ĆWICZENIE Nr 12
WYZNACZANIE CIEPŁA ZOBOJĘTNIANIA
1. WSTĘP TEORETYCZNY
Entalpia - to funkcja stanu wyrażona równaniem
H = U + pV
Ciepło - q, jest jednym ze sposobów przeniesienia energii między układem a otoczeniem
Ciepło molowe - ilość ciepła potrzebna do ogrzania 1 mola substancji o 1 stopie
Praca - W, innym sposobem wymiany energii między układem a otoczeniem, wyróżniamy pracę objętościową i nieobjętościową
Energia wewnętrzna - U, całkowita ilość energii układzie, jest energii kinetycznej i potencjalnej
Ciepło rozpuszczania - (Qn), ilość ciepła wydzielana lub pochłonięta podczas rozpuszczania 1 mola substancji w n molach rozpuszczalnika
a) I zasada termodynamiki
Zmiana energii wewnętrznej układu jest skutkiem wymiany ciepła i/lub pracy z otoczeniem
∆U = q - W
Gdy jest praca objętościowa
∆U = q - v1∫v2 pdV
Za pomocą entalpii
∆H = q + p1∫p2 Vdp
b) Prawo Hessa
W szczególnych przypadkach ciepło q staje się funkcją stanu. Jest tak w przemianie izochorycznej (V = const), gdzie qv = ∆U oraz w przemianie izobarycznej (p = const), gdzie qp = ∆H. Ze stwierdzenia tego wynika prawo Hessa:
„Ilość ciepła wydzielonego lub pochłoniętego przez układ reagujący zależy jedynie od substratów i od produktów reakcji, nie zaś od sposobu prowadzenia procesu. Efekt cieplny zależy jedynie od stanu początkowego i końcowego układu, nie zaś od drogi, na jakiej odbywała się przemiana.
c) Prawo Kirchhoffa
Ciepło reakcji zależy od temperatury, w której reakcja zachodzi. Dla ciepła pod stałym ciśnieniem, czyli dla zmiany entalpii reakcji ∆H, prawo to zapisujemy w postaci równania:
∆HT2 = ∆HT1 + T1∫T2 ∆cpdT
gdzie: ∆HT1 i ∆HT2 - zmiany entalpii reakcji odpowiednio w temperaturach T1 i T2 oraz
∆cp - różnica pomiędzy ciepłami molowymi produktów i substratów z uwzględnieniem ich współczynników stechiometrycznych, v: ∆cp = ∑v∆cp + ∑v∆cp
produkty substraty
d) Kalorymetr
Ćwiczenie wykonywane będzie za pomocą kalorymetru. Urządzenie to służy do pomiaru ilości ciepła wydzielanego lub pobieranego podczas przemian fizykochemicznych. Najczęściej stosowane kalorymetry składają się z izolowanego cieplnie naczynia napełnionego wodą, zaopatrzonego w termometr i mieszadło. Wymianę cieplną w kalorymetrze można opisać równaniem:
q = K · ∆T
2. CEL ĆWICZENIA
Celem ćwiczenia jest wyznaczenie ciepła zobojętniania Eksperyment przeprowadza się w naczyniu Dewara (termosie), który pełni rolę kalorymetru. Ćwiczenie obejmuje następujące etapy, które należy przeprowadzić w tym samym kalorymetrze:
1. Wyznaczenie pojemności cieplnej kalorymetru (kalibracja) w oparciu o ciepło
rozpuszczania kwasu siarkowego w wodzie.
2. Wyznaczenie ciepła towarzyszącego procesowi rozpuszczania kwasu siarkowego
w wodzie zawierającej nadmiar stechiometryczny wodorotlenku sodu.