Rozdział 13. Tworzenie materiałów

Materiały decydują o tym, jak powierzchnie obiektów odbijają i rozprowadzają światło. W szerszej perspektywie ubarwiają sceny, wprowadzając kolor, świetlistość, przezroczystość czy też przepuszczalność. W węższej perspektywie nadają powierzchniom obiektów ostateczny wygląd, który pozwala stwierdzić, czy dany obiekt jest gładki czy chropowaty, połyskliwy czy matowy, solidny czy kruchy, kanciasty czy gładki (rysunek 13.1).

Posługując się edytorem materiałów możesz łączyć ze sobą różne materiały lub przypisywać atrybutom materiałów różne mapy. W miarę jak rozrasta się tworzony przez ciebie materiał, edytor materiałów rozbudowuje hierarchiczną strukturę parametrów zwaną drzewem struktury materiału.

Kiedy zapisujesz scenę, drzewa struktury materiałów przechowywane są w pliku z rozszerzeniem .max. Istnieje jednak możliwość eksportowania materiałów do stworzonych przez użytkownika bibliotek materiałów. Biblioteki te umożliwiają przeglądanie zawartych w nich materiałów i importowanie materiałów do innych scen.

Rysunek 13.1. Każdy z obiektów w tej scenie posiada inny materiał

Praca w edytorze materiałów

Okno Material Editor podzielone jest na dwie odrębne części. Część górna zawiera paletę kolorowych próbek materiału oraz dwa zestawy ikon (rysunek 13.2). Natomiast część dolna zawiera rolety parametrów materiału (rysunek 13.3).

Paleta próbek materiałów to obszar wysokiej rozdzielczości, który służy do podglądu projektowanych materiałów. Ikony rozmieszczone wzdłuż krawędzi palety próbek umożliwiają przeglądanie, ładowanie, nazywanie, kopiowanie, zapisywanie i przypisywanie materiałów. Rolety parametrów służą zaś do dostosowywania i rozbudowywania drzewa struktury materiału.

Tabela 13.1. Ikony edytora materiałów

Ikona	Nazwa	Opis
	Sample Type	Umożliwia wybór kształtu próbki.
	Backlight	Włącza w okienku próbki światło tylne.
	Background	Włącza w okienku próbki obraz tła.
	Sample UV Tiling	Tworzy poglądowe kafelkowanie.
	Video Color Check	Umożliwia sprawdzenie zgodności kolorów materiału z paletą PAL lub NTSC.
	Save Preview	Umożliwia zapisanie podglądu animowanego materiału.
	Play Preview	Umożliwia odtworzenie podglądu animowanego materiału.
	Make a Preview	Umożliwia utworzenie podglądu animowanego materiału.
	Select by Material	Umożliwia wyselekcjonowanie obiektu w scenie, na podstawie materiału aktywnej próbki.
	Options	Wyświetla opcje okna Material Editor.
	Material Map Navigator	Wyświetla okno Material Map Navigator.
	Get Material	Umożliwia wybór typu materiału lub mapy.
	Put Material to Scene	Uaktualnia materiał przypisany do obiektu w scenie.
	Assign Material to Selection	Przypisuje materiał do aktywnej selekcji.
	Reset Map/Material to Default Settings	Resetuje ustawienia materiału aktywnej próbki.
	Make Material Copy	Wygasza materiał z aktywnej poprzez powielenie materiału na siebie.
	Make Unique	Zamienia klon materiału na materiał niezależny.
	Put to Library	Dodaje materiał aktywnej próbki do bieżącej biblioteki.
	Material Effects Chanel	Przypisuje materiałowi kanał efektu.
	Show Map in Viewport	Wyświetla mapę w oknie widokowym.
	Show End Resutl	Pokazuje końcowy wygląd materiału.
	Go to Parent	Przemieszcza o jeden poziom w górę w drzewie struktury materiału.
	Go Forward to Sibling	Pozwala przejść do następnej mapy lub materiału na tym samym poziomie drzewa struktury materiału.

Rysunek 13.2. Paleta próbek materiałów oraz zestawy ikon

Rysunek 13.3. Rolety do definiowania właściwości materiałów i rozbudowywania drzewa struktury materiału. Liczba oraz rodzaje rolet uzależnione są od typu materiału

W palecie próbek widocznych jest domyślnie sześć okienek z próbkami, ale w rzeczywistości jest ich tam aż 24. Stają się one widoczne po przewinięciu widoku w palecie lub po zmianie ustawień wyświetlania.

Aby zmienić widok w palecie próbek:

1. Kliknij ikonę Material Editor
   , która znajduje się w głównym pasku narzędziowym, lub wciśnij klawisz M na klawiaturze, aby wywołać okno edytora materiałów.

2. Przemieść suwakami przewijania znajdujące się po bokach palety próbek, aby wyświetlić pozostałe próbki materiału.

3. Kliknij w obrębie okienka próbki materiału, aby je uaktywnić. Następnie kliknij w okienku próbki prawym przyciskiem myszy.

Na ekranie wyświetli się menu kontekstowe okienka próbki.

4. Wybierz pozycję 6 x 4 Sample Windows (rysunek 13.4).

W palecie próbek wyświetlą się dwadzieścia cztery okienka z próbkami (rysunek 13.5). Ponieważ jest to całkowita liczba próbek możliwych do wyświetlenia w palecie, suwaki przewijania staną się nieaktywne.

5. Kliknij prawym przyciskiem myszy w aktywnym okienku próbki i wybierz pozycję 5 x 3 Sample Windows.

Widok w palecie próbek ulegnie uaktualnieniu, ukazując piętnaście okienek z próbkami. Suwaki przewijania ponownie zostaną uaktywnione.

Wskazówki

• Aby powiększyć aktywne okienko próbki materiału, wybierz polecenie Magnify z menu kontekstowego dostępnego pod prawym przyciskiem myszy lub kliknij dwukrotnie w okienku próbki. Przemieszczając narożnik okienka z powiększoną próbką materiału, zmieniasz skalę powiększenia.

• Aby zmienić kształt obiektu próbki, wybierz odpowiednią pozycję z menu ikonowego Sample Type
  
  
  . Dzięki temu możesz sprawdzić, jak opracowywany materiał przedstawia się na obiekcie, którego kształt jest najbardziej zbliżony do kształtu obiektu w scenie. Edytor materiałów umożliwia także tworzenie próbek w oparciu o obiekty znajdujące się w scenie. Więcej informacji znajdziesz w plikach pomocy pod hasłem Creating a Custom Sample Object.

• Polecenie Drag/Rotate, znajdujące się w menu kontekstowym okienka próbki, umożliwia obracanie próbki poprzez przeciąganie (rysunek 13.6).

Rysunek 13.4. Z menu kontekstowego okienka próbki wybierz pozycję 6 x 4 Sample Window

Rysunek 13.5. Widok w palecie próbek odświeży się, ukazując dwadzieścia cztery okienka

Rysunek 13.6. Obracanie próbki materiału poprzez przeciąganie myszą w okienku próbki

Okno Material/Map Browser umożliwia wyszukiwanie materiałów zgromadzonych w bibliotekach materiałów, edytorze materiałów oraz w bieżącej scenie. Okno to służy także do ładowania materiałów oraz wybierania nowych typów materiałów.

Aby wyszukać materiał:

1. Otwórz scenę, w której znajdują się jakieś mapy i materiały, na przykład Earth.max.

2. Otwórz okno Material Editor.

3. Kliknij ikonę Get Material
   .

Na ekranie wyświetli się okno Material/Map Browser.

Nazwy materiałów oznakowane są symbolem niebieskiej kuli. Nazwy map natomiast oznakowane są symbolem zielonego trapezu (rysunek 13.7).

4. Wyłącz funkcję Maps znajdującą się w sekcji Show, aby ukryć wszystkie mapy.

5. Wybierz tryb wyświetlania poprzez wciśnięcie jednej z ikon znajdujących się w górnej części okna:

View List + Icons

View Small Icons

View Large Icons
(tryb ten ma bardzo wolne odświeżanie).

6. W sekcji Browse From wybierz źródło, które chcesz przeglądać.

Podczas wybierania kolejnych opcji materiały znajdujące się w poszczególnych lokalizacjach będą wyświetlane w oknie przeglądarki.

7. Przewiń listę i zaznacz nazwę interesującego cię materiału.

W lewym górnym rogu okna pojawi się podgląd materiału (rysunek 13.8).

Rysunek 13.7. Okno Material/Map Browser wyświetla wszystkie dostępne mapy i materiały

Rysunek 13.8. Kliknij materiał, aby wyświetlić go w okienku podglądu

Aby móc dostosować właściwości materiału, musisz najpierw załadować go do edytora materiałów.

Aby załadować materiał:

1. Otwórz okno Material Editor.

2. Kliknij ikonę Get Material
   .

Na ekranie wyświetli się okno Material/Map Browser.

3. Przeszukaj biblioteki materiałów w poszukiwaniu właściwego materiału.

4. Przemieść interesujący cię materiał z okna Material/Map Browser do okienka próbki w oknie Material Editor (rysunek 13.9).

Materiał zostanie załadowany do edytora materiałów (rysunek 13.10).

5. Zamknij okno Material/Map Browser.

Wskazówka

• --> Innym sposobem załadowania materiału do okienka próbki jest dwukrotne kliknięcie jego nazwy lub ikon[Author:PO] y.

Rysunek 13.9. Przemieść materiał z listy lub z okienka podglądu

Rysunek 13.10. Materiał zostanie skopiowany do okienka próbki

Okno Material/Map Navigator umożliwia wyświetlenie drzewa struktury materiału, ukazując jego budowę oraz ułatwiając dostęp do ustawień na wszystkich poziomach struktury materiału.

Aby przemieścić się w obrębie drzewa struktury materiału:

1. Załaduj materiał do okienka próbki.

2. Kliknij ikonę Material/Map Navigator
   .

Na ekranie wyświetli się okno Material/Map Navigator. W oknie tym widoczna będzie struktura materiału, przedstawiona w formie drzewa hierarchii (rysunek 13.11).

3. Aby wyświetlić strukturę materiału w postaci graficznej, wybierz odpowiedni tryb wyświetlania, klikając jedną z ikon znajdujących się w górnej części okna.

4. Zaznacz gałąź drzewa struktury materiału (rysunek 13.12).

Edytor materiałów automatycznie przełączy się do poziomu materiału odpowiadającego wybranej gałęzi drzewa struktury (rysunek 13.13).

5. Poruszanie się w drzewie struktury materiału może odbywać się także w ramach okna Material Editor.

Aby przemieścić się od bieżącego poziomu w górę struktury pomiędzy najważniejszymi rozgałęzieniami drzewa, wybierz odpowiednią pozycję ze znajdującego się pod paletą próbek menu rozwijalnego.

Aby przemieścić się o jedną gałąź w górę struktury drzewa, kliknij ikonę Go to Parent
.

Aby przemieścić się pomiędzy sąsiednimi gałęziami „wyrastającymi z tego samego pnia”, kliknij ikonę Go Forward to Sibling
.

Wskazówka

• Czerwony trapez znajdujący się obok nazwy mapy informuje, że mapa znajdująca się na danym poziomie struktury materiału ma włączone wyświetlanie w oknach widokowych.

Rysunek 13.11. Okno Material/Map Navigator wyświetla materiały w formie drzewa hierarchii

Rysunek 13.12. Zaznacz gałąź drzewa struktury materiału, aby zmienić poziom edycji w edytorze materiałów

Rysunek 13.13. Edytor materiałów automatycznie przełączy się do poziomu odpowiadającego wybranej gałęzi drzewa struktury

Nadawanie nazw materiałom pozwala wyróżnić materiały jako zamkniętą całość, która może być selekcjonowana i poddawana modyfikacjom.

Aby zmienić nazwę materiału:

1. Uaktywnij okienko próbki materiału.

Bieżąca nazwa materiału zostanie wyświetlona na pasku tytułowym okna Material Editor oraz w polu menu rozwijalnego, znajdującego się pod paletą próbek (rysunek 13.14).

2. Podświetl nazwę materiału, która jest wyświetlana w menu rozwijanym. Następnie wprowadź nową nazwę (rysunek 13.15).

Nazwa materiału zostanie zmieniona.

3. Wykorzystując okno Material/Map Nawigator, przejdź do gałęzi drzewa struktury, której nazwa wymaga zmiany.

4. W polu menu rozwijalnego wpisz nową nazwę.

Gałąź drzewa odpowiadająca materiałowi lub mapie zmieni nazwę. Nowa nazwa wyświetli się w oknie Material/Map Nawigator (rysunek 13.16).

Wskazówka

• Kiedy będziesz rozbudowywać strukturę materiału, pamiętaj, aby nadawać poszczególnym gałęziom opisowe nazwy. Dzięki temu będziesz mógł sprawniej poruszać się w drzewie struktury materiału.

Rysunek 13.14. Kiedy uaktywnisz okienko próbki, nazwa znajdującego się w nim materiału wyświetli się w pasku tytułowym edytora materiałów oraz w polu menu rozwijalnego, znajdującego się pod paletą próbek

Rysunek 13.15. Zmiana nazwy materiału

Rysunek 13.16. Nowa nazwa pojawi się w oknie Material/Map Navigator

Przypisywanie materiałów do obiektów może odbywać się na dwa sposoby: poprzez klikanie lub poprzez przeciąganie myszą. W ten sposób możesz szybko przypisać materiały do wszystkich obiektów znajdujących się w scenie.

Kiedy przypiszesz materiał do wyselekcjonowanego obiektu, materiał taki staje się gorący. Oznacza to, że materiał jest wykorzystywany w bieżącej scenie i przynależy do aktualnie wyselekcjonowanego obiektu. Jeżeli przypiszesz materiał do niewyselekcjonowanego obiektu lub usuniesz zaznaczenie obiektu tuż po przypisaniu do niego materiału, materiał taki staje się ciepły. Oznacza to, że materiał jest wykorzystywany w bieżącej scenie i przynależy do któregoś z niewyselekcjonowanych obiektów. Wszelkie zmiany dokonane na gorącym lub ciepłym materiale błyskawicznie odzwierciedlane są na powierzchni obiektu, do którego materiał ten jest przypisany.

Aby przypisać materiał do obiektu poprzez przeciąganie:

1. Wyselekcjonuj materiał w oknie Material Editor lub Material/Map Browser.

2. Przeciągając myszą, umieść materiał na obiekcie w scenie.

Materiał zostanie przypisany do obiektu (rysunek 13.17).

Jeżeli materiał został przypisany z okna edytora materiałów, w narożnikach okienka próbki pojawią się szare trójkąciki informujące o tym, że materiał jest ciepły (rysunek 13.18).

Aby przypisać materiał poprzez klikanie:

1. Wyselekcjonuj jeden lub większą liczbę obiektów.

2. W oknie edytora materiałów wyselekcjonuj próbkę materiału.

3. Kliknij ikonę Assign Material to Selection
   .

Materiał zostanie przypisany do obiektu.

W narożnikach aktywnego okienka próbki pojawią się białe trójkąciki informujące o tym, że materiał jest gorący, a zatem obiekt, do którego materiał został przypisany, jest aktualnie wyselekcjonowany (rysunek 13.19).

Wskazówka

• Podczas przypisywania do niektórych typów obiektów materiałów zawierających mapy możesz zostać poproszony o zdefiniowanie współrzędnych mapowania potrzebnych do prawidłowego renderowania map. Więcej informacji znajdziesz w rozdziale czternastym, Mapy i mapowanie.

Rysunek 13.17. Przeciągnij materiał na obiekt

Rysunek 13.18. Materiał pojawi się na powierzchni obiektu. W aktywnym okienku próbki wyświetlą się szare trójkąciki informujące o tym, że materiał jest ciepły

Rysunek 13.19. Kiedy obiekt, do którego przypisałeś materiał, jest aktualnie wyselekcjonowany w scenie, trójkąciki znajdujące się w narożnikach okienka próbki przyjmują biały kolor

Bardzo często najlepszym sposobem na utworzenie nowego materiału jest powielenie okienka z próbką danego materiału i dostosowanie właściwości materiału powielonego. Korzeń oraz wszystkie gałęzie tak powielonego materiału będą miały identyczne nazwy jak materiał powielany.

Jeżeli dokonasz powielenia materiału gorącego lub ciepłego, automatycznie zamienisz go na materiał zimny. Oznacza to, że materiał nie jest wykorzystywany w scenie i nie przynależy do żadnego z obiektów. Materiał pozostaje zimny, dopóki nie zostanie przypisany do obiektu lub nie zostanie uaktualniony w scenie.

Aby powielić okienko próbki materiału:

1. Przemieść okienko próbki zawierające materiał, który chcesz powielić, i upuść na inne okienko (rysunek 13.20).

Materiał zostanie powielony do nowego okienka próbki, zastępując dotychczas znajdującą się tam zawartość (rysunek 13.21).

Ikona Reset umożliwia wyczyszczenie zawartości okienka próbki. Korzystaj z tego polecenia, kiedy chcesz zrobić miejsce dla nowo tworzonych materiałów lub usunąć mapy i materiały ze sceny.

Aby zresetować okienko próbki:

1. Zaznacz okienko próbki.

2. Kliknij ikonę Reset Map/Mtl to Default Settings
   .

Jeżeli mapa lub materiał są zimne, na ekranie pojawi się okno dialogowe Material Editor (rysunek 13.22).

Jeżeli mapa lub materiał są gorące albo ciepłe, na ekranie pojawi się okno dialogowe Reset Mlt/Map Params (rysunek 13.23).

3. W oknie dialogowym Material Editor kliknij przycisk Yes (Tak).

lub

W oknie dialogowym Reset Mlt/Map Params wybierz odpowiednią opcję i kliknij przycisk OK.

Okienko próbki zostanie wyczyszczone. Jeżeli wybrałeś opcję Affect mtl/map in both the scene and the editor slot?, wówczas usunięty zostanie także materiał znajdujący się w scenie.

Wskazówka

• Aby usunąć materiał z wyselekcjonowanych obiektów, wykorzystaj narzędzie pomocnicze UVW Remove, znajdujące się w panelu bocznym Utilities.

Rysunek 13.20. Przeciągnij okienko próbki na sąsiednie okienko, aby powielić znajdujący się w nim materiał

Rysunek 13.21. Materiał powielany pozostaje gorący, natomiast materiał powielony staje się zimny

Rysunek 13.22. Kliknij przycisk Yes (Tak), aby zresetować zimny materiał

Rysunek 13.23. Jeżeli resetujesz gorący lub ciepły materiał, możesz wybrać, czy usunąć go także z obiektu, do którego jest przypisany

Ikona Put to Scene umożliwia uaktualnienie materiału gorącego lub ciepłego zimną repliką o takiej samej nazwie.

Prawdziwą zaletą tego polecenia jest to, że możesz wielokrotnie powielać materiał wyjściowy, wprowadzać zmiany do otrzymanych replik, po czym zastępować nimi materiał znajdujący się w scenie. Dzięki temu zyskujesz nieograniczoną swobodę eksperymentowania z materiałem w poszukiwaniu najlepszych efektów.

Aby uaktualnić materiał:

1. Uaktywnij okienko próbki z zimną repliką materiału znajdującego się w scenie (rysunek 13.24).

2. Kliknij ikonę Put Material To Scene
   .

Na ekranie pojawi się okno dialogowe Assign Material.

3. W oknie dialogowym Assign Material wybierz opcję Replace it? (rysunek 13.25).

Zimny materiał stanie się materiałem gorącym lub ciepłym (rysunek 13.26)

Wszystkie obiekty, które posiadły przypisany materiał wyjściowy, przyjmą materiał gorący lub ciepły.

4. Jeżeli chciałbyś poddać edycji materiał, który nie występuje w edytorze materiałów, ale znajduje się w scenie, możesz pobrać go ze sceny, posługując się kroplomierzem.

Aby pobrać materiał ze sceny:

1. Uaktywnij niewykorzystywane okienko próbki.

2. Kliknij ikonę kroplomierza
   .

3. Kliknij obiekt znajdujący się w scenie (rysunek 13.27).

Materiał przypisany do obiektu pojawi się w aktywnym okienku próbki.

Wskazówka

• Aby odłączyć gorący lub ciepły materiał od obiektu, do którego jest przypisany, i tym samym zamienić go w materiał zimny, kliknij ikonę Make Material Copy
  .

Rysunek 13.24. Uaktywnione okienko próbki z zimnym materiałem (po prawej)

Rysunek 13.25. Jeżeli nie zmienisz nazwy materiału, zastąpi on wszystkie inne materiały znajdujące się w scenie i noszące tę samą nazwę

Rysunek 13.26. Po uaktualnieniu materiału w scenie gorący lub ciepły materiał staje się zimny, a zimny materiał staje się gorący lub ciepły

Rysunek 13.27. Pobieranie materiału z obiektu

Biblioteki materiałów

3ds max standardowo posiada piętnaście różnych bibliotek zawierających mapy i materiały. Biblioteki te zostały sklasyfikowane tematycznie według zawartości i noszą charakterystyczne nazwy, jak na przykład Wood (drewno), Bricks (cegły), Stones (kamienie), Sky (niebo), Ground (podłoża), Metal (metale), Space (kosmos) lub Backgrounds (tła). Domyślnie wybraną biblioteką, jaka otwiera się podczas pierwszego wywołania okna Material/Map Browser, jest biblioteka nosząca nazwę 3dsmax.mat. Rozszerzenie .mat charakterystyczne jest dla wszystkich plików zawierających biblioteki materiałów.

Aby otworzyć bibliotekę materiałów:

1. Otwórz okno Material/Map Browser
   .

2. W sekcji Browse From wybierz opcję Mtl Library.

Na liście znajdującej się w prawej części okna Material/Map Browser zostaną wyświetlone nazwy materiałów umieszczonych w bieżącej bibliotece. Jednocześnie w lewej części okna pojawi się pole File z przyciskami, służącymi do otwierania, importowania i zapisywania bibliotek (rysunek 13.28).

3. W sekcji File kliknij przycisk Open.

Na ekranie wyświetli się okno dialogowe Open Material Library. W oknie tym udostępnione zostaną wszystkie biblioteki materiałów, jakie znajdują się w katalogu 3dsmax4\matlibs (rysunek 13.29).

4. Zaznacz nazwę biblioteki i kliknij przycisk Open.

Wybrana biblioteka zostanie otwarta (rysunek 13.30).

Wskazówki

• Przycisk Merge umożliwia dołączenie do aktualnie otwartej biblioteki materiałów znajdujących się w innej bibliotece.

• Przycisk Save umożliwia zapisanie aktualnie otwartej biblioteki z uwzględnieniem wszystkich wprowadzonych do niej map i materiałów.

• Przycisk Save As umożliwia zapisanie pod nową nazwą map i materiałów znajdujących się na liście okna Material/Map Browser.

Rysunek 13.28. Przeglądanie biblioteki materiałów. Polecenia operacji na plikach znajdują się z lewej strony okna

Rysunek 13.29. Biblioteki materiałów przechowywane są domyślnie w katalogu 3dsmax4\matlibs

Rysunek 13.30. Otwarta biblioteka Metal.mat

Tworzenie bibliotek użytkownika pozwala na przechowywanie własnych lub też ulubionych materiałów w jednym dowolnie wybranym miejscu. Jest to także sposób na zabezpieczenie głównej biblioteki przed nadmiernym rozrastaniem się. Dobrym zwyczajem jest tworzenie bibliotek podzielonych na kategorie tematyczne lub bibliotek oddzielnych dla każdego projektu.

Aby utworzyć bibliotekę dla materiałów w scenie:

1. Otwórz scenę zawierającą obiekty z przypisanymi materiałami. Może być to na przykład dowolna scena dostarczana wraz z programem.

2. Otwórz okno Material Editor.

3. Otwórz okno Material/Map Browser
   .

4. W sekcji Browse From wybierz opcję Scene.

W prawej części okna pojawi się lista wszystkich materiałów, wykorzystanych w aktualnie otwartej scenie (rysunek 13.31).

5. Kliknij przycisk Save As.

Na ekranie pokaże się okno dialogowe Save Material Library (rysunek 13.32).

6. Wpisz nazwę biblioteki i kliknij przycisk Save (Zapisz).

Nowo utworzona biblioteka będzie zawierać wszystkie wykorzystane w scenie materiały.

Wskazówki

• Jeżeli chcesz, możesz utworzyć bibliotekę materiałów na bazie już istniejącej biblioteki. W tym celu załaduj wybraną bibliotekę, po czym, korzystając z ikony Delete from Library, usuń niepotrzebne materiały, a następnie zapisz tak utworzony zestaw pod nową nazwą.

• Kliknięcie ikony Clear Material Library usuwa z bieżącej biblioteki materiałów wszystkie znajdujące się tam materiały. Polecenie to nie zmienia zawartości pliku z biblioteką, chyba że zostanie wciśnięty przycisk Save.

Rysunek 13.31. Przeglądanie materiałów wykorzystywanych w scenie z rysunku 13.1

Rysunek 13.32. Zapisywanie materiałów z bieżącej sceny do biblioteki o nazwie Grayscale.mat

Tworzenie realistycznie wyglądających materiałów to żmudna i czasochłonna praca. Jeżeli więc opracujesz materiał, który będzie cię zadowalał, możesz zapisać go w bibliotece materiałów.

Aby umieścić materiał w bibliotece:

1. Uaktywnij okienko próbki zawierające materiał, który chcesz zapisać.

2. Otwórz okno Material/Map Browser
   .

3. Załaduj bibliotekę, w której chcesz umieścić opracowany materiał.

4. Kliknij ikonę Put to Library
   .

Potwierdź nazwę materiału (rysunek 13.33).

Materiał zostanie zapisany.

Wskazówka

• Jeżeli chcesz usunąć z biblioteki materiałów pojedynczy materiał, zaznacz go na liście okna Material/Map Browser i kliknij ikonę Delete from Library
  .

Rysunek 13.33. Umieszczanie materiału w bieżącej bibliotece

Materiały podstawowe

Domyślnie wybranym materiałem w programie 3ds max jest materiał typu Standard. Ale nie oceniaj tego materiału jedynie po jego nazwie. Materiał typu Standard odzwierciedla lata rozwoju sięgając swymi początkami do najwcześniejszych DOS-owych jeszcze wersji poprzednika 3ds max. W rezultacie materiał ten charakteryzuje się bardzo szerokim zestawem opcji i parametrów kontrolnych, umożliwiających tworzenie wyjątkowo pięknych i skomplikowanych materiałów.

Materiał typu Standard domyślnie jest w całości szary i matowy. Ale zmieniając podstawowe parametry, możesz nadać mu kolor, przezroczystość oraz połyskliwość (rysunek 13.34).

Kolor materiału typu Standard w zasadzie składa się z trzech kolorów, które ulegają wzajemnemu mieszaniu się (rysunek 13.35).

Kolor rozpraszający (Diffuse) — jest to główny kolor materiału, widoczny w oświetlonych obszarach obiektu. Kolor ten dominuje, kiedy powierzchnia oświetlona jest światłem bezpośrednim.

Kolor otaczający (Ambient) — jest to kolor materiału widoczny w zacienionych obszarach obiektu. Na kolor ten w dużym stopniu oddziałuje kolor środowiska.

Kolor rozbłysku (Specular) — jest to kolor materiału widoczny w obszarach rozbłysków. Kolor ten pojawia się jedynie w miejscach najsilniejszego oświetlenia.

Utwórz prostą scenę zawierającą dzbanek, płaszczyznę podstawy oraz źródło światła stożkowego, do której będziesz się odwoływać w kilku następnych ćwiczeniach.

Rysunek 13.34. W przypadku każdej z tych próbek zmieniony został tylko jeden parametr

Rysunek 13.35. Kolor materiału typu Standard określany jest na podstawie trzech mieszających się ze sobą kolorów

Pracę nad materiałem zazwyczaj rozpoczyna się od określenia koloru rozpraszającego, jako że jest to dominujący kolor materiału.

Aby określić kolor materiału:

1. Otwórz scenę przykładową (rysunek 13.36).

2. Wyselekcjonuj próbkę materiału. W tym celu uaktywnij okienko próbki.

3. W rolecie Basic Parameters kliknij próbkę koloru Diffuse (rysunek 13.37).

Na ekranie pojawi się okno dialogowe Color Selector.

4. Dobierz kolor. Możesz posłużyć się modelem RGB, gdzie kolor jest definiowany poprzez zmianę wartości składowych trzech kolorów podstawowych: czerwonego (Red), zielonego (Green) oraz niebieskiego (Blue); modelem HSV, gdzie kolor jest definiowany poprzez zmianę wartości składowych barwy (Hue), nasycenia (Saturation) oraz wartości (Value); lub po prostu wybrać kolor z palety barw (Hue) i dostosować zawartość czerni (Blackness) oraz bieli (Whiteness).

Próbka koloru zmienni barwę, odzwierciedlając bieżące ustawienia koloru. Ponieważ kolor rozpraszający oraz kolor otaczający są domyślnie ze sobą sprzężone, zmienia się także kolor dla próbki Ambient.

Kolor materiału w okienku próbki także ulegnie zmianie (rysunek 13.38).

5. Nie zamykając okna Color Selector, kliknij próbkę koloru Specular i przypisz jej nowy kolor.

6. Zamknij okno dialogowe Color Selector.

7. Przypisz materiał do obiektu.

8. Wyrenderuj scenę.

Obiekt w scenie przyjmie kolor przypisanego mu materiału (rysunek 13.39).

Wskazówki

• Aby rozprząc kolor otaczający i kolor rozpraszający, kliknij ikonę sprzężenia, znajdującą się po lewej stronie nazw kolorów.

• Aby powielić kolor, przemieść (przeciągając myszą) próbkę koloru, który chcesz powielić, i upuść na inną próbkę.

• Aby szybko utworzyć kolor rozbłysku, powiel kolor rozpraszający i rozjaśnij go nieco za pomocą suwaka Whiteness.

Rysunek 13.36. Dzbanek jest wyśmienitym obiektem do ćwiczeń

Rysunek 13.37. Kliknij ikonę próbki koloru Diffuse

Rysunek 13.38. Wygląd materiału w aktywnym okienku próbki po zmianie koloru rozpraszającego na czerwony

Rysunek 13.39. Po przypisaniu materiału do dzbanka jego kolor zmienił się na czerwony

Parametr Opacity służy do kontrolowania nieprzezroczystości lub inaczej krycia materiału. Jego wartości mogą zmieniać się w zakresie od pełnej nieprzezroczystości do pełnej przezroczystości.

Aby określić krycie materiału:

1. Wyselekcjonuj materiał.

2. Kliknij ikonę Background
   .

W tle okienka próbki pojawi się wielokolorowy obraz tła.

3. Pociągnij w dół suwak parametru Opacity (rysunek 13.40).

W trakcie przemieszczania suwaka materiał będzie stawał się coraz bardziej przezroczysty, a obraz tła będzie coraz mocniej prześwitywał przez materiał (rysunek 13.41).

4. Przypisz materiał do obiektu.

5. Wyrenderuj scenę (rysunek 13.42).

Obiekt stanie się częściowo lub całkowicie przezroczysty. Jeżeli włączone jest rzucanie cieni, wygenerowane cienie będą nieproporcjonalnie ciemne i ciężkie.

6. Aby móc wyrenderować cienie, które będą dostosowane do przezroczystości materiału, zmień typ generowania cieni dla źródła światła kluczowego na raytracing (rysunek 13.43).

Wskazówki

• Innymi sposobem dostosowania wyglądu cienia jest zmiana jego koloru lub gęstości. Możesz także zwiększyć samoświecenie powierzchni, na którą pada cień.

• Jeżeli chciałbyś ograniczyć efekt oddziaływania źródła światła tylko do przezroczystych obiektów, powiel bieżące źródło światła i uwzględnij w nim tylko te obiekty, które rzucają i przyjmują przezroczyste cienie.

• Materiały przezroczyste staną się łatwiej identyfikowalne, jeżeli przypiszesz im trochę połysku.

• Aby przypisać własną mapę bitową do tła okienka próbki, kliknij ikonę Options
  .

Rysunek 13.40. Aby zmniejszyć krycie materiału, obniż wartość parametru Opacity

Rysunek 13.41. Włączenie obrazu tła dla okienka próbki ułatwia interpretowanie przezroczystości

Rysunek 13.42. Scena po przypisaniu do dzbanka częściowo przezroczystego materiału

Rysunek 13.43. Cienie generowane metodą śledzenia promieni są automatycznie dostosowane do przezroczystości materiału

Parametr Self-illumination służy do kontrolowania samoświecenia materiału. Eliminuje on cieniowanie pomiędzy oświetlonymi i nieoświetlonymi partiami materiału, co oznacza, że wygląd obiektu przestaje być uzależniony od warunków oświetleniowych w scenie. Obiekty, do których przypisany jest materiał samoświecący, nie emitują światła ani też nie przyczyniają się do rzucania cieni przez inne obiekty.

Aby określić samoświecenie materiału:

1. Wyselekcjonuj materiał.

2. Zwiększ wartość parametru Self-illumination (rysunek 13.44).

Próbka materiału ulegnie rozjaśnieniu (rysunek 13.45).

3. Przypisz materiał do obiektu.

4. Wyrenderuj scenę (rysunek 13.46).

Wskazówki

• Aby zabarwić samoświecenie materiału, włącz funkcję Color i dobierz kolor samoświecenia.

• Samoświecenie rozjaśnia powierzchnie obiektów poprzez zredukowanie kontrastu pomiędzy oświetlonymi i nieoświetlonymi partiami materiału. Jeżeli kolory obiektów z przypisanym samoświeceniem zaczynają się rozmywać, zmniejsz jego wartość.

• Samoświecące materiały pomagają zaoszczędzić sporo czasu, ponieważ nie potrzebują tak dużej mocy obliczeniowej jak źródła światła. Dlatego też, jeżeli jest to możliwe, staraj się zastępować światła dekoracyjne, jak na przykład światła pozycyjne samolotu lub okrętu, obiektami samoświecącymi.

Rysunek 13.44. Zwiększ wartość parametru Self-illumination

Rysunek 13.45. Nieoświetlone partie materiału uległy rozjaśnieniu, zmniejszając ogólny kontrast

Rysunek 13.46. Wygląd sceny po przypisaniu do dzbanka samoświecącego materiału

Lśnienie materiału kontrolowane jest za pomocą dwóch parametrów: Specular Level oraz Glossiness.

Parametr Specular Level kontroluje natężenie rozbłysku. Im wyższa jest wartość tego parametru, tym jaśniejszy jest rozbłysk i tym bardziej lśniący staje się materiał.

Parametr Glossiness kontroluje połyskliwość materiału. Decyduje on o wielkości rozbłysku. Im wyższa jest wartość tego parametru, tym mniejszy jest obszar rozbłysku i tym bardziej połyskliwy staje się materiał.

Aby określić natężenie rozbłysku materiału:

1. Wyselekcjonuj materiał.

2. Zwiększ natężenie rozbłysku, podnosząc wartość parametru Specular Level (rysunek 13.47).

Rozbłyski na próbce materiału ulegną rozjaśnieniu (rysunek 13.48).

3. Przypisz materiał do obiektu.

4. Wyrenderuj scenę.

Obiekt wyrenderuje się z jasnymi rozbłyskami (rysunek 13.49).

Rysunek 13.47. Zwiększenie natężenia rozbłysku podnosi krzywą rozbłysku

Rysunek 13.48. Błyszczący materiał posiada szerokie rozbłyski

Rysunek 13.49. Wygląd sceny po przypisaniu do dzbanka błyszczącego materiału

Aby określić połyskliwość materiału:

1. Wyselekcjonuj materiał.

2. Zwiększ wartość parametru Specular Level. Następnie zwiększ wartość parametru Glossiness (rysunek 13.50).

Rozbłyski na próbce materiału zmniejszą się, imitując materiał o wysokim połysku (rysunek 13.51).

3. Przypisz materiał do obiektu.

4. Wyrenderuj scenę.

Obiekt wyrenderuje się z wysokim połyskiem (rysunek 13.52).

Wskazówki

• Aby materiał mógł charakteryzować się połyskliwością, musisz najpierw przypisać parametrowi Specular Level wartość większą od 0.

• Aby wyłączyć w okienku próbki tylne oświetlenie, kliknij ikonę Backlight
  .

Rysunek 13.50. Zwiększenie wartości parametru Glossiness zawęża krzywą rozbłysku

Rysunek 13.51. Zwiększanie połyskliwości zawęża krzywą rozbłysku

Rysunek 13.52. Wygląd sceny po przypisaniu do dzbanka połyskliwego materiału

Roleta Shader Basic Parameters oferuje cztery funkcje, za pomocą których kontroluje się renderowanie materiałów: Wire, 2-Sided, Face Map oraz Faceted.

Funkcja Wire sprawia, że materiał na powierzchni obiektu renderowany jest jako siatka.

Aby wyrenderować materiał jako siatkę:

1. Wyselekcjonuj materiał.

2. Rozwiń roletę Shader Basic Parameters.

3. Włącz funkcję Wire (rysunek 13.53).

Materiał zostanie wyświetlony jako siatka (rysunek 13.54).

4. Rozwiń roletę Extended Parameters (rysunek 13.55).

5. Określ jednostkę miary grubości linii siatki, wybierając jedną z opcji: Pixels lub Units. Opcja Pixels odmierza grubość w pikselach ekranowych; opcja Units odmierza grubość w bieżących jednostkach miary.

6. Określ grubość linii siatki za pomocą parametru Size.

Wraz ze zmianą grubości linie siatki będą ulegać odpowiednio poszerzeniu lub zwężeniu.

7. Przypisz materiał do obiektu.

8. Wyrenderuj scenę.

Powierzchnia obiektu zostanie wyrenderowana jako siatka. Jeżeli włączone jest rzucanie cienia, cień również będzie wyglądać jak siatka. Wszystkie pozostałe parametry, takie jak na przykład kolor lub lśnienie pozostaną nienaruszone (rysunek 13.56).

Wskazówki

• Jeżeli zanimujesz parametr Size, uzyskasz efekt wypełniania się lub usychania obiektu w czasie.

• Materiały siatkowe zazwyczaj wyglądają lepiej, kiedy renderowane są dwustronnie.

Rysunek 13.53. W rolecie Shader Basic Parameters włącz funkcję Wire

Rysunek 13.54. Próbka materiału renderowana jest jako siatka

Rysunek 13.55. Dobierz jednostkę miary oraz grubość linii siatki, odwołując się do rolety Extended Parameters

Rysunek 13.56. Wygląd sceny po przypisaniu do dzbanka siatkowego materiału

Funkcja Faceted sprawia, że materiał na powierzchni obiektu renderowany jest jako seria ścianek, czyli współpłaszczyznowych płaszczyzn elementarnych o stałej wartości natężenia światła dla każdej płaszczyzny elementarnej.

Ponieważ gradacja natężenia światła nie jest w tym wypadku obliczana, materiały ściankowe renderowane są znacznie szybciej niż materiały wygładzone.

Aby wyrenderować materiał ściankowy:

1. Wyselekcjonuj materiał.

2. Rozwiń roletę Shader Basic Parameters.

3. Włącz funkcję Faceted (rysunek 13.57).

Materiał wyświetlony zostanie jako ścianki (rysunek 13.58).

4. Przypisz materiał do obiektu.

5. Wyrenderuj scenę.

Powierzchnia obiektu zostanie wyrenderowana jako ścianki (rysunek 13.59).

Rysunek 13.57. W rolecie Shader Basic Parameters włącz funkcję Faceted

Rysunek 13.58. Próbka materiału renderowana jest jako ścianki

Rysunek 13.59. Wygląd sceny po przypisaniu do dzbanka materiału ściankowego

Funkcja 2-Sided sprawia, że materiał na powierzchni obiektu renderowany jest z dwóch stron, tj. z zewnątrz i od wewnątrz. Ponieważ cieniowane są dwie strony wszystkich płaszczyzn elementarnych, materiał dwustronny wymaga dłuższego czasu na wyrenderowanie.

Aby wyrenderować materiał dwustronny:

1. Wyrenderuj obiekt, w którym widoczne jest wnętrze, jak na przykład dzbanek bez wieczka (rysunek 13.60).

2. Wyselekcjonuj materiał.

3. Rozwiń roletę Shader Basic Parameters.

4. Włącz funkcję 2-Sided (rysunek 13.61).

5. Przypisz materiał do obiektu.

6. Wyrenderuj scenę.

Powierzchnia obiektu zostanie wyrenderowana z dwóch stron (rysunek 13.62).

Wskazówka

• Aby przypisać materiał do każdej pojedynczej płaszczyzny elementarnej, włącz funkcję Face Map. W połączeniu z materiałami mapowanymi zastosowanie tej funkcji, w zależności od struktury powierzchni siatkowej, do której przypisany jest dany materiał, przynosi nierzadko bardzo zaskakujące rezultaty (rysunek 13.63).

Obiekt nie musi w tym wypadku posiadać przypisanych współrzędnych mapowania, ponieważ mapowanie ściankowe wykorzystuje współrzędne XYZ każdej płaszczyzny elementarnej.

Rysunek 13.60. Po usunięciu pokrywki ukazało się wnętrze dzbanka

Rysunek 13.61. W rolecie Basic Shader Parameters włącz funkcję 2-Sided

Rysunek 13.62. Po przypisaniu materiału dwustronnego dzbanek wyrenderowany został także od środka

Rysunek 13.63. Wygląd sceny po przypisaniu do każdej współpłaszczyznowej pary płaszczyzn elementarnych materiału, na który rzutowana była mapa typu Swirl

Tryby cieniowania decydują o renderowaniu powierzchni. Domyślny tryb cieniowania typu Blinn jest trybem cieniowania ogólnego zastosowania. Za jego pomocą utworzysz większość potrzebnych ci efektów. Do bardziej konkretnych zastosowań, jak na przykład rozkład oświetlenia na szklanych lub metalicznych powierzchniach, spróbuj wykorzystać inne typy trybów cieniowania, które dają większą kontrolę, takie jak Anisotropic, Multi-Layer lub Metal.

Wśród trybów cieniowania dla materiału typu Standard wyróżnić należy (rysunek 13.64):

• Anisotropic — oblicza rozbłyski, bazując na dwóch różnych kątach propagacji światła, co w rezultacie generuje rozbłyski w kształcie elips. Tryb ten nadaje się do tworzenia włosów, szkła lub polerowanego metalu.

• Multi-Layer — jest podobny do trybu Anisotropic, lecz umożliwia zdefiniowanie dwóch poziomów rozbłysków. Tryb ten nadaje się do tworzenia bardziej skomplikowanych efektów.

• Phong — generuje realistycznie wyglądające rozbłyski poprzez uśrednienie wartości pomiędzy normalnymi płaszczyzn elementarnych dla każdego pojedynczego piksela. Tryb ten nadaje się do tworzenia wyrazistych, radialnych rozbłysków.

• Blinn — zmodyfikowana odmiana trybu Phong, która domyślnie generuje bardziej miękkie rozbłyski. Tryb ten nadaje się do renderowania nierówności, przezroczystości, lśnienia, rozbłysków oraz refrakcji.

• Oren-Nayer-Blinn — odmiana trybu Blinn z dodatkowymi parametrami umożliwiającymi tworzenie matowych materiałów o stłumionych i surowych rozbłyskach.

• Metal — tworzy wysoko kontrastujące rozbłyski o dwóch progach intensywności. Tryb ten nadaje się do tworzenia materiałów metalicznych.

• Strauss — tworzy wysoko kontrastujące rozbłyski, podobnie jak tryb Metal, ale o jednym progu intensywności.

Rysunek 13.64. Różne typy trybów cieniowania tworzą różne rozbłyski światła na powierzchni

Aby zmienić właściwości rozbłysków materiału:

1. Uaktywnij okienko próbki.

2. W rolecie Shader Basic Parameters rozwiń znajdujące się tam menu rozwijalne i z dostępnej listy wybierz typ trybu cieniowania (rysunek 13.65).

Do materiału zostanie przypisany nowy tryb cieniowania.

3. Dostosuj kolor, przezroczystość oraz samoświecenie materiału.

4. Dostosuj parametry lśnienia materiału.

Określ wartości parametrów Specular Level oraz Glossiness (tryb cieniowania typu Strauss posiada pojedynczy parametr Glossiness, który jednocześnie odpowiada za natężenie rozbłysku).

W przypadku trybów cieniowania Blinn, Oren-Nayer-Blinn oraz Phong dopasuj zmiękczenie rozbłysku poprzez zmianę wartość parametru Soften.

W przypadku trybów cieniowania typu Anisotropic oraz Multi-Layer dopasuj szerokość oraz orientację rozbłysku poprzez zmianę wartości parametrów Anisotropy oraz Orientaion.

W przypadku trybu cieniowania Strauss dopasuj kontrast rozbłysków poprzez zmianę wartości parametru Metalness.

5. Dostosuj poziom rozpraszania oraz porowatość cieniowania w trybach Anisotropic oraz Multilayer, zmieniając wartości parametrów Diffuse Level oraz Roughness.

6. Wyrenderuj scenę (rysunek 13.66).

Rysunek 13.65. Z menu rozwijalnego wybierz typ trybu cieniowania

Rysunek 13.66. Tryb cieniowania typu Multi-Layer tworzy anizotropowe rozbłyski o dowolnej orientacji

Materiały złożone

Materiały złożone powstają w wyniku połączenia ze sobą na różny sposób dwóch lub większej liczby materiałów składowych. Służą one przede wszystkim do łączenia materiałów mapowanych, ale równie dobrze mogą być wykorzystywane także do łączenia materiałów podstawowych (rysunek 13.67):

• Blend — umożliwia połączenie ze sobą dwóch niezależnych materiałów. Łączenie materiałów może być kontrolowane procentowo lub przy użyciu maski przezroczystości. Zobacz podrozdział Aby utworzyć mapę typu Mix w rozdziale czternastym.

• Composite — umożliwia dodanie, odjęcie lub wymieszanie ze sobą do dziesięciu niezależnych materiałów. Wygląd materiału wyjściowego zależy od współczynnika krycia lub przenikania.

• Double-Sided — umożliwia połączenie dwóch materiałów poprzez przypisanie ich do przeciwnych stron tej samej powierzchni. Materiał ten przypomina nieco materiał dwustronny, z tą tylko różnicą, że przeciwne strony powierzchni mogą mieć przypisane różne materiały.

• Morpher — umożliwia morfowanie materiałów między sobą. Materiał ten używany jest najczęściej z modyfikatorem Morph.

• Multi/Sub Object — umożliwia zgrupowanie w jednym materiale do tysiąca innych materiałów składowych. Materiał ten jest przypisywany do obiektu na poziomie płaszczyzn elementarnych w oparciu o numer identyfikacyjny ID płaszczyzny lub grupy płaszczyzn elementarnych.

• Shellac — umożliwia „lakierowanie” materiałów. Składa się on z dwóch części składowych: materiału wyjściowego oraz szelaku, połączonych ze sobą parametrem przenikania. Zmiany wartości tego parametru wpływają na zabarwienie materiału wyjściowego warstwą szelaku.

• Top/Bottom — umożliwia przypisanie dwóch różnych materiałów do górnej i dolnej części obiektu w oparciu o orientację normalnych.

Ponieważ bardzo efektowne przenikanie oraz nakładanie wzorów można uzyskać za pomocą materiałów typu Mix oraz Composite, materiały typu Blend, Composite i Shellac nie są tak często wykorzystywane jak pozostałe typy materiałów.

Rysunek 13.67. Materiały złożone łączą w sobie różne typy materiałów. Powyższe materiały złożone powstały w wyniku połączenia ze sobą materiału zawierającego mapę typu Checker oraz materiału zawierającego mapę typu Cellular

Materiał typu Double Sided umożliwia przypisanie do różnych stron tego samego obiektu, dwóch odrębnych materiałów. Materiały składowe to — domyślnie — materiały typu Standard, ale w każdej chwili można zastąpić je innymi typami materiałów.

Aby utworzyć materiał typu Double Sided:

1. Wyselekcjonuj próbkę materiału.

2. Kliknij przycisk typu materiału, znajdujący się pod paletą próbek (domyślnie widnieje na nim napis Standard) i z listy materiałów w oknie Material/Map Browser wybierz pozycję Double Sided (rysunek 13.68).

Na ekranie pojawi się okno dialogowe Replace Material.

3. Zdecyduj, czy chcesz odrzucić materiał znajdujący się w aktywnym okienku próbki, czy też wykorzystać go jako materiał składowy. Następnie kliknij przycisk OK.

Edytor materiałów utworzy w drzewie struktury materiału dwie nowe gałęzie dla materiałów składowych (rysunek 13.69).

W edytorze materiałów wyświetli się roleta dla szczytowej pozycji drzewa struktury materiału typu Double Sided (rysunek 13.70).

4. Nadaj nazwę materiałowi Double Sided. W naszym przypadku odpowiednią nazwą będzie DoubleSided.

5. Kliknij przycisk Facing Material.

Edytor materiałów zmieni poziom edycji, przechodząc do gałęzi Facing.

6. Utwórz materiał dla płaszczyzn elementarnych, których normalne zwrócone są na zewnątrz lub w kierunku kamery. Możesz dobrać odpowiednie parametry, wybrać tryb cieniowania lub wykorzystać mapy, tak jak w przypadku każdego innego materiału typu Standard.

7. Kliknij ikonę Go Forward to Sibling
   .

Edytor materiałów zmieni poziom edycji, przechodząc do gałęzi Back.

8. Utwórz materiał dla płaszczyzn elementarnych, których normalne zwrócone są do wewnątrz lub w kierunku od kamery. Następnie kliknij ikonę Go to Parent
   .

9. Przypisz materiał do obiektu i wyrenderuj scenę (rysunek 13.71).

Wskazówka

• Aby uzyskać efekt prześwitywania materiałów, dobierz procentową wartość parametru Translucency z zakresu od 0 do 100.

Rysunek 13.68. Okno Material/Map Browser wyświetla listę materiałów

Rysunek 13.69. Materiał typu Double Sided zbudowany jest z dwóch materiałów składowych

Rysunek 13.70. Aby wejść do ustawień materiału, kliknij odpowiedni przycisk

Rysunek 13.71. Materiał zewnętrzny jest czarny, lśniący oraz lekko transparentny. Materiał wewnętrzny jest jasnoszary i nieznacznie samoświecący

Materiał typu Top/Bottom umożliwia przypisanie dwóch różnych materiałów do górnej i dolnej części obiektu.

Aby utworzyć materiał typu Top/Bottom:

1. Wyselekcjonuj próbkę materiału.

2. Kliknij przycisk typu materiału i z wyświetlonej listy wybierz materiał typu Top/Bottom.

Na ekranie pojawi się okno dialogowe Replace Material.

3. Zdecyduj, czy chcesz odrzucić materiał znajdujący się w aktywnym okienku próbki, czy też wykorzystać go jako materiał składowy. Następnie kliknij przycisk OK.

Edytor materiałów utworzy w drzewie struktury materiału dwie nowe gałęzie dla materiałów składowych (rysunek 13.72).

W edytorze materiałów wyświetli się roleta dla szczytowej pozycji drzewa struktury materiału typu Top/Bottom (rysunek 13.73).

4. Nadaj nazwę materiałowi Top/Bottom. W naszym przypadku odpowiednią nazwą będzie TopBottom.

5. Kliknij przycisk Top Material.

Edytor materiałów zmieni poziom edycji, przechodząc do gałęzi Top.

6. Utwórz materiał dla górnych płaszczyzn elementarnych. Możesz dobrać odpowiednie parametry, wybrać tryb cieniowania lub wykorzystać mapy, tak jak w przypadku każdego innego materiału typu Standard.

7. Kliknij ikonę Go Forward to Sibling
   .

Edytor materiałów zmieni poziom edycji, przechodząc do gałęzi Bottom.

8. Utwórz materiał dla dolnych płaszczyzn elementarnych. Następnie kliknij ikonę Go to Parent
   .

9. Zwiększ wartość parametru Blend, aby uzyskać gładkie przejście na granicy łączenia się dwóch materiałów.

10. Wybierz układ współrzędnych . Opcja World wyrównuje położenie materiału do globalnego układu współrzędnych, tak że materiał zachowuje stałą orientacje nawet wówczas, gdy obiekt jest obracany

11. Przypisz materiał do obiektu i wyrenderuj scenę (rysunek 13.74).

Rysunek 13.72. Materiał typu Top/Bottom zbudowany jest z dwóch materiałów składowych

Rysunek 13.73. Po opracowaniu materiałów wybierz układ współrzędnych, określ współczynnik przenikania oraz dostosuj położenie materiałów składowych

Rysunek 13.74. Materiał typu Top/Bottom został usytuowany lekko powyżej połowy dzbanka. Miejsce łączenia się obydwu materiałów poddano niewielkiemu rozmyciu

Materiał typu Multi/Sub-Object umożliwia przypisanie różnych materiałów do różnych obszarów tego samego obiektu, na podstawie numerów identyfikacyjnych ID materiału, odpowiadających takim samym numerom identyfikacyjnym ID płaszczyzn elementarnych.

Istnieją dwa sposoby utworzenia materiału typu Multi/Sub-Object: poprzez przypisanie różnych materiałów do różnych płaszczyzn elementarnych i następnie pobranie materiału do nowego okienka próbki lub poprzez utworzenie materiału od podstaw. Z obydwu tych metod łatwiejsza wydaje się metoda pierwsza, ponieważ wraz z przypisywaniem materiałów do płaszczyzn elementarnych automatycznie przypisywane są numery identyfikacyjne.

Aby utworzyć materiał typu Multi/Sub Object:

1. Utwórz trzy lub cztery różniące się materiały (rysunek 13.75).

2. Wyselekcjonuj kilka płaszczyzn elementarnych, posługując się modyfikatorem Edit Mesh lub sprowadzając obiekt do klasy siatki edytowalnej.

3. Przemieść (przeciągając myszą) materiał z okienka próbki i upuść go na wyselekcjonowanych płaszczyznach elementarnych.

4. Kontynuuj selekcjonowanie płaszczyzn elementarnych i przypisywanie do nich różnych materiałów. Następnie, wyrenderuj scenę (rysunek 13.76).

Rysunek 13.75. Powyższe cztery materiały zostaną połączone w jeden materiał

Rysunek 13.76. Wygląd sceny po przypisaniu do każdego z elementów dzbanka innego materiału

5. Dostosuj położenie materiałów, tworząc nowe selekcje i przeciągając na nie materiały.

6. Opuść tryb edycji na poziomie struktury.

7. Uaktywnij niewykorzystywane okienko próbki.

8. Kliknij ikonę kroplomierza
   , znajdującą się obok menu rozwijanego (z nazwą materiału). Następnie kliknij obiekt.

Materiał typu Multi/Sub-Object zostanie załadowany do aktywnego okienka próbki. W dolnej części edytora materiałów wyświetli się roleta materiału Multi/Sub-Object. Każdy materiał, który tworzy odrębną gałąź w drzewie struktury materiału, będzie posiadać właściwy sobie numer identyfikacyjny ID (rysunek 13.77).

9. Aby zmienić numer identyfikacyjny materiału, wpisz nowy numer w kolumnie ID, w edytorze materiałów. Program nie pozwala jednak na powtarzanie tych samych numerów identyfikacyjnych.

Wskazówka

• Aby przypisać materiał typu Multi/Sub-Object do innego obiektu, musisz zdefiniować dla poszczególnych płaszczyzn elementarnych tego obiektu takie same numery identyfikacyjne.

Rysunek 13.77. Powstały materiał typu Multi/Sub-Object posiada cztery materiały składowe

66

Podkreślenie tłumacza.

Podkreślenie tłumacza.

Tłumacz stosuje tu (i słusznie) i na następnych stronach, pojęcie materiału gorącego, ciepłego i zimnego, podczas gdy w oryginale jest mowa o materiale gorącym i ciepłym.

Podkreślenie tłumacza.

Podkreślenie tłumacza.

Podkreślenie tłumacza.

Podkreślenie tłumacza.

Podkreślenie tłumacza.

Podkreślenie tłumacza.

... „ściankowe” ...

... „ściankowy” ...

... „ściankowego” ...

... „ściankowe” ...

---