Erving Goffman - ycie jako spektakl
Wyk ad :
" podstawowe za o enie: ka da interakcja spo eczna ma
 Co si dzieje mi dzy lud mi?
zawsze charakter (przynajmniej w jakiej cz ci)
spektaklu obliczonego na sprawienie odpowiedniego
INTERAKCJE cz. II
wra enia na widzach
" podobnie jak u Berne a  wiat (szczególnie wiat spo eczny)
rozgrywa si na wielu poziomach naraz.
dr Dariusz Rosi ski
" Goffman mówi o badaniu instytucji spo ecznych
Erving Goffman - ycie jako spektakl Erving Goffman - ycie jako spektakl
" wyodr bnione obszary dzia a ludzkich mo na bada z czterech
perspektyw:
3.strukturalna  instytucja mo e by rozpatrywana z punktu
widzenia horyzontalnych i wertykalnych podzia ów spo ecznych
1.techniczna  rozpatruje dzia ania z punktu widzenia
oraz stosunków mi dzy poszczególnymi grupami
efektywno ci lub nieefektywno ci. Zachowania ludzi s traktowane
jako zorganizowane systemy zmierzaj ce do okre lonych celów.
4.kulturowa  w tej analizie stosuje si kategorie warto ci zasad
moralnych, wp ywaj cych na dzia ania ludzi (warto ci, które
2.polityczna  analizuje dzia ania z punktu widzenia kontroli
odnosz si do mód, zwyczajów, kwestii smaku, grzeczno ci i
spo ecznej, reguluj cej wysuwanie da i pos ugiwanie si
dobrych manier, do ostatecznych celów i normatywnych
sankcjami. Polityka to sfera dzia a , jakich ka dy z uczestników
ogranicze dzia ania
mo e wymaga od innych oraz sfera kar i nagród, które s u
wzmacnianiu tych wymaganych zachowa
Erving Goffman - ycie jako spektakl Erving Goffman - ycie jako spektakl
" Gdy w trakcie wykonywania przez nas jakiej czynno ci pojawia si obserwator,
mo emy dostrzec u siebie bezwiedn zmian zachowania  odkrywamy, e
" Goffman proponuje pi t perspektyw  dramaturgiczn
staramy si dobrze wypa w jego oczach, a przynajmniej e spojrzenie drugiego
ma uchwytne znaczenie dla naszego zachowania
" Goffman koncentruje si na epizodach spo ecznych, na interakcji jako:
"  spotkaniu
Dobrze wypa w oczach
rozgrywaj si one zawsze w jakiej
Motywacja
" i  okazji
obserwatorów
zorganizowanej pierwotnie
przestrzeni spo ecznej
" patrzy na ludzi jak na samodzielnych aktorów, którzy daj przed
" na ludzkie dzia anie mo na spojrze jak na przedstawienie
sob wzajemnie przedstawienia.
" na ycie spo eczne jak na przestrze teatraln , w której dzia ania
ludzkie s wyst pami
Erving Goffman - ycie jako spektakl Erving Goffman - ycie jako spektakl
" regu y dramaturgiczne - znacz ce w codziennym yciu
spo ecznym
"  Jednostka dzia a tak, by w sposób umy lny lub mimowolny
Wyst py te s zarówno:
wyrazi siebie, a inni pozostaj pod jakim jej wra eniem
" indywidualne
" zachowanie cz owieka stanowi znacz c ekspresj i wywiera na
innych wra enie.
" jak i grupowe, zespo owe (szczególnie instytucje spo eczne)
enia, które odbieraj inni, buduj obraz jednostki  ze
" wra du na te wra enia b d j oni: ocenia , interpretowa i
wzgl
zachowywa si wobec niej w okre lony sposób.
Erving Goffman - ycie jako spektakl Erving Goffman - ycie jako spektakl
Sytuacja interakcji spo ecznej jest nacechowana
" inauguracyjny wyst p ( pierwsze wra enie )  cho to hipotetyczno ci  trafno obrazu innych, który sobie
codzienno to ma dla aktorów szczególne znaczenie, zachowanie
konstruujemy, zawsze jest problematyczna, tak samo jak dla
osoby wywo uje wi cej wra e ni chce ona przekaza
wyst puj cego problematyczna jest akceptacja, jakiej udziela mu
publiczno !!!!
" asymetria procesu komunikacyjnego
" interakcja jako ci g wyst pów, rozwijaj cych si w czasie, gdzie
 na kredyt (interakcja na kredyt)
" widzowie zmuszeni s cemu  je li wra enia, które do nich
aktorzy i publiczno zmieniaj si rolami, przekazuj c
wierzy wyst puj
informacje na swój temat, co stanowi razem wst pne
docieraj , nie s wyra nie sprzeczne z deklaracjami, z
porozumienie (dora n zgod )  okre lony obraz
przekazywanymi celowo informacjami!
zaanga owanych osób
Jak zorganizowane s wyst py??? Erving Goffman - ycie jako spektakl
" strefy dzia ania ludzi  najistotniejszy podzia stref to:
" fasada osobista  obejmuje powierzchowno i sposób bycia 
jest czym raczej wybieranym ni tworzonym, komponowana
" scena i kulisy.
jest ze sta ych stereotypowych elementów. Niekiedy jest to
" indywidualny wyst p  fasada
powielenie wzorca
" na fasad sk adaj si :
" sytuacja komplikuje si w przypadku zespo ów graj cych (osoby
które s zainteresowane w utrzymaniu okre lonego wra enia) 
" dekoracja i u ywane rekwizyty ( nie tylko rzeczy ale i gotowe
musz wytworzy w asn organizacj by przedstawienie mog o si
symbole, kalki czy klisze j zykowe lub behawioralne u ywane w
uda (problem z identyfikacj z rol , zespo em itp.)
trakcie wyst pu).
Erving Goffman - ycie jako spektakl Tajemnice wi zi spo ecznej
" spójno zespo u: wa ne jest wzajemne zaufanie cz onków
" selekcja (odpowiednie obsadzanie ról mi dzy cz onków zespo u,
zespo u graj cego, w a ciwe przygotowanie kandydatów (do
jako element przygotowania)
poszczególnych ról) i dobre instrukcje
" rozmowy inscenizatorskie
" spójno dzi ki np. kole e sko ci -  koleg z zespo u jest kto ,
od czyjej dramaturgicznej wspó pracy jest si zale nym w " zmowa zespo u i stosunek do nieobecnych (do przysz ej lub
by ej widowni)
narzucaniu publiczno ci okre lonej definicji sytuacji
" komunikacja nie w stylu przedstawienia (szczególnie spaja
" zespó tworz osoby zainteresowane utrzymaniem okre lonego
zespó i tworzy barier mi dzy nimi a publiczno ci ) - np.
wra enia, okre lonej definicji sytuacji (przynajmniej zgodnie
zakulisowe obmowy (sekret zespo u)
wspó pracuj nad ich utrzymaniem
Erving Goffman - ycie jako spektakl Erving Goffman - ycie jako spektakl
" Goffman przedstawi klasyfikacj sekretów (np. wi zanie si z zespo em odbywa
si poprzez uzyskiwanie dost pu do coraz wa niejszych sekretów):
1. wstydliwe (czarne) role poboczne:
2. strategiczne
" informator (szpieg)
3. wewn trzne klakier
"
4. powierzone
"  wtyczka (rzecznik interesów widowni)
5. nieobowi zuj ce (swobodne)
" specjalista
" Zespó graj cy musi uwa a na tzw. role poboczne (z uwagi na to co mo e si
sta z sekretami i... z zespo em)
Erving Goffman - ycie jako spektakl Erving Goffman - ycie jako spektakl
" robi wra enie czy dzia a ???
" problem stale obecny w yciu, nabiera ostro ci wtedy, gdy np. wykonywana
" fachowe wykonanie roli oszusta (fa szywa prezentacja)  os abia nasze
praca zawodowa z trudem poddaje si dramatyzacji (praca na pokaz, przekonanie o istnieniu koniecznego zwi zku mi dzy moralnym prawem do
ostentacyjne pró nowanie itp.) odgrywania jakiej roli i techniczn umiej tno ci jej odgrywania
" przedstawienie jest lepiej odbierane, gdy fasada graj cego stanowi
" wykrycie fa szywej prezentacji ma donios e konsekwencje dla ca okszta tu
idealizacj (prezentowany obraz siebie zawiera uwznio laj ce elementy, stosunków danej osoby z innymi (fa sz w jednej dziedzinie rzutuje na ocen
zgodnie z oficjalnymi warto ciami spo ecze stwa) wszelkich jej dzia a ) - mo e to prowadzi do specyficznej sytuacji: osoba
wiedz c o tym, e istnieje gro ba, i ogl daj ca wyst p publiczno odniesie z e
" wszyscy s tego wiadomi - nie przeszkadza to w pozytywnej ocenie
wra enie, mo e si poczu tak zawstydzona sytuacj , e sama pogr y
graj cego je li umiej tnie pos uguje si symbolami; idealizacja mo e
swój wyst p
przybiera charakter negatywny - kto stylizuje si (albo lansuje) na
wyn dznia ego by otrzyma wsparcie (szczególnie wa ny spójny obraz)
Erving Goffman - ycie jako spektakl
jednostka mo e
"  prze ywaj , c taki niezawiniony wstyd, e jest w taki sposób
przypuszcza e wszyscy to widz . Czuj c za ,
widziana, mo e s dzi , e swym wygl dem potwierdza fa szywe o
sobie opinie. I sama mo e si jeszcze bardziej pogr y , podejmuj c
takie dzia ania obronne, do jakich uciek aby si , gdyby by a naprawd
winna. W ten sposób wszyscy jeste my zdolni przeobrazi si w
naszych w asnych oczach w najgorsz , jak tylko mo na sobie
wyobrazi , osob , jakiej inni nie potrafi sobie nawet
wyobrazi  (Goffman)