ps osob sciaga


MATCZAK STYLE POZNAWCZE

Możliwości poznawcze - najwyższy rozwojowo sposób funkcjonowania znajdujący się w repertuarze jednostki. Jednak nie jest to sposób najlepszy z punktu widzenia efektywności działań. W niektórych sytuacjach o efektywności działań mogą decydować nie max. możliwości, ale giętkość dostosowania poziomu możliwości poznawczych.

Indywidualne preferencje (preferencje poznawcze) - są to takie dostępne człowiekowi sposoby działania,

którymi jest on skłonny posługiwać się częściej niż innymi.

Style poznawcze - przegląd badań

Witkin, Kagan, Gardner - podobnie definiują style poznawcze. Są to wg nich pewne stałe cechy, preferencje lub indywidualne sposobu funkcjonowania jednostki dotyczące: czynności poznawczych i intelektualnych, organizowania i kategoryzowania świata zewnętrznego oraz pośrednictwa miedzy stanem wewnętrznym a sytuacja zewnętrzną.

Witkin

Zmienna: zależność - niezależność od pola percepcyjnego. Styl zależny od pola to tendencja do kierowania się w większym stopniu wskazówkami zewnętrznymi a styl niezależny od pola to tendencja do kierowania się wskazówkami wewnętrznymi.

Zróżnicowanie psychologiczne - złożoność struktury systemu psychicznego, która posiada trzy główne przejawy:

1.) Stopień oddzielenia "ja" od świata zewnętrznego.

2.)Stopień oddzielenia od siebie poszczególnych funkcji psychicznych i ich hierarchicznej strukturalizacji.

3.)Stopień oddzielenia funkcji neurofizjologicznych (np. ścisłość lokalizacji ośrodka mowy w lewej półkuli mózgu).

Gardner - jego punkt wyjścia stanowiła psychoanalityczna koncepcja ego. Wskazuje się tu na rolę procesów poznawczych w realizacji autonomicznych funkcji ego polegająca głównie na dostosowywaniu tej realizacji do wymagań otoczenia. W zależności od warunków zewnętrznych włączają się różnego rodzaju regulatory poznawcze, podlegające zróżnicowaniu indywidualnemu. Do ich opisu Garden stosuje 5 zmiennych:

1.)Selektywność uwagi

2.)Ekstensywność eksploracji

3.)Tolerancja na nierealistyczne doświadczenia

4.)Zróżnicowanie poznawcze

5.)Asymilacyjna integracja spostrzeżeń ze śladami pamięciowymi:

Efekt asymilacji - gdy bodziec późniejszy jest odbierany tak samo jak pierwszy

Efekt kontrastu - bodziec późniejszy jest odbierany jako różny od pierwszego

Kagan - zajmuje się różnicami indywidualnymi w funkcjonowaniu poznawczym dzieci. Za podstawową zmienną, która leży u podstaw różnic uważa: refleksyjność - impulsywność.

Osoby refleksyjne rozważają wiele hipotez a osoby impulsywne skłonne są przyjmować za ostateczne pierwsze nasuwające się rozwiązanie.

Bierna eksploracja - impulsywność

Aktywne poszukiwanie - refleksyjność

Druga zmienna wyróżniona przez Kagana - Tendencja do dokonywania analizy wzrokowej spostrzeganych obiektów: spontaniczna tendencja do analizy, przejawiana przez pewne osoby nawet wtedy, gdy sytuacja tego nie wymaga.

Style poznawcze jako indywidualne preferencje

-style poznawcze wiążą się z osobowością ponieważ cechy osobowości korelują z nimi

-style poznawcze to nie to samo co zdolności, czyli możliwości poznawcze. Style poznawcze są "technikami zmierzania do celu" a zdolności "określają kompetencje w zakresie osiągnięcia celu".

{Style - w jaki sposób? zdolności - jak dobrze?}

MĄDRZYCKI "STYLE FUNKCJONOWANIA"

Styl działania - przejawia się w specyficznych dla jednostki, względnie stałych formalnych właściwościach planowania działania (ustalenie celu, etapów jego realizacji, sposobów itp.), jego realizacji oraz kontroli i oceny (sprzężenie zwrotne).

Typy realizacji planów (element stylów działania)

1.)Realizacja efektywna - duża wartość wyniku a małe koszty.

2.)Realizacja pseudoefektywna-neurotyczna - duża wartość wyniku ale duże koszty indywidualne. Osoby nastawione na sukcesy, co wiąże się z zaburzeniami psychosomatycznymi.

3.)Realizacja pseudoefektywna-psychopatyczna - duża wartość wyniku ale duże koszty społeczne. Nieliczenie się z innymi ludźmi.

4.)Realizacja nieefektywna - mała wartość wyniku\małe koszty lub mała wartość wyniku\duże koszty

Style interakcji - występuje pewna stałość w sposobie interakcji z innymi ludźmi. Wynika to z tego, że konsekwencje własnego zachowania się kumulują a styl interakcji wyzwala odpowiednie zachowania otoczenia, które utrwala dany styl. Jest to ciągłość kumulacyjna oraz ciągłość interakcyjna.

Style życia - względnie stała proporcja i organizacja codziennych czynności zorientowanych na teraźniejszość i ukierunkowanych na przyszłość, wraz z ich motywacyjnym uwarunkowaniem oraz stosunkiem do świata rzeczy.

Właściwości stylu życia:

-przejawia się w zachowaniach ważnych dla jednostki

-stanowi pewna całość tych zachowań, ich organizację czy strukturę

-przejawia się też w stosunku do świata rzeczy, w wyborze przedmiotów, których człowiek używa, którymi sie otacza

-style życia są unikatowe, niepowtarzalne dla każdej jednostki (Adler)

-określa sposoby egzystencji, nadaje sens życiu (Royce, Powell)

Trzy typy stylu życia (Royce, Powell)

-ikaryzm czyli dążenie do mistrzostwa

-indywidualizm; tendencja do samourzeczywistnienia

-altruizm

Podział stylów życia wg L. Pulkkinen (dorośli)

styl recydywisty: aktywny o słabej kontroli

styl powściągliwy: bierny o silnej kontroli

styl pogodny: aktywny o silnej kontroli

styl gniewny: bierny o słabej kontroli

Wiek późnej adolescencji (20 lat)

styl hulaszczy: duża aktywność \ słaba kontrola

styl człowieka przegranego: bierność \ słaba kontrola

styl człowieka nastawionego na realizacje celów: duża aktywność \ silna kontrola \ pozytywne nastawienie wobec życia

styl samotnika: bierność \ silna kontrola

!!!Dwa główne wymiary stylów życia

styl recydywisty vs styl powściągliwy (ekstrawersja vs introwersja)

styl pogodny vs styl gniewny (ekstrawersja vs introwersja)

ZALESKI "PSYCHOLOGIA ZACHOWAŃ CELOWYCH"

Regulacyjny mechanizm funkcjonowania celów - motywów

Wpływ celu na działanie wg Locke'a i in.

Cel------działanie------osiągnięcie celu

Kierunek, wysiłe

Wytrwałość, strategia

Cele są efektywne gdyż:

-kierują uwagę i działanie podmiotu na istotne elementy zadania

-mobilizują jednostkę do podjęcia odpowiedniego wysiłku

-zwiększają wytrwałość

-pomagają pośrednio w wypracowaniu strategii

1.)Ukierunkowanie procesów poznawczych i wykonawczych - czyli ukierunkowanie uwagi oraz czynności uważa się za podstawową funkcje celu. Dzięki tym funkcjom wybierane są tylko te informacje, których potrzebujemy do osiągnięcia celu.

2.)Prawo minimalnego wysiłku (Zipf) - mówi o tym, że przeciętny poziom wydatkowania energii w przeciągu pewnego czasu jest utrzymywany na najniższym poziomie. Wybieramy zawsze łatwiejsze drogi do osiągnięcia celu. Jedna istnieją ludzie, którzy wkładają w pracę więcej wysiłku niż potrzeba.

3.)Podtrzymywanie wytrwałości - osoby kierujące się jakimś celem są bardziej wytrwałe , utrzymują potrzebny poziom wysiłku przez dłuższy czas. Im trudniejszy cel tym dłuższa praca na osiągnięcie go.

4.)Efekt Zeigarnik - ludzie maja tendencje do kończenia zadań, do których się zobowiązali, nawet jeśli nie są one dla nich wygodne.

5.)Hipoteza reaktancji - człowiek podnosi ocenę atrakcyjności celu, gdy dostęp do niego jest zablokowany; inaczej jest to efekt "zakazanego owocu".

6.)Wypracowanie optymalnych strategii:

Cel a wykonanie

!!! Największe efekty maja te cele, które jednostka stawia sobie sama. Jeżeli cele pochodzą z zewnątrz to ich efektywność zależy od akceptacjo ze strony podmiotu.

1.)Trudność celu:

-Teoria Vrooma - im większe szanse (łatwiejsze zadanie), tym lepsze wykonanie zadania.

-Teoria Locka (przeciwna) - trudniejsze cele prowadzą do wyższego poziomu wykonania. Warunkiem dodatkowym jest akceptacja celu ze strony podmiotu.

2.)Hipoteza energizacji (Brehm): energizacja jest to proces podczas, którego organizm przygotowuje się do podjęcia wysiłku. Łatwe cele to niski poziom energizacji a trudne to wysoki poziom enezrgizacji. Jeżeli koszt osiągnięcia celu jest wyższy niż korzyści z jego osiągnięcia to jednostka podejmie nieznaczny tylko wysiłek lub zupełnie zrezygnuje z podjęcia dzialań.

3.)Konkretność celu: Locke wysunął hipotezę, że konkretne cele prowadza do lepszych efektów niż cele ogólnie sformułowane (nieprecyzyjne).

4.)Informacje zwrotne: są użyteczne ponieważ dzięki nim jednostka wie co ma zmienić w łańcuchu podjętych działań. Jednak inf. zwrotne pojawiają się dopiero wtedy gdy wprowadzimy zamiary w czyn. (Locke) zarówno cele jak i inf. zwrotne są potrzebne do aby poprawnie wykonać zadanie. Dzięki inf. zwrotnym wiemy o naszej efektywności na bieżąco.

5.)Akceptacja celów: cele akceptowane przez jednostkę, nawet wtedy gdy nie są przez nią same postawione, są efektywniej wykonywane niż te, które zostały narzucone i nie zyskują aprobaty.

Cechy indywidualne (osobowościowe) a efektywność celów

Samoocena:

Własna skuteczność (self-efficacy):

Teoria własnych kompetencji (Bandura) - "własna skuteczność" odnosi się do tego, na ile jednostka jest w stanie wykonać czynności wymaganych w sytuacjach zawierających wiele dwuznaczności, nieprzewidywalnych i stresowych elementów

Miejsce kontroli

Orientacja na działanie (!!!Teoria Kuhla): Kuhl sugeruje podział procesu motywacyjnego na dwa segmenty:

Wybór- czyli motywacja: oznacza proces wymagający dokładnej wizji rzeczywistości, aby ocenić przedmioty oraz prawdopodobieństwo sukcesy lub niepowodzenia (decyzje).

Działanie - czyli wola: skupia się na działaniu, mającym doprowadzić do pozytywnego wyniku.

Kontrola działania: jest to proces, który wg Kuhla uaktywnia się w momencie, gdy cel został uformowany. Prowadzi do rozpoczęcia działania i "czuwa" nad poprawnym wykonaniem zadania.

Orientacja na działanie: objawia się poprzez adekwatne do zadania strategie.

Orientacja na stan: niezdolność do pełnego skoncentrowania uwagi na informacjach związanych z obecna intencją.

Gdy cele ca ogólne, nie wystarczająca trudne oraz gdy brakuje informacji zwrotnych to jednostki zorientowane na działanie są bardziej efektywne niż jednostki zorientowane na stan.

Osobista perspektywa przyszłościowa: odległe cele maja większy wpływ na jednostki mocno zorientowane na przyszłość niż na jednostki, które cechuje krótka przyszłościowa perspektywa czasowa (PPC).

Zachowanie typu A: ludzie typu A to jednostki, które chcą osiągnąć jak najwięcej w jak najkrótszym czasie (typ zawałowca).

Temperament: jednostki nisko reaktywne maja realistyczne cele i wytrwale do nich dążą natomiast wysoko reaktywni wykonują więcej zadań na raz; stawiają sobie bardzo wygórowane cele, często niemożliwe do zrealizowania.

MĄDRZYCKI "PLANY ŻYCIOWE"

Plan życiowy (PŻ)- stworzony lub dowolnie wybrany przez jednostkę ważny cel główny powiązany z szeregiem celów pomocniczych i ogólnych zasad operacjonalizacji tych celów.

-PŻ różni się od pojedynczych działań tym, że obejmuje znacznie szerszy zakres aktywności jednostki; dotyczy działań różnorodniejszych, rozłożonych w czasie, mających dla jednostki ważniejsze znaczenie.

-PŻ to nie to samo co cel życia. Cel określa to do czego jednostka dąży a plan wyznacza drogi dojścia do celu.

-PŻ różnią się od marzeń tym, że stworzone są z myślą o ich realizacji. Natomiast marzenia odnoszę się raczej do uczuć i życzeń, w małym stopniu realnym.

Cechy planów życiowych:

Liczba planów

Treść planów: np. edukacyjne, rodzinne, zawodowe itp.

Wielkość planu życiowego: może być określana przez liczbę planów cząstkowych

Różnorodność: plan dotyczy jednej dziedziny lub wielu dziedzin życia

Stopień ważności: poszczególne plany różnią się pod względem ważności

Stopień zgodności dróg dojścia do celu z normami moralnymi

Stopień trudności: wskazuje na stopień aspiracji jednostki

Realistyczność: plany realistyczne to takie, które mają znaczne prawdopodobieństwo powodzenia

Szczegółowość: niektórzy określają plan z detalami a niektórzy tworzą tylko ogólny zarys

Elastyczność: poziom modyfikacji plany pod wpływem sprzężenia zwrotnego

Rozpiętość czasowa

Stopień integracji: zintegrowane PŻ to takie, które ułożone są w sposób hierarchiczny pod względem ważności

Co wpływa na plany życiowe

  1. Wiek

  2. Płeć

  3. Poziom inteligencji

  4. Temperament

  5. Potrzeby

  6. Zachowanie typu A vs B

  7. Czynniki społeczne

Właściwości (osobowościowe) planowania i realizacji planów

  1. Stopień orientacji na cele

  2. Planowość

  3. Tendencja do planowania ogólnego vs szczegółowego

  4. Ukierunkowanie teliczne

  5. Bogactwo treści życia

  6. Produktywność

  7. Integracja teliczna

  8. Perspektywistyczny poziom aspiracji

  9. Orientacja społeczna

  10. Zaangażowanie emocjonalno - motywacyjne



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ps osob spol wyzn postaw altruistycznych ss
ps osob uczenie sie guthrie
ps osob samoocena jako zm modyf planowanie ao
ps osob egz mini1, Psychologia rozwojowa, TESTY oraz WYKŁADY
ps osob style funkcjonowania
ps osob inteligencja 9
ps osob pytania i odp
ps osob cwiczenia
ps osob teorie mini4
ps osob temperament 5 8
ps osob wlasciw planow a skutecz realiz?low?
ps osob wlasciw planow a skutecz realiz?low ms
ps osob tworczosc a afantazja ss, Interesujące, PSYCHOLOGIA, PSYCHOLOGIA (materiały)
ps osob wyklady, roznosci
ps osob egz mini2
ps osob samoocena jako zm modyf planowanie ms

więcej podobnych podstron