STRUKTURY POŚREDNIE
Społeczności (wspólnoty i grupy celowe), które występują pomiędzy jednostką i rodziną a społecznością państwową. Należą do nich w szczególności dwa rodzaje społeczności, które są oparte na zasadzie dwóch rodzajów tworzenia się więzi, mianowicie miejsca, czyli związku z terytorium, oraz świadczenia, czyli związku z produkcją i usługami.
Społeczności terenowe zmierzają do realizacji celów i zadań związanych z zamieszkaniem w różnych zakresach wspólnot terytorialnych, jak wieś, małe miasto, dzielnica w dużym mieście lub szerzej, powiat, region. Mogą to być cele i zadania gospodarcze, społeczne, oświatowe, kulturalne, religijne itd.
Społeczności zawodowe mają odmienny charakter. Ich cele i zadania skupiają się na zabezpieczeniu interesów ludzi pracy przy jednoczesnej trosce o dobro przedsiębiorstwa i państwa. I te społeczności mogą kształtować się rozmaicie w zależności od poziomu rozwoju społeczeństwa, systemu politycznego i wymagań dobra wspólnego kraju. Mogą to być związki zawodowe, zrzeszenia producentów i konsumentów, wspólnoty, przedsiębiorstwa itd. Pius XI w encyklice Quadragesimo anno (n. 81-87) postulował wprowadzenie tzw. stanów zawodowych zrzeszających pracodawców i pracobiorców dla przezwyciężenia podziałów klasowych w dawniejszych społeczeństwach.
W wymienionych dwóch podstawowych strukturach nie wyczerpuje się bogactwo życia społecznego. Oprócz nich, na uwagę zasługują także społeczności wolne, których wachlarz może być bardzo szeroki. Obejmują one różne dziedziny życia i aktywności ludzi, przy czym jedne z nich kształtują się bardziej w płaszczyźnie publicznej, np. partia polityczna, inne zaś w płaszczyźnie bardziej prywatnej, np. klub wędkarzy. Podobnie cele i zadania ich są zróżnicowane w zależności od typu i charakteru tych struktur.
Społeczności terenowe, zawodowe i wolne mają duże znaczenie dla rozwoju osoby ludzkiej, realizacji jej celów i zadań życiowych, a także dla prawidłowego urzeczywistniania dobra wspólnego "całości". Nauczanie społeczne Kościoła traktuje je jako "barometr wolności" w określonym społeczeństwie i państwie. Nic dziwnego, że wszystkie podstawowe dokumenty społeczne Kościoła uznają je za podstawę rekonstrukcji życia społecznego. Papież Jan Paweł II wskazuje na konieczność upodmiotowienia społeczeństwa, które powinno być zabezpieczone przez tworzenie struktur pośrednich, tj. różnego rodzaju "organizmów (...) o celach gospodarczych, społecznych, kulturalnych, które cieszyłyby się rzeczywistą autonomią w stosunku do władz publicznych; dążyłyby one do sobie właściwych celów poprzez lojalną wzajemną współpracę przy podporządkowaniu wymogom wspólnego dobra i zachowałyby formę oraz istotę żywej wspólnoty, to znaczy takich organizmów, w których poszczególni członkowie byliby uważani i traktowani jako osoby i pobudzani do aktywnego udziału tychże organizmów" (E, 14).