Nazwa przedmiotu: Metodologia badań literackich (po przełomie antypozytywistycznym)
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu: obowiązkowy
Poziom przedmiotu:
Rok studiów, semestr: II rok, I sem.
Liczba punktów:
Metody nauczania: wykład
Język wykładowy: j. polski
Imię i nazwisko wykładowcy: prof. Barbara Sienkiewicz, dr Sylwia Panek, prof. P. Czapliński.
Wymagania wstępne: znajomość podstawowych pojęć i kategorii poetyki, teorii i historii literatury oraz filozofii i estetyki
Cele przedmiotu:
interpersonalne: umiejętności interdyscyplinarne, umiejętność docenienia różnorodności kulturowej i wielokulturowej;
instrumentalne: umiejętność analizowania i syntetyzowania, umiejętność rozwiązywania problemów;
systemowe: umiejętności badawcze, zdolność do samodzielnej pracy.
Treści merytoryczne przedmiotu:
Przedmiot „Metodologia badań literackich” obejmować będzie swym zakresem dzieje myśli literaturoznawczej oraz kluczowe szkoły metodologiczne od przełomu antypozytywistycznego do nam współczesnych. W trakcie wykładów będziemy prezentowali dominujące sposoby myślenia o literaturze, rozumienia jej istoty i zadań, oraz kluczowe teorie dzieła literackiego - procesualnie, a więc eksponując ich następstwo i przemiany, a także - niekiedy - ich współistnienie w tym samym okresie. Ambicją prowadzących jest porządkowanie i scalanie wiedzy historyczno- i teoretycznoliterackiej, pokazywanie zależności między tendencjami dominującymi w literaturze i myśli literaturoznawczej. Dużo uwagi poświęcimy epokowym przełomom. Zależeć nam będzie także na wskazywaniu związków między „wpływowymi” w danej epoce metodologiami a dominującymi w niej koncepcjami filozoficznymi i estetycznymi, sposobami rozumienia człowieka, świata, społeczeństwa i kultury.
Wykłady dotyczyć będą kolejno: przełomu antypozytywistycznego, formalizmu, strukturalizmu, fenomenologii, psychoanalizy, hermeneutyki, pragmatyzmu, egzystencjalizmu, semiologii, dekonstrukcjonizmu, nowego historyzmu, badań genderowych, postkolonializmu, badań kulturowych.
Metody oceny: egzamin pisemny.
Spis zalecanych lektur:
I. Podręczniki, syntezy:
1. Anna Burzyńska, Michał Paweł Markowski, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków 2006.
2. Zofia Mitosek, Teorie badań literackich. Przegląd historyczny, Warszawa 1998 (lub wyd. nast.).
3. Stefania Skwarczyńska, Kierunki w badaniach literackich, Warszawa, 1984.
II. Literatura uzupełniająca
1. Jonathan Culler, Teoria literatury, przeł. M. Bassaj, Warszawa 1998.
2. Dekonstrukcja w badaniach literackich, pod red. R. Nycza, Gdańsk 2000.
3. Maria Janion, Humanistyka. Poznanie i terapia, Warszawa 1982.
4. Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, pod red. M.P. Markowskiego, R. Nycza, Kraków 2006.
5. Henryk Markiewicz, Główne problemy wiedzy o literaturze. Kraków 1976.
6. Zofia Mitosek, Mimesis. Zjawisko i problem, Warszawa 1997.
7. Nowe problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, pod red. H. Markiewicza i J. Sławińskiego, Kraków 1992.
8. Odkrywanie modernizmu, pod red. R. Nycza, Kraków 2006.
9. Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, pod red. H. Markiewicza
i J. Sławińskiego, Kraków 1976.
10. Problemy teorii literatury. Seria 4. Prace z lat 1985-1994, wyb. H. Markiewicz, Wrocław 1998.
11. Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”, ser. I i II, pod red. M. Głowińskiego, H. Markiewicza, Wrocław 1977-1988.
12. Teoria badań literackich za granicą, t. 1-4, oprac. S. Skwarczyńska, Kraków 1965-1986.
13. Współczesna myśl literaturoznawcza w Republice Federalnej Niemiec, wybr., oprac. i wstępem opatrzył H. Orłowski, przeł. M. Łukasiewicz, W. Bialik, M. Przybecki, Warszawa 1986.
14. Współczesna teoria badań literackich za granicą, t. 1-3, oprac. H. Markiewicz, Kraków 1970-1996.