BENZODIAZEPINY
Midazolam:
Krótszy t0,5 od diazepamu,
stosowany do indukcji anestezji
Wykorzystywany jako lek uspokajający do
wywoływania długotrwałej sedacji w
oddziałach intensywnej terapii.
Zalety: mniejsza kumulacja w organizmie,
szybsze wybudzenie w porównaniu do
innych BDZ
ANESTEZJA ZA
OŻONA
ANESTEZJA ZA
OŻONA
Jest to postępowanie anestezjologiczne w którym
zniesienie świadomości, bólu oraz zwiotczenie
mięśni jest realizowane za pomocą różnych
leków podawanych w dawkach pozwalających
na uzyskanie efektu przy minimalnym wpływie na
chorego.
Procedura ta pozwala na szybkie wprowadzenie do
narkozy, szybkie wybudzenie, ograniczenie fazy
II, zapewnia warunki do przeprowadzenia
operacji przy stosunkowo niewielkim zakłóceniu
homeostazy.
ANESTEZJA ZA
OŻONA
ANESTEZJA ZA
OŻONA
ANESTEZJA ZA
OŻONA
ANESTEZJA ZA
OŻONA
PRZYKA
AD:
Indukcja znieczulenia  anestetyk dożylny,
dawniej tiopental, obecnie propofol,
midazolam
Niezbyt głęboka anestezja wziewna,
podtlenek azotu, halotan lub TIVA (propofol)
Wyciszanie reakcji bólowych  opioidy o
krótkim czasie działania, fentanyl,
alfentanyl
Zwiotczenie mięśni  lekihamujące
przewodnictwo nerwowo  mięśniowe,
atrakurium
NEUROLEPTANALGEZJA
NEUROLEPTANALGEZJA
A
ączne stosowanie droperidolu i
fentanylu wykorzystywane do wywołania
głębokiej sedacji i analgezji.
Jest wykorzystywana do
przeprowadzania małych zabiegów
chirurgicznych i diagnostycznych.
Preparat złożony zawierający droperidol i
fentanyl THALAMONAL
CHIRURGIA JEDNEGO DNIA