Kuchnia holenderska
Kuchnia holenderska nie jest tak wykwintna jak francuska czy włoska a swe źródła ma raczej w prostych oraz treściwych potrawach rybaków i chłopów. Podstawą tradycyjnego jadłospisu Holendrów są steki, kurczaki, ryby, owoce morza, sycące zupy oraz potrawy duszone (tzw. jednogarnkowe), zwykle podawane w ogromnych ilościach. W kuchni holenderskiej jest mało wyrafinowania, widać jednak wpływ morza i zamiłowanie do łączenia rodzimych potraw z potrawami innych kuchni świata.
Do najbardziej charakterystycznych potraw tradycyjnej kuchni holenderskiej możemy zaliczyć:
Erwtensoep - bardzo gęsta zupa z zielonego, łuskanego grochu gotowana zazwyczaj zimą,
Hutspot - typowa potrawa „jednogarnkowa”; tłuczone ziemniaki z warzywami i wołowiną,
Poffertjes - małe racuszki podawanych z masłem i cukrem pudrem,
Waterzooi - wywodząca się z kuchni flamandzkiej zaciągana zupa rybna z warzywami.
Ryby i owoce morza
Ze względu na swoje historyczne związki i bliskość morza w kuchni holenderskiej bardzo popularne są ryb (przede wszystkim: śledzie, makrele, węgorze) oraz owoce morza. Potrawy z nich przyrządzane to między innymi: rolmopsy, zielone śledzie jadane na surowo z cebulką (maatjes haring), makrele w bułce (broodje makreel) czy też wędzone węgorze (gerookte paling). Ryby stanowią również podstawę bardziej wyszukanych dań głównych.
Ciastka i desery
Holendrzy nie wyobrażają sobie życia bez deserów i ciast, które podawane po obiedzie bardzo często niewiele różnią się zawartością kalorii od głównych dań. Oto kilka najpopularniejszych:
Appelgebak - placek z jabłkami i cynamonem, podawany na gorąco, często z bitą śmietaną,
Speculaas - kruche ciastka cynamonowe, przypominające z wyglądu pierniki,
Stroopwafels - najczęściej okrągłe wafle przełożone gęstym syropem (obowiązkowy słodki podarunek z Holandii)
Amandelkoek - kruche ciastka nadziewane masą migdałową.
Sery
Holandia to również bogactwo i niezwykła różnorodność serów. Do najbardziej charakterystycznych należą:
Edam (edamer) - najbardziej znany holenderski ser, którego nazwa pochodzi od miasta w północnej Holandii. Produkowany jest z pasteryzowanego mleka krowiego, całkowicie lub częściowo odtłuszczonego i zazwyczaj ma kulistą formę. Charakteryzuje się łagodnym smakiem i nieco korzennym aromatem. Ze względu na niską zawartość tłuszczu często polecany jest przez dietetyków.
Gouda - nazwa sera pochodzi od miasta położonego w zachodniej Holandii, w okolicach której miejscowi nadal wytwarzają ten tradycyjny specjał. Jest to ser podpuszczkowy, dojrzewający, produkowanym z pasteryzowanego mleka krowiego. Gouda dojrzewa bardzo długo, czasami nawet ponad 12 miesięcy. Ze względu na wiek, ser można podzielić na: najmłodszy Gouda jong, wyróżnia się delikatnością, średni belegen ma już wyraźniejszy smak, a najstarszy oud jest najostrzejszy i ma lekko korzenny posmak.
Maasdam (maasdamer) - młody, tłusty ser charakteryzujący się ostrym smakiem i dużymi dziurami.
Leerdammer - pół twardy ser dojrzewający, produkowany z krowiego mleka. W konsystencji raczej kremowy, a w smaku podobny do szwajcarskiego emmentalera, choć nieco mniej wyrazisty.
Alkohole
Piwo
Jest zdecydowanie najpopularniejszym alkoholem w Holandii a jej mieszkańcy przez setki lat stali się mistrzami w jego ważeniu. Najpopularniejsze holenderskie marki piwa; Heineken, Amstel, Oranjeboom czy Grolsch są rozpoznawane i sprzedawane na całym świecie. Uwaga - w pubach i klubach piwo sprzedawane jest zazwyczaj w małych kuflach - 0,2-0,3 l.
Jenever
Ten rodzaj ginu o gęstej konsystencji i posmaku jałowcówki, uznawany jest za narodowy trunek Holendrów. Wytwarzany jest z melasy i przyprawiany owocami jałowca. Pije się go przeważnie małymi łyczkami, delektując się niezwykłym bogactwem smaku i aromatu.
Przepisy kuchni holenderskiej
Erwtensoep
Składniki (porcja dla 6 osób):
1 szklanka łuskanego zielonego groszku
500 g łopatki wieprzowej
500 g tłustej szynki lub wędzonej, tłustej kiełbasy
3 litry wody
3 cienko pokrojone cebule
1 posiekana łodyga selera naciowego
3 obrane i pokrojone w kostkę ziemniaki
1 natka selera
1 łyżeczka soli
Groszek zalać wodą i pozostawić na 8 - 10 godzin pod przykryciem. Odsączyć i razem z wieprzowiną włożyć do garnka z osoloną wodą. Gotować na małym ogniu przez około 3 godziny. Następnie dodać cebulę, łodygę i nać selera i mieszając od czasu do czasu, gotować przez kolejne pół godziny. Na koniec dodać szynkę lub kiełbasę i gotować jeszcze 10 minut. Wyjąć szynkę lub kiełbasę i pokroić w plastry. Pokrojoną wrzucić z powrotem do zupy. Podawać w głębokim talerzy najlepiej z ciemnym pieczywem.
Poffertjes
Składniki (porcja dla 6 - 8 osób):
200 g mąki
350 ml mleka
40 g masła
8 g drożdży
1 łyżeczka soli
Podgrzać mleko do temperatury pokojowej. Wymieszać mąkę z solą i zrobić wgłębienie, do którego wlać drożdże wymieszane z odrobiną mleka, a następnie 2/3 pozostałego mleka. Mieszać do uzyskania zawiesistej, rzadkiej masy. Dodać resztę mleka, cały czas mieszając. Ciasto przykryte wilgotną szmatką odstawić na godzinę w ciepłe miejsce. Specjalną patelnię do poffertjes wysmarować dokładnie masłem. We wgłębienia patelni wlać ciasto i smażyć raczuszki z obu stron, aż będą złocistobrązowe. Podawać gorące, polane masłem i posypane cukrem pudrem.
Hutspot - wiejski garnek
Składniki na 4 porcje
20 dag chudej wołowiny
3 ziemniaki
75 dag marchwi
3 duże cebule
3 łyżki masła
1/2 szklanki mleka
sól, pieprz, gałka muszkatołowa
Mięso opłukać, zalać osoloną wodą, gotować ok. 1 godziny.
Ziemniaki i marchew obrać, pokroić na kawałki. Cebule obrać, pokroić na ćwiartki. Warzywa dodać do mięsa, gotować 30 min.
Wołowinę wyjąć. Warzywa osączyć, zmiksować. Do puree dodać masło i mleko, przyprawić gałką muszkatołową, solą i pieprzem.
Puree wyłożyć na półmisek, na wierzchu ułożyć pokrojone w plastry mięso.