wykłady prawo cywilne iiyumnyyv7upc2q3mrhfpfj6qokf6pj4a3mdmha IIYUMNYYV7UPC2Q3MRHFPFJ6QOKF6PJ4A3MDMHA


KODEKS CYWILNY

Prawo cywilne -(gospodarcze )-dotyczy stosunków między podmiotami gospodarczymi .

Prawo :

1.Jako zjawisko społeczne :

  1. autorem jest Thering ( niemiecki uczony z połowy XIX wieku ), postawił teorię przymusu zgodnie z którą prawo to zjawisko społeczne , które cechuje przymus .

  2. autorem jest Duguit ( francuski uczony) - postawił teorię solidarności społecznej , jego zdaniem pojęcie prawa należy opierać na doktrynie prawa społecznego tzn. na idei solidarności społecznej . Uważał , że człowiek może żyć tylko w społeczeństwie i realizuje się poprzez tę ideę solidarności społecznej , która polega na wspólnocie celów oraz pracy , która dokonuje się w drodze jej podziału .

Żyjąc w społeczeństwie ludzie muszą dostosować działania do wspólnych reguł postępowania , które są równocześnie i stałe i zmienne zależne od okoliczności .

Prawo przedmiotowe wynika z założeń solidarności społecznej , a z tego prawa przedmiotowego wywodzi się prawo podmiotowe . Prawo podmiotowe jest prawem i obowiązkiem jednostki do działania na rzecz solidarności społecznej i jest to reguła prawna , a więc prawem jest to :

Co realizuje solidarność społeczną .

Przesłanka ta była błędna , gdyż nie można było mówić o solidarności np.: między narodami . Przykładem mogą być wojny .

  1. Psychologiczna - teoria prawa którego twórcą był Leon Petrarzycki zmarł w latach 20-tych , był filozofem prawa a w Petersburgu i profesor Uniwersytetu Warszawskiego . Jego zdaniem prawo to przeżycie psychologiczne o charakterze dwustronnym i imperatywno-atrybutywny

Powiązał on sprawę teorii moralności ( przeżycie psychologiczne jednostronne tylko imperatywne) .

Imperatyw to nakaz , obowiązek

Atrybut uprawnienia.

Teorii tej postawiono dwa zarzuty :

Definicja adekwatna ( dorównana) tzn. taka , w której nic nie pozostaje poza określeniem definiowanego przedmiotu . Występują tam dwa elementy :

Definiendum - to co definiujemy np.: prawo

Definiens to, to przez co definiujemy - określenie którym definiujemy.

2 prawo pozytywne ­ to zespół reguł postępowania stanowiony przez organ do tego powołany , powszechnie uznany za obowiązujący , gwarantowany przez państwo przymusem i obowiązujący w danym miejscu i czasie .

Jak dzielimy prawo :

Podział na tzw. gałęzie prawa :

1.Prawo karne służy utrzymaniu porządku publicznego.

2. Prawo administracyjne - reguluje stosunki między państwem a obywatelem.

3.Prawo cywilne - reguluje stosunki majątkowe.

W prawie administracyjnym organ władzy państwowej wyposażony jest w tzw imperium (władztwo)

Stosunki pomiędzy organem władzy a obywatelem na gruncie prawa administracyjnego nie ma charakteru równorzędnego , natomiast na gruncie prawa cywilnego istnieje pełna równorzędność stron.

Stąd proces cywilny to proces kontradyktoryjny ( kontra - przeciw , dyktoryjny - strony wzajemnie ze sobą rozmawiają , sąd tylko tym kieruje.)

Stosunek prawny - to stan zależności pomiędzy przynajmniej dwoma podmiotami prawa które są zindywidualizowane .

Stan ten posiada charakter atrybutowo- imperatywny . Przebiega w sferze majątkowej. To zjawiska powodujące powstanie zmiany lub wygaśnięcie stosunku prawnego.

Fakt prawny- to zjawisko powodujące powstanie , zmianę lub wygaśnięcie stosunku prawnego . Wyróżnia się :

  1. zdarzenia prawne , niezależne od woli ludzkiej

  2. działania prawne , zależne od woli ludzkiej

  3. domniemanie prawne - to prawdopodobieństwo zaistnienia faktu w powiązaniu z dotyczącą go normą prawną .

  4. domniemanie faktyczne - to prawdopodobieństwo zaistnienia faktu , które to przyjmuje się za prawdziwe.

PODMIOTY PRAWA CYWILNEGO:

Wyróżniamy osoby :

Osoby dzielimy na:

Do 13 roku życia dziecku nie można przypisać ani winy ani odpowiedzialności . Brak im zdolności do czynności prawnych.

Zdolność prawna - to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków , ma charakter potencjalny .

Zdolność do działań prawnych , to zdolność do tworzenia faktów prawnych , należących do działań prawnych.

Zdolność do czynności prawnej - to zdolność występowania we własnym imieniu w zakresie zawierania stosunków prawnych .

Od 13 - 18 roku życia zdolność do czynności prawnych jest ograniczona .

Po 18 roku życia posiada się zdolność do czynności prawnych .

Ubezwłasnowolnienie - kogoś częściowo ubezwłasnowolnionego nie można jeszcze częściowo ubezwłasnowolnić , albo zostawia się go , albo ubezwłasnowalnia

Prawo podmiotowe ­ to prawo przysługujące osobie fizycznej lub prawnej ( to uprawnienie do działania ) prawa te dzielą się na :

  1. osobowe lub osobistości - te prawa , które w człowieku są szczególnie silnie związane ( prawo do własnego zdrowia )

  2. na dobrach rzeczowych - prawo własności ; jest ograniczone ze względu na prawo własności innego podmiotu prawa .

Prawo podmiotowe osobowe związane jest z osobą ludzką ( prawo do nazwiska , korespondencji , nienaruszalności mieszkania , prywatności ).

Prawo własności - przykład prawa podmiotowego na dobro rzeczowego.

Ochrona praw rzeczowych jest dwupłaszczyznowa :

Kodeks Cywilny daje możliwości nie żądania odszkodowania , ale restytucji szkody - przywrócenia do stanu poprzedniego.

Prawo przedmiotowe - mówi w jaki sposób mamy korzystać z prawa podmiotowego.

Umowa jest czynnością prawną jednorazową , będącą zgodnym oświadczeniem woli stron , z którego ewentualnie wynika stosunek prawny.

Źródłem stosunku prawnego jest umowa lub przepis prawny.

Ex lege - z mocy prawa

Ex contractu - z umowy

Umowa dzierżawy jednorazowa z której powstaje stosunek prawny mający charakter ciągły .

Czynność prawna -przejaw woli podmiotu prawa , zmierzający do wywołania zmian w sferze prawnej . Wywołuje skutki prawne nie tylko te , które są w niej bezpośrednio wyrażone ale te , które wynikają z przepisów prawa ,zasad współżycia społecznego i ustalonych zwyczajów .

Ma ona pewne składniki :

  1. essentialia negotii - istotne warunki umowne

  2. accidentalia negotii- dodatkowe , boczne warunki umowne

  3. naturalia negotii - naturalne warunki umowne

Jeżeli w umowie nie ma istotnych warunków , to umowa jest nieważna . Pozostałe warunki mogą być , ale nie muszą .

Prawo nie precyzuje co należy do danej grupy.

W każdej umowie musi być :

  1. Oznaczenie stron umowy

  2. Przedmiot umowy

  3. Cena , kwota

  4. Termin wykonania umowy.

Czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego , jest nieważna jeżeli dotyczy to tylko części tej czynności , to tylko ta część jest nieważna , chyba że z okoliczności wynika , że bez niej strony nie dokonałyby tej czynności prawnej.

Możliwa jest konwersja czynności prawnej.

Oświadczenie woli - z wyjątkami przewidzianymi prawem , może być złożone w każdej formie , byleby doszło do drugiej strony i było zrozumiane . Może być zastąpione przez prawomocne orzeczenie sądu , ponieważ mogą zajść takie okoliczności że zobowiązany do jego złożenia nie chce go złożyć .

Zawarcie umowy następuje :

Przyjęcie oferty z zaostrzeniem zmian , poczytuje się za nową ofertę i wtedy strony zamieniają się rolami.

Zaproszenie do rozpoczęcia rokowań mamy z tym do czynienia , kiedy coś oferujemy , ale nie ma w tym essentialia negotii .

Formy czynności prawnych:

1. forma pisemna

  1. lub inna niż pisemna ( zastrzeżona przez przepisy prawa , jeśli nie jest dostosowana , powoduje nieważność umowy , chyba że jest zastrzeżona dla specjalnych skutków ).

Przeniesienie prawa własności musi nastąpić w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności .

Wady oświadczenia woli:

  1. nieważne jest , jeżeli zostało złożone w stanie wyłączającym świadome lub swobodne powzięcie woli.

2. Złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru

  1. Złożenie pod wpływem błędu - tylko wtedy , gdy błąd jest istotny , a jeżeli zostało ono złożone drugiej stronie , to wtedy gdy ta strona ten błąd wywołała lub o nim wiedziała . Jeżeli ten błąd nie był istotny , a druga strona wywołała go podstępem , to wtedy również można się uchylić od skutków prawnych oświadczenia woli.

  2. Te zasady stosuje się , gdy oświadczenie woli zostało złożone pod wpływem groźby , z tym , że groźba musi być bezprawna ( bezprawna jest wtedy , gdy jest przestępstwem, jak i wtedy , gdy nie jest normalnym załatwieniem sprawy ).

Warunek to zdarzenie przyszłe , oraz niepewne od którego można uzależnić powstanie lub ustanie skutków oświadczenia woli.

Mamy dwa rodzaje warunków :

  1. zawieszający przy którym ziszczenie się warunku powoduje powstanie skutków prawnych

  2. rozwiązujący przy którym ziszczenie się warunku powoduje ustanie skutków oświadczenia woli.

Jeżeli warunek sprzeczny jest z zasadami współżycia społecznego lub niemożliwy do spełnienia , sprzeczny z prawem to :

Termin to dodatkowe zastrzeżenie umowne , dotyczące czynności prawnych , przez które jej skutek zostaje ograniczony w czasie .

Różnica między warunkiem a terminem :

Warunek może się ziścić lub nie , a termin zawsze musi zaistnieć .

Wadliwość czynności prawnej może istnieć w takim stopniu , że powoduje jej:

a. nieważność bezwzględną tzn. że powstaje eks lege ( z mocy prawa)i może się na nią powołać każdy.

b. nieważność względna i wtedy na tą nieważność może powołać się ograniczone grono osób.

Do unieważnienia czynności prawnych wystarczy poza sądowe uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli.

Konieczne jest orzeczenie sądu .

Nieważność - to tak jakby sprawy nie było

Bezskuteczność ­ czynność jest ważna , ale nie wywiera skutków prawnych .

  1. zawieszona - jeżeli młodociany zawrze umowę o pracę, jest wyżne, ale opiekun musi wyrazić zgodę.

  2. względna - mamy z nią do czynienia wtedy , gdy czynność prawna nie wywołuje skutków prawnych tylko do oznaczonych osób

W prawie - Kodeksie cywilnym dużą rolę pełnią te artykuły ( przepisy) , które dotyczą odpowiedzialności za szkodę .

Art.415. Kto z winy wyrządził komuś szkodę ma obowiązek do jej naprawienia.

WINA I ODPOWIEDZIALNOSC:

Prawo cywilne nie stworzyło własnej koncepcji winy i odpowiedzialności ( zawarte są w prawie karnym ) . Prawo cywilne przejęło to z karnego , z ty jednak , że uprościło te pojęcia

Wina jest wtedy , gdy sprawca świadomie dąży do osiągnięcia skutku przestępczego lub jeśli możliwość przewiduje i z nią się godzi .

W prawie karnym wina dzieli się na :

  1. wina umyślna ( dolus) występuje w dwóch postaciach :

  1. wina nieumyślana - mamy do czynienia , kiedy sprawca przewiduje skutek przestępczy swojego działania ( bezpodstawnie uważa , że go uniknie ) lub jeśli go nie przewiduje , chociaż może lub powinien go przewidzieć .

Występuje w dwóch postaciach:

Istnieją artykuły , w których ( w kodeksie postępowania cywilnego ) sąd jest związany ( w postępowaniu cywilnym ) prawomocnym orzeczeniem sądy w postępowaniu karnym w zakresie winy , gdy ten sąd wydaje wyrok skazujący ( gdy przyjmuje winę oskarżonego ).

Nie jest związany z zakresem winy - w postępowaniu cywilnym .Nie jest związany prawomocnym orzeczeniem sądu w postępowaniu karnym , jest to orzeczenie uniewinniające albo umarzające.

Sąd w postępowaniu cywilnym nie jest związany orzeczeniem jakiegokolwiek organu poza sądem ( decyzja administracyjna ).

Nie ma podziału w prawie cywilnym na winę umyślną i winę nieumyślną .Jest problem tylko , czy jest wina .

Ten typ odpowiedzialności , to tzw. odpowiedzialność na zasadach ogólnych (na zasadzie winy art. 415 K.C.) . Jest pierwszym typem jaki znalazł się w historii prawa . Jako najbardziej korelatywna , na zasadach moralnych . Jest trudna dla poszkodowanego , tzn. trudne jest przeprowadzenie jej dowodu przez poszkodowanego .

Została też wprowadzona zasada odpowiedzialności na zasadzie ryzyka . Modelowym przepisem - 435 K.C. mówi on o tym , że powód ( poszkodowany ) nie ma obowiązku wykazania winy pozwanego , natomiast pozwany ( domniemany sprawca ) musi , aby uwolnić się od odpowiedzialności udowodnić , że zachodzi jedna z tzw. okoliczności exculpujących względnie egzonerujących .

Odpowiedzialność absolutna w prawie polskim występuje :

- Odpowiedzialność za szkodę atomową zdarzają się rzadko , a jej skutki są ogromne

Przyczyny exskulpująca :

  1. siła wyższa - zdarzenie przyszłe niepewne , któremu nie da się zapobiec.

  2. wyłączna wina poszkodowanego - gdy poszkodowany zawinił.

  3. wina osoby trzeciej , za którą nie ponosi odpowiedzialności

Przy odpowiedzialności na zasadzie winy bada się dwa elementy , które muszą zaistnieć , aby była to odpowiedzialność :

  1. wina ( element subiektywny )

  2. tzw. bezprawność ( element obiektywny )

Przy odpowiedzialności na zasadzie ryzyka nie badamy winy , natomiast badamy bezprawność ( element obiektywny ).

Bezprawność zachodzi wtedy , gdy dochodzi do naruszenia chociażby zasady prawnej .

Istnieje trzecia zasada odpowiedzialności o charakterze pomocniczym , to odpowiedzialność na zasadzie słuszności .Żeby ją zastosować , przepis prawa musi przyjmować ,że w określonym przypadku należy zastosować tą zasadę. Jeżeli nie ma takiego stwierdzenia , sąd nie może jej zastosować ( art. 428 K.C.)

RZECZY RUCHOME I NIERUCHOME.

Nieruchomość - część powierzchni ziemskiej stanowiącej odrębny przedmiot prawa własności , oraz budynki trwale związane z gruntem , ich części o ile przepisy szczególnie nie przewidują , że stanowią one odrębny przedmiot własny .

Część składowa rzeczy: to rzecz , która nie może być odłączona od rzeczy głównej bez uszkodzenia , lub istotnej zmiany tej rzeczy lub tej części składowej .

Nie może być właścicielem części składowej inny właściciel , niż tej rzeczy .Częścią składową nieruchomości są związane z nią prawa jako ograniczenie prawa rzeczowe np.: prawo służebności gruntowej .

Ruchomości to wszystko , to co nie jest nieruchomością .

Przynależności , to rzeczy ruchome niezbędne do korzystania z „głównej” rzeczy , zgodnie z jej przeznaczeniem pod warunkiem , że powstają z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi.

Pożytki :

  1. Pożytki naturalne - to płody oraz inne odłączone części składowe , kiedy stanowią normalny dochód z rzeczy np. : jabłka .

  2. Pożytki cywilne - to dochody , które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego np.: czynsz najmu.

  3. Pożytki prawne - to dochody , które przynosi prawo np.: odsetki.

Przy zagadnieniu odpowiedzialności w prawie cywilnym , jest to odpowiedzialność , która opiera się na dołożeniu należytej staranności . Jeżeli stwierdzimy , że nie dołożono jej , to mamy do czynienia z odpowiedzialnością za szkodę .

W krajach śródziemnomorskich stawia się pytanie , czy sprawca postąpił jak pater bonus familia ( dobry ojciec rodziny) , jeśli tak postąpił , to nie ponosi odpowiedzialności i odwrotnie.

W innych krajach , gdzie związki były pośrednie z kulturą Rzymu , stawia się pytanie , czy zachował się jak średnio dobry fachowiec w danej dziedzinie.

DOBRA I ZŁA WIARA.

Dobra wiara to stan psychiczny osoby polegającej na jej błędnym , ale usprawiedliwionym mniemaniu o istnieniu określonego prawa lub stosunku prawnego , chociaż rzeczywisty stan prawny jest inny.

Zła wiara zachodzi wtedy , gdy ktoś ma świadomość niezgodności danego stanu rzeczy z rzeczywistym stanem prawnym , albo nie zna tego rzeczywistego stanu prawnego wskutek niedbalstwa .

Przedawnienie to instytucja prawa cywilnego , prowadząca do wyłączenia możliwości zaspokojenia roszczenia wskutek upływu określonego czasu .

Są różne okresy przedawnienia , zawsze jest on określony w przepisie prawa ( przy określonej instytucji prawnej ) podanym. Jeżeli nie jest podany , to znaczy , że stosuje się ogólny okres przedawnienia - 10 lat .

W związku z przedawnieniem pozostają dwie instytucje :

Zawieszenie biegu przedawnienia - polega na tym , że po upływie przyczyny zawieszenia biegnie ono dalej tzn. że okres sprzed chwili zawieszenia dolicza się do biegu przedawnienia płynącego po ustaniu przyczyny zawieszenia . Występuje w stosunkach między dziećmi , a rodzicami , pomiędzy małżonkami , pomiędzy osobami nie mającymi pełnej zdolności do czynności prawnych a osobami sprawującymi opiekę i w przypadku siły wyższej.

Przerwa biegu przewidywania polega na tym , że jeżeli wystąpi przyczyna ją przewidująca 0to po ustaniu tej przyczyny przedawnienie biegnie od nowa . Następuje przez czynność podjętą bezpośrednio w celu dochodzenia , ustalenia , zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia przed sądem lub innym organem do tego uprawnionym . Np. prawomocny wyrok sądowy przedawnia się z upływem lat 10-ciu.­

Interpretacja ( Wykładnia prawa ) :

  1. Językowa - występuje jako I przy czytaniu tekstów : polega na zrozumieniu użytych słów i zwrotów ustawodawcy w tekście . Nie można dojść do wniosku , że ustawodawca nic nie chciał przez to powiedzieć .

  2. Systemowa - przeprowadza się ją wg znaczenia przepisu ,jaki wynika z całości systemu w którym się on znajduje , chodzi tu o zrozumienie sensu przepisu w związku z innymi przepisami .

  3. Funkcjonalna ( celowościowa ,teleologiczna)- chodzi tu o interpretację sensu przepisu wg celu jakiemu ten przepis ma służyć . Chodzi o cel jaki miałby ustawodawca w chwili wydania przepisu . Chodzi o funkcję jaką ten przepis pełni w całości systemu .

  4. Z celu na środki - muszą mu być dane środki do osiągnięcia celu . Środki muszą być w określonej proporcji .

W drodze interpretacji dochodzi się do określonych wyników w stosunku do interpretowanego tekstu :

  1. inerpretatio dedarativi - wykładnia stwierdzająca

  2. interpretatio extensiva - wykładnia rozszerzająca

  3. interpretatio restictiva - wykładnia zwężająca.

Dedarativa - interpretujemy to co tekst nam wprost wyraźnie mówi.

Prowadząc wykładnie wprowadzamy określony typ rozumowania :

  1. a maiori ad minus - z mocniejszego na słabsze

  2. a minori ad maius - ze słabszego na mocniejsze

te dwie postacie wykładni to tzw. argumentum a fortioli.

  1. Argumentum per analogia - rozumowanie przez podobieństwo

  2. Argumentum contrario ­- rozumowanie z przeciwieństwa

  3. Argumentum a fortioli - z uzasadnienia silniejszego na słabsze lub odwrotnie używa się łącznika „tym więcej” lub „tym bardziej” , jeżeli to jest rozumowanie z silniejszego na słabsze . Jeżeli natomiast to jest typ rozumowania ze słabszego na silniejsze , to wówczas musi się dodać przeczenie np. „tym więcej nie” , „tym bardziej nie”

  1. Jeśli ktoś ma obowiązek wychowania dziecka , to tym więcej musi mu zapewnić szkołę -a maiovi ad maius .

  2. Jeżeli współwłaściciel nieruchomości bez zgody pozostałych współwłaścicieli nie ma prawa wydzierżawienia jej komuś , bo tym bardziej nie ma prawa jej sprzedaży a minori ad maius.

UBEZPIECZENIA

Pojęcie ubezpieczeń składa się z dwóch typów :

  1. ubezpieczenia społeczne - (ZUS)

  2. ubezpieczenia gospodarcze - domena wszystkich zakładów ubezpieczeń WARTA , Hestia itd.

Podstawą ubezpieczeń społecznych jest stosunek zatrudnienia , ubezpieczenia gospodarcze nie są związane , ani z pracą , ani z zatrudnieniem ( są wyjątki tzw. ubezpieczenia obowiązkowe).

Ubezpieczenia gospodarcze po raz pierwszy zostały skodyfikowane w 1967 r w kodeksie Justyliana .

Z powstaniem ubezpieczeń można wiązać metodę oszczędzania . Pierwsze powstały ubezpieczenia morskie , natomiast rozwinęły się ubezpieczenia lądowe .

Pierwsze ubezpieczenia pojawiły się w starożytnym Egipcie ( balsamowanie zwłok )

W latach 20-tych XX wieku , podczas konserwacji portów w Atenach , została odnaleziona umowa Lex Rhodia de Jactu prawo rodyjskie o wyrzuceniu .

Starożytni Rzymianie określali prawo jako Lex Jact - przepis . Stworzyli oni prawo cywilne , prawie w całości ( ze zmianami w różnych krajach).

We Włoszech powstały pierwsze banki i obrót bezgotówkowy . W XVII wieku nastąpił duży skok rozwoju ubezpieczeń ( od ognia) . W 1668 r pożar Londynu , dwa lata później w 1668 r powstało pierwsze ubezpieczenia od ognia .

Ubezpieczenia w Polsce sięgają średniowiecza ( Gdańsk - ubezpieczenia morskie , wskutek upadku państwowości polskiej nasilenie się rozwoju ubezpieczeń , było ograniczone : 1785 r Kwidzyń -pierwsze ubezpieczenia od ognia tzw. dyrekcja ogniowa dla Prus Zachodnich . 1803-1804 Zabór Pruski - Towarzystwo dla miast , Towarzystwo Ogniowe dla wsi , 1860 - Krakó - Krakowskie Towarzystwo Ubezpieczeń „Florianka” , 1870 - Warszawskie Towarzystwo Ubezpieczeniowe , 1873 - Poznań - Bank Wzajemnych Ubezpieczeń „Vesta” , 1918-1939 analogiczny do rozwoju ubezpieczeń , ale tylko na mniejszą skalę .

Był kapitał krajowy , który dominował , był też w znacznym stopniu kapitał obcy . Kapitał państwowy dominował w zakładach prowadzonych przez zakłady państwowe. Wprowadzono również pośrednictwo ubezpieczeniowe .Zmiany nastąpiły po 1945 r po zmianie ustroju . Ogólnie począwszy w ustawie o ubezpieczeniach gospodarczych z 12.12 1958 r „Ustawa o ubezpieczeniach majątkowych i osobowych”.

Wskutek zmian ustrojowych zlikwidowano działalność wszystkich .Działalność tą oddano Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń Wzajemnych PZUW oraz podporządkowanemu mu Poznańskiemu Zakładowi Ubezpieczeń Wzajemnych .

Ubezpieczenia prowadzone były na zasadzie monopolu przez PZU dla ubezpieczycieli krajowych , a dla ubezpiczycieli związanych z obrotem dewizowym przez spółkę akcyjną Warta .

  1. 1971 r - wprowadzono ubezpieczenie komunikacyjne AC , OC , NW , CARGO

  2. 1974 r - wprowadzono modelową regulację prawną w zakresie stosunku ubezpieczeń.

  3. 1984 r - nastąpiła nowa zmiana I Ustawa będąca próbą kompleksowego unormowania tego prawa . Reguluąjc zagadnienia organizacyjne ubezpieczeń , ustawa pozostawiła przepisy Kodeksu Cywilnego o ubezpieczeniach jako podstawowe w tym przedmiocie . Ta ustawa zastąpiła powszechne ubezpieczenia obowiązkowe i dobrowolne przez podział na ubezpieczenia ustawowe i dobrowolne .

Ustawa z 12. V. 1989 r - ustawa , która nowelizowała ustawę z 20.IX . 1984 r . Wprowadzono tą ustawą szereg zmian a szczególnie :

  1. zmniejszono zakres oraz ilość zabezpieczeń ustawowych

  2. zmieniono podział zakresu działalności PZU i spółki akcyjnej Warta przez to , że dopuszczono działań tak w kraju , jak i za granicą .

  3. Zezwolono na działalność niepaństwowych zakładów ubezpieczeniowych tj. spółdzielni i spółek oraz dopuszczono też spółki z udziałem kapitału zagranicznego .

  4. Dopuszczono też możliwość działań gospodarki poza ubezpieczeniowej .

28 VII. 1990 r aktualna ustawa ubezpieczeniowa „Ustawa o działalności ubezpieczeniowej , Dziennik Ustaw 1998 r poz. 1015 , Dz. U. Nr 155 - ma jeszcze nowelizację , ostatnie dwie z 1990 r.

Ustawa z 1990 r jest ustawą o charakterze kompleksowym , jeżeli chodzi o ubezpieczenia gospodarcze , natomiast jeżeli chodzi o zawieranie umów ubezpieczenia i wynikające z tego wszystkie skutki mają zastosowanie w K.C.( art. 805-834)

Od 1999 r mogą prowadzić działalność także zakłady o kapitale zagranicznym , wyłącznie w oparciu o prawo polskie .

Ta ustawa zlikwidowała pojęcie ubezpieczeń ustawowych , a także od jej wejścia w życie wszystkie ubezpieczenia są ubezpieczeniami umownymi . Pewne z tych ubezpieczeń są obowiązkowe . Podano katalog ubezpieczeń obowiązkowych , oraz przyjęto zasadę branżowego podziału ubezpieczeń . Rozdzielono ubezpieczenia osobowe od majątkowych celem zapobieżenia przerzucania środków finansowych z ubezpieczeń osobowych na ubezpieczenia majątkowe. Przepisy tej ustawy poszły w kierunku stworzenia rynku ubezpieczeniowego , a także harmonizacji sprawy UE.

Źródła prawa ubezpieczeń gospodarczych:

Podstawą w zakresie struktury ubezpieczeń jest ustawa z 28.VII.1990 r ( art. 805 - 834).

Ubezpieczenia morskie - przepisy Kodeksu Morskiego oraz klauzula Loyda .

Ubezpieczenia obowiązkowe - ustawa z 1990r , oraz te , które weszły potem : OC posiadaczy pojazdów mechanicznych , ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego , od ognia i innych zdarzeń losowych , ubezpieczenie OC rolników z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego i inne ubezpieczenia , które wynikają z dotąd obowiązujących ustaw lub umów międzynarodowych.

Źródłem prawa ubezpieczeń gospodarczych , są ogólne warunki ubezpieczeń (OWU) ostatnio są nim postanowienia umowne stron.

Do kompletacji zakładów ubezpieczeń należy:

  1. ustalenie ogólnych warunków ubezpieczeń dla danego rodzaju ubezpieczenia

  2. ustalenie taryfy oraz wysokości stawek ubezpieczeniowych.

ubezpieczenia dobrowolne

  1. precyzowane są w rozporządzeniach ministra Finansów ( ubezpieczenia obowiązkowe)

Przedmiot obowiązkowe wzajemne ubezpieczenia (OWU) jest :

  1. przedmiot i zakres ubezpieczenia

  2. sposób zawarcia umowy

  3. zakres i czas trwania odpowiedzialności zakładu

  4. klauzule wyłączające spod ubezpieczenia

  5. prawa i obowiązki stron

  6. sposób ustalenia wysokości szkody

  7. sposób wypłaty odszkodowania lub świadczenia.

Zakład ubezpieczeń jest obowiązany do doręczenia ubezpieczającemu tekstu ogólnych warunków z chwilą zawarcia umowy.

Ubezpieczenia obowiązkowe

Ogólne warunki ubezpieczeń muszą zawierać:

  1. chwilę , datę powstania obowiązku zawarcia umowy

  2. podstawowy zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela

  3. najmniejszą dopuszczalną sumę gwarancyjną

  4. prawa i obowiązki stron umowy

Takie rozporządzenie ustala też podstawy systemu taryf , przy czym ustalając taryfy zakład ubezpieczeń może brać pod uwagę różne okoliczności , które mają znaczenia dla ustalenia wysokości składki .

Niedopuszczalne jest ustalenie stawek ubezpieczeniowych przez zakład ubezpieczeniowy , poniżej kosztów ochrony ubezpieczeniowej . Ten kto prowadzi ubezpieczenia obowiązkowe nie może odmówić zawarcia takiego ubezpieczenia .

Instytucje specyficzne dla ubezpieczeń gospodarczych

I Biuro ubezpieczeń komunikacyjnych:

Obligatoryjne jego członkami są zakłady ubezpieczeń , które prowadzą ubezpieczenia komunikacyjne w zakresie obowiązujących ubezpieczeń OC , jeżeli zakresem tego ubezpieczenia są objęte obszary , które znajdują się poza granicami Polski. Biuro to ma osobowość prawną , a jego siedzibą jest Warszawa .

  1. wystawienie dokumentów ubezpieczenia ważnych w innych krajach

  2. zawieranie umów z zagranicznymi biurami ubezpieczeń komunikacyjnych , co do wzajemnego uznawania dokumentów ubezpieczeniowych

  3. organizowanie likwidacji szkód powstałych na obszarze Polski przez pojazdy z rejestracją zagraniczną

  4. ustalanie zasad i trybu dystrybucji przez zakłady ubezpieczeniowe , krótkoterminowych umów ubezpieczenia i ustalania wzorów tych dokumentów ( chodzi o umowy ubezpieczeniowe) dla pojazdów wjeżdżających do Polski bez ważnego dokumentu ubezpieczenia.

II Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny

Jego zadaniem jest wypłacanie odszkodowań i świadczeń z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia . Dotyczy to :

  1. szkody na osobie , gdy zachodzi odpowiedzialność OC posiadacza pojazdu lub kierującego nim , a nie ustalono ich ważności i nie zidentyfikowano nadto pojazdu.

  2. Gdy chodzi o odpowiedzialność rolnika , którego tożsamości nie ustalono

  3. Odpowiedzialnością funduszu są też sytuacje związane z brakiem ubezpieczenia OC.

III Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeń

Jest to centralny organ administracji państwowej . Jego zadaniem jest ochrona interesów ubezpieczonego przez zapobieganie sytuacji , w której zakład ubezpieczeń nie mógłby wypłacić należnego odszkodowania . Nadzór ten obejmuje zakłady ubezpieczeniowe , oraz pośredników ubezpieczeniowych . Jego zadaniem jest zapewnienie prawidłowego działania w wyniku ubezpieczeniowego . Wydaje też zezwolenia na prowadzenie działalności brokerskiej i agencyjnej .

IV Polska Izba Ubezpieczeń

Przynależność do niej jest obowiązkowe , ma ona osobowość prawną , z siedzibą w Warszawie .

Zadania Izby obejmują :

  1. reprezentację zakładów ubezpieczeniowych i ochronę ich interesów

  2. kompetencje opiniodawcze

  3. współdziałanie z organami nadzoru ubezpieczeniowego

  4. współdziałanie z organizacjami ubezpieczeniowymi : krajowymi i zagranicznymi

V Rzecznik Ubezpieczonych

Jest reprezentantem interesów ubezpieczonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia , ma osobowość prawną , siedzibą jest Warszawa

Jego zadaniem jest :

  1. reprezentowanie i ochrona interesów ubezpieczonych i uprawnionych

  2. opiniowanie ............... aktów prawnych

  3. informowanie o zauważonych nieprawidłowościach

  4. inicjowanie i prowadzenie działalności edukacyjno-informacyjnej dotyczącej ubezpieczeń .

  5. Rzecznik na czas swojej kadencji powołuje Radę Ubezpieczonych ( jako organ opiniodawczo - doradczy ) w porównaniu z rozwiązaniami przyjętymi w Europie Zachodnie , to nie ma on( Rzecznik) uprawnień władczych , jako quasi arbiter = tak jakby w sprawach pomiędzy zakładami ubezpieczeń a ubezpieczonymi.

Zakład Ubezpieczeń

Jako ten podmiot , który ubezpiecza , może być w prawie polskim tylko spółką akcyjną albo Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych . Zagraniczny zakład ubezpieczeń , może prowadzić działalność ubezpieczeniową w Polsce poprzez swój główny oddział i w oparciu o prawo polskie . Zakład ubezpieczeń nazywa się też ubezpieczycielem . Jest więc stroną stosunku ubezpieczenia (osoba fizyczna lub prawna )

Ubezpieczający z mocy umowy wchodzi w stosunek ubezpieczenia poprzez umowę ubezpieczenia. Ubezpieczający wchodzi w stosunek ubezpieczenia celem zabezpieczenia interesu majątkowego własnego lub osoby trzeciej.

Pactum in favorem tertii - umowa na rzecz osoby trzeciej.

Jeżeli jest zawarta na rzecz osoby trzeciej , to świadczenie ubezpieczenia wypłaca się okazicielowi dokumentu ubezpieczenia , który równocześnie musi się wykazać prawem do przedmiotu lub sumy ubezpieczenia , zależnie od tego , czy chodzi o ubezpieczenie majątkowe czy osobowe . Ta osoba trzecia ( ubezpieczony ) jest stroną stosunku ubezpieczenia.

Podmiot ubezpieczenia:

  1. przy ubezpieczeniach majątkowych , to mienie , którego wartość da się określić w pieniądzu

  2. przy ubezpieczeniu OC , to ogół praw majątkowych tzw. ubezpieczenie interesu majątkowego

  3. przy ubezpieczeniach osobowych przedmiotem jest zdrowie lub życie ludzkie

Wniosek ubezpieczeniowy - to wniosek ubezpieczającego o zawarciu umowy ubezpieczenia skierowany do zakładu ubezpieczeń . Stanowi on ofertę . Przyjęcie tej oferty po zawarciu umowy powoduje zawarcie stosunku ubezpieczenia.

Umowa ubezpieczeniowa- nie jest umową kwalifikowaną i do swojej ważności nie wymaga specjalnej formy . Może więc być umowa ubezpieczeniowa zawarta ustnie , ale nie jest to stosowane ze względów dowodowych.

Suma ubezpieczenia - to kwota pieniężna , na jaką zawarto umowę ubezpieczenia . W ubezpieczeniu majątkowym jest górną granicą odszkodowania , a w ubezpieczeniu OC stanowi tzw. sumę gwarancyjną .

W ubezpieczeniu osobowym określa zazwyczaj w % wysokość należnego świadczenia albo podstawę wymiaru takiego świadczenia , zwykle jest też podstawą obliczenia składki ubezpieczeniowej.

Przy ubezpieczeniach OC oznacza się tzw. sumę gwarancyjną . Zakład ubezpieczeniowy wypłaca z sumy gwarancyjnej dalszą odpowiedzialność ( dalsze pieniądze) wypłaca odpowiedzialny za powstanie szkody. W praktyce wyczerpanie sumy gwarancyjnej jest rzadkie.

Składka ubezpieczeniowa- stanowi obowiązkową opłatę od ubezpieczenia i jest świadczeniem ubezpieczającego wobec zakładu ubezpieczeniowego z tytułu udzielonej przez niego ochrony ubezpieczonego . Uiszczenie składki następuje w wyznaczonych terminach , zwykle obowiązuje jednoroczna składka ubezpieczeniowa . Terminy wynikają z ogólnych warunków ubezpieczeniowych dla ubezpieczeń dobrowolnych , a z rozporządzeń Ministra Finansów dla ubezpieczeń obowiązkowych.

Taryfowa składka stawki - to składka przypadająca od jednostki sumy ubezpieczenia za okres ubezpieczenia wynoszący 1 rok .Za jednostkę sumy ubezpieczenia przyjmuje się 100 lub 1000 jednostek monetarnych . Dlatego też ta taryfa składki jest wyrażona w % lub %o.

Aktuariusz to osoba , która zajmuje się zastosowaniem matematyki do okoliczności ubezpieczeniowej , chodzi tu np. o konstruowanie tablic wymieralności , wahań i prawdopodobieństwo statystyki teorii ryzyka.

Polisa ubezpieczeniowa - jest pisemnym wydanym przez zakład ubezpieczeń dowodem zawarcia umowy ubezpieczenia . Nie jest umową ubezpieczenia , jest dowodem zawarcia umowy tak jak : legitymacja ubezpieczeniowa , tymczasowe zaświadczenie ,dowód wpłaty składki - - to dokumenty mówiące o zawarciu umowy ubezpieczeniowej.

Jeżeli świadczenie wynikające z umowy ubezpieczeniowej, jest wyższe niż 2000 zł , to wydanie dokumentu ubezpieczenia jest obowiązkowe i zastrzeżone art. 75 K.C. pod rygorem dowodowym tzn. że w postępowaniu sądowym , aby dowieść , że zawarto umowę ubezpieczenia , należy pokazać dokument zawarcia umowy.

Polisa ubezpieczeniowa musi zawierać dokumenty , którymi w przypadku umowy ubezpieczeniowej będą :

- oznaczenie stron

- wysokość składki

- przedmiot ubezpieczenia tzn. wypadki objęte ubezpieczeniem

- suma ubezpieczenia ( względnie suma gwarancyjna )

- okres ubezpieczenia.

Karencja ( wynosi około 21 dni) to okres , od chwili zawarcia umowy , aż do chwili powstania odpowiedzialności ubezpieczyciela . Służy ochronie ubezpieczyciela . Stosuje się ją przy ubezpieczeniu zwierząt od padnięcia lub dobicia , z konieczności , jeżeli w chwili zawarcia umowy zwierzę nie było badane weterynaryjne.

Transzyza - rodzaje :

  1. transzyza integralna czyli warunkowa , względna . Z jej zastosowania wynika , że zakład ubezpieczeniowy nie odpowiada za szkody w wysokości oznaczonej w transzyzie kwoty , a jeśli szkoda jest wyższa od jej kwoty , to wtedy odpowiada za całą szkodę tj. bez potrącenia transzyzy .

  2. transzyza redukcyjna czyli bezwarunkowa , bezwzględna . Wskutek takiego zastrzeżenia zakład ubezpieczeń zawsze obniża wypłacone odszkodowanie o kwotę tej transzyzy.

Reasekuracja to cedowanie przez zakład ubezpieczeń na rzecz tzw. reasekuratora części ubezpieczonych ryzyk , łącznie z pobranymi składkami . W zamian za to reasekurator zobowiązuje się do pokrycia szkód w wysokości odpowiadającej przyjętym ryzykom i składce.

Stosunek prawny istnieje wyłącznie pomiędzy ubezpieczającym i pierwszym zakładem ubezpieczeniowym.

3. reasekuracja wielostopniowa - występuje , jeżeli pierwszy reasekurator znajduje innych reasekurantów

4. reasekuracja czynna - polega na przyjmowaniu ryzyka

  1. reasekuracja bierna - polega na oddawaniu ryzyka.

Koasekuracja występuje w dwóch formach :

1. Zewnętrzna każdy z zakładów ubezpieczeniowych przyjmuje wobec ubezpieczającego odpowiedzialność w zamian za składkę .

2. Wewnętrzna - występuje tzw. koasekurator zawierający bezpośrednio umowę z ubezpieczającym . Koasekurator określa wspólnie z pozostałymi koasekuratorami proporcje udziału w składce i zakres odpowiedzialności wobec ubezpieczającego na podstawie obrębie zawartego ubezpieczenia .

Koasekuracja jest umową ubezpieczenia w rozumieniu art. 805-834 K.C. , ponieważ dokonuje ją sam ubezpieczający . Natomiast reasekuracja nie jest już umową ubezpieczenia w ścisłym tego słowa znaczeniu .

Wypadek ubezpieczeniowy jest to wypadek , w którym ustawa łączy obowiązek odszkodowania . Wynika to z art. 805 K.C. Jest to też zdarzenie losowe , choć zdarzenie losowe jest pojęciem szerszym niż wypadek ubezpieczeniowy. Nie wszystkie zdarzenia losowe są ubezpieczone.

Odszkodowanie jest szkoda , którą odwołujemy np. przez jej spłatę .

Szkoda materialna jest wymierna , można obliczyć jaka jest wartość pieniężna szkody , dlatego zgodnie z etymologią słowa „odszkodowanie” w języku polskim używamy tego słowa tylko , gdy mówimy o odszkodowaniu na rzeczach .

Szkoda na osobie to świadczenie , a nie odszkodowanie , bo nie można podać wartości pieniężnej szkody ( gdy ktoś ulegnie wypadkowi , nie da się określić ile należy się np.: za urwaną rękę ).

Zdarzenie losowe - to zdarzenie przyszłe , niepewne ( w danym konkretnym przypadku , może ono nastąpić , ale nie musi ) niezależnie od woli ubezpieczającego , występujące z pewną prawidłowością , którą da się ująć statystycznie.

W nauce przyjmuje się pogląd profesora Warkałło :

  1. statystyczna prawidłowość tzn. empiryczne prawo wielkich liczb . Polega na tym , że zdarzenie losowe jest prawdopodobne w stopniu dającym się ustalić matematycznie

  2. nadzwyczajność powstania zdarzenia losowego nie jest normalna dla danej jednostki dotkniętej szkodą (tylko pewne ulegają pożarom w ciągu roku itd.) .

  3. losowość , możliwe jest tylko statystyczne ustalenie liczby wypadków w ciągu roku z ogromną dokładnością ( a niektóre budynki się zawalą).

Istnieje statystyczna prawidłowość zdarzeń , które mogą wystąpić i w tym sensie są zjawiskiem koniecznym . Natomiast w każdym konkretnym przypadku tego losu ustalić się nie da i często mamy tu do czynienia z przypadkiem.

Z pojęciem przypadkowości łączy się niepewność zdarzenia losowego.

An- czy zdarzenie losowe w ogóle zajdzie

Intertitudo effectus - niepewność co do zakresu skutków , jeśli już azajdzie

Quando - nie wiadomo kiedy zajdzie

Prewencja ubezpieczeniowa to działalność zmierzająca do wykluczenia możliwości zajścia wypadku ubezpieczeniowego , a w każdym razie do ograniczenia zakresu jego skutków .

Zdarzenia losowe w prawie ubezpieczeniowym dzielą się na :

  1. klęski żywiołowe - to te zdarzenia losowe , które są natury przyrodniczej i zagrażają bezpieczeństwu życia lub mienia większej ilości ludzi lub takie , które mogą wywołać większe zakłócenia w gospodarce.

  2. Wypadki - - wszystkie inne zdarzenia losowe , takie , które wprawdzie są wynikiem działania sił przyrody , ale skutki nie są wielkie lub zdarzenia , które są wynikiem działania sił przyrodniczych.

Szkoda w znaczeniu cywilno - prawnym ( w K.C pojęcia szkody nie ma ) , każdy uszczerbek tj. zmniejszenie się wartości = jakości =ilość określonego dobra majątkowego lub niemajątkowego. Szkoda na mieniu jest uszczerbkiem dotyczącym bezpośrednio dóbr lub interesów majątkowych pokrzywdzonego bez związku z jego osobą . Szkodą na osobie jest to uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia , pozbawienie wolności , naruszenie czci , związane z tym następstwa w postaci bólu , ujemnych doznań fizycznych , psychicznych , mogą się z tym wiązać następstwa majątkowe.

Jeżeli szkoda jest wynikiem kilku przyczyn ( tzn. związek synergetyczny) to do przyjęcia odpowiedzialności przez zakład ubezpieczeń wystarczy , żeby wypadek ubezpieczeniowy a w konsekwencji i szkoda , były skutkiem choćby jednej przyczyny .

Przez pośrednictwo ubezpieczeniowe należy rozumieć ( zgodnie z ustawą o działalności ubezpieczeniowej ) wykonanie czynności faktycznych lub prawnych , które dotyczą zawarcia lub wykonywania umów ubezpieczenia lub reasekuracji.

Agent ubezpieczeniowy - to osoba fizyczna lub prawna , a także przedsiębiorca nie mający osobowości prawnej ale upoważniony przez zakład ubezpieczeniowy .

Organ nadzoru ubezpieczeniowego , nadaje zezwolenie na prowadzenie działalności agenta na wniosek zakładu ubezpieczeniowego lub zainteresowanego , jeżeli są spełnione przewidziane prawem wymagania .

Wymagania wobec agenta:

  1. umiejętności związane z wykonywaniem zawodu

  2. pełna zdolność do czynności prawnych

  3. miejsce zamieszkania na terenie Polski

  4. nie popełnienie przestępstwa umyślnego przeciwko mieniu i dokumentom , a również przestępstwa karno - skarbowego.

Cofnąć zezwolenie może organ nadzoru na wniosek zakładu ubezpieczeniowego lub z urzędu.

Jest ono cofnięte , jeżeli agent przestał spełniać warunki ustawowe , przestał pracować w zawodzie . Wynagrodzenie agenta to tzw. prowizja.

Agent działa w powiązaniu z zakładem ubezpieczeniowym na jego rzecz i w jego imieniu .

Działalność (j.ang) brokerska = ( j.włoski) maklerska - polega na zawieraniu oraz wykonywaniu umów ubezpieczeniowych w imieniu i na rzecz ubezpieczającego , czyli tego ,który będzie ubezpieczony . Makler pośredniczy też przy zawieraniu umów ubezpieczeniowych na rzecz ubezpieczającego , te same działania wykonuje w zakresie reasekuracji .

Działalność maklerską można prowadzić wyłącznie na podstawie zezwolenia organu nadzoru , mogą prowadzić osoby fizyczne i prawne . Nie wolno łączyć działalności agenta ubezpieczeniowego i maklera ubezpieczeniowego , makler musi zawrzeć umowę ubezpieczeniową swojej działalności OC . Do cofnięcia zezwolenia jest uprawniony organ nadzoru.

Agenta i brokera obowiązuje działalność zgodna z prawem i zasadami uczciwego obrotu. Obaj są osobami zaufania publicznego jak notariusz. Od ich walorów zawodowych i estetycznych zależy prawidłowe prowadzenie ich działalności . W konsekwencji działają oni na rzecz prawidłowego obrotu gospodarczego . Obu obowiązuje tajemnica zawodowa.

Kurtaż - wynagrodzenie maklera

Jeżeli chodzi o zawarcie umowy ubezpieczeniowej , to podstawą są art.805-034 K.C. , które bezpośrednio dotyczą umowy ubezpieczeniowej , a nadto te przepisy K.C. , które wiążą się z umową , a więc np. dotyczącą oświadczeń woli ,dochodzenia roszczeń i innych , poza K.C. dochodzą ogólne warunki ubezpieczeniowe dotyczące danego ryzyka , a jeśli chodzi o ubezpieczenia obowiązkowe - rozporządzenia Ministra Finansów .

Umowa ubezpieczeniowa jest zdefiniowana w art. 805 K.C. § 1

Wynika z niej:

  1. biorą udział dwie strony : zakład ubezpieczeń ( określenie ustawowe) , czyli ubezpieczyciel ( określenie używane w praktyce , a także w nauce) i ubezpieczający . Obie strony są wobec siebie uprawnione i zobowiązane . Jest to więc umowa dwustronna ( dwustronnie zobowiązująca ) .

  2. zobowiązanie ubezpieczającego ma charakter bezwzględny , co znaczy , że uiszczenie składki ubezpieczeniowej jest bezwarunkowe .

  3. zobowiązanie zakładu ubezpieczeń do wypłaty odszkodowania jest uzależnione od zajścia wypadku ubezpieczeniowego .

Powstały w związku z tym pytania :

  1. czy umowa ubezpieczeniowa jest umową wzajemną ?

  2. Czy nie jest umową warunkową ?

Umowa ubezpieczeniowa jest umową wzajemną , ponieważ ubezpieczający płaci składkę , a zakład ubezpieczeniowy niezależnie od tego , czy dochodzi do wypadku ubezpieczeniowego , czy nie . Przez cały czas trwania stosunku ubezpieczenia , daje ubezpieczającemu ochronę ubezpieczeniową , która zwalnia ubezpieczającego od akumulacji kapitału na pokrycie ewentualnej szkody. W teorii przyjęto pogląd , że umowa ubezpieczeniowa nie jest umową warunkową ponieważ :

  1. zakład ubezpieczeń świadczy ochronę ubezpieczeniową , co jest jego istotnym zobowiązaniem i nie ma przy tym żadnego warunku .

  2. wszystkie umowy „pod warunkiem” są z marginesu życia gospodarczego . Są to głównie gry i zakłady.

Przyjmuje się również ,że umowy warunkowe dotyczą całkowitego marginesu życia społecznego i gospodarczego , natomiast umowa ubezpieczenia gospodarczego odgrywa w życiu gospodarczym i społecznym rolę bardzo ważną . Umowa ubezpieczenia może być zawarta na rzecz osoby trzeciej . Pactum in favorem tertii - umowa na rzecz osoby trzeciej . Ta osoba trzecia to ubezpieczony art.808.

Osoba trzecia nie jest ubezpieczającym , natomiast jest tzw. osobą zainteresowaną . Musi być wymieniona w umowie.

Zwracając się do zakładu ubezpieczeń o wypłatę odszkodowania , względnie świadczenia osoba trzecia musi wykazać się dokumentem ubezpieczenia , oraz swoim uprawnieniem do sumy ubezpieczenia . Osoba trzecia nie opłaca składki (- brak zobowiązań w stosunku do zakładu ubezpieczeń).

Przesłanki ważności umowy ubezpieczenia:

Ważność jest uzależniona od spełnienia się określonych przepisów dotyczących umowy ubezpieczenia bezpośrednio , jak i innych przepisów K.C. , które dotyczą ważności umowy . Mają też zastosowanie przepisy o przedsiębiorstwach państwowych , które dotyczą reprezentacji przedsiębiorstwa . Będą miały zastosowanie także ogólne warunki ubezpieczeń , zarówno te dla ubezpieczeń dobrowolnych ¸jak i rozporządzeń Ministra Finansów dla ubezpieczeń obowiązkowych. Zgodnie z art. 806 § 1 K.C. umowa ubezpieczeniowa jest nieważna , jeżeli w chwili jej zawarcia wypadek ubezpieczeniowy już zaszedł , albo jeżeli odpadła możliwość jego zajścia . Wyjątkiem jest , jeżeli zgodnie z umową stron ubezpieczenie obejmuje okres , który poprzedza zawarcie umowy.

W świetle § 1 art. 811 K.C. może nastąpić częściowa nieważność umowy . Dotyczy ona tylko tych postanowień dokumentu ubezpieczenia tych warunków umowy , które dla ubezpiczającego są niekorzystne w stosunku do złożonej przez niego uprzednio oferty , albo ogółu warunków ubezpieczeń . Ale wtedy jeżeli ubezpieczyciel nie zwrócił ubezpieczającemu na to uwagi w piśmie skierowanym do niego , przy doręczaniu dokumentu ubezpieczenia nie pouczając go o prawie sprzeciwu i nie wyznaczając do tego przynajmniej 7 - dniowego okresu ( wyraz ochrony ubezpieczającego )

Bezskuteczność ( art. 806 § 2 K.C.)

Bezskuteczne jest objęcie okresu ubezpieczenia czasookresu poprzedzającego zawarcie umowy , jeżeli w chwili zawarcia jedna ze stron wiedziała (mogła wiedzieć przy założeniu należytej staranności ) , że wypadek ubezpieczeniowy już zaszedł , albo możliwość jego zajścia . Umowa jest ważna ale bezskuteczna.

Granice podmiotowe i przedmiotowe

Podmiotowe :

- zakład ubezpieczeń ( jedna strona )

- ubezpieczający ( druga strona )

Ubezpieczający - to osoba , podmiot prawa , bądź osoba prawna , fizyczna , organizacja nie mająca osobowości prawnej ( ale jest tak traktowana).

Przedmiotowe: rodzaj ubezpieczenia , ryzyko będące przedmiotem ubezpieczenia .

Do granic przedmiotowych należy :

  1. treść zobowiązania zakładu ubezpieczeń , który ogólnie mówiąc jest udzielenie ochrony ubezpieczenia oraz wypłata świadczeń , jeżeli zajdzie wypadek ubezpieczeniowy

  2. treść zobowiązania ubezpieczającego , którą jest obowiązek uiszczenia składki ubezpieczeniowej , ale oprócz tego , to wszystko co do jego obowiązku zalicza K.C. , ogólne warunki ubezpieczeń i umowa stron.

Stosunek ubezpieczenia :

Zawarcie umowy ubezpieczeniowej następuje równocześnie z doręczeniem ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia . Postanowienia ogólnych warunków , czy też umowy , nie mogą być sprzeczne z postanowieniami zawartymi w K.C. , które mają charakter iuris cogentis czyli przepisami bezwzględnie obowiązującymi.

Art.. 807 § 2 K.C. - mogą być stosowane zagraniczne warunki ubezpieczeń w ubezpieczeniach , które dotyczą obrotu zagranicznego , nawet jeżeli są one odmienne od przepisów 805- 834 ( zasada iuris cogenis tu nie obowiązuje).

W związku z zasadą wyrażoną w art.. 809 § 2 K.C. należy przyjąć że :

  1. w pewnych wypadkach umowa może być zawarta z mocą wsteczną tzn. obejmować okres poprzedzający wystawienie dokumentu ubezpieczenia.

  2. W świetle art.810 K.C. umowę uważa się za zawartą w 15-tym dniu od chwili założeni przez ubezpieczającego pisemnej oferty w ciągu 14 dni zakład ubezpieczeń nie doręczył ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia . Wtedy w 15 dniu uważa się , że jest zawarta na ogólnych warunkach ubezpieczeń . Przepisu art. 810 K.C. nie stosuje się do ubezpieczeń na życie , bo ustawodawca postanowił pozostawić zakładowi większą swobodę w ocenie niebezpieczeństwa , jakie wiąże z zawarciem umowy , której przedmiotem jest życie ludzkie . Art. 810 nie stosuje się też przy ubezpieczeniu kredytów eksportowych .

Trwanie stosunku ubezpieczenia

Ubezpieczenie powstaje na określony czas , który nosi nazwę okresu ubezpieczenia . Wynika on z przepisu prawa rozporządzeń ministra finansów w zakresie ubezpieczenia obowiązkowego oraz z ogółu dla pozostałych okres ubezpieczeniowy może być oznaczony kalendarzowo np. na rok może ulec automatycznemu przedłużeniu , jeśli umowa nie zostaje wypowiedziana na przewidziany czas przed jej wygaśnięciem. Przedłużenie okresu umowy na wyraźny wniosek. Umowa ubezpieczeniowa może być zawarta na czas ( np. wycieczki) ściśle określony , określona może być na dane zdarzenia.

Zakończenie - ubezpieczenia wygasają :

  1. na skutek odstąpienia od umowy przez ubezpieczającego

  2. z chwilą zakończenia okresu ubezpieczenia , jeśli ubezpieczający nie odnowi umowy.

  3. Gdy odpadły przedmiotowe przesłanki istnienia umowy

Odstąpienie od umowy przez ubezpieczającego wynika z ustaw o działalności ubezpieczeniowej.

Podstawą wygaśnięcia ( art. 823 § K.C .) dotyczy przejścia prawa własności nieruchomości ubezpieczonych na nowego właściciela ( art. 823 § 2 K.C.) dotyczy przejścia prawa własności rzeczy ruchomych , z tą chwilą umowa wygasa , chyba że strony umówiły się inaczej.

( art. 814 § 2 K.C.) umowa wygasa ze skutkiem natychmiastowym , jeśli ubezpieczyciel odstąpił od umowy ze względu na nieuiszczenie składki , ( art. 816 K.C.) ubezpieczający może odstąpić od umowy w ciągu 14 dni od chwili otrzymania wezwania ubezpieczyciela do uiszczenia podwyższonej składki , ze względu na zwiększenie się prawdopodobieństwa wypadku. Także i ubezpieczycielowi przysługuje prawo odstąpienia od umowy ze względu na zwiększenie się ryzyka wypadku w takim stopniu , że gdyby o tym ryzyku wiedział w chwili zawierania umowy , to by jej nie zawarł .

Prawo regresu

Jeżeli powstanie szkoda wskutek sprawstwa ( działanie , zaniechanie , znoszenie ) osoby ponoszącej za to odpowiedzialność , ubezpieczający posiada wobec niej roszczenie odszkodowawcze ( jako do sprawcy szkody ) . Równocześnie posiada on roszczenia do zakładu ubezpieczeń z tytułu umowy ubezpieczeniowej . W tym zakresie art. 828 § 1 K.C. postanawia , że : jeżeli się nie umówiono inaczej , to na zakład ubezpieczeń przechodzi prawo dochodzenia odszkodowania wobec sprawcy szkody , do wysokości wypłaconego odszkodowania.

Powstaje dla zakładu ubezpieczeń z mocy ex lege . Występując z prawa ubezpieczającego, zakład ubezpieczeń przejmując w stosunku do niego wszystkie te zarzuty , jakie przysługiwałyby mu w stosunku do ubezpieczającego .

Ubezpieczający bez zgody zakładu ubezpieczeń nie ma prawa zrzeczenia się swojego roszczenia w stosunku do ubezpieczającego .

Ubezpieczający bez zgody zakładu ubezpieczeń nie ma prawa zrzeczenia się swojego roszczenia w stosunku do sprawcy szkody , zgodnie z art.828 § 2nie przechodzą na zakład ubezpieczeń roszczenia ubezpieczającego , przeciwko osobom z którymi ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym lub za które ponosi odpowiedzialność . Zakład ubezpieczeń ma prawo regresu , tylko do wysokości tej kwoty w jakiej wypłaci odszkodowanie . K.C. zapewnia ubezpieczającemu pierwszeństwo zaspokojenia w konkurencji z regresem zakład ubezpieczeń .

Aby powstało prawo regresu muszą być spełnione dwie przesłanki :

  1. musi istnieć odpowiedzialność osoby trzeciej

  2. musi nastąpić uprzednie uiszczenie świadczenia ubezpieczeniowego .

Przedawnienie wiąże się z upływem czasu , na podstawie art. 118 K.C. mamy dwa podstawowe terminy przedawnienia :

- okres 3- letniego przedawnienia dla roszczeń oświadczenia okresowego oraz roszczenia związane z działalnością gospodarczą .

- okres 10 -lat (ogólny )

Te dwa czasookresy przedawnienia mają zastosowanie tylko wtedy , gdy inne przepisy nie przewidują innych okresów przedawnienia.

Roszczenia z tytułu ubezpieczenia na podstawie art.119 § 1 K.C. ulegają one przedawnieniu z upływem 3 lat bez względu na to , czy chodzi o roszczenie zakładu ubezpieczeń , czy ubezpieczającego . Jeżeli chodzi o roszczenia wobec zakładu ubezpieczeń , to biegnie ona od dnia , w którym nastąpiło zdarzenie objęte ubezpieczeniem tzn. od daty powstania wypadku ubezpieczeniowego. Jeżeli chodzi o przedawnienie przy ubezpieczeniu OC , to roszczenie poszkodowanego do zakładu ubezpieczeń przedawnia się z upływem terminu jaki jest przewidziany dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym , albo z nie wykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.

Ubezpieczeniowa ochrona środowiska

Środowisko- to pojęcie z prawnego punktu widzenia jest pojęciem niedookreślonym.

Środowisko naturalne - ustawa o ochronie środowiska z 1980 r ( tekst jednolity 1994 r Dz.U.)

Środowisko chronione prawnie ma charakter organiczny - woda , powietrze , gleba ( wierzchnia warstwa ziemi ) flora , fauna , krajobraz , tzw : zaoby przyrody ( minerały ) , człowiek.

Człowiek - przede wszystkim ochrona zdrowia i życia .

K.C. nie definiuje pojęcia szkody , są różne postacie szkody . W środowisku szkoda to zmniejszenie się jakości tego środowiska .

Zawsze przedmiotem ochrony jest rzecz , wyjątkiem jest ochrona psychiczna człowieka ( ochrona krajobrazu ).

Ochrona środowiska idzie w dwóch kierunkach :

- restytucja

- odszkodowanie

Ubezpieczeniu może podlegać rzecz , którą da się określić kwotowo . Przedmiotem ochrony nie mogą być tzw. przedmioty uciążliwości ( gdy nie ma jeszcze szkody).

W Polsce nie ma ubezpieczenia środowiska .

Istnieją o tyle , o ile ubezpieczenie ryzyka pośrednio także chroni i środowisko ( np. ubezpieczenie od ognia - lasu ).

Trudność w ubezpieczeniu środowiska stanowi :

Prowadzenie ubezpieczenia środowiska jest trudne , ze względu na relacje zachodzące pomiędzy interesem ubezpieczyciela a finansowymi możliwościami ubezpieczającego . W tym kierunku konieczne były badania rynku , mając szczególnie na uwadze , że szkody w środowisku są zwykle masowe i kwotowo wysokie . Ochrona środowiska , tam gdzie szkoda wystąpiła , jest możliwa i celowa w drodze cywilno - prawnej w przypadku szkód jednostkowych , natomiast w praktyce jest bardzo trudna , jeżeli w ogóle możliwa . Gdy chodzi o szkody masowe , w tym przedmiocie istotne znaczenie odgrywają ubezpieczenia , dzięki którym można mówić o ochronie w sytuacji , gdy szkoda jest wysoka , a także , gdy sprawca jest nieznany , czy niewypłacalny . Bardzo rzadko wprowadza się ochronę poprzez zakaz działalności ( zamknięcie zakładu ) . W Polsce nigdy się tego nie stosuje , a w Stanach Zjednoczonych sądy stosują to wyjątkowo .

Poprzez ubezpieczenia przy szkodach masowych zyskuje się to , że ubezpieczenie jest wypłacane stosunkowo szybko , a w procesie cywilnym nie . W środowisku bardzo często spotykamy się z kumulacją (= rozprzestrzenianiem ) szkody .

W skład środowiska prawnie chronionego wchodzą : budynki zabytkowe o charakterze kompleksowym , czyli te , które nie stoją pojedynczo , tylko grupowo.

Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych

Występują też dwie strony :

- ubezpieczyciel (TUW)

- ubezpieczający

TWU ubezpiecza swoich członków . Dany podmiot prawa z chwilą wstąpienia do TUW staje się jego członkiem bez zawierania dodatkowych umów . Z chwilą wstąpienia nabywa prawa ubezpieczające.

Mogą istnieć też Otwarte TWU i wtedy są one otwarte dla ogółu -każdy może do nich wstąpić . Konieczne jest tu zawarcie umowy . Towarzystwo staje się ubezpieczycielem z chwilą uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej , a osobowość prawną z chwilą wpisu do rejestru TWU . Taki rejestr prowadzi Sąd Rejonowy dla Warszawa - Praga.

Powstanie :

Zainteresowany składa od ministra finansów wniosek o zezwolenie na prowadzenie takiej działalności .

Wniosek musi zawierać takie dane :

  1. kto składa wniosek

  2. przy czym ma działać

  3. zakres terytorialny i rzeczowy Towarzystwa

  4. dane dotyczące kapitału zakładowego

  5. szacunek kosztów administracyjnych

  6. określenie formy organizacyjnej

  7. dane dotyczące kwalifikacji osób , które obejmują stanowiska kierownicze

  8. plan działalności Towarzystwa

Wysokość kapitału zakładowego jest ustalona ustawowo i jest niższa o 25 % od wysokości jaka jest przewidziana dla kapitału zakładowego przy spółce akcyjnej . Kapitał ten służy wyłącznie jako kapitał gwarancyjny . Pełni więc rolę odmienną niż kapitał w spółce akcyjnej . Ten kapitał musi istnieć w chwili powstania TUW oraz później , jest „ostatnią deską ratunku” , a jeśli go nie ma , musi nastąpić likwidacja TUW . A więc dobrze jest niezależnie od tego kapitału mieć inny , po to , aby je zużyć.

Rola kapitału zakładowego jest wtórnie bierna i służy wyłącznie zabezpieczeniu działalności finansowej . Oprócz kapitału zakładowego jest jeszcze zapasowy (= rezerwowy ). Zwykle jest on tworzony w oparciu o cztery metody:

1.odpisy bieżące składek

2.nadwyżki finansowe

3.dopłaty Towarzystwa

4. tworzony w sposób mieszany : przez połączenie dwóch lub trzech powyższych metod.

Zawsze jednak podstawą jest składka . Wysokość kapitału rezerwowego powinna być określonym procentem rocznego zbioru składki netto , górną granicą wysokości jest określona wielokrotność rocznego lub przeciętnego zbioru składek z kilku lat .Dolną granicą jest wysokość minimalnego marginesu wypłacalności .

Podstawową działalnością TUW jest jego statut: musi być sporządzony pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego .Przedmiotem statutu musi być określenie organizacji władz towarzystwa :

  1. zarządza Zarząd

  2. kontrola , nadzór ,statutowe uprawnienia , członkami mogą być osoby nie należące do TUW - RADA NADZORCZA

  3. zwierzchnia władza nad wszystkim - WALNE ZGROMADZENIE - do jego kompetencji należy też zatwierdzenia ogólnych warunków ubezpieczeń.

Statut musi też prezentować nazwę i siedzibę TUW , przy czym z nazwy powinno wynikać że jest to TUW.

Statut musi też określać zasady uzyskania członkostwa oraz jego utraty. Musi być sprecyzowana wysokość kapitału zakładowego , określony system świadczeń członków na rzecz towarzystwa . W statucie musi być zamieszczone postanowienie o możliwości zmniejszenia świadczeń dla członków , jeżeli taką zasadę się w ogóle przyjmuje . Członkowie towarzystwa nie odpowiadają za jego zobowiązania . W dalszym ciągu statutu określa się zasady wykorzystania nadwyżki bilansowej i sposób pokrycia strat. Statut mówi o warunkach uczestnictwa członków TUW w Walnym Zgromadzeniu . Wszelkie zmiany statutu wymagają uchwały Walnego Zgromadzenia powziętej większością - przynajmniej ¾ głosów . Statut zawiera też postanowienia dotyczące likwidacji TUW.

W TUW dokonuje się podziału zysków , co jest cechą szczególną.

Prawo wspólnot europejskich

16 .XII . 1991 r Polska podpisała umowę stowarzyszeniową z trzema europejskimi wspólnotami , które określa się łącznie w języku polskim Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG-kiedyś) , dziś Unia Europejska . Umowa ta jest dla Polski dokumentem podstawowym wyznaczającym kierunki działań gospodarczych .Istniejące i przyszłe rozwiązania strukturalne i prawne muszą być dostosowane do praw UE. Podstawowym zadaniem Polski jest normalizacji prawa narodowego z prawem UE. Zgodnie z art. 69 umowy stowarzyszeniowej dotyczy to przede wszystkim :

* prawa celnego, prawa spółek , prawa bankowego , rachunkowości i podatków , własności intelektualnej , reguł konkurencji , ochrony zdrowia ,normalizacji i standaryzacji itp.

Podstawowe źródła prawa UE:

  1. Traktat Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali ( IV 1951) tzw. traktat paryski.

  2. Traktat Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej ( z 1957 r) tzw. traktat rzymski

  3. Traktat Fuzyjny tworzący wspólną radę i komisję dla wszystkich wspólnot (1968 r.)

Umowy asocjacyjne z EWG to umowy tych państw , które stały się członkami WE po 1957

UE rządzi się prawem własnym oraz prawem poszczególnych państw , które do nich należą.

Czym jest WE? To organizacja bez precedensu , gdyż nie jest to ani federacja państw (ONZ) , ani nie jest to państwo federacyjne ( Niemcy ) . WE to stowarzyszenie państw o charakterze i o cechach wyłącznie gospodarczych. Oprócz prawa poszczególnych państw i podstawowego prawa zawieranego z UE , to UE sama wydaje szereg aktów prawnych , które muszą być wykonywane . Takich typów aktów normatywnych jest wiele . Wszystkie akty prawne , które wydaje UE , wydaje albo Rada Wspólnoty , albo Komisja Wspólnoty .

Reglementes ( reglamenty)

Zgodnie z art.189 traktatu rzymskiego , reglament jest aktem notarialnym , co oznacza ,że :

  1. ma charakter ogólny

  2. zawiera normy prawne obowiązujące wszystkich , którzy znajdują się w sytuacji określonej przez hipotezę tej normy.

Norma prawna składa się z trzech części :

  1. hipoteza

  2. dyspozycja

  3. sankcja

0x08 graphic
hipoteza

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

art. 415 Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę ,

0x08 graphic
dyspozycja

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
obowiązany jest do jej naprawienia

brak sankcji

Norma prawna jest pojęciem węższym od pojęcia przepisu prawnego. Przepis prawny musi zawierać wszystkie te trzy elementy . Jeżeli mamy do czynienia z normą prawną , która nie ma sankcji , to trzeba szukać takich przepisów , które wiążą się pojęciowo z hipotezą i dyspozycją tej normy prawnej , powiązanie ich daje przepis prawa .

Art. 222

417

422

art. 361

363 - sankcja do 415

Sądy poszczególnych państw członkowskich są obowiązane stosować reglement w swoim orzecznictwie .

Reglementy są wydane przez Radę Wspólnoty lub Komisję .

RADA WSPÓLNOTY - uchwala dwa rodzaje reglementów

REGLEMENTY PODSTAWOWE -są obowiązkowo opiniowane przez Parlament Europejski , a jeżeli tak mówią przepisy traktatu rzymskiego to muszą być opiniowane również przez Komitet Społeczno - Ekonomiczny Unii .

Reglementy wydawane przez komisję :

  1. zagadnień celnych

  2. praktyk dumpingowych

II TYP AKTÓW NORMATYWNYCH DYREKTYWY

W odróżnieniu od reglamentów nie posiadają charakteru normatywnego i obowiązuj.ą wyłącznie adresatów do których są skierowane tzn. mogą to być państwa członkowskie , kilka z nich lub jedno .

Ich cechą charakterystyczną jest to , że określają cel jaki ma być uzyskany sposoby pozostawiające adresatowi .

KONTROLA WYKONANIA DYREKTYW .

Są dwa rodzaje kontroli wykonania dyrektyw .

Jedna z nich jest prowadzona przez instytucje wspólnotowe a druga przez trybunały sądowe poszczególnych krajów .

Pierwszy system (przez organ UE ) komisja kontroluje w sposób stały a państwo do którego dyrektywa została skierowana musi informować komisję o sposobie realizacji i podiętych środkach. . Jeżeli państwo dyrektywy nie wprowadzi to może to być zaskarżone przez Komisję do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Drugi system kontroli ( przez sądy , Trybunał Konstytucyjny ).Dyrektywy nie mogą być bezpośrednio kierowane do osób fizycznych natomiast osobo fizyczna może wnieść powództwo w zakresie objętości dyrektywą o jej nie stosowanie lub niewłaściwe stosowanie . Jeżeli dyrektywa nie została wyciągnięta do porządku prawnego danego państwa a zobowiązana osoba fizyczna , czy przedsiębiorstwo zachowują się zgodnie z treścią dyrektywy , bo nie mogą być one pociągnięte do odpowiedzialności nawet , gdy jest to sprzeczne z obowiązującym prawem krajowym . Z tego wynika również pierwszeństwo prawa UE nad prawem krajowym.

Decyzje

Decyzja obowiązuje we wszystkich elementach adresata tzn. ten podmiot do którego została skierowana . Pojęciowo decyzja jest najbliższa polskiej decyzji administracyjnej . Warunkiem egzekwowania decyzji jest jej notyfikacja przez jej adresata tzn. że adresat tej decyzji musi potwierdzić przyjęcie do wiadomości . Jest to wymóg tak kategoryczny , że nawet jeśli decyzja została opublikowana , to brak notyfikacji wyklucza możliwość egzekucji decyzji .

Decyzję wydaje Rada Wspólnoty lub Komisja Wspólnoty .

Są dwa rodzaje decyzji:

Rekomendacje i opinie :

Procedura uchwalania aktów prawnych :

Struktura trybunału II instancji:

Składa się z :

13 sędzia jest mianowany przez Radę Wspólnoty , jest to sędzia jednego z pięciu największych państw Wspólnoty Europejskiej . Do tych państw należy:

Wielka Brytania

Włochy

Niemcy

Hiszpania

Francja

Wszyscy sędziowie ( art. 167 p.1) ( traktatu rzymskiego) muszą gwarantować niezależność wyrokowania oraz posiadać wieloletnie doświadczenie prawnicze lub notarialne . Spośród swojego grona sędziowie wybierają Prezydenta Trybunału - okres kadencji 8 lat ( może być ) . Prezydent Trybunału posiada wszystkie kompetencje typowe dla Przewodniczącego sądu , a oprócz tego ma prawo :

W Anglii w spółce prawniczej są przynajmniej dwaj prawnicy .

saiciter- przyjmuje klienta w kancelarii , przygotowuje pisma i obronę dla balistera

balistar - występuje w sądzie

W Trybunale adwokat generalny przyjmuje całość materiałów dla sądu i daje propozycję orzeczenia .

Zarówno sędziowie jak i adwokaci generalni korzystają z pomocy dwóch referendarzy . Są to osoby z wyższym wykształceniem prawniczym , często profesorowie Uniwersytetu Wydziału Prawa . Praktyka wykształciła zwyczaj , że referendarze są tej samej narodowości co sędziowie lub adwokaci.

Trybunał jest podzielony na izby :

Roszczenia rozpatruje się na zgromadzeniach plenarnych z udziałem wszystkich sędziów . Trybunał posiada swój sekretariat . Na jego czele stoi sekretarz sądu ( mianowany na 6 lat kadencji bez prawa odwołania).

W swoich kompetencjach Trybunał ma :

W tych ramach Trybunał rozpatruje :

  1. Powództwa państw członkowskich , przeciwko Radzie Wspólnoty lub komisji lub wzajemnie

  2. Powództwa Komisji lub państwa członkowskiego przeciw innemu państwu członkowskiemu z tytułu nie wykonywania prawa wspólnotowego

  3. Powództwa osób fizycznych i prawnych przeciw Wspólnocie

  4. Powództwa odszkodowawcze przeciwko Wspólnocie

  5. Rozstrzyga spory pomiędzy Wspólnotą , a jej przedstawicielami

  6. Odpowiada na pytania prawne stawiane przez Sądy Narodowe i Trybunał pierwszej Instancji.

  7. Określa zgodność umów międzynarodowych zawartych przez Wspólnotę z traktatami wspólnotowymi

Rodzaje powództw

Są to roszczenia wyłącznie Komisji i państw członkowskich przeciwko państwom , które na swoim terenie nie wprowadziły prawa Unii.

Państwa członkowskie mają obowiązek odszkodowawczy w stosunku do osób fizycznych z tytułu nie wprowadzenia na swoim terenie prawa unijnego.

Struktura Trybunału I instancji

Składa się z :

* 12 sędziów , z których co 3 lata połowa jest wymieniona z możliwością ponownego wyboru .Tych sędziów mianują państwa członkowskie za jednomyślną zgodą Komisji. Podobnie jak w Trybunale II instancji sędziowie mogą korzystać z pomocy adwokatów generalnych (ale nie muszą) . Zasadniczą różnicą pomiędzy Trybunałem I a II instancji jest to , że Trybunał I instancji może się zajmować sprawami wyłącznie wymienionymi enumeratywnie ( ściśle taksatywnie) w aktach normatywnych:

Aspekt prawny stosunków gospodarczych

Wolność gospodarcza w zasadzie są dwa podstawowe systemy :

W nauce ( C. Kosikowski) przyjmuje się , że wolność gospodarczą trzeba rozumieć jako zespół swobód umożliwiających podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej w najkorzystniejszej formie organizacyjnej wykonywanej samodzielnie . W interesie leży to , aby sprawić , by indywidualna działalność gospodarcza nie kolidowała z interesem publicznym. Powoduje to pewne ograniczenie tych indywidualnych podmiotów gospodarczych w ich działalności gospodarczej w zakresie wolności podejmowania działalności gospodarczej są cztery rozwiązania :

  1. Nie ma obowiązku uzyskiwania zgody na podjęcie działalności gospodarczej , ale jest obowiązek jej zgłoszenia do ewidencji prowadzonej przez organy władzy państwowej , nie istnieje obowiązek jaj rejestracji.

  2. Jest obowiązek rejestracji podejmowanej działalności gospodarczej ale nie ma obowiązku uzyskiwania zgody na jej prowadzenie.

  3. Podmiot gospodarczy obciąża uzyskanie zgody i zgłoszenie do ewidencji ( o ile już wcześniej ta działalność nie była zarejestrowana).

  4. Jest obowiązek uzyskania zgody na prowadzenie działalności gospodarczej i jej rejestracji.

W polskim systemie podstawą jest legalizacja działalności gospodarczej , która realizuje się w drodze rejestracji . Są od tej zasady wyjątki , których konieczne jest uzyskanie zgody . Poza tym są wypadki działalności gospodarczej , które są objęte monopolem państwowym np. zarobkowy przewóz i doręczanie korespondencji w obrocie międzynarodowym. Ponadto w niektórych przypadkach są wymagania , które są conaitio sine qua non ( warunek bez którego coś jest niemożliwe) . Chodzi tu o wymagania technologiczne , względnie wymagania wiedzy , bez których prowadzenie działalności gospodarczej jest niedopuszczalne .

Interwncjonizm - państwowy polega na możliwości kształtowania struktury gospodarczej np. poprzez prywatyzacją , komunalizację , przekształcenia , likwidację , w sektorze prywatnym istotne znaczenie ma przyjęty system dopuszczania do działań gospodarczych , kontrola prowadzona przez NIK , wysokość stopy % , ochrona praw majątkowych

Instytucje prawa cywilnego - holding

II przyczyna powstania holdingu - następowała nadmierna koncentracja kapitału w działalności trustów , monopoli i karteli . Holding ze swoją organizacją miał być jednym ze środków ograniczenia tej koncepcji , która ograniczała konkurencję .

Punktem krytycznym działalności każdego holdingu jest przekroczenie granicy ustawianej przez ustawodawstwo antymonopolowe .

Ekonomiczne znaczenie holdingu jest szersze , niż znaczenie jakie ma dany holding w zakresie określonej grupy przedsiębiorstw , które stanowią organizację holdingową . Chodzi tu o wpływy wywierane przez duży holding bezpośrednio i pośrednio na całość rynku krajowego i międzynarodowego.

Leasing

Umowa leasingu nie jest unormowana w prawie polskim . Należy zatem do tzw. umów nienazwanych . Dzięki temu ma charakter bardzo elastyczny , nie jest sformalizowana . Brak polskiej nazwy tej umowy - w użyciu nazwa angielska . Określenie leasing zwraca uwagę na korzenie tej umowy najmu , dzierżawy i sprzedaży .

Leasing polega na przekazanie w użytkowanie rzeczy o charakterze fizycznym na określony czas za umówioną zapłatą.

Zakres przedmiotowy jest bardzo szeroki , ponieważ mogą być nią objęte różnego rodzaju dobra , inwestycje a zatem nie tylko maszyny , urządzenia , aparaty lecz także całe linie technologiczne , wyposażenie przedsiębiorstwa itp. Przekazanie w użytkowanie następuje bez przeniesienia praw własności . Natomiast użytkownik płaci czynsz za użytkowanie , przy czym należy zwrócić uwagę ,, że zazwyczaj umowa leasingu jest zawarta na okres kilku lat . Z chwilą , kiedy płacony czynsz osiągnie wysokość zawartą w umowie , a więc zazwyczaj osiągnie wartość .................... leasingowa przenosi na leasingobiorcę wartość przedmiotu ( lub zwraca w zależności od umowy) . Instytucja leasingu posiada ogromne znaczenie ekonomiczne , ponieważ stwarza leasigobiorcy warunki do założenia ( względnie rozwoju) przedsiębiorstwa w sytuacji której ten leasingobiorca nie chce lub nie może wyłożyć środki na swoje przedsiębiorstwo . Leasing zawiera elementy najmu względnie dzierżawy , a także elementy sprzedaży .

Umowa leasingu wygasa z przyczyn , które strony przyjęły w umowie lub w razie odstąpienia od umowy , także jeżeli leasingodawca wypowie umowę z winy leasingobiorcy , a w końcu jeżeli nastąpi przeniesienie prawa własności przedmiotu umowy na leasingobiorcę

Sponsoring

Wywodzi się od mecenatu w I w p.n.e. żył Gaius Clinius - mecenas - bogaty , jego celem było opiekowanie się sztuką i artystami . Był protektorem w szczególności pisarzy i poetów . Mecenat sztuk był w starożytnej Grecji za Peryklesa i Arcybiadesa VI - V w p.n.e. zauważono ,że mecenat wiąże się z szansą na uzyskanie korzyści podatkowych. Od mecenatu należy odróżnić sponsoring . W mecenacie mecenas nie uzyskuje żadnych korzyści majątkowych od protegowanego . To odróżnia mecenat od sponsoringu .

Sponsor ( przy sponsoringu) informuje opinię publiczną o swoim działaniu , a sponsorowany jest zobowiązany o tym powiadomić .

Cechy sponsorowania:

Środki sponsorowania :

31



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
prawo cywilne - wyklad6, Prawo cywilne
prawo cywilne - wyklad5, Prawo cywilne
dr Robaczyński, Wykłady - Prawo cywilne cz. II(2)
Wykład, Prawo cywilne(15)
Prawo gospodarcze wyklad 0, Prawo cywilne
prawo cywilne, prawo cywilne - wykłady, PRAWO CYWILNE
Prawo cywilne wykład, prawo cywilne(13)
prawo cywilne - wyklad3, Prawo cywilne
prawo cywilne - wyklad4, Prawo cywilne
PRAWO CYWILNE wykłady, prawo cywilne(11)
WYKŁADY Prawo cywilne
Darowizna z wykładu, prawo cywilne, prawo cywilne część II, Zobowiązania
prawo cywilne - wyklad7, Prawo cywilne
Prawo rzeczowe wykłady, prawo cywilne
prawo cywilne - wyklad8, Prawo cywilne
Rodzaje i metody wykładni prawo cywilne, Prawo cywilne(1)
prawo cywilne - wyklad2, Prawo cywilne

więcej podobnych podstron