Model ekonomiczny IS  LM
Model IS  LM został sformułowany w latach 30-ych XX wieku przez R. Hicksa.
Wskazuje on na istnienie zależności między rynkiem towarowym i pieniężnym. Model
ten wskazuje, że procesy zachodzące na tych rynkach wzajemnie na siebie oddziałują.
Ponadto wskazuje on na rolę polityki pieniężnej i fiskalnej w kształtowaniu się
wielkości ekonomicznych i ich zmiany na obu rynkach.
DN (Y)
Rynek pieniężny Rynek towarowy
(Pd pieniądza i Pp na pieniądz) (Pd towarów i Pp na towary)
r stopa %
Polityka pieniężna Polityka fiskalna
Dochód narodowy (Y) jest wynikiem działania rynek towarowy wpływa na rynek
pieniężny i stopę %. Wysokość DN określa wielkość popytu transakcyjnego na
pieniądz, popyt ten wynika z konieczności realizacji zaplanowanych wcześniej
wydatków.
Przy danej podaży pieniądza wzrost popytu na pieniądz wpływa na podwyższone stopy
%, żeby ograniczyć popyt na pieniądz i ograniczyć do jego podaży.
Stopa %, która ustala się na rynku pieniężnym w zależności od wielkości podaży
pieniądza i jej relacji do popytu na pieniądz oddziałuje na rynek towarowy i wielkość
DN.
Ponieważ stopa % kształtuje wielkość popytu inwestycyjnego i konsumpcyjnego w
gospodarce np. wysoka stopa % wynikająca z wysokiego popytu na pieniądz w
stosunku do jego podaży ograniczy wielkość wydatków inwestycyjnych i
konsumpcyjnych, które realizowane są z zaciągniętych kredytów.
Założeniem modelu IS-LM jest określenie warunków równowagi na rynku towarowym i
pieniężnym, jak też na obu rynkach łącznie oraz sposobów przywracania tej
równowagi w warunkach nierównowagi na rynkach.
Model i krzywa IS
IS związana jest z rynkiem towarowym. Na rynku towarów w skali makro zachodzi
równowaga gdy wielkość agregatowego popytu równa się wielkości agregatowej
podaży.
APp = APd = Y �!
�! APp = Y
�!
�!
Warunkiem zaistnienia tej równowagi jest równość inwestycji i oszczędności I=S.
IS wskazuje na warunki równowagi na rynku towarowym.
Liniowa funkcja inwestycji wyrażona jest wzorem I = Ia  wi r gdzie:
Ia  inwestycje autonomiczne, jest to ta część ogólnych inwestycji, która jest
niezależna od wysokości stopy % i wielkości bieżącego dochodu. Inwestycje
1
autonomiczne realizowane są pod wpływem optymistycznych nastrojów producentów,
spodziewających się uzyskania zysku relatywnie dużego w przyszłości zwłaszcza gdy
pomyślne są przewidywania (prognozy) dotyczące koniunktury gospodarki.
wi r  wskazuje na część inwestycji zależną od stopy %
wi oraz r to parametr wrażliwości inwestycji na zmiany stopy %. Określa on jak silnie
reagują producenci w zakresie działalności inwestycyjnej na zmiany stopy %.
Znak  - wskazuje, że inwestycje są malejącą funkcją stopy %.
Y
r2
ę!
r1
I2 �! I1 I

Wyższe stopy % zachęcają do lokowania środków pieniężnych w bankach a nie w
inwestycjach , zwłaszcza gdy oczekiwana stopa zysku z inwestycji jest niższa od stopy
%.
Wysoka stopa % powoduje, że koszt uzyskania kredytu inwestycyjnego jest wysoki a
to również obniża potencjalną opłacalność inwestycji.
S - oszczędności- jest to nieskonsumowana część dochodu narodowego, czyli
wielkość oszczędności zależy od wysokości otrzymywanych dochodów i od wielkości
konsumpcji. Oszczędności pojawiają się dopiero przy odpowiednio wysokim poziomie
dochodów, gdyż zmniejsza się w miarę wzrostu dochodów udział konsumpcji w tych
dochodach tzn. konsumpcja rośnie wolniej niż dochód co pozwala na wzrost
oszczędności.
S = Y  C
C = Ca + ksk Y
S = Ca + (1- ksk)Y
S = Sa + ksoY
Y = C + S
Y = C + I
S = I z definicji
C - konsumpcja łączna
Ca  konsumpcja autonomiczna  jest to część konsumpcji łącznej niezależna od DN.
Jest to konsumpcja realizowana przy dochodzie równym 0. Konsumpcja autonomiczna
jest realizowana z nagromadzonych wcześniej oszczędności bądz
z długu (kredyty i
pożyczki)
ksk  krańcowa skłonność do konsumpcji. ksk = " "Y - przyrost konsumpcji do
"C / "
" "
" "
przyrostu dochodu o jednostkę.
kskY  określa tę część konsumpcji, która jest zależna od rozmiaru bieżącego DN (i
jest to zależność dodatnia)
Sa  oszczędności autonomiczne -jest to część oszczędności, które są pomniejszone o
wielkość konsumpcji autonomicznej. Sa jest niezależna od bieżącego dochodu.
2
-Ca = Sa
1 - ksk = Kso
Kso  krańcowa skłonność do oszczędzania określa przyrost oszczędności w wyniku
dochodu o jednostkę.
Kso = "S / "Y
"Y = "C + "S �! 1= "C + "S / "Y
1 = ksk + Kso �! Kso = 1- ksk
I=S
Ia - wi r = -Ca + (1- ksk)Y
Ca + Ia - wi r = (1- ksk)Y
Y = (1 / 1- ksk ) (Ca + Ia - wi r)
Występują dwie zmienne izotoniczne Y oraz r tzn. że równanie to nie ma
jednoznacznego rozwiązania. Rozwiązaniem tego równania są różne kombinacje
wartości DN (Y) i poziomu stopy % (r). Charakteryzują one się tym, że muszą
zapewnić równowagę planowanych inwestycji i oszczędności czyli równość Pp i Pd na
rynku towarów.
3