1)Równanie w ruchu harmonicznie prostego (definicje, rozwiązanie).
Każdy ruch powtarzający się w regularnych odstępach czasu nazywany jest ruchem okresowym. Jeżeli ruch ten opisywany jest sinusoidalną funkcją czasu to jest to ruch harmoniczny. Ciało porusza się ruchem harmonicznym prostym, jeżeli znajduje się pod wpływem siły o wartości proporcjonalnej do wychylenia z położenia równowagi i skierowanej w stronę położenia równowagi:
gdzie
- siła,
k - współczynnik proporcjonalności,
- wychylenie z położenia równowagi.
Równanie ruchu (skalarne dla kierunku OX) dla takiego ciała można zapisać (z II zasady dynamiki Newtona) jako:
albo w postaci różniczkowej:
Jest to równanie różniczkowe zwyczajne drugiego rzędu (występuje druga pochodna funkcji położenia x(t)).
Rozwiązania tego równania można równoważnie opisać za pomocą dowolnej z poniższych funkcji:
gdzie:
jest częstością kołową drgań,
stałe zależne od warunków początkowych.
Są to tzw. harmoniki. Rozwiązania są równoznaczne, a korzystając z tożsamości trygonometrycznych można znaleźć zależności pomiędzy powyższymi stałymi i rozwiązanie przedstawiać w dowolnej z postaci 1,2,3.
Częstość kołową ω0 wiąże z okresem drgań T związek:
,
częstotliwość drgań ν natomiast wynosi
Ważną własnością ruchu harmonicznego jest to, że inne wielkości (prędkość, przyspieszenie) też są opisane przez równanie harmoniczne.
2)Energia w ruchu harmonicznie prostym, wykres.
Energia potencjalna dla siły proporcjonalnej do wychylenia.
Wykres zależności energii od wychylenia
Z zasady zachowania energii, wynika zależność, z której można wyznaczyć energię kinetyczną:
Z równania powyższego wynika kilka faktów (na podstawie jedynki trygonometrycznej i porównania współczynników we wzorze
z powyższym):
Ciało drgające ma maksymalną prędkość gdy przechodzi przez położenie równowagi i ma ona wartość:
v0 = x0ω0
prędkość chwilowa zmienia się jak
Bezpośrednio z równania ruchu wynika, że przyspieszenie jest opisywane zależnością:
3)Wahadło matematyczne (wyprowadzenie wzoru).
Punkt materialny zawieszony na nierozciągliwej i nieważkiej nici. Jest to idealizacja wahadła fizycznego.
Ważną cechą wahadła fizycznego i matematycznego jest niezależność okresu drgań od maksymalnego wychylenia dla niewielkich wychyleń wahadła.
Wyprowadzenie wzoru na okres drgań:
Zapisujemy drugą zasadę dynamiki dla wahadła, czyli:
stosując przybliżenie małych kątów (
) mamy:
Mamy równanie różniczkowe drugiego rzędu z którego otrzymujemy:
, gdzie
4)Środek masy - twierdzenie Steinera. Wahadło fizyczne.
Środek masy - twierdzenie Steinera było wcześniej.
Wahadło fizyczne:
Bryła sztywna, która może wykonywać obroty dookoła poziomej osi przechodzącej ponad środkiem ciężkości tej bryły.
Wzór na okres drgań wahadła fizycznego dla małych wychyleń:
Przez analogię do wahadła matematycznego wzór ten zapisuje się jako:
,
wprowadzając wielkość długość zredukowana wahadła l0
gdzie:
d - odległość od punktu zawieszenia do środka ciężkości,
I - moment bezwładności ciała względem osi obrotu,
m - masa ciała.