BRAK NAZWY1, DZIENNIKARSTWO, Gatunki


Melchior Wańkowicz- „Prosto od krowy” <prosto od twórcy ;) >

Z cyklu „teoria podana na talerzu”

-personalizm

-dociekliwość( wnikliwa analiza)

-artyzm

Artyzm-plastyka przekazu, najważniejszy jest „zrost z czytelnikiem”, „przekazywanie wizji bez talentu jest niemożliwe”- Max Bellot, należy przedstawionym obrazem przemówić do odbiorcy, pobudzić wszystkie jego zmysły, ożywić wyobraźnię

Zaangażowanie- opinia Kischa- reporter ma być zimny ,opanowany jak chirurg oraz przedstawiać fakty jako bezstronny świadek, Kisch występuje przeciwko uproszczonym , płytkim komentarzom i uogólnieniom miernych dziennikarzy ( nie posługujących się puentą, metaforą, kontrastem zestawień itd. -tzw. woda ideologiczna).

U Wańkowicza-komentarz wypływa z kompozycji, celowe usytuowanie w tekście, podanie wybranych inf., im mniej komentarzy a więcej zaangażowania ideowego, tym lepiej;(wg Wańkowicza reporter musi na danej tematyce odcisnąć indywidualne piętno).

Reporter powinien mieć własne zdanie, a nie zachowywać bezpieczny dystans i ubezpieczać się w pisaniu jeśli się czegoś nie jest pewnym.

Puentylizm- jeśli zagadnienie jest wielowymiarowe, możemy z niego wybrać jedną puentę ,a z drugiej( która wydaje się rzucać na dany materiał inne światło) możemy napisać odrębny reportaż ( tak jak malarz tworzy obraz z malutkich punkcików)

Wszystkoizm-(≠ puentylizm) -tendencja niektórych twórców do zbyt ogólnego ujmowania tematyki, osadzania jej w różnych kontekstach ,uogólnianie .Próba całościowego, obiektywnego ujęcia ,która jednak sprawia, że reportaż traci wydźwięk tego ,co miał przekazać i staje się nudny, tasiemcowy .Czytelnika to „odinteligenca”.

Wszystkoizm to zawarcie całego swojego światopoglądu w każdym utworze.( utwór jako „próbka z oceanu światopoglądowego: choćby najmniejszy kubeczek powinien zawierać wszystkie składniki”).Wańkowicz stanowczo krytykuje.

Chłonność - reporter powinien być otwarty, chłonny na świat, powinien go w prosty sposób odbierać, a ponadto pisać z myślą o czytelniku, być z nim zżytym. Pisząc należy „mieć ich (czytelników) zawsze przed sobą” i dostosowywać się do ich możliwości odbioru. Trzeba słuchać bohaterów swoich reportaży ,żyć z nimi, rozumieć, odczuwać ich emocje( nawet te niewypowiedziane).

Pisarz nie powinien bezkrytycznie trwać przy swoich poglądach, z perspektywy czasu może je weryfikować, zmieniać( podany przykład twórcy katolickiego, który następnie stał się marksistą).

Chłonność reportażu

↓ ↓

(anoda) (katoda)

chłonność pisarza-mogą wystąpić deformacje chłonność czytelnika-mogą wystąpić dystorsje

Deformacja pisarska-wynikająca z profesjonalizmu zawodowego.( Np u Wańkowicza- uwrażliwienie na problemy społ. bardziej niż na dramat jednostki; przejaw profesjonalizmu-analiza zjawisk z punktu widzenia społeczeństwa, co przesłania subiektywne wzruszenie).

„Dobry reportaż posiłkuje się profesjonalizmem, jednak nie daje się nim rządzić”. Z drugiej str. reportaż nie może też być zbudowany tyko na wzruszeniu ,gdyż nie przetrzyma próby czasu.

Dystorsja czytelnicza- „reportaż dobrze napisany zrasta się z czytelnikiem”- to czytelnik nadaje dziełu ostateczny kształt, interpretując je Ina własny sposób odczytując.

-chciejstwo-( z ang. „wishful thinking”) pragnienie czegoś(np. wolności, pomocy państw zachodnich) tak silnie, ze odbiorca czytając tekst subiektywnie go sobie odbiera, przekształca-aż do przekłamania treści.

Fakty- jeśli reportaż ma być wartościowy, to trzeba się do niego przygotować: zgromadzić ”Niagarę faktów”, a później je zręcznie wykorzystać, jednak w taki sposób, by fakty te przytłaczały czytelnika. Sprawdzenie relacji świadków z dokumentacją na dany temat-najważniejsze jest zachowanie proporcji pomiędzy tymi dwoma składnikami, plus dodanie doznań osobistych.

-Wańkowicz opisuje swoją kartotekę, w której uporządkował ważne cytaty zagadnienia.

-umiejętne wykorzystanie cyfry-zwiększenie autentyzmu, wywołanie wrażenia

-Wańkowicz porusza kwestię reportażu jako mozaiki

-trudności w dokumentacji-czasami jedynym świadkiem zdarzeń jest reporter- wówczas niektórzy kwestionują prawdziwość podawanych przez niego informacji trudno udowodnić rację; jednak warto mimo wszytsko przytoczyć takie fakty

Mitomania- kiedy bohaterowie siebie samych oraz swoje czyny idealizują, święcie w nie wierzą( szczególnie uczestnicy wojen, powstań). Należy starać się oddzielić fakty od mitów, nie należy jednak z góry odrzucać opowieści, które wydają się nieprawdopodobne, bo zazwyczaj każda zawiera drobny „złoty samorodek autentyzmu”; niezwykle istotna rola psychoanalizy

Język- Wańkowicz przywołuje słowa krytyki recenzentów swoich dzieł, którzy zarzucają mu niechlujny, niepoprawny gramatycznie język- pełen neologizmów, zapożyczeń. Pisarz broni się, usprawiedliwiając tym ,że jest całkowicie od języka zależny, bo „on robi z nim to co chce”. Twierdzi, iż dziwne formy językowe same do niego lgną. Wańkowicz popiera zastosowanie wulgaryzmów, onomatopei tam, gdzie to konieczne. Język ma odzwierciedlać rzeczywistość, być muzykalny a nie sztuczny i złożony z ograniczonej ilości odstawowych słów ( basic language). Duża rola przedrostków, skojarzeń językowych. Słowa wytrychy- pierdolić, k**wa ;)

Forma- jej częścią jest język. Wańkowicz wybrał formę gawędy. Twórca wychodzi z założenia, że w świecie od zawsze istniały ukryte formy- pisarze tylko w swoim czasie je odkrywali.

-gawęda -największe osiągnięcie polskiej szlachty, która zbudowała szczyty naszej kultury. 'Gawęda daje element zbliżenia”, jest drogą do odczuć czytelnika. Współczesna gawęda dyscyplinuje się, oczyszcza z nieuporządkowanych dywagacji i wielosłowia, pozbywa barokowego przerostu formy nad treścią.

Namiastka-małe (krytyczne) studium pracy korespondentów zagranicznych-powierzchowne zebranie informacji, bez szerszej perspektywy przedstawienia zdarzeń i dotarcia do ich przyczyn, tzw. namiastka,” human interest”

Dygresja- przykład „Smętka”, gdzie dygresje na temat kajaków itp. Miały na celu zrelaksowanie czytelnika

Dygresja ≠ dywagacja

-dywagacja- dygresja bez dyscypliny (swobodne odejście od tematu)

- dygresja-nadal trzyma się tematu, krąży koło głównego wątku ,pokazuje więcej wymiarów tego samego przedmiotu

-dygresja od dygresji-dygresja 2-stopniowa

Wielosłowie-Wańkowicz jest przeciwny niepotrzebnemu gadulstwu, popiera prostotę słowa. Dwie teorie dotarcia do czytelnika:

-poprzez używanie wielu synonimów ( bo dla każdego inne słowo jest bliższe i bardziej przemawiające)-tak jak strzelanie ze śrutu

-poprzez użycie najtrafniejszego określenia, które trafi czytelnika prosto w serce-strzał ze srebrnej kuli

Funkcjonalizm- Wańkowicz występuje przeciwko snobistycznym, wyalienowanym pisarzom, którzy tworząc w sposób niezrozumiały” nie potrafią dotrzeć do mas”; utwór ma być przede wszystkim funkcjonalny

Sprawności- reporter powinien posiadać wszechstronne zdolności ( fotografia, pisanie na maszynie itd.)

Grafika-„Reportaż to autentyzm .Cóż jest bardziej autentyczne jak fotografia?”, zabiegi graficzne w tekstach-fotomontaż ,eksperymentowanie z łamaniem szpalt, wielokolorowe zdjęcia.

Co dalej?- rozważania na temat kierunków rozwoju i cech reportażu w przyszłości;, są to według Wańkowicza:

-poszerzenie ram konwencji-( na pierwszym planie płot prawdziwy, a dalej domalowany)-przenoszenie faktów z życiorysów różnych bohaterów i składanie w całość -uzupełnianie, uprawdopodobnianie ; ”reportaż tym się różni od powieści, czym mozaika od malarstwa”- zawiera w sobie autentyczne „kamyczki”.

-usankcjonowanie prawa reportażu do” sklejania wątków, przy zachowaniu przywileju, ze jest dokumentem” i wywalczenie statusu równającego jego formalnie fikcyjnych bohaterów z bohaterami autentycznymi.

W świat!..- końcowe refleksje o roli polskiego reportażu w świecie. Docenienie polskiej twórczości literackiej, a jednocześnie apel o odkłamanie własnej historiozofii i odgrzebanie polskiej świadomości.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
BRAK NAZWY, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
BRAK NAZWY2, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
BRAK NAZWY, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
Kapu+Ťci+äski, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
M O D L I T W A O D E S Z C Z, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
Reportaż o szkiełku i oku, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
Kłopoty z panią Walewską, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
opracowane pytania gatunki dziennikarskie(1), UW dziennikarstwo, gatunki dziennik
Kirgiz schodzi z konia, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
układy oglądu, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
Wańkowicz krzepi; Bakterie i mikroby, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
Imperium (ada), DZIENNIKARSTWO, Gatunki
Wa+äkowicz krzepi2, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
niekt+-re lektury, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
alternatywna wersja I tomu Karafki, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
Klątwy, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
Chrystus oraz G, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
Spis lektur Gatunki, DZIENNIKARSTWO, Gatunki
Gatunki- lektury, DZIENNIKARSTWO, Gatunki

więcej podobnych podstron