10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
www.gazetapodatkowa.pl
Apteki  ewidencja refundacji na leki i wyroby medyczne
Jednostki, których działalność gospodarcza polega na prowadzeniu aptek sprzedają b) VAT należny 17.500 zł
niektóre leki i wyroby medyczne bezpłatnie lub za częściową odpłatnością. Otrzymują  Ma konto 22-1  Rozrachunki z tytułu VAT należnego (w analityce: VAT
w związku z tym refundację ceny leku lub wyrobu medycznego z Narodowego Funduszu należny do rozliczenia w bieżącym miesiącu),
Zdrowia. Zasady dokonywania refundacji uregulowane są w ustawie o świadczeniach opieki c) przychód netto ze sprzedaży towarów 250.000 zł
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2004 r. nr 210, poz. 2135 ze  Ma konto 73-0  Sprzedaż towarów (w analityce: Przychód podlegający opo-
zm.) i rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie sposobu oraz terminów przedstawiania datkowaniu).
przez apteki podmiotom zobowiązanym do finansowania świadczeń ze środków publicznych 2. Zarachowanie kwoty należnej refundacji wynikającej z dokumentów złożonych
zbiorczych zestawień zrealizowanych recept podlegających refundacji, a także wzoru zbior- do NFZ:
czego zestawienia recept podlegających refundacji (Dz. U. z 2004 r. nr 213, poz. 2165). a) wartość brutto refundacji 42.800 zł
Apteka przedstawia podmiotowi zobowiązanemu do finansowania świadczeń opieki  Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki z NFZ),
zdrowotnej ze środków publicznych zbiorcze zestawienie realizowanych recept podlegają- b) podatek należny 2.800 zł
cych refundacji nie częściej niż co 14 dni. Podmiot zobowiązany do finansowania świadczeń  Ma konto 22-1  Rozrachunki z tytułu VAT należnego (w analityce: VAT
z opieki zdrowotnej, po przeprowadzeniu analizy przedstawionych przez aptekę zbiorczych należny do rozliczenia w następnym miesiącu),
zestawień recept i informacji dokonuje refundacji nie póz
niej niż 15 dni od dnia otrzymania c) refundacja stanowiąca przychód należny dla celów bilansowych 40.000 zł
zestawienia. Jeżeli podmiot zobowiązany do finansowania świadczeń ze środków publicz-  Ma konto 73-0  Sprzedaż towarów (w analityce: Przychód niepodlegający
nych przekroczy ten termin, aptece przysługują odsetki ustawowe. Wynika to z art. 63 opodatkowaniu).
ust. 1, 3 i 4 wymienionej ustawy.
Ewidencja refundacji w księgach rachunkowych powinna odbywać się z uwzględnieniem Dekretacja w sierpniu 2008 r.
przepisów ustaw o podatku dochodowym oraz ustawy o VAT. 1. WB  wpływ refundacji na rachunek bankowy spółki jawnej: 42.800 zł
 Wn konto 13-0  Rachunek bieżący ,
Refundacja leków i wyrobów medycznych w świetle ustaw
 Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Rozrachunki z NFZ).
o podatku dochodowym
2. Faktura wewnętrzna  przeksięgowanie VAT należnego za lipiec 2008 r.: 2.800 zł
Przychodem z działalności gospodarczej są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie  Wn konto 22-1  Rozrachunki z tytułu VAT należnego (w analityce: VAT należny
otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont do rozliczenia w następnym miesiącu),
oraz po pomniejszeniu o podatek VAT. Wynika to z art. 12 ust. 3 ustawy o pdop (Dz. U.  Ma konto 22-1  Rozrachunki z tytułu VAT należnego (w analityce: VAT należny
z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.) oraz art. 14 ust. 1 ustawy o pdof (Dz. U. z 2000 r. nr 14, do rozliczenia w bieżącym miesiącu).
poz. 176 ze zm.). Apteki uzyskują zatem przychód ze sprzedaży w momencie wydania 3. Przeksięgowanie wartości netto refundacji stanowiącej przychód podlegający opo-
leków i wyrobów medycznych. datkowaniu podatkiem dochodowym: 40.000 zł
Przychód z tytułu refundacji leków z NFZ powstaje w dniu otrzymania tej refundacji,  Wn konto 73-0  Sprzedaż towarów (w analityce: Przychód niepodlegający opo-
tj. w dniu wpływu na rachunek bankowy przedsiębiorcy prowadzącego aptekę. Wynika to datkowaniu),
z art. 12 ust. 3e ustawy o pdop i art. 14 ust. 1i ustawy o pdof.  Ma konto 73-0  Sprzedaż towarów (w analityce: Przychód podlegający opodat-
kowaniu).
Refundacja leków i wyrobów medycznych w świetle ustawy o VAT
4. Zapis techniczny doprowadzający do czystości obrotów na koncie 73-0: (-)40.000 zł
Dla celów VAT podstawą opodatkowania jest obrót, tj. kwota należna z tytułu sprze-  Wn konto 73-0  Sprzedaż towarów (w analityce: Przychód niepodlegający opo-
daży leków i wyrobów medycznych pomniejszona o kwotę podatku. Wynika to z art. 29 datkowaniu),
ustawy o VAT (Dz. U. z 2004 r. nr 54, poz. 535 ze zm.). Obowiązek podatkowy powstaje  Ma konto 73-0  Sprzedaż towarów (w analityce: Przychód niepodlegający opo-
z chwilą wydania towarów (art. 19 ust. 1 ustawy). Z kolei dla dotacji, subwencji i innych datkowaniu).
dopłat obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uznania rachunku bankowego podatnika
(art. 19 ust. 21 ustawy o VAT). Zatem w przypadku refundacji leków dokonywanej przez
NFZ kwotę otrzymanej refundacji należy opodatkować. Należy pamiętać, że otrzymana
refundacja jest kwotą brutto  zawiera podatek należny VAT. Podatnik obowiązany jest Porady eksperta
wystawić fakturę wewnętrzną i wykazać w niej podatek należny stosując rachunek  w stu .
Wynika to z art. 106 ust. 7 ustawy o VAT.
Darowizna mebli na rzecz szkoły
Refundacja w księgach rachunkowych
Firma nasza zakupiła meble dla szkoły. Otrzymaliśmy fakturę VAT na
Przedsiębiorcy prowadzący księgi rachunkowe zobowiązani są ujmować w nich przy-
te meble, z której odliczyliśmy VAT. Przekazanie mebli dla szkoły w for-
chody ze sprzedaży zgodnie z zasadą memoriału określoną w art. 6 ust. 1 ustawy o ra-
mie darowizny nastąpiło w tym samym miesiącu. Jak ująć to zdarzenie
chunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). W księgach rachunkowych należy
w księgach rachunkowych?
zatem ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na rzecz jednostki przychody i obciążające
ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie W księgach rachunkowych wartość przekazanych darowizn zalicza się do pozo-
od terminu ich zapłaty. Kwota należnej refundacji z tytułu dopłat do ceny leków i wyrobów stałych kosztów operacyjnych (art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości) i ujmuje
medycznych wydawanych bezpłatnie lub za częściową odpłatnością jest bezpośrednio zwią- się na koncie 76-1  Pozostałe koszty operacyjne . Ponieważ dla celów podatkowych
zana z przychodami uzyskanymi przez apteki. Dlatego dla celów bilansowych przychód darowizny nie stanowią kosztów uzyskania przychodów wskazane jest ujmować ich
z tytułu refundacji należy ujmować na ogólnych zasadach  w miesiącu, w którym miała wartość w ewidencji analitycznej prowadzonej do konta 76-1 z zaznaczeniem, że nie
miejsce sprzedaż refundowanych leków i artykułów medycznych. są to koszty uzyskania przychodów (NKUP). Jeżeli darowizna w postaci mebli zo-
W związku z tym dopłaty do leków otrzymywane przez apteki z NFZ ujmuje się stała przekazana na rzecz szkoły niepublicznej i jest prawidłowo udokumentowana,
w ewidencji księgowej jako przychody ze sprzedaży leków na koncie 73-0  Sprzedaż darczyńca będzie mógł odliczyć od dochodu wartość darowizny.
towarów . W przypadku gdy darowizna ma charakter rzeczowy, ujęcie tego zdarzenia w księ-
Zarachowanie kwoty należnej refundacji księguje się na podstawie dokumentów złożo- gach rachunkowych zależeć będzie od tego, czy darczyńca przy zakupie dokonał od-
nych do NFZ następująco: liczenia podatku VAT wykazanego w fakturze zakupu. Podatnicy, którzy już w dniu
a) kwota refundacji zakupu wiedzą, że dana rzecz nie będzie wykorzystywana w prowadzonej przez nich
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki , działalności gospodarczej, zazwyczaj nie dokonują odliczenia podatku VAT wykaza-
b) podatek należny  do rozliczenia w miesiącu wpływu refundacji na rachunek nego w fakturze zakupu  uwzględniając postanowienia art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy
bankowy apteki o VAT. Przepis ten nie będzie miał jednak zastosowania w przypadkach określonych
 Ma konto 22-1  Rozrachunki z tytułu VAT należnego , art. 7 ust. 2 (wymienia się tutaj m.in. darowizny) i art. 8 ust. 2  pod warunkiem, że
c) przychód w kwocie odpowiadającej wartości netto refundacji czynności te zostały opodatkowane. Wynika to z art. 88 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT.
 Ma konto 73-0  Sprzedaż towarów (w analityce: Przychód niepodlegający W pytaniu wskazano, że dokonano odliczenia podatku VAT i meble przekazano
opodatkowaniu). szkole w miesiÄ…cu ich zakupu. Zatem w tym samym miesiÄ…cu jednostka zobowiÄ…zana
Uwaga! Przychód ze sprzedaży w aptekach zobowiązanych do prowadzenia kas re- była do wystawienia faktury wewnętrznej i wykazania w niej podatku należnego
jestrujących można ująć w księgach rachunkowych na podstawie raportu fiskalnego (np. VAT. Podstawą opodatkowania będzie cena nabycia mebli przekazanych w formie
miesięcznego). Należy mieć na uwadze, że obrót wskazany w raporcie obejmuje również darowizny określona w momencie dostawy (art. 29 ust. 10 ustawy o VAT).
wartość refundacji  bardzo łatwo może wówczas dojść do pomyłkowego, podwójnego ujęcia Ujęcie operacji związanych z nabyciem mebli i przekazaniem ich w formie darowi-
przychodów ze sprzedaży i VAT należnego, w części dotyczącej refundacji. zny szkole może przebiegać zapisami:
1. Faktura VAT dokumentująca zakup mebli dla szkoły, np. z dnia 8 sierpnia
Przykład 2008 r.:
Założenia a) wartość netto
1. Spółka jawna prowadzi księgi rachunkowe zgodnie z ustawą o rachunkowości.  Wn konto 30  Rozliczenie zakupu ,
2. Przedmiotem działalności gospodarczej spółki jest prowadzenie apteki. b) podatek VAT podlegający odliczeniu
3. Sprzedaż leków i materiałów medycznych za lipiec 2008 r. opłacona gotówką wyniosła  Wn konto 22-2  VAT naliczony i jego rozliczenie
brutto 267.500 zł (w tym VAT 17.500 zł  dla celów przykładu zakłada się, że sprzedaż c) wartość brutto zobowiązania
w całości opodatkowana była według 7% stawki VAT).  Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konto imienne sprze-
4. Dopłata do leków i materiałów medycznych z NFZ za miesiąc lipiec 2008 r. wyniosła dawcy).
42.800 zł brutto (w tym VAT 2.800 zł). 2. Przekazanie mebli  na podstawie umowy darowizny oraz protokołu przekaza-
5. Refundacja w kwocie 42.800 zł wpłynęła na rachunek bankowy apteki w sierpniu 2008 r. nia/przyjęcia mebli przez szkołę  np. dnia 12 sierpnia 2008 r.:
6. Kwota podatku należnego VAT z tytułu otrzymanej refundacji obliczona metodą  Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne (w analityce: Darowizna
 w stu  wynikająca z wystawionej faktury wewnętrznej  wynosi: 2.800 zł  NKUP),
[(42.800 zÅ‚ × 7) : 107].  Ma konto 30  Rozliczenie zakupu .
3. Faktura wewnętrzna z dnia 12 sierpnia 2008 r. podatek należny VAT:
Ewidencja w księgach lipca 2008 r.  Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne (w analityce: Darowizna
1. Zarachowanie przychodów ze sprzedaży gotówkowej  np. na podstawie raportu  NKUP),
fiskalnego w kwocie pomniejszonej o wartość należnej refundacji:  Ma konto 22-1  Rozrachunki z tytułu podatku należnego VAT .
a) kwota brutto 267.500 zł
 Wn konto 10  Kasa , Stronę opracowała Ewa Gruchot
Gazeta Podatkowa nr 72 " 8.09.2008 r.