3.10.2009
Myślenie socjologiczne (perspektywa socjologiczna)
od 3 osób zaczyna się społeczeństwo
Florian Znaniecki - polski socjolog
1. ▪ koncepcja współczynnika humanistycznego - (zapamiętać) !
Pojawiła się w dziele „Chłop polski w Ameryce”, w tamtym czasie Znaniecki był współpracownikiem Williama Thomas'a i badał związki emigrantów z rodziną pozostałą w kraju, pomiędzy sobą, jak się adaptują do rzeczywistości emigracyjnej. Chłopi napisali dzienniki, które ww. autorzy zanalizowali.
Definicje koncepcji współczynnika humanistycznego:
▪ „Jeżeli ludzie uznają coś za rzeczywiste, to jest to rzeczywiste poprzez swoje konsekwencje”.
▪ „Sytuacja jest taka, jak definiują ją ludzie”.
Np.
1. Cukier zdrożeje po przystąpieniu do Uni (tak ludzie sobie wyobrażali, kupowali „na zapas” i zdrożał)
Jest niewiele od wyobrażenia do rzeczywistości, czyli pewna wymyślona rzeczywistość staje się rzeczywistością,
2. news, że bank zbankrutuje … info się rozchodzi, znacząca część wybiera wkłady, bo uważa, że nie są bezpieczne i bank bankrutuje.
Mechanizmy:
a. samospełniające się proroctwo - robimy wszystko, aby to co sobie wymyślimy się spełniło (plamka na ubraniu)
b. samoobalające się proroctwa - rodzice wyobrażają sobie zagrożenie narkotykami - wszyscy wyczulili się nt narkotyków - na tym terenie pojawienie się handlu narkotykami spada do „0”
Zadaniem socjologów jest umiejętność interpretowania znaczeń wyobrażeń ludzkich i ich konsekwencji w rzeczywistości (dobrych i złych).
Mamy dość podobne współczynniki humanistyczne - pomimo, że każdy tworzy swój świat, mamy wiele wspólnych wyobrażeń (współczynników humanistycznych), przechodzimy socjalizację itd. Dzięki temu możemy się również komunikować. W Polsce na pytanie: czy można ufać większości ludzi? 10-15% odpowiada, że: tak, trzeba b. ostrożnie postępować, albo nie należy ufać.
Przeciwny biegun zaufania - kraje skandynawskie, Kanada - tam 30-35% odpowiedzi jest na tak.
Perspektywa współczynnika humanistycznego
Te grupy (mające zaufanie) traktują za naturalną perspektywę patrzenie na świat i ma to wpływ na tworzenie rzeczywistości.
▪ mamy pewne wyobrażenie, działamy na jego podstawie (i poprzez inne mechanizmy) i wywołujemy określone skutki (społeczne).
Teodor Abel - dostał zgodę na badanie szeregowych członków NSDAP - zanalizował ich dzienniki i napisał książkę „Dlaczego Hitler doszedł do władzy?”
▪ w myśl koncepcji współczynnika humanistycznego - Abel wyłapał: do jakich wątków tradycji się odwołują, czego oczekują...
▪ oczekują wodza, który poprowadził ich do świetlane, zmazał klęskę I wojny światowej, przywrócił wiarę w wielkie Niemcy, a ich rola byłaby bierna, gotowi byli, aby się uprzedmiotowić, oddać część swojej wolności - czegoś chcą, mają swoją wizję i to się spełnia.
2. Peter Berger „Zaproszenie do socjologii”
▪ koncepcja: metafora detektywa (co i jak może robić socjolog)
P. Berger podaje analogie na poziomie metaforycznym między detektywem a socjologiem. Oboje: powinni zapuszczać się na takie tereny życia ludzkiego, które nie są czyste, pożądane zająć się „brudnymi sprawami”.
Metoda obserwacji w badaniach socjologicznych:
Obserwacja ma charakter:
a. ukryty (dyskretny) - nikogo nie informujemy
b. jawny -„uwaga, będziemy Was obserwować”
lub:
a. uczestniczący - stajemy się częścią środowiska lub grupy i możemy obserwować
b. nie uczestniczący
▪ obserwacja rzeczywista uczestnicząca, ukryta - np. więzienie, socjolog na morzu wśród marynarzy
▪ najbardziej komfortową sytuacją dla socjologa jest robienie badań metodą badań ankietowych
Na metaforę detektywa składają się 3 elementy:
1. wchodzimy na obszary życia (tak jak detektyw) niezbyt przyjemne
2. nie bierzemy pewnych rzeczy za oczywistość, sceptycyzm i niezadowolenie powinno towarzyszyć socjologowi, jesteśmy sceptykami i jesteśmy refleksyjni.
▪ nie bierzemy oficjalnej wersji wydarzeń
3. łączenie strzępów niepełnych informacji w 1 szerszą całość
▪ wiele informacji można uzyskać metodą badania śmieci - metoda dochodzenia do rzeczywistości
„jazda na gapę” - mamy jakieś dobro. Ale nie chcemy ponosić kosztów jego utrzymania
Socjobiologia - twórca Edward Wilson (zapamiętać)!
Nurt specyficzny, prężny. Próbuje szukać biologicznych podstaw zachowań społecznych nie tylko ludzi, ale wszystkich żyjących organizmów, które Wilson podzielił na poziomy uspołecznienia:
1. gąbki i korale (morskie organizmy)
2. owady społeczne (mrówki pszczoły)
3. ssaki
Podstawowym problemem jaki próbuje wyjaśnić socjologia jest altruizm. W świecie zwierząt:
▪ sytuacja bezpłodnych robotnic w mrowisku, które ponoszą wszystkie koszty, aby królowa mogła się reprodukować -jedne organizmy ponoszą koszty, drugie korzyści
▪ w stadzie - podzielone role na tych, które żerują i na tych którzy pilnują
Dlaczego altruizm ma miejsce w świecie zwierząt?
Wilson tłumaczy - to teorią łącznej wartości przystosowawczej, jej 3 elementy to:
1. jednostką analizy dla socjobiologa, który patrzy na ewolucję jest gen.
2. organizmy dążą do tego, aby wykonać największą liczbę swoich kopii - nie są najważniejsi ci, którzy są najbardziej przystosowani, ale te jednostki, które posiadają największą liczbę potomstwa
3. wyjaśnia problem altruizmu - ponieważ nosicielami kopii są osobniki z nami spokrewnione, a więc opłaca się ponosić koszty na ich rzecz z tej perspektywy (spokrewnienia) dlatego, że one mogą dalej przekazać ten gen na pokolenia (myślimy długofalowo). Krócej - jest to altruizm krewniaczy, w obrębie rodziny.
Jest jednak wiele przykładów altruizmu niespokrewnionego (ponoszenie kosztów na rzecz osób niespokrewnionych). To jest tłumaczone teorią altruizmu odwzajemnionego - zrobię coś dla kogoś, a on się odwzajemni (wymiana często jest tłumaczeniem działania). System wzajemności może mieć bardziej rozbudowany charakter. Czasem organizacje przestępcze na tym się opierają - ja zabiję Twojego przeciwnika, a Ty mi się kiedyś możesz odwdzięczyć. Wymiana jest bardzo naturalna w świecie zwierząt i ludzi. „Jazda na gapę” jest w końcu karana - w myśl altruizmu odwzajemnionego.
Podsumowanie: zapamiętać kwestię reprodukcji i altruizmu zwłaszcza krewniaczego.
4.10.2009
Erwing Goffman - Perspektywa dramaturgiczna
zajmował się:
1. empirią - odwoływał się do własnych doświadczeń i obserwacji (niecodzienna empiria dla socjologa). Rozwinął to w formę nauki, często odwoływał się do pozycji książkowych, postaci z powieści, do anegdot - sięgał po nie usystematyzowane dane, znajdujące się „pod ręką”, luźne dane (blisko metafory detektywa).
2.interakcjami - sferą kontaktów „twarzą w twarz”, to mikrosocjologia. Nie interesował się makrosocjologią, czyli sferą rynków, stratyfikacją..
3. perspektywa dramaturgiczna - dla niego ludzie, którzy się kontaktują są aktorami, bo odgrywają pewne role wobec siebie, aby np. wywrzeć dobre wrażenie. „Aktorzy” u Goffmana mają inny arsenał środków do wywierania, mają do dyspozycji różne środki: oszustwa, manipulacje, kłamstwa - jako naturalny składnik życia, odgrywamy lepszego niż jesteśmy, rzeczy niezbyt etyczne, ale skuteczne. Perspektywa dramaturgiczna rozwijana jest w książce „Człowiek w teatrze życia codziennego” - sfera kontaktów twarzą w twarz, fasada do analizowania; podział na: scenę i kulisy, miejsce poza sceną i fasada.
Kontakty twarzą w twarz
Jak powinniśmy odgrywać role? - w ww. książce
1. schemat dawania przedstawień, reguły odgrywania ról:
▪ dramatyzacja ▪ idealizacja ▪ kontrolowanie ekspresji ▪ prawdziwość
2. dla G. ważna jest kwestia istnienia zespołów - współpracować ze sobą, aby dać najlepsze przedstawienie, wiedzieć o sekretach i tajemnicach zespołów
3. role poboczne
Ad 1. Kluczowe w kontaktach twarzą w twarz jest zagranie jak najlepszego spektaklu. Ważne elementy, aby spektakl był dobry - reguły:
▪ Dramatyzacja- to też kwestia fasady - np. fizyczne przygotowanie twarzy, swego rodzaju otoczenie sytuacji fizycznej, w której się znajdujemy np. gabinet szefa (elementy wystroju muszą symbolicznie wskazywać na pozycję - bogaty, drogi wystrój, aranżacja wskazuje na stanowisko). Fasada to też fizyczne przygotowanie twarzy, ubrania się w konkretny sposób, nasz sposób bycia, drobne informacje jakie dajemy otoczeniu o naszym statusie - tzn. czy jesteśmy w domu, czy w pracy, uczesanie, komórka sygnet itd. oraz wyposażenie ekspresyjne - dobrze odgrywać osobę z wielką werwą, chodzi tu o sposób wyrażania emocji, które są bardzo ważne w Goffmanowskiej perspektywie - pokazywać zaangażowanie bądź jego brak. Dramatyzacja - wprowadzenie emocji w interakcje twarzą w twarz.
▪ Idealizacja - ucieleśnianie i odzwierciedlanie wartości aprobowanych przez społeczeństwo. Kwestia prawdziwości - nasze wystąpienie musi być szczere, nie ujawniamy swoich sposobów oddziaływania na naszą publiczność, mamy zachowywać się spontanicznie, szczerze (jeżeli udajemy to odegrać to tak, aby się nie ujawnić)
scena - restauracja (w tym wystrój, potrawy ..)
za kulisami - kuchnia; otwarta sfera np. grill jako element kuchni, sfera poza sceną - szef kuchni spotkany gdzieś (później)
Ad. 2 Gry zespołowe. 3 typy tajemnic (sekretów) dla dobrego odgrywania roli
1. ciemne (brudne) tajemnice - wszystkie te informacje, które są niezgodne z obrazem jaki zespół chciałby utrwalić, niezgodne pomiędzy obrazem a rzeczywistością, czyli przedstawieniem a rzeczywistością (w przypadku restauracji to np. nieświeże potrawy).
2. strategiczne - możliwości i zamiary zespołu
3. wewnętrzne sekrety - takie informacje, po których pozyskaniu stajemy się pełnoprawnym członkiem zespołu (np. nowo przyjęty pomocnik kucharza) wtajemniczenie i mechanizm kontroli wewnętrznej
Ad. 3 Role poboczne. Mamy do czynienia z:
1. informatorem
2. klakierem
3. obserwatorem
4. pobocznym usługodawcą
Informator - udaje członka zespołu, zdobywa sekrety dotyczące zespołu, a potem sprzedaje je publiczności (kapuś, donosiciel)
Klakier - udaje członka publiczności, ale naprawdę ściśle współpracuje z zespołem, manipuluje, kieruje emocjami publiczności
Obserwator - ktoś kto jest niby członkiem publiczności, ale naprawdę bardzo uważnie obserwuje potknięcia gry zespołowej, by je sprzedać publiczności, członek publiczności, grający na rzecz publiczności (w restauracji - krytyk; uwagi wobec wystroju, czasu podania potraw itd.)
Poboczny usługodawca - ktoś, kto działa na zapleczu przedstawienia obok kulisów, ktoś kto coś wie o przedstawieniu, ale nie bierze w nim udziału (makijażystka, charakteryzator; w restauracji - dostawca towarów)
Osoba działająca na rzecz szefa - obserwuje i donosi, działa dla publiczności, bo szef będzie miał wiedzę i może spowodować zmiany.
Sklep - Mister schopper - osoba pomiędzy obserwatorem a ...................... sprawdza np. jak działa dane SPA, hotel, bank itd.
Goffman w socjologii zwraca uwagę na sferę niejawności i tajności w życiu społecznym - to jeden z nielicznych socjologów, który na to zwraca uwagę.
Inne wątki:
Różnicuje on na:
▪. interakcje zogniskowane i ▪ interakcje nie zogniskowane
zestaw reguł:
interakcje zogniskowane - w 1 określonym fizycznym miejscu zachodzą relacje/interakcje między ludźmi, którzy mają kontakt wzrokowy i komunikują się, mają jeden określony, wspólny cel, ich uwaga skupiana/zogniskowana jest na czymś konkretnym, jakimś określonym celu.
interakcje nie zogniskowane - wszystkie te sytuacje gdzie 2 lub 3 grupy będące w danym miejscu mają kontakt wzrokowy, ale są względem siebie obce, spotykają się przypadkowo (np. na przystankach, w przedziale pociągu …). W tych sytuacjach istnieją sposoby otwarcia sytuacji np. rozmowa o pogodzie, narzekanie na kolej. Trzeba uważać, żeby nie wkroczyć w prywatne terytoria.
Dla socjologii Goffmana ważne jest pojęcie roli - czy osoba ją odgrywająca jest nią pochłonięta, czy też ma dystans do niej. Ważny jest uniform (przykład: odgrywanie więźnia i strażnika) - powoduje on większe zaangażowanie w rolę.
Istotne elementy w patrzeniu na życie społeczne w tej perspektywie to:
Zwykłe rozmowy (problem interesujący G.) są bardzo ważne dla skuteczności całych zespołów - przekazujemy sobie informacje, dodatkowo potwierdzamy więź dowcipami - dla rozmowy (interakcji), dla podtrzymania zespołu.
Fatyczna funkcja języka - zwroty nic nie znaczące, służące podtrzymaniu rozmowy (acha, jasne, jasne). zorientowana na nawiązanie lub podtrzymanie kontaktu między rozmówcami (nadawcą i odbiorcą). Dominuje w takich wypowiedziach, jak telefoniczne "halo", "czy mnie słyszysz?", w formułach grzecznościowych typu "jak się masz?", "co u ciebie?" itp. W warunkach bezpośredniej komunikacji spotykamy specyficzną grupę operatorów tekstu, realizujących funkcję fatyczną. Tego rodzaju operatory mają charakter ściśle rytualny i dzielą się na trzy podstawowe grupy: 1. powitania (typu: Cześć!, Dzień dobry!, No hejka!, Sie ma!, Elo!) 2. podtrzymywania kontaktu (typu: Ojj! Ajj! No! Słucham! Aha! Tak, tak! itd.) 3. pożegnania (typu: No to pa! Do widzenia!, To nara!, Do zobaczenia!, Trzymka!)
Zakłócenia - ktoś robi coś dziwnego, wyłamuje się ze swojej roli, popełnia faux pas, w interakcji dla jej dobra często udajemy, że tego nie widzimy. Ważna jest kwestia jak wybrnąć z tego nietaktu, aby przywrócić normalną definicję sytuacji.
Goffman sztuką uczynił to, co jest naszym życiem codziennym. Doskonałe przykłady: życie przeciętnego sprzedawcy w sklepie, restauracja.
18.10.2009
Teoria zbitej szyby
▪ ma pokazać na ile nauki społeczne mogą mieć praktyczne zastosowanie
▪ pokazuje, że nauki społeczne mogą być praktyczne i rozwiązywać problemy społeczne
▪ chodzi tu o kwestie związane ze zwalczaniem przestępczości
1. Eksperymentator Phil Zimbardo psycholog społeczny w l 70 → 1- szy eksperyment - pomyślał: ustawmy pusty, przeciętny samochód w przeciętnej dzielnicy na parkingu. Przez 1 tydzień nic się nie działo, potem w 1 tydzień: pierwsze zniszczenia, zbita szybka, drobne graffiti, przebite opony, następnie szybko nastąpiło zniszczenie samochodu. Bodziec: zbita szybka w samochodzie (to samo miejsce, okoliczności - drobne zniszczenie spowodowało falę niszczenia).
Wnioski: Zimbardo twierdzi, że ta drobna szybka jest silnym komunikatem, że na tym terenie wolno wszystko, a dołożenie kolejnego elementu zniszczenia nie jest już tak kosztochłonne jak w przypadku całego auta, dołożenie kolejnego pewnie nie spowoduje dla nas sankcji, a zapewne skoro i tak jest „nadniszczony” to może nikogo to nie interesuje (nie ma gospodarza, można wszystko, albo dużo). Pewien drobny element w życiu społecznym może spowodować poważne skutki, zmiany, zniszczenia.
2- gi eksperyment - przeprowadzony w NY - w związku z informacjami nt przestępczości w NY burmistrz tego miasta doszedł do przekonania, że można wyciągnąć wnioski z eksperymentu zbitej szyby. Tak więc np. nie dofinansował policji, ale postanowił:
▪ trzeba zająć się metrem (wyłapać gapowiczów)
▪ zwalczamy grafficiarzy w metrach
Efektem wyłapywania jeżdżących na gapę było złapanie całej grupy przestępców poszukiwanych listami gończymi.
▪ zero tolerancji (nie te gertychowskie) - próby rozprawienia się z kłopotliwymi grupami np. agresywnymi żebrakami, grafficiarzami - po około 1 roku przestępczość spadła o ok. połowę, ale to było wyjątkowe (nie dało się przełożyć na inne miasta)
Przynajmniej od czasu do czasu nauki społeczne mogą być użyteczne.
2. Partie polityczne wykorzystują wiedzę z badań, sondaży przedwyborczych (wiadomo +- 3% błąd statystyczny).
aby reprezentatywność grupy była odpowiednia bierzemy pod uwagę:
▪ miejsce zamieszkania ▪ płeć ▪ wiek ▪ dochody ▪ środowiska, które wstrzymują się od głosowania, wypowiadania swoich politycznych preferencji ▪ skandale, afery ujawnione w tym okresie ▪ dyscyplinę elektoratów - aby pójść na wybory musi być np. odpowiednia aura - przykład z grillowaniem
Badania sondażowe przeprowadzane są wg różnych metod. Reprezentatywność na terenie całego kraju 1000 osób (z błędem +- 3%), albo np. przez telefon 500 osób - albo bezpośredni wpływ ankietera na respondenta, rozbieżność między deklaracjami a rzeczywistymi zachowaniami.
Szeroko rozumiana kultura
Różne kultury różnie klasyfikują różne elementy, różnią się stosunkiem do przyrody i między sobą. Kultura to np: ▪ element ogłady, dobrego wychowania ▪ instytucje kulturalne - teatr
▪ kultura to nasza rzeczywistość, wszystko to, co człowiek wymyślił, utrwalił, upowszechnił, przekazał kolejnym pokoleniom; kultura jest wszechobecna, technologia też jest elementem kultury: sprzęty, budynki, kolory np. ścian, język, mowa.
▪ nasza postawa do danego obiektu przyrodniczego może być różna w przypadku różnych kultur, róże kultury różnie klasyfikują sobie różne elementy
Włochy: różnice kulturowe pomiędzy północą a południem (od Rzymu w górę - północ, w dół - południe). Np. kwestia zaufania: to 2 odmienne światy. Robert Putnam → północ sobie ufa, południe już nie.
▪ te same instytucje (samorządy działają zupełnie inaczej (jedne są spenetrowane przez mafię, drugie nie i działają na rzecz dobra ogólnego), poziom patologizacji samorządów terytorialnych na południu jest wysoki
▪ na płd Włoch jest mniej klubów piłkarskich
▪ różna jest przedsiębiorczość na południu i północy
Robert Putnam zauważył, że te różnice mają podłoże historyczne. Sięgając wielu lat wstecz na północy prężnie działał handel, kwitła tradycyjna działalność obywatelska. Różnice sięgają długiego trwania - 7-8 wieków.
Długie trwanie: kategoria dotycząca procesów rozwojowych społeczeństwa
W Polsce nie ma badań, że długie trwanie zachodzi.
W Berlinie: granica przebiegała tam, gdzie kończyło się imperium Karola Wielkiego - spekulacyjny przykład długiego trwania.
W Polsce: Wisła - na wschód Azja, na zachód - Europa zachodnia.
▪ różnorodność kultur, relatywizm kulturowy - wszystkie kultury są różne
Relatywizm kulturowy jest czymś innym od moralnego, (gdzie uznajemy, że wszystkie wartości są różne)
Badacz danej kultury nie może się ponad nią wynosić, nie powinien narzucać swoich przekonań, metodologicznie zakładamy równość kultur (postawa metodologiczna - zakładamy różność kultur). Mówi o tym, że różne kultury są sobie równe.
▪ dyfuzja kulturowa - proces przenikania się elementów jednej kultury do drugiej. Jest możliwa poprzez bezpośrednie kontakty przedstawicieli kultur, migracje, media, wymianę narodową. W przypadku badań dyfuzja zachodzi w przypadku styku 2 kultur - obecnie może bez fizycznego konta (bo media, Internet, telefon …)
Warunki przyjęcia, że dyfuzja nastąpi i aby 1 element przeniknął :
- to kwestia użyteczności→ zapożyczamy te lepsze, skuteczniejsze elementy w radzeniu sobie w życiu (broń z ostrzami krzemiennymi zamienimy na z ostrzami żelaznymi)
- opór - czasem dana kultura wzbrania się przed przyjęciem czegoś nowego, np nie przyjął się w Polsce na pewnych terenach kołowrotek (kobiety wolały wrzeciono, tłumaczono to tym, że się przemieszczały w ciągu dnia: pole, dom i jak tu targać ze sobą kołowrotek - wrzeciono choć mniej efektywne, bardziej pasowało do trybu życia tej kobiety, przeciętnego dnia jej pracy).
- warunkiem przyjęcia też jest zgodność 2 kultur (kompatybilność)
- kwestia prestiżu danej kultury lub jej reprezentanta (np. podbicie Azteków przez Cortes'a - uważali garstkę najeźdźców za bóstwa, coca-cola, nescafe, adidasy)
Dyfuzje tej natury mają charakter ciągły. Ludzie po 89 roku łatwo nauczyli się być konsumentami (pojawiła się postawa konsumencka) - element kultury zachodniej, którą mocno cenimy
Stereotypy należą do elementów, które się nie przenoszą, albo z wielkim trudem dyfuzują (np. co Polaków obchodzą Turcy?, Niemców - tak,), albo zaufanie, które prawie w ogóle się nie przenosi.
Podsumowanie: akulturacja (przenikanie, przyjmowanie przez jednostkę lub grupę społeczną kultury innej grupy społecznej) - konsumeryzm
Robert Merton - współczesny reprezentant współczesnego funkcjonalizmu w socjologii (nietypowego)
Tradycyjny funkcjonalizm uznaje społeczeństwo za pewien dobrze funkcjonując system, to jest taka dobrze naoliwiona maszyna, w której wszystkie elementy są funkcjonalne i potrzebne
Funkcjonalizm Mertona (badacz nie tylko teoretyk)
M. prowadził analizy empiryczne - zwracał baczną uwagę, aby najpierw coś przebadać zanim przejdzie się do teorii, ważna była dla niego kwestia elementów funkcjonalności i uważał, że mogą być zbędne bądź dewiacyjne (może być tak, że niektóre nie są potrzebne - kwestia użyteczności i funkcjonalności).
Co może być badane w tej perspektywie funkcjonalizmu (Mertona)?
▪ I-szy element- to wszystko co ma charakter powtarzalny, standaryzowany, dający się ująć w jakieś wzory (normy społeczne, zachowania się grup, środowisk)
→ jest to pewne ograniczenie funkcjonalizmu, bo nie interesują nas zjawiska niepowtarzalne, niestandaryzowane np. dość trudno było zabrać się polskim socjologom za zjawisko Solidarności w Polsce - było to nowe dla elit, że robotnikom może chodzić o tak abstrakcyjne rzeczy
▪ II element Mertonowskiego podejścia to kwestia odróżnienia motywacji różnych ludzi od obiektywnych konsekwencji działań (ich subiektywna ocena sytuacji, to jak oni subiektywnie określają własne cele) od obiektywnych skutków ich działań.
→ u dziennikarzy - wrzutka - dziennikarz dostaje anonimowe materiały i robi na ich podstawie artykuł, uznając je za wiarygodny, gdzie skutkiem może być oczernienie kogoś (cel dziennikarza - wykorzystajmy te materiały, bo są interesujące dla czytelnika
▪ III - rozróżnienie pomiędzy funkcjami i dysfunkcjami. Funkcje przyczyniają się do adaptacji, integralności danego systemu, a dysfunkcje obniżają je.
→ w obrębie jednego elementu możemy mieć do czynienia z funkcjonalnością i dysfunkcjonalnością (każde zjawisko może mieć charakter funkcjonalny i dysfunkcjonalny np. prostytucja - z punktu widzenia całego społeczeństwa zjawisko dysfunkcjonalne, ale w przypadku określonych środowisk - bezpieczny wentyl bezpieczeństwa, może cywilizowany sposób na uniknięcie przestępstw seksualnych. Natomiast narkotyki miękkie będą zaporą dla twardych i ich legalizacja? Nie, to raczej bodziec (Holandia)
▪ M. rozróżnia pomiędzy funkcjami jawnymi (te które sobie uświadamiamy) i ukrytymi (, których sobie nie uświadamiamy) np. pogrzeb: jawne - oddać cześć zmarłemu, ukryte - integracja rodziny.
▪ funkcjonalność bądź dysfunkcjonalność oceniamy z pozycji jakiejś grupy lub środowiska, z perspektywy grupy społecznej, funkcjonalność i dysfunkcjonalność jest zawsze czyjaś np. dla przestępcy dysfunkcjonalność nie jest problematyczna, natomiast dla zwykłego obywatela przestępczość jest dysfunkcją. Pewne problemy są zawsze z czyjejś perspektywy, zależy od percepcji.
▪ IV - M mówi o alternatywach funkcjonalnych np. do jakiego stopnia rodziny homoseksualne są alternatywą dla rodziny, czy możemy tradycyjne elementy zastąpić alternatywnymi, jakie funkcje mogą stanowić alternatywę dla innych funkcji
▪ V - ograniczenia strukturalne - do jakiego stopnia możemy wprowadzać nowe elementy, a do jakiego je eliminować? Np. chcemy wprowadzić w Polsce ruch lewostronny, ale tylko dla ciężarówek
W podejściu Mertona- zainteresowanie dysfunkcjami, duże znaczenie badań empirycznych
25.10.2009
Pierre Bourdier 1930-2002 „świeży klasyk” (i sieci społeczne)
▪ analizował literaturę XIX i XX wieku m.in. W. Wolf
▪ zajmował się systemem edukacji „Reprodukcja”
▪ analizował środowisko artystyczno-literackie „Reguły sztuki”
▪ zajmował się mediami, telewizją, prasą, dziennikarzami, artystami, politykami, naukowcami
▪ strukturą społeczną w Algerii, plemionami koczowniczymi zwyczaje, gusty kulinarne
Był wierny perspektywie jej elementy:
1 teoria przemocy symbolicznej
2 teoria pola
B. socjologia systemów (antropologia) refleksyjna lub form symbolicznych
1. Koncepcje teoretyczne, elementy
Ad 2 System edukacji to model reprodukcji kulturowej
Istnieje przemoc symboliczna
1. kulturę indoktrynuje klasa wyższa, wiąże się z tym, że jest kulturą dominującą (zapewnia ją sobie przez system edukacyjny) i kieruje ona zdominowanymi (kulturą kieruje warstwa dominująca i kieruje dominowanymi)
2. przekaz kulturowy zapewniany przez system edukacyjny nigdy nie jest arbitralny, jest narzucany, tj w edukacji są wybrane przez ten system treści (jest w rękach części dominującej)
np. w Australii akulturowano aborygenów do kultury dominującej
W każdej szkole można znaleźć elementy przemocy symbolicznej: wyselekcjonowane narzędzia znaczeń i treści (elementy)
podręcznik szkolny - są tam treści wybrane przez MEN, a pewnych treści nie ma,
w szkole uczeń spotyka się z całym szeregiem instrukcji co należy, a czego nie należy robić,
oceny, polecenia, dokumenty (świadectwa, legitymacje)
ustrukturalizowany czas - poszatkowany na lekcje
programy nauczania
sformalizowany system oceniania - końcowe egzaminy
- przedszkole: rysowanie, kolorowanie, kartka, jej kolor, szkic, wyjście poza szkic, odpowiednie kolory- pewne typy ekspresji, aktywności twórczej nie są promowane
Teoria pola
B. mówi o: Illusio; Pole; Kapitały; Habitusy (illusio)
Pole - historycznie wytworzone przestrzenie aktywności wraz z wytworzonymi instytucjami
pole o określonej aktywności, które wytwarza określone instytucje i stawki”:
- pole władzy: wygrana w wyborach,
- pole mediów: stawką jest nie tyle wyprodukowanie informacji, ale sprawienie, aby nasze informacje były powtarzane,
- pole nauki: stopień naukowy, prestiż, popularność,
- na polu studiów: chodzi o to, aby zdobyć tytuł magistra, dla innych istotny jest walor konkurencji,
- na polu sztuki: czasem zdarza się, że inne pola chcą je ograniczyć
Co się stanie jeśli ktoś nie dostosuje się do reguł obowiązujących w danym polu?
W danym polu istnieją reguły (milczące bądź pisane) i taką osobę może czekać marginalizacja - jest przez pole ledwo tolerowany i ma na nie niewielki wpływ lub może być skazany na banicję, wykluczenie.
Habitusy - nasze psychiczne i ekonomiczne inwestycje powodują określone habitusy
pośrednik pomiędzy nami (jako osobą subiektywną), a obiektywnym polem,
podpowiada nam jak się zachować w danym polu (mając na uwadze stawki jakie obowiązują na terenie danego pola), to coś co nas dyscyplinuje do tego, aby zachować się odpowiednio danym polu
racjonalizuje nasze działanie min nakładów - max korzyści, min ryzyka - max korzyści
który pośredniczy pomiędzy naszym chceniem, a nie chceniem, a obiektywnym polem
np. nie chce się nam już studiować, ale habitus podpowiada, że jeśli mam licencjat, to warto ponieść jeszcze trochę wysiłku
Kapitały
B. Kapitał symboliczny i społeczny (u B. zamiennie) - (D. Wincenty rozróżnia kilka kategorii):
1 kulturowy
2 społeczny
3 ekonomiczny
4 polityczny
1. Kapitał kulturowy - to kapitał symboliczny. Dziedzictwo po rodzinie - swoiste kody dostajemy od rodziny, istotny jest proces socjalizacji, to kwestia naszego obycia w świecie, kompetencji kulturowych, które nas jakoś wyróżniają w świecie, kompetencji językowych (j. ojczysty i obce), nasze obycie, dostosowywanie się do różnych sytuacji, umiejętność radzenia sobie z emocjami”. Jak żyć i przetrwać w rodzinie”?
2. Kapitał społeczny - to wszystkie nasze bliższe i dalsze kontakty, które wykorzystujemy w różnych sytuacjach, w życiu codziennym, ścisłe i luźne (mocne - rodzina i bliscy znajomi - i słabe więzy - luźni znajomi)
(te na górze oznaczają uruchamianie kontaktów z innymi przy poszukiwaniu pracy)
bliższe
kontakty
kontakty społeczne - najbardziej istotne, najbardziej skuteczne
A B
A - gdy sami poszukujemy pracy jest to czynność, którą rzadko podejmujemy, pokazuje nam proporcje nakładów działania dotyczącego poszukiwania pracy, najczęściej wysyłanie CV i wówczas nie podejmujemy tych działań, które są najbardziej istotne i skuteczne z pkt widzenia pracodawcy
B - z pkt widzenia pracodawcy - jakie działania podejmuje pracodawca, gdy chce kogoś zatrudnić
Bez kapitału społecznego się sparzymy, kontakty społeczne odgrywają ogromną rolę, gdy ktoś nam kogoś poleca - to też jest kapitał społeczny.
3. kapitał ekonomiczny - czy mamy środki finansowe, by poczynić pewne inwestycje, czy mamy jakieś zabezpieczenie. Kapitał - gdy inwestujemy pieniądze, nie tylko gdy je posiadamy.
4. kapitał polityczny - w niektórych polach nie jest istotny. To kwestia posiadania władzy, umiejętność perswazji.
Konwersja kapitałów - jak, w jakim stopniu można przekształcić jeden kapitał w drugi, jakie są warunki (praktyczne), aby przełożyć jeden kapitał w drugi.
Np. czy zostanę ministrem, jak jestem obrzydliwie bogaty?
Merton - „efekt świętego Mateusza”. Nazwa pochodzi od fragmentu Ewangelii: kto ma, temu będzie dodane, kto nie ma, będzie mu zabrane.
pieniądz lubi pieniądz, gdy ktoś ma milion, to łatwo mu zdobyć następny, a gdy nie ma nić, jest mu o niebo trudniej,
dzieci aktorów łatwiej zostają aktorami
efekt św. Mateusza na polu nauki - w przypadku jakichś odkryć śmietankę spija szef zespołu (nauki przyrodnicze praca w zespołach)
Ilusjo
najszersza kategoria w teorii pola
jest to coś w rodzaju milczącej logiki pola
to milczenie bierze się z tego, że bierzemy pewne rzeczy za oczywiste, nie kwestionujemy pewnych rzeczy,
cicha logika, za którą stoi jakiś arbitralny wybór, konsekwencja historii,
pole tak długo potrafi trzymać swoich graczy, jak długo potrafi utrzymać to milczenie
Sieci społeczne
Perspektywa:
funkcjonalistyczna: dobrze naoliwiona maszyna
organistyczna: Spencer - społeczeństwo może być traktowane jak organizm wzrost komórek specjalizacja śmierć komórki nie powoduje śmierci organizmu
walki, konkurencji (stan ciągłej walki, wszyscy ze wszystkimi HOPPS
teoria Marksa - 2 klasy społeczne: posiadającą środki produkcji i nie posiadającą środków produkcji
- mamy do czynienia z różnymi narzędziami (np. chcemy coś zrobić ze ścianą, ale jest wiertło, młotek itd. do wyboru. Każdy da nam coś innego - tak samo jest z teoriami socjologicznymi. Każda daje inny ogląd społeczeństwa
perspektywa sieciowa -to jedna z wielu perspektyw, jakie możemy stosować do analizy społeczeństwa.
- daje płaski ogląd społeczeństwa (nie daje pojęcia o instytucjach itp.),
- świat jest wertykalny (pionowy),
- społeczeństwo - to dynamiczny twór, składający się z układu powiązań funkcjonujący dzięki formom komunikacji - kiedyś głównie twarzą w twarz, ale rozwój świata to rozwój form komunikowania się, wynalazki sprzyjają zmianom tych form - teraz odległości przestają być problemem w komunikowaniu się.
2 cechy sieci społecznych (sieci społeczne mają taki charakter):
1 mały świat społeczny
2 bezskalowość sieci społecznych
Ad 1. S. Millgren (eksperyment z kąsanie prądem) - zebrał grupę ochotników, którzy mieli za zadanie przesłać paczkę do maklera z Bostonu - oni go nie znali - ale reguły były takie: przesyłam paczkę do kolejnych, znajomych osób, które mieszkają coraz bliżej tego maklera, aż do tej, która go zna)
zdziwienie, że większości to się udało, liczba pośrednich ogniw (5-6) niewielka
Liczba połączeń na dotarcie nie jest duża -„och jaki ten świat jest mały”
Ad 2. są pewne elementy (osoby), wyróżnione węzły, które mają tę cechę, że ich liczba kontaktów jest bardzo duża z innymi elementami sieci
wystarczy sparaliżować te kilka wyróżnionych węzłów np.
w internecie - określone strony, czyli te ze stron, które mają tysiące linków (jest ich stosunkowo niedużo w porównaniu z tymi, które mają tylko kilka linków) → to ma charakter bezskalowy
drogi komunikacyjne (mosty) mają charakter bezskalowy, są określone węzły komunikacyjne, które byłyby w stanie sparaliżować ruch, gdyby je wysadzić,
w czasach inkwizycji - bezsensowne jest wyłapywanie wszystkich heretyków, trzeba likwidować perfecta (doskonali) - przenosili informacje zarażali herezją innych; zastanowić się jakie zawody sprzyjają → kupcy,
kolejny przykład bezskalowości - lata 80 USA: AIDS / HIV - wyselekcjonowano grupę ludzi i sprawdzano kto w tej grupie miał największą liczbę partnerów seksualnych → zauważono, że wyselekcjonowani nosiciele to homoseksualiści, kwestia ustalenia zmiennej: sprawdzano, który z pierwszych nosicieli miał największą liczbę kontaktów seksualnych - pacjent 0 - osoba odpowiedzialna za rozprzestrzenienie się HIV w społeczeństwie - miał od kilku do kilkunastu tysięcy partnerów seksualnych (zmarł w wieku czterdziestu kilu lat), to był steward kanadyjskich linii lotniczych (loty na duże odległości, kontakt z coraz to nowym gronem partnerów seksualnych)
Sieci mają charakter małego świata i często mają charakter bezskalowy.
Czy można gdzieś wykorzystać wiedzę o funkcjonowaniu sieci społecznych?
→ marketing szeptany (z ust do ust), niesztampowa forma marketingu, przekaz „bezinteresowny”, ktoś dzieli się z nami informacją (agent, który nam o tym nie mówi) o czymś nowym,
» najbardziej udane efekty tego marketingu prowadzą do epidemii społecznej;
» dysproporcja pomiędzy przyczyną a skutkiem → małe rzeczy wywołują duże skutki (podobnie jak z efektem motyla)
np. producent gier komputerowych nie reklamował się, ale za to pojawił się blog osoby, w którym testowano wczesną wersję tej gry, zaczęło się od tajemniczego, paranoicznego wpisu że ta gra „zmienia moje życie …”, wpisy się ucinają, rosną spekulacje co się stało z tą osobą, a wszystko to było ukartowane: osoba testująca była osoba związana z producentem, nadchodzi premiera gry i osiąga dużą sprzedaż
▪ tu są wyróżnione role służące zarażaniu środowiska. 3 role skuteczności epidemii społecznej:
łącznik; ekspert; sprzedawca
łącznik - ma szczególny talent do zawierania znajomości, ma bardzo bogaty kapitał społeczny, ważne, że ma możliwość docierania do różnych środowisk. On kolekcjonuje ludzi, tak jak filatelista znaczki, mistrz gromadzenia więzi społecznych
ekspert - osoba, która ma rzetelne i bogate informacje na różne tematy (w jakiejś dziedzinie) i bezinteresownie dzieli się nimi ze światem zewnętrznym „MAVEN” (idisz, hebrajski) - „mędrzec”. Gromadzi informacje i się nimi dzieli, bezinteresowny ekspert / my mamy takich znajomych - chociaż 1 eksperta, np. specjalista od komputerów, który bezpłatnie nam pomoże,
sprzedawca - to kluczowa osoba z punktu widzenia rozprzestrzeniania się wiedzy, odpowiedzialny za rozpowszechnianie „zarazy”, to on bezpośrednio proponuje coś komuś. To duża sztuka być dobrym sprzedawcą. Częst łączy w sobie role eksperta i pośrednika.
Kwestie bezpośredniego kontaktu w marketingu szeptanym:
jest pewna strukturalna cecha sprzyjająca tego typu działaniom
badania pokazały, że znaczna część naszych rozmów dotyczy produktów
dlatego też łatwo jest przeprowadzić marketing szeptany
Kto może być liderem opinii?
Np. Nike - testowanie produktu zaczynali od gett czarnoskórych amerykanów. Jeśli zaskoczyło to rozpoczynali produkcję, jeżeli nie, to się wycofywali.
8.11.2009
Wzór na spoistość grupy
L
SG =
C2N
L - rzeczywista liczba wyborów między członkami grupy
C - wszystkie możliwe wybory między członkami grupy
N(N-1) d • N
C2N =
C2N =
2 2
d - liczba, którą dopuszczamy do badania
socjogram dla 5-cio osobowej grupy:
A
• Gwiazda socjometryczna zbiera największą liczbę wyborów
B • • C Jest najatrakcyjniejsza społecznie
• E • D
• A
E
• •
D C
A D A B
• • • • z punktu widzenia spoistości grupy
sytuacje te są takie same
• • • •
B C D C
• 2 pary odizolowane • trójka i jeden punkt izolowany
Klika → jakaś część grupy, wywołuje negatywne skutki; dostęp do niej jest ograniczony, jest to zamknięta podgrupa; nie są duże, ale dobrze zorganizowane; potrafią zawładnąć jakąś grupą; ma luźny związek z całą resztą grupy.
W l 70 klikami zajmował się polski socjolog Adam Podgórecki. Badał „brudne organizacje”, patologiczne zgrupowania. Pozostawił wiele koncepcji dotyczących dobrze zorganizowanych instytucji, mniejszości.
Sytuacja dotycząca roli pośrednika
• • • to pośrednik x decyduje o tym kogo dopuścić do
• x grupy, a kogo nie
• • •
A
•
• • • •
B
• w tych sytuacjach to pośrednik x decyduje o komunikacji w grupie
• komunikacja jest możliwa tylko poprzez udział pośrednika
• • występuje tu zbyt duża liczba pośredników
• • • komunikacja w tej sytuacji jest nie najlepsza
• x • • • występują przekłamania
•
•
• • • • •
A B
•
•
•
Zaufanie i kapitał społeczny
Zaufanie - zjawiska o charakterze społecznym
Poziom zaufania w Polsce jest najniższy w Europie. Zaufanie / jego brak (i kapitał społeczny oraz skutki społeczne) związany jest z kooperacją. Możliwe jest działanie kooperacyjne. Z perspektywy jednostki - kapitał społeczny - to suma relacji bliższych i dalszych. Inwestycje w kapitał społeczny to inwestycje w znajomości: pielęgnować, budować/pozyskiwać nowe, szersze zbiorowości. Może dotyczyć grup, społeczności, wspólnot, aby mogły poradzić sobie w sytuacjach kryzysowych - np. wywarcie wpływu na np. administratora w sprawie planu zagospodarowania przestrzennego (czynsze, remonty, koszty zarządu). Z punktu widzenia kapitału społecznego dot. jednostki - powinno się cechować normom wzajemności (daję, abyś dał).
Norma wzajemności:
1. odwzajemniamy to, co uzyskaliśmy
2. to co odwzajemniamy nie musi mieć charakteru ścisłej ekwiwalencji (ja Tobie 100 zł, to niekoniecznie ty mi 100 zł)
• kwestia kooperacji
• kwestia wzajemności
• kwestia normy wzajemności
Co uzyskujemy? Wartość dodaną, która informuje, jest wskaźnikiem o naszym kapitale społecznym. Jaką wartość dodaną osiągamy poprzez kapitał społeczny - zaufanie?
• możemy komuś zostawić klucze
• możemy komuś pożyczyć pieniądze
Niektóre społeczności lepiej sobie radzą z drobną przestępczością ze względu na kapitał społeczny i zaufanie - niewielki poziom anonimowości, np. w „Chłopach” - Jagna - społeczność rozeznała dysfunkcyjny element i zareagowała.
„magiczna liczba 150” → mamy pewne ograniczenia, możemy pielęgnować kontakty ze 150 znajomymi, powyżej tej liczby stają się nieznajomymi.
» niegdyś: centurioni
» współcześnie działająca fabryka „Goretex” z liczby 150 zrobiła podstawę dla całej organizacji firmy
• stan zatrudnienia docelowy i maksymalny to 150 osób; • nie budują elementów hierarchii ponad miarę; • niski poziom anonimowości; • gdyby miała zostać przekroczona liczba 150 zatrudnionych, to buduje się nową fabrykę; • szefowie uważają, że nawet najdrobniejszy pracownik może wnieść swoją cegiełkę do wspólnego rozwoju firmy; • codzienne funkcjonowanie firmy sprowadza się do spotkań między pracownikami w celu przekazywania w rozmowie informacji • w stołówce wszyscy jedzą przy jednym stole i jedzą to samo - szefowie i szeregowi pracownicy
Gdzie jeszcze widzimy ślady zaufania w życiu społecznym, przekładające się na niski poziom anonimowości (w dobrym znaczeniu)?
zjawiska gospodarcze:
» mikro: górnicy i reforma sektora węglowego (J. Buzek)
• 4 odprawy, zwolnienia grupowe
• osoby, które zakwalifikowały się do odprawy, nie mogły już powrócić do pracy w kopalni
• jednak wracali pod fałszywymi nazwiskami
• intencje szefostwa były dobre, ale naiwne
Socjolog Marek Szczepański przyglądał się temu zjawisku bardziej dokładnie
• okazało się, że bardzo mało osób założyło firmy, większość wydała odprawę na konsumpcję
• Marek Szczepański naliczył 5 osób, które założyły spółki
• żeby założyć spółkę, trzeba mieć zaufanie do swojego partnera biznesowego
» poziom makro struktur
• przekłada się na funkcjonowanie demokracji, gdy dużo ludzi sobie ufa, to im więcej zaufania, to tym więcej zakłada stowarzyszenia, fundacje, organizacje, instytucje „watch-dog” - stróżujący pies - pomagają ujawniać przypadki korupcji
• chodzi tu o organizacje, które tworzą sami ludzie, obywatele
• wysoki poziom zaufania przekłada się na niski poziom korupcji (jest miernikiem zmniejszenia się przestępczości, korupcji)
• dysonanse społeczne między obywatelem a przedstawicielem politycznym
Zaufanie to tego typu kapitał społeczny, którego nie można importować .
Z punktu widzenia funkcjonowania rządu - trudno zaprojektować instytucje, które by podnosiły poziom zaufania społecznego.
Na poziomie jednostkowym w Polsce jest trudno, ale za granicą, aby podnieść - kup wino i ciasto i idź do swojego sąsiada.
• budowanie zaufania - 2 jednostki
• podtrzymywanie zaufania - 1 jednostka
• odbudowanie zaufania - 6 jednostek
Zaufanie generuje również negatywne zachowania. Ciemne strony zaufania (złe):
• kliki
• brudne wspólnoty (mają wzajemne zaufanie), ale → instytucja świadka koronnego
• przestępczość zorganizowana = pieniądze + strach = to potężne 2 motywatory
• kapitał społeczny na opak (perwersyjny) → w kontekście karteli narkotykowych.
22.11.2009
Tajność
» wątki tajności - u Goffmana → za kulisami
1 „Sztuka wojenna Sun Zi” - napisane 2400 lat temu - rozdz XIII → szpiegostwo, jest 5 rodzajów szpiegów
2 traktat „Książę” Machiavelli → strategia lisów i strategia lwów
3 traktat Artrasiasta → indyjski, praktyczne wskazówki dla władcy, fragment dotyczący szpiegostwa również
4 Georg Simmel (fonet Zimel) „Tajność”, „Tajny związek” → eseje chyba jedyne, poświęcone tajności.
» dolna granica to 3 osoby, ten trzeci dynamizuje, od 3 zaczyna się społeczeństwo,
» również tak można powiedzieć w stosunku do tajności,
» na gruncie prawodawstwa amerykańskiego spisek to porozumienie między co najmniej 2 osobami, które albo chcą dokonać czynu przestępczego, albo osiągnąć korzyści → w kontekście ten 3-ci element to wymiar sprawiedliwości lub opinia społeczna → traktowane bardziej metaforycznie
» tajność pojawia się w momencie gdy są 3 osoby (elementy),
» gdy pojawia się tajność, to pojawia się też element zdrady
Definicja: Tajność to ukrywanie i maskowanie stanu rzeczywistego.
→ (gra aktorska …. ).
→ tajność jest jedną z form towarzyskości.
5 Stenton Tefft - tajność traktuje jako środek działania (czyli 1 z kapitałów)
S. T. - Tajność to jest coś racjonalnego, coś co jest środkiem działania.
Tajność ma 5 wymiarów:
1- zdobywanie informacji
2- ochrona własnych informacji
3- stopniowe wtajemniczanie
4- kwestia podejmowania działań w przypadku, gdy z naszego środowiska wyciekną informacje (gdy ktoś nas zdradzi), sytuacje zapobiegawcze, ochronne
5- informacje trzeba przeanalizować (wyciągnąć wnioski)
Funkcje tajności:
1. redukuje koszty działań
► redukcja kosztów działań poprzez działanie niejawne
» ryzyko ujawnienia np. ujawnienia zdrady
a. • przy otwartej kurtynie • ukrywając
b. zmowa kartelowa:
» np. telefonia komórkowa: na początku nie było cen konkurencyjnych,
» sieci taksówkarskie: utrzymywanie cen,
» rynek/targowisko - identyczne ceny,
c. szpiegostwo przemysłowe (podkradanie technologii) =» oszczędność kosztów (prototypy, testy, zespoły badawcze,)
d. handel informacjami
2. może być narzędziem zdobywania władzy
► narzędzia zdobywania władzy:
a. też zmowy kartelowe,
b. manipulowanie, spiskowanie
» tajne służby bezpieczeństwa np. SB, STASSI, środki infiltracji społeczeństwa: podsłuch, zapach, cenzura listów
» czarny PR np. tajna policja
3. strukturalizuje życie społeczne (porządkuje)
► strukturalizacja życia społecznego:
» my i oni - my nie chcemy, żeby oni wiedzieli,
4. to możliwość multiplikacji (zwielokrotnienia) tożsamości
» odgrywanie różnych ról przez tego samego aktora,
» utrzymywanie tego samego dystansu w tych środowiskach, czyli …..
» systematycznie wykorzystuje ją wywiad do swoich celów, np. wykorzystywanie jawnych instytucji mających niejawne funkcje
» szefowie mafii - kelnerami w pizzerni
» firmy krzak (wystawcy faktur), ludzie słupy (właścicielem menel, nieżyjący), spółki wydmuszki
5. budowanie zaufania i lojalności
» tajność uczy lojalności, kooperacji (Zimel), budzi zaufanie » sam fakt tajności buduje zaufanie,
» współuczestnictwo w przestępstwie,
» ..
6. socjalizacja
» świat tajny może zauroczyć, może zniewalać, bo to bycie w opozycji do normalnego świata,
» wejście w świat przestępczy (policjant - wtyka) trwa około 1 rok i max 1 rok może tam być, a przez kolejny 1 rok musi przejść kwarantannę
» cała grupa zawodów, gdzie zachowanie tajemnicy zawodowej jest niezbędne
7. kreowanie prestiżu
» gangsterzy z Pruszkowa latali na walki Gołoty,
» „Słowik” - „skarżyłem się kicz grochowi …” - koniec licytacji po pojawieniu się „Słowika”
8. tworzenie i ochrona prywatności
» z perspektywy antropologicznej → to, że mamy prywatność, to nasza zdobycz kulturowa (cywilizacyjna), u jaskiniowców → wszystko przy podniesionej kurtynie
» paparazzi a celebryci (często to ustawki)
» monitoring → kamery: zamknięte osiedla
» elektroniczne zabezpieczenia, rolety
Funkcje - 8 funkcji: zrozumieć o co chodzi, znaleźć przykłady
1
• B