Zagrożenie kolizji planetoidy z Ziemią
Prawdopodobieństwo uderzenia w Ziemię 1 do 37 przez planetoidę o nazwie katalogowej
99942 Apophis ,planetoida należąca do grupy Atena  planetoid, których okres obiegu Słońca
jest krótszy od roku i mających płaszczyznę orbity nieznacznie nachyloną do płaszczyzny
orbity Ziemi (ang. Near-Earth asteroids, NEA). Znana jest również pod wcześniejszą nazwą
katalogowÄ… jako 2004 MN4.
Prawdopodobieństwo kolizji nastąpi 13 Kwietnia 2029 roku
Planetoida zbliży się na odległość około 30 tyś Kilometrów to bliżej niż sztuczne satelity na orbicie
Jeśli Apofis nie uderzy w naszą planetę, obejmie go grawitacja, która może zmienić trajektorię jego
lotu w ten sposób, że gdy zbliży się do Ziemi za kolejne 7 lat, to w 2036 roku kolizja jest w 100%
99942 Apophis została odkryta 19 czerwca 2004 roku przez Roya Tuckera, Davida Tholena oraz
Fabrizio Bernadiego w ramach finansowanego przez NASA programu poszukiwania planetoid
Uniwersytetu Hawajskiego w Kitt Peak National Observator w Arizonie.
18 grudnia obiekt został ponownie odnaleziony przez Gordona Garradda z Siding Spring w
Australii w ramach kolejnego finansowanego przez NASA programu poszukiwania NEA. Dalsze
obserwacje przeprowadzone w ciągu kilku kolejnych dni z różnych miejsc na Ziemi pozwoliły
Minor Planet Center powiązać ten obiekt z czerwcowym odkryciem.
Nazwa planetoidy pochodzi od Apophisa, demona destrukcji i symbolu ciemności w mitologii
egipskiej.
Apophis należy do planetoid z grupy Atena, których orbity zbliżone są do orbity ziemskiej. Obiega
ona Słońce w ciągu 323 dni, zbliżając się dwukrotnie do orbity Ziemi w ciągu jednego obiegu. Na
skutek zaburzenia orbity Apophisa podczas zbliżenia z Ziemią 13 kwietnia 2029 roku przejdzie on z
grupy Atena do grupy Apolla[1].
Pierwotny raport NASA z 24 grudnia 2004 określał szansę zderzenia na "około 1 do 300", co było
szeroko komentowane w mediach. Kolejne szacunki NASA ustaliły tę wartość na 1 do 233, co
owocowało przyznaniem 2 stopnia w skali Torino. Tego samego dnia, bazując na wynikach 64
obserwacji, NASA określiła szanse zderzenia na 1 do 62 (1,6%), co przyczyniło się do
podwyższenia oceny do 4 stopnia.
25 grudnia 2004 prawdopodobieństwo zderzenia w dalszym ciągu było określane na 1 do 45
(2,2%), Å›rednica na 380 m, masa na 7,5×1010 kg.
27 grudnia 2004, bazując na 176 obserwacjach, prawdopodobieństwo wzrosło i określane było aż
na 1 do 37 (2,7%); Å›rednicÄ™ planetoidy szacowano na 390 m, a masÄ™ na 7,9×1010 kg.
Badacze NASA ogłosili, że prawdopodobieństwo kolizji planetoidy ze sztucznym satelitą w 2029
jest niezmiernie małe, ponieważ trajektoria Apophisa nie przechodzi przez strefę, w której znajdują
się sztuczne satelity, oraz zarówno Apophis, jak i satelity są obiektami o niewielkim przekroju.
Nawet gdyby takie zderzenie miało miejsce w 2029 roku, zmieniłoby ono położenie Apophisa w
2036 roku zaledwie o kilkaset kilometrów. Tego typu efekt nie miałby znaczącego wpływu na
obliczone prawdopodobieństwo uderzenia w 2036 roku, ponieważ już wcześniej uwzględniało ono
niepewność położenia Apophisa w 2036 rzędu 30 milionów kilometrów. Naukowcy NASA
obrazowo porównali ewentualny efekt zderzenia Apophisa ze sztucznym satelitą do zderzenia
owada z szybÄ… samochodu.
Obecnie rozmiary planetoidy szacuje siÄ™ na 270 m, a masÄ™ na 2,7×1010 kg. PrawdopodobieÅ„stwo
zderzenia z Ziemią jest oceniane na bliskie zeru (dokładniej: 0,0000043 w dniu 13 kwietnia 2036 r.,
całkowite w ciągu najbliższych 100 lat: 0,0000074).
Według obecnych danych planetoida znajdzie się najbliżej Ziemi w piątek 13 Kwietnia 2029 roku.
Minie wtedy Ziemię w odległości ok. 40000 km . Obiekt osiągnie jasność 3,3 magnitudo i będzie
widoczny gołym okiem w Europie, Afryce i zachodniej Azji. Będzie to pierwszy taki obiekt w
znanej historii, który minie Ziemię w tak małej odległości. Naukowcy uważają, że planetoida tej
wielkości mija naszą planetę w podobnej odległości średnio raz na 1500 lat.
Grafika ilustrująca, dlaczego początkowe obserwacje prowadziły do zwiększenia
prawdopodobieństwa kolizji planetoidy z Ziemią, by ostatecznie gwałtownie zmaleć. Początkowo,
ze względu na niewielką ilość obserwacji, przewidywania przyszłej trajektorii Apophisa były
niedokładne, co zilustrowane jest największą elipsą. Wraz z napływem nowych informacji
trajektoria Apophisa była coraz dokładniej wyznaczana, co spowodowało początkowo wzrost
prawdopodobieństwa kolizji (średnia elipsa), a następnie gwałtowny jego spadek (najmniejsza
elipsa), gdy Ziemia znalazła się poza przewidywaną orbitą Apophisa.
Zdięcie: 99942 Apophis
Prawdopodobne efekty zderzenia
NASA wstępnie oszacowała, że uderzenie Apophisa wyzwoliłoby energię równoważną 1480
megaton trotylu, jednak póz
niej zweryfikowała swoje szacunki, które teraz wynoszą 510 megaton.
Dla porównania największa eksplozja wywołana przez człowieka, bombą termojądrowa zwaną
bombą Chruszczowa lub Car Bombą, zrzucona próbnie w 1961 roku przez Związek Radziecki na
Nową Ziemię, wyzwoliła około 57 megaton. Bomba atomowa Little Boy, która została zrzucona na
Hiroszimę, wyzwoliła jedynie energię 0,013 megatony. Energia uderzeń, które odpowiedzialne są
za powstanie wielkiego krateru meteorytowego lub katastrofÄ™ tunguskÄ…, szacowane sÄ… na 5-20
megaton. Erupcja wulkanu Krakatau w roku 1883 wyzwoliła energię równoważną 200 megatonom
trotylu.
Faktyczne efekty zderzenia zależałyby od budowy planetoidy, stopnia jej dezintegracji przez
grawitacjÄ™ Ziemi i przelot przez atmosferÄ™, miejsca zderzenia z powierzchniÄ… Ziemi oraz kÄ…ta
uderzenia. Skutki byłyby tragiczne na obszarze tysięcy kilometrów kwadratowych. Pomimo tego
nie przewiduje się długotrwałych skutków w skali globalnej.
By [e-mail] y
ródło: NASA, pl.wikipedia.org